***Safety First လုံျခဳံစိတ္ခ်ရျခင္းသည္ ပထမ***

Ucs Jugger

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး လိုက္နာမႈအား အေတာ္ေလး နည္းပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ အလုပ္သမားအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းမႈကို လိုက္နာဖို႔ရာ မသိလို႔ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္သလို သိသိၾကီးနဲ႔ လူအသက္တစ္ေခ်ာင္း၊ လူ႔အသက္ခႏၶာကိုယ္ကို လ်စ္လ်ဴရႈေနၾကျခင္းေၾကာင့္ မလိုလားအပ္ပဲ အေျခခံလုပ္သားေတြဟာ အသက္ေပ်ာက္၊ ခႏၶာကိုယ္ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈေတြ ခံစားၾကရပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႔ က်န္းမာစြာ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ႏုိင္ေသာ ကာယကံရွင္ဟာ အလုပ္မလုပ္ႏုိင္ေတာ႔ေသာေၾကာင့္ ကာယကံရွင္နဲ႔ က်န္တဲ႔ မိသားစု၀င္ေတြအတြက္ အတိနဲ႔ ဒုကၡဆိုတဲ႔ ရလဒ္ေတြကိုခံစားရျပီး ဆင္းရဲတြင္းနက္သထက္ နက္ လာေစတဲ႔ အက်ိဳးတရားေတြခံစားရပါတယ္။

မၾကာေသးမီက ျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ အထည္ခ်ဳပ္ အေဆာက္အဦးျပိဳက်မႈနဲ႔ တရုတ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ စက္ရုံမီးေလာင္မႈေတြမွာ အလုပ္သမား ရာနဲ႔ခ်ီ ေသဆုံးခဲ႔ရပါတယ္။ ၁၉၈၄ ဒီဇင္ဘာ ၂ရက္ေန႔ည အိႏိၵယႏုိင္ငံ၊ မဒရာပရာဒက္ရွ္၊ ဘိုပါးျမိဳ႔၊ ယူနီယမ္ကာဘိုက္စက္ရုံမွာ ဓာတ္ေငြ႔ယိုစိမ္႔မႈေၾကာင့္ BHOPAL DISASTER လူေပါင္း ၈၀၀၀ ေက်ာ္ေသ၊ ငါးသိန္းခြဲ ဒါဏ္ရာရ၊ လူေပါင္းေလးေထာင္နီးပါး တစ္သက္တာ မသန္မစြမ္းျဖစ္ခဲ႔ရပါတယ္။ National Geographic မွာလည္း BHOPAL DISASTER အေၾကာင္းကို ဇာတ္လမ္းပုံစံ ထုတ္လႊင့္ခဲ႔ဘူးပါတယ္။ အရမ္းတုန္လႈပ္ေခ်ာက္ျခားဖြယ္ေကာင္းပါတယ္။ ဂ်ပန္ ႏူကလီးယား ဓာတ္ေငြ႔ယိုစိမ္႔မႈ၊ မီနာမာတာေရာဂါ၊ ယူကရိန္း ဓာတ္ေပါင္းဖိုေပါက္ကြဲမႈေတြဟာလည္း တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ျခားဖြယ္ပင္။

အလုပ္ရုံနဲ႔ အလုပ္သမားဥပေဒစစ္ေဆးေရးဌာန FGLLID (Factories and General Labour Laws Inspection Department) က ထုတ္ျပန္တဲ႔ စည္းၾကပ္ဥပေဒေတြဟာ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၁၉၅၁ခုႏွစ္က ဥပေဒေတြျဖစ္ျပီး ယေန႔ေခတ္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြမျဖစ္ေတာ႔ပါ။ ၁၉၅၁ခုႏွစ္က ဥပေဒေတြကေတာ႔
- ၁၉၅၁ခုႏွစ္၊ အလုပ္ရုံမ်ား အက္ဥပေဒ
- ၁၉၅၁ခုႏွစ္၊ ေရနံေျမ (အလုပ္သမားႏွင့္ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး) အက္ဥပေဒ
- ၁၉၅၁ခုႏွစ္၊ ဆိုင္မ်ားႏွင့္ အလုပ္ဌာနမ်ား အက္ဥပေဒ
- ၁၉၅၁ခုႏွစ္၊ ခြင့္ရက္ႏွင့္ အလုပ္ပိတ္ရက္ အက္ဥပေဒ
- ၁၉၃၆ခုႏွစ္၊ လုပ္ခေပးေရး အက္ဥပေဒ
- သတၱဳတြင္း ဥပေဒ
- စည္ပင္သာယာေရး အက္ဥပေဒ
- သီးျခားဥပေဒေတြျဖစ္တဲ႔ (စက္ေရေႏြးအိုး ဥပေဒ၊ လွ်ပ္စစ္ ဥပေဒ၊ မီးသတ္ ဥပေဒ) တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၁ရက္ ၁လ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွ စတင္ျပီး တစ္ႏုိင္ငံလုံး အက်ဳံး၀င္ပါတယ္။

