Thursday, March 20, 2014

Myanmar Youth Media Club 19 Mar 2014

MYMC - MYMHOT



Posted: 19 Mar 2014 07:15 PM PDT

ေရာဂါကင္းျပီး သန္မာ ဉာဏ္ထက္တဲ့ ကေလးေတြကို ေရြးခ်ယ္ ဖန္တီးႏိုင္ဖို႔ နီးစပ္လာပါျပီ။ က်င့္ဝတ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ ဘယ္ လို အခ်က္ ေတြက စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္လာ ႏိုင္ပါသလဲ။
နယူးေယာက္ၿမိဳ႔ Garrison မွအျမတ္အစြန္း အတြက္ မဟုတ္တဲ့ သုေတသန ဌာန The Hastings Center မွဇီဝနည္းပညာ က်င့္ဝတ္ပိုင္းကြၽမ္း က်င္သူ (bioethicist) တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ Thomas H. Murray ကေတာ့
"ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ ခုဆို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကေလးေတြရဲ႕ သြင္ျပင္ လကၡ ဏာ ေတြကို ေရြးခ်ယ္ဖို႔ အခ်က္အလက္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိလာျပီး သဲသဲကြဲကြဲ ရုပ္လုံး ေပၚလာ ေတာ့မွာပါ။ မိဘေတြနဲ႔ ဆရာဝန္ေတြ ဒီနည္းပညာနဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ၾကသလဲ၊ ဘာေတြ အက်ိဳး ရွိလာ ႏိုင္သလဲ၊ အကန္႔အသတ္ေတြ ထားသင့္ သလား စတာေတြကို လူထုက သိဖို႔ လိုအပ္ လာပါျပီ။" လို႔ Science ဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေဆာင္းပါးမွာ ေရးသား ထားပါတယ္။







အေမရိကန္ အစားအေသာက္နဲ႔ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဌာန (FDA) ကေဖေဖာ္ ဝါရီလမွာ စည္းေဝး ၾကျပီး ကေလးငယ္ ေတြမွာ ဆဲလ္ရဲ႕ စြမ္း အင္ ေပးတဲ့ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္တဲ့ mitochondria ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ မ်ိဳးဗီဇကို ျပဳျပင္ ကိုင္တြယ္ ႏိုင္တဲ့ နည္းပညာေတြ ကို စမ္းသပ္ဖို႕ စဥ္းစား ၾကပါတယ္။ ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားက လူပံုတူ ပြားျခင္းနဲ႔ အစြမ္းထက္ လူသားေတြကို ေရြးခ်ယ္ျခင္း စတဲ့ အနာဂတ္လြန္ နည္း ပညာေတြ စတင္ ေတြးဆ ထြက္ေပၚ လာခဲ့တုန္းက လူထုထဲမွာ designer baby ေတြေပၚ လာမွာကို စိုးရိမ္ခဲ့ ၾကဖူးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ဒီနည္းပညာ ေတြက ေတြးဆ႐ံု သက္သက္သာ ရွိခဲ့ျပီး ခုေတာ့ မ်ိဳးဗီဇ ေရြးခ်ယ္ဖို႕ နည္းလမ္း ေတြဟာ ျဖစ္ႏိုင္႐ံု သာမက တကယ္ၿဖစ္လာ ေတာ့မွာပါ။ ဥပမာ ျပရရင္ မိဘ ေတြဟာ ဖန္ျပြန္ သေႏၶသား နည္းပညာ (In vitro fertilization - IVF) ကိုသုံးျပီး ရလာတဲ့ သေႏၶသားေလာင္း (embryo) ကိုက်ား/မ သာမက ေရာဂါ မ်ိဳးစုံကို စစ္ေဆး ႏိုင္ၾကပါျပီ။ ဒါကို သေႏၶ မတြယ္မီ မ်ိဳးဗီဇ စစ္ေဆးျခင္း (pre-implantation genetic diagnosis) လို႔ေခၚပါတယ္။ မၾကာေသး ခင္ကပဲ သိပၸံပညာ ရွင္မ်ားက ခ်ိဳ႕ယြင္းေနတဲ့ mitochondria ကိုမမ်ိဳးဥ ထဲက ထုတ္ယူျပီး အလႉရွင္ မ်ိဳးဥက ရတဲ့ mitochondria အေကာင္းနဲ႔ လဲလွယ္ ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ ၾကပါတယ္။



