ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ တရုတ္ျပည္သတင္းစာ အင္တာဗ်ဴး (၁)
Author: lubo601 |
9:57 PM |
No မွတ္ခ်က္ |
DASSK: Interview with Southern People Weekly
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တေလာက တ႐ုတ္ျပည္ဂြမ္ေဒါင္သတင္းဌာန တစ္ခုနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ တ႐ုတ္ေတြ ျမန္မာကို စီးပြားေရးအခြင့္အေရးတစ္ခုေလာက္ပဲ သေဘာမထားၾကဖို႔ (အျမတ္ထုတ္ဖုိ႔ေလာက္ အခြင့္အေရးယူဖို႔ေလာက္ပဲ မစဥ္းစားၾကဖို႔) ေျပာခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဖတ္မိၾကမွာပါ၊ သို႔ေသာ္ အဲဒီ အင္တာဗ်ဴး အျပည့္အစံုကို သိပ္မေတြ႔ရဘူး။ မေန႔က ေလွ်ာက္ရွာရင္း တေနရာမွာ ေတြ႔မိေတာ့ ဝမ္းသာအားရနဲ႔ ျမန္မာလို ျပန္လိုက္ပါတယ္။အစအဆံုး တခါတည္းတင္ခ်င္ေပမယ့္ ၾကာေနမွာစိုးလို႔ ၿပီးသေလာက္ေလး အရင္တင္လိုက္ပါရေစ။ မူရင္းတ႐ုတ္စာေတြကိုပါ ကူးတင္ထားပါတယ္၊ အမွားေတြ႔ရင္ (သို႔မဟုတ္) ပိုဆီေလ်ာ္တဲ့ ျပန္ဆိုခ်က္ရွိရင္ ေကာ္မန္႔မွာ ေရးသြားႏိုင္ပါတယ္။ တျခားေနရာမွာ အဂၤလိပ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာလိုျဖစ္ျဖစ္ ျပန္ထားတဲ့ဆိုက္ရွိရင္လည္း ေျပာပါဦး၊ က်ေနာ္ ျပန္စရာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ႔။
မွတ္ခ်က္။ ။ ေဂၚဇီလာတ႐ုတ္ကို ျမန္မာေတြကေန ေျပာင္းလဲပစ္ႏိုင္တာဆိုလို႔ ဒီလိုအေတြးအေခၚေလးေတြပဲရွိတယ္။ ဒီလိုအင္တာဗ်ဴးမ်ဳိးကို ဗ်ဴးရဲ ေဖာ္ျပရဲတဲ့ Southern People Weekly magazine ကို ခ်ီးက်ဴးတာေတြလည္း ဖတ္မိပါတယ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံမွာ ဒါေတြျဖစ္လာတာ ဝမ္းသာစရာပါ။--
Southern People Weekly magazine: ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဒီတေလာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆြးေႏြးေျပာဆိုေနၾကတယ္၊ ဒါျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေႏြဦးရာသီ ေရာက္ၿပီလို႔ တခ်ဳိ႕ကေျပာတယ္၊ အန္တီလက္ခံလားခင္ဗ်ာ။
Daw Aung San Suu Kyi: မင္းသိလား၊ တို႔ျမန္မာျပည္မွာ ေႏြဦး ဆိုတာမရွိဘူး၊ အဲသလိုပဲဲ အန္တီတို႔မွာ ေႏြ၊ ေဆာင္းဦး၊ ေဆာင္း စတဲ့ ရာသီေတြလည္း မရွိဘူး၊ အန္တီတို႔ရဲ႕ ရာသီဥတုကို ခြဲျခားပံုဟာ အင္မတန္ထူးျခားတယ္ (မွတ္ခ်က္ - ရာသီေလဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရာသီဥတုဟာအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ အရမ္းရွိတယ္၊ တစ္ႏွစ္မွာ ပူတဲ့ရာသီ၊ မိုးရြာတဲ့ရာသီရယ္ ေအးတဲ့ရာသီဆိုၿပီး ရာသီသံုးမ်ဳိး ခြဲထားပါတယ္)။ ဒါေၾကာင့္ အန္တီ့အေနနဲ႔ (ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုတာလည္း) ကိုယ့္ပံုစံနဲ႔ကိုယ္ ေရွ႕ဆက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ ဘာေတြေဆာင္ၾကဥ္းလာေပးမလဲ ဆိုတာကို အခုေျပာဖို႔ ေစာေနပါေသးတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သမၼတ (ဦးသိန္းစိန္) ကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ ေျပာင္းလဲေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္ ဆိုတာ အန္တီယံုၾကည္တယ္။ အားလံုးပူးေပါင္းၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ဖို႔အတြက္လည္း အန္တီ့မွာ ယံုၾကည္ခ်က္ရွိပါတယ္။
SPW: က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြနဲ႔ စကားေျပာၾကည့္ရာမွာ အမ်ားစုက အစိုးရျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းေပၚ ေလွ်ာက္ေနတာကို မယံုၾကဘူး။ အန္တီ့အေနနဲ႔ေရာ၊ ဒါ အစိုးရကိုယ္တိုင္ စိတ္ပါလက္ပါ ေျပာင္းလဲခ်င္တာလို႔ ထင္သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ နည္းဗ်ဴဟာအရ လုပ္ေနတာလုိ႔ ထင္ပါသလားခင္ဗ်။
DASSK: သမၼတက စိတ္သေဘာထား အစစ္အမွန္နဲ႔ သြားေနတယ္လို႔ အန္တီယံုတယ္၊ သို႔ေသာ္ သမၼတကို အစိုးရတစ္ရပ္လံုးနဲ႔ေတာ့ ညီမွ်ျခင္းခ်လို႔ မရဘူးေပါ႔။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ တျခားအစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြေပၚမွာ ဩဇာသက္ေရာက္မႈ အေတာ္ေလးရွိတာ သိသာပါတယ္။ ျပည္သူအေတာ္မ်ားမ်ား သံသယဝင္ေနတာကို အန္တီသေဘာေပါက္တယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔တေတြဟာ လိမ္တာညာတာ ခံခဲ့ရေပါင္း မ်ားလွၿပီေလ။ ဒါေပမယ့္ အန္တီတို႔ ေရွ႕ဆက္လွမ္းမယ့္ ေျခလွမ္းေတြမွာ သံသယက အတားအဆီး ျဖစ္မေနသင့္ဘူး။
SPW: အန္တီတစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ အရာရာအားလံုး ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားမွာကို စိုးရိမ္မိသလားခင္ဗ်၊ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးဟာလည္း မျဖစ္ဖူးတာမွ မဟုတ္ပဲေလ။
DASSK: အန္တီကေတာ့ ဒီကိစၥကို စိုးရိမ္တယ္လို႔ ေျပာမွာမဟုတ္ဘူး၊ ဒီလိုျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သတိထားေနမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အန္တီဘာပဲလုပ္လုပ္ ဒီလိုေနာက္ျပန္ဆုတ္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ဳိး ထပ္မျဖစ္ရေအာင္ ေတာင္းဆိုတယ္၊ အေၾကာင္းအရာအားလံုးမွာလည္း ေရွ႕ကို မနားတမ္း ဆက္သြားေနတဲ့ အေနအထားေရာက္ေအာင္ အင္မတန္ႀကိဳးစားၿပီး ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။
SPW: စကားမစပ္၊ အခုအစိုးရကိုေရာ ဖိႏွိပ္တဲ့အာဏာရွင္အစိုးရလို႔ ေခၚဦးမွာလားခင္ဗ်ာ။
DASSK: လက္ရွိအစိုးရဟာ ရာႏႈန္းျပည့္ လြတ္လပ္ၿပီး ပြင့္လင္းမႈ မရွိတာ အန္တီတို႔ ဝန္ခံရပါမယ္၊ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ေတာ့ သူဟာ ပိုၿပီးလြတ္လပ္၊ ပြင့္လင္းေနပါၿပီ။
SPW: ျမန္မာရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းစဥ္ ဘက္ဂီယာထိုးမသြားေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ဘာေတြလုပ္ေပးႏိုင္မယ္ထင္ပါသလဲ။
DASSK: ဦးဆံုးအေနနဲ႔ ဦးတည္ခ်က္မွန္ေနတဲ့ ေျပာင္းလဲေရးေတြကို အသိအမွတ္ျပဳရပါမယ္၊ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ရင္ ဆိုးက်ဳိးေတြပဲရွိမယ့္အေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရကို ႏိုင္ငံတကာက သတိေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ႔။
SPW: အန္တီနဲ႔ Alan Clement (ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဦးဆံုး ရဟန္းေဘာင္ဝင္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္လူမ်ဳိး သတင္းေထာက္တစ္ဦး) နဲ႔ ေျပာခဲ့တဲ့စကားေတြကို က်ေနာ္ဖတ္ဖူးတယ္၊ အဲဒီမွာ အန္တီက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းက လံုၿခံဳစိတ္ခ်မႈ မရွိျခင္း (ရတက္မေအးရျခင္း) အေၾကာင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာခဲ့တယ္၊ အဲဒီ စိတ္ထဲက မလံုၿခံဳျခင္းေတြက ဘယ္ကလာပါသလဲ။
DASSK: ဒါဟာ အန္တီတို႔ ရင္ေသြးေတြရဲ႕ ႀကီးျပင္းမႈပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ဆိုင္တယ္လို႔ စိတ္ပညာရွင္ေတြ ေျပာတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ကိုပဲ ျပန္သြားၿပီး လူေတြကို ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလိုခံစားမႈမ်ဳိး ရွိရသလဲ ဆိုတာကို ေမးၾကည့္ရမယ္၊ အဲသလို ေမးၾကည့္ရင္ ဒါဟာ အန္တီတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္ဆုိတာ ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕သမိုင္းဟာ သူ႔ျပည္သူေတြ ျပႆနာေျဖရွင္းတဲ့ ပံုစံေပၚမွာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။
SPW: ဆိုေတာ့ အဲသလို (ရတက္မေအးရတဲ့) စိတ္ခံစားမႈမ်ဳိးကို ဘယ္လိုဖယ္ရွားေပးရမလဲခင္ဗ်ာ။