အလုပ္ရုံနဲ႔ အလုပ္သမားဥပေဒစစ္ေဆးေရးဌာန ေအာက္မွာပဲ အလုပ္ရုံစစ္ေဆးေရးဌာနနဲ႔ အလုပ္သမားဥပေဒစစ္ေဆးဌာနတို႔ကို ထပ္ခြဲထားပါတယ္။ အလုပ္ရုံစစ္ေဆးေရးဌာနရဲ႕ အဓိက တာ၀န္ေတြကေတာ႔ လုပ္သားမ်ား လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိစြာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ႏုိင္ေရးတို႔ပဲျဖစ္ျပီး အလုပ္သမားဥပေဒစစ္ေဆးေရးဌာနမွာေတာ႔ အလုပ္သမားတို႔၏ လုပ္ခ၊ အခေၾကးေငြ၊ အခ်ိန္ပို ခြင့္ရက္ႏွင့္ အလုပ္ပိတ္ရက္၊ အလုပ္ခ်ိန္၊ နားရက္တို႔ကို ဖိႏွိပ္မႈရွိမရွိ စစ္ေဆးေပးရတဲ႔ဌာနေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။

အလုပ္ရွင္ေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔ရဲ႕ လုပ္သားေတြအေပၚမွာ မိမိအကိ်ဳးအျမတ္ရေရး အဓိက(Short-term perspective) ေရတိုအျမင္ကို မၾကည္႔သင့္ပါဘူး။ မိမိရဲ႕အက်ိဳးအျမတ္ရရွိမႈသည္လည္း ခဏတာသာျဖစ္ပါလိမ္႔မည္။ (Long-term perspective)ေရရွည္အျမင္ကို သိထားေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါမွ အလုပ္ရွင္ေကာ အလုပ္သမားပါ ကာယသုခ၊ စိတၱသုခ တုိးတက္ေကာင္းစားႏုိင္ပါလိမ္႔မယ္။ မေတာ္တဆေလွ်ာ႔ပါးလာတာနဲ႔အမွ် ကြ်မ္းက်င္ကုန္ထုတ္လုပ္သားေတြရဲ႕ ကုန္ထုတ္လုပ္အားဟာ တိုးတက္လာမွာျဖစ္ျပီး ႏုိင္ငံရဲ႕ လူစြမ္းအားအရင္းအျမစ္ကို တိုးပြားေစပါတယ္။ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ သုံးဦးသုံးဖက္ Win-Win-Win (Government Win, Employers Win, Workers Win) ျဖစ္လာပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာျမန္မာလူမ်ိဳးေတြဟာ ကံကံ၏ အက်ိဳးကို ယုံၾကည္သက္၀င္ၾကေသာ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ကံကံ၏ အက်ိဳးကို လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူေနၾကတာလည္း ၀မ္းနည္းဖြယ္ေတြ႔ရပါတယ္။ ဥပမာ တံတားတစ္စင္းေဆာက္သည္၊ အေဆာက္အဦးတစ္ခုေဆာက္သည္ဆိုပါစို႔ လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းမႈ မရွိေသာ အျမင့္ေနရာမ်ားတြင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ လုပ္သားမ်ား မေတာ္တဆ ျပဳတ္က်ေသဆုံးရသည္ကို “အဲဒါအေစာင့္ထားတာ” “အတိတ္ကံမေကာင္းလို႔ ဒီဘ၀အက်ိဳးေပးျပီးျပဳတ္က်တာ” ဟူေသာ အေျဖမ်ိဳးသာ ထြက္လာၾကသည္။ လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းမႈ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟူသည္ကိုပင္ စဥ္းစားၾကပုံမရ။ ၀မ္းနည္းဖြယ္ပင္။ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈ အယူအဆတစ္ရပ္ပင္ ထြက္လာပါေသးသည္။
(၁) Acts of God (ဘုရားသခင္အလိုဆႏၵအရ၊ ကံအရ)
(၂) Pure Change Theory ( ျဖစ္ခ်င္သလိုျဖစ္)
(၃) Accident Prone Theory (ျဖစ္ေနက်ျဖစ္) ဟူသတည္း။ အမွန္တကယ္က လူလုပ္လို႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူသာလွ်င္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ရေပမည္။

စက္ရုံ၊ အလုပ္ရုံ၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ တူးေဖာ္ေရး စသည္႔ အေျခခံလုပ္သားကို အားကိုးရသည္႔ လုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ (Hazards) ေဘးအႏၱရာယ္က်ေရာက္ႏုိင္တဲ႔ အခ်က္(၅)ခ်က္ရွိပါတယ္။ (5Ms) လို႔လည္းေခၚပါတယ္။
၁) Man - လုပ္သားဟာ လုပ္ငန္းခြင္မွာ နည္းလမ္းမက်ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ရျခင္း။
၂) Machinery - စက္ကိရိယာခ်ိဳ႕ယြင္းမႈ ကိုင္တြယ္မႈ နည္းလမ္းမက်မႈေၾကာင့္ျဖစ္ရျခင္း။
၃) Materials - ဓာတုေဗဒနဲ႔ အဆိပ္သင့္ေစေသာ ဓာတ္ေငြ႔ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ရျခင္း။
၄) Method - သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္းမေျဖာင့္ျဖဴးျခင္း၊ နည္းလမ္းမမွန္ျခင္း။
၅) Media - အလုပ္ခြင္ေနရာသည္ ေလထုသန္႔စင္မႈမရွိ ေလ၀င္ေလထြက္မေကာင္းျခင္း၊ အလင္းေရာင္ေကာင္းစြာမရျခင္း၊ ဆူညံသံမ်ားလြန္းျခင္း၊ တုန္ခါမႈမ်ားလြန္းျခင္း တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ားဆုံးအျဖစ္မ်ားႏုိင္တဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ေနရာေတြကေတာ႔
1) Material Handling - ပစၥည္းမ်ားကို သယ္ယူရေသာ အခါတြင္ျဖစ္ျခင္း။
2) Person Falling - လူလိမ္႔က်ျခင္း၊ ေခ်ာ္လဲျခင္း။
3) Striking Objects - အရာ၀တၳဳမ်ား ျပဳတ္က်ျခင္း။
4) Hand Tools - လက္သုံးကိရိယာခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း၊ အံ၀င္ခြင္က်မသုံးျခင္း။
5) Traffic - သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္မ်ား၊ လမ္းေၾကာင္းမ်ား စနစ္တက်မရွိျခင္း၊ မေမာင္းႏွင္ျခင္း။
6) Fire and Explosion - ေပါက္ကြဲ မီးေလာင္လြယ္ေစေသာ အေျခအေနမ်ားရွိေနျခင္း။
7) Machinaries - စက္ကိရိယာမ်ား မလုံျခဳံခ်ိဳ႔ယြင္းျခင္း၊ စက္ေမာင္းမ်ား အာရုံစူးစိုက္မႈမရွိျခင္း။ Untidiness - ကုန္ၾကမ္း၊ ကုန္ေခ်ာမ်ားကို ေသေသစြာမထားသိုျခင္း။
9) Ladder - ေလွခါးၾကံ႔ခုိင္မႈမရွိျခင္း။
10) Crane & Hoist - ၀န္ခ်ီစက္မ်ား၊ ေျမွာက္စက္မ်ား စည္းကမ္းမဲ႔ကိုင္တြယ္ေမာင္းႏွင္ျခင္း။
11) Stacking - ပစၥည္းမ်ားစီျခင္း၊ ထပ္ျခင္းကို ခုိင္ျမဲစြာ မဆုပ္ကိုင္ျခင္း၊ မညီညႊတ္ျခင္း။
12) Personal protective equipments - ခႏၶာကိုယ္ကာကြယ္ေရး ၀တ္စုံမ်ား မ၀တ္ဆင္ျခင္း။
13) Horse play - လုပ္ငန္းခြင္ ေနာက္ေျပာင္ျခင္းေၾကာင့္ အႏၱရာယ္က်ေရာက္ထိခုိက္ေသဆုံးရျခင္း။
14) Electric - ၀ါယာၾကိဳးေပါက္ျခင္း၊ ခလုတ္မပိတ္ျခင္း၊ ေျမစိုက္ၾကိဳးအသုံးျပဳျခင္း။
15) Miscellaneous - အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ အေရျပားထိခုိက္ေစေသာ အမႈံအမႊားမ်ား ၀င္ျခင္း။

