*** Media ေလာကအား ခ်ည္းကပ္ၾကည္႔ျခင္း***

 

Ucs Jugger

 

Media ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။ လူထုအားျပန္ၾကားဆက္သြယ္ေရးက႑ပင္ျဖစ္သည္။ တနည္းဆိုရေသာ္ Media = Communication to People + Feedback from People ဟုလည္း ကြ်န္ေတာ္နားလည္ထားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္၏ ျပန္ၾကားဆက္သြယ္ေရးက႑သည္ ပြင့္လင္းလာမႈ အနည္းငယ္ရွိလာသည္မွာ သိပ္မၾကာေသး။ ယခင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အာဏာရွင္လက္ထက္မ်ားဆီက အစိုးရမီဒီယာမ်ား (Traditional Medias) ဆီကသာ အမ်ားဆုံး ၾကားခဲ႔သိခဲ႔ရပါတယ္။ သတင္းအခ်က္အလက္ (Information) ထိန္ခ်န္မႈေတြမ်ားခဲ႔ပါတယ္။

လူထုအား သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ဆက္သြယ္ျပန္ၾကားရာတြင္ ယခင္ဆယ္စုႏွစ္မ်ားက (TV, Radio, Newspaper, Journal) တို႔ျဖစ္သာတြင္က်ယ္ခဲ႔ၾကေသာ္လည္း ၂၁ရာစုကို ခ်ည္းကပ္လာခ်ိန္မွာေတာ႔ Computer, Mobile Phone နဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ေသာ Internet အသုံးျပဳမႈတစ္ကမၻာလုံး ( World Wide Web ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ႔ World Wide Wait ) က်ယ္ျပန္႔လာေလသည္။ ကမၻာၾကီးသည္ အစက္အေျပာက္မွ်သာ (World in spot) ျဖစ္လာပါေတာ႔တယ္။ Internet အသုံးျပဳျခင္းမွာ Email, Gmail, Yahoo စသည္႔ ကိုယ္ပိုင္စာတိုက္ပုံးငယ္မ်ားျဖင့္ ဆက္သြယ္ၾကသကဲ႔သို႔ Social Website မ်ားျဖစ္တဲ႔ Facebook, Twitter တို႔ႏွင့္အတူ အင္တာနက္အသုံးျပဳသူ လူတိုင္းနီးပါး လူမႈကြန္ယက္ဆက္သြယ္မႈ၊ အသုံးျပဳမႈေတြလည္း ျမွင့္တက္လာပါတယ္။

သတင္းအခ်က္အလက္သစ္ေတြ၊ ကိုယ္သိထားတာေတြ၊ သိခ်င္တာေတြ၊ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္း၊ တူရာ အဖြဲ႔အစည္းအလုိက္ ဖန္တီးလႊင့္တင္လာၾကျပီး ယခင္က မိမိအယူအဆေတြကို အဖြဲ႔အစည္းအက်ိဳးအတြက္ ခ်မျပႏုိင္ခဲ႔တဲ႔ အေဟာသိကံျဖစ္ခဲ႔ရတာေတြ ခ်ျပလာႏုိင္ခဲ႔ၾကတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီတပ္လွန္႔တဲ႔ ႏုိင္ငံေတြမွာ ထိေရာက္မႈပိုရွိလာတဲ႔ လြတ္လပ္ေသာ၊ အစိုးရမီဒီယာေတြကို မမွီခိုေသာ Citizen Media လို႔လည္းေခၚဆိုႏုိင္တဲ႔ ႏုိင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း ျပန္ၾကားဆက္သြယ္ေရး ထြန္းကားျမွင့္တက္လာပါတယ္။ သာဓက အေနနဲ႔ တူနီးရွားလမ္းေဘးေစ်းသည္လူငယ္တစ္ဦးမွစတဲ႔ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေလာက္တဲ႔ Citizen Media ရုိက္ခတ္မႈေတြအေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသနဲ႔ ေျမာက္အာဖရိကတို႔မွာ ဒီမိုကေရစီတြန္းအားျဖစ္စဥ္ (Democratization) ၾကဳံေတြခဲ႔ရျပီးပါျပီ။ ၀ီကီလိတည္ေထာင္သူ ဂ်ဴလိယက္အက္ဆန္ရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေဖာက္ခ်မႈဟာလည္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံနဲ႔ တကမၻာလုံး ကိုပင္ တုန္လႈပ္သြားေစခဲ႔ပါတယ္။