DASSK: နည္းလမ္းႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္လို႔ အန္တီထင္တယ္။ တစ္မ်ဳိးက ႐ုပ္ဝတၳဳပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ရတက္မေအးရျခင္းကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ရမယ္၊ အရင္ဆံုး ျပည္သူေတြကို စားဝတ္ေနေရး ဖူလံုေစရမယ္၊ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြ အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္စရာ မလိုေအာင္ ျဖစ္ေနေစရမယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုလည္း ကိုင္တြယ္ရမယ္၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မႈပိုရွိလာေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္၊ ဒါဟာ ပညာေရး၊ စြမ္းရည္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပ်ဳိးေထာင္ေပးျခင္း စတာေတြနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ပတ္သက္ေနတယ္။ အကယ္၍သာ လူေတြဟာ ကိုယ့္အခြင့္အေရးအတြက္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ေျပာဆိုတတ္လာမယ္၊ ကိုယ့္ရပ္တည္ေရးအတြက္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္လာႏိုင္မယ္၊ ကိုယ့္အနာဂတ္အတြက္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ အက်ဳိးရွိတဲ့ဘဝမ်ဳိး တည္ေဆာက္လာႏိုင္မယ္ဆိုခဲ့ရင္ သူတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္မႈေတြလည္း ခိုင္မာလာမွာပဲ။
SPW: {စီးပြားေရးအရင္၊ ႏိုင္ငံေရးေနာက္မွ} ဆိုတဲ့ ျပဳျပင္ေရးလမ္းစဥ္ကို အန္တီ ကုလသမဂၢအထိ စာေရးၿပီးဆန္႔က်င္တဲ့အေၾကာင္း က်ေနာ္ဖတ္ခဲ့ဖူးတယ္။
DASSK: အန္တီ ကုလသမဂၢဆီ စာမေရးခဲ့ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ေဟာေျပာတဲ့အခါနဲ႔ ေဆာင္းပါးေရးတဲ့အခါေတြမွာ အၿမဲလိုလို ေျပာျဖစ္တယ္၊ စီးပြားေရးေျပာင္းလဲျခင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲျခင္းဟာ လက္တြဲညီညီနဲ႔ အတူသြားရမယ္၊ ခြဲျခမ္းၿပီးေျပာလို႔ မရဘူး။ ဒီႏွစ္ခုထဲက တစ္ခုခုသာ မရွိလို႔ရွိရင္ ေနာက္တစ္ခုက ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ ခဲယဥ္းပါလိမ့္မယ္။
SPW: ဒါေပမယ့္ (အဲဒီလမ္းစဥ္ကို) အသိအမွတ္ျပဳသူလည္းရွိမယ္ ထင္တယ္ခင္ဗ်၊ အနည္းဆံုး အဲလိုလမ္းစဥ္ကေန သူတို႔အက်ဳိးအျမတ္ရခဲ့တာပဲေလ။
DASSK: ဒါဆို အန္တီေမးခြန္းတစ္ခုေမးမယ္၊ ေကာင္းၿပီ၊ မင္းပိုက္ဆံရွာႏိုင္ၿပီ၊ ဒီေငြေတြအတြက္ မင္း ရတက္ေအးသလား၊ မင္းကိုမင္း လံုၿခံဳၿပီလို႔ ထင္သလား။ ဒီအထိေျပာအၿပီးမွာ ဒီကိစၥက ႏိုင္ငံေရးေခါင္းစဥ္ေအာက္ ေရာက္သြားၿပီ။ ေငြအရင္ရွာတာဟုတ္ၿပီ၊ ႏိုင္ငံေရးကို လံုးဝမထိဘူး၊ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ေတြကို ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ပင္ပင္ပန္းပန္းရွာထားတဲ့ ပိုက္ဆံေတြကို ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကေန မပိုင္ဆိုင္ခ်င္ၾကဘူးလား၊ မတရားေသာအားျဖင့္ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရမွာကို မကာကြယ္ခ်င္ၾကဘူးလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ဳိး လူတိုင္းစဥ္းစားၾကည့္သင့္တယ္လို႔ အန္တီထင္တယ္။
SPW: အာရွတန္ဘိုး ဆိုတာကို အန္တီဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
DASSK: နည္းနည္းနားလည္ရခက္တယ္လို႔ သတိထားမိတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ အန္တီ ႏွစ္အတန္ၾကာေနဖူးတယ္၊ တ႐ုတ္ျပည္မွာေတာ့ မေနဖူးေပမယ့္လို႔ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္အေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္ဖူးပါတယ္။ အန္တီအေနနဲ႔ေျပာရရင္၊ တ႐ုတ္တန္ဘိုးနဲ႔ အိႏၵိယတန္ဘိုးမွာတင္ ကြဲျပားခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္၊ အင္းေပါ႔၊ ျမန္မာတန္ဘိုးကလည္း တ႐ုတ္ သို႔မဟုတ္ အိႏိၵယတန္ဘိုးနဲ႔ မတူျပန္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြက အာရွတန္ဘိုး လို႔ ေျပာၾကတဲ့အခါ ဘာကိုဆိုလိုမွန္း သိပ္မသိပါဘူး၊ မင္းရွင္းျပႏိုင္ရင္ ရွင္းျပေပးပါလား။
SPW: စကၤာပူနဲ႔ မေလးရွားက ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕နဲ႔ ပညာရွင္ (စေကာ္လာ) တခ်ဳိ႕ ၁၉၉၀ ဝန္းက်င္ေလာက္မွာ အဲဒီေဝါဟာရကို စသံုးခဲ့တုန္းက အာရွနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တန္ဘိုးထားပံုခ်င္း မတူတာကို အဓိက ေျပာခ်င္ပံုရတယ္။ ဥပမာ အာရွသားေတြက အစုအဖြဲ႔ကို ပိုအေလးေပးၿပီး အေနာက္တိုင္းသားေတြက တဦးတေယာက္ခ်င္းကို ပိုဦးစားေပးတယ္။ အာရွသားေတြက ဟန္ခ်က္မပ်က္ဖို႔ (ဟာမိုနီျဖစ္ဖို႔) ပိုဂ႐ုစိုက္ၿပီး အေနာက္တိုင္းသားေတြက လြတ္လပ္ခြင့္ကို ပိုတန္ဘိုးထားတယ္။
DASSK: ဒါ အမွန္ပဲလား၊ အာရွသားေတြ တကယ္ပဲ အစုအဖြဲ႔ကို ဦးစားေပးတာ အန္တီေတာ့ သံသယျဖစ္မိတယ္။ တခါတေလ အန္တီတို႔ ျမန္မာျပည္က ျပည္သူေတြမွာ civil awareness မရွိၾကဘူး၊ လူအဖြဲ႔အစည္းစိတ္ဓာတ္နဲ႔ အသင္းအဖြဲ႔စိတ္ဓာတ္လည္း မရွိၾကဘူးလို႔ တိုင္ေတာၾကတယ္၊ ဒါ႔ေၾကာင့္ အန္တီတို႔ အာရွသားေတြမွာ အေနာက္တိုင္းသားေတြထက္ အသင္းအဖြဲ႔စိတ္ဓာတ္ရွိတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရမရ အန္တီမသိဘူး။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက အတိုင္းအတာတခုထိ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ၿပီးသြားေတာ့ သူတို႔မွာ လူတဦးခ်င္းရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ပိုအေလးထားႏိုင္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္မယ္ထင္တယ္။ ဒီႏွစ္ပိုင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးအရ ေအာင္ျမင္မႈေတြ အင္မတန္ရထားတာ အန္တီသိတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားေတြ ကိုယ့္အတြက္ပဲ ပိုဦးစားေပးလာတာ မင္း သတိထားမိမွာပါ၊ ဒါေပမယ့္ အသင္းအဖြဲ႔တန္ဘိုး၊ မိသားစုတန္ဘိုးေတြ တျဖည္းျဖည္း ဆုတ္ယုတ္သြားမယ္ထင္တယ္၊ ဟုတ္လား။ ဒါေတြဟာ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈနဲ႔အတူ တကမၻာလံုးမွာ ျဖစ္ေပၚလာတတ္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြပဲလို႔ အန္တီထင္တယ္၊ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ားေလေလ ပိုသိသာေလေလပဲ။
SPW: အန္တီ civil disobedience ကို ဦးေဆာင္ၿပီး လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ဖူးတယ္ေနာ္၊ လြတ္လပ္တဲ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ “ဘာ့ေၾကာင့္လဲ” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းမ်ဳိး ထုတ္ေမးတာဟာ အထူးအဆန္းမဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ဒီလိုေမးခြန္းထုတ္တာ အႏၲရယ္ကို ဖိတ္ေခၚေနသလိုျဖစ္ေနတတ္တယ္၊ ဒါ႔ေၾကာင့္ ျပည္သူေတြက ႐ိုး႐ိုးသားသားနဲ႔ပဲ ေခါင္းညိတ္ လက္ခံလြယ္တဲ့သူေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္၊ အဲဒီေတာ့ အာဏာဆုပ္ကိုင္ထားသူေတြက တျဖည္းျဖည္း လူပါးဝလာၾကၿပီး ျပည္သူေတြကလည္း ပိုပိုၿပီး ေၾကာက္လာၾကေရာ။ ဆိုေတာ့ ဒီသံသရာထဲကေန ဘယ္လို႐ုန္းထြက္ရမလဲ ခင္ဗ်။
DASSK: လူေတြကို ေမးခြန္းထုတ္တတ္ေအာင္ မင္း သင္ေပးရမယ္၊ အန္တီတို႔ NLD ထဲမွာ ဒီလိုပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္ခဲ့တာ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေလးကို ေမးတတ္ေအာင္ အန္တီ သူတို႔ကို မနားတမ္းေျပာခဲ့တယ္။ တခါတေလေတာ့လည္း ရီရအခက္ ငိုရအခက္ အျဖစ္အပ်က္ေတြ အန္တီတို႔ ႀကံဳရတယ္၊ ဝမ္းနည္းဖို႔လည္း ေကာင္းပါရဲ႕။ အန္တီတို႔ ပါတီဝင္ေတြ အဆက္မျပတ္အဖမ္းခံရတဲ့ ကာလတစ္ခု ရွိခဲ့တယ္၊ ေန႔တိုင္းလိုလို အဖမ္းခံရတာ၊ လာဖမ္းတဲ့သူေတြမွာ ဖမ္းဆီးမိန္႔ရွိမွ ဖမ္းခြင့္ရွိေၾကာင္း အန္တီတို႔ ကိုယ့္အဖြဲ႔ဝင္ေတြကို ေျပာျပတယ္၊ အကယ္၍မ်ား တစ္ေယာက္ေယာက္က “ခဏလိုက္ခဲ့” လို႔ ေျပာလာရင္ "ဖမ္းဆီးမိန္႔ရွိသလား၊ ဘယ္ဥပေဒနဲ႔ ဖမ္းတာလဲ" လို႔ သူ႔ကိုအရင္ေမး၊ လြယ္လြယ္နဲ႔ေတာ့ အဖမ္းမခံနဲ႔ ဆိုၿပီး ေျပာျပတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူတို႔က ညဖက္ေတြမွာ လာဖမ္းေလ့ရွိတယ္၊ တညေတာ့ အရပ္ဝတ္နဲ႔ ရဲသားေတြ အန္တီတို႔ ပါတီဝင္တစ္ေယာက္ကို သြားဖမ္းတယ္၊ သူလည္း ေမးေတာ့တာေပါ႔၊ “ဖမ္းမိန္႔ရွိသလား” ဆိုၿပီး။ တဖက္က ဘယ္လိုျပန္ေျဖတယ္ ထင္သလဲ၊ “က်ဳပ္တို႔ ဖမ္းမိန္႔ေတြဘာေတြ မလိုဘူး၊ ခင္ဗ်ားကို ေထာင္ဘယ္ႏွႏွစ္ ခ်မယ္ဆိုတာေတာင္ ဆံုးျဖတ္ၿပီးၿပီ” တဲ့ေလ (ရယ္လ်က္)။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ ဆိုတဲ့ေမးခြန္း ေမးလိုက္တာဟာ လူေတြအတြက္ အက်ဳိးရွိပါတယ္။ ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရတုန္း မားမားမတ္မတ္ထြက္လာၿပီး “မင္းက ဘာေကာင္မို႔ ငါ႔ကိုဖမ္းတာလဲ” (မင္းမွာ ဘာလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိလို႔ ငါ႔ကိုဖမ္းတာလဲ ဆိုတာကို ျပန္လိုက္တာပါ၊ ဆီေလ်ာ္ခ်င္မွ ဆီေလ်ာ္ပါလိမ့္မယ္) လို႔ ေမးလိုက္ရင္ တဖက္က နည္းနည္းရွိန္သြားႏိုင္ပါတယ္၊ ကာလံ ေဒသံလိုက္ၿပီး မတူတဲ့အေျခအေနေတြမွာ မတူတဲ့ရလဒ္ေတြ ျဖစ္္လာႏိုင္္တာေပါ႔ေလ။
