သစ္ပင္မ်ားနွင္႔ ၿမိဳ႔ၿပအပူခ်ိန္

by Myo Set on Thursday, May 3, 2012 at 12:08pm 

အခု ကမာၻၾကီးမွာ ပူေႏြးလာတယ္။ဒီဒဏ္ကို တစ္ကမာၻလံုးခံရတယ္။ လက္ရွိ အေရွ႔ေတာင္အာရွနဲ႔ ေတာင္အာရွမွာဆုိရင္ ထုိင္းနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္တုိ႔ဟာ ေရလႊမ္းမုိးမႈဒဏ္နဲ႔ ေတြ႔ရမွာၿဖစ္တယ္။ ေတြ႔တဲ႔ေနရာေတြကလည္း ဘန္ေကာက္နဲ႔ ဒက္ကာလို ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြခ်ည္းပဲ။ ဒါဟာကမာၻလံုးဆုိင္ရာ ၿဖစ္စဥ္တစ္ခုၿဖစ္တယ္။

ဒိီလို ကိစၥေတြဟာ စက္မႈထြန္းကားတဲ႔ႏိုင္ငံေတြေၾကာင္႔ၿဖစ္တယ္လုိ႔ေၿပာၾကတယ္။ ဘယ္လုိပဲေၿပာၾကေၿပာၾက ကာဗြန္ေလွ်ာ႔ခ်ေ၇းမွာ ဒီကမာၻ႔ စူပါပါဝါေတြ လက္မွတ္မထုိးနိုင္ၾကဘူး ခံေနရတာကေတာ႔ ႏုိင္ငံငယ္ေတြပဲ။ ထားလုိက္ပါေတာ႔..အဓိကေၿပာခ်င္တာက ေခတ္သစ္ နွစ္ဆယ္႔တစ္ရာစုမွာ နည္းပညာနဲ႔အတူ ရင္ဆုိင္ရမယ္႔ အႏၱရာယ္သစ္ေတြ ၿဖစ္ေပၚလာၿပီဆုိတာ အဓိက ဆုိလုိခ်င္တာၿဖစ္တယ္။

ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာဟာ Tropical Country ၿဖစ္တယ္။ အပူပိုင္းနို္င္ငံေဒသလုိ႔ ေၿပာလို႔ရတယ္။ ဒီေဒသေတြမွာ စုိက္ပ်ိဳးမႈေတြ ၿဖစ္ထြန္းေအာင္ၿမင္တယ္။ ကူးစက္ေရာဂါေတြလည္း ေပါတယ္။ ဥပမာ ငွက္ဖ်ား၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလို ဟာမ်ိဳးေတြေပါတယ္။ အခု သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေၿပာင္းလဲ လာတဲ႔အခါမွာ ဒီႏုိင္ငံေတြအေပၚ သက္္ေရာက္မႈက တစ္မ်ိဳးၿဖစ္တယ္။ ဒါေတြကို ဆင္းရဲႏြမ္းပါတဲ႔ ၿမန္မာနုိင္ငံလို ႏုိင္ငံမ်ဳိးေတြဟာ အထူး သတိထားဖို႔လိုအပ္တယ္။

အဲ႔လို ေၿပာင္းလဲလာတဲ႔ၿဖစ္စဥ္ထဲမွာ အပူခ်ိန္ၿမင္႔တက္လာတာဟာသိသာတယ္။ ၂ဝ၁ဝ အပူခ်ိန္လြန္ကဲမႈၿဖစ္လာတယ္။ လူအေသအေပ်ာက္မ်ားတယ္။ဒါေတြဟာ ကမာၻလံုးဆုိင္ရာေၿပာင္းလဲမႈေၾကာင္႔ၿဖစ္တယ္။ ဒါေတြကို ကိုသာဆုိးၿဖစ္ေစမယ္႔ ကိစၥရပ္ေတြကလည္း ရွိေသးတယ္။ အထူးသၿဖင္႔ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးနဲ႔ အပူပိုင္းေဒသေတြၿဖစ္တယ္။အဲ႔ဒါေတြကေတာ႔

