ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္ _ "ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ ဘြဲ႕လြန္ပါရဂူ"

July 29, 2013 at 1:18am

_ [၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေန႔ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ]

ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ ပါရဂူဘြဲ႕ေဆာင္းပါးကုိ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိေရးသားခဲ့တာဟာ ဘယ္သူဘယ္ဝါကုိမွ ရည္ရြယ္ၿပီးျပစ္တင္ ေဝဖန္တဲ့သေဘာနဲ႔ ေရးခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။ ရွိေန၊ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနကုိသာ အမ်ားသိေအာင္တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္သင္တန္းတစ္ခုမွာ စာသင္ၿပီး တက္ေရာက္လာတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကုိ ေမးခြန္းေမးေစပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္သင္တဲ့ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာေမးခြန္းေတြ ေမးလိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာသာရပ္ေမးခြန္းကုိမေမးဘဲ Ph.D ဆုိတာဘာလဲ ရွင္းျပေပးပါလုိ႔ ေမးခဲ့ပါတယ္။
Ph.D ဆုိတာ အမွန္ေတာ့ Doctor of Philosophy ကုိ ဆုိလုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ Doctor ဆုိတဲ့ စကားကုိ အမ်ားက ဆရာဝန္ပဲလုိ႔ နားလည္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

အမွန္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေဆးပညာဘြဲ႕ရတဲ့သူေတြဟာ M.B.,B.S ဘြဲ႕ကုိသာ ရထားသူေတြျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ Bachelor of Medicineေဆးပညာဘြဲ႕နဲ႔ Bachelor of Surgery ခြဲစိတ္ပညာဘြဲ႕ ဘြဲ႕ႏွစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အစဥ္အလာတစ္ခုသာ M.B.,B.S ဘြဲ႕ရထားသူေတြကုိ Doctor လုိ႔ ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာေတာ့ ဆရာဝန္ေတြအတြက္ M.D ဘြဲ႕ယူရပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ Doctor of Medicine ျဖစ္ပါတယ္။
Philosophy ဆုိတာက အေတြးအေခၚပညာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Ph.D ဟာ အေတြး အေခၚနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘြဲ႕ထူးရထားျခင္းျဖစ္တယ္။ Ph.D ဟာ စီးပြားေရး ပညာနဲ႔လည္းရႏုိင္တယ္၊ သိပၸံပညာနဲ႔လည္းရႏုိင္တယ္၊ စက္မႈသိပၸံနဲ႔လည္း ရႏုိင္တယ္။ ဘာသာရပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးမွာ Ph.D ပါရဂူဘြဲ႕ကုိ ရယူႏုိင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕တကၠသိုလ္ေတြမွာေတာ့ Ph.D ဘြဲ႕အစား D.Phil ဘြဲ႕ကုိေပးတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရင္ Doctor of Philosophy ျဖစ္ပါတယ္။
----------
ကြၽန္ေတာ္စီးပြားေရးတကၠသိုလ္မွာ ပါရဂူဘြဲ႕ရရွိၿပီး ကုိးႏွစ္ေလာက္ လုပ္သက္ရလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အထူးရခဲတဲ့ အခြင့္အေရးတစ္ခုကုိ ရခဲ့ပါတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းက ပညာေရးခရီးရဲ႕အဆုံးဟာ ပါရဂူဘြဲ႕လုိ႔ထင္ခဲ့တယ္၊ သိခဲ့တယ္။ Ph.D ဘြဲ႕ရၿပီးရင္ ေနာက္ထပ္ယူစရာဘြဲ႕မရွိေတာ့ဘူးလုိ႔ ထင္ ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါရဂူဘြဲ႕ရထားတဲ့သူေတြဟာ ဘြဲ႕လြန္ပါရဂူဘြဲ႕ (Post-Doctoral Fallowship) ကုိ ယူႏုိင္ေၾကာင္း သိလာခဲ့တယ္။
၁၉၈၄-၁၉၈၅ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ဒီအေၾကာင္း သိခြင့္ရခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကုိယ္တုိင္ပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘြဲ႕လြန္ပါရဂူဘြဲ႕ကုိယူဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒီတုန္းက ဂ်ာမနီႏုိင္ငံမွာ အေနာက္နဲ႔အေရွ႕ႏုိင္ငံ ႏွစ္ႏုိင္ငံခြဲထားပါတယ္။ အေနာက္ဂ်ာမနီက ဘြဲ႕လြန္ပါရဂူဘြဲ႕ယူႏုိင္တဲ့အခြင့္အေရးေတြ ေပးေနတယ္လုိ႔ ၾကားသိရတာနဲ႔ ဘယ္နည္းဘယ္ပုံရႏုိင္မယ္ဆုိတာကုိ သံ႐ုံးမွာ သြားစုံစမ္းခဲ့တယ္။ ဒီတုန္းက ဆက္သြယ္ခဲ့ရတဲ့သူက ဦးေအးဝင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့သူက UNIC မွာ တာဝန္ယူေနပါတယ္။
ဒီပညာသင္ဆုကုိ Alexander Von-humboldt Foundation က ေပးအပ္တာ အတုိေကာက္က Humboldt ေဖာင္ေဒးရွင္းေပါ့။ တခ်ဳိ႕ကလည္း Von-humboldt လုိ႔ သိၾကတာ။ ဒီေဖာင္ေဒးရွင္းက တစ္ႏွစ္ကုိ ပညာသင္ဆု ၂ဝဝ ေလာက္ ေပးတယ္။ တစ္ကမၻာလုံးမွာရွိတဲ့ ပါရဂူဘြဲ႕ ရထားတဲ့သူေတြကုိသာေပးတာ။ ပညာသင္ဆုရခ်င္တဲ့သူက သူလုပ္ခ်င္တဲ့ သုေတသနအစီအစဥ္ကုိ အေသးစိတ္ေရးသားတင္ျပရတယ္။

