ရခုိင္ျပည္နယ္ လ.ဝ.က ဒု-ျပည္နယ္မွဴး (ျငိမ္း) ဦးသာျမ ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံျခင္း
ေနာင္ရဲခုိင္ (အာရကန္လိႈင္းသံ)
ေမး။ ။ မဂၤလာပါဆရာၾကီး။ ဆရာၾကီးက ရခုိင္ျပည္နယ္ လ.ဝ.က မွာ အခ်ိန္အၾကာၾကီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတယ္လုိ ႔ ၾကားသိရတဲ့အတြက္ သိခ်င္တာေလးေတြ ေမးျမန္းခြင့္ျပဳပါ။ ဆရာၾကီးရဲ႕ ဇာတိႏွင့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတဲ့ ေနရာေဒသေတြကို ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ေမြးရာဇာတိက ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ႕ လမ္းမေတာ္ေျမာက္ရပ္ကြက္ကပါ။
၁၉၅၇ ခုနွစ္မွ ဒီ လ.ဝ.က လူဝင္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးမွာ အလုပ္စဝင္ခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီတုန္းက ကၽြန္ေတာ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရတဲ့ ရာထူးကုိ
လူဝင္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးမွဴးလုိ ႔
ေခၚပါတယ္။ မူဆယ္၊ ဗန္းေမာ္၊ ေကာလင္း စတဲ့ ရွမ္းျပည္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔
ရန္ကုန္တုိ႔မွာ တာဝန္က်ျပီးမွ ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ႕ကို ၁၉၆၇ ေလာက္မွာ
ေရာက္ရွိ လာတာပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လက္ေအာက္ျပည္နယ္မွဴးနဲ႔ ဒုျပည္နယ္မွဴး
အျဖစ္နဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ျပီး ၁၉၈၉ ခုနွစ္မွာ ၈၈
အေရးေတာ္ပံုမွာ ပါခဲ့တယ္ဆုိျပီး Forced to Retire ေပးခံခဲ့ရတယ္။ ၁၉၉၀
ခုနွစ္မွာမွ ရန္ကုန္ကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ခဲ့ပါတယ္ ။ အခု အသက္ (၈၂) ႏွစ္ရွိျပီ။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးက ၁၉၆၇ ကေန ၁၉၈၉ အထိ လဝကမွာ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ျပီး ျပည္နယ္တာဝန္အဆင့္ေတြကုိ ယူခဲ့တယ္ဆုိေတာ့ ဒီကေန႔ ရခုိင္ျပည္မွာျဖစ္ေနတဲ့ ရခုိင္ျပည္ ဘဂၤလီအေရးအခင္းကုိ ၾကားသိရတဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ ေျပာျပခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းေတြ ရွိပါသလား။ ဆရာၾကီး ေတြ႕ ၾကံဳခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳေလးေတြကိုလည္း ျပန္လည္ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တကၠသိုလ္မွာတုန္းက ဘူးသီးေတာင္အမတ္ ေရာဟီး ဘသာ ဆုိသူက ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ေနရွင္းသတင္းစာမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ဘဂၤလီေတြကို ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ လူမ်ဴိးတစ္မ်ဴိးအျဖစ္ တီထြင္ေရးထည့္တာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီဇတ္လမ္းဟာ တီထြင္လုပ္ၾကံဖန္တီး တဲ့ ဇတ္လမ္းျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက ဆရာဦးေဖာ္ဇံဟာ ဓညဝတီ ရခုိင္ ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္းမွာ ဥကၠဌ ျဖစ္တယ္။ ဆရာက ေရာ္ဟီး ဘသာေရးတဲ့ ဇတ္လမ္းကို သတင္းစာမွာပဲ ရုိဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိဘူးဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကုိ ဓမၼဓိဌာန္က်က် ျပန္ေရးခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီက စျပီး ရုိဟင္ဂ်ာမူစလင္ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကုိ ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္း က ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ကုလား-ရခုိင္အဓိကရုဏ္းျဖစ္ဖ ူးတယ္။
အဲ့ဒီျပႆနာဟာလည္း ဂ်ပန္နဲ႔ အဂၤလိပ္တုိ႔ ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ လက္နက္ေတြ