(၁) သစ္ေတာၿပဳန္းတီးၿခင္း

(၂) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ဖူလံုမႈမ၇ွိၿခင္း

(၃) ပတ္ဝန္းက်င္ ေစာင္႔ၾကည႔္မႈနွင္႔ ထိန္းသိမ္းမႈ အဖြဲ႔မ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ရည္နည္းပါးၿခင္း

ဒီအခ်က္ေတြေၾကာင္႔ၿဖစ္ပါတယ္။

သစ္ေတာၿပဳန္းတီးၿခင္း (Deforestation) ဆုိတာမွာ အလြန္အက်ြံသစ္ခုိးထုတ္ေနတဲ႔ေနရာေတြကေန ၿမိဳ႔ထဲၿပထဲမွာရိွတဲ႔ သစ္ပင္ေတြကို စံနစ္တက် မတြက္ခ်က္ဘဲ ခုတ္ပစ္ၿခင္းအထိ အက်ံုဳးဝင္တယ္။ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ မဖူလံုတဲ႔အတြက္လည္း အပူဒဏ္ကို ၿမိဳ႔ၿပေန လူတန္းစား သိသိသာသာ ခံစားရတယ္။

အခု သစ္ေတာၿပဳန္းတီးၿခင္းဆုိတဲ႔ေခါင္းစဥ္ေအာက္က ၿမို႔ၿပအပူခ်ိန္အေပၚသက္ေရာက္မႈရွိတဲ႔ ဟာကိုေရးခ်င္တယ္။ အဲ႔ဒါကေတာ႔ Urban Green Space ဆိုတာပဲ ၿဖစ္တယ္။ Urban Green space ဆိုတာက ၿမိဳ႔ထဲက ပန္းၿခံ၊ သစ္ပင္အုပ္ကေန လမ္းေဘး ၿမက္ပင္အထိ ထည္႔သြင္းတြက္ခ်က္တဲ႔ အစိမ္းေရာင္လြႊမ္းမုိးမႈ ဧရိယာၿဖစ္တယ္။ အဲ႔ဒီသစ္ပင္အုပ္ေတြဟာၿမိဳ႔ၿပအပူခ်ိန္ကို အမ်ားၾကီး ေလွ်ာ႔ခ်ေပးႏုိင္တယ္။ မုိးေခၚႏုိင္တယ္။ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေလ႔လာၾကည္႔တာမွာ အဲ႔ဒီ လုိ ၿမုိ႔ထဲသစ္ပင္ စိုက္တဲ႔အမ်ိဳးအစားမွာ ၿမိဳ႔ကို ပတ္လည္ဝိုင္းၿပီးစိုက္တဲ႔ Green Belt လို႔ေခၚတဲ႔ အစိမ္းေ၇ာင္ခါးပါတ္နဲ႔ Green Space လို႔ေခၚတဲ႔ ၿမိ်ဳ႔ထဲ ၾကိဳၾကားၾကိဳၾကား စိုက္ပ်ိဳးခ်ဲ႔ထြင္ၿခင္းကို လုပ္ၾကတယ္။

ၿမိဳ႔ထဲမွာ Green Space ေတြကို မ်ားမ်ားဖန္တီးေပးတာက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈကုိ ပိုေကာင္းေစတယ္လုိ႔ စာတမ္းတစ္ခုက ဆုိပါတယ္။

ၿမိဳ႔ေတြကဘာလို႔ပိုပူသလဲ?

------------------------------

အေၾကာင္းရင္းေတြက သစ္ပင္နည္းလို႔ ၿဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြန္ကရစ္တုိက္ေတြမ်ားေလေလ အပူစုပ္ယူမႈ ၿမင္႔မားေလၿဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီတုိက္ေတြဟာ ညအခ်ိန္ အပူကိုၿပန္ထုတ္လႊတ္တယ္။ တုိက္ေတြ သိပ္သည္းလြန္းတဲ႔ ေနရာေတြမွာ ေလစီးဆင္းမႈ အားနည္းတယ္။ဒါေၾကာင္႔ပိုပူလာတယ္။