ဒီတင္ျပတဲ့ သုေတသနအစီအစဥ္ေတြကုိ ေဖာင္ေဒးရွင္းက ေရြးခ်ယ္ၿပီး ပညာသင္ဆုကုိေပးတာ။ ကြၽန္ေတာ္က သုေတသနအစီအစဥ္ကုိ တင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေတာ့ အခက္အခဲေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ခုႏွစ္ ေလာက္တုန္းက မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သုေတသနလုပ္ခြင့္မရဘူးလုိ႔ သက္ဆုိင္ရာက ကြၽန္ေတာ့္ကုိ အသိေပးခဲ့တယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ညစ္ရတဲ့ကိစၥျဖစ္တယ္။ ကုိယ္ကလည္း ဒီတုန္းကျဖစ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးအေျခအေနေတြကုိ သုေတသန လုပ္ေနတာျဖစ္တာမုိ႔ ဒါေတြကုိပဲ ဆက္လုပ္ခ်င္တယ္။ အခုလုိမလုပ္ရဘူး လုိ႔ တားျမစ္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကေလး ကသိကေအာက္ျဖစ္ရတယ္။ တုိင္ပင္စရာအေနနဲ႔ ဘြဲ႕လြန္ပါရဂူယူခဲ့ဖူးတဲ့သူကလည္း ကုိယ့္အနီးမွာ တစ္ဦးမွမရွိဘူး။ ကြၽန္ေတာ္အမ်ဳိးမ်ဳိးစဥ္းစားခဲ့တယ္။ အၾကံထုတ္ခဲ့တယ္။ ဘယ္ေခါင္းစဥ္ေရြးၿပီး သုေတသနအစီအစဥ္တင္ရင္ အဆင္ေျပမလဲဆုိတာ။ အခု ျပန္စဥ္းစားရင္ ယုံတမ္းစကားလုိပါပဲ။
သုေတသနဆုိတာက မိမိစိတ္ဝင္စားတဲ့ကိစၥကုိ ေလ့လာမွ အဓိပၸာယ္ရွိတာ။ Academic Freedom ျဖစ္တဲ့ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လြတ္လပ္ခြင့္မရွိခဲ့တဲ့၊ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈအျပည့္အဝရွိခဲ့တဲ့ အေျခအေနျဖစ္တာမုိ႔ အခုလုိ အက်ပ္အတည္းေတြ႕ေနရင္း ကြၽန္ေတာ္အေျဖတစ္ခုရခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျဖဟာလည္း ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ဆရာေတြျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာ ဦးေအးလိႈင္နဲ႔ ေဒါက္တာ ေမာင္ရွိန္တုိ႔က ေပးခဲ့တဲ့ နမူနာျဖစ္တယ္။

ဆရာႀကီး ဦးေအးလိႈင္ဟာ ဝိဇၨာဘြဲ႕ကုိ လန္ဒန္တကၠသုိလ္က ယူခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ျမန္မာျပည္ျပန္လာၿပီး စီးပြားေရးတကၠသုိလ္မွာ အမႈထမ္းရင္း ပါေမာကၡခ်ဳပ္တာဝန္ကုိ ယူခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီးဟာ ပါရဂူက်မ္းႀကီးကိုု ရန္ကုန္မွာျပဳစုၿပီး က်မ္းႀကီးႏႈတ္ေျဖစာေမးပြဲကုိ လန္ဒန္မွာေျဖဆိုခဲ့သူ။ သူ႕ရဲ႕ က်မ္းႀကီးရဲ႕ေခါင္းစဥ္က ကိုလုိနီေခတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈ ျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ စီးပြားေရးသမုိင္းကို ေလ့လာတာျဖစ္တယ္။ ဆရာေဒါက္တာ ေမာင္ရွိန္ဟာလည္း အခုလိုပဲ စီးပြားေရးသမိုင္းနဲ႔ Cambridge တကၠသုိလ္က ပါရဂူဘြဲ႕ယူခဲ့သူ။ သူတုိ႔လုိပဲ စီးပြားေရးသမုိင္းကုိ သုေတသနလုပ္ရင္းတင္မယ္ဆုိၿပီး လိုအပ္တဲ့ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ရတယ္။ အခုလို စီးပြားေရးသမုိင္းနဲ႔ သုေတသနအစီအစဥ္လုပ္မယ္လို႔ တာဝန္ရွိ သူေတြကို တင္ျပေတာ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိခဲ့တယ္။

