Sunday, July 1, 2012

သမိုင္းအမွန္တို႕အသံျမည္ေလေသာ္


ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ရဲ့ ကြၽန္ေတာ့္ကို ျပန္ၾကားေရးသားထားတဲ့ "ကိုရဲရင့္သစၥာ သို႔ ျပန္ၾကားခ်က္(၂)" ကို ကြၽန္ေတာ္ အစအဆုံးေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္႐ႈျပီးခဲ့ပါျပီ။ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။

အေရးအသားေရာ၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြေရာ၊ argument ေရာ၊ rebuttal ေရာ ေပါ့ဗ်ာ။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ကြၽန္ေတာ့္ ကို ျမန္မာမူဆလင္ေတြထဲမွာ နာမည္ေက်ာ္ၾကားျပီး ၾသဇာရွိတဲ့ စာေရးသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္တယ္လို႕ ယူဆထားေပမဲ့၊ ကြၽန္ေတာ္ ဟာ သမိုင္းပညာရွင္ တစ္ဦး မဟုတ္သလို ၊ နာမည္ေက်ာ္ၾကားျပီး ဩဇာရွိတဲ့ စာေရးသူတစ္ေယာက္လည္း မဟုတ္ရပါေၾကာင္း ႐ိုးသားစြာဝန္ခံလိုပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ ကို ၾကိဳးစားဆဲ သူတစ္ဦးအျဖစ္သာ အသိအမွတ္ျပဳေပးပါလို႕ ရင္းႏွီးစြာ အသိေပးလိုပါတယ္ခင္ဗ်ာ။


ေလးစားအပ္တဲ့ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ့ ညီေနာင္ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို ကြၽန္ေတာ္တို႕ ႏွစ္ဦးရဲ့ အျပဳသေဘာေဆာင္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ ဟာ ျမန္မာမူဆလင္ေတြနဲ႕ တျခားတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြၾကားမွာ အျပဳသေဘာဆက္ဆံေရးေတြ ပိုမိုတိုးတက္ လာလိမ့္မယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႕ရဲ့ၾကိဳးပမ္းမႈ ေတြ အတြက္ ႏွစ္ဦးစလုံးနဲ႕တကြ ျမန္မာျပည္သား community အစုံ က ဝမ္းေျမာက္ပီတိျဖစ္ၾကမွာ အေသအခ်ာပါဘဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ခ်စ္တဲ့ ဒီျပည္ၾကီးအတြက္ေအးခ်မ္းသာယာစည္ပင္ မႈ ကိုေဖာ္ေဆာင္ရာမွာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႕ရဲ့ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြဟာ အုတ္တစ္ခ်ပ္ သဲတစ္ပြင့္ အေနနဲ႕ အက်ိဳးျပဳႏိုင္မယ္လို႕ဆိုရင္ အလြန္မရွိဘူးလို႕ ခံစားမိပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ့္ကို ရည္ရြယ္ေရးသားခဲ့တဲ့ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းရဲ့ ပထမဆုံး ကြန္မန္႕ ကို ဖတ္႐ႈျပီး က တည္း က ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ကို ေလးစားမိေၾကာင္း ထပ္မံဝန္ခံပါရေစဗ်ာ။ အခုလို ပညာရွင္ဆန္တဲ့ အေရးအသားေတြ တစ္စစ ျမင္ေတြ႕မိေတာ့ ပိုလို႕ေတာင္ေလးစားမိေၾကာင္း အတိအလင္း ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း နဲ႕ ကြၽန္ေတာ္ စတင္ေဆြးေႏြးကတည္း က ကြၽန္ေတာ္ အထူးသတိျပဳမိတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။
အဲဒါ ကဘာလဲဆိုရင္ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ကြၽန္ေတာ့္ရဲ့စာေတြကို အႏုလုံပဋိလုံ က်က်နန ဖတ္႐ႈျခင္း မရွိဘဲ ျပန္ၾကားစာေတြကို အလ်င္စလို ေရးသားေနျခင္းပါ။ ဒါ ကြၽန္ေတာ္ ႐ိုးသားစြာ ျမင္မိတဲ့ အခ်က္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ဘာေၾကာင့္မ်ား အဲဒီလို ျမင္ရသလဲဆိုတာ
ဆက္လက္ဖတ္႐ႈရင္း ေပၚလြင္လာပါလိမ့္မယ္ ခင္ဗ်ာ။

ရခိုင္လူမ်ိဳး ေတြ နဲ႕ ဘဂၤါလီေတြ ရဲ့ ပဋိပကၡ ဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္မတိုင္ခင္ထိ မရွိခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ေရးသားရာမွာ ကြၽန္ေတာ္ ဟာ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း က သူ႕ရဲ့ စာအုပ္မွာ ဂ်ဴးသမိုင္းသုေတသီ မိုေရွေယဂါရ္ ကို ကိုးကားထားတဲ့အတိုင္း တစ္ဆင့္ျပန္လည္
တင္ျပခဲ့ရုံပါ။ "ရခိုင္လူမ်ိဳး ဆိုးသြမ္းေသာင္းက်န္းသူေတြက ဘဂၤလီေတြကိုစတင္တိုက္ခိုက္ခဲ့လို႔ "ဆိုတဲ့အခ်က္ ဟာလည္းဘဲ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းရဲ့ အကိုးအကားကို ျပန္လည္တင္ျပခဲ့ရုံပါဘဲ။ အဲဒီလိုတင္ျပျပီးေတာ့.....
"ဒါက အဓိကရုံး စတင္ပုံအေၾကာင္းမိုေရွေယဂါရ္ ရဲ့ သုေတသန ျပဳခ်က္ပါ။ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း က သူ႕ရဲ့စာအုပ္မွာအထက္ပါ သုေတသန အျမင္ကို ေရးသားထားသလို" ဆိုျပီး ကြၽန္ေတာ္ ေရးသားထားပါတယ္။ အဲဒီလိုပါဘဲ.....

