အေမရိကအေနန႔ဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အကူအညီေပးဖို႔ပိတ္ဆို႔ထားတာေတြကို ဖြင့္ေပးဖို႔ဖိအားေပးမႈေတြနဲ႔ပိုမို ရင္ဆိုင္ရႏိုင္တယ္လို႔ အာရွဖြ႔ံျဖိဳးေရးဘဏ္ဘက္မွေျပာၾကား

by Aung Myo Thu on Sunday, July 8, 2012 at 6:42am 

အေမရိကအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အကူအညီေတြ ပိုမိုေပးအပ္တာကို ခြင့္ျပဳဖို႔အတြက္ လာမည့္လေတြအတြင္းမွာ အလႉရွင္ႏိုင္ငံေတြဘက္က ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ ဖိအားေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရႏိုင္တယ္လို႔ အာရွဖြ႔ံျဖိဳးေရးဘဏ္(ADB) ဒုဥကၠဌ စတီဖင္ဂေရာ့ဖ္ရဲ့အဆိုအရ သိရပါတယ္။

အိုဘားမားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔မွ ေမလတြင္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြေလ်ွာ့ခ်ခဲ့သည့္တိုင္ေအာင္ ဘ႑ာေရးဌာနအေနနဲ႔ အာရွဖြံ႔ျဖိဳးေရးဘဏ္ႏွင့္ ကမာၻ႔ဘဏ္တို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ထိေရာက္တဲ့အကူအညီေတြေပးခြင့္ျပဳဖို႔ ဥပေဒေတြနဲ႔ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ခံထားရဆဲပါပဲ။ ဂေရာ့ဖ္ရဲ့အဆိုအရ လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြအေပၚမွာပဲ ေက်နပ္မႈရွိျပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ျပန္လည္လုပ္ေဆာင္လိုၾကတဲ့ ရွယ္ယာပိုင္ရွင္ေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ေပၚလစီကို မေျပာင္းႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ၎တို႔အေပၚသည္းခံႏိုင္စြမ္းေတြ စတင္ကုန္ဆံုးလာႏိုင္ဖြယ္ရွိတယ္လို႔သိရပါတယ္။

ဒါေတြကိုေလ်ွာ့ခ်ေပးျပီး ေရွ႕ဆက္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ဆႏၵျပင္းျပေနတဲ့ အာရွဖြ႔ံျဖိဳးေရးဘဏ္ႏွင့္ ကမာၻ႔ဘဏ္၏ အဓိကအလႉရွင္ေတြလည္းရွိေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေလးရက္ၾကာခရီးသြားေရာက္အျပီး ဘန္ေကာက္မွာဇြန္ ၃၀ ရက္ေန႔ကျပဳလုပ္တဲ့ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ဂေရာ့ဖ္ကေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ လတ္တေလာ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြၾကားထဲမွာပဲ သူတို႔ကကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ေစခ်င္တဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕အေၾကာင္းေတြရွိပါတယ္ လို႔လည္းသူကဆက္ေျပာပါတယ္။

ျပည္သူ ၆၄ သန္းကို အာရွရဲ့အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ ေရာက္ရွိသြားေစခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ငါးစုခန္႔အၾကာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈအျပီးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကမာၻ႔စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုနဲ႔ ျပန္လည္ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔အတြက္ ၁၆ လ သက္တမ္းရွိ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ အကူအညီေတြရွာေဖြေနပါတယ္။ ေပးဆပ္ရန္ရက္လြန္ေနျပီျဖစ္တဲ့ ေၾကြးျမီေဒၚလာ သန္း ၉၀၀ ကိုေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ အာရွဖြ႔ံျဖိဳးေရးဘဏ္၊ ကမာၻ႔ဘဏ္ႏွင့္ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြ ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ ဒီကမွတဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေခ်းေငြထုတ္ေခ်းတာေတြကိုု ျပန္လည္စတင္ဖို႔ နီးစပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

အာရွဖြံ႔ျဖိဳးေရးဘဏ္ဘုတ္အဖြဲ႔ 

တကယ္လို႔သာ ခုအခ်ိန္မွာ ဘုတ္အဖြဲ႔ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ တစ္ခုခုတင္ျပမယ္ဆိုရင္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ မရုတ္သိမ္းရေသးတဲ့အတြက္ အေမရိကန္အစိုးရဟာ ဒါကိုမျဖစ္မေနဆန္႔က်င္ရမွာပါပဲ ဟု ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႔ကို သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ ဂေရာ့ဖ္ကေျပာပါတယ္။ အေမရိကအေနနဲ႔ လူသိရွင္ၾကား မေထာက္ခံႏိုင္တဲ့ကိစၥတစ္ခုကို ဒီဘုတ္အဖြဲ႔ကိုတင္ဖို႔ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔အားလံုးအတြက္ အက်ိဳးမရွိႏိုင္ပါဘူး။