အခုလိုခြင့္ျပဳခ်က္ရလို႔ ကြၽန္ေတာ္က သုေတသနအစီအစဥ္ကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ရတယ္။ တစ္ခ်ိန္က ကြၽန္ေတာ္တင္ျပခဲ့သလုိ တကၠသုိလ္ပညာေရးရဲ႕ အႏွစ္သာရက သုေတသနပဲျဖစ္တယ္။ ႐ိုး႐ိုးေျပာရရင္ ရွာေဖြမႈျဖစ္တယ္။ ဘယ္သူမွ မသိေသးတာကို သိေအာင္ႀကိဳးစားတာ၊ အမ်ားသိထားတာကုိ ပံုစံတစ္မ်ဳိးနဲ႔ သိနားလည္ေအာင္လုပ္တာ၊ ဒါက သုေတသနပဲျဖစ္တယ္။ သုေတသနအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးက သုေတသနေမးခြန္းျဖစ္တယ္။ ေမးခြန္းလုိ႔ေျပာရင္ သာမန္ေမးခြန္းမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ စနစ္တက် စံုစမ္းစိစစ္ၿပီးမွ အေျဖထုတ္လို႔ရတဲ့ ေမးခြန္းမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေမးခြန္းထုတ္ၿပီး ေမးခြန္းအတြက္သင့္ေတာ္မယ့္အေျဖကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး Hypothesis အဆိုျပဳခ်က္ေတြ ထုတ္ရတယ္။ ဒီအဆုိျပဳခ်က္ေတြ မွန္ကန္မႈ ရွိမရွိကို စာရင္းဇယားကိန္းဂဏန္းေတြ စုစည္းေကာက္ယူၿပီး အဆုိျပဳခ်က္ေတြကုိ ျငင္းဆုိႏုိင္မႈ ရွိ မရွိကုိ သံုးသပ္ရတယ္။ လက္ခံမႈရွိ မရွိကို ဆန္းစစ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ သုေတသနလုပ္တာဟာ ဝါသနာပါမွ ျဖစ္တာ၊ ခိုင္းလုိ႔လုပ္ရတာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ Passion လို႔ေခၚတဲ့ စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပင္းျပျပရွိၿပီး ဒီလုပ္ငန္းထဲ စိတ္ေရာကိုယ္ေရာ ျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္မွျဖစ္မွာ။

သုေတသနလုပ္ငန္းကို ႐ံုးဆန္ဆန္လုပ္လို႔မရဘူး။ တစ္ခ်ိန္က ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သလို ကြၽန္ေတာ္ၾကားရေတာ့ ကုိယ့္နားကိုေတာင္ ကိုယ္မယံုႏိုင္ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ပါရဂူသုေတသနလုပ္တာကို စခန္းသြင္းၿပီး ဝန္ႀကီးဌာနတစ္ခုမွာ လုပ္သြားတယ္လို႔ သိခဲ့ရတယ္။ ထူးဆန္းတဲ့ျဖစ္ရပ္တစ္ခုေပါ့၊

အခုလုိ စီးပြားေရးသမုိင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သင့္ေတာ္မယ့္ေခါင္းစဥ္ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါ စီးပြားေရးပညာရဲ႕ အေျခ ခံျဖစ္တဲ့ စြန္႔ထြင္ဦးစီးမႈ (Entrepreneurship) ကို အထူးျပဳေလ့လာခဲ့ရတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ပါရဂူဘြဲ႕က စီမံခန္႔ခြဲမႈသိပၸံနဲ႔ပတ္သက္တာ။ အခုလို ဘဲြ႕လြန္ပါရဂူ ဘြဲ႕အတြက္ စီးပြားေရးပညာေရာ၊သမိုင္းပညာေရာ ျပန္ၿပီးေလ့လာရတာ။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးသမိုင္းကုိ မညႇာမတာသံုးသပ္ရင္ ကိုလုိနီေခတ္ မွာ အတုိးတက္ဆံုးျဖစ္တာ ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ ဒီလိုသံုးသပ္ရင္ တခ်ဳိ႕က ႀကိဳက္ခ်င္မွႀကိဳက္မယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ကို ႏံုတယ္လို႔လည္း အစြပ္စြဲခံခဲ့ရတယ္။ ဒါကေတာ့ မဆန္းပါဘူး။ ေဝဖန္ခံရတာကို ေက်းဇူးတင္ရတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ဟာ ကိုလိုနီေခတ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္းခဲ့ရတယ္။ စာရင္းအခ်က္အလက္ေတြ စုခဲ့ရတယ္။ သမုိင္းအေထာက္အထားေတြကိုလည္း ရွာေဖြခဲ့ရတယ္။ ကိုလုိနီေခတ္စီးပြားေရးသမုိင္းကို ေရးသားျပဳစုခဲ့တဲ့ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားအနက္ အထင္ရွားဆံုးစာအုပ္က ဆရာႀကီး J.S. Furnivall ေရးသား ျပဳစုခဲ့တဲ့ စာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အမည္က Colonial Policy and Practice (ကိုလုိနီစနစ္ေပၚလစီနဲ႔ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးမႈမ်ား) ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာႀကီးဟာ တျခားစာအုပ္ေတြ၊ စာတမ္းေတြလည္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီးဟာ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး၊ တစ္ခ်ိန္က ႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္စီမံတဲ့ Indian Civil Service(ICS) အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီးရဲ႕ ထူးျခားလွတဲ့ေဆာင္ ရြက္ခ်က္တစ္ရပ္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သုေတသနအသင္းႀကီး ကို တည္ေထာင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအသင္းႀကီးက သုေတသနဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္ ထုတ္ေဝျပဳစုခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွ ဒီအသင္းႀကီးကိုဖ်က္ၿပီးပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ သုေတသန ဂ်ာနယ္ကိုလည္း ထုတ္ေဝခြင့္မေပးခဲ့ေတာ့ဘူး။ ဆရာႀကီးရဲ႕ ေရးသားမႈေတြထဲမွာ စီးပြားေရးပညာအတြက္ အလြန္ထူးျခားမႈရွိတဲ့ ေဝါဟာရတစ္ခုကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ ပါတယ္။

ဒီေဝါဟာရဟာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ စီးပြားေရးကုိသံုုးသပ္ၿပီး ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဝါဟာရက Plural Society ဆိုတဲ့ အသံုး အႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ပံုသဏၭာန္ကို ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
လူ႔အဖဲြ႕အစည္းမွာ လူတန္းစားသံုးမ်ဳိးရွိတာကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအလႊာကေတာ့ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိးအပါအဝင္ ဥေရာပတုိင္းရင္းသားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအလႊာမွာေတာ့ အိႏၵိယလူမ်ဳိး၊ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးေတြရွိၿပီး ေအာက္ဆံုးအလႊာမွာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအလႊာသုံးရပ္ဟာ ကိတ္မုန္႔တစ္လုံးလုိ တစ္ထပ္စီျဖစ္ၿပီး တစ္လႊာနဲ႔တစ္လႊာ ဆက္စပ္မႈမရွိၾကဘဲ သီးျခားေနထုိင္ လႈပ္ရွားေနၾကတယ္။

ဒီေဝါဟာရကုိ တစ္ကမၻာလုံးမွာရွိတဲ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ အသုံးခ်လာတာကို ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။ ဆရာႀကီးေရးသားခဲ့တဲ့ စာတစ္ပုဒ္ကုိ ကြၽန္ေတာ္ မွတ္မိပါေသးတယ္။ ကိုလုိနီေခတ္မွာ '' rich nation, poor people '' (ႏုိင္ငံက ခ်မ္းသာၿပီး ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက ဆင္းရဲေနၾကတယ္)လုိ႔ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

မႏွစ္က ေနျပည္ေတာ္မွာက်င္းပတဲ့အစည္းအေဝးတစ္ခုမွာ စီးပြားေရး ႏုိဘယ္ဆုရတဲ့ ပါေမာကၡ J.Stiglizt က ျပန္ၿပီးသုံးသြားတာ ေတြ႕ရတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ထဲမွာ ထည့္ေျပာသြားေတာ့ ၾကားဖူးပါတယ္လုိ႔ စဥ္းစားမိတာ၊ ေနာက္မွ ဆရာႀကီး Furnivall သုံးခဲ့တဲ့ စကားျဖစ္တာကုိ သြားသတိရမိတယ္။ ဆရာႀကီးကုိ ကြၽန္ေတာ္ေလးစားပါတယ္။ ကုိယ္မမီလုိက္ေပမယ့္ အမွန္ေတာ့ သူဟာ ကြၽန္ေတာ့္အဖုိ႔ ျမင္ဆရာတစ္ဦးပါ။

တိတိက်က်ေျပာရရင္ သူ႔ရဲ႕စာေတြဖတ္ၿပီး တပည့္ျဖစ္လာတဲ့ တပည့္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာတစ္ဦးအေနနဲ႔ေတာ့ သူ႔ေရးသားခ်က္တစ္ခုကုိ ဘဝင္မက်တာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ကိုလုိနီေခတ္ စီးပြားေရးဘဝမွာ ျမန္မာေတြမပါဝင္ခဲ့ဘူးလုိ႔ ေရးသားခဲ့တယ္။ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမွာ ဥေရာပတုိက္သားေတြ၊ အိႏၵိယနဲ႔ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးေတြသာ ပါဝင္တယ္လုိ႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာ လည္း ျမန္မာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ မဖြံ႕ၿဖိဳးတာဟာ စီးပြားေရးဥပေဒသ ေၾကာင့္သာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆင္ေျခေပးခဲ့တယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္-မုတၱမကူးတုိ႔ လုပ္ငန္းမွာ ပါဝင္လာခဲ့တဲ့ ဦးနာေအာက္ က်ဆုံးရတာဟာ ေစ်းကြက္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေရးခဲ့ပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီက ထုတ္ေဝတဲ့ စာအုပ္ေတြမွာလည္း တုိင္းရင္းသားေတြကုိ ဖိအားေပးခဲ့တဲ့အတြက္ စီးပြားေရးဘဝမွာ ပါဝင္ခြင့္မရခဲ့ဘူးလုိ႔ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ စိတ္ထဲမွာဘဝင္မက်တာတစ္ခုက ေစ်းကြက္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာေတြ အခုလုိစီးပြားေရးဘဝမွာ မပါဝင္ႏုိင္ခဲ့ဘူးဆုိတဲ့ အခ်က္ျဖစ္တယ္။ '' Survival of the Fittest ''(သန္ျမန္တဲ့သူေတြရွင္သန္မႈရွိတယ္) ဆုိတဲ့ အဆုိကုိ ကြၽန္ေတာ္က လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ လက္မခံခ်င္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကလည္း ျမန္မာေတြ အခုလုိ စီးပြားေရးဘဝမွာ မပါဝင္တဲ့အေၾကာင္းကုိ သံသယျဖစ္မိပါတယ္။
ဒီႏွစ္ခ်က္အေပၚ အေျခခံၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ သုေတသနအစီအစဥ္ကုိ ေရးသားျပဳစုခဲ့ပါတယ္။