ေဒါက္တာေအးခ်မ္း ဟာ Rakhine State People's Council 1986 : ၃၆ ကို ကိုးကားျပီး ......မြတ္စလင္ေတြ က ရခိုင္ရြာလူၾကီးနဲ႕သူ႕ညီႏွစ္ဦးကို စတင္သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ရခိုင္လူငယ္ ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ သိန္းေက်ာ္ေအာင္ နဲ႕ ေက်ာ္ရတို႕က လူစုစည္းျပီး မြတ္စလင္ ရြာေတြကို တိုက္ခိုက္ရြာေနသူေတြကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေရးသားထားျပန္ပါေသးတယ္လို႕ ကြၽန္ေတာ္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို ေဖာ္ျပျပီးေနာက္ ဘယ္သူရဲ့ ေရးသားခ်က္ကမွန္သလဲ (တစ္နည္းအားျဖင့္) ရခိုင္ က စ က်ဴးလြန္တဲ့ အျဖစ္ဟာ မွန္သလား၊ ဘဂၤါလီ ကစက်ဴးလြန္တဲ့ အခ်က္ဟာမွန္သလား ဆိုတာကိုကြၽန္ေတာ္ လုံးဝ သုံးသပ္ မျပထားရုံမက၊ တစ္စုံတစ္ရာ မွတ္ခ်က္လည္းလုံးဝ ေပးမထားပါ။  မိုေရွေယဂါရ္ ရဲ့ သုေတသန ျပဳခ်က္ဟာ ခ်ဲ႕ကား ပါးစပ္ရာဇဝင္ျဖစ္ႏိုင္သလို၊  Rakhine State People's Council 1986 : ၃၆ က အဆိုဟာလည္း ခ်ဲ႕ကား ပါးစပ္ရာဇဝင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မွတ္တမ္းႏွစ္ခုစလုံးကို ကြၽန္ေတာ္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပခဲ့ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ က အဲဒီ အခ်ိန္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ ဘဂၤလီ အေရးအခင္းရဲ့ ကနဦးလက္သည္ ဟာ ဘယ္သူျဖစ္ေၾကာင္း တပ္အပ္ ေသခ်ာ ေျပာမရႏိုင္တာကို မီးေမာင္းထိုးရုံပါဘဲ။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း သုံးသပ္သလိုပါဘဲ၊ အဲဒီအေၾကာင္းနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ရခိုင္ကိုေမးရင္ ဘဂၤလီကစသတ္တာ၊ ဘဂၤလီကိုေမးရင္ ရခိုင္က စသတ္တာ စသျဖင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ အေျဖ contradictory statements ေတြ ထြက္လာမွာ ဘဲဥအစရွာမရသလိုပါ။

ဒါျဖင့္ရင္ ကြၽန္ေတာ္ က ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ရဲ့ ဘယ္အေရးအသားကို ပါးစပ္ရာဇဝင္လို႕ေျပာခဲ့တာျဖစ္ျပီး၊ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းရဲ့ ဘယ္အေရးအသားကို ပါးစပ္ရာဇဝင္လို႕ ေျပာ ခဲ့တာလဲ? ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က "ကိုရဲရင့္သစၥာသို႔ ျပန္ၾကားခ်က္ (၁)" မွာ ေအာက္ပါ
အတိုင္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

"တကယ္ေတာ့ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြ စတင္ျမစ္ဖ်ားခံရာကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလတုန္းက ဂ်ပန္အ၀င္၊ ျဗိတိသွ်အထြက္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အံုလိုက္က်င္းလိုက္ေရြ႕ေျပာင္းအေျခခ်ေနၾကတဲ့ ဘဂၤလီေတြကို အဂၤလိပ္တပ္ေတြ လက္နက္တပ္ဆင္ေပးရာ
ကေန  လက္နက္မရွိတဲ့ ေဒသခံဌာေနတိုင္းရင္းသား ရခိုင္၊ျမိဳ၊ခမီ၊သက္၊ ဒိုင္းနက္၊မရမၼာလူမ်ိဳးေတြကို ဘာသာေရးေခါင္းစဥ္တပ္ျပီး လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ရာကေန စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကာလတုန္းက အဲဒီေဒသမွာရွိတဲ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတြ၊ ေစတီ၊
ဘုရားပုထိုးေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ပ်က္စီးခဲ့ရသလဲဆိုတာ မီဒီယာဆိုတာ ဘာမွန္းမသိတဲ့ေခတ္ျဖစ္လို႔ အျပင္ကဘယ္သူမွမသိခဲ့ၾကပါဘူး။ အလႅာအရွင္ရဲ့ နာမေတာ္ကို ေအာ္ဟစ္တိုင္တည္ျပီး ရြာလံုးကၽြတ္မီးရိႈ႕၊သတ္ျဖတ္၊ မုဒိန္းက်င့္ခဲ့ၾကတဲ့ ဘဂၤလီေတြရဲ့ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ေဒသခံရခိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ့ စိတ္ထဲမွာ အလႅာဟာ နာက်ည္းစရာအမည္ တစ္ခုျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။"

