Monday, November 2, 2015

သတိရွိေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း


 
စီိးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာဂ်က္ဖရီဆခ်္က အရင္းရွင္လူ႔အဖြဲဲ႔အစည္းက လူေတြအေနန႔ဲ ဗုဒၶရဲ႕ ‘သမၼာ သတိ’ အယူအဆကို မျဖစ္မေန ေလ႔က်င့္သင္ယူဖုိ႔႔ သူ႔ရဲ႕ ‘the Price of Civilization’ စာအုပ္မွာ ေဆာ္ဩထားပါတယ္။ ဆခ်္က အရင္းရွင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးရဲ႕ မ်ားမ်ားထုတ္ မ်ားမ်ားသံုးစနစ္ (consumerism) နဲ႔ ေၾကာ္ျငာေတြရဲ႕ ျမႇဴဆြယ္မႈေအာက္မွာ မ႐ႉႏိုင္မကယ္ႏိုင္ ေကြးလိမ့္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူက အေမရိကန္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ေ၀ဖန္ေထာက္ျပပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုုင္ငံဟာ တဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဦးစားေပးတဲ့ libertarianism ကို လက္ခံထားတယ္။ ဒီ၀ါဒက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ က်င္႔၀တ္ျဖစ္သလို ပန္းတိုင္လည္း ျဖစ္တယ္။ လူတဦးခ်င္းက သူတို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုးကုိ သူတုိ႔ဘာသာ သိတယ္။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ေနမယ္၊ ႀကိဳက္တာ ေရြးခ်ယ္မယ္၊ အစိုးရက ၀င္မစြက္ဖက္နဲ႔။ အျခားသူကို ဒုကၡမေပးသမွ် ကာလပတ္လံုး၊ ႏိုင္ငံသားတဦးဟာ ေကာင္းကင္နဲ႔ ေျမႀကီးၾကား လူသားျဖစ္ခြင့္ အျပည့္ရွိတယ္။ ဒီအယူကို လက္ရွိိ ခ်မ္းသာတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား အမ်ားစုက ကြန္ဆာေဗးတစ္ ေရွး႐ုိး၀ိနယအျဖစ္ ကိုင္ဆြဲထားပါတယ္။
ေဒါက္တာဆခ်္က အဲဒီ လစ္ဘာေတးရီယန္ ဒႆနမွာ အစကတည္းက အေမွာက္အမွားေတြ ပါေနတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ အႀကီးဆံုးအမွားက လူတဦးခ်င္းစီမွာ ေနဆိတ္ခြင့္ ရွိလြန္းတာ။ တဦးခ်င္းစီဟာ သူတုိ႔ကုိ ေပယ်ာလကန္ ျပဳထားျခင္းျဖင့္သာ စစ္မွန္တဲ့ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ရေစမယ္ဆိုတာ တဘက္စြန္းက်တယ္။ တဦးခ်င္းစီက အျခားလူေတြအတြက္ ႏိုုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးတာ၀န္နဲ႔ လူ႔က်င့္၀တ္တာ၀န္ ရွိစရာမလိုဘူးဆိုတဲ့ သေဘာဟာ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား က်ံဳလွီေစတယ္လိို႔ ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ အေမရိကန္ေတြရဲ႕ ျပႆနာက ကုန္ထုတ္စြမ္းအား မဟုတ္ဘူး။ ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ နည္းပညာက ဒိုင္းနမစ္ ဆက္ျဖစ္ေနတုန္းပါ။ အဓိကက လက္ျဖစ္တခ်က္တြင္း ကုေဋတသိန္းထြက္ေနတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြနဲ႔အတူ သူတု႔ိ ဘယ္လိုေနမလဲ ထိုင္မလဲဆိုတဲ့ ျပႆနာ၊ ထြက္သမွ်ကုန္ပစၥည္း အသစ္သစ္ေတြအေပၚ အလြန္အကၽြံ စားသံုးမႈ၊ အိမ္၀ယ္ေႂကြး၊ အ၀လြန္မႈ၊ ႐ုပ္သံ၊ မိုဘုိင္း၊ အင္တာနက္၊ လူမႈကြန္ယက္ဆိုက္ေတြ အ႐ူးမူူး စြဲလန္းမႈ၊ အလွ်ံပယ္ သတင္းအခ်က္အလက္၊ တႏွစ္ ေဒၚလာဘီလ်ံ ၃၀၀ ေလာက္ ျဖဳန္းတီးပစ္ေနတဲ့ ေၾကာ္ျငာေတြ၊ စတာေတြက လူတဦးခ်င္းကို ေန႔စဥ္ ဖိအားေပးေနပါတယ္။
တဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင့္္ ေျပာလြန္းတဲဲ့ တိုုင္းျပည္မွာ တဦးခ်င္းဟာ မ်ားမ်ားထုတ္ မ်ားမ်ားသံုးစနစ္ရဲ႕ ေက်းကၽြန္ျဖစ္လာၿပီး အသစ္ဆန္းေတြရဲ႕ ညိႇဳ႕ကြင္းေအာက္မွာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုလံုး စနစ္တက် သိမ္းသြင္းခံထားရတယ္။ စိတ္က်ေရာဂါ၊ အရက္နာနဲ႔ အသံုးျဖဳန္းလြန္မႈဟာ ႏူနာသဖြယ္ စြြဲဲကပ္လာတယ္။ ဒါကို ဂ်က္ဖရီ ဆခ်္က ‘အာ႐ုံေထြြျပားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း’ (the distracted society) လို႔ ရည္ညႊႊန္းထားပါတယ္။
ဒီလို အေျခအေနေတြဟာ အေမရိကန္တခုတည္း ႀကံဳေတြ႔ေနရတာမဟုတ္ဘဲ တကမၻာလံုး ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အႀကီးမားဆုံး စိန္ေခၚမႈ ျဖစ္လာတယ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတိုင္းဟာ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစုရဲ႕ ႐ႈပ္ေထြးမ်ားေျမာင္တဲ့ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ အစိုးရ၊ ေစ်းကြက္၊ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္္းေတြၾကားမွာ မွန္ကန္တဲ့ ဆက္ဆံမႈ တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုလာတယ္။ အလားတူ လူတဦးခ်င္းစီ အေနနဲ႔လည္း အလုပ္နဲ႔ အားလပ္ခ်ိန္၊ သံုးစြဲမႈနဲ႔ စုေဆာင္းမႈ၊ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားနဲ႔ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား၊ တဦးခ်င္း၀ါဒနဲ႔ ႏိုင္ငံသားစိတ္ စတာေတြၾကားမွာ ျပန္လည္ ခ်ိန္ညိႇဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။
လူေတြရဲ႕ ေနမႈထိုင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ က်င့္၀တ္ဆိုုင္ရာ အႀကီးမားဆံုး ေဟာေျပာခဲ့သူ ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အေရွ႕တိုုင္းက ဗုဒၶနဲ႔ အေနာက္တိုင္းက အရစၥတုိတယ္လ္ရဲ႕ သင္ၾကားမႈေတြကို အခုအခါ ပိုၿပီး အေလးထားသင့္တယ္လို႔ ဆခ်္က ဆိုပါတယ္။ အဲဒီ မဟာလူသားႏွစ္ဦးက လူူသားထု ေရရွည္ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းသာမႈ ရရွိေစဖုိ႔ ထူးျခားတဲ့ လမ္းညႊန္မႈေတြ ေပးထားခဲ့ပါတယ္။
ဘီစီ ငါးရာစုမွာ ဗုဒၶက ေလာကီအာ႐ုံေတြအေပၚ အလိုိလိုက္ စြဲလမ္းခံစားမႈနဲ႔ အက်ဳိးမမ်ားတဲ့ အစြန္းေရာက္ က်င္႔ႀကံမႈတို႔ကုိ ေရွာင္ရွားၿပီး အလယ္အလတ္လမ္းကို ယံုၾကည္ခိုင္မာစြာ ေလွ်ာက္လွမ္းဖို႔ ေဟာေျပာခဲ့တယ္။ ေနာက္ ႏွစ္ ၂၀၀ ေလာက္အၾကာမွာ အရစၥတိုတယ္လ္က အရာအားလံုးၾကား သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာ ေနထိုုင္ေရး (moderation in all things) နည္းလမ္းေတြကို ေဆာ္ဩခဲ့ပါတယ္။
မဟာလူသားႏွစ္ဦး သင္ၾကားခဲ့တဲ့ ဘ၀ေပ်ာ္ရႊင္ေရး လမ္းစဥ္ေတြက လြယ္လြယ္ကူကူေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အခါခါ ေလ့က်င့္ရယူမႈ၊ တသက္တာလံုး လုံ႔လ၀ီရိယရွိမႈ၊ ႏိုးၾကားသတိရွိမႈတို႔နဲ႔သာ တည္ေဆာက္ယူရတာပါ။ ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္းေတြြေနာက္ တန္းတန္းစြဲ အ႐ူးမူးျဖစ္ေနျခင္းနဲ႔ ေၾကာ္ျငာေတြရဲ႕ လွည့္ဖ်ားမႈ ခံေနရျခင္းဟာ မိမိကိုယ္ကိုယ္ မေစာင္႔ေရွာက္ႏိုင္သူ မထိန္းကြပ္ႏိုင္သူေတြရဲဲ႕ လကၡဏာျဖစ္တယ္။
