အေျဖာင့္သြား ငါးဆင့္ သီအိုရီ
|
10:27 PM |
No မွတ္ခ်က္ |
[Linear Stages Theory/Five Stages Theory]
ကားလမတ္စ္ သည္ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကိုထုတ္ေဖၚ၍ အလုပ္သမားလူတန္းစား (Proletariat)၊ (ျမန္မာျပည္ကြန္ျမဴနစ္တို ့အေခၚ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား) သည္ အရင္းရွင္တို ့ကိုေတာ္လွန္ကာ အဆုံးတေန ့၌ လူတန္းစားခြဲျခားျခင္းမရွိေသာ လူ ့အဖြ႕ဲအစည္းကိုေအာင္ျမင္စြာ တည္ေဆာက္ လိမ္ ့မည္ဟု ေဟာကိန္းထုတ္သည္။ ဤသည္ကို တန္ျပန္ရန္အတြက္ အေမရိကန္တို ့သည္လည္း “အေျဖာင့္သြားငါးဆင့္သီအိုရီ” ဟု ေခၚေသာ္ရႏိုင္အံ့ေသာ Walt Rostow ၏ “Five Stages Theory/Linear Stages Theory” ကို တင္ျပလာၾက၏။
Rostow သည္ဂ်ဴးျဖစ္၍ ေဘာဂေဗဒသမိုင္း (Economic History) ဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ျဖစ္၏။ ၎၏ဖခင္ေရာ၊ အစ္ကိုမ်ားပါ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ ကိုေထာက္ခံသူမ်ားျဖစ္ၾကေသာ္လည္း Rostow ကိုယ္တိုင္ကမူ အေမရိကန္ဘ႑ာေရး၀န္ၾကီး႒ာန၏ အေရးပါအရာေရာက္သည့္ အရာရွိၾကီးတစ္ဦးျဖစ္၏။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ Rostow သည္ ေဘာဂေဗဒသမိုင္းဆိုင္ရာ အျမင္ျဖင့္ေရးသား ထားေသာ “The Stages of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto” စာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ခဲ့ေလသည္။
နာမည္ကေဖၚျပသည့္အတိုင္းပင္ ဤသီအိုရီသည္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳသို ့သြားရာ၌ ေက်ာ္ျဖတ္ရမည့္ အဆင့္မ်ားကိုေဖၚျပထားေလသည္။ ၎အဆင့္မ်ားသည္လည္း အေျဖာင့္သြားျဖစ္ (linear) ၍ တဆင့္ျပီးမွတဆင့္သြားရမည္ျဖစ္ျပီး ခုန္ေက်ာ္၍ ေနာက္တစ္ဆင့္သို ့မေရာက္ႏိုင္ေပ။
တကယ္ေတာ့လည္း Rostow ကေရးသားခဲ့သည္မွာ စီးပြးေရးၾကီးထြားမွဳ (economic growth) သာျဖစ္၍ စီးပြားေရးဖြံ ့ျဖိဳးမွဳ (economic development) မဟုတ္ေပ။ သုိ ့ေသာ္ သူ၏စာအုပ္တြင္မူ “ပို၍ဖြံ ့ျဖိဳးေသာ (more developed)” ႏွင့္ “ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳပိုနဲေသာ (less developed)” ေဒသမ်ားကိုမူ ခြဲျခားေျပာဆို ခဲ့ေလသည္။
ထို ့အျပင္ သီအိုရီပါ “စီးပြားေရးၾကီးထြားမွဳ၏အဆင့္မ်ား (stages of economic growth)” ဟူသည္ “ပို၍ဖြံျဖိဳးေသာအေျခအေန more developed status” သို ့သြားရာ ေျခလမ္းမ်ားပင္ျဖစ္ေပသည္။ Rostow ၏အျမင္အရ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳသို ့သြားရာ လမ္းမွာ တေၾကာင္းတည္းေသာလမ္းသာျဖစ္၍ ေနာက္ဆုံးအဆင့္တြင္ ၾကီးမားေသာႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ီအေျမာက္အျမားစားသုံးမွဳ (the Stage of High Mass Consumption) သို ့ေရာက္ကာ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳကိုရရွိေပလိမ္ ့မည္ဟူ၍ျဖစ္ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳဟူသည္ လူဦးေရထုထည္ၾကီးတစ္ခုလုံးမွ (mass population) စားသုံးကုန္စည္မ်ား (consumer products) အတြက္ အေျမာက္အျမားကုန္က်ခံသုံးစြဲႏိုင္ျခင္း၊ လယ္ယာက႑သည္ စီးပြားေရးလည္ပတ္မွဳၾကီးတစ္ခုလုံး၏ ေသးငယ္ေသာအပိုင္းသာျဖစ္ျခင္း၊ ႏွင့္ ျမိဳ ့ျပကိုမ်ားစြာအေျခခံျခင္း (urban based) စသည့္ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ားျဖင့္ အတိျပီးရမည္ဟုဆိုလိုေပသည္။ သည့္အျပင္ စာအုပ္၏ေခါင္းစဥ္ခြဲျဖစ္သည့္ “ကြန္ျမဴနစ္မဟုတ္ ေၾကျငာစာတမ္း” (“A Non-Communist Manifesto”) ကပင္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳဟူသည္ ကြန္ျမဴနစ္စံနစ္ထက္ အရင္းရွင္စီးပြားေရးစံနစ္ႏွင့္သာ သဟဇာတျဖစ္သည္ဟု တင္ျပထားေလသည္။
ဤသီအိုရိသည္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳကို ေမာ္ဒန္ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ရပ္တစ္ခုအေနျဖင့္ ရွဳျမင္ထားပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳဟူသည္ သမရိုးက် (traditional) ယဥ္ေက်းမွဳ ဓေလ့ထုံးစံမ်ားရွိသည့္လယ္ယာအေျချပဳလူ ့အဖြဲ ့အစည္းမ်ား (agricultural societies) မွ က်ိဳးေၾကာင္းက်စဥ္းစားေတြးေခၚေသာ (rational)၊ စက္မွဳဖြံ ့ျဖိဳးေသာ (industrial)၊ ၀န္ေဆာင္မွဳအသားေပးေသာ (service focused) စီးပြားေရးစံနစ္သုိ ့ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိ သြားေသာ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုဟု တင္ျပထားျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။
Rostow က အားလုံးေသာ ကမၻာ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတို ့သည္ ေဘာဂဗဒအတိုင္းအတာအားျဖင့္ ၎တင္ျပထားသည့္အုပ္စုငါးမ်ိဳးထဲမွ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးသာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုေပသည္။ ဖြံ ျဖိဳးမွဳကို ျဖစ္စဥ္တစ္ခုအျဖစ္ ျမင္သာေစရန္အတြက္ Rostow က ေလယဥ္ပ်ံတက္ျခင္းဥပမာကို ေပးခဲ့ေလသည္။ ေလယဥ္တစ္စင္းသည္ ေျပးလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ လုံေလာက္ေအာင္ေျပးျပီးမွသာ ေျမျပင္မွ ၾကြတက္ျခင္း (take-off) ျပဳႏိုင္၍ သည့္ေနာက္မွ ေကာင္းကင္ထဲတြင္ေလဟုန္စီးျခင္း (soaring) ကိုျပဳႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ ထုိ ့အတူ ကမၻာ့တိုင္းျပည္အသီးသီးတို ့သည္လည္း ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳေျပးလမ္းေပၚရွိ မိမိတို ့၏ဆိုင္ရာဆိုင္ရာအဆင့္တို ့တြင္ရွိေနၾကေပသည္။ ၎အဆင္မ်ားကို Rostow ကေအာက္ပါအတိုင္းခြဲျခားထားေလသည္။
၁) သမရိုးက်လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမ်ား ==> ၂) ၾကြတက္ျခင္းမတိုင္မွီတင္ကူးအေျခအေနမ်ား ==> ၃) ၾကြတက္ျခင္း ==> ၄) ရင့္က်က္မွဳသို ့ေမာင္းႏွင္ျခင္း ==> ၅) ႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ီအေျမာက္အျမားစားသုံးမွဳ