သစ္ပင္ေတြစိုက္ရင္ ဘာေတြ ေကာင္းက်ိဳးရမလဲ

---------------------------------------------------

(၁) ပတ္ဝန္းက်င္ ေအးၿမလာၿခင္း

(၂) မုိးေရထိန္းသိမ္းႏုိင္မႈ ပိုေကာင္းလာၿခင္း

(၃) ဇီဝမ်ိဳးကြဲမ်ားကို ပိုုိမုိေပါက္ေရာက္ရွင္သန္ေစရန္ အေထာက္အပံ႔ေပးၿခင္း

(၁) ပတ္ဝန္းက်င္ ေအးၿမလာၿခင္း

------------------------------------

ဒါကိုလုပ္ဖုိ႔ မန္ခ်က္စတကာ တကၠသိုလ္က ပညာရွင္ေတြ သုေတသန ေမာ္ဒယ္တစ္ခုကို လုပ္ခဲ႔ၾကတယ္။ လန္ဒန္သုေတသီတစ္ဦးရဲ႔ စာတမ္းအရ ၿမိဳ႔လည္ေခါင္ ပန္းၿခံထဲက အပူခ်ိန္သည္ လမ္းမေပၚက အပူခ်ိန္ထက္ ၀.၆ ေလ်ာ႔နည္းတယ္။ သစ္ပင္ရိပ္မရွိတဲ႔ ၿမိဳ႔လယ္လမ္းမဟာ ပန္းၿခံတစ္ခုထဲက အပူခ်ိန္ထက္ ၃ဒီဂရီစင္တီဂ၇ိတ္ပိုပူတယ္။ မန္ခ်က္စတာမွာ လုပ္တဲ႔ ေမာ္ဒယ္မွာ ၿမိဳ႔ၿပဧရိယာတစ္ခုရဲ႔ ၁ဝ% ကို သစ္ပင္ဖံုးလႊမ္းေစလုိက္တာမွာ ယခင္ ၁၉၆ဝ ကာလမ်ားတုန္းက အပူခ်ိ္န္ပံုစံၿပန္ၿဖစ္သြားတယ္။ တုိင္းထားတာက အဲ႔ဒီၿမိဳ႔ရဲ႔ အပူဆံုးလေတြမွာ တုိင္းထားတာၿဖစ္တယ္။ အဲ႔ဒီ ေမာ္ဒယ္မွာ သစ္ပင္မရွိ၇င္ ဘာၿဖစ္မလဲဆုိတာကို သစ္ပင္ေတြကို ဖယ္ၿပီး ၿပန္စမ္းသပ္ေတာ႔ လက္ရွိအပူခ်ိန္ထက္ ၈.၂ ဒီဂရီအထိ ၂ဝ၈ဝ မွာတက္လာမယ္လို႔ ဇယားေတြက ေဖာ္ၿပတယ္။ ၈.၂ ဒီဂရီဆုိတာ နည္းနည္းကေလးလို႔ စိတ္ထဲထင္စရာ၇ွိတယ္။ တစ္ကယ္က ဒီလို အပူခ်ိန္အေၿပာင္းအလဲဟာ အင္မတန္ၾကီးမားပါတယ္။

သစ္ပင္ေတြကို အေဆာက္အအံုထူထပ္လြန္းတဲ႔ ေနရာေတြနားမွာ စိုက္ေပးထား၇င္ သူတုိ႔ဟာ သဘာဝ အဲကြန္းလို ၿဖစ္ေနတယ္။ သိပ္မမမ်ားလွတဲ႔ သစ္ပင္ဧရိယာ ဥပမာ ၂ ဧက ေလာက္ဟာ အပူခ်ိန္ကို ၂ ဒီဂရီေလာက္အထိ ေလွ်ာ႔ခ်ေပးနိုင္တယ္။ အဲ႔ဒီေလာက္ သစ္ပင္ ပမာဏေလးဟာ မီတာတစ္္ရာေလာက္အထိ သက္ေ၇ာက္နိုင္တယ္။ Green space လို႔ ေခၚတဲ႔ သစ္ပင္အုပ္ဟာ သူ႔တည္ေနရာ၊ စိုက္ပုံစုိက္နည္း၊ သစ္ရြက္ဖံုးလႊမ္းမႈ ပမာဏ အေပၚမူတည္ၿပီး ၿမိဳ႔ အပူခ်ိန္ကို အမ်ားၾကီး ေၿပာင္းလဲပစ္ႏုိင္တယ္။ သစ္ပင္ေတြ ဟာခပ္ၿမင္႔ၿမင္႔မွာ ရွိေလေလ ပိုၿပီး လြႊမ္းမုိးမႈၾကီးေလေလပဲ။ Tree corridor လို႔ေခၚတဲ႔ သစ္ပင္ေတြကို စံနစ္တက် ေကာ္ရစ္ဒါလုိ စိုက္ထား၇င္ ေလေၾကာင္းကို ပိုမို ေၿဖာင္႔ၿဖဴးေကာင္းမြန္ေစတယ္။ သစ္ပင္ေတြစုိက္လို႔ သစ္ရြက္ေတြရဲ႔ သဘာဝေၿမဆီကုိ ထိန္းသိ္မ္းေပးႏုိင္တဲ႔ ေကာင္းက်ိဳးလည္းရွိေသးတယ္။