အရစၥတိုတယ္လ္က “မိမိရန္သူအေပၚ ေအာင္ႏိုုင္တာထက္ မိမိစိတ္ဆႏၵေတြကို ေက်ာ္လႊား အႏိုင္ယူႏိုင္သူကိုသာ ရဲရင့္သူလို႔ ငါမွတ္ယူတယ္၊ မိမိအတၱကို အႏိုင္ယူႏိုင္တာသာ အခက္ခဲဆံုး ေအာင္ပြဲပဲ” လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ဗုဒၶကလည္း “မိမိကုိယ္ကိုယ္ ေအာင္ႏိုင္သူသာ ေလာကကို ေအာင္ႏိုင္သူ” လို႔ သြန္သင္ပါတယ္။
ကေန႔အခါမွာေတာ့ ဗုဒၶနဲ႔ အရစၥတိုတယ္လ္ရဲ႕ အလယ္အလတ္လမ္းေတြကို လြတ္လပ္တဲ့ ေစ်းကြက္္စနစ္နဲ႔ လစ္ဘာေတးရီးယန္း အယူအဆေတြက စိန္ေခၚလာပါတယ္။ ဒါကို မဟာလူသားႏွစ္ဦး ေကာင္းေကာင္းသိခဲ့ပံုပါ။ လူတဦးခ်င္းဟာ သူ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး တာ၀န္ေတြကို ျငင္းပယ္ထားရင္၊ ျပည့္၀တဲ့ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ မရႏိုင္ဘူး။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈအစစ္မွန္ဟာ သူပိုင္ဆိုုင္တဲ့ ဓနဥစၥာကသာ လာတာမဟုတ္ဘူး၊ အဲဲဒီလူနဲ႔ အျခားသူေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရးက လာတာျဖစ္တယ္။
အျပန္အလွန္ ႐ုိုင္းပင္းကူညီမႈ၊ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ရွိမႈ၊ စုေပါင္း ဆံုးျဖတ္မႈေတြကသာ ဆင္းရဲသူေရာ၊ ခ်မ္းသာသူပါ ႏွစ္ဘက္လံုး ေပ်ာ္ရႊင္မႈရေစမယ္။ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား ပါးရွားၿပီး အမ်ားအတြက္ တာ၀န္ယူစိတ္နည္းတဲ့လူေတြ မ်ားျပားျခင္းဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို က်ဆံုးေစလိမ့္မယ္၊ အဲဒီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းဟာ လည္း တာရွည္မခံဘဲ ေျမျပင္ေပၚက တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားလိမ့္မယ္။ ဒါေတြကို ေရွးပညာရွိေတြ ျမင္ထားခဲ့တယ္။
ကိုယ္ခ်င္းစာမႈ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ၊ အမ်ားအက်ဳိး ေဆာင္ရြက္မႈႈတို႔ဟာ လူသားေလာက ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာအတြက္ အေရးႀကီးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ အိပ္မက္ရယ္၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္းရွိ အျခားသူေတြနဲ႔ မွ်ေ၀ထားတဲ့ တန္ဖုိးေတြရယ္၊ အဲဒီႏွစ္ခုၾကား ဆက္စပ္တာ၀န္ယူမႈကသာ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာ ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ အတၱဥခြံခ်ဲ႕ၿပီး ေပၚပင္ အသစ္္အဆန္းေတြရဲ႕ ျပဳစားခံထားရတာ၊ လူအမ်ား အသံေတြၾကားမွာ ေနခ်င္တာဟာ လူျဖစ္႐ႈံးေစသလို၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာမႈ ႀကီးလွပါတယ္။
