Wednesday, December 16, 2015

ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံး

Lwin Pyin
 
ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးဆုိတာဘာလဲ!
အေျခခံအားျဖင့္ န်ဴကလီယာဗုံး (၂) မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံး
နဲ ့ အက္တမ္ဗုံး။ သည္ႏွစ္မ်ဳိးရဲ့အေျခခံကြာျခားခ်က္ကေတာ့ အက္
တမ္ဗုံးက Fission ကုိအေျခခံေပါက္ကြဲၿပီး ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးက Fusion
ကုိအေျခခံေပါက္ကြဲျခင္းပါ။


Fission နဲ ့ Fusion
Fission နဲ ့ Fusion ဟာ န်ဴကလီယာဗုံးေပါက္ကြဲဖုိ ့အတြက္ေစ့ေဆာ္
တဲ့ သ႑န္ႏွစ္မ်ဳိးပဲျဖစ္ပါယတ္။ Fission ဆိုတာဟာ တစ္ခုနဲ ့တစ္ခု
ဓါတ္ျပဳေပါက္ကြဲျခင္းပါ၊ ဥပမာ- မီးေလာင္ေနတဲ့ဆီပူအုိးထဲကုိေရေအး
ေတြေလာင္းထည့္လုိက္ခ်ိန္မွာ ၀ုန္းဆုိမီးေတာက္ႀကီးထလာတဲ့အသြင္
နဲ ့အလားသ႑န္တူပါတယ္။ Fusion ကေတာ့ သီတင္းကြ်တ္ေဖါက္
တဲ့ စနက္တံ (ယမ္းႀကဳိးစေလး) ပါတဲ့ေဗ်ာက္အုိးေဖါက္တဲ့အသြင္နဲ ့
တူပါတယ္။ စနက္တံရဲ့အပူစြမ္းအားေၾကာင့္ ေဗ်ာက္အုိးကုိယ္ထည္
တစ္ခုလုံးထကြဲတဲ့သေဘာပါပဲ။
ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္္ဗုံး = သာမုိန်ဴကလီယာဗုံး
ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္္ဗုံးကုိ သာမုိန်ဴကလီယာဗုံး ( Thermonuclear Bomb )
လို ့လည္းေခၚပါတယ္။ သာမာန္အက္တမ္ဗုံးထက္ အဆမ်ားစြာပုိၿပီး
ေပါက္ကြဲအားျပင္းထန္တဲ့အေၾကာင့္ပါပဲ။ ဥပမာ - ဟီရုိရွီးမားကုိခ်ခဲ့
တဲ့ဗုံးဟာ အက္တမ္ဗုံးျဖစ္ပါတယ္။ ယူေရနီယံ (Uranium) သုိ ့မ
ဟုတ္ ပလူတုိနီယမ္ (Plutonium) အုိက္ဆုိတုပ္ (Isotope) ေတြ
ၿပဳိကြဲၿပီး န်ဴကရီအက္တမ္ (Atomic Nuclei) အခ်င္းခ်င္း ဓါတ္ျပဳ
ေပါက္ကြဲၿပီး Fission ျဖစ္ျခင္းပါပဲ။ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးကေတာ့ ဟုိက္ၿဒဳိ
ဂ်င္ အုိက္ဆုိတုပ္ (Hydrogen Isotope) ေတြဟာ ဟီလီယံ
(Helium) အျဖစ္ေျပာင္းသြားၿပီး စြမ္းအင္အေျမာက္အမ်ားကုိထုတ္
ေပးၿပီး အပူစြမ္းအင္ဟာ စင္တီဂရိတ္သန္းခ်ီၿပီးထြက္ၿပီးေပါက္ကြဲ
ေစတဲ့အတြက္ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးကုိ သာမုိန်ဴကလီယာဗုံးလုိ ့ေခၚဆုိ
ျခင္းပါ။ (Thermo ဆုိတာ အပူကုိရည္ညႊန္းပါသည္)။
Fission ဗုံးျဖစ္တဲ့ အက္တမ္ဗုံးေတြဟာ ယူေရနီယံနဲ ့ပလူတုိ
နီယံကုိအေျခခံၿပီး - Fusion ဗုံးျဖစ္တဲ့ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးေတြကေတာ့
မက္ဂနီဆီယံ (Mechanism) + ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ (Hydrogen) သုိ ့
မဟုတ္ တရီတီယမ္ (Tritiun) ကုိ Fusion ျဖစ္ဖို ့အတြက္သုံးပါ
တယ္။ အက္တမ္ဗုံးေတြမွာ Fission ျဖစ္ဖို ့အတြက္ ယူေရနီယံ
U-235 အဆင့္ ဒါမွမဟုတ္ ပလူတုိနီယံ Pu-239 အဆင့္ကုိသုံး
ရပါတယ္။ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးမွာေတ့ Fusion ျဖစ္ဖို ့အတြက္ ဒ်ဴတာ
ရီယမ္ (Deuterium) နဲ ့ တရီတီယံ (Tritium) ေတြကုိအသုံးျပဳ
ပါတယ္။ တရီတီယံဆုိတာကေတာ့ လစ္တ္သီယံ Li-6 (Lithium)
ကေန န်ဴထရြမ္ၿပဳိကြဲမူေၾကာင့္ Fusion ျဖစ္ေနတုံးမွာထြက္လာ
ျခင္းပါ။ သည္ျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ လစ္သီယမ္ ဒ်ဴတာရြဳိက္ (Lithium
Deuteride) ဟာ အပူခ်ိန္စင္တီဂရိတ္သန္းတစ္ရာ (100,000,
000) အထိျမင့္တက္ၿပီး န်ဴထရြန္အေျမာက္အမ်ားကုိထုတ္လႊတ္
ျခင္းပါ။ သည္ေနာက္မွာ ဒ်ဴတာရြဳိက္ဟာ ဟီလီယံနဲ ့ေပါင္းၿပီး
Fuse ျဖစ္ျခင္းပါ။
တကယ္ေတာ့ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးရဲ့အတြင္းက ျဖစ္စဥ္မွာ အဆင့္
သုံးခုရွိပါတယ္။ Fission, Fusion, Fission ဗုံးလုိ ့လည္းေခၚၾက
ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ Fission ျဖစ္ ဒုတိယအဆင့္မွာ Fusion
ျဖစ္ၿပီး တတိယအဆင့္မွာ Fission ထပ္ျဖစ္ျခင္းပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္
ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးဆုိတာ သူေပါက္ကြဲဖုိ ့အတြက္ သူ ့ရဲ့အတြင္းမွာ
အက္တမ္ဗုံးအနည္းဆုံးတစ္လုံးအရင္ေပါက္ေသးတယ္လုိ ့ဆုိ
ပါတယ္။ (Note: ဒ်ဴတာရြဳိက္ (Deuteride) ဆုိတာကေတာ့
သာမာန္ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ေနရာမွာ ၀င္ယူလုိက္တဲ့ Deuterium
ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဒ်ဴတာရြဳိက္ Hydrogen Deuteride
ဆုိတာကေတာ့ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္အုိက္ဆုိတုပ္ႏွစ္ခုေပါင္ေနတာ
ျဖစ္ၿပီးသူ ့ကုိ H-D လုိ ့ ဓါတုေဗဒအရေခၚၿပီး ဓါတုသေကၤတ
ကေတာ့ H[2H] ပါ)။ သည္ေန ့ေခတ္ရဲ့ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးတစ္
လုံးဟာ ဟီရုိရွီးမားကုိခ်ခဲ့တဲ့ “ဖုိး၀ - Fat Boy” ဆုိတဲ့ န်ဴ
ကလီယာဗုံးထက္ အဆေပါင္း သုံးေထာင္ (၃၀၀၀) ပုိမုိျပင္း
ထန္တဲ့အဖ်က္စြမ္းအားရွိတယ္လို ့ဆုိပါတယ္။