အားကုိးနဲ႔ ကုလားေတြက စတင္ျပႆနာရွာ ရန္စတာေၾကာင့္ ျဖစ္ တာပဲ။ ျပီးရင္
စစ္ေတြအေရးပုိင္ ဦးေက်ာ္ခုိင္ကို သတ္ပစ္တာလဲ ရွိဖူးတယ္။ ဒီလူေတြဟာ
မၾကာမၾကာရာဇဝတ္မႈမ်ဳိးစံုကု ိ
က်ဴးလြန္တတ္ၾကတယ္။ ဒီထက္ဆုိးတာက ဒီဘဂၤလီေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံေပၚမွာ
သစၥာ မရွိဘူး။ ျပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အလံေတာ္ကုိလည္း ဘယ္ေတာ့မွ အေလး
မျပဳၾကဘူး။ ဘာသာေရးအရဆုိျပီး ဦးမညြတ္ၾကဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ နုိင္ငံသား
အျဖစ္ေတာ့ ခံလုိၾကတယ္။ အရမ္းအံ့ၾသဖုိ႔ေကာင္းတာပဲ။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီး လူမ်ဳိးတမ်ဳိးဆုိတာ ဆယ္စုရာစုတစ္ခုနဲ႔ ျဖစ္ေပၚလာ တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္လုိျဖစ္ေပၚလာတာလဲ။ ဒီကိစၥမ်ဳိးက ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ ရခုိင္ျပည္တစ္ခုတည္းမွာပဲ ျဖစ္ေပၚတာလား၊ သိသေလာက္ ရွင္းျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးဆုိတာ ယဥ္ေက်းမႈ ဘာသာစကား ဓေလ့ထံုးထမ္း စဥ္လာေတြ သီးျခားျဖစ္တည္ရမယ္လုိ႔ ၾကားဖူးတယ္၊ ဗမာျပည္မွာ အဂၤလိပ္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတုန္းကသြင္းခဲ့တ ဲ့
ႏုိင္ငံျခားသားေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတယ္။ ဥပမာ အိႏၵိယနုိင္ငံသား (ဟိႏၵဴ)၊
တရုတ္နုိင္ငံသား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နုိင္ငံသား (ဟုိတုန္းက
အိႏိၵယႏုိင္ငံသား)ေတြ၊ ဒါေပမယ့္ အခုခါမွာ ဟိႏၵဴ တမီလ္၊ ပန္ခ်ာပီ၊ ေဂၚရခါး၊
တရုတ္ေတြက လူမ်ဴိးသစ္အျဖစ္ ဖန္တီးလာတာ ကုိ မေတြ႕ရဘူး။ ဒီဘဂၤလီေတြကေတာ့
ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဴိးသစ္အျဖစ္ အတင္း ဖန္တီးလာတာကုိ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေတြ႕ရွိရတယ္။ ဒါဘာေၾကာင့္လဲ ဘာ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြရွိေနသလဲဆုိတ ာကိုု ေသခ်ာ ဆန္းစစ္ဖုိ႔ လုိတယ္။ အမွန္မွာ ဒီဘဂၤလီေတြဟာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြပဲ။
ဒီကေန႔ ထုိင္းႏုိင္ငံ ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ က ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ
အမ်ားၾကီးေရာက္သြားျပီ။ ဒီလူေတြဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ လူမ်ဴိးသစ္အျဖစ္နဲ႔
လုပ္ၾကံေတာင္း ဆုိမယ္၊ ႏုိင္ငံသား အျဖစ္ေတာင္းမယ္ဆုိရင္ ရႏိုင္မလားလုိ႔
ကၽြန္ေတာ္ စဥ္းစားမိတယ္။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒအရ ရုိဟင္ဂ်ာမရွိဘူးလုိ႔ ေျပာေနေပမယ့္ ဘဂၤလီ တခ်ဳိ႕က ရုိဟင္ဂ်ာမွ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဴိးလုိ႔ နာမည္ခံေနၾကတယ္။ ဒီကိစၥမ်ဴိးကို ဥပေဒအရ အေရးယူနုိင္ပါသလားဆရာ။
ေျဖ။ ။ ကမာၻ႔သမုိင္း၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွသမုိင္း၊ ျမန္မာ့သမုိင္း၊ ရခုိင္ သမုိင္းေတြ ထဲမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဴိးဆုိတာ မရွိခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကေန႔ အစုိးရကလဲ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆုိတာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မရွိဘူး၊ ျမန္မာ့ တုိင္းရင္းသား ထဲမွာ မရွိဘူးလုိ႔ တရားဝင္ေျပာေနၾကျပီပဲ။ ဘဂၤလီနာမည္ ကုိသာ ခံလုိတဲ့လူေတြလဲရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာမရွိတဲ့ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကို အတင္း နာမည္သစ္ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ ခံေနတယ္ဆုိရင္ ရာဇဝတ္မွဳနဲ႔ အေရးယူ လုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြက အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ ရဲရဲဝံ့ဝံ့လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိေနတယ္။ ဒီလိုမွ မလုပ္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒကုိ ဒီေကာင္ေတြ လံုးဝေၾကာက္မွာမဟုတ္ဘူး။ ပုိျပီးအတင့္ရဲလာ လိမ့္မယ္။ ေနာက္ေနာင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ လုလာ လိမ့္မယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာရဲတယ္။ ဒီကိစၥ တစ္မ်ဴိးသားလံုးနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ကိစၥပဲ မေပါ့ၾကပါနဲ႔ လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္သတိေပးခ်င္တယ္။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီး လဝက နဲ႔ အမတ ဆုိတာ ဘာကြာပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ လဝက ဆုိတာ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာန ျဖစ္ တယ္။ အမတ ဆုိတာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပံုတင္ဌာနျဖစ္ တယ္။
လူဝင္မႈ ၾကီးၾကပ္ေရးဌာန ဆုိတာ ႏုိင္ငံျခားသားေတြ ခုိးဝင္လာေရာက္မႈကုိ
စစ္ေဆး တဲ့ ဌာနျဖစ္ျပီး အမတ ဆုိတာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပံုတင္ကိစၥေတြ ကို
ေဆာင္ရြက္ တဲ့ ဌာနျဖစ္တယ္။ ဒီဌာနႏွစ္ခု မတူဘူး။ ကၽြန္ေတာ္က လဝကဆုိတဲ့
ဌာနမွာ အလုပ္ဝင္ခဲ့တာ၊ ေနာက္ပုိင္းမွာ လဝကနဲ႔ အမတ ေပါင္းလုိက္တာ ၁၉၅၉
ခုႏွစ္လုိ႔ ထင္တယ္။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးက ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ လဝကမွာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြ ၾကာ တယ္ဆုိေတာ့ တစ္ဖက္နုိင္ငံသားေတြ ျမန္မာနုိင္ငံထဲ ခုိးဝင္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိႏုိင္ပါသလဲ။ ခန္႔မွန္းျပီး ေျပာေပးပါ။ ရွင္းျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ တဖက္နုိင္ငံက ဝင္ေရာက္ လာမႈဟာ ၇၅% ေက်ာ္မယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဘူးသီးေတာင္-ေမာင္ေတာနယ္ကုိ
တာဝန္ရွိသူ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ေရာက္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြမွာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္နွစ္
လူဦးေရ တုိးပြားမႈေတြ အရမ္းမ်ားေနတယ္။ ဒီတုိးပြားႏွဳန္းဟာ
ေမြးဖြားမႈႏွဳန္းနဲ႔လည္း ဆုိင္တယ္။ ဘယ္လုိမွမျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ျပီးေတာ့
ရခုိင္ျပည္နယ္ နယ္စပ္ရဲ႕ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးတာဝန္ခ်ထ ားတဲ့
အဖြဲ႔ေတြဟာ ဒီတာဝန္ကုိ ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမရွိဘူး။
တာဝန္ေပးထားတဲ့ လူဦးေရ နည္း တယ္။ စခန္းတစ္ေနရာနဲ႔ တစ္ေနရာ ရွစ္မုိင္ကေန
မုိင္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ကြာေဝး တယ္။ နယ္စပ္တစ္ခုလံုး ထိစပ္မႈကလည္း မုိင္ေပါင္း
(၁၆၀) ေလာက္ရွိတယ္။ ဘယ္လုိမွ ဝင္ေရာက္လာမႈကုိ ကာကြယ္ႏုိင္တဲ့
အေျခအေနမရွိဘူး။ စခန္း တစ္ခုမွာ အမ်ားဆံုးတာဝန္ေပးႏုိင္တာ သံုးဦးပဲရိွတယ္။
တဖက္ႏုိင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ ေပါက္ဖြားႏွဳန္းဟာ အရမ္းမ်ားေနတယ္။ နယ္စပ္ေန
ဘဂၤလီေတြဟာ လူမ်ဳိးတူတယ္၊ ဘာသာစကားတူတယ္၊ ယဥ္ေက်းမႈတူတယ္၊ ဘာမွျခားနား
တာမရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္သူတုိ႔ကုိ ခြဲျခားႏုိင္ဖုိ႔ ခက္ခဲတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဖက္က အားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနတယ္။