Designer Babies



"Test အသစ္ေတြက ကိုယ္ဝန္ ႏုစဥ္မွာ မိခင္ရဲ႕ ေသြးထဲမွာ စီးဆင္း ေနတဲ့ သေႏၶသားရဲ႕ DNA မ်ိဳးဗီဇကို စစ္ေဆး ႏိုင္ျပီး ကေလး က်ား/မနဲ႔ chromosome အေရအတြက္ကို သိရွိ ႏိုင္ပါတယ္။" လို႔ Murray က ဆိုပါတယ္။ Chromosome အေရအတြက္ ပံုမွန္ မဟုတ္ရင္ Down syn drome ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ မိဘေတြက ေမြးလာမယ့္ သူတို႔ ကေလး ေတြရဲ႕ ဉာဏ္ရည္၊ ဆံပင္ အေရာင္၊ အားကစား စြမ္းေဆာင္ရည္ တို႔ကို အ ဆုံးအျဖတ္ ေပးတဲ့ gene ေတြကိုေတာ့ စစ္လို႔ရမွာ မဟုတ္ေသး ပါဘူး။ ဒါမ်ိဳး test ေတြကို စစ္ေပးတဲ့ ကုမၸဏီ တစ္ခု ကေတာ့ မိဘေတြကို စစ္ ေပးတယ္လို႔ ေဆာင္းပါး ထဲမွာ ေဖာ္ျပ ပါရွိပါတယ္။ ဉာဏ္ရည္နဲ႔ အရပ္စတဲ့ လကၡဏာ ရပ္ေတြက gene ေတြမ်ားစြာနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ တို႔အ ၾကား ရွုပ္ေထြးတဲ့ အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္မႈ ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီလို test ေတြရရွိ လာဖို႔ အမ်ားၾကီး လိုပါေသး တယ္လို႔ Murray ကဆို ပါတယ္။



Designer Babies



အဓိက ေဆးပညာ အဖြဲ႔အစည္း ၾကီးေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ အေမရိကန္ မ်ိဳးဆက္ပြား ေဆးပညာ အဖြဲ႕ (American Society of Reproductive Me dicine - ASRM) နဲ႔အေမ ရိကန္ သားဖြား မီးယပ္ အဖြဲ႕ၾကီးေတြ (American Congress of Obstetricians and Gynecologists - ACOG) ၾကားမွာလည္း ဒီလို နည္းပညာ ေတြကို ဘယ္ေတာ့ ခြင့္ျပဳမယ္၊ ဘယ္လို ေနရာမွာ သုံးခြင္ ့ျပဳမယ္ ဆိုတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သေဘာထားေတြ ေတာ္ေတာ္ၾကီး ကြဲျပား ေနတယ္လို႕ ေလ့လာမႈမ်ား အရ သိရွိ ရပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ASRM က ကေလး က်ား/မ ေရြးခ်ယ္မႈကို မိဘ သ ေဘာထား အတိုင္း ရွိေစလိုျပီး ACOG ကေတာ့ ဒါကို တားျမစ္ဖို႔ အဆိုျပဳ ပါတယ္။ လူမႈ ဝန္းက်င္မွာ မိန္းကေလး ေတြကို ခြဲျခား ဆက္ဆံဖို႕ ပို ၿဖစ္ လာႏိုင္ေခ် ရွိတာေၾကာင့္ ပါတဲ့။ FDA ကေတာ့ ဒီလို နည္းပညာ ေတြရဲ႕ အစြမ္းထက္ မႈရွိမရွိနဲ႔ အႏၲရာယ္ ကိုပဲ ထိန္းခ်ဳပ္ ကြပ္ကဲပါတယ္။