SPW: လူေတြ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ေၾကာက္စိတ္ကို ေဖ်ာက္ပစ္ရမလဲခင္ဗ်ာ။
DASSK: ေၾကာက္စိတ္ဆိုတာ အက်င့္တစ္ခုပဲကြ။ အန္တီထင္တယ္၊ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြကို လုပ္သင့္တယ္လို႔ ယူဆရင္ ေၾကာက္စိတ္ဝင္ေနသည့္တိုင္ မင္းလုပ္ကိုလုပ္ရမယ္။ ေၾကာက္စိတ္ႀကီးက သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ မေမွ်ာ္လင့္နဲ႔။ မင္းအေနနဲ႔ “ေကာင္းၿပီ၊ ငါေသမေလာက္ေၾကာက္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ငါလုပ္ကိုလုပ္ရမယ္” ဆိုၿပီး ျဖစ္ေနရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ထလုပ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းခ်င္ေကာင္းေနမယ္၊ သို႔ေသာ္ မလုပ္ရင္ေတာ့ ပိုဆိုးဖို႔ပဲရွိမယ္ေလ။ ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အန္တီတို႔ပါတီဝင္ေတြကို ဒီလို ရွင္းရွင္းေလးပဲ ေျပာထားတယ္၊ “ေၾကာက္ဒူးတုန္ခ်င္ တုန္ေနပေစ၊ ေခါင္းေမာ့ၿပီး သြားလုပ္ပါ၊ လုပ္ပစ္လိုက္ပါ”ဆိုၿပီး (ရယ္လ်က္)။ မင္းသိလား၊ အန္တီတို႔စိတ္ထဲမွာ ေၾကာက္စိတ္ေလးေတြ ရွိေနေပမယ့္ စၿပီး လုပ္လိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲသေလာက္ႀကီး ေၾကာက္စရာမေကာင္းပါလား ဆိုတာ သိလာလိမ့္မယ္။ တခါတေလ စစ္ပြဲေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တကယ့္အျဖစ္အပ်က္ဇာတ္လမ္းေတြ ဖတ္မိတယ္၊ အဲဒီဇာတ္လမ္းေတြထဲမွာ ေျဖာင့္မတ္တဲ့ သတၱိခဲတခ်ဳိ႕ ရန္သူ႔ဖက္သြားၿပီး သူလွ်ဳိလုပ္တဲ့အေၾကာင္းေတြ ဖတ္မိတယ္၊ အဲဒါမ်ဳိးက အင္မတိ အင္မတန္ အႏၲရာယ္မ်ားတာပဲ။ သူတို႔ေတြ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ဒီလိုလုပ္ႏိုင္တာလဲ၊ ဘယ္ကခြန္အားေတြရလာသလဲ ဆိုၿပီး မင္းေတြးမိမယ္။ အန္တီ့အထင္ကေတာ့ ကတိကဝတ္ေတြနဲ႔ တာဝန္ဝတၱရားေတြကို ပခံုးထမ္းထားတဲ့သူေတြမွာ ခြန္အားေတြ ရွိေနလိမ့္မယ္၊ သူတို႔ေတြက မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ထင္ရတဲ့ကိစၥေတြကို ျဖစ္ေအာင္လုပ္သြားလိမ့္မယ္။ မင္းမွာ ဘာအျဖစ္မွမရွိရင္ေတာ့ ဘာဆိုဘာမွ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။
SPW: အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ေၾကာက္စိတ္ေတြကိန္းဝပ္ေနတတ္တဲ့အျပင္ လူေတြဟာ ကိုယ္က်ဳိးကလြဲၿပီး ဘာကိုမွ မက္မက္ေမာေမာမရွိေတာ့တဲ့ cynic ေတြ ျဖစ္ကုန္တတ္တယ္၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ခပ္ခြာခြာေနမယ္၊ ပိုက္ဆံရွာတာကလြဲလို႔ ဘယ္အရာကိုမွ မယံုၾကည္ေတာ့ဘူး၊ အေလးလည္း မထားတတ္ေတာ့ဘူး တဲ့။ ျမန္မာျပည္မွာေရာ ဒီလိုအေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ခဲ့ဖူးလား မသိဘူး။
DASSK: ဒီကိစၥ အရမ္းစိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အရင္တုန္းက “ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လံုးဝ မပတ္သက္ပါဘူး၊ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္မဝင္စားပါဘူး” ဆိုၿပီး လူေတြေေျပာခဲ့ၾကေပမယ့္ အံ့အားသင့္စရာ ေကာင္းတာက ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ ေသးလွပါရဲ႕ဆိုတဲ့ အေပါက္ေလးတစ္ေပါက္ေလာက္၊ တံခါးေလး တစ္ခ်ပ္ေလာက္ပဲ ပြင့္သြားတာနဲ႔ တကယ္တမ္း အဲသေလာက္မ်ားတဲ့လူေတြ ပါဝင္လႈပ္ရွားခ်င္ေနၾကတာ၊ ေျပာင္းလဲမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ခ်င္ေနၾကတာ မင္းေတြ႔ရလိမ့္မယ္။ အဲဒါေတြရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းက လူအမ်ားစုရဲ႕ အတြင္းစိတ္ထဲမွာ ဒီလို လႈပ္ရွားမႈထဲ ပါဝင္ခ်င္ၾကတဲ့စိတ္၊ ဒီလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္သူေတြအတြက္ ပိုေကာင္းတဲ့ ဘဝေတြကို ေဆာင္ၾကဥ္းလာႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္စိတ္ေတြေၾကာင့္ပဲလို႔ အန္တီထင္တယ္။
SPW: ဒါေပမယ့္ ဒါေတြမတိုင္ခင္က စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္ကုန္တဲ့လူေတြ၊ သစၥာေဖာက္ခံလိုက္ရၿပီဆိုတဲ့ လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့တာပဲ။
DASSK: မင္းသစၥာေဖာက္ခံလိုက္ရၿပီလို႔ ထင္ေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီအလုပ္ကို မင္းကိုယ္တိုင္ လုပ္ေပေတာ့။ လူေတြကို မင္းအားကိုးခဲ့လို႔ပဲ သစၥာေဖာက္ခံလိုက္ရတဲ့ ခံစားမႈမ်ဳိးရေနတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ဒီမိုကေရစီ ဘယ္ေတာ့ရမလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္း အန္တီကို ခဏခဏ ေမးၾကတယ္၊ ဒီမိုကေရစီ အေရးအတြက္ ဘာလုပ္ၿပီးၿပီလဲလို႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အရင္ေမးပါ ဆိုၿပီး အန္တီအၿမဲေျဖတယ္၊ အန္တီ့ေမးခြန္းအတြက္ သူ႔ရဲ႕ အေျဖဟာလည္း သူအန္တီ့ကိုေမးလိုက္တဲ့ ေမးခြန္းကို သူ႔ဟာသူ ျပန္ေျဖလိုက္တာပါပဲ။ မင္းဘာမွ မလုပ္ခဲ့ဖူးဆိုရင္ ဒီေမးခြန္းေမးဖို႔ကို မသင့္တာ။
SPW: အားမလိုအားမရျဖစ္တာမ်ဳိး၊ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္တာမ်ဳိး အန္တီ တခါမွမျဖစ္ဖူးဘူးလား။
DASSK: ဟင့္အင္း၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အန္တီ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မေမွ်ာ္ကိုးလို႔ပဲ။ ဒါ အန္တီ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈအတြက္ ဘယ္သူမွ အန္တီ့ကို မလုပ္မေနရ ေစခိုင္းခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။ ဒါဟာ မွန္ကန္တဲ့လုပ္ရပ္ပဲဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ အန္တီ ပါဝင္ခဲ့တာ။ အန္တီေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ ဘဝပဲေလ၊ ဘယ္သူ႔ကို အျပစ္တင္ရမလဲ။ ကိုယ္ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းကို ကိုယ္တိုင္ေရြးခဲ့ၿပီးမွေတာ့ ကိုယ္တိုင္ပဲ ဆက္ေလွ်ာက္ရမွာေပါ႔။
SPW: ခ်က္ဇ္သမၼတႏိုင္ငံ Czech Republic သမၼတေဟာင္း Václav Havel အန္တီ့ေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ ရွိခဲ့ဖူးလား။
DASSK: အန္တီတို႔ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို သူအရမ္းေထာက္ခံတာ၊ အန္တီလည္း သူ႔ကို အင္မတန္ေလးစားတယ္။ အင္း၊ သူ႔ရဲ႕ ေဆာင္းပါးတခ်ဳိ႕က အန္တီ့အေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ အမ်ားႀကီးရွိတယ္၊ သူေျပာခဲ့တဲ့ နာမည္ႀကီးလူသိမ်ားတဲ့ “အာဏာမဲ့လူတန္းစားမ်ားရဲ႕ အခြင့္အာဏာ” (သို႔မဟုတ္ “လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိသူမ်ားရဲ႕ အစြမ္းပကား” လို႔ပဲ ျပန္ရမလား) power of powerless က ဥပမာတစ္ခုေပါ႔။ အဲဒီအေတြးအေခၚေတြက အန္တီတို႔ကို အင္မတန္ inspire ျဖစ္ေစတယ္၊ အန္တီတို႔လို လူမ်ဳိးေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္စိတ္ဓာတ္ေလးကလြဲၿပီး တျခား ဘာမွကို မက်န္ေတာ့ဘူးေလ။
SPW: လက္ေတြ႔မွာလည္း အန္တီက သူ႔ “အာဏာမဲ့လူတန္းစားမ်ားရဲ႕ အခြင့္အာဏာ” ဆိုတဲ့ အဆိုရဲ႕ အေျပာင္ေျမာက္ဆံုး ျပယုဒ္တစ္ခုပဲလို႔ သူေျပာခဲ့တာ က်ေနာ္မွတ္မိတယ္။ အန္တီအေနနဲ႔ အာဏာမဲ့ လူတန္းစားေတြရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ဆိုတာ ဘယ္ကေနအရင္းခံတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
