စီးပြားေရးသတင္းသမားတုိင္း လုိက္နာသင့္ေသာ အခ်က္ဆယ္ခ်က္

By Cool Green on Saturday, February 18, 2012 at 6:40pm

 ၁။   စီးပြားေရးေ၀ါဟာရေတြကို ေရွာင္ျပီး သာမန္စကားလံုးကိုရွာ(avoid economic jargon)

ဥပမာ- ၀ံသာႏုထုတ္လုပ္ေရးသမား လုိ႔မသံုးပဲ ေဒသခံလုပ္ငန္းရွင္

မိမိပတ္၀န္းက်င္တြင္ အလြယ္တကူရရွိနုိင္ေသာ သဘာ၀အရင္းအျမစ္လို႔ မသံုးပဲ ေဒသထြက္ကုန္ၾကမ္း

လွည့္ပတ္ေျပာတဲ့စကားေတြကိုလဲ နားလည္ေအာင္ ရွင္းေနေအာင္ ျပန္ေရးရမယ္

၂။ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ ေ၀ါဟာရေတြကို အဓိပါယ္ဖြင့္ရန္(define economic terms)

ဥပမာ- GDP(gross domestic product) စုစုေပါင္းျပည္တြင္းထုတ္ကုန္တန္ဖုိး

၃။ ကိန္းဂဏန္း၊ စာရင္းဇယားေတြကိုေလွ်ာ့(use statistics sparingly)

၄။ ဘာနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပရရင္ ပိုျမင္လြယ္မလဲ(compare statistics )                                                  

ဥပမာ- မိသားစုဘယ္နွေယာက္စာ ပမာဏ၊ ျမန္မာနုိင္ငံအက်ယ္၀န္း၏ နွစ္ဆ

၅။ ကိန္းဂဏန္း၊ စာရင္းဇယားေတြကို ဇာတ္လမ္းဖြဲ႔ (turn statistics into stories)

စီးပြားေရးသတင္းကို ဆက္စပ္ေတြးျပီး ေရဆံုးလုိက္ျပီး ေရး

 ဥပမာ- ကားတင္သြင္းမႈအေရအတြက္မ်ားဆုိတဲ့သတင္းကိုေရးရင္ အခြန္ေလွ်ာ့လို႔လား အရင္က ဘာျဖစ္ေသးလဲ ..ျပည္တြင္းကားေစ်းကြက္ စတာေတြဆက္စပ္လုိက္ျပီးေရး

၆။ တျခားဘက္က ဆင္ျခင္စရာ ဘာေတြရွိဦးမလဲ (get the other sides to a business story)

ဘက္ေပါင္းစံုက ၾကည့္ျမင္ႏုိင္ဖို႔ ျပဳသူ၊ခံရသူ ဘက္မွ်တေအာင္ ေရးရန္

၇။ ဒီသတင္းမွာ လူ႔၀ိဥာဥ္ဘယ္လိုထည့္မလဲ(humanize business news)

သတင္းေဆာင္းပါးအစမွာ ျမင္ကြင္းကို ၾကည့္ရသလိုေရးတာမ်ိဳး၊ သာမန္လူေတြနဲ႔ စပ္ဆက္တဲ့ ခံစားခ်က္ကိုရွာ

၈။ သတင္းရဲ့အေရးပါပံုကိုေဖာ္ထုတ္(show the significance of news)

ဥပမာ- ေလေၾကာင္းကုမဏီအရံႈးေပၚေနတယ္ဆုိတဲ့သတင္းမွာ စာဖတ္သူအတြက္အေရးပါပံုျပဖို႔ အတြက္ ေလယာဥ္လက္မွတ္ေတြတက္လာမလား၊ အလုပ္သမားေတြ ထုတ္ပစ္မလား၊ ခရီးစဥ္ေတြ ရပ္လုိက္မလား စတာေတြထိ ေတြးျပီးလို္က္ျပီး ေရးရန္

၉။ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ထက္ ပိုပါေစ(beyond the press relase)

အေပၚကအၾကံျပဳခ်က္ေတြကိုသံုးျပီး ေပးသတင္းမဟုတ္ပဲ ထပ္လိုက္ျပီး လုိက္သတင္းျဖစ္ေအာင္ေရး

၁၀။ သမားရိုးက်က လမ္းခြဲထြက္ (generate unusual business story ideas)

ေခါင္းစဥ္ေပးတာလဲ ဆြဲေဆာင္မႈရွိရမယ္

..၁ စီးပြားေရးအျမင္ေထာင့္ကိုရွာ

..၂ ေထာ္ေလာ္ကန္႔လန္႔ေတြး

..၃ တူရူခ်က္ကိုရွာ(trend)

..၄ သုေတသနစာတမ္းငယ္ တစ္ခုေလာက္ထိဖန္တီး(case study)

..၅ ဦးေႏွာက္မုန္တုိင္း ဆင္နုိင္ပါေစ ..ပညာရွင္အျမင္မ်ား ထည့္သြင္းေရး

သတင္းေရးျပီးတုိင္းလဲ ဒါေတြ ကိုယ့္ဘာသာ အျမဲ ျပန္ေမးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

သတင္းက တိက်ရဲ့လား

စာဖတ္ပရိတ္သတ္နားလည္ႏုိင္ပါ့မလား

စိတ္၀င္စားပါ့မလား

Paul Hemp ၏  Ten Practical Tips for Business Journalism စာအုပ္ကို ဆရာေက်ာ္၀င္းက ဘီဇနက္ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္ဟု ျပန္လည္ေရးသားထားပါတယ္။

အဲဒီထဲက အလြယ္ဆံုးထပ္ျပီး ထုတ္ႏႈတ္ထားတာပါ။