Tuesday, October 28, 2014

"Legitimacy vs. Conflicts"

- ပဋိပကၡဆိုတာ လက္နက္စြဲကိုင္ ေတာ္လွန္တာမွမဟုတ္ ယုံၾကည္မွဳ ေပ်ာက္ဆုံးသြားတာ (ဥပမာ- အစိုးရကို ျပည္သူက မယုံေတာ့တာ) ဟာလည္း ပဋိပကၡပဲ။ ျပည္တြင္းစစ္ဆိုတာ အၾကမ္းဖက္ဆုံးႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡ ျဖစ္ျပီးေတာ့ လူထုအၾကားမွာ တအုံ ့ေႏြးေႏြး ၾကိမ္မီးအုံးေနတဲ့ မေက်နပ္မွဳေတြဟာလည္း ၾကီးမားျပင္းထန္တဲ့ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္ဆီးေစတဲ့ ပဋိပကၡပဲ (protracted social conflict)။ ဒီေနရာမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ျခင္းရဲ ့အေၾကာင္းတရားေတြကို ရွာေဖြတဲ့အခါ တရားနည္းလမ္းက်ျခင္း (legitimacy) မက်ျခင္း ဟာ အဓိကက်တဲ့ပင္ရင္းေမာင္းႏွင္းအားျဖစ္လာတာကိုေတြ ့ရတာပဲ။ကေန ့ေခတ္ဟာ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းက်ယ္ျပန္ ့လာတဲ့ေခတ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းမွာ တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္တဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္သည္ပင္လွ်င္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းမွာ လူ ့အခြင့္အေရးကိုေဖၚေဆာင္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒနယ္ပယ္မွာ တရားနည္းလမ္းက်တဲ့ အစိုးရလို ့သတ္မွတ္လို ့မရေတာ့ဘူး ။
(ဥပမာ- ေျမာက္ကိုရီးယား)။ - ျမန္မာျပည္၊ တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္မွဳ နဲ ့ပဋိပကၡ အဆက္အစပ္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့ေတြကို သူပုန္လို ့ေခၚတာကို တိုင္းရင္းသားေတြ မၾကိဳက္တာ တရားနည္းလမ္းက်တဲ့ ခံစားမွဳပဲ။ ဗမာ စစ္တပ္ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရစစ္တပ္ ကို ခါးခါးသီးသီးမုန္းတာ တရားနည္းလမ္းက်တယ္။ ဘာလို ့လဲ။ သယံဇာတကို ယူတယ္၊ ႏိုင္ငံေရးအရ တန္းတူညီမွ်ခြင့္ မရဘူး။ အနည္းဆုံး ပညာေရးမွာ လူနည္းစုအခြင့္အေရးျဖစ္တဲ ့ဘာသာစကားအခြင့္အေရးကို (right to language)ေတာင္ မရဘူး။ ကိုယ္ပိုင္ျပဋာန္းခြင့္ (ခြဲထြက္ခြင့္ မဟုတ္) ဆိုတာ ေ၀းေရာ။ ဘယ္တိုင္းရင္းသားမဆို (ဥပမာ-ဗမာနဲ ့ေသြးရင္းလြန္းတဲ့ ရခိုင္ သည္ပင္လွ်င္) ဗမာ ကို မုန္းတာ တရားနည္းလမ္းက်တယ္။ ဗမာ ဘုရင္ေတြ ရခိုင္အမ်ိ ဳ းသားဦးကင္းကို ဖ်က္ဆီးခဲ့တာ သမိုင္းမွာ ျငင္းလို ့မွ မရတဲ့ အခ်က္ပဲ။ သယံဇာတ ေပါသေလာက္ ဆင္းရဲ စုတ္ျပတ္ေနတဲ ့ျပည္နယ္ျဖစ္ေအာင္၊ ကုလားနဲ ့တန္ျပန္ထိန္းခဲ့တဲ ့ဗမာ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ကို ေအာ့ႏွလုံးနာတာ တရားနည္းလမ္းက်တဲ့ ခံစားမွဳ ပဲ။ ဒီလိုပဲ အျခားျခားေသာ လူမ်ိ ဳ းစု ငယ္ေတြ ဗမာ သို ့မဟုတ္ အစိုးရ စစ္တပ္ကို မုန္းတီးတာ ဆန္ ့က်င္တာ တရားနည္းလမ္းက်တယ္။ ဒိအေနအထားမွာ သူတို ့ကို အကာအကြယ္ေပးမယ့္ သူတို ့လူမ်ိ ဳ းလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့ကို ခ်ိ ဳ းႏွိမ္တာကို ဆန္ ့က်င္တာဟာ တရားနည္းလမ္းက်တဲ့ အျမင္ပဲ။ ဒါက လူမ်ိ ဳ းစုပဋိပကၡနဲ ့တရားနည္းလမ္းက်မွဳ အဆက္အစပ္။