ရွင္းလင္းခ်က္
၁) သမရိုးက်လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမ်ား (traditional societies) မွာ- စိုက္ပ်ိဳးေရးအျခခံေသာ၊ နယူတန္ေခတ္မတိုင္မွီ သိပၸံႏွင့္နည္းပညာကိုအသုံးျပဳေသာ၊ မိသားစုႏွင့္မ်ိဳးႏြယ္စုအလုိက္ ေနထိုင္ၾကေသာ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္မေပၚထြန္းႏိုင္ေသးသည့္ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမ်ားျဖစ္သည္။
၂) ၾကြတက္ျခင္းမတိုင္မွီတင္ကူးအေျခအေနမ်ား (preconditions for take-off) ဆိုသည္မွာ- ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံတြင္ လူဦးေရတိုးႏွဳန္းထက္ စုေဆာင္းမွဳႏွင့္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳႏွဳန္းက ျမင့္မားျခင္း၊ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံအဆင့္အဖြဲ ့အစည္းမ်ားႏွင့္၊အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားရွိျခင္း၊ အီလစ္အသစ္မ်ားေပၚထြက္လာျခင္း၊ ျပင္ပက်ဴးေက်ာ္မွဳမ်ားေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားျဖစ္တတ္ျခင္း။ [ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဤအဆင့္မွမကြ်တ္လြတ္ႏိုင္ေသးဟု ထင္ပါသည္။ ]
၃) ၾကြတက္ျခင္း (take-off)---- ၾကြတက္ဖို ့ရန္အတြက္ ေတာ္လွန္ေရးတစ္ရပ္၊ နည္းပညာတီထြင္ဆန္းသစ္မွဳ၊ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးပတ္၀န္းက်င္ေျပာင္းလဲမွဳ စသည့္ လွဳံ ့ေဆာ္မွဳတစ္ခုခုလိုအပ္သည္။ ဤအဆင့္တြင္ စုေဆာင္းမွဳ (saving rate) မွာ ႏိုင္ငံ၀င္ေငြ (national income) ၏ ၅-၁၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းအထိရွိသည္။ ေျပာရေလာက္ေသာ စက္မွဳကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းက႑ရွိသည္။ ဘဏ္စံနစ္ကဲ့သို ့ေသာ အင္စတီးက်ဴးရွင္းမ်ားလည္ပတ္ေနသည္။ [ ထိုင္းႏွင့္ အင္ဒုိနီရွားတို ့ကဲ့သို ့ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ဤဆင့္တြင္ေရာက္ရွိေနျပီဟု ထင္ပါသည္။ ]
၄) ရင့္က်က္မွဳသို ့ေမာင္းႏွင္ျခင္း (Drive to Maturity)- ဤအဆင့္တြင္ နည္းပညာမ်ား မ်ားျပားစုံလင္လာသည္။ က႑သစ္မ်ားဖြံ ့ျဖိဳးလာသည္။ စုေဆာင္းမွဳႏွင့္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳမွာ အမ်ိဳးသား၀င္ေငြ၏ ၁၀-၂၀ ရာခိုင္ႏွဳန္း အထိရွိလာသည္။ [မေလးရွား၊ ဘရာဇီးတို ့ကဲ့သို ့ေသာႏိုင္ငံတို ့သည္ ဤအဆင့္တြင္ရွိေနျပီဟု ထင္မိပါသည္။ ]
၅) ႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ီအေျမာက္အျမားစားသုံးမွဳ (Age of High Mass Consumption)- ကား၊တီဗြီ စသည့္ ၾကာရွည္ခံကုန္စည္မ်ား (durable goods) မ်ားႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မွဳမ်ားအား ၀ယ္ယူစားသုံးမွဳ က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့မ်ားျပားလာျခင္း၊ က်န္းမာေရး၊ပညာေရးစသည္ ့လူမွဳဖူလုံေရး၀န္ေဆာင္မွဳမ်ား (welfare services) အတြက္ ဆထက္တပိုး သုံးစြဲလာျခင္း
အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ Rostow ၏သီအိုရီသည္ ေမာ္ဒန္ျဖစ္မွဳ (modernity) ကို ရရွိရန္ အေနာက္ကမၻာ၏ ေအာင္ျမင္မွဳအတိုင္းလုိက္နာလုပ္ေဆာင္ရန္လုိအပ္ေၾကာင္းတင္ျပထားျခင္းမွ်သာျဖစ္၏။ သည့္အတြက္ ၎ကို ေမာ္ဒန္ျဖစ္ျခင္းသီအိုရီမ်ား (Modernization Theories) ထဲမွ အေကာင္းဆုံးေသာ ဥပမာတစ္ခုအျဖစ္မွတ္ယူႏိုင္ေပသည္။ ထို ့အျပင္ ဤသီအိုရီရွိ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳနယ္ပယ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ (national scale) စေကးနယ္ပယ္ျဖစ္ေနသည္ကို သတိခ်ပ္ရေပမည္။ တနည္းအားျဖင့္ သီအိုရီပါ အဆင့္အသီးသီးတို ့သည္ ႏိုင္ငံအဆင့့္္တိုင္းတာျခင္းမ်ားသာျဖစ္သည္ကိုသတိျပဳရေပမည္။ ဆိုရလွ်င္- Rostow အဖို ့ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳဟူသည္ ဤကဲ့သို ့ႏိုင္ငံအဆင့္ (national scale) ျဖင့္သာနားလည္အပ္ေသာ အရာမွ်သာျဖစ္သည္ဟု ဆိုေသာ္လြန္အံမထင္ေပ။
--------------------------------------------------------------------------------------------------
Katie Willis ေရးသား၍ Routledge တိုက္ထုတ္ျဖစ္သည့္ “Theories and Practices of Development” စာအုပ္ကို အဓိကမွီျငမ္းျပဳ၍ ေရးသားထားပါသည္။ ရြက္ပုန္းသီး လီကြမ္းယူး မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ပါသည္။
ကားလမတ္စ္ သည္ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကိုထုတ္ေဖၚ၍ အလုပ္သမားလူတန္းစား (Proletariat)၊ (ျမန္မာျပည္ကြန္ျမဴနစ္တို ့အေခၚ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား) သည္ အရင္းရွင္တို ့ကိုေတာ္လွန္ကာ အဆုံးတေန ့၌ လူတန္းစားခြဲျခားျခင္းမရွိေသာ လူ ့အဖြ႕ဲအစည္းကိုေအာင္ျမင္စြာ တည္ေဆာက္ လိမ္ ့မည္ဟု ေဟာကိန္းထုတ္သည္။ ဤသည္ကို တန္ျပန္ရန္အတြက္ အေမရိကန္တို ့သည္လည္း “အေျဖာင့္သြားငါးဆင့္သီအိုရီ” ဟု ေခၚေသာ္ရႏိုင္အံ့ေသာ Walt Rostow ၏ “Five Stages Theory/Linear Stages Theory” ကို တင္ျပလာၾက၏။
Rostow သည္ဂ်ဴးျဖစ္၍ ေဘာဂေဗဒသမိုင္း (Economic History) ဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ျဖစ္၏။ ၎၏ဖခင္ေရာ၊ အစ္ကိုမ်ားပါ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ ကိုေထာက္ခံသူမ်ားျဖစ္ၾကေသာ္လည္း Rostow ကိုယ္တိုင္ကမူ အေမရိကန္ဘ႑ာေရး၀န္ၾကီး႒ာန၏ အေရးပါအရာေရာက္သည့္ အရာရွိၾကီးတစ္ဦးျဖစ္၏။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ Rostow သည္ ေဘာဂေဗဒသမိုင္းဆိုင္ရာ အျမင္ျဖင့္ေရးသား ထားေသာ “The Stages of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto” စာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ခဲ့ေလသည္။