Designer Babies



ကေလး တစ္ေယာက္ ေလာကၾကီးထဲ ဝင္လာတာ ျဖစ္လို႔ ဒီလို နည္းပညာ ေတြက ကေလးငယ္ကို ဘယ္ေလာက္ထိ အမွန္ တကယ္ အက်ိဳး ရွိေစမယ္ ဒါမွမဟုတ္ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစမယ္ ဆိုတာ ေတြကို လူမႈ ဝန္းက်င္က ဆုံးျဖတ္ေပးဖို႔ တာဝန္ ရွိပါတယ္။ မိဘေတြကို ကေလးရဲ႕ မ်ိဳးဗီဇ သြင္ျပင္ လကၡဏာ ေတြကို ေရြးခ်ယ္ ခြင့္ျပဳလိုက္ ျခင္းျဖင့္ မိဘနဲ႔ ကေလးေတြ ၾကားက ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ေစ ႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ပူ စရာ တစ္ခုက ကေလးရဲ႕ အနာဂတ္ကို ဒီလို ေရြးခ်ယ္ ခြင့္ျပဳလိုက္ျပီး ထိန္းခ်ဳပ္ ေနတယ္လို႔ မိဘေတြ စိတ္ထဲမွာ ထင္ျမင္ ခြင့္ျပဳ လိုက္မယ္ ဆိုရင္ ကေလးကို ဘာလုပ္ေစ၊ ဘာျဖစ္ေစ ဆိုတဲ့ အာဏာရွင္ ဆန္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ေတြကို အသက္သြင္း ေပးလိုက္ သလို ျဖစ္သြား ႏိုင္တယ္လို႔ Murray ကဆိုျပန္ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မိဘေတြက ကေလး ေတြရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈကို ဆုံးျဖတ္ေပး ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚက အနည္းငယ္ ဝိုးတဝါး ပါပဲ။ "Michael Jordan ကိုပြားလို႔ ရခ်င္ ရမယ္၊ Michael ၂ က (ဘတ္စကက္ေဘာ မကစား ခ်င္ဘဲ) စာရင္းစစ္ ျဖစ္ခ်င္တာ မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။" လို႔ Murray ကေျပာ သြားပါတယ္။


Designer Babies



ဒီလို က်င့္ဝတ္ကိစၥ ေတြက အရမ္း စိုးရိမ္ စရာ ေကာင္းလိမ့္ မယ္လို႔ လူတိုင္းက ထင္ေန တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အႏၲရာယ္ ကင္းမကင္း၊ အ က်ိဳး ရွိမရွိနဲ႔ ကုသ ႏိုင္တဲ့ အစြမ္း ေတြကို သုံးသပ္ဖို႔ လိုေပမယ့္ designer baby ေတြက က်င့္ဝတ္ ရွုပ္ေထြးမႈ အသစ္ ျဖစ္လာ ခ်င္မွ ျဖစ္ လာမွာပါ။ ဒီသုေတသနမွာ ပါဝင္ ပတ္သက္မႈ မရွိတဲ့ University at Albany, State University of New York (SUNY) မွဒႆန ပညာရွင္ Bon nie Steinbock ကေတာ့ "တခ်ိဳ႕ေသာ သြင္ျပင္ လကၡဏာ ေတြကို မ်ိဳးဗီဇ သုံးျပီး ပ်ိဳးေထာင္ တာနဲ႔ ဆရာ၊ ဂီတ သင္ခန္းစာ၊ စည္းကမ္း စတာ ေတြကို သတ္မွတ္ျပီး ပ်ိဳးေထာင္ ယူတာနဲ႔ ကြာျခားမႈ ရွိမရွိ မေသခ်ာ ပါဘူး။" လို႔ဆိုပါတယ္။ "ကေလး ေတြကို ပိုေတာ္ေအာင္ ပိုၾကင္နာ တတ္ လာေအာင္ ၾကိဳးစားတာ မမွားပါဘူး။ ဒါကို မွားတယ္လို႔ ထင္ရင္ ကေလး ပ်ိဳးေထာင္ တာကို လမ္းေဘးပစ္ ရဖို႔ပဲ ရွိေတာ့တယ္။" လို႔ Steinbock က Live Science ကိုေျပာသြား ပါေသးတယ္။



Designer Babies



"Designer baby ေတြေၾကာင့္ မေကာင္းတဲ့ အက်ိဳး ဆက္ေတြ ရွိလာႏိုင္ ေပမယ့္လည္း ဒါေတြက ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ တန္ခ်င္မွ တန္မွာပါ။ ဥပမာ ေတး ဂီတကို တန္ဖိုး ထားတဲ့ မိသားစုမွာ ဆိုပါစို႔။ သေႏၶသား ေလးခု ရွိျပီး တစ္ခုက အသံ ျပည့္ဝတဲ့ လကၡဏာ ရွိေနမယ္ဆို ဒါကို သူတို႔ ဘာလို႔ မ ေရြးခ်ယ္ သင့္ရမွာလဲ။ ေဘာလုံး ကစား ခ်င္တဲ့ ကေလးကို မိဘေတြက ဇြတ္အတင္း trombone တီးသင္ ခိုင္းတာမ်ိဳးက မိဘေတြရဲ႕ သေႏၶသား ေရြးခ်ယ္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ေပးႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ ၾကီးမားတဲ့ ျပႆနာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။" လို႔ University of Texas at Austin မွဥပ ေဒနဲ႔ ဇီဝက်င့္ဝတ္ ပါေမာကၡ John Robertson ကဆိုပါတယ္။



Images from english-ch, chsglobe, extremetech, catholiclane, osv. Source: Livescience.com




Author

Tornado

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...