အစိုးရမီဒီယာေတြရဲ႕ တစ္ပုံတစ္ပင္ထိန္ခ်န္ထားတဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ကာကြယ္ဖုံးထားႏုိင္မႈေတြ ရွားပါးစျပဳလာတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ အလွ်ံပယ္ေပါမ်ားလာျခင္းဟာ ရႈပ္ရႈပ္ေထြးေထြး ျဖစ္ေစႏုိင္ျပီး သတင္းအသစ္ေတြတင္ရာရင္းျမစ္ေတြကို ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးေတြလည္း ျဖစ္ေစပါတယ္။ အေသးစိတ္ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာႏုိင္စြမ္း (Analytical Thinking)ႏွင့္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္မႈရွိစြာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏုိင္စြမ္း (Critical Thinking) ရွိေနမွသာ မိမိလက္ခံယူေသာ တဆင္ခံ Grapevine Message သည္ ေကာလဟာလသတင္း(Rumors)၊ ထြင္လုံးဇာတ္လမ္း(Gossips & Fabrication) ဟုတ္မဟုတ္သိႏုိင္မွာျဖစ္ျပီး တိက်မွန္ကန္မႈရွိတဲ႔ ယုံၾကည္အားကိုးရမယ္႔ သတင္းအရင္းအျမစ္ေတြကို မူလအရင္းအျမစ္ကေန အျခားအေျမာက္အျမား ပြားယူျဖန္႔ေ၀ႏုိင္မွာျဖစ္တယ္။ နဂိုရွိရင္းစြဲ ျခဳံငုံယူဆထားတဲ႔ (Holistical Thinking) မ်ိဳးကိုသာ စြဲထင္မွတ္ယူထားမယ္ဆိုရင္ မိမိအၾကိဳက္ Media က ျဖန္႔ေ၀တဲ႔ Grapevine Message ကို မွား၏မွန္၏ မသိေတာ႔ အလြယ္တကူ လက္ခံထားေနသလိုျဖစ္ျပီး စဥ္းစားဆင္ျခင္မႈကင္းမဲ႔ေသာ ႏြားေရွ႕ထြန္က်ဴးလုပ္ရပ္မ်ိဳးကို အၾကိဳက္ၾကီးၾကိဳက္ အမွားၾကီးမွားေနၾကေပဦးမည္။

ေနာက္ထပ္ သတင္းလႊင့္တင္သူေတြအေနနဲ႔လည္း မိမိထင္ရာျမင္ရာ(Opinion) စိတ္ခံစားခ်က္ကိုလုိက္ျပီး မိမိႏွစ္သက္ရာ (Preference) နဲ႔ ယုံၾကည္မႈ (Belief) ေတြေပၚကို အေျခခံေရးသားေနမယ္ဆိုရင္ သမာသမတ္က်မႈ (Impartial) နဲ႔ေ၀းေနဦးမွာပါဘဲ။ မိမိရဲ႕ မွန္ေသာအခ်က္အလက္ (Facts) ကိုသာလွ်င္ ဦးစားေပးေရးမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ဘက္လိုက္ျခင္း (Bias)နဲ႔ သမာရိုးက်အေတြးအေခၚ (Stereotyping)ဆိုတဲ႔ ၀ဲဂရက္ထဲက တ၀ဲလည္လည္ျဖစ္ေနရျခင္းကို ကင္းေ၀းေစျပီး ႏုိင္ငံသားေတြအက်ိဳးကို ပိုျပီးထိေရာက္စြာ သိေစႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ စဥ္းစားဆင္ျခင္ဥာဏ္ကို သုံးျခင္းသည္ အမွန္တရားကို ျမတ္ႏုိးျခင္းသာျဖစ္သည္။

“Democracy is not just about voting. In democratized media, participation is vital. We must learn to use media by becoming active participants in the way we consume and create our own trusted information. This is a modern version of what has been called ‘Media Literacy’. “ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ မဲေပးတာသက္သက္မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားတဲ႔ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ မီဒီယာေတြမွာ ပါ၀င္ပူးေပါင္းဆက္ဆံေရးဟာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တယ္။ မိမိတို႔ရဲ႕ မွန္ကန္တဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို လက္ခံရယူျခင္း၊ ဖန္တီးျခင္း လမ္းေၾကာင္းတို႔မွာ ႏိုးၾကားတဲ႔ ပါ၀င္ဆက္ဆံသူမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ေစဖို႔ ျပန္ၾကားဆက္ဆံေရးကို အသုံးျပဳရန္ ေလ႔လာရမယ္။ ဒါကို ေခတ္သစ္ မီဒီယာစာေပတတ္ေျမာက္ျခင္း လို႔ေခၚတယ္။

ေခတ္သစ္ မီဒီယာစာတတ္ျခင္းမွာ ျခြင္းခ်န္က်န္ရစ္မေနေသာ၊ တိက်မွန္ကုန္ေသာ၊ တရားမွ်တေသာ၊ မည္႔သူကိုမွ မမွီခိုပဲ လြတ္လပ္စြာရိွေနေသာ မီဒီယာၾကီးနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ဆုံခ်င္ပါေသးတယ္။

________________________________________________________________
Ucs Jugger
https://www.facebook.com/ucs.jugger

— with လင္း သက္ and 32 others.