အဲဒီ အေရးအသားကို ကြၽန္ေတာ္ က ပါးစပ္ရာဇဝင္ လို႕ ေရးသားခဲ့တာပါ။ အဲဒီ အေရး အသားဟာပါးစပ္ရာဇဝင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ အေထာက္အထား (၂) ခုေပးခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခု က logical evidence ျဖစ္ျပီး၊ တစ္ခု က documentary evidence ပါ။

၁။ လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ က လက္နက္မဲ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြကို အဲဒီလို သာမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ မ်ိဳးတုန္းသြားႏိုင္ေၾကာင္း။

၂။ စစ္တေကာင္းသားေတြက ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြကို လက္နက္နဲ႕ အႏိုင္က်င့္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုျမန္မာျပည္ ဘုရင္ခံရဲ့ အတြင္းေရးမႉး က ျပန္လည္ေျပာျပရာမွာ    "I have been told harrowing tales of cruelty and suffering inflicted
    on the Arakenese villages in Rathedaung area......." လို႕သုံးႏွုန္းသြားေၾကာင္း ေဒါက္တာေအးခ်မ္း ကိုယ္တိုင္ က အကိုးအကားနဲ႕ေရးထားေၾကာင္း။

ေဒါက္တာေအးခ်မ္းရဲ့ဘယ္ အေရးအသားကို ကြၽန္ေတာ္ က ပါးစပ္ရာဇဝင္လို႕ေျပာခဲ့တာပါလဲ? The Development of a Muslim Enclave in Arakan (Rakhine) Stateof Burma (Myanmar) page 406 က ေအာက္ပါအေရးအသားပါ။

"For all the bloody communal violence experienced by the Arakanese Buddhists in the Western frontier, I feel strongly that it is reasonable to blame the British colonial administration for arming the Chittagonians in the Mayu Frontier as the Volunteer Force."

အဲဒီမွာ ေဒါက္တာေရးသြားတာ က "I feel strongly" ပါ။ အဲဒီ အေရးအသားကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဒါဟာ အေထာက္အထားမဲ့ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းရဲ့ sentimental thought သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါတယ္။

ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ဂ်ဴးသုေတသီ မိုေရွေယဂါရ္ ရဲ့ မွတ္တမ္းကို ပါးစပ္ရာဇဝင္ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းမွတ္ခ်က္ျပဳသြားသလို၊ ကိုျမတ္သိန္းထြန္းရဲ့ အေရးအသားနဲ႕ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းရဲ့ အေရးအသားေတြဟာလည္း ပါးစပ္ရာဇဝင္ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ကလ႐ိုးသားစြာဝန္ခံသြားတာကိုတေလးတစား အသိအမွတ္ျပဳမိပါတယ္။

(I saw Dr Aye Chan's comment stating that If necessary, he will come into this discussion (according to him, "DEBATE") as he is a historian, not a liar, and therefore, I would like to request respected Dr Aye Chan to prove from
a single solid source indicating the immediate motive of the communal violence being cited)

ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က reasoning လုပ္ျပထားတာေလး ရွိပါတယ္။ ဘာလဲဆိုရင္မြတ္စလင္ေတြ က ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ သြားစုေဝးတယ္ ဆိုရင္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ တိုင္းရင္းသားျဖစ္တဲ့ ကမန္ ေတြဟာလည္းဘဲ ေျမာက္ပိုင္းမွာသြားစုေနတယ္လို႕ ယူဆ
ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ေရးသားထားတာကဒီလိုပါ။ "အဓိကရုံန္းအျပီးမွာ ေတာင္ပိုင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရခိုင္ေတြ စုစည္း ေနထိုင္ၾကျပီး၊ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ေတာ့ မြတ္စလင္စစ္တေကာင္းသား ေတြ စုစည္းေနထိုင္ၾကပါတယ္။" ကြၽန္ေတာ္ေရးသားထား
တာ ရွင္းလွပါတယ္။ ေျမာက္ပိုင္းမွာစုစည္းသြားတဲ့သူေတြဟာ စစ္တေကာင္းသားမြတ္စလင္ ေတြသာျဖစ္ေၾကာင္းပါ။ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မြတ္စလင္ အားလုံးလို႕ လုံးဝမေရးထားတဲ့အျပင္ ဘဂၤလီ နဲ႕ ကမန္ကိုလည္းေရာေထြးေရးသား ထားတာမဟုတ္ပါခင္ဗ်ာ။
ကမန္ လူမ်ိဳးေတြလည္း ေျမာက္ပိုင္းကို ထြက္ေျပးသြားခဲ့တယ္လို႕ယူဆႏိုင္တဲ့ အေရးအသားမ်ိဳးကို ေရးသားခဲ့သူ က historian ေဒါက္တာေအးခ်မ္းပါ။ page 405 မွာ အခုလို ေရးသားထားပါတယ္။

"It is certain that hundreds of Muslim inhabitants of Southern Arakan fled northward," "ရခိုင္ေတာင္ပိုင္းမွာေနထိုင္တဲ့ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ မြတ္စလင္ေတြဟာ ေျမာက္ဖက္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ တာ အေသအခ်ာပါဘဲ" တဲ့။