အစီအစဥ္ကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် သပ္သပ္ရပ္ရပ္ျဖစ္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ၿပီး သံ႐ုံးကတစ္ဆင့္၊ အေနာက္ဂ်ာမနီမွာရွိတဲ့ Alexandar Von-humboldt ေဖာင္ေဒးရွင္းကုိ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။  အခုလို တင္ျပၿပီးပညာသင္ဆုရမရကုိ စိုးရိမ္စိတ္အျပည့္နဲ႔ ေစာင့္ဆုိင္းခဲ့ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ သုေတသနအစီ အစဥ္ကုိ ဆန္းစစ္ဖို႔ ေဖာင္ေဒးရွင္းက အေနာက္ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ရွိတ ဲ့ပါေမာကၡေတြကုိ ျဖန္႔ေဝခဲ့ပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားတဲ့ပါေမာကၡက အစီအစဥ္ကုိ သုံးသပ္ၿပီး လက္ခံသင့္မသင့္ကုိ ေဖာင္ေဒးရွင္းထံသုိ႔ အၾကံျပဳပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ကြၽန္ေတာ္ရဲ႕ သုေတသနအစီအစဥ္ကုိ Marburg တကၠသိုလ္ကပါေမာကၡ Ropke ကလက္ခံခ့ဲၿပီး ေဖာင္ေဒးရွင္းထံသုိ႔ ေထာက္ခံမႈေပးခဲ့ပါတယ္။ ပါေမာကၡ Ropke ရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္ေကာင္းလို႔ ထင္ပါရဲ႕ တစ္လေလာက္ေစာင့္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေဖာင္ေဒးရွင္းက ကြၽန္ေတာ့္ကုိ ကနဦး ကာလအျဖစ္ တစ္ႏွစ္နဲ႔အဆင္ေျပရင္ ေနာက္ထပ္တစ္ႏွစ္လုပ္ခြင့္ေပးဖို႔ ခြင့္ျပဳခ့ဲပါတယ္။ ဒါနဲ႔ကြၽန္ေတာ္ဟာ အေနာက္ဂ်ာမနီကုိ ဘဲြ႕လြန္ပါရဂူဘဲြ႕ယူဖို႔ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာ ထြက္ခ့ဲပါတယ္။

Marburg တကၠသိုလ္မွာ သုေတသနမေဆာင္ရြက္မီ ကြၽန္ေတာ့္ကုိ မိသားစုတစ္စုနဲ႔ ေနထိုင္ေစၿပီး ဂ်ာမန္စာနဲ႔စကားကုိ သင္ေစပါတယ္။ ဂ်ာမန္ ဘာသာစကားဟာ အဂၤလိပ္စကားနဲ႔ နီးစပ္ေပမယ့့္ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ခက္ခဲတယ္။ ေနထုိင္ရတဲ့အိမ္က မိသားစုက လံုးဝအဂၤလိပ္စကားမတတ္ဘူး။ ဒီလိုလုပ္တာကလည္း ဂ်ာမန္စကားကုိ ေျပာေအာင္ တြန္းအားေပးတာျဖစ္တယ္။ အစားအေသာက္မွာလည္း ကြၽန္ေတာ့္အဖို႔ အခက္အခဲရွိခဲ့တယ္။ နံနက္စာနဲ႔ ေန႔လယ္စာအတြက္ေတာ့ အဆင္ေျပပါတယ္။
ဂ်ာမန္စကားသင္တဲ့ေက်ာင္းကေကြၽးပါတယ္။ ညဘက္က်ေတာ့ အိမ္မွာစားရတယ္။ ညဘက္မွာ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးက အစားအေသာက္ကုိ ခ်က္ျပဳတ္ မစားဘူး။ ဝက္ေပါင္ေျခာက္၊ ဝက္အူေခ်ာင္းေတြကုိ မခ်က္ဘဲစားရတာ။ ေပါင္မုန္႔ကလည္း ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးႀကိဳက္၊ ေပါင္မုန္႔အနက္ (Black Bread) တအားမာတယ္။ စားရတာအေတာ္ခက္တယ္။ ႀကိတ္မွိတ္ၿပီး စားေသာက္ ခဲ့ရတယ္။ အိမ္ရွင္အမ်ဳိးသမီးက ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕အေျခအေနကုိသိၿပီး သနားလို႔ထင္ပါရဲ႕။ ေနာက္ေတာ့ဟင္းခ်က္ၿပီးေကြၽးရွာတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ဂ်ာမန္ ဘာသာစကားကလည္း သိပ္တုိးတက္မလာေတာ့ သူကေျပာရွာတယ္။ ''မင္း ဂ်ာမန္စကားတတ္တဲ့အထိ ေစာင့္ရင္ေတာ့ အဆင္ေျပမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ငါပဲ အဂၤလိပ္စာသင္ဖို႔ လိုလိမ့္မယ္ထင္တယ္''လုိ႔ ၿငီးရွာတယ္။ ေလးလကာလအၿပီး တကၠသုိလ္မွာ သုေတသနစလုပ္ခဲ့တယ္။ အခ်ိန္ကလည္း တစ္ႏွစ္ပဲရတာမုိ႔ တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ သိသာထင္ရွားေအာင္ႀကိဳးစား ရတယ္။ ဒါမွ ေနာက္ထပ္တစ္ႏွစ္တုိးၿပီး လုပ္ခြင့္ရမွာ။ ဆရာလုပ္တဲ့ ပါေမာကၡက ပါေမာကၡဌာနမွဴး ျဖစ္ပါတယ္။

ဂ်ာမန္တကၠသုိလ္ေတြအနက္ စီးပြားေရးပညာမွာ အထူးခြၽန္ဆုံးသူ ျဖစ္ၿပီး သိပ္ၿပီးတိက်တယ္။ စဥ္းစားပုံ စဥ္းစားနည္းက တည္ၿငိမ္တယ္။ ျပတ္သားတယ္။