တာဝန္ေပးတယ္လုိ႔သာဆုိေပမယ့္ အျဖစ္ပဲေပးတာ။ တာဝန္ေက်ပြန္ဖုိ႔ ဘယ္လုိမွမျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဘယ္သူမွ မလုပ္ႏုိင္ဘူး။
ေမး။ ။ ဒီလုိကိစၥမ်ဴိးကုိ ဥပမာတစ္ခုေပးျပီး ရွင္းျပေပးပါ ဆရာၾကီး။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘူးသီးေတာင္-ေမာင္ေတာမွာ တဖက္ႏုိင္ငံက ခုိးဝင္လာ တဲ့ သူေတြကုိ ဖမ္းဖူးတယ္။ ခုိးဝင္လာတဲ့သူေတြကို ဖမ္းတဲ့အခ်ိန္မွာ ဖမ္းသူနဲ႔ ခုိးဝင္သူ မမွ်ဘူး။ ဖမ္းတဲ့သူက သံုးေလးေယာက္၊ ခုိးဝင္လာတဲ့သူက (၃၀-၄၀)၊ ဒီေတာ့ ခ်ည္စရာၾကိဳးမရွိဘူး။ လက္ထိပ္မရွိဘူး။ ေသနတ္ပါလုိ႔ သူတုိ႔ေၾကာက္တာပဲ ရွိတယ္။ စခန္းကိုေရာက္ေတာ့ အိပ္ဖုိ႔ေနရာေပးရတယ္။ ထမင္းခ်က္ေကၽြးရတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြပါလာေတာ့ အိမ္သာ တက္ ေနာက္ေဖး သြားမယ္ဆုိျပီး ထြက္ေျပးသြားၾကတယ္။ လုိက္မ ဖမ္းႏုိင္ ဘူး။ လုိက္ဖမ္းျပန္ရင္လည္း စခန္းမွာရွိတဲ့သူေတြ ထြက္ေျပးၾကျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဝန္ထမ္းေတြ အရူးက်ေနတာဘဲ။ တခါတေလ ဖမ္းမိလုိ႔ တရားစြဲလုိ႔ ေထာင္က်သြားၾကတယ္။ ေထာင္က် ႏွစ္ေက်ေတာ့ တဖက္ႏုိင္ငံ ကုိ ျပန္ပုိ႔တယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက သူတုိ႔လူမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ျငင္းတယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဘယ္မွာထားရမွန္းဘယ္ကိုပုိ႔ရ မွန္း
မသိဘူး။ ဒီလုိ မ်ဴိး အခက္အခဲေတြ အမ်ားၾကီး ၾကံဳခဲ့ရတယ္။ ဒီေတာ့
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အဖြဲ႕ ဝင္ေတြ ခုိးဝင္လာသူေတြကုိ ဖမ္းရမွာေတာင္
ေၾကာက္ေနျပီ။ ခုိးဝင္လာ သူေတြ ကို ဖမ္းျပီးေထာင္ခ်မယ္ ျပီးရင္ျပန္လႊတ္မယ္
ဒီစရိတ္ေတြ ႏုိင္ငံေတာ္ က က်ခံရတယ္။ ေကၽြးေမြးေရး စရိတ္ရွိတယ္။
က်န္းမာေရးစရိတ္ရွိတယ္။ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးစရိတ္ရွိတ ယ္။
ဒီစရိတ္ေတြကို ႏုိင္ငံေတာ္က မက်ခံမီ ဖမ္းတဲ့လူက စုိက္ထုတ္ရတယ္။
ဒီလုိျပႆနာေတြရွိတဲ့အတြက္ ဘယ္သူကမွ မဖမ္းခ်င္ၾကဘူး။ ဖမ္းတဲ့လူကလည္း ဌာနမွာ
နာမည္ဆုိးနဲ႔ တျဖည္းျဖည္းၾကံဳ လာတယ္။ ဒီေတာ့ ဝင္ခ်င္တုိင္းဝင္
ထြက္ခ်င္တုိင္းထြက္ေနၾကတာပဲ ။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးတုိ႔ လဝကမွာလုပ္ခဲ့စဥ္တုန္းက မွတ္ပံုတင္ထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ ဘဂၤလီေတြမရွိဘူးလား။ ရွိခဲ့ရင္ အမွတ္တရေလးေတြ ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ မွတ္ပံုတင္ဆုိတာက ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ သြားဖုိ႔လာဖုိ႔ စစ္ေဆးတဲ့အခါ သက္ေသခံလက္မွတ္တစ္ခုသာျဖစ္တ ယ္။
နုိင္ငံသားျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပတာ မဟုတ္ဘူး။ တုိင္းရင္းသားျဖစ္မႈကုိ
ဆုိလုိတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ့ ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ေခတ္ကစလုိ ႔
မွတ္ပံုတင္ရွိမွ သြားလုိ႔လာလုိ႔ ရ တယ္။ ေလယာဥ္စီးလုိ႔ရတယ္။
ကားစီးလုိ႔ရတယ္။ သေဘာၤစီးလုိ႔ရတယ္။ သမဝါယမက ေပးတဲ့ပစၥည္းေတြ ထုတ္ခြင့္ရတယ္။
ဒီလုိအခြင့္အေရးေတြ ရေတာ့ လူတုိင္းလုိခ်င္တယ္။ ဒီေန႔လဲ မွတ္ပံုတင္ဟာ
ျမန္မာျပည္မွာ အေရးတၾကီးလုိအပ္ေနတာပဲ မဟုတ္လား။ မွတ္ပံုတင္ရံုးေတြမွာ
ဝန္ထမ္းက (၃၀-၄၀) ပြဲစားက အမ်ားၾကီးဆုိေတာ့ လဝကရံုးေတြဟာ အျမဲတမ္း စည္ကား
တယ္။ ဝန္ထမ္းေတြလည္း ေငြရႊင္တယ္။ ပုိက္ဆံေတာင္းစရာမလုိဘူး။ သူ႔ အလုိလုိ
ေရာ့ ... ဆုိျပီး ေပးၾကတယ္။ ဆြဲအံထဲမွာ ပစ္သြင္းခဲ့ၾကတယ္။ အမွန္ မွာ ဆုိရင္
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ မွတ္ပံုတင္ေပ်ာက္ပ်က္သြားတဲ ့ လူေတြကို သာ မွတ္ပံုတင္မိတၱူေတြျပန္လုပ္ ေပးရတာပဲ ရွိတယ္။ အသစ္ထပ္လုပ္ေပး ခြင့္မရွိဘူး။ အသက္ (၁၈) နွစ္ျပည့္တဲ့လူေတြကိုသာ အသစ္ထုတ္ေပးတာ။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးက လဝက နဲ႔ အမတ ကုိ ေပါင္းပစ္တယ္ဆုိေတာ့ ဘာေၾကာင့္လဲ။