နာမည္ကေဖၚျပသည့္အတိုင္းပင္ ဤသီအိုရီသည္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳသို ့သြားရာ၌ ေက်ာ္ျဖတ္ရမည့္ အဆင့္မ်ားကိုေဖၚျပထားေလသည္။ ၎အဆင့္မ်ားသည္လည္း အေျဖာင့္သြားျဖစ္ (linear) ၍ တဆင့္ျပီးမွတဆင့္သြားရမည္ျဖစ္ျပီး ခုန္ေက်ာ္၍ ေနာက္တစ္ဆင့္သို ့မေရာက္ႏိုင္ေပ။
တကယ္ေတာ့လည္း Rostow ကေရးသားခဲ့သည္မွာ စီးပြးေရးၾကီးထြားမွဳ (economic growth) သာျဖစ္၍ စီးပြားေရးဖြံ ့ျဖိဳးမွဳ (economic development) မဟုတ္ေပ။ သုိ ့ေသာ္ သူ၏စာအုပ္တြင္မူ “ပို၍ဖြံ ့ျဖိဳးေသာ (more developed)” ႏွင့္ “ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳပိုနဲေသာ (less developed)” ေဒသမ်ားကိုမူ ခြဲျခားေျပာဆို ခဲ့ေလသည္။
ထို ့အျပင္ သီအိုရီပါ “စီးပြားေရးၾကီးထြားမွဳ၏အဆင့္မ်ား (stages of economic growth)” ဟူသည္ “ပို၍ဖြံျဖိဳးေသာအေျခအေန more developed status” သို ့သြားရာ ေျခလမ္းမ်ားပင္ျဖစ္ေပသည္။ Rostow ၏အျမင္အရ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳသို ့သြားရာ လမ္းမွာ တေၾကာင္းတည္းေသာလမ္းသာျဖစ္၍ ေနာက္ဆုံးအဆင့္တြင္ ၾကီးမားေသာႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ီအေျမာက္အျမားစားသုံးမွဳ (the Stage of High Mass Consumption) သို ့ေရာက္ကာ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳကိုရရွိေပလိမ္ ့မည္ဟူ၍ျဖစ္ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳဟူသည္ လူဦးေရထုထည္ၾကီးတစ္ခုလုံးမွ (mass population) စားသုံးကုန္စည္မ်ား (consumer products) အတြက္ အေျမာက္အျမားကုန္က်ခံသုံးစြဲႏိုင္ျခင္း၊ လယ္ယာက႑သည္ စီးပြားေရးလည္ပတ္မွဳၾကီးတစ္ခုလုံး၏ ေသးငယ္ေသာအပိုင္းသာျဖစ္ျခင္း၊ ႏွင့္ ျမိဳ ့ျပကိုမ်ားစြာအေျခခံျခင္း (urban based) စသည့္ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ားျဖင့္ အတိျပီးရမည္ဟုဆိုလိုေပသည္။ သည့္အျပင္ စာအုပ္၏ေခါင္းစဥ္ခြဲျဖစ္သည့္ “ကြန္ျမဴနစ္မဟုတ္ ေၾကျငာစာတမ္း” (“A Non-Communist Manifesto”) ကပင္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳဟူသည္ ကြန္ျမဴနစ္စံနစ္ထက္ အရင္းရွင္စီးပြားေရးစံနစ္ႏွင့္သာ သဟဇာတျဖစ္သည္ဟု တင္ျပထားေလသည္။
ဤသီအိုရိသည္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳကို ေမာ္ဒန္ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ရပ္တစ္ခုအေနျဖင့္ ရွဳျမင္ထားပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳဟူသည္ သမရိုးက် (traditional) ယဥ္ေက်းမွဳ ဓေလ့ထုံးစံမ်ားရွိသည့္လယ္ယာအေျချပဳလူ ့အဖြဲ ့အစည္းမ်ား (agricultural societies) မွ က်ိဳးေၾကာင္းက်စဥ္းစားေတြးေခၚေသာ (rational)၊ စက္မွဳဖြံ ့ျဖိဳးေသာ (industrial)၊ ၀န္ေဆာင္မွဳအသားေပးေသာ (service focused) စီးပြားေရးစံနစ္သုိ ့ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိ သြားေသာ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုဟု တင္ျပထားျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။