DASSK: အဲဒါေတြက ယံုၾကည္ခ်က္ကေနလာတယ္လို႔ပဲ အန္တီထင္ပါတယ္။ မူတခ်ဳိ႕ကို မင္းစြဲကိုင္ထားမယ္၊ ပိုေကာင္းတဲ့ လူေနမႈပံုစံ ရွိေနတယ္ဆိုတာ မင္းယံုၾကည္မယ္၊ အမ်ားျပည္သူေတြမွာ ဒီပန္းတိုင္ဆီကို အေရာက္သြားႏိုင္တယ့္ အင္အားေတြရွိတယ္ဆိုတာလည္း မင္းယံုေနမယ္ဆိုရင္ အင္အားဆိုတာ ဒီယံုၾကည္ခ်က္ေတြကေန အရင္းခံလာတာပဲလို႔ အန္တီေတာ့ထင္တယ္။
SPW: အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ၾကာသြားေပမယ့္လည္း ဘာျဖစ္လို႔ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြက အန္တီ့ကို ေမ့မသြားၾကတာလဲ။
DASSK: ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အဓိကကြဲျပားတဲ့အခ်က္က အန္တီတို႔ NLD ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို တည္ေထာင္ခဲ့တာပဲ။ အခု လူအေတာ္မ်ားမ်ား NLD ကို ေဝဖန္ၾကတယ္၊ ေဝဖန္ခ်က္တခ်ဳိ႕က အက်ဳိးသင့္ အေၾကာင္းသင့္ဆိုတာ အန္တီယံုပါတယ္၊ အန္တီတို႔အေနနဲ႔ တရားဝင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခု ျဖစ္ေနေပမယ့္ ပါတီတစ္ခုရဲ႕ပံုစံအတိုင္း လည္ပတ္ဖို႔က အင္မတန္ခက္ခဲတယ္။ အရင္တုန္းက အန္တီတို႔တေတြ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကို ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရတယ္၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ လႈပ္ကို မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ ခ်ည္တုပ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အန္တီတို႔ အဲဒါေတြကို ရင္ဆိုင္ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့တယ္ေလ၊ ဒါဟာလည္း ျပည္သူေတြ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို ေမ့မသြားေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတစ္ခု ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အန္တီတို႔ ပင္ပန္းဆင္းရဲခံၿပီး ေတာင့္ခံထားတာကို တံုးလြန္း အ,လြန္းတယ္လို႔ လူေတြထင္ခဲ့ၾကတဲ့ အခ်ိန္ကာလတခုလည္း ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ “ၾကည့္ပါဦး၊ ဒီခပ္တံုးတံုး ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္သားေတြ၊ ခပ္အအ NLD ပါတီဝင္ေတြ ျဖစ္ပ်က္ေနလိုက္ၾကတာ ၿပီးကို မၿပီးႏိုင္ဘူး” လို႔ ထင္ေကာင္းထင္ေနမွာေပါ႔၊ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အန္တီတို႔ကို ေလးစားလာၾကလိမ့္မယ္လို႔ ထင္တာပဲ၊ အန္တီတို႔ တင္းခံခဲ့ၿပီးၿပီ၊ အန္တီတို႔ရဲ႕ မီးအရွိန္က ဘယ္တုန္းကမွ ေသမသြားခဲ့ဘူးေလ။
SPW: ျမန္မာသတင္းေထာက္တစ္ေယာက္ က်ေနာ့္ကိုေျပာတယ္၊ (အန္တီစုကို ေမ့့မသြားၾကတဲ့) ေနာက္အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုကေတာ့ စစ္အစိုးရကိုက လူမုန္းမ်ားေအာင္ လုပ္ေနလို႔ျဖစ္မယ္ ဆိုပဲဗ်။
DASSK: လူေတြမွာ အမုန္းတရားေတြ ဒီေလာက္နက္ရွဳိင္းေနသလားဆိုတာကိုေတာ့ မသိဘူး၊ အမွန္တိုင္းေျပာရရင္ အန္တီကေတာ့ အဲသလို မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို အမုန္းတရားေပၚမွာ အေျခခံထားတာ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး၊ အျပဳသေဘာပိုေဆာင္တဲ့ သံေယာဇဥ္မ်ဳိးေပၚမွာ အုတ္ျမစ္ခ်ထားေစခ်င္တယ္။ ဥပမာ အနာဂတ္အတြက္ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ဳိး၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ပိုေကာင္းလာရမယ္ ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္စိတ္္မ်ဳိးေပါ႔။ ဘယ္လို အေျခအေနမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္တြင္းက သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အမုန္းတရားကို မင္းဘယ္ေတာ့မွ သြားအားကိုးလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။
SPW: ဒါေပမယ့္ ပင္ပန္းဆင္းရဲတဲ့ဒဏ္ေတြ မတရားဖိႏွိပ္တဲ့ဒဏ္ေတြ ခံခဲ့ရတဲ့သူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ အၿငိဳးအာဃာတေတြ ရွိေနတာ ဓမၼတာပါ။ ေနာင္တခ်ိန္ ဒီမိုကေရစီရၿပီးတဲ့ေနာက္ ကလဲ့စားေခ်မယ္ဆို ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။
DASSK: ကလဲ့စားေခ်ဖို႔ ေတာင္းဆိုမယ့္သူ ရွိကိုရွိမယ္ဆိုတာ ျငင္းလို႔မရတဲ့အခ်က္ပဲ၊ တကမၻာလံုး ဒီလိုခ်ည္းပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြၾကားမွာ အၿငိဳးအေတးေတြ ဘယ္လိုေျဖရွင္းသလဲဆိုတာကို အန္တီတို႔ ေတာင္အာဖရိကတို႔၊ ပိုလန္တို႔ဆီက နမူနာေတြကို ၾကည့္လို႔ရတယ္။ အၿငိဳးအေတးေတြကို လ်စ္လ်ဴရွဳမထားပဲ ေက်ေအးေစႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြ သူတို႔ရွာေတြ႔သြားၾကတာပဲေလ။ ၿပီးခဲ့တာေတြကို မင္း မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္လို႔ မရဘူး၊ လ်စ္လ်ဴရွဳျခင္းကို လက္ကိုင္ထားရင္ေတာ့ အတိတ္ကအေၾကာင္းေတြနဲ႔ ဆက္ၿပီးပတ္သက္ေနလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ သူတို႔ေတြက (ေတာင္အာဖရိက၊ ပိုလန္) အဲဒါကို လ်စ္လ်ဴရွဳမထားဘူး၊ သူတို႔ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းၾကတယ္၊ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းျခင္းနဲ႔ စိတ္ဆင္းရဲဒုကၡေတြ အၿငိဳးအာဃာတေတြကို ေျဖေဖ်ာက္လိုက္ႏိုင္ၾကတယ္။
SPW: အၿငိဳးအေတးနဲ႔ ကလဲ့စားေခ်ျခင္းကို ေရွာင္လႊဲရမယ္၊ တဖက္ကလည္း အမွန္တရားကို ေပ်ာက္ဆံုးမသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းရမယ္ဆိုတာ တကယ့္စိန္ေခၚမႈပဲဗ်။
DASSK: တာဝန္ယူတတ္ျခင္း accountability အင္မတန္အေရးႀကီးတယ္လို႔ အန္တီထင္တယ္။ အမွန္တရားဆိုတဲ့ ကိစၥအတြက္ေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Desmond Tutu ရဲ႕ စကားကို အန္တီမၾကာမၾကာ သံုးျဖစ္တယ္။ Restorative justice ကို သူယံုၿပီး retributive justice ကို မယံုဘူးလို႔ သူေျပာတယ္ေလ။ အန္တီတို႔ ဦးတည္ရမွာက restorative justice ပါပဲ။
SPW: “က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို မွတ္ထားပါ၊ ခါးသီးတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြကိုေတာ့ ေမ့ပစ္လိုက္ပါ” လို႔လည္း ဘုန္းေတာ္ႀကီး Tutu ေျပာေသးတယ္မွတ္လား။
DASSK: ဟုတ္တယ္။ ေမ့လုိက္ပါေတာ့၊ ခြင့္လႊတ္လိုက္ပါေတာ့ ဆိုၿပီး လူေတြေျပာေလ့ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ခြင့္လႊတ္ျခင္းက ေမ့ပစ္လို႔မရဘူးလို႔ အန္တီထင္တယ္၊ ျဖစ္ခဲ့တာေတြကို မွတ္ထားရမယ္၊ ေမ့ပစ္ရမွာက အဲဒီ အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စိတ္ဒုကၡေတြကိုပဲ။
SPW: အန္တီ့တစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ စစ္အစိုးရကို တခါမွမမုန္းခဲ့ဖူးဘူး၊ သူတို႔ကို မုန္းမိၿပီဆိုတာနဲ႔ အလဲထိုးခံရၿပီလို႔ ေျပာဖူးတယ္ေနာ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲခင္ဗ်ာ။
DASSK: အန္တီ့အျမင္ကေတာ့ တကယ့္အမုန္းတရားမွာ အေၾကာက္တရားလည္း ခိုေအာင္းေနတယ္၊ အကယ္၍ မင္းက တဖက္သားကို မုန္းေနမယ္ဆိုရင္ သူ႔ကိုလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ေၾကာက္ေနမွာပဲ။ လူေတြရဲ႕ မုန္းတီးတဲ့ ခံစားခ်က္ကို အန္တီ ဆန္းစစ္ၾကည့္ဖူးတယ္၊ အမုန္းထဲမွာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြ ပါေနတာကို အၿမဲလိုလို ေတြ႔ရတတ္တယ္။ အန္တီ့အေနနဲ႔ ျမင္တာကေတာ့ စစ္အစိုးရကို မုန္းတီးေနရင္ သူတို႔ကို ေၾကာက္လည္း ေၾကာက္ေနတာပဲ၊ အဲဒါဆိုရင္ သူတို႔ကို အရွဳံးေပးလိုက္တဲ့ သေဘာပါပဲ။
SPW: ခြင့္လႊတ္ျခင္းကို အန္တီ ဘယ္လိုအနက္ဖြင့္လဲခင္ဗ်။
DASSK: နားလည္ျခင္းက အစျပဳတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္၊ တျခားသူေတြ ဒါကိုဘာေၾကာင့္လုပ္သလဲ၊ ဟိုဟာကိုေရာ ဘာေၾကာင့္လုပ္သလဲဆိုတာကို နားလည္ေပးျခင္းပါ။ မင္း သေဘာတူခ်င္မွ တူလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ တဖက္သား အဲသလိုလုပ္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကိုေတာ့ မင္း ႀကိဳးစားနားလည္ေပးလို႔ ရပါတယ္။ တဖက္သားရဲ႕ အယူအဆကို နားလည္ေပးဖို႔ မႀကိဳးစားႏိုင္ရင္ေတာ့ ေက်ေအးဖို႔ သင့္ျမတ္ဖို႔ကို ဘယ္အစပ်ဳိးႏိုင္ပါေတာ့မလဲ။