ေျဖ။ ။ အေရးၾကီးတဲ့ ဌာနလုိ႔ သူတုိ႔သိမွမသိတာ။ စမ္းသပ္ျပီး အမ်ဳိးမ်ဳိး လုပ္ၾကည့္ တာပဲလုိ႔ ထင္တယ္။ သူတုိ႔ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ အတိအက်မေျပာ တတ္ဘူး။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးအလုပ္ဝင္စက အေစာပုိင္းေျပာခဲ့တဲ့ လဝက ဆုိတာ ဘာေတြ လုပ္ခဲ့ရပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အလုပ္ဝင္ခဲ့တဲ့ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရး မႈးဘဝမွာ ႏုိင္ငံျခားသားေတြကုိ ေလဆိပ္၊ သေဘၤာဆိပ္၊ အဝင္ အထြက္ေတြမွာ စစ္ေဆးရတယ္။ နယ္စပ္ေတြမွာ ကင္းလွည့္ရတယ္။ အေႏွးကင္း၊ အျမန္ကင္းဆုိျပီး ျမင္းေတြ၊ လားေတြ၊ ကားေတြနဲ႔ အဖြဲ႕ဝင္ေတြ အမ်ားၾကီးနဲ႔ ယူနီေဖာင္းလက္နက္အျပည့္အစံု နဲ႔
စစ္ေဆးရတယ္။ ဒါမ်ဳဳိးကုိ ရွမ္းျပည္ဖက္မွာ အမ်ားၾကီးလုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။
ရခုိင္ျပည္ဖက္မွာ တစ္ခါမွ မလုပ္ခဲ့ဖူးဘူး။ အဓိကလုပ္ငန္းက
"အဝင္လြယ္လာရင္လည္း အေနခက္ေအာင္ လုပ္တဲ့သေဘာပဲ" ။ ရွမ္းျပည္ဖက္မွာ
ဒီလုပ္ငန္းကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေန႔စဥ္ လစဥ္လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ပဲ။
ေမး။ ။ ဒီလုိလုပ္ငန္းမ်ဳိးကို ရခုိင္ျပည္ဖက္မွာ တစ္ၾကိမ္ တစ္ခါမွ မလုပ္ခဲ့ဖူး ဘူးဆုိေတာ့ ဘယ္လုိလုပ္ငန္းမ်ဳိးကုိ လုပ္ခဲ့ရပါသလဲ ဆရာၾကီး။
ေျဖ။ ။ ပံုမွန္ေန႔စဥ္ လစဥ္ အေႏွးကင္းအျမန္ကင္းမ်ဳိးကုိ
တစ္ခါမွ် မလုပ္ခဲ့ ရဘူး လုိ႔သာ ေျပာတာ၊ စစ္ဆင္ေရးကုိ အၾကီးၾကီးေတြ
လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ နဂါးမင္း စစ္ဆင္ေရးတုိ႔၊ ျမတ္မြန္စစ္ဆင္ေရးတုိ႔၊
က်ီးကန္းစစ္ဆင္ေရးတုိ႔ ဆုိတာေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္ေျပာတဲ့ အဝင္လြယ္ျပီး
အေနခက္ေအာင္ လုပ္ တာပဲ။ ခုိးဝင္လာတဲ့သူေတြကုိ စစ္ဆင္ေရးအရ စစ္ေဆးလုိက္ရင္
က်န္ခုိးဝင္ လာသူေတြ လန္႔ျပီး ျပန္ထြက္ေျပးၾကတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဒီလုိစစ္ဆင္ေရးမ်ဳိးလုပ္ျပီ းရင္
အေပၚက လူၾကီးေတြနဲ႔ သမၼတနဲ႔ တစ္ဖက္ႏုိင္ငံနဲ႔ အဆင္တစ္ခုခုေျပသြားျပီေဟ့
ဆုိတာနဲ႔ ျပန္လက္ခံ ရတယ္။ စိတ္ပ်က္ဖုိ႔ သိပ္ေကာင္းတဲ့အျဖစ္ေတြနဲ႔
ၾကံဳခဲ့ရတယ္။ သူတုိ႔ခုိင္းလုိ႔ စိတ္ပါလက္ပါနဲ႔ လုပ္ျပန္ရင္လည္း
အေျပာင္းအလဲက သိပ္ျမန္ တယ္။ ျပန္ျပီးေတာ့ ျပန္လည္လက္ခံေရးကုိ ဟသၤာလုိ႔
ေခၚတယ္။ ခင္ဗ်ား ၾကားဖူး မွာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူၾကီးေတြနဲ႔
အဆင္ေျပတယ္ဆုိရင္ ဥပေဒေတြ မလုိဘူး။ ျပင္ခ်င္တုိင္းျပင္
လုပ္ခ်င္တုိင္းလုပ္ေပးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာ့ ဆုိရွယ္လစ္
လမ္းစဥ္ေခတ္မွာတုန္းက စကားပုံတစ္ခု ရွိဖူးတယ္။ 'လူကုိခင္ရင္ မူကုိျပင္တယ္၊
လူကိုမုန္းရင္ မူကိုသံုးတယ္၊ လူကိုခ်စ္ရင္ မူကိုပစ္တယ္'' ဒါေၾကာင့္
နဂါးမင္းလဲ အေနခက္ေအာင္လုပ္တယ္။ လူၾကီးခ်င္း အဆင္ေျပ သြားရင္ ဟသၤာနဲ႔
ျပန္ေခၚလုိက္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေအာက္ေျခမွာ လုပ္ရ တဲ့လူေတြ ရူးတာပဲ။
ေမး။ ။ ဒီလုိအျဖစ္အပ်က္မ်ဴိး ေနာက္ထပ္ၾကံဳဖူးခဲ့တာေတြ ရွိရင္ ေျပာျပေပး ပါဦး ဆရာၾကီး။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္ရင္နာစြာနဲ႔ မ်က္ရည္က်ခဲ့ဖူးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု ရွိဖူး တယ္။ ၁၉၇၀ ေက်ာ္ ႏွစ္ေလာက္ကထင္တယ္။ ဗမာေနဗီက ဘဂၤလားေဒ့ရွိ က ငါးလာခုိးဖမ္းတဲ့ စက္ေလွသံုးစီး ဖမ္းမိလာတယ္။ လူေတြအမ်ားၾကီးပါလာ တယ္။ ၅၀ ဝန္းက်င္ေလာက္ရွိမယ္ထင္တယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လဝက ကုိ တာဝန္လႊဲအပ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကုိယ္တုိင္ တာဝန္ယူျပီး