Rostow က အားလုံးေသာ ကမၻာ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတို ့သည္ ေဘာဂဗဒအတိုင္းအတာအားျဖင့္ ၎တင္ျပထားသည့္အုပ္စုငါးမ်ိဳးထဲမွ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးသာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုေပသည္။ ဖြံ ျဖိဳးမွဳကို ျဖစ္စဥ္တစ္ခုအျဖစ္ ျမင္သာေစရန္အတြက္ Rostow က ေလယဥ္ပ်ံတက္ျခင္းဥပမာကို ေပးခဲ့ေလသည္။ ေလယဥ္တစ္စင္းသည္ ေျပးလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ လုံေလာက္ေအာင္ေျပးျပီးမွသာ ေျမျပင္မွ ၾကြတက္ျခင္း (take-off) ျပဳႏိုင္၍ သည့္ေနာက္မွ ေကာင္းကင္ထဲတြင္ေလဟုန္စီးျခင္း (soaring) ကိုျပဳႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ ထုိ ့အတူ ကမၻာ့တိုင္းျပည္အသီးသီးတို ့သည္လည္း ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳေျပးလမ္းေပၚရွိ မိမိတို ့၏ဆိုင္ရာဆိုင္ရာအဆင့္တို ့တြင္ရွိေနၾကေပသည္။ ၎အဆင္မ်ားကို Rostow ကေအာက္ပါအတိုင္းခြဲျခားထားေလသည္။
၁) သမရိုးက်လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမ်ား ==> ၂) ၾကြတက္ျခင္းမတိုင္မွီတင္ကူးအေျခအေနမ်ား ==> ၃) ၾကြတက္ျခင္း ==> ၄) ရင့္က်က္မွဳသို ့ေမာင္းႏွင္ျခင္း ==> ၅) ႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ီအေျမာက္အျမားစားသုံးမွဳ
ရွင္းလင္းခ်က္
၁) သမရိုးက်လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမ်ား (traditional societies) မွာ- စိုက္ပ်ိဳးေရးအျခခံေသာ၊ နယူတန္ေခတ္မတိုင္မွီ သိပၸံႏွင့္နည္းပညာကိုအသုံးျပဳေသာ၊ မိသားစုႏွင့္မ်ိဳးႏြယ္စုအလုိက္ ေနထိုင္ၾကေသာ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္မေပၚထြန္းႏိုင္ေသးသည့္ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမ်ားျဖစ္သည္။
၂) ၾကြတက္ျခင္းမတိုင္မွီတင္ကူးအေျခအေနမ်ား (preconditions for take-off) ဆိုသည္မွာ- ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံတြင္ လူဦးေရတိုးႏွဳန္းထက္ စုေဆာင္းမွဳႏွင့္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳႏွဳန္းက ျမင့္မားျခင္း၊ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံအဆင့္အဖြဲ ့အစည္းမ်ားႏွင့္၊အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားရွိျခင္း၊ အီလစ္အသစ္မ်ားေပၚထြက္လာျခင္း၊ ျပင္ပက်ဴးေက်ာ္မွဳမ်ားေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားျဖစ္တတ္ျခင္း။ [ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဤအဆင့္မွမကြ်တ္လြတ္ႏိုင္ေသးဟု ထင္ပါသည္။ ]