█ မွတ္ခ်က္။ ကြ်န္ေတာ္ကုိယ္၌က ဓါတုေဗဒသမား ရူပေဗဒ
သမားမဟုတ္သလုိ၊ န်ဴကလီယာပညာရွင္လည္းမဟုတ္တဲ့
အတြက္ သိထားသေလာက္ကုိစီစစ္ၿပီး တင္ျပလုိက္တာပါ။
သည္ေန ့ျမန္မာျပည္မွာ ႏုိင္ငံျခားျပန္ န်ဴကလီယာပညာရွင္
ေတြအမ်ာႀကီးရွိေနၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတုိ ့က ပုိမုိတိက်တဲ့
အေျဖေတြကုိေပးႏုိင္မယ္ထင္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ ့
ေတာ့ သည့္ထက္ပုိၿပီးဆက္ရွင္းမယ္ဆုိရင္ Terms ေတြ ေ၀ါ
ဟာရေတြနဲ ့တင္ ဖတ္တဲ့သူပါ ေခါင္းမူးသြားဖုိ ့ရွိေၾကာင္းပါ။
( ေျမာက္ကုိရီးယားမွာ ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးရွိေနၿပီဆုိတာ သိရတဲ့
အတြက္ .... ညီေလးအခ်ဳိ ့က ဟုိက္ၿဒဳိဂ်င္ဗုံးဆုိတာဘာလဲ! လုိ ့
လာေမးထားတဲ့အတြက္ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ေျဖလုိက္ျခင္း
သာျဖစ္ေၾကာင္းပါ)။
------------
တတိယ ကမၻာစစ္ဟာ ဘယ္လုိလက္နက္ေတြနဲ ့ခ်မလဲဆုိ
တာေတာ့က်ဳပ္မသိဘူး။ စတုတၳကမၻာစစ္ကေတာ့ တုတ္ေတြ
ခဲေတြနဲ ့ခ်ၾကလိမ့္မယ္။
(အဲလ္ဘာတ့္အုိင္စတုိင္း)
(Hlaing Bwa လွဳိင္ဘြား)

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...