လူတဦးခ်င္းစီေရာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ပါ အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ့ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာနဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္မႈရဖို႔ ဆင္ျခင္သတိရွိမႈ (mindfulness) လိုတယ္လို႔ ဆခ်္က ဆိုပါတယ္။ သူက ဗုဒၶရဲ႕ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ ရွစ္ပါးထဲက တပါးျဖစ္တဲ့ ‘သမာ သတိ’ ကို ယူၿပီးေျပာပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္သစ္ရဲ႕ ဆုိးရြားတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ အဆံုးမသတ္ႏို္င္တဲ့ လိုလားေတာင့္တမႈေတြ၊ မ်ားျပားလွတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ စိတ္ဓာတ္က်မႈေတြကို ဖယ္ရွားေက်ာ္လႊားဖို႔ လူတဦးခ်င္းစီမွာ မိမိဘာသာ ႏိုးၾကားသတိရွိိေနမႈ (self- awakening) လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
တဦးခ်င္းစီဟာ စားသံုးမႈနဲ႔ စုေဆာင္းမႈ၊ အလုပ္နဲ႔ အားလပ္ခ်ိန္၊ တဦးခ်င္းတန္ဖိုးနဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၀င္ေတြရဲ႕ တန္ဖိုးေတြၾကား သမမွ်တစြာေနဖို႔ သတိဉာဏ္ပညာနဲ႔ ကိုယ္႔ကိုယ္ကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္သြားသင့္တယ္။ အလားတူ ဆင္ျခင္သတိရွိမႈဟာ အျခားသူူေတြနဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစၿပီး ႏိုင္ငံသားေကာင္းအျဖစ္ လူမႈတာ၀န္ေတြ ပိုမို ထမ္းေဆာင္ႏို္င္ပါလိမ့္မယ္။
ေဒါက္တာ ဆခ်္က ‘သတိရွိေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း’ (the mindful society) ျဖစ္ဖို႔အထိ ျမင္လိုပါတယ္။ အဲဒီလူ႔အဖြဲ႔အစည္းေပၚထြန္းဖို႔ ႏိုုင္ငံသားတိုင္းအတြက္ ေနထိုုင္နည္း အခ်က္ရွစ္ခ်က္ကို အႀကံျပဳထားပါတယ္။
(၁) တဦးခ်င္း သတိရွိမႈ – မ်ားမ်ားထုတ္ မ်ားမ်ားသံုးစနစ္ (mass consumerism) စက္ကြင္းေအာက္က လြတ္ေျမာက္ေအာင္ တဦးခ်င္း သင့္တင့္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ေနထိုုင္ပါ။
(၂) အလုပ္အကိုင္ သတိရွိမႈ – အလုပ္နဲ႔ အားလပ္ခ်ိန္ကို ခ်ိန္မွ်ပါ။
(၃) အသိပညာ သတိရွိမႈ – ေကာင္းမြန္တဲ့ ပညာေရးရရွိဖို႔ အၿမဲပ်ဳိးေထာင္ပါ။
(၄) အျခားသူမ်ားႏွင့္ သတိရွိမႈ – ကိုယ္ခ်င္းစာတရားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကုိ ေလ့က်င့္ေမြးျမဴပါ။
(၅) သဘာ၀အေပၚ သတိရွိမႈ – ကမာၻ႔ပတ္၀န္းက်င္ ေဂဟစနစ္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ပါ။
(၆) အနာဂတ္ သတိရွိမႈ – အနာဂတ္ကို ကယ္တင္ဖို႔ တာ၀န္ယူပါ၊ ခ်ဳိးၿခံေခြ်တာပါ။
(၇) ႏိုင္ငံေရး သတိရွိမႈ – လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ က်င္႔၀တ္တန္ဖိုးေတြကို အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကတဆင့္ ေပါင္းစုအားျဖင့္ ျမႇင့္တင္ပါ၊ ျပည္သူလူထု တည္ၿငိမ္ေပ်ာ္ရႊင္ေရးအတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါ။
(၈) ကမၻာႀကီးအတြက္ သတိရွိမႈ – မတူကြဲျပားမႈကို လက္ခံျခင္းကသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တခုတည္းေသာလမ္းဆိုတာ နားလည္ပါ။
ရဲျမင္႔ေက်ာ္
ရည္ညႊန္း- The Price of Civilization by Jeffery Sachs

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...