ဒါေၾကာင့္ အဲဒီေျမာက္ပိုင္းကို ထြက္ေျပးစုရုံးခဲ့ၾကသူထဲမွာ ကမန္ေတြပါမပါ၊ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း အေနနဲ႕ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း ကိုဘဲေမးၾကည့္ေစလိုပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ ယူဆခ်က္ကို ေျပာရရင္ေတာ့  ေျမာက္ပိုင္းကိုထြက္ေျပးတဲ့ အထဲ ကမန္အေရအတြက္ဟာေျပာပေလာက္ေအာင္ပါမွာမဟုတ္ပါဘူး။

ကြၽန္ေတာ္ မီးေမာင္းထိုးျပ ခ်င္တဲ့ေနာက္ တစ္ခ်က္ကေတာ့....တစ္ကယ္လို႕သာ ဘဂၤါလီေတြ က ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ကို ဘာသာေရးေခါင္းစဥ္ တပ္ျပီး သတ္ျဖတ္ႏွိပ္စက္ျခင္း ျပဳခဲ့မယ္ ဆိုရင္ ရခိုင္ေတြ အေနနဲ႕လည္းလက္တုန္႕ျပန္တဲ့ အေနနဲ႕ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္တိုင္းကိုရန္ျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရခိုင္ေတြနဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ကမန္ေတြၾကား communal riot မျဖစ္ခဲ့ဘူးလို႕ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ဆိုထားသလို ကြၽန္ေတာ္လည္း အဲဒီလို လက္ခံပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဘဂၤါလီေတြ ဟာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြကို ဘာသာေရးေခါင္းစဥ္တပ္ျပီး မ်ိဳးတုန္းေအာင္တိုက္ခိုက္ခဲ့တာ လုံးဝ မဟုတ္ေၾကာင္းပိုျပီး ထင္ရွားသြားပါေတာ့တယ္။

ကြၽန္ေတာ္ ယခင္ notes ေတြမွာလည္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္း ထပ္မံေရးသားဦးမွာ က ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးေတြဟာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြလိုဘဲ ဘဂၤလား နဲ႕ ျမန္မာနယ္ ႏွစ္ဖက္စလုံးမွာ ဟိုဖက္ဒီဖက္ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုပါ။
ကိုျမတ္သိန္းထြန္း နဲ႕ ကြၽန္ေတာ္ အဓိက ကြဲလြဲေနတဲ့ အခ်က္ကလည္း ဒီအခ်က္ဘဲလို႕ ယူဆမိပါတယ္။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ဘဂၤါလီေတြဟာ ရခိုင္ဖက္အျခမ္း နဲ႕ ဘဂၤလားဖက္ အျခမ္းႏွစ္ဖက္စလုံး မွာ အေျခခ်ေန ထိုင္ခဲ့တဲ့လူမ်ိဳး မဟုတ္ေၾကာင္း ေရးသားေနတာျဖစ္ျပီး၊ ကြၽန္ေတာ္ က ေတာ့ ဘဂၤါလီ ေတြဟာ ရခိုင္ဖက္အျခမ္း နဲ႕ ဘဂၤလားဖက္ အျခမ္းႏွစ္ဖက္စလုံး မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့တယ္လို႕ ေရးသားေနတာပါ။ ကိုလိုနီေခတ္မွာ စစ္တေကာင္းဖက္ က ဘဂၤါလီ အေတာ္မ်ားမ်ားကို
အဂၤလိပ္ က ရခိုင္နယ္ထဲ import လုပ္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ကို ျမတ္သိန္းထြန္း က emphasize လုပ္ေရးသားေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ကို ကြၽန္ေတာ္လည္း လက္ခံထားျပီးသားပါ။ လက္ခံထားေၾကာင္းကြၽန္ေတာ့္ ရဲ့ previous note မွာ "ရခိုင္ေျမ ဟာ ဗမာဘုရင္
ေတြရဲ့ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ဖုန္းဆိုးအသြင္ေဆာင္ေနခဲ့တဲ့ အတြက္ ျဗိတိသွ်ေတြက ဘဂၤလားက ဘဂၤါလီ ေတြကို ေခၚေဆာင္အေျခခ် ေနထိုင္ေစခဲ့ေၾကာင္း ေဒါက္တာေအးခ်မ္းကဘဲ J.S Furnivall ရဲ့ Colonial Policy and Practice ကို ကိုးကားေရးသားထားပါတယ္။" လို႕ တင္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ေရွးယခင္ကတည္း က ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးေတြ အေျခခ်ေနထိုင္မႈ ရွိခဲ့သလား မရွိခဲ့ဘူးလားဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႕ရာ အေထာက္အထားေတြ ေပးဖို႕လိုအပ္လာပါျပီ။ ကြၽန္ေတာ့္ဖက္ က အေထာက္အထားေပးပါျပီ။
ေဒါက္တာ Suniti Bushan Qanungo ျပဳစုခဲ့တဲ့ A History of Chittagong Volume (1), စာမ်က္ႏွာ ၂၉၁ မွာ-

"ရခိုင္မွာ ရွိတဲ့ မြတ္စလင္ လူဦးေရ ကို အၾကမ္းျဖင္းအားျဖင့္ အုပ္စု ေလးခုခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြ က ေတာ့ ဘဂၤါလီ၊ အျခားအိႏၵိယအႏြယ္၊ အာဖရိက အာရွ အႏြယ္ နဲ႕ native ဌာေန မြတ္စလင္ တို႕ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ မြတ္စလင္အုပ္စုေလးခု ထဲမွာ ဘဂၤါလီ မြတ္စလင္ေတြက အၾကီးဆုံးအုပ္စုျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေအာက္ဖက္ ကေနဝင္ေရာက္လာတဲ့ မြတ္စလင္ သံု႕ပန္းေတြဟာ ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံမွာ  ဘဂၤါလီမြတ္စလင္ အေရအတြက္တိုးပြါးျခင္း ကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။"