Credit: TZN
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တေလာက တ႐ုတ္ျပည္ဂြမ္ေဒါင္သတင္းဌာန တစ္ခုနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ တ႐ုတ္ေတြ ျမန္မာကို စီးပြားေရးအခြင့္အေရးတစ္ခုေလာက္ပဲ သေဘာမထားၾကဖို႔ (အျမတ္ထုတ္ဖုိ႔ေလာက္ အခြင့္အေရးယူဖို႔ေလာက္ပဲ မစဥ္းစားၾကဖို႔) ေျပာခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဖတ္မိၾကမွာပါ၊ သို႔ေသာ္ အဲဒီ အင္တာဗ်ဴး အျပည့္အစံုကို သိပ္မေတြ႔ရဘူး။ မေန႔က ေလွ်ာက္ရွာရင္း တေနရာမွာ ေတြ႔မိေတာ့ ဝမ္းသာအားရနဲ႔ ျမန္မာလို ျပန္လိုက္ပါတယ္။အစအဆံုး တခါတည္းတင္ခ်င္ေပမယ့္ ၾကာေနမွာစိုးလို႔ ၿပီးသေလာက္ေလး အရင္တင္လိုက္ပါရေစ။ မူရင္းတ႐ုတ္စာေတြကိုပါ ကူးတင္ထားပါတယ္၊ အမွားေတြ႔ရင္ (သို႔မဟုတ္) ပိုဆီေလ်ာ္တဲ့ ျပန္ဆိုခ်က္ရွိရင္ ေကာ္မန္႔မွာ ေရးသြားႏိုင္ပါတယ္။ တျခားေနရာမွာ အဂၤလိပ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာလိုျဖစ္ျဖစ္ ျပန္ထားတဲ့ဆိုက္ရွိရင္လည္း ေျပာပါဦး၊ က်ေနာ္ ျပန္စရာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ႔။
မွတ္ခ်က္။ ။ ေဂၚဇီလာတ႐ုတ္ကို ျမန္မာေတြကေန ေျပာင္းလဲပစ္ႏိုင္တာဆိုလို႔ ဒီလိုအေတြးအေခၚေလးေတြပဲရွိတယ္။ ဒီလိုအင္တာဗ်ဴးမ်ဳိးကို ဗ်ဴးရဲ ေဖာ္ျပရဲတဲ့ Southern People Weekly magazine ကို ခ်ီးက်ဴးတာေတြလည္း ဖတ္မိပါတယ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံမွာ ဒါေတြျဖစ္လာတာ ဝမ္းသာစရာပါ။--
Southern People Weekly magazine: ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဒီတေလာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆြးေႏြးေျပာဆိုေနၾကတယ္၊ ဒါျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေႏြဦးရာသီ ေရာက္ၿပီလို႔ တခ်ဳိ႕ကေျပာတယ္၊ အန္တီလက္ခံလားခင္ဗ်ာ။
Daw Aung San Suu Kyi: မင္းသိလား၊ တို႔ျမန္မာျပည္မွာ ေႏြဦး ဆိုတာမရွိဘူး၊ အဲသလိုပဲဲ အန္တီတို႔မွာ ေႏြ၊ ေဆာင္းဦး၊ ေဆာင္း စတဲ့ ရာသီေတြလည္း မရွိဘူး၊ အန္တီတို႔ရဲ႕ ရာသီဥတုကို ခြဲျခားပံုဟာ အင္မတန္ထူးျခားတယ္ (မွတ္ခ်က္ - ရာသီေလဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရာသီဥတုဟာအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ အရမ္းရွိတယ္၊ တစ္ႏွစ္မွာ ပူတဲ့ရာသီ၊ မိုးရြာတဲ့ရာသီရယ္ ေအးတဲ့ရာသီဆိုၿပီး ရာသီသံုးမ်ဳိး ခြဲထားပါတယ္)။ ဒါေၾကာင့္ အန္တီ့အေနနဲ႔ (ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုတာလည္း) ကိုယ့္ပံုစံနဲ႔ကိုယ္ ေရွ႕ဆက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ ဘာေတြေဆာင္ၾကဥ္းလာေပးမလဲ ဆိုတာကို အခုေျပာဖို႔ ေစာေနပါေသးတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သမၼတ (ဦးသိန္းစိန္) ကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ ေျပာင္းလဲေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္ ဆိုတာ အန္တီယံုၾကည္တယ္။ အားလံုးပူးေပါင္းၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ဖို႔အတြက္လည္း အန္တီ့မွာ ယံုၾကည္ခ်က္ရွိပါတယ္။
SPW: က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြနဲ႔ စကားေျပာၾကည့္ရာမွာ အမ်ားစုက အစိုးရျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းေပၚ ေလွ်ာက္ေနတာကို မယံုၾကဘူး။ အန္တီ့အေနနဲ႔ေရာ၊ ဒါ အစိုးရကိုယ္တိုင္ စိတ္ပါလက္ပါ ေျပာင္းလဲခ်င္တာလို႔ ထင္သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ နည္းဗ်ဴဟာအရ လုပ္ေနတာလုိ႔ ထင္ပါသလားခင္ဗ်။
DASSK: သမၼတက စိတ္သေဘာထား အစစ္အမွန္နဲ႔ သြားေနတယ္လို႔ အန္တီယံုတယ္၊ သို႔ေသာ္ သမၼတကို အစိုးရတစ္ရပ္လံုးနဲ႔ေတာ့ ညီမွ်ျခင္းခ်လို႔ မရဘူးေပါ႔။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ တျခားအစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြေပၚမွာ ဩဇာသက္ေရာက္မႈ အေတာ္ေလးရွိတာ သိသာပါတယ္။ ျပည္သူအေတာ္မ်ားမ်ား သံသယဝင္ေနတာကို အန္တီသေဘာေပါက္တယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔တေတြဟာ လိမ္တာညာတာ ခံခဲ့ရေပါင္း မ်ားလွၿပီေလ။ ဒါေပမယ့္ အန္တီတို႔ ေရွ႕ဆက္လွမ္းမယ့္ ေျခလွမ္းေတြမွာ သံသယက အတားအဆီး ျဖစ္မေနသင့္ဘူး။
SPW: အန္တီတစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ အရာရာအားလံုး ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားမွာကို စိုးရိမ္မိသလားခင္ဗ်၊ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးဟာလည္း မျဖစ္ဖူးတာမွ မဟုတ္ပဲေလ။
DASSK: အန္တီကေတာ့ ဒီကိစၥကို စိုးရိမ္တယ္လို႔ ေျပာမွာမဟုတ္ဘူး၊ ဒီလိုျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သတိထားေနမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အန္တီဘာပဲလုပ္လုပ္ ဒီလိုေနာက္ျပန္ဆုတ္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ဳိး ထပ္မျဖစ္ရေအာင္ ေတာင္းဆိုတယ္၊ အေၾကာင္းအရာအားလံုးမွာလည္း ေရွ႕ကို မနားတမ္း ဆက္သြားေနတဲ့ အေနအထားေရာက္ေအာင္ အင္မတန္ႀကိဳးစားၿပီး ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။
SPW: စကားမစပ္၊ အခုအစိုးရကိုေရာ ဖိႏွိပ္တဲ့အာဏာရွင္အစိုးရလို႔ ေခၚဦးမွာလားခင္ဗ်ာ။
DASSK: လက္ရွိအစိုးရဟာ ရာႏႈန္းျပည့္ လြတ္လပ္ၿပီး ပြင့္လင္းမႈ မရွိတာ အန္တီတို႔ ဝန္ခံရပါမယ္၊ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ေတာ့ သူဟာ ပိုၿပီးလြတ္လပ္၊ ပြင့္လင္းေနပါၿပီ။
SPW: ျမန္မာရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းစဥ္ ဘက္ဂီယာထိုးမသြားေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ဘာေတြလုပ္ေပးႏိုင္မယ္ထင္ပါသလဲ။
DASSK: ဦးဆံုးအေနနဲ႔ ဦးတည္ခ်က္မွန္ေနတဲ့ ေျပာင္းလဲေရးေတြကို အသိအမွတ္ျပဳရပါမယ္၊ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ရင္ ဆိုးက်ဳိးေတြပဲရွိမယ့္အေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရကို ႏိုင္ငံတကာက သတိေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ႔။
SPW: အန္တီနဲ႔ Alan Clement (ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဦးဆံုး ရဟန္းေဘာင္ဝင္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္လူမ်ဳိး သတင္းေထာက္တစ္ဦး) နဲ႔ ေျပာခဲ့တဲ့စကားေတြကို က်ေနာ္ဖတ္ဖူးတယ္၊ အဲဒီမွာ အန္တီက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းက လံုၿခံဳစိတ္ခ်မႈ မရွိျခင္း (ရတက္မေအးရျခင္း) အေၾကာင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာခဲ့တယ္၊ အဲဒီ စိတ္ထဲက မလံုၿခံဳျခင္းေတြက ဘယ္ကလာပါသလဲ။
DASSK: ဒါဟာ အန္တီတို႔ ရင္ေသြးေတြရဲ႕ ႀကီးျပင္းမႈပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ဆိုင္တယ္လို႔ စိတ္ပညာရွင္ေတြ ေျပာတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ကိုပဲ ျပန္သြားၿပီး လူေတြကို ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလိုခံစားမႈမ်ဳိး ရွိရသလဲ ဆိုတာကို ေမးၾကည့္ရမယ္၊ အဲသလို ေမးၾကည့္ရင္ ဒါဟာ အန္တီတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္ဆုိတာ ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕သမိုင္းဟာ သူ႔ျပည္သူေတြ ျပႆနာေျဖရွင္းတဲ့ ပံုစံေပၚမွာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။
SPW: ဆိုေတာ့ အဲသလို (ရတက္မေအးရတဲ့) စိတ္ခံစားမႈမ်ဳိးကို ဘယ္လိုဖယ္ရွားေပးရမလဲခင္ဗ်ာ။