အထက္ပါ အေျခအေနမ်ားသည္ လုပ္သားမ်ားေပၚသို႔ တိုက္ရုိက္က်ေရာက္ေစေသာအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေစေသာ အခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ျပီး ေနာင္မွ တျဖည္းျဖည္းက်ေရာက္ေစေသာ အႏၱရာယ္မ်ားသည္ စက္သံဆူညံျခင္းေၾကာင့္ နားေလးျခင္း၊ အလင္းေရာင္ေကာင္းစြာမရျခင္းေၾကာင့္ မ်က္စိမြဲလာျခင္း၊ အဆိပ္အေတာက္ ကုန္ၾကမ္းမ်ားမွတဆင့္ တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္တန္သည္ မသိသာေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္းဆယ္ႏွစ္၊ ဆယ္႔ငါးႏွစ္ခန္႔လုပ္လာေသာအခါ ကိုယ္တြင္းအဂၤါေရာဂါ၊ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ဆုိင္ေသာေရာဂါ၊ အဆုတ္ေရာဂါစသည္တုိ႔ကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕လုပ္သားအမ်ားစုသည္ တစ္ေန႔လုပ္ တစ္ေန႔စားမ်ားသာ ျဖစ္ရသည္႔အတြက္ မိမိအႏၱရာယ္ကို မျမင္ဘဲ ၀မ္းစာအတြက္ အလုပ္လုပ္ၾကရသည္ကို အလုပ္ရွင္ေတြ၊ ၾကီးၾကပ္သူေတြအေနနဲ႔ မိမိႏွင့္ မဆိုင္သကဲ႔သို႔ မ်က္ႏွာလႊဲခဲပစ္ မလုပ္သင့္ပါ။ ေကာင္းမြန္သန္႔ရွင္းစိတ္ခ်နည္းလမ္းမွန္စြာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ႏုိင္ေသာ ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခု ဖန္တီးေပးသင့္ပါတယ္။ ပုဒ္မ (၂၃) အရ အားေပးစက္၊ အားပို႔စက္တို႔ကို လုံျခဳံခိုင္ခံ႔စြာ ကာထားရန္၊ ပုဒ္မ (၂၄) အရ စက္၏ဆီထည္႔ျခင္း၊ ျပဳျပင္ျခင္း၊ သားေရပတ္ၾကိဳးတင္ျခင္း၊ ခ်ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို မိန္းမႏွင့္ ကေလးမ်ား မခိုင္းရန္ဟု ပါရွိေသာ္လည္း ဆန္႔က်င္ဘက္ေတြေတြ႔ေနရေတာ႔ ဘာေျပာလို႔ေျပာရမွန္းပင္မသိေတာ႔။

အလြယ္ဆုံးအေနနဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္က်ေရာက္မႈ Process ကို (4Ds) လို႔လည္း အတိုခ်ဳံးေခၚပါတယ္။
(၁) Dirty - လုပ္ငန္းညစ္ပတ္ျခင္း၊ စနစ္မက်စြာလုပ္ေဆာင္ထားတယ္ဆိုပါစို႔။
(၂) Difficult - လုပ္ငန္းညစ္ပတ္ျခင္း၊ စနစ္မက်ျခင္းေၾကာင့္ လုပ္ရကိုင္ရခက္ခဲလာမယ္။
(၃) Dangerous - လုပ္ရကိုင္ရခက္ခဲလာျခင္းေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ရွိလာတယ္။
(၄) Death - လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ရွိလာေသာေၾကာင့္ထိခိုက္ေသဆုံးရတယ္ ဆိုတာပါဘဲ။