ကြၽန္ေတာ္လုပ္တဲ့ သုေတသနက စီးပြားေရးသမုိင္း ျဖစ္တာမုိ႔ သမုိင္းဘာသာရပ္ကုိ ထဲထဲဝင္ဝင္ေလ့လာခြင့္ရခဲ့တယ္။ အမွန္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က သမုိင္းကုိ ႏွစ္သက္တယ္။ ဝါသနာပါခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ စနစ္တက် ေလ့လာခြင့္မရခဲ့ဘူး။ သမိုင္းဘာသာရပ္နဲ႔ စီးပြားေရးဘာသာရပ္ဟာ အသြင္ျခားနားတယ္။ စီးပြားေရးပညာက ယူဆခ်က္ကုိ အေျချပဳတယ္။ သမုိင္းပညာကေတာ့ သက္ေသအေထာက္အထား ခုိင္ခုိင္လုံလုံရွိမွ လက္ခံတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ ဒီသုေတသနေဆာင္ရြက္ရင္း ငယ္ငယ္တုန္းက သတိမျပဳမိတဲ့  သက္ေသအေထာက္အထားကုိ ေလးစားဖုိ႔လုိအပ္တာကုိ သတိျပဳမိခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ သုေတသနအတြက္ လုိအပ္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြက အဂၤလန္ႏုိင္ငံမွာရွိတာမုိ႔ ပါေမာကၡရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ လန္ဒန္မွာ ေလးလတိတိ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ သြားေရာက္စုစည္း ခဲ့ပါတယ္။

လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာ ကမၻာေက်ာ္တဲ့ British Library ဆုိတာရွိပါတယ္။ ျဗိတိသွ်စာၾကည့္တုိက္ျဖစ္ပါတယ္။ စာၾကည့္တုိက္ဆုိေပမယ့္ သာမန္စာအုပ္ စာတမ္းေတြစုထား႐ုံသက္သက္ မဟုတ္ပါဘူး။ စာအုပ္စာတမ္းေတြအျပင္ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြလည္း ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ British Library မွာ တစ္ခ်ိန္က ၿဗိတိသွ်ကိုလုိနီႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ နီေပါ၊ သီရိလကၤာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ အေထာက္အထားေတြကုိ စုစည္းထားပါတယ္။ India Office Library (အိႏၵိယ႐ုံးစာၾကည့္တုိက္) လည္းရွိၿပီး ဒီစာၾကည့္တုိက္႐ုံးခြဲက သီးျခားျဖစ္ပါ တယ္။ တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြကေတာ့ စာရြက္စာတမ္း၊ စာအုပ္စုစည္းမႈဟာ ျဖန္႔စီလုိက္မယ္ဆုိရင္ ခုနစ္မုိင္ခန္႔ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာရင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ ေျမပုံေတြဟာ မ်ဳိးစုံလွပါတယ္။ ျပည့္ျပည့္စုံစုံရွိလွပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္သိရွိရတာက ကိုလုိနီေခတ္တုန္းက အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစုိးရဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာရြက္စာတမ္း၊ စာရင္းအခ်က္အလက္ ႏွစ္စုံ စုေဆာင္းထားေၾကာင္း သိရပါတယ္။ တစ္စုံကုိေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ စာၾကည့္တုိက္မွာ ထားရွိပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းမွာ ဂ်ပန္ေတြ ဗုံးႀကဲစဥ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တုိက္မီးေလာင္ကြၽမ္းခဲ့ၿပီး တန္ဖုိးရွိလွတဲ့ စာအုပ္ေတြ၊ စာတမ္းေတြ၊ စာရင္းအခ်က္အလက္ေတြ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရပါတယ္။ အျခားတစ္စုံကေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ကုိလ္ကတၱားၿမိဳ႕မွာ ထိန္းသိမ္းထားၿပီး ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ့ India Office Libraryမွာ ရွိပါတယ္။

စာၾကည့္တုိက္မွာရွိတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြဟာ တန္ဖုိးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့ ရတနာသိုက္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္မ်ားျဖစ္ႏုိင္ရင္ ဒါေတြအားလုံးကုိ ျမန္မာျပည္ကုိ ျပန္သယ္ၿပီး ယူခ်င္လုိက္တာ။ ကြၽန္ေတာ္ဟာ ေလးလတိတိ ေန႔စဥ္ ဒီစာရြက္စာတမ္းေတြ၊ စာအုပ္ေတြၾကားထဲေနၿပီး မိမိသုေတသနအတြက္ လုိအပ္မယ္လုိ႔ယူဆရတာေတြကုိ ကူးယူၿပီး စုေဆာင္းခဲ့ပါတယ္။ ေက်နပ္ေလာက္တဲ့အထိ ကူးယူၿပီးမွ ေလးလျပည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံကုိ ျပန္ ခဲ့ပါတယ္။

တစ္ႏွစ္ျပည့္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ပါေမာကၡဆရာက ေက်နပ္လုိ႔ ေနာက္ထပ္တစ္ႏွစ္ထပ္ၿပီး သုေတသနလုပ္ခြင့္ျပဳပါတယ္။ ရရွိတဲ့အခ်က္အလက္ေတြကုိ စုစည္းၿပီး ကြၽန္ေတာ္ဟာ ဘြဲ႕လြန္ပါရဂူအတြက္ က်မ္းႀကီးတစ္ေစာင္ စတင္ျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ ဆရာလုပ္တဲ့သူက က်မ္းႀကီးကုိ စာအုပ္တစ္အုပ္အျဖစ္ ေရးသားျပဳစုဖုိ႔ အႀကံေပးခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ သုေတသနအေၾကာင္းကုိ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံမွာ နာမည္ႀကီးတကၠသုိလ္ျဖစ္တဲ့ Heidelberg မွာ သြားေရာက္ၿပီး စာတမ္းကုိ ဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတကၠသိုလ္မွာ ပါေမာကၡႀကီးတစ္ဦးကုိ ေတြ႕ခဲ့ရ ပါတယ္။
ဒီဆရာႀကီးဟာ ျမန္မာျပည္ကုိ အထူးျပဳေလ့လာတဲ့သူျဖစ္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာအေတြးအေခၚေတြကုိ ေလ့လာတဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကုိလည္း မၾကာခဏေရာက္ဖူးသူျဖစ္တယ္။ ဒီပုဂၢိဳလ္လုိလူမ်ဳိးနဲ႔ေတြ႕ခြင့္ရတာဟာ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ အလြန္အက်ဳိးရွိတဲ့ အေတြ႕အႀကဳံတစ္ရပ္ပါပဲ။ ဆရာႀကီးက ကြၽန္ေတာ္လုပ္ေနတဲ့ သုေတသနလုပ္ငန္းကုိ အားေပးတယ္။ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကုိ သူ႔ရဲ႕တကၠသုိလ္က စာအုပ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝခြင့္ျပဳမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြ ၿပီးဆုံးၿပီးတဲ့အတြက္ မိမိရဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္ကုိ က်မ္းႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ ျပဳစုဖုိ႔ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။