DASSK: နည္းလမ္းႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္လို႔ အန္တီထင္တယ္။ တစ္မ်ဳိးက ႐ုပ္ဝတၳဳပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ရတက္မေအးရျခင္းကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ရမယ္၊ အရင္ဆံုး ျပည္သူေတြကို စားဝတ္ေနေရး ဖူလံုေစရမယ္၊ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြ အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္စရာ မလိုေအာင္ ျဖစ္ေနေစရမယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုလည္း ကိုင္တြယ္ရမယ္၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မႈပိုရွိလာေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္၊ ဒါဟာ ပညာေရး၊ စြမ္းရည္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပ်ဳိးေထာင္ေပးျခင္း စတာေတြနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ပတ္သက္ေနတယ္။ အကယ္၍သာ လူေတြဟာ ကိုယ့္အခြင့္အေရးအတြက္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ေျပာဆိုတတ္လာမယ္၊ ကိုယ့္ရပ္တည္ေရးအတြက္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္လာႏိုင္မယ္၊ ကိုယ့္အနာဂတ္အတြက္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ အက်ဳိးရွိတဲ့ဘဝမ်ဳိး တည္ေဆာက္လာႏိုင္မယ္ဆိုခဲ့ရင္ သူတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္မႈေတြလည္း ခိုင္မာလာမွာပဲ။
SPW: {စီးပြားေရးအရင္၊ ႏိုင္ငံေရးေနာက္မွ} ဆိုတဲ့ ျပဳျပင္ေရးလမ္းစဥ္ကို အန္တီ ကုလသမဂၢအထိ စာေရးၿပီးဆန္႔က်င္တဲ့အေၾကာင္း က်ေနာ္ဖတ္ခဲ့ဖူးတယ္။
DASSK: အန္တီ ကုလသမဂၢဆီ စာမေရးခဲ့ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ေဟာေျပာတဲ့အခါနဲ႔ ေဆာင္းပါးေရးတဲ့အခါေတြမွာ အၿမဲလိုလို ေျပာျဖစ္တယ္၊ စီးပြားေရးေျပာင္းလဲျခင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲျခင္းဟာ လက္တြဲညီညီနဲ႔ အတူသြားရမယ္၊ ခြဲျခမ္းၿပီးေျပာလို႔ မရဘူး။ ဒီႏွစ္ခုထဲက တစ္ခုခုသာ မရွိလို႔ရွိရင္ ေနာက္တစ္ခုက ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ ခဲယဥ္းပါလိမ့္မယ္။
SPW: ဒါေပမယ့္ (အဲဒီလမ္းစဥ္ကို) အသိအမွတ္ျပဳသူလည္းရွိမယ္ ထင္တယ္ခင္ဗ်၊ အနည္းဆံုး အဲလိုလမ္းစဥ္ကေန သူတို႔အက်ဳိးအျမတ္ရခဲ့တာပဲေလ။
DASSK: ဒါဆို အန္တီေမးခြန္းတစ္ခုေမးမယ္၊ ေကာင္းၿပီ၊ မင္းပိုက္ဆံရွာႏိုင္ၿပီ၊ ဒီေငြေတြအတြက္ မင္း ရတက္ေအးသလား၊ မင္းကိုမင္း လံုၿခံဳၿပီလို႔ ထင္သလား။ ဒီအထိေျပာအၿပီးမွာ ဒီကိစၥက ႏိုင္ငံေရးေခါင္းစဥ္ေအာက္ ေရာက္သြားၿပီ။ ေငြအရင္ရွာတာဟုတ္ၿပီ၊ ႏိုင္ငံေရးကို လံုးဝမထိဘူး၊ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ေတြကို ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ပင္ပင္ပန္းပန္းရွာထားတဲ့ ပိုက္ဆံေတြကို ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကေန မပိုင္ဆိုင္ခ်င္ၾကဘူးလား၊ မတရားေသာအားျဖင့္ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရမွာကို မကာကြယ္ခ်င္ၾကဘူးလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ဳိး လူတိုင္းစဥ္းစားၾကည့္သင့္တယ္လို႔ အန္တီထင္တယ္။
SPW: အာရွတန္ဘိုး ဆိုတာကို အန္တီဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
DASSK: နည္းနည္းနားလည္ရခက္တယ္လို႔ သတိထားမိတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ အန္တီ ႏွစ္အတန္ၾကာေနဖူးတယ္၊ တ႐ုတ္ျပည္မွာေတာ့ မေနဖူးေပမယ့္လို႔ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္အေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္ဖူးပါတယ္။ အန္တီအေနနဲ႔ေျပာရရင္၊ တ႐ုတ္တန္ဘိုးနဲ႔ အိႏၵိယတန္ဘိုးမွာတင္ ကြဲျပားခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္၊ အင္းေပါ႔၊ ျမန္မာတန္ဘိုးကလည္း တ႐ုတ္ သို႔မဟုတ္ အိႏိၵယတန္ဘိုးနဲ႔ မတူျပန္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြက အာရွတန္ဘိုး လို႔ ေျပာၾကတဲ့အခါ ဘာကိုဆိုလိုမွန္း သိပ္မသိပါဘူး၊ မင္းရွင္းျပႏိုင္ရင္ ရွင္းျပေပးပါလား။
SPW: စကၤာပူနဲ႔ မေလးရွားက ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕နဲ႔ ပညာရွင္ (စေကာ္လာ) တခ်ဳိ႕ ၁၉၉၀ ဝန္းက်င္ေလာက္မွာ အဲဒီေဝါဟာရကို စသံုးခဲ့တုန္းက အာရွနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တန္ဘိုးထားပံုခ်င္း မတူတာကို အဓိက ေျပာခ်င္ပံုရတယ္။ ဥပမာ အာရွသားေတြက အစုအဖြဲ႔ကို ပိုအေလးေပးၿပီး အေနာက္တိုင္းသားေတြက တဦးတေယာက္ခ်င္းကို ပိုဦးစားေပးတယ္။ အာရွသားေတြက ဟန္ခ်က္မပ်က္ဖို႔ (ဟာမိုနီျဖစ္ဖို႔) ပိုဂ႐ုစိုက္ၿပီး အေနာက္တိုင္းသားေတြက လြတ္လပ္ခြင့္ကို ပိုတန္ဘိုးထားတယ္။
DASSK: ဒါ အမွန္ပဲလား၊ အာရွသားေတြ တကယ္ပဲ အစုအဖြဲ႔ကို ဦးစားေပးတာ အန္တီေတာ့ သံသယျဖစ္မိတယ္။ တခါတေလ အန္တီတို႔ ျမန္မာျပည္က ျပည္သူေတြမွာ civil awareness မရွိၾကဘူး၊ လူအဖြဲ႔အစည္းစိတ္ဓာတ္နဲ႔ အသင္းအဖြဲ႔စိတ္ဓာတ္လည္း မရွိၾကဘူးလို႔ တိုင္ေတာၾကတယ္၊ ဒါ႔ေၾကာင့္ အန္တီတို႔ အာရွသားေတြမွာ အေနာက္တိုင္းသားေတြထက္ အသင္းအဖြဲ႔စိတ္ဓာတ္ရွိတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရမရ အန္တီမသိဘူး။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက အတိုင္းအတာတခုထိ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ၿပီးသြားေတာ့ သူတို႔မွာ လူတဦးခ်င္းရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ပိုအေလးထားႏိုင္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္မယ္ထင္တယ္။ ဒီႏွစ္ပိုင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးအရ ေအာင္ျမင္မႈေတြ အင္မတန္ရထားတာ အန္တီသိတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားေတြ ကိုယ့္အတြက္ပဲ ပိုဦးစားေပးလာတာ မင္း သတိထားမိမွာပါ၊ ဒါေပမယ့္ အသင္းအဖြဲ႔တန္ဘိုး၊ မိသားစုတန္ဘိုးေတြ တျဖည္းျဖည္း ဆုတ္ယုတ္သြားမယ္ထင္တယ္၊ ဟုတ္လား။ ဒါေတြဟာ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈနဲ႔အတူ တကမၻာလံုးမွာ ျဖစ္ေပၚလာတတ္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြပဲလို႔ အန္တီထင္တယ္၊ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ားေလေလ ပိုသိသာေလေလပဲ။
SPW: အန္တီ civil disobedience ကို ဦးေဆာင္ၿပီး လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ဖူးတယ္ေနာ္၊ လြတ္လပ္တဲ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ “ဘာ့ေၾကာင့္လဲ” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းမ်ဳိး ထုတ္ေမးတာဟာ အထူးအဆန္းမဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ဒီလိုေမးခြန္းထုတ္တာ အႏၲရယ္ကို ဖိတ္ေခၚေနသလိုျဖစ္ေနတတ္တယ္၊ ဒါ႔ေၾကာင့္ ျပည္သူေတြက ႐ိုး႐ိုးသားသားနဲ႔ပဲ ေခါင္းညိတ္ လက္ခံလြယ္တဲ့သူေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္၊ အဲဒီေတာ့ အာဏာဆုပ္ကိုင္ထားသူေတြက တျဖည္းျဖည္း လူပါးဝလာၾကၿပီး ျပည္သူေတြကလည္း ပိုပိုၿပီး ေၾကာက္လာၾကေရာ။ ဆိုေတာ့ ဒီသံသရာထဲကေန ဘယ္လို႐ုန္းထြက္ရမလဲ ခင္ဗ်။
DASSK: လူေတြကို ေမးခြန္းထုတ္တတ္ေအာင္ မင္း သင္ေပးရမယ္၊ အန္တီတို႔ NLD ထဲမွာ ဒီလိုပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္ခဲ့တာ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေလးကို ေမးတတ္ေအာင္ အန္တီ သူတို႔ကို မနားတမ္းေျပာခဲ့တယ္။ တခါတေလေတာ့လည္း ရီရအခက္ ငိုရအခက္ အျဖစ္အပ်က္ေတြ အန္တီတို႔ ႀကံဳရတယ္၊ ဝမ္းနည္းဖို႔လည္း ေကာင္းပါရဲ႕။ အန္တီတို႔ ပါတီဝင္ေတြ အဆက္မျပတ္အဖမ္းခံရတဲ့ ကာလတစ္ခု ရွိခဲ့တယ္၊ ေန႔တိုင္းလိုလို အဖမ္းခံရတာ၊ လာဖမ္းတဲ့သူေတြမွာ ဖမ္းဆီးမိန္႔ရွိမွ ဖမ္းခြင့္ရွိေၾကာင္း အန္တီတို႔ ကိုယ့္အဖြဲ႔ဝင္ေတြကို ေျပာျပတယ္၊ အကယ္၍မ်ား တစ္ေယာက္ေယာက္က “ခဏလိုက္ခဲ့” လို႔ ေျပာလာရင္ "ဖမ္းဆီးမိန္႔ရွိသလား၊ ဘယ္ဥပေဒနဲ႔ ဖမ္းတာလဲ" လို႔ သူ႔ကိုအရင္ေမး၊ လြယ္လြယ္နဲ႔ေတာ့ အဖမ္းမခံနဲ႔ ဆိုၿပီး ေျပာျပတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူတို႔က ညဖက္ေတြမွာ လာဖမ္းေလ့ရွိတယ္၊ တညေတာ့ အရပ္ဝတ္နဲ႔ ရဲသားေတြ အန္တီတို႔ ပါတီဝင္တစ္ေယာက္ကို သြားဖမ္းတယ္၊ သူလည္း ေမးေတာ့တာေပါ႔၊ “ဖမ္းမိန္႔ရွိသလား” ဆိုၿပီး။ တဖက္က ဘယ္လိုျပန္ေျဖတယ္ ထင္သလဲ၊ “က်ဳပ္တို႔ ဖမ္းမိန္႔ေတြဘာေတြ မလိုဘူး၊ ခင္ဗ်ားကို ေထာင္ဘယ္ႏွႏွစ္ ခ်မယ္ဆိုတာေတာင္ ဆံုးျဖတ္ၿပီးၿပီ” တဲ့ေလ (ရယ္လ်က္)။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ ဆိုတဲ့ေမးခြန္း ေမးလိုက္တာဟာ လူေတြအတြက္ အက်ဳိးရွိပါတယ္။ ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရတုန္း မားမားမတ္မတ္ထြက္လာၿပီး “မင္းက ဘာေကာင္မို႔ ငါ႔ကိုဖမ္းတာလဲ” (မင္းမွာ ဘာလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိလို႔ ငါ႔ကိုဖမ္းတာလဲ ဆိုတာကို ျပန္လိုက္တာပါ၊ ဆီေလ်ာ္ခ်င္မွ ဆီေလ်ာ္ပါလိမ့္မယ္) လို႔ ေမးလိုက္ရင္ တဖက္က နည္းနည္းရွိန္သြားႏိုင္ပါတယ္၊ ကာလံ ေဒသံလိုက္ၿပီး မတူတဲ့အေျခအေနေတြမွာ မတူတဲ့ရလဒ္ေတြ ျဖစ္္လာႏိုင္္တာေပါ႔ေလ။