ရခိုင္ျပည္ မွာ ေအဒီ (၁၇ ရာစု) မွာလည္း ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးေတြဟာ မဂိုမင္းသားရွား႐ႈဂ်ာ နဲ႕ အတူ အေျခခ်ေနထိုင္မႈေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းအေထာက္အထားေနာက္တစ္ခု အေနနဲ႕Francois Bernier ရဲ့ Travels in the Mogul Empire စာအုပ္ (၁၉၁၆) ကို ဖတ္ၾကည့္ပါ။

ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ဘဂၤလားမွာအခုအထိ ေနထိုင္ေနတဲ့ မရမာ (Magh, ရခိုင္လူမ်ိဳး) ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး၊ "ရခိုင္ေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံထား ရတယ္ဆိုတာက နဂိုကတည္းက အဲဒီေနရာမွာေနတဲ့တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေနလို႔။" အဲဒီလို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စဥ္းစားရမွာက ဘဂၤလားမွာအခုအထိ ေနထိုင္ေနတဲ့ မရမာ (Magh, ရခိုင္လူမ်ိဳး) ေတြဟာ ဘယ္အခ်ိန္ကတည္း က စေနထိုင္ခဲ့လို႕သူတို႕ကိုဘဂၤလား တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္ရတာလဲ? သူတို႕ ဟာ ေအဒီ (၁၈) ရာစု မွာ ျမန္မာဘုရင္ေတြ ရခိုင္ကို သိမ္းပိုက္ျပီးေနာက္ မွ ဘဂၤလား ကို ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိ အေျခခ်ေနထိုင္ ခဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္လို႕ Encyclopaedia Brittanica ရဲ့ Marma entry မွာ အတိအလင္း  ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဘဂၤလား က publish လုပ္တဲ့ ဘင္းဂလားစြယ္စုံက်မ္း Banglapedia
Magh entry မွာ ေဖာ္ျပထားတာ က ေတာ့ သူတို႕ဟာ ရခိုင္ဘုရင္ အုပ္စိုးစဥ္ အခါ (၁၄၅၉-၁၆၆၆) မွာ ဘဂၤလားေတာင္ဖက္နဲ႕ အေရွ႕ေတာင္ဖက္ေတြမွာ စတင္ အေျခခ်ေန ထိုင္ခဲ့တာျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့၊ သမိုင္းအေထာက္အထားနဲ႕ေျခရာေကာက္လို႕ မရပါ။ ရခိုင္
ျပည္ ဗမာလက္ေအာက္ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္ (၁၇၈၄) မွ Magh လူမ်ိဳးေတြ ဘဂၤလားမွာအေျခခ် ေနထိုင္လာမႈ ၾကီးထြားလာပါတယ္။ သမိုင္းေတြကို က်က်နန ေျခရာေကာက္ ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ဘဂၤလား မွာ စတင္ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ ခုႏွစ္
ထက္ ဘဂၤါလီ ေတြရခိုင္ကို စတင္အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ ခုႏွစ္ က ပိုလို႕ေတာင္ေစာေနပါေသးတယ္။  ေျမာက္ဦး မင္းဆက္ ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္ (နရမိတ္လွ) ကို စစ္အင္ အားအေထာက္အကူေပးခဲ့တဲ့ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳး ေတြဟာ ေျမာက္ဦး ေခတ္အဦးမွာကတည္းက ရခိုင္မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးပညာရွင္ ဦးေရႊဇံ က သူ႕ရဲ့ The Golden Mrauk-U An Ancient Capital of Rakhine စာအုပ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာေနထိုင္တဲ့ ဘဂၤလီလူမ်ိဳးေတြ ကို ျမန္မာ၊ ကမန္ နဲ႕ မရမာၾကီး တို႕နဲ႕အတူ တစ္တန္းတည္းထားျပီး "Nationals" လို႕ သုံးႏွုန္းေရးသြားတာကိုလည္း ဗဟုသုတ အေနနဲ႕ေျပာျပလိုပါတယ္။

သမိုင္းကို တစ္ကယ္အတြင္းက်က် ေကာက္ၾကည့္ရင္.....အိႏၵိယ ရဲ့ လႊမ္းမိုးမႈ ဟာ ရခိုင္ျပည္မွာ ေဝသာလီေခတ္ ( ေအဒီ ၄ ရာစု) မတိုင္ခင္ ကတည္းကိုက ရွိေနခဲ့တယ္ ဆိုတာ ဘယ္သမိုင္းပညာရွင္မွ ျငင္းဝံ့မယ္ မထင္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္မွာ ေရွးကတည္းကဘဂၤါလီ
settlement ေတြ မရွိဘဲ၊ ကိုလိုနီေခတ္က် မွ အလုံးအရင္းနဲ႕ေရာက္လာတာဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ historically, logically လုံးဝ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ရာမရွိပါဘူးခင္ဗ်ာ။

႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ ဘဂၤါလီ အဆက္အႏြယ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ "႐ိုဟင္ဂ်ာ" ဆိုတဲ့အမည္ဟာ ရခိုင္မွာေနတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ က သူတို႕ကိုယ္သူတို႕ ေပးထားတဲ့ အမည္သစ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ "႐ိုဟင္ဂ်ာ" အမည္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ကြၽန္ေတာ့္ လက္ခံထားမႈ ပါ။ဘဂၤါလီ
လူမ်ိဳးေတြ ဟာ ရခိုင္မွာ ေဝသာလီ ေခတ္မတိုင္ခင္ ကတည္းက အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့တာ ရာခိုင္ႏွုန္း အေတာ္မ်ားမ်ားျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရာရွိျပီး၊ မေရာက္ဦးေခတ္ ကေန စတင္အေျခခ် ေနထိုင္လာခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ က ေတာ့ သမိုင္းအတိအက်ျဖစ္တယ္။ ကိုလိုနီေခတ္
မွာလည္း ဘဂၤါလီ ေတြ အလုံးအရင္းနဲ႕လယ္ကူလီေတြအျဖစ္ ရခိုင္ျပည္ကို ဝင္ေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္လာတာလည္း သမိုင္းအမွန္ပါဘဲ။ ကိုလိုနီေခတ္ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ ခိုးဝင္လာတာ ေတြရွိမွာ အေသအခ်ာပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ေခတ္ က
ထြက္သြားတဲ့ ဘဂၤါလီေတြကို ဟသၤာစီမံခ်က္ နဲ႕ ျပန္ေခၚရာမွာ ထြက္သြားတာထက္ ပိုျပီး လက္ခံေပးခဲ့ရတာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါကအစိုးရရဲ့ ညံ့ဖ်င္းမႈေပါ့ခင္ဗ်ာ။ ခိုးဝင္ႏိုင္ တာလည္းဘဲ အစိုးရရဲ့ညံ့ဖ်င္းမႈ အဂတိ လိုက္စားမႈေတြေၾကာင့္ပါ။

ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာ ဘဂၤါလီေတြ က လက္နက္ကိုင္ မူဂ်ာဟစ္ အမည္ခံျပီး တစ္စင္ေထာင္ဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့တာအမွန္ပါဘဲ။ အဲဒါဟာ တိုင္းျပည္တစ္ခုမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသူပုန္ ထမႈပါဘဲ။ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ့ ဘာသာေရးမုန္းတီးမႈေတြ ကို ျမင္ခဲ့
ၾကဳံခဲ့ရတဲ့ ဘဂၤါလီေတြဟာ "မူဂ်ာဟစ္" ဂ်ိဟာဒ္လုပ္သူမ်ားလို႕ အမည္ခံျပီးဘာသာေရးကိုခုတုံးလုပ္ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္ဖို႕ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတာပါ။ လက္နက္ကိုင္ ပုန္ကန္တာက ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြလည္း လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သီးျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပးဖို႕
နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႕ၾကိဳးပမ္းေနတဲ့ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြယေန႕ အထိရွိေနစဲပါ။ သီးျခားခြဲထြက္ေရးကို ဘဂၤါလီဘဲလုပ္လုပ္၊ ရခိုင္ဘဲလုပ္လုပ္ တိုင္းျပည္အတြက္ ၾကီးမားတဲ့ အႏၲရာယ္ျဖစ္ပါတယ္။ မူဂ်ာဟစ္လႈပ္ရွားမႈ ကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ က အျပီးသတ္ကိုင္တြယ္ျပီးျပီဆိုေတာ့ တစ္ျခမ္းေအးသြားပါျပီ။ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ရဲ့ ခြဲထြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကို လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ အေနနဲ႕ ျပတ္ျပတ္သားသားကိုင္တြယ္ရင္ တိုင္းျပည္ မပဲ့ေတာ့ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ တိုင္းျပည္အေပၚသစၥာရွိတဲ့ ကြၽန္ေတာ့္ ခံယူခ်က္ကို ေျပာရရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ေျမပုံကို ပုံပ်က္ေအာင္ ဖန္တီးေနတဲ့ ဘယ္သူ႕ကို မဆို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆန္႕က်င္ပါတယ္။

Races Of Burma စာအုပ္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ အိႏိၵယႏြယ္ဖြားဦးေရ သန္းဂဏန္းမွာ မူဆလင္ေတြခ်ည္းပဲ မဟုတ္တာ ေသခ်ာတာေပါ့ခင္ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္ က လည္းအဲဒီ သန္းဂဏန္း ဟာ မြတ္စလင္ေတြခ်ည္းပဲ လို႕ ေရးသားခဲ့တာမရွိပါဘူး။ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း သုံးသပ္ထားသလို အဲဒီသန္းဂဏန္း အိႏၵိယအႏြယ္ထဲမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ ၏ဝင္ေတြ၊ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြ၊ ခရစ္ယ်ာန္ဘာသာဝင္ေတြ၊ ဂ်ိန္းဘာသာဝင္ေတြပါမွာပါ။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြေတာင္ ပါခ်င္ပါမွာပါ။ Races Of Burma စာအုပ္ က ျဗိတိသွ် အိႏၵိယ စစ္တပ္ရဲ့ Handbook လက္စြဲစာအုပ္ပါ။ စစ္သားစုေဆာင္းေရး လုပ္ငန္းမွာ အေထာက္အကူျပဳဖို႕ ျပဳစုထားတဲ့ စာအုပ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျမင္ေတြ႕ ရတဲ့ လူမ်ိဳးေတြ အ ေၾကာင္း ျမန္မာျပည္မွာ တာဝန္က်တဲ့ျဗိတိသွ်စစ္သားေတြ သိဖို႕အတြက္ ျပဳစုထားတဲ့ စာအုပ္ပါ။ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးဟာဘယ္လို ပုံစံလဲ ဆိုတာ ျဗိတိသွ် အဂၤလိပ္စစ္သားတိုင္း၊  ျဗိတိသွ် အိႏၵိယစစ္သားတိုင္း ေကာင္းေကာင္းသိျပီးသားပါ။ ျဗိတိသွ်စစ္သားေတြအတြက္ Exotic ျဖစ္တဲ့လူမ်ိဳးေတြ အေၾကာင္းကိုဘဲ  ေရးသားထားတာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ ဘဂၤါလီေတြရွိတယ္လို႕ ေရးသားရုံ နဲ႕လုံေလာက္သြားပါတယ္။

ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က မ်က္ႏွာဖံုး၊ေျခအိတ္လက္အိတ္စြပ္ျပီးမွ အျပင္ထြက္တဲ့အေလ့အထ ကို ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ အေလ့အထ လို႕ျမင္ေနတာသိရပါတယ္။ ဘယ္လို ပုံစံနဲ႕ အစြန္းေရာက္ေနတယ္ ဆိုတာေလး detail ေျပာျပရင္ ပိုေကာင္းမယ္ ထင္တယ္ဗ်ာ။  စကတ္အတို ေဘာင္းဘီအတို မၾကည့္ဝံ့ေလာက္ေအာင္ ရင္ဟိုက္ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ အတြင္းခံ ေဘာင္းဘီ ေပၚေအာင္ခ်က္ျပဳတ္ ေဘာင္းဘီဝတ္တဲ့ လူေတြကို ေရာ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ ခင္ဗ်ာ။

ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြနဲ႕ အဲဒီေဒသ က မြတ္စလင္ေတြအၾကား ျပႆနာ ကို ျငိမ္းခ်မ္းေစခ်င္ရင္ solution ၃ ခု ကိုဘဲ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္ လို႕ေျပာျပီး solution ၃ ခုခ်ျပ ခဲ့တာက ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြက အစၥလာမ္ဘာသာကို ဒီေန႕အထိ
အျငိႈးထားမုန္းတီးေနဆဲလို႕ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ယခင္ ျပန္ၾကားစာမွာ ေရးသားခဲ့လို႕ပါခင္ဗ်ာ။ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြက အစၥလာမ္ ဘာသာကို အျငိႈးထားတာမဟုတ္ပါလို႕ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ထပ္မံေရးသားလာတဲ့ အတြက္ ဝမ္းေျမာက္ၾကိဳဆိုမိေၾကာင္းပါ။
ကြၽန္ေတာ္တင္ျပခဲ့တဲ့ option ၃ ခုထဲက ဒုတိယ option (သီးျခားနယ္ေျမသတ္မွတ္ေပးေရး) ဟာ ကြၽန္ေတာ္ က အစျပဳတင္ျပတဲ့ option မဟုတ္ပါဘူး။ ရခိုင္လူမ်ိဳးဘုန္းၾကီးေတြ / ဆရာေတာ္ေတြ ကိုယ္တိုင္ က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ေတာင္းဆိုခဲ့
တဲ့ option ပါခင္ဗ်ာ။ တတိယ option (ကြၽန္းတစ္ကြၽန္း ကို ပို႕ေရး) အတြက္ ကိုျမတ္သိန္းထြန္း သေဘာတူသြားတာ အားရစရာပါဘဲ။ အႏၲာတိက တိုက္ကို စရိတ္ခံျပီး ပို႕ေပးမယ္ဆိုေတာ့။ အဲဒီ အစီအစဥ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႕ UN အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ ကိုတင္ျပၾကည့္ပါလားဗ်ာ။