ဒီ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ ့ ေတြေရာ၊ ဗမာစစ္တပ္ေရာဟာ လူသတ္ၾကရတဲ့ လက္နက္ကိုင္ေတြခ်ည္းပါဘဲ။ ၾကီးတာနဲ ့ငယ္တာပဲကြာတယ္။ သက္ဆိုင္ရာလူထုအတြက္ တရားနည္းလမ္းက်တဲ့ အဖြဲ ့ဟုတ္မဟုတ္လည္းကြာတယ္။ ၉၀ အလြန္ အာဏာကို အငမ္းမရဖက္တြယ္ထားတဲ့ ဗမာစစ္တပ္ဟာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြအတြက္သာမက ဗမာလူထုအတြက္ကိုပဲ တရားနည္းလမ္းတက်မဟုတ္တဲ ့အဖြဲ ့ျဖစ္တယ္။ ဒီတရားနည္းလမ္းတက်မဟုတ္တဲ့ ေဘာင္းဘီ၀တ္ ေဘာင္းဘီခြ်တ္ေတြကပဲ ဦးေဆာင္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲလုပ္တယ္။ တရားနည္းလမ္းက်သည္ မက်သည္ကို စိုးစဥ္းမွ် အေလးမမူတဲ့ အုပ္စုက တရားမွ်တမွဳ နဲ ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ယူေဆာင္ေပးမယ္ဆိုတဲ့သေဘာ။ ဒါက ပဋိပကၡေျပျငိမ္းေရး နဲ ့တရားနည္းလမ္းက်မွဳ အဆက္အစပ္။ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မေအာင္ျမင္ႏိုင္ ျဖစ္ႏိုင္မျဖစ္ႏိုင္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ စဥ္းစားၾကည့္ေပေရာ့။
တဖက္မွာလည္း သမိုင္းမွာ ေရာင္စုံသူပုန္နဲ ့ဗကပ ကို ႏွိမ္ႏွင္းဖို ့၆၀ အေစာပိုင္းမွာ တက္လာတဲ့ ဦးေန၀င္း ဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အုပ္စုဟာ တရားနည္းလမ္းတက်ပဲ။ နတ္လူ ၾကည္ျဖဴ ပါဘဲ။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း တရားနည္းလမ္းက်တဲ့ အစိုးရ အျဖစ္လက္ခံတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၆၀ အေစာပိုင္း မဆလ အစိုးရဟာ အေတာ္အသင့္ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ မေအာင္ျမင္တဲ့ စီမံခန္ ့ခြဲမွဳ ေတြ မဆလ မူ၀ါဒေတြ နဲ ့အာဏာျခစားလာတဲ့အခါ တရားနည္းလမ္းက်တဲ့ အျဖစ္က ဆုတ္ယုတ္သြားတယ္။ ရွစ္ေလးလုံးအျပီး ၉၀ မွာ တရားနည္းလမ္းက်မွဳဟာ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္သြားတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအလယ္မွာ တရားနည္းလမ္းတက် မဟုတ္တဲ့ အစိုးရျဖစ္လာတယ္။ တိုင္းျပည္နဲ ့လူမ်ိ ဳးဟာ ဖေအ မေပၚဘဲ ေမြးတဲ ့ကေလးလို ျဖစ္လာတယ္။ ၂၀၀၈ မွာ တရားနည္းလမ္းမက်တဲ့ စာအုပ္စိမ္းၾကီးကိုအျပီးသတ္တယ္။တရားနည္းလမ္းတက်မဟုတ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ ့တရားနည္းလမ္းတက်မဟုတ္တဲ့ပါတီရဲ ့အမတ္ေတြထြက္လာတယ္။ တရားနည္းလမ္းတက်မဟုတ္တဲ့ အစိုးရဖြဲ ့တယ္။ တရားနည္းလမ္းတက်မဟုတ္တဲ့ အစိတ္သားေတြ လႊတ္ေတာ္မွာ ၀င္ထိုင္တယ္။ ျပည္သူ က ဘာလုပ္လုပ္ မယုံေတာ့ဘူး။ ရလဒ္က ဘာ မူ၀ါဒ မွ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖၚလို ့မရေတာ့ဘူး။ ဒါက လက္ရွိ ေဘာင္းဘီခြ်တ္၊ ေဘာင္းဘီ၀တ္ေတြနဲ ့ျပည္သူၾကားက ပဋိပကၡနဲ ့တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္မွဳ အဆက္အစပ္။