ဥပေဒအရ အဆင့္ ဆင့္ အစီရင္ခံျပီး တရားစြဲတယ္။ ေထာင္ခ်မယ့္ေန႔ရက္ေလာက္ေရာက ္ေတာ့
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ သမၼတၾကီးနဲ႔ ဦးေနဝင္းတုိ႔ စကားေျပာျပီး ခ်စ္ၾကည္ေရး
အတြက္ဆုိျပီး တရားခံအားလံုးကုိ တရားမစြဲေတာ့ပဲ လႊတ္ေပးလုိက္ တယ္။ ျပီးေတာ့
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက "တက္ကနာ" ဆုိတဲ့ျမိဳ႕ကုိ အေရာက္ ပုိ႔ခုိင္းတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ကုိယ္တုိင္ သြားေရာက္ပုိ႔ပါဆုိတဲ့အတြက္ လွဳိင္းေတြ ေလေတြၾကားမွာ ခ်က္ခ်င္းသြားပုိ႔ရတယ္။ ေလွေပၚမွာ ကုလားေတြ က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိျပႆနာရွာတယ ္။
ခုန္ဆင္းဖုိ႔ၾကိဳးစားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔က အသနားခံျပီး ေတာင္းပန္ရတယ္။
ဖမ္းထားတဲ့ လူဦးေရအတုိင္း သူတုိ႔ျမိဳ႕ကုိမေရာက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ
ျပႆနာၾကီးလာႏုိင္တယ္။ ျပန္ပုိ႔ ခုိင္းေတာ့ ရဲလည္းမပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လဝက
ေတြခ်ည္းပဲ။ ဘဝမွာ ဒီလုိျပႆနာမ်ဴိးကုိ ျပန္မစဥ္းစားရဲဘူး။
ဒီလုိကိစၥမ်ဴိးေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ဖမ္းတဲ့လူေတြ ၾကာလာရင္ ဌာနမွာလဲ
နာမည္ပုိပုိဆုိးလာတယ္။ ဒီကိစၥမ်ဴိးကို တဖက္ႏုိင္ငံက ခုိးဝင္တဲ့သူေတြ
သိေနေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံ ဥပေဒကုိ မေၾကာက္ ဘူး။ သူတုိ႔က ေအးေအးေဆးေဆးပဲ။
ရခုိင္ျပည္မွာရွိတဲ့ ေျမာက္ ဦး၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ မင္းျပားျမိဳ႔ေတြကို
ရဲရဲတင္းတင္း အမ်ားၾကီးဝင္သြားၾက တယ္။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တင္ျပဖူးတယ္။
အထက္လူၾကီးေတြကို စာနဲ႔ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္သူမွ ဂရုမစုိက္ခဲ့ၾကဘူး။ ဒီကေန႔
ဗမာျပည္မ အတြင္းကုိ ခုိးဝင္လာေနၾကတဲ့ သတင္းေတြ အမ်ားၾကီးၾကားေနရပါတယ္။ ဒါ
ဒီေန႔မွ ျဖစ္လာတာမဟုတ္ဘူး။ အရင္တုန္းကလဲ ရွိတယ္။ လူေတြ သတိမထားၾကလုိ႔ပါ။
ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ေျပာေနတာေပါ့။ ခုိးဝင္တဲ့လူ ၇၅%ရွိတယ္။ ေနာင္
ဗမာျပည္မထဲမွာ ျမိဳ႕ၾကီးေတြမွာ ျပႆနာ ၾကီးလာ မွာပါ။ ေစာင့္ၾကည့္ၾကပါ။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးေျပာတာေတြက စိတ္ဝင္စားဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ စိတ္ဝင္စားစရာ ရွိခဲ့ရင္လည္း ေျပာေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ေနာက္တစ္ခု ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ဝင္းျမင့္ေခတ္ေလာက္ကနဲ႔တူတယ ္။ စကၤာပူကုိ ျမန္မာနုိင္ငံက ေဘာလံုးသြား ကန္ၾကေတာ့ ေဘာလံုးသမားေတြကိုအကူအညီေပး ခဲ့တဲ့ ဘဂၤလီေတြကို မွတ္ပံုတင္ေန႔ခ်င္းျပီး ထုတ္ေပးတာမ်ဳိးရွိခဲ့ဖူးတယ္ ။ ေတာ္ျပီ။ ေနာက္ထပ္ ကိစၥေတြ မေျပာခ်င္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ျပႆနာအမ်ားၾကီးရွိလာႏုိင္တယ ္။ ဒါဘဲ။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးေျပာေနတာေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္ဖက္က ကိစၥေတြပဲ။ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ကိစၥေတြလဲ ေျပာျပပါဦး။
ေျဖ။ ။ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ဖက္မွာက လူခုိးသြင္းတဲ့ကိစၥကို ဂိုဏ္းဖြဲ႕ျပီး လုပ္ၾကတာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ နယ္စပ္မွာ တစ္ဆင့္တစ္ဆင့္ လက္ လႊဲေပးျပီး တေရြ႕ေရြ႕ခုိးသြင္းၾကတာ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ဖက္ထက္ ဝန္ထမ္းေတြ ပုိအဆင္ေျပတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္သြားတဲ့ကိစၥမ်ဳိး ေနာင္ ဒီဖက္မွာ လဲျဖစ္ လာမယ္လုိ႔ ထင္တယ္။