သစ္ပင္ေတြစိုက္တာက ဟုတ္ပါၿပီ..အၿမစ္ေတြေၾကာင္ၤ႔ တုိက္မၿပိဳဘူးလားဆိုတဲ႔ ေမးခြန္းအတြက္ စာတမ္းတစ္ေစာင္က ၈ဝ% နႈန္းေသာ တုိက္ၿပိဳမႈေတြမွာ အဓိက လက္သည္တရားခံသည္ ေပ်ာ႔ေစးတဲ႔ ရႊံ႔ေစးေၿမေပၚတည္ေဆာက္ၿခင္းေၾကာင္ၿဖစ္တယ္ဆုိတာၿဖစ္တယ္။ တစ္ကယ္႔တစ္ကယ္ သစ္ပင္ေၾကာင္႔ တုိက္ၿပိဳၿခင္းသည္ ၁% ပဲရွိတယ္လို႔ ဆုိထားတယ္။ ေနာက္ ဒီ Green Space ရဲ႔ အားနည္းခ်က္က ၿမန္မာၿပည္က အစုိးရေပၚလစီလို အခုတစ္မ်ိဳးေတာ္ၾကာတစ္မ်ိဳးေၾကာင္႔ နဂို ရွိေနတဲ႔ သစ္ပင္အုပ္ကုိ ခုတ္ပစ္လုိက္ရင္ က်န္ေနတဲ႔ ေၿမသားေနရာေတြဟာ အပူစုပ္ယူမႈ အင္မတန္အားေကာင္းၿပီး ညဖက္ အပူခ်ိန္အေပၚ အမ်ားၾကီးလႊမ္းမုိးသြားနုိင္တာၿဖစ္တယ္။

မိုးေရထိ္န္းသိမ္းၿခင္း

-----------------------

ၿမန္မာက ေရေပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေရရွားေနတဲ႔ ေဒသေတြလည္းအမ်ားပဲ။ သစ္ပင္စိုက္ ရင္သူ႔အၿမစ္ေတြက ေၿမကို မြပစ္တယ္။ ေရစုပ္အားပိုေကာင္းလာတယ္။ သစ္ပင္မ်ားရင္ မုိးပိုမ်ားလာတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ မိုးမ်ားလာၿပီး ေရစုပ္အားကို ေၿမၾကီးက ပိုေကာင္းလာတဲ႔အတြက္ ေရေၾကာ ပိုေကာင္းလာတယ္။ ဒါေပမယ္႔ သုေတသနအရ သစ္ပင္အုပ္ေတြ ခ်ည္းသက္သက္နဲ႔ မုိးမ်ားလာတာကို ေရထိ္န္းဖို႔မလံုေလာက္ဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ေ၇ေလွာင္ကန္ေတြ ထား၇ွိေပး၇င္ သဘာဝေရကို ပိုမုိထိန္းသိမ္းႏုိ္ငတယ္။

ကာဗြန္ဓါတ္ေငြ႔စုပ္ယူၿခင္း

-----------------------------

သစ္ပင္တစ္ပင္နဲ႔တစ္ပင္ ကာဗြန္စုပ္ယူမႈၿခင္းမတူၾကဘူး။ တစ္ႏုိင္ငံနဲ႔တစ္နိုင္ငံ သဘာဝေပါက္ပင္ေပါက္ေရာက္မႈလည္းမတူၾကဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ကာဗြန္စုပ္အားေကာင္းတဲ႔ သစ္ပင္ေတြကို ေရြးခ်ယ္စုိုက္ပ်ိဳးသင္႔တယ္။ ကာဗြႏ္ဒိုင္ေအာက္ဆုိက္ကိုသစ္ပင္ေတြဟာ အစာခ်က္ဖို႔ ၿပန္လည္စုပ္ယူတဲ႔အတြက္ အင္မတန္အက်ိုးမ်ားတယ္။ သစ္ပင္စုိက္ၿခင္းသည္ ေလထုညစ္ညမ္းၿခင္းကို ကာကြယ္ႏုိင္တယ္။ ေလထုအရည္အေသြးကို ၿမင္႔တက္ေစႏုိင္တယ္။ ကာဗြန္စုပ္ယူမႈ ကို တြက္ခ်က္နည္းကို ေအာက္မွာ လင္႔ခ္ထည္႔ေပးလိုက္မယ္။ လိုအပ္ရင္ သတ္သတ္ ထပ္ေရးေပးပါမယ္။

အခက္အခဲမ်ား

-----------------

အဲ႔လိုစိုက္တာကေတာ႔ ဟုတ္ပါၿပီ။ ေကာင္းေပမယ္႔ အခက္အခဲဆိုတာ ၇ွိေနပါတယ္။ ဘာေတြလဲ ဆိုေတာ႔

(၁) ေရေလာင္းၿပဳၿပင္ထိန္းသိမ္း၇န္ ေရလိုအပ္ခ်က္ အလံုအေလာက္မရရွိၿခင္း

(၂) ၾကီးထြားခ်ိန္ ၾကာၿမင္႔ၤၿခင္း

(၃) မၾကီးထြားမီ ပူၿပင္းေသာဒဏ္ေၾကာင္႔ သစ္ပင္မ်ားေသဆံုးၿခင္းနွင္႔ ထိုသုိ႔မၿဖစ္ရန္ ထိန္းသိမ္းရောသ စရိတ္မ်ားၿခင္း

(၄) မုန္တုိင္းမ်ား ပိုမုိၿဖစ္ေပၚလာတတ္ၿခင္း

(၅) ေၿမသားပြလာၿခင္းေၾကာင္႔ တုိက္မ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိႏုိင္ၿခင္း

စတာေတြပဲၿဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ္႔ ဒါေတြက ေၿဖရွင္းလို႔ရတဲ႔ အခ်က္ေတြၿဖစ္ပါတယ္။

ဒီဟာကို ဘယ္လုိအေကာင္အထည္ေဖာ္မလဲ ဆုိတဲ႔ နည္းဗ်ဴဟာအခ်ိဳ႔ကိုေတာ႔ စီမံခန္႔ခြမႈအပိုင္းေရာက္သြားလို႔ မေရးၿပေတာ႔ပါ။

ဒါကို က်ေနာ္တုိ႔ သိရွိဖုိ႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီစာကို ဦးဝိစာရလမ္းေပၚက ေရတမာပင္ေတြကို ခုတ္လိုက္တဲ႔ ဓါတ္ပံုကိုၿမင္ရလုိ႔ေရးပါတယ္။

တတ္နို္င္ရင္ဒီထက္ေကာင္းတဲ႔စာေတြ၊ သုေတသန စာတမ္းေတြ ေရးၿပီး တင္ေပးလိုက္ၾကပါ။

သစ္ပင္က ကာဗြန္ဘယ္ေလာက္စုပ္သလဲ တြက္နည္း ေဖာ္ၿမဴလာ

http://www.google.co.uk/url?sa=t&rct=j&q=urban%20green%20planning%20and%20temperature%20control&source=web&cd=3&ved=0CDMQFjAC&url=http%3A%2F%2Fwww.cchangeproject.org%2Fjsp%2Fuploaded_files%2Fdocuments%2Fmisc%2FCC%2520%26%2520urban%2520green%2520spaces.doc&ei=GMKiT5WNJsjA8gPfpvm9CA&usg=AFQjCNHdOggZUKiLLSJZTU8GVzavFh8y_w&cad=rja