ေနာက္တစ္ခုက တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္မွဳ နဲ ့လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡ။ တရားနည္းလမ္းတက် မဟုတ္တဲ့ ၾကိဳတင္မဲ တန္ခိုးနဲ ့ျဖစ္လာတဲ ့လူမ်ားစုအမတ္ေတြက ျပည္သူလူထုမရင္းႏွီးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲစံနစ္ကို ျပင္ဖို ့စိုင္းျပင္းလာတယ္။ ျပင္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲစံနစ္ကို ျပည္သူကလက္ခံမခံ ျပည္သူ ့ဆႏၵ ေကာက္ယူမယ့္ referendum လုပ္ဖို ့ေလသံေတာင္ မဟရဲ။ referendum ဆိုတာ ျပည္သူကို ကိုယ္စားျပဳမယ္ဆိုတဲ့ အမတ္ေတြ ေဖါက္လြဲေဖါက္ျပန္ ျဖစ္မွဳ ကို ထိန္းခ် ဳ ပ္ဖို ့လုပ္ထားတဲ့ယႏၱရား။ တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္မွဳ ကိုေဖၚေဆာင္ေပးတယ့္ ကိရိယာ။ ဒါကိုပဲ တရားနည္လမ္းတက် ျဖစ္လာတာမဟုတ္တဲ့ ၂၀၀၈ နဲ ့ညီရင္ လုပ္မယ္ဆိုေတာ့ ျပင္ဆင္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲစံနစ္ဟာ တရားနည္းလမ္းက်ျခင္းမက်ျခင္းက အေရးမပါဘူးဆိုတဲ့သေဘာ။ ဒီအေနအထားမွာ ျပည္သူ ့ွဆႏၵခံယူပြဲမပါ၊ ပီအာကို ပဲ တစာစာလုပ္ခ်င္တဲ့ NLD ခြဲထြက္ေတြ၊ ဒီမိုကရက္ပါတီငယ္ေတြဟာ အထက္က ၆၀ အေစာပိုင္း ဦးေန၀င္းရဲ ့ၾကမၼာမ်ိ ဳ းငင္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းပဲ။ ၂၀၁၅ အလြန္မွာ တရားမွ်တမွဳ တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္မွဳ ကို ေဖၚေဆာင္ေပးဖို ့ပ်က္ကြက္တဲ့ လူမိုက္အားေပးျဖစ္လာမယ္။ တဖက္မွာလည္း တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္လာတာမဟုတ္တဲ့ အစိတ္သားက စစ္တပ္လႊမ္းမိုးမွဳကို အာမခံေပးမယ့္ ကမၻာမွာ မၾကားဖူးတဲ့ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ေတြ တင္သြင္းလားတယ္။ ၅၉၊ ၄၃၆ တို ့လို စစ္တပ္လူတန္းစား သာလွ်င္ ၾကီးျမတ္တယ္လို ့ခံယူတယ့္ အျမင္ကို ေဖၚေဆာင္တဲ့ ပုဒ္မေတြကို မျပင္လိုေၾကာင္း တင္ျပလာတယ္။ ဒီလို အရာရာ ငါတို ့သာအျမတ္ဆုံးဆိုတဲ့ တရားနည္းလမ္းတက်ျဖစ္မွဳကို တန္ဖိုးမထားသူေတြနဲ ့ယုံၾကည္မွဳ တည္ေဆာက္ေရးဆိုတာျဖစ္ႏိုင္မလား၊ အမ်ိ ဳ းသားရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုတာျဖစ္လာႏိုင္မလား။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ စဥ္းစားၾကည့္ေလ။
- သြားေလသူၾကီးေတြက သူတို ့ကိုယ္သူတို ့လူရာမ၀င္မွန္း၊ တရားနည္းလမ္းတက်မျဖစ္မွန္းသိိတယ္။ ဒီ ့အတြက္ ေဒၚစု တို ့ကို ေမ်ာက္ျပဆန္ေတာင္း ႏိုင္ငံတကာ ပလက္ေဖါင္းမွာ ေျပာင္ၾကီးတို ့အဖြဲ ့နဲ ့မ်က္လွည့္ျပတာပါဘဲ။ ဒါေပမယ့္ ေခြးျမီးေကာက္ဟာ ေျဖာင့္လို ့မွမရတဲ ့အမ်ိ ဳ းပဲ။ ဆိုေတာ့... ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ တရားနည္းလမ္းက်ျဖစ္မွဳ ကို ေဖၚေဆာင္ေပးႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းဟာ ICJ နဲ ့ ICC တို ့နဲ ့သာလွ်င္ အဆုံးသတ္မယ့္အျဖစ္မ်ိ ဳး ကို ေရာက္လာႏိုင္တယ္။ အတိုက္အခံေတြအေနနဲ ့ဒါကို ေနာက္ဆုံးေရြးျခယ္ခြင့္အျဖစ္ကိုင္စြဲလာႏိုင္တယ္။

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...