ေမး။ ။ ျမန္မာနုိင္ငံ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ ၁၉၈၂ ခု ဥပေဒဟာ တင္းၾကပ္လြန္း တယ္၊ ျပင္သင့္တယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ က ျပင္သင့္တယ္လုိ႔ ေျပာေနၾကတယ္။ ဆရာၾကီးအျမင္ကို ေျပာပါဦး။
ေျဖ။ ။ ဒီကေန႔ ဘဂၤလီေတြနဲ႔ ရခုိင္ေတြ ျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ အေျခခံျပီး ေျပာေနၾက တာျဖစ္လိမ့္မယ္။ အမွန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထဝီအေန အထားအရ လူဦးေရသန္းရာေထာင္ရွိတဲ့ တရုတ္နုိင္ငံနဲ႔ အိႏၵိယနုိင္ငံၾကား၊ လူဦးေရ ေပါက္ဖြားႏွဳန္းအလြန္ေကာင္း တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ၊ အေရွ႕ဖက္မွာ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဒီလုိအေျခအေနမ်ဴိးမွာရွိတဲ့
ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဥပေဒဆုိတာကုိ သူတုိ႔ စဥ္းစားသင့္တယ္။
ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနကုိ ေျပာရရင္ လူ႔အခြင့္ အေရးဆုိတာ တစ္ခုတည္းနဲ႔
စဥ္းစားျပီးေျပာလုိ႔မရဘူး။ Stateless ေတြကို ဘယ္လုိ ေျဖရွင္းမလဲဆုိတာကိုပါ
စဥ္းစားရမယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒမွာ လုိအပ္ခ်က္ေတြအမ်ားၾကီး
ရွိေနေသးတယ္လုိ႔ ထင္တယ္။ ဒီဘဂၤလီေတြ လုပ္ရပ္က အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔
ဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာကုိ ထိပါးေစာ္ကားရာ လည္း ေရာက္တယ္။
ဒီလုိမ်ဳိးေျပာေနတာကုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္မၾကိဳက္ဘူး။ စကၤာပူႏုိင္ငံရဲ႕
ႏုိင္ငံသားဥပေဒ၊ အစၥေရးႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံသားဥပေဒကုိပါ ႏွဳိင္း ယွဥ္ျပီး
စဥ္းစားသင့္တယ္။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးတုိ႔ကုိ လုပ္ငန္းဌာနမွာရွိစဥ္တုန္းက အျခားႏုိင္ငံေတြ ရဲ႕ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒေတြကို သိေအာင္ သင္တန္းေပးခဲ့ဖူးတာမ်ိဳး သင္တန္း တက္ေရာက္သင္ၾကားခဲ့ရတာမ်ဳိး ရွိခဲ့ပါသလား။
ေျဖ။ ။ ခင္ဗ်ားေျပာတဲ့ သင္တန္းမ်ဳိး ကၽြန္ေတာ္ၾကားလဲ မၾကားဖူးဘူး။ သင္တန္းလဲ မတက္ခဲ့ဖူးဘူး။ တျခားသူေတြလဲ တက္ဖူးတယ္လုိ႔ မသိရခဲ့ဘူး။ ဘယ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံသားဥပေဒေတြကိုမွ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သင္ၾကားခဲ့ရတာ မ်ဳိးမရွိဘူး။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီး တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံျခားသားေတြက တုိင္းရင္းသားနဲ႔ ႏုိင္ငံသားကုိ အဓိပၸါယ္ကြဲျပားစြာ မသိၾကဘူး။ ဘာေၾကာင့္လုိ႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ဥေရာပႏုိင္ငံတစ္ခ်ဳိ႔နဲ႔ အေမရိကန္နုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားဆုိတာ မရွိဘူး။ ႏုိင္ငံသားေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္္ခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံျခားသားေတြ
ဟာ တုိင္းရင္းသားဆုိတဲ့ အဓိပၸါယ္ကုိ သူတုိ႔နားမလည္ႏုိင္ဘူး။ ျမန္မာနုိင္ငံ
မွာ ႏုိင္ငံျခားသားေတြ အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံသားေတြ ဘယ္ေတာ့မွ တုိင္းရင္းသား
မျဖစ္ဘူးဆုိတဲ့ ဥပေဒရွိတာကုိ သူတုိ႔သိပံုမေပၚဘူးလုိ႔ ထင္တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ
ရဲ႕ တုိင္းရင္းသားတုိင္းဟာအလုိအ ေလ်ာက္
ႏုိင္ငံသားျဖစ္တယ္။ ႏုိင္ငံျခား သားဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ႏုိင္ငံသားမျဖစ္ဘူး။
ႏုိင္ငံျခားသားဟာ ဧည့္ႏုိင္ငံသား ပဲ ျဖစ္မယ္။ ႏုိင္ငံျခားသားဟာ