SPW: လူေတြ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ေၾကာက္စိတ္ကို ေဖ်ာက္ပစ္ရမလဲခင္ဗ်ာ။
DASSK: ေၾကာက္စိတ္ဆိုတာ အက်င့္တစ္ခုပဲကြ။ အန္တီထင္တယ္၊ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြကို လုပ္သင့္တယ္လို႔ ယူဆရင္ ေၾကာက္စိတ္ဝင္ေနသည့္တိုင္ မင္းလုပ္ကိုလုပ္ရမယ္။ ေၾကာက္စိတ္ႀကီးက သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ မေမွ်ာ္လင့္နဲ႔။ မင္းအေနနဲ႔ “ေကာင္းၿပီ၊ ငါေသမေလာက္ေၾကာက္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ငါလုပ္ကိုလုပ္ရမယ္” ဆိုၿပီး ျဖစ္ေနရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ထလုပ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းခ်င္ေကာင္းေနမယ္၊ သို႔ေသာ္ မလုပ္ရင္ေတာ့ ပိုဆိုးဖို႔ပဲရွိမယ္ေလ။ ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အန္တီတို႔ပါတီဝင္ေတြကို ဒီလို ရွင္းရွင္းေလးပဲ ေျပာထားတယ္၊ “ေၾကာက္ဒူးတုန္ခ်င္ တုန္ေနပေစ၊ ေခါင္းေမာ့ၿပီး သြားလုပ္ပါ၊ လုပ္ပစ္လိုက္ပါ”ဆိုၿပီး (ရယ္လ်က္)။ မင္းသိလား၊ အန္တီတို႔စိတ္ထဲမွာ ေၾကာက္စိတ္ေလးေတြ ရွိေနေပမယ့္ စၿပီး လုပ္လိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲသေလာက္ႀကီး ေၾကာက္စရာမေကာင္းပါလား ဆိုတာ သိလာလိမ့္မယ္။ တခါတေလ စစ္ပြဲေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တကယ့္အျဖစ္အပ်က္ဇာတ္လမ္းေတြ ဖတ္မိတယ္၊ အဲဒီဇာတ္လမ္းေတြထဲမွာ ေျဖာင့္မတ္တဲ့ သတၱိခဲတခ်ဳိ႕ ရန္သူ႔ဖက္သြားၿပီး သူလွ်ဳိလုပ္တဲ့အေၾကာင္းေတြ ဖတ္မိတယ္၊ အဲဒါမ်ဳိးက အင္မတိ အင္မတန္ အႏၲရာယ္မ်ားတာပဲ။ သူတို႔ေတြ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ဒီလိုလုပ္ႏိုင္တာလဲ၊ ဘယ္ကခြန္အားေတြရလာသလဲ ဆိုၿပီး မင္းေတြးမိမယ္။ အန္တီ့အထင္ကေတာ့ ကတိကဝတ္ေတြနဲ႔ တာဝန္ဝတၱရားေတြကို ပခံုးထမ္းထားတဲ့သူေတြမွာ ခြန္အားေတြ ရွိေနလိမ့္မယ္၊ သူတို႔ေတြက မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ထင္ရတဲ့ကိစၥေတြကို ျဖစ္ေအာင္လုပ္သြားလိမ့္မယ္။ မင္းမွာ ဘာအျဖစ္မွမရွိရင္ေတာ့ ဘာဆိုဘာမွ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။
SPW: အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ေၾကာက္စိတ္ေတြကိန္းဝပ္ေနတတ္တဲ့အျပင္ လူေတြဟာ ကိုယ္က်ဳိးကလြဲၿပီး ဘာကိုမွ မက္မက္ေမာေမာမရွိေတာ့တဲ့ cynic ေတြ ျဖစ္ကုန္တတ္တယ္၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ခပ္ခြာခြာေနမယ္၊ ပိုက္ဆံရွာတာကလြဲလို႔ ဘယ္အရာကိုမွ မယံုၾကည္ေတာ့ဘူး၊ အေလးလည္း မထားတတ္ေတာ့ဘူး တဲ့။ ျမန္မာျပည္မွာေရာ ဒီလိုအေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ခဲ့ဖူးလား မသိဘူး။
DASSK: ဒီကိစၥ အရမ္းစိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အရင္တုန္းက “ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လံုးဝ မပတ္သက္ပါဘူး၊ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္မဝင္စားပါဘူး” ဆိုၿပီး လူေတြေေျပာခဲ့ၾကေပမယ့္ အံ့အားသင့္စရာ ေကာင္းတာက ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ ေသးလွပါရဲ႕ဆိုတဲ့ အေပါက္ေလးတစ္ေပါက္ေလာက္၊ တံခါးေလး တစ္ခ်ပ္ေလာက္ပဲ ပြင့္သြားတာနဲ႔ တကယ္တမ္း အဲသေလာက္မ်ားတဲ့လူေတြ ပါဝင္လႈပ္ရွားခ်င္ေနၾကတာ၊ ေျပာင္းလဲမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ခ်င္ေနၾကတာ မင္းေတြ႔ရလိမ့္မယ္။ အဲဒါေတြရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းက လူအမ်ားစုရဲ႕ အတြင္းစိတ္ထဲမွာ ဒီလို လႈပ္ရွားမႈထဲ ပါဝင္ခ်င္ၾကတဲ့စိတ္၊ ဒီလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္သူေတြအတြက္ ပိုေကာင္းတဲ့ ဘဝေတြကို ေဆာင္ၾကဥ္းလာႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္စိတ္ေတြေၾကာင့္ပဲလို႔ အန္တီထင္တယ္။
SPW: ဒါေပမယ့္ ဒါေတြမတိုင္ခင္က စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္ကုန္တဲ့လူေတြ၊ သစၥာေဖာက္ခံလိုက္ရၿပီဆိုတဲ့ လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့တာပဲ။
DASSK: မင္းသစၥာေဖာက္ခံလိုက္ရၿပီလို႔ ထင္ေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီအလုပ္ကို မင္းကိုယ္တိုင္ လုပ္ေပေတာ့။ လူေတြကို မင္းအားကိုးခဲ့လို႔ပဲ သစၥာေဖာက္ခံလိုက္ရတဲ့ ခံစားမႈမ်ဳိးရေနတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ဒီမိုကေရစီ ဘယ္ေတာ့ရမလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္း အန္တီကို ခဏခဏ ေမးၾကတယ္၊ ဒီမိုကေရစီ အေရးအတြက္ ဘာလုပ္ၿပီးၿပီလဲလို႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အရင္ေမးပါ ဆိုၿပီး အန္တီအၿမဲေျဖတယ္၊ အန္တီ့ေမးခြန္းအတြက္ သူ႔ရဲ႕ အေျဖဟာလည္း သူအန္တီ့ကိုေမးလိုက္တဲ့ ေမးခြန္းကို သူ႔ဟာသူ ျပန္ေျဖလိုက္တာပါပဲ။ မင္းဘာမွ မလုပ္ခဲ့ဖူးဆိုရင္ ဒီေမးခြန္းေမးဖို႔ကို မသင့္တာ။
SPW: အားမလိုအားမရျဖစ္တာမ်ဳိး၊ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္တာမ်ဳိး အန္တီ တခါမွမျဖစ္ဖူးဘူးလား။
DASSK: ဟင့္အင္း၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အန္တီ ဘယ္သူ႔ကိုမွ မေမွ်ာ္ကိုးလို႔ပဲ။ ဒါ အန္တီ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈအတြက္ ဘယ္သူမွ အန္တီ့ကို မလုပ္မေနရ ေစခိုင္းခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။ ဒါဟာ မွန္ကန္တဲ့လုပ္ရပ္ပဲဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ အန္တီ ပါဝင္ခဲ့တာ။ အန္တီေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ ဘဝပဲေလ၊ ဘယ္သူ႔ကို အျပစ္တင္ရမလဲ။ ကိုယ္ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းကို ကိုယ္တိုင္ေရြးခဲ့ၿပီးမွေတာ့ ကိုယ္တိုင္ပဲ ဆက္ေလွ်ာက္ရမွာေပါ႔။
SPW: ခ်က္ဇ္သမၼတႏိုင္ငံ Czech Republic သမၼတေဟာင္း Václav Havel အန္တီ့ေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ ရွိခဲ့ဖူးလား။
DASSK: အန္တီတို႔ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို သူအရမ္းေထာက္ခံတာ၊ အန္တီလည္း သူ႔ကို အင္မတန္ေလးစားတယ္။ အင္း၊ သူ႔ရဲ႕ ေဆာင္းပါးတခ်ဳိ႕က အန္တီ့အေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ အမ်ားႀကီးရွိတယ္၊ သူေျပာခဲ့တဲ့ နာမည္ႀကီးလူသိမ်ားတဲ့ “အာဏာမဲ့လူတန္းစားမ်ားရဲ႕ အခြင့္အာဏာ” (သို႔မဟုတ္ “လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိသူမ်ားရဲ႕ အစြမ္းပကား” လို႔ပဲ ျပန္ရမလား) power of powerless က ဥပမာတစ္ခုေပါ႔။ အဲဒီအေတြးအေခၚေတြက အန္တီတို႔ကို အင္မတန္ inspire ျဖစ္ေစတယ္၊ အန္တီတို႔လို လူမ်ဳိးေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္စိတ္ဓာတ္ေလးကလြဲၿပီး တျခား ဘာမွကို မက်န္ေတာ့ဘူးေလ။
SPW: လက္ေတြ႔မွာလည္း အန္တီက သူ႔ “အာဏာမဲ့လူတန္းစားမ်ားရဲ႕ အခြင့္အာဏာ” ဆိုတဲ့ အဆိုရဲ႕ အေျပာင္ေျမာက္ဆံုး ျပယုဒ္တစ္ခုပဲလို႔ သူေျပာခဲ့တာ က်ေနာ္မွတ္မိတယ္။ အန္တီအေနနဲ႔ အာဏာမဲ့ လူတန္းစားေတြရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ဆိုတာ ဘယ္ကေနအရင္းခံတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
DASSK: အဲဒါေတြက ယံုၾကည္ခ်က္ကေနလာတယ္လို႔ပဲ အန္တီထင္ပါတယ္။ မူတခ်ဳိ႕ကို မင္းစြဲကိုင္ထားမယ္၊ ပိုေကာင္းတဲ့ လူေနမႈပံုစံ ရွိေနတယ္ဆိုတာ မင္းယံုၾကည္မယ္၊ အမ်ားျပည္သူေတြမွာ ဒီပန္းတိုင္ဆီကို အေရာက္သြားႏိုင္တယ့္ အင္အားေတြရွိတယ္ဆိုတာလည္း မင္းယံုေနမယ္ဆိုရင္ အင္အားဆိုတာ ဒီယံုၾကည္ခ်က္ေတြကေန အရင္းခံလာတာပဲလို႔ အန္တီေတာ့ထင္တယ္။