အာရွဖြံ႔ျဖိဳးေရးဘဏ္မွာ ရွယ္ရာအဖြဲ႔၀င္ ၆၇ ႏိုင္ငံပါ၀င္ပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ဂ်ပန္တို႔ဟာ ၁၂.၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအသီးသီးဆီရွိျပီး အဓိကမဲေပးခြင့္ကို ပိုင္ဆိုင္ထားပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္မွာ ၅.၄၇ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံရွိေနတယ္လို႔ ဒီဘဏ္ရဲ့ႏွစ္စဥ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ADB ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဓိကက႑ ၇ ရပ္ႏွင့္ပက္သက္တဲ့ သံုးသပ္ခ်က္မွာ လိုအပ္ခ်က္အေျမာက္အမ်ားကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံလူဦးေရရဲ့ ေလးပံုတစ္ပံုဟာ ဆင္းဆင္းရဲရဲႏွင့္ေနေနရျပီး၊ လူဦးေရရဲ့ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အလုပ္ေပးထားတာကေတာ့ လယ္ယာက႑ျဖစ္ျပီး၊ လူေလးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ကသာ လ်ွပ္စစ္သံုးႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ လူဦးေရ ၁၀၀၀ အတြက္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ၁၈ စီးရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ၂၅၀ ႏွင့္ ထိုင္းမွာ ၃၇၀ စီအသီးသီးရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

Coca-Cola, Caterpillar 

ကိုကာကိုလာကုမၸဏီအေနနဲ႔လည္း အေမရိကအစိုးရက ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံဖို႔ ခြင့္ျပဳမိန္႔ေပးတာနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပထမဦးဆံုးအၾကိမ္ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေတာ့မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Caterpillar Asia ကုမၸဏီ ဥကၠဌ Kevin Thieneman က အေမရိကန္စီးပြားေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္ကာ ေနာက္လပိုင္းမွာ သြားေရာက္ဖို႔ရွိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္ရွိျပီးေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကေန ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ Derek Mitchell ကို ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ပထမဆံုး တရား၀င္သံအမတ္အျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ့ပါတယ္။

လာမည့္သံုးလအတြင္းမွာ ေၾကြးျမီကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အလႉရွင္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေကာင္းေတြ႔ဆံုႏိုင္ပါတယ္လို႔ ဂေရာ့ဖ္ကဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒီကထြက္လာမယ့္အေျဖကေတာ့ တခ်ိဳ႕ေသာေၾကြးျမီေတြကိုေလ်ွာ္ေပးဖို႔နဲ႔ က်န္ရွိတဲ့ေၾကြးျမီေတြကို ျပန္ဆပ္ဖို႔ ထိေရာက္မႈရွိတဲ့ ေရရွည္စီမံကိန္းေတြေရးဆြဲၾကဖို႔ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ သူကဆိုပါတယ္။

ဒီေၾကြးျမီျပႆနာေတြကိုေျဖရွင္းဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ့လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္၊ ေငြအရင္းအျမစ္ေတြအေပၚမွာပဲ မွီခိုေလေလ ၾကားကာလမွာ ဆင္းရဲသားျပည္သူေတြအေပၚမွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈေတြနည္းေလေလျဖစ္မွာပါပဲ လို႔ ဂေရာ့ဖ္ကဆိုပါတယ္။

အလုပ္လက္မ့ဲျပႆနာ 

ျပီးခဲ့တဲ့လကပဲ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္စဥ္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္း ၇.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ခ်ီတက္သြားႏိုင္ဖို႔ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းႏွင့္ ၀င္ေငြေတြတိုးပြားေအာင္ ေဆာင္ရြြက္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီအလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္တဲ့ လူငယ္ေတြမ်ားျပားေနျခင္းကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ခ်ိန္ကိုက္ဗံုးတစ္လံုးလို႔ တင္စားေျပာဆိုသြားပါေသးတယ္။ ADB ရဲ့ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္ေတြအရ မိမိကြ်မ္းက်င္မႈနဲ႔မသက္ဆိုင္ပဲ ရရာအလုပ္လုပ္ကိုင္ေနရတဲ့ လူငယ္ဦးေရဟာလည္း ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ၃၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရာမွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အေရာက္မွာ ၃၇ ရာခိုင္ႏႈန္းထိျမင့္တက္သြားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဆင္းရဲမြဲေတမႈရဲ့ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာျဖစ္ျပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ ႏိုင္ငံရဲ့အေနာက္ဘက္ နယ္စပ္ေဒသေတြဟာ အဆင္းရဲဆံုးျဖစ္တယ္္လို႔ ADB ကဆိုပါတယ္။ ကုလသမဂၢအဆိုအရ လတ္တေလာျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ေဒသခံဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးအၾကား ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ လူ ၈၀ ခန္႔ ေသဆံုးခဲ့ရျပီး၊ ငါးေသာင္းေက်ာ္ဟာ အိုးအိမ္ေတြကို စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

မ်ိဳးႏြယ္စုေတြအၾကားတင္းမာမႈေတြဟာ ျပသနာေတြျဖစ္ေပၚေစျပီး လက္ရွိျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြကေန ေနာက္ျပန္လွည့္သြားႏိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္လည္း ဒီႏိုင္ငံမွာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို အမွန္တကယ္လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ မိမိအေနနဲ႔ခံစားမိပါေၾကာင္း ဂေရာ့ဖ္ကေန ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။

Businessweek မွ ဇူလိုင္ ၂ ရက္ေန႔ပါ Daniel Tan Kate ၏ 

U.S. May Face More Pressure to Unblock Myanmar Aid, ADB Says ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္သည္။