က်မ္းႀကီးတစ္ေစာင္လုံးအေၾကာင္းမေျပာေတာ့ဘဲ ထူးျခားတဲ့ေတြ႕ရွိခ်က္ သုံးရပ္ကုိသာ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။
----------
ပထမအခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးသမုိင္းမွာ အၿမဲတမ္းေဖာ္ျပထားသလုိ ကုိလုိနီေခတ္အတြင္း ျမန္မာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကုိ ''ေခါင္းပုံျဖတ္''မႈေတြဟာလည္း စာရင္းဇယား၊ စာရြက္စာတမ္းေတြမွာ ခုိင္လုံတဲ့သက္ေသေတြ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
ဥပမာတစ္ခု အေနနဲ႔ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားေတြက ဓာတ္မီးျခစ္ကုိ တီထြင္ထုတ္လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒီမီးျခစ္ဟာ ႐ုိး႐ုိးသစ္သားမီးျခစ္ထက္ေကာင္းပါတယ္၊ သုံးစြဲသူေတြကလည္း ႏွစ္သက္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သစ္သားမီးျခစ္ေတြကုိ ထုတ္လုပ္ေနၾကတဲ့သူေတြက အိႏၵိယလူမ်ဳိးေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဓာတ္မီးျခစ္ထုတ္လုပ္သူေတြကုိ ဥပေဒအရတားျမစ္ပိတ္ဆုိ႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒါက သာဓကတစ္ခုကေလးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ဥပမာေတြ အေျမာက္အျမားရွိခဲ့ပါတယ္။
----------
ဒုတိယေတြ႕ရွိခ်က္က အခုလုိ ''ေခါင္းပုံျဖတ္''ျခင္း ခံခဲ့ရေပမယ့္ ထူးခြၽန္တဲ့ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားေတြဟာ စြန္႔ထြင္ဦးစီးမႈေတြ က်င့္သုံးၿပီး ရွင္သန္တဲ့ သာဓကေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ကုိလုိနီေခတ္မွာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ ဆန္စပါးအေပၚ အေျခခံထားပါတယ္။ ဆန္စပါးေတြတင္ပုိ႔တဲ့ေနရာမွာ ကမၻာ့နံပါတ္ တစ္ေနရာမွာ ရပ္တည္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလုိတင္ပုိ႔ေရာင္းခ်တဲ့ေနရာမွာ အဂၤလိပ္နဲ႔ ဥေရာပကုမၸဏီေတြက ႀကီးစုိးေနပါတယ္။ ဆန္စက္ႀကီးေတြကုိလည္း ႏုိင္ငံျခားသားေတြ ပိုင္ဆုိင္ၾကပါတယ္။ ေတာင္သူလယ္သမားအမ်ားစုကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
ဒါေပမယ့္ အခုလုိ စုိက္ပ်ဳိးတဲ့ ဆန္စပါးေတြကုိ ဆန္စက္ေတြဆီေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးသူေတြက ပြဲစားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပြဲစားေတြဟာ ျမန္မာေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ျမန္မာေတြစီးပြားေရး မလုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ လႈပ္ရွားၾကတာ တက္တက္ၾကြၾကြပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ ေတြကုိ စြန္႔ထြင္ဦးစီးမႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း မရွိတာသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ စြန္႔ထြင္ဦးစီးမႈရဲ႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိမႈသုံးသပ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ စီးပြားေရးဘဝမွာ ပါဝင္ပတ္သက္တာကုိ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
----------
ေနာက္ဆုံးအခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရးသမုိင္းမွာ လူတုိင္းမသိတဲ့ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္နဲ႔ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၁၈၅၂ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ထူးျခားတဲ့ေျပာင္း လဲမႈတစ္ရပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ 'ဧရာဝတီတုိင္းေဒသႀကီးဟာ ဆန္စပါး အႀကီးအက်ယ္ ထုတ္လုပ္လာႏုိင္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္' ျဖစ္ပါတယ္။
ယေန႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သိရွိတဲ့ ဧရာဝတီတုိင္းေဒသႀကီးဟာ တစ္ခ်ိန္က ငွက္ဖ်ားထူေျပာၿပီး ျမစ္ေခ်ာင္း အင္းအုိင္ေပါမ်ားၿပီး မၾကာခဏ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဒသျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဒသဟာ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီးရဲ႕ ျမစ္ဝွမ္းေဒသျဖစ္ပါတယ္။ ျမစ္ဝွမ္းေဒသ ျဖစ္တဲ့အေလ်ာက္ စုိက္ပ်ဳိးေရးအတြက္ အလြန္သင့္ေတာ္တဲ့ ေဒသတစ္ခု ျဖစ္ပါ တယ္။
အခုလိုပါပဲ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံက Nile ျမစ္ဝွမ္းေဒသ၊ Vietnam ႏုိင္ငံက Red River ျမစ္ဝွမ္းေဒသနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံက Chao Phra ျမစ္ဝွမ္းေဒသတို႔မွ စိုက္ပ်ဳိး ေရးလုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ စီးပြား ေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိခဲ့တာ သမိုင္းသာဓကေတြ ရွိပါတယ္။ အခုလိုပါပဲ ျမန္မာျပည္မွာလည္း ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္းေဒသဟာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