SPW: အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ၾကာသြားေပမယ့္လည္း ဘာျဖစ္လို႔ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြက အန္တီ့ကို ေမ့မသြားၾကတာလဲ။
DASSK: ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အဓိကကြဲျပားတဲ့အခ်က္က အန္တီတို႔ NLD ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို တည္ေထာင္ခဲ့တာပဲ။ အခု လူအေတာ္မ်ားမ်ား NLD ကို ေဝဖန္ၾကတယ္၊ ေဝဖန္ခ်က္တခ်ဳိ႕က အက်ဳိးသင့္ အေၾကာင္းသင့္ဆိုတာ အန္တီယံုပါတယ္၊ အန္တီတို႔အေနနဲ႔ တရားဝင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခု ျဖစ္ေနေပမယ့္ ပါတီတစ္ခုရဲ႕ပံုစံအတိုင္း လည္ပတ္ဖို႔က အင္မတန္ခက္ခဲတယ္။ အရင္တုန္းက အန္တီတို႔တေတြ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကို ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရတယ္၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ လႈပ္ကို မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ ခ်ည္တုပ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အန္တီတို႔ အဲဒါေတြကို ရင္ဆိုင္ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့တယ္ေလ၊ ဒါဟာလည္း ျပည္သူေတြ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို ေမ့မသြားေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတစ္ခု ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အန္တီတို႔ ပင္ပန္းဆင္းရဲခံၿပီး ေတာင့္ခံထားတာကို တံုးလြန္း အ,လြန္းတယ္လို႔ လူေတြထင္ခဲ့ၾကတဲ့ အခ်ိန္ကာလတခုလည္း ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ “ၾကည့္ပါဦး၊ ဒီခပ္တံုးတံုး ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္သားေတြ၊ ခပ္အအ NLD ပါတီဝင္ေတြ ျဖစ္ပ်က္ေနလိုက္ၾကတာ ၿပီးကို မၿပီးႏိုင္ဘူး” လို႔ ထင္ေကာင္းထင္ေနမွာေပါ႔၊ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အန္တီတို႔ကို ေလးစားလာၾကလိမ့္မယ္လို႔ ထင္တာပဲ၊ အန္တီတို႔ တင္းခံခဲ့ၿပီးၿပီ၊ အန္တီတို႔ရဲ႕ မီးအရွိန္က ဘယ္တုန္းကမွ ေသမသြားခဲ့ဘူးေလ။
SPW: ျမန္မာသတင္းေထာက္တစ္ေယာက္ က်ေနာ့္ကိုေျပာတယ္၊ (အန္တီစုကို ေမ့့မသြားၾကတဲ့) ေနာက္အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုကေတာ့ စစ္အစိုးရကိုက လူမုန္းမ်ားေအာင္ လုပ္ေနလို႔ျဖစ္မယ္ ဆိုပဲဗ်။
DASSK: လူေတြမွာ အမုန္းတရားေတြ ဒီေလာက္နက္ရွဳိင္းေနသလားဆိုတာကိုေတာ့ မသိဘူး၊ အမွန္တိုင္းေျပာရရင္ အန္တီကေတာ့ အဲသလို မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို အမုန္းတရားေပၚမွာ အေျခခံထားတာ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး၊ အျပဳသေဘာပိုေဆာင္တဲ့ သံေယာဇဥ္မ်ဳိးေပၚမွာ အုတ္ျမစ္ခ်ထားေစခ်င္တယ္။ ဥပမာ အနာဂတ္အတြက္ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ဳိး၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ပိုေကာင္းလာရမယ္ ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္စိတ္္မ်ဳိးေပါ႔။ ဘယ္လို အေျခအေနမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္တြင္းက သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အမုန္းတရားကို မင္းဘယ္ေတာ့မွ သြားအားကိုးလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။
SPW: ဒါေပမယ့္ ပင္ပန္းဆင္းရဲတဲ့ဒဏ္ေတြ မတရားဖိႏွိပ္တဲ့ဒဏ္ေတြ ခံခဲ့ရတဲ့သူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ အၿငိဳးအာဃာတေတြ ရွိေနတာ ဓမၼတာပါ။ ေနာင္တခ်ိန္ ဒီမိုကေရစီရၿပီးတဲ့ေနာက္ ကလဲ့စားေခ်မယ္ဆို ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။
DASSK: ကလဲ့စားေခ်ဖို႔ ေတာင္းဆိုမယ့္သူ ရွိကိုရွိမယ္ဆိုတာ ျငင္းလို႔မရတဲ့အခ်က္ပဲ၊ တကမၻာလံုး ဒီလိုခ်ည္းပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြၾကားမွာ အၿငိဳးအေတးေတြ ဘယ္လိုေျဖရွင္းသလဲဆိုတာကို အန္တီတို႔ ေတာင္အာဖရိကတို႔၊ ပိုလန္တို႔ဆီက နမူနာေတြကို ၾကည့္လို႔ရတယ္။ အၿငိဳးအေတးေတြကို လ်စ္လ်ဴရွဳမထားပဲ ေက်ေအးေစႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြ သူတို႔ရွာေတြ႔သြားၾကတာပဲေလ။ ၿပီးခဲ့တာေတြကို မင္း မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္လို႔ မရဘူး၊ လ်စ္လ်ဴရွဳျခင္းကို လက္ကိုင္ထားရင္ေတာ့ အတိတ္ကအေၾကာင္းေတြနဲ႔ ဆက္ၿပီးပတ္သက္ေနလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ သူတို႔ေတြက (ေတာင္အာဖရိက၊ ပိုလန္) အဲဒါကို လ်စ္လ်ဴရွဳမထားဘူး၊ သူတို႔ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းၾကတယ္၊ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းျခင္းနဲ႔ စိတ္ဆင္းရဲဒုကၡေတြ အၿငိဳးအာဃာတေတြကို ေျဖေဖ်ာက္လိုက္ႏိုင္ၾကတယ္။
SPW: အၿငိဳးအေတးနဲ႔ ကလဲ့စားေခ်ျခင္းကို ေရွာင္လႊဲရမယ္၊ တဖက္ကလည္း အမွန္တရားကို ေပ်ာက္ဆံုးမသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းရမယ္ဆိုတာ တကယ့္စိန္ေခၚမႈပဲဗ်။
DASSK: တာဝန္ယူတတ္ျခင္း accountability အင္မတန္အေရးႀကီးတယ္လို႔ အန္တီထင္တယ္။ အမွန္တရားဆိုတဲ့ ကိစၥအတြက္ေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Desmond Tutu ရဲ႕ စကားကို အန္တီမၾကာမၾကာ သံုးျဖစ္တယ္။ Restorative justice ကို သူယံုၿပီး retributive justice ကို မယံုဘူးလို႔ သူေျပာတယ္ေလ။ အန္တီတို႔ ဦးတည္ရမွာက restorative justice ပါပဲ။
SPW: “က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို မွတ္ထားပါ၊ ခါးသီးတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြကိုေတာ့ ေမ့ပစ္လိုက္ပါ” လို႔လည္း ဘုန္းေတာ္ႀကီး Tutu ေျပာေသးတယ္မွတ္လား။
DASSK: ဟုတ္တယ္။ ေမ့လုိက္ပါေတာ့၊ ခြင့္လႊတ္လိုက္ပါေတာ့ ဆိုၿပီး လူေတြေျပာေလ့ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ခြင့္လႊတ္ျခင္းက ေမ့ပစ္လို႔မရဘူးလို႔ အန္တီထင္တယ္၊ ျဖစ္ခဲ့တာေတြကို မွတ္ထားရမယ္၊ ေမ့ပစ္ရမွာက အဲဒီ အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စိတ္ဒုကၡေတြကိုပဲ။
SPW: အန္တီ့တစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ စစ္အစိုးရကို တခါမွမမုန္းခဲ့ဖူးဘူး၊ သူတို႔ကို မုန္းမိၿပီဆိုတာနဲ႔ အလဲထိုးခံရၿပီလို႔ ေျပာဖူးတယ္ေနာ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲခင္ဗ်ာ။
DASSK: အန္တီ့အျမင္ကေတာ့ တကယ့္အမုန္းတရားမွာ အေၾကာက္တရားလည္း ခိုေအာင္းေနတယ္၊ အကယ္၍ မင္းက တဖက္သားကို မုန္းေနမယ္ဆိုရင္ သူ႔ကိုလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ေၾကာက္ေနမွာပဲ။ လူေတြရဲ႕ မုန္းတီးတဲ့ ခံစားခ်က္ကို အန္တီ ဆန္းစစ္ၾကည့္ဖူးတယ္၊ အမုန္းထဲမွာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြ ပါေနတာကို အၿမဲလိုလို ေတြ႔ရတတ္တယ္။ အန္တီ့အေနနဲ႔ ျမင္တာကေတာ့ စစ္အစိုးရကို မုန္းတီးေနရင္ သူတို႔ကို ေၾကာက္လည္း ေၾကာက္ေနတာပဲ၊ အဲဒါဆိုရင္ သူတို႔ကို အရွဳံးေပးလိုက္တဲ့ သေဘာပါပဲ။
SPW: ခြင့္လႊတ္ျခင္းကို အန္တီ ဘယ္လိုအနက္ဖြင့္လဲခင္ဗ်။
DASSK: နားလည္ျခင္းက အစျပဳတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္၊ တျခားသူေတြ ဒါကိုဘာေၾကာင့္လုပ္သလဲ၊ ဟိုဟာကိုေရာ ဘာေၾကာင့္လုပ္သလဲဆိုတာကို နားလည္ေပးျခင္းပါ။ မင္း သေဘာတူခ်င္မွ တူလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ တဖက္သား အဲသလိုလုပ္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကိုေတာ့ မင္း ႀကိဳးစားနားလည္ေပးလို႔ ရပါတယ္။ တဖက္သားရဲ႕ အယူအဆကို နားလည္ေပးဖို႔ မႀကိဳးစားႏိုင္ရင္ေတာ့ ေက်ေအးဖို႔ သင့္ျမတ္ဖို႔ကို ဘယ္အစပ်ဳိးႏိုင္ပါေတာ့မလဲ။
Credit: TZN
- ျပန္လည္မွ်ေဝပါ
- Facebookသို႔
- Twitterသို႔
- Google+သို႔
- Stumbleသို႔
- Diggသို႔
0 comments:
Post a Comment