Safety First.
Safety & Health Environment (SHE)
Safety is everybody responsibility.
Have a safe day. ဟူေသာေဆာင္ပုဒ္လွလွေလးေတြ ထင္သာျမင္သာခ်ိတ္ဆြဲထားတတ္ၾကေပမဲ႔ အလုပ္ရွင္နဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ၾကီးၾကပ္သူေတြဟာ လက္ေတြ႔လုိက္နာမႈအားနည္းပါတယ္။ စက္ရုံအေသးစားလုပ္ငန္းငယ္ေတြမွာ Safety Officer မရွိသေလာက္နည္းပါးျပီး စက္ရုံလုပ္ငန္းခြင္ၾကီးေတြမွာ Safety Officer သီးသန္႔ခန္႔ထားၾကေသာ္လည္း Officer ရဲ႕ Safety Process ညႊန္ၾကားမႈကို အပိုအလုပ္ဟုသာ ျမင္တတ္ၾကတဲ႔ ထုံးစံကိုလည္း စက္ရုံလုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ အလုပ္သမား(၄)ဦးအထက္ရွိလွ်င္ Safety Policy ရွိရမွာျဖစ္ျပီး အလုပ္သမား(၁၀၀)ဦး အထက္ရွိလွ်င္ Safety Officer ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ Safety Officer သည္ အမွန္တကယ္ေတာ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Mechanical သို႔မဟုတ္ Electrical နဲ႔ ေက်ာင္းျပီးထားေသာ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားကိုသာ ခန္႔ထားသင့္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔မွာ အလုပ္မွာ အံ၀င္ခြင္က်မျဖစ္တဲ႔ ၀န္ထမ္းေတြကိုသာ ခန္႔ထားတာလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ အာဆီယံ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ေတြမွာေတာ႔ Safety ဘာသာရပ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဘြဲ႔သီးသန္႔ေပးေသာ တကၠသိုလ္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြရွိပါတယ္။

ILO မွ OSHMS (Occupational Safety & Health Management System)ကို ႏုိင္ငံတကာတြင္ ေဖာ္ေဆာင္လ်က္ရွိေသာ္လည္း ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာေတာ႔ ဖြဲနဲ႔ ဆန္ကြဲ ကြဲျပားစြာ မသိရွိၾကေသးေပ။ ဘာ႔အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို႔သည္ လုပ္သားေတြအေပၚ အႏၱရာယ္က်ေရာက္လာမႈကို ကာကြယ္ေပးရသလဲ။
(၁) Legal တရားဥပေဒအရ ကာကြယ္ေပးရသည္
(၂) Business စီးပြားေရးအရ ကာကြယ္ေပးရသည္
(၃) Human Right လူ႔အခြင့္အေရးအရ (လူသားခ်င္းစာနာစိတ္) ကာကြယ္ေပးရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သို႔မွသာ လုပ္သားမ်ားသည္ က်န္းမာစိတ္ရႊင္လန္းျပီး ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ျပည္သူကို ကုန္ထုတ္စြမ္းအား၊ လုပ္အားစြမ္းပကားနဲ႔ အက်ိဳးျပဳေစႏုိင္မွာျပီး ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းတစ္ခု၊ ဖြံျဖိဳးတိုးတက္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္တစ္ရပ္ဆီကို တက္လွမ္းႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

---------------------------------------------------------------------------------------------------
Safety Officer မဟုတ္သည္႔ အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာရွိပါေသးသျဖင့္ ေ၀ဖန္အၾကံျပဳခ်င္လွ်င္ျဖင့္ Comment ေရးသားႏိုင္ပါသည္။
__________________________________________________
FGLLID မွ Labour Laws မ်ားကို မွီျငမ္းကိုးကားေရးသည္
**Ucs Jugger**