ကိုျမတ္သိန္းထြန္း က ကုရ္အာန္ က်မ္းပါ အဆုံးအမေတြကို ဝိေရာဓိ အသြင္ေဆာင္တယ္ လို႕ျမင္ထားတာသိရပါတယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ ကုရ္အာန္ က်မ္းမွာ ဝိေရာဓိ အသြင္ေဆာင္တဲ့ အဆုံးအမ တစ္ခုမွ မပါပါဘူး။ မြတ္စလင္တိုင္းဟာ မိမိေနထိုင္ရာ တိုင္းျပည္ ဥပေဒကို
နာခံရမယ္ သစၥာထားရမယ္ ဆိုတာလည္းပါရွိသလို၊ မြတ္စလင္အခ်င္းခ်င္း႐ိုင္းပင္းကူညီရမယ္ ဆိုတာလည္း ပါရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မြတ္စလင္လို႕ ဆိုတိုင္း႐ိုင္းပင္းကူညီခိုင္းထားတာလား? ဥပမာ-သူတစ္ပါးပစၥည္းခိုးျပီးေျပးေနတဲ့ မြတ္စလင္ကို ကူညီ႐ိုင္းပင္းရမွာလား?
မဟုတ္ပါဘူး။ မတရားညင္းပန္းႏွိပ္စက္ခံေနရတဲ့ မြတ္စလင္ ကို ႐ိုင္းပင္းကူညီဖို႕ဆိုလိုတာပါ။ ဘာသာျခားကို မတရားလုပ္တဲ့ မြတ္စလင္ နဲ႕ မတရားလုပ္ခံရတဲ့ ဘာသာျခားယွဥ္လာရင္ စစ္မွန္တဲ့ မြတ္စလင္ဟာ တရားမွ်တမႈ Justice ကိုဦးထိပ္ထားျပီး ဘာသာျခား
ဖက္ က ရပ္တည္ရမွာပါ။ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ နဲ႕ ခလီဖြာ Caliph ေတြ ေခတ္မွာ တရားမွ်တ တဲ့ ဘာသာျခားဖက္ကို အေလးေပးျပီး ဆုံးျဖတ္ေပးခဲ့တဲ့ ျဖတ္ထုံးေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အစၥလာမ္ ဘာသာရဲ့ အဓိက သြန္သင္ခ်က္ က အမွန္တရား နဲ႕ တရားမွ်တမႈ Justiceဖက္ က ရပ္တည္ဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့ရွိတာေပါ့ဗ်ာ၊ သာသနာကို ေစာ္ကားခံေနရတာ ျမင္ေနရဲ့သားနဲ႕ သာသနာဖက္က မရပ္တည္ဘဲတိုင္းျပည္ကို သစၥာရွိရမယ္ဆိုျပီး ေနေနတာ မ်ိဳးကိုေတာ့ ဘယ္ဘာသာက မွ approve လုပ္မယ္ မထင္ပါဘူး။ ဥပမာ-အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားျမန္မာလူမ်ိဳးဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ေယာက္က အေမရိကန္ နဲ႕ ျမန္မာစစ္ျဖစ္ရင္ သူသစၥာခံထားတဲ့ အေမရိကန္ဖက္ကဝင္ကူေပးျခင္းဟာျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့၊ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ က ဗုဒၶဘာသာ အေပၚေစာ္ကားလာရင္ေတာ့ "ငါသစၥာခံထားတဲ့ႏိုင္ငံ က အေမရိကန္ ဘဲ၊ ဒါေၾကာင့္ ငါျငိမ္ခံေနလိုက္ရမယ္" လို႕ ခံယူျပီး ေက်နပ္ေနမဲ့ျမန္မာလူမ်ိဳးဗုဒၶဘာသာဝင္ ရွိမယ္မထင္ပါဘူး။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ခရစ္ယ်ာန္ဘာသာဝင္ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြလည္း ရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူတစ္ခ်ိဳ႕ က အစၥလာမ္ ဘာသာကို ေစာ္ကားေနတာ က ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘဂၤါလီ နဲ႕ ရခိုင္အေရးအခင္းမျဖစ္ခင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အရင္ကပါ။ အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္စရာ လို လမ္းေဘးစာအုပ္မ်ိဳးေတြ ၊ ဗလီေတြ ကို ထိပါးတဲ့လုပ္ရပ္ေတြ စတာေတြဟာ ရခိုင္အေရးမတိုင္ခင္ကတည္း က ရွိေနတာပါ။ အခုမွ ရခိုင္အေရးကို ဗန္းျပျပီး ဆဲဆိုရမ္းကားတာေတြ ပိုအားေကာင္းလာတာပါ။ ရခိုင္ေတြ က ဘဂၤါလီေတြကို ဆန္႕က်င္တာ ဟာ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြအေနနဲ႕ အေနသာၾကီးပါ။ ဘဂၤါလီေတြ က ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြရဲ့ရြာ ေတြကို မီး႐ိႈ႕ဖ်က္စီး သတ္ျဖတ္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြ ကို ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြက  ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ံႈ႕ခ်သလို၊ ရခိုင္ေတြက ဘဂၤါလီ ေတြရြာေတြကို မီး႐ိႈ႕ဖ်က္စီး သတ္ျဖတ္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြ ကို လည္း ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြကျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ံႈ႕ခ်ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဘဂၤါလီ ကို အေၾကာင္းျပျပီး အစၥလာမ္ဘာသာကို ဆက္လက္တိုက္ခိုက္ေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီတိုင္းျပည္ၾကီးရဲ့ အနာဂတ္အတြက္ အလြန္ကိုရင္ေလးမိေၾကာင္းပါ။

ကိုျမတ္သိန္းထြန္း ယခင္ note မွာေျပာခဲ့သလိုေပါ့ဗ်ာ။ ဘယ္ဘာသာဝင္ျဖစ္ျဖစ္ ဘာသာတရားကို ေစာ္ကားခံရရင္ေတာ့ ဆင္ျခင္တုံတရား လက္လြတ္သြားတတ္တာမ်ိဳးရွိတယ္ ဆိုေတာ့....ကြၽန္ေတာ္တို႕ တိုင္းျပည္ၾကီး မွာ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး အဓိကရုံးေတြ၊ မုန္းတီးမႈေတြ ပေပ်ာက္သြားျပီး ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ညီညီညြတ္ညြတ္ ေနထိုင္သြားၾကမယ့္တစ္ေန႕ကို ေစာင့္ေနမိပါတယ္။ အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာစိုးေၾကာက္စရာစာအုပ္လို မုန္းတီးေရးဝါဒ hate speech ေတြ ျဖန္႕ေနတဲ့ လူဆိုးေတြ မရွိေတာ့တဲ့ တစ္ေန႕ေန႕ေပါ့ခင္ဗ်ာ။


ရဲရင့္သစၥာ

အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးပိုစ္မ်ား

ေရးသူ- ရဲရင့္သစၥာ - ကို Myat Thein Tun အားေျဖၾကားျခင္း
ေရးသူ- ကိုျမတ္သိန္းထြန္း .. ကိုရဲရင့္သစၥာသို႔ ျပန္ၾကားခ်က္
ေရးသူ- ကိုျမတ္သိန္းထြန္း .. ကိုရဲရင့္သစၥာသို႔ ျပန္ၾကားခ်က္ (၂)

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...