၃) ၾကြတက္ျခင္း (take-off)---- ၾကြတက္ဖို ့ရန္အတြက္ ေတာ္လွန္ေရးတစ္ရပ္၊ နည္းပညာတီထြင္ဆန္းသစ္မွဳ၊ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးပတ္၀န္းက်င္ေျပာင္းလဲမွဳ စသည့္ လွဳံ ့ေဆာ္မွဳတစ္ခုခုလိုအပ္သည္။ ဤအဆင့္တြင္ စုေဆာင္းမွဳ (saving rate) မွာ ႏိုင္ငံ၀င္ေငြ (national income) ၏ ၅-၁၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းအထိရွိသည္။ ေျပာရေလာက္ေသာ စက္မွဳကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းက႑ရွိသည္။ ဘဏ္စံနစ္ကဲ့သို ့ေသာ အင္စတီးက်ဴးရွင္းမ်ားလည္ပတ္ေနသည္။ [ ထိုင္းႏွင့္ အင္ဒုိနီရွားတို ့ကဲ့သို ့ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ဤဆင့္တြင္ေရာက္ရွိေနျပီဟု ထင္ပါသည္။ ]
၄) ရင့္က်က္မွဳသို ့ေမာင္းႏွင္ျခင္း (Drive to Maturity)- ဤအဆင့္တြင္ နည္းပညာမ်ား မ်ားျပားစုံလင္လာသည္။ က႑သစ္မ်ားဖြံ ့ျဖိဳးလာသည္။ စုေဆာင္းမွဳႏွင့္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳမွာ အမ်ိဳးသား၀င္ေငြ၏ ၁၀-၂၀ ရာခိုင္ႏွဳန္း အထိရွိလာသည္။ [မေလးရွား၊ ဘရာဇီးတို ့ကဲ့သို ့ေသာႏိုင္ငံတို ့သည္ ဤအဆင့္တြင္ရွိေနျပီဟု ထင္မိပါသည္။ ]
၅) ႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ီအေျမာက္အျမားစားသုံးမွဳ (Age of High Mass Consumption)- ကား၊တီဗြီ စသည့္ ၾကာရွည္ခံကုန္စည္မ်ား (durable goods) မ်ားႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မွဳမ်ားအား ၀ယ္ယူစားသုံးမွဳ က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့မ်ားျပားလာျခင္း၊ က်န္းမာေရး၊ပညာေရးစသည္ ့လူမွဳဖူလုံေရး၀န္ေဆာင္မွဳမ်ား (welfare services) အတြက္ ဆထက္တပိုး သုံးစြဲလာျခင္း
အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ Rostow ၏သီအိုရီသည္ ေမာ္ဒန္ျဖစ္မွဳ (modernity) ကို ရရွိရန္ အေနာက္ကမၻာ၏ ေအာင္ျမင္မွဳအတိုင္းလုိက္နာလုပ္ေဆာင္ရန္လုိအပ္ေၾကာင္းတင္ျပထားျခင္းမွ်သာျဖစ္၏။ သည့္အတြက္ ၎ကို ေမာ္ဒန္ျဖစ္ျခင္းသီအိုရီမ်ား (Modernization Theories) ထဲမွ အေကာင္းဆုံးေသာ ဥပမာတစ္ခုအျဖစ္မွတ္ယူႏိုင္ေပသည္။ ထို ့အျပင္ ဤသီအိုရီရွိ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳနယ္ပယ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ (national scale) စေကးနယ္ပယ္ျဖစ္ေနသည္ကို သတိခ်ပ္ရေပမည္။ တနည္းအားျဖင့္ သီအိုရီပါ အဆင့္အသီးသီးတို ့သည္ ႏိုင္ငံအဆင့့္္တိုင္းတာျခင္းမ်ားသာျဖစ္သည္ကိုသတိျပဳရေပမည္။ ဆိုရလွ်င္- Rostow အဖို ့ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳဟူသည္ ဤကဲ့သို ့ႏိုင္ငံအဆင့္ (national scale) ျဖင့္သာနားလည္အပ္ေသာ အရာမွ်သာျဖစ္သည္ဟု ဆိုေသာ္လြန္အံမထင္ေပ။
--------------------------------------------------------------------------------------------------
Katie Willis ေရးသား၍ Routledge တိုက္ထုတ္ျဖစ္သည့္ “Theories and Practices of Development” စာအုပ္ကို အဓိကမွီျငမ္းျပဳ၍ ေရးသားထားပါသည္။ ရြက္ပုန္းသီး လီကြမ္းယူး မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ပါသည္။
0 comments:
Post a Comment