ႏုိင္ငံသားျဖစ္ဖုိ႔ အဆင့္ဆင့္ေလွ်ာက္ထား ရ မယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူရမယ္။
ဒါ့အျပင္ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြလည္း ရွိေသး တယ္။
ဒီလုိေလွ်ာက္ထားမႈမ်ဳိးမရွိ ခဲ့ရင္
ႏုိင္ငံသား လံုးဝမျဖစ္ဘူး။ အလုိ အေလ်ာက္လံုးဝမျဖစ္ဘူး။ တုိင္းရင္းသားဟာ
မူလအိမ္ရွင္ပဲ။ အိမ္ရွင္ လက္မခံရင္ ဘယ္ဧည့္သည္မွ ေနလုိ႔မရဘူး။ ေတာ္ျပီ။
ကၽြန္ေတာ္ေမာ လာျပီ ေနာက္ထပ္သိခ်င္တာေတြရွိေသးရ င္ ေနာက္မွ တစ္ခါလာခဲ့ပါ။ ဒါဘဲ။ ေတာ္ျပီ။
ေက်းဇူးပါပဲ ဆရာၾကီး။
ေနာင္ရဲခုိင္ (အာရကန္လိႈင္းသံ)
မွတ္ခ်က္ ။ ။ အထက္ပါ ေဖာ္ျပထားသည္႔ အင္တာဗ်ဴးကုိ Won Thar Nu (Facebook) စာမ်က္ႏွာက ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
ေမး။ ။ မဂၤလာပါဆရာၾကီး။ ဆရာၾကီးက ရခုိင္ျပည္နယ္ လ.ဝ.က မွာ အခ်ိန္အၾကာၾကီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတယ္လုိ
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ေမြးရာဇာတိက ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ႕ လမ္းမေတာ္ေျမာက္ရပ္ကြက္ကပါ။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးက ၁၉၆၇ ကေန ၁၉၈၉ အထိ လဝကမွာ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ျပီး ျပည္နယ္တာဝန္အဆင့္ေတြကုိ ယူခဲ့တယ္ဆုိေတာ့ ဒီကေန႔ ရခုိင္ျပည္မွာျဖစ္ေနတဲ့ ရခုိင္ျပည္ ဘဂၤလီအေရးအခင္းကုိ ၾကားသိရတဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ ေျပာျပခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းေတြ ရွိပါသလား။ ဆရာၾကီး ေတြ႕ ၾကံဳခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳေလးေတြကိုလည္း ျပန္လည္ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တကၠသိုလ္မွာတုန္းက ဘူးသီးေတာင္အမတ္ ေရာဟီး ဘသာ ဆုိသူက ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ေနရွင္းသတင္းစာမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ဘဂၤလီေတြကို ရုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ လူမ်ဴိးတစ္မ်ဴိးအျဖစ္ တီထြင္ေရးထည့္တာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီဇတ္လမ္းဟာ တီထြင္လုပ္ၾကံဖန္တီး တဲ့ ဇတ္လမ္းျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက ဆရာဦးေဖာ္ဇံဟာ ဓညဝတီ ရခုိင္ ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္းမွာ ဥကၠဌ ျဖစ္တယ္။ ဆရာက ေရာ္ဟီး ဘသာေရးတဲ့ ဇတ္လမ္းကို သတင္းစာမွာပဲ ရုိဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိဘူးဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကုိ ဓမၼဓိဌာန္က်က် ျပန္ေရးခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီက စျပီး ရုိဟင္ဂ်ာမူစလင္ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကုိ ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္း က ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ကုလား-ရခုိင္အဓိကရုဏ္းျဖစ္ဖ
ေမး။ ။ ဆရာၾကီး လူမ်ဳိးတမ်ဳိးဆုိတာ ဆယ္စုရာစုတစ္ခုနဲ႔ ျဖစ္ေပၚလာ တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္လုိျဖစ္ေပၚလာတာလဲ။ ဒီကိစၥမ်ဳိးက ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ ရခုိင္ျပည္တစ္ခုတည္းမွာပဲ ျဖစ္ေပၚတာလား၊ သိသေလာက္ ရွင္းျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးဆုိတာ ယဥ္ေက်းမႈ ဘာသာစကား ဓေလ့ထံုးထမ္း စဥ္လာေတြ သီးျခားျဖစ္တည္ရမယ္လုိ႔ ၾကားဖူးတယ္၊ ဗမာျပည္မွာ အဂၤလိပ္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတုန္းကသြင္းခဲ့တ
ေမး။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒအရ ရုိဟင္ဂ်ာမရွိဘူးလုိ႔ ေျပာေနေပမယ့္ ဘဂၤလီ တခ်ဳိ႕က ရုိဟင္ဂ်