အခုလို တစ္ခ်ိန္က ဘာမွမရွိခဲ့တဲ့ေဒသကို ကမၻာ့စပါးက်ီျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ခဲ့သလဲ၊ ဘယ္လုိမဟာဗ်ဴဟာေတြခ်မွတ္ခဲ့သလဲ၊ ဒီအေၾကာင္း ကို လူေတြမသိၾကဘူး။ အမွန္ေတာ့ ဒီတုန္းက အသုံးခ်တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေတြဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္အတြက္ အသုံးဝင္ႏုိင္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဂၤလိပ္အစိုးရဟာ ယခုလို ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ထုတ္လုပ္ေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားတင္ပို႔ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ပံ့ပိုးမႈေတြကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ ပင္လယ္ေရမဝင္ေအာင္ တာတမံေတြ တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး ''ဓားမဦးခ်''စနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တယ္။ ဆန္ကတစ္ဆင့္ စပါးထြက္ႏုိင္ေအာင္ ဆန္အိတ္ေတြ သယ္ေဆာင္ဖို႔ ပံ့ပိုးခဲ့တယ္၊ လိုအပ္တဲ့ေခ်းေငြေတြ ထုတ္ေပးခဲ့တယ္။
ပဓာနအက်ဆုံးအခန္းကိုေတာ့ ျမန္မာလယ္သမားေတြ ပါဝင္တာဝန္ယူခဲ့ တာျဖစ္တယ္။ ဒီလယ္သမားေတြ ဘယ္ကလာၾကသလဲ။ သမုိင္းအေထာက္အထားအရ သူတို႔တစ္ေတြဟာ အညာေဒသက ေရႊ႕ေျပာင္းလာတဲ့သူေတြျဖစ္ တယ္။ သိၾကတဲ့အတုိင္း ဒီတုန္းက အထက္ျမန္မာျပည္မွာ ျမန္မာမင္းေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ဆဲကာလျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာက္ျမန္မာျပည္မွာ အခုလိုအခြင့္ အေရးေပၚေပါက္လာတဲ့အတြက္ အလုံးအရင္းနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့တာေတြ႕ ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားဆိုတာ အခုမွ ေပၚလာတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး၊ ဟိုတစ္ခ်ိန္ကတည္းက ''ေရၾကည္ရာ၊ ျမက္ႏုရာ''သြားၾက၊ ေရႊ႕ၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာလယ္သမားေတြဟာ အမွန္ေတာ့ ''စြန္႔ထြင္ဦးစီး''တဲ့ သူေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ေတြ႕ရိွခ်က္ေတြကို စနစ္တက်စုစည္းၿပီး က်မ္းႀကီးတစ္ေစာင္ျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ ပါေမာကၡဆရာက သေဘာက်ေက်နပ္ၿပီး စာအုပ္တစ္အုပ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝဖို႔ ညႊန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ က်မ္းႀကီးကို '' Burmese Entrepreneurship; Creative Response in the Colonial Economy '' အမည္နဲ႔ Heidelberg တကၠသိုလ္က စာအုပ္တစ္အုပ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝေပးခဲ့ပါတယ္။ ''ျမန္မာ့စြန္႔ထြင္ ဦးစီးမႈ၊ ကိုလိုနီစီးပြားေရးစနစ္အတြင္း ရွင္သန္တဲ့ တုံ႔ျပန္မႈ''အမည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ကို ျပန္လည္ထုတ္ေဝဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္၊ အရင္တုန္းက ထုတ္ခဲ့တဲ့စာအုပ္ေတြ မရိွေတာ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားတကၠသိုလ္က စာၾကည့္ တိုက္အခ်ဳိ႕မွာသာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ရပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္ဟာ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေနၿပီး ဘြဲ႕လြန္ပါရဂူဘြဲ႕ယူၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အကုန္မွာ ျပန္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈကို ေက်နပ္အားရေပမယ့္ တစ္ဖက္မွာေတာ့ ဘယ္လိုမွ အစားမထိုးႏိုင္တဲ့ ဆံုး႐ံႈးမႈ တစ္ခုကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ မိခင္ဟာ ကြၽန္ေတာ္ ဂ်ာမနီမွာ ရွိစဥ္က ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ အသည္းအသန္ျဖစ္တုန္းကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ လူႀကီးေတြကို ခြင့္ေတာင္းၿပီး ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ျမန္မာျပည္ျပန္ၿပီး မိခင္ကို ျပဳစုခဲ့ပါတယ္။
မိခင္အတြက္ရည္စူးၿပီး သကၤန္းကပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ကြၽန္ေတာ္အသားမစားေတာ့ပါဘူး။ ေလာကမွာ ေပးဆပ္မႈမရွိဘဲ ေအာင္ျမင္မႈမရ ႏုိင္ဘူးဆိုတာ သေဘာေပါက္မိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ပါရဂူဘြဲ႕ ယူတုန္းကလည္း ဒီအတိုင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပါရဂူဘြဲ႕ရၿပီး ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ၿပီး မၾကာမီပဲ ဖခင္ဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဘဝမွာ ေပးဆပ္မႈေတြ မ်ားလြန္းလွတယ္လို႔ သုံးသပ္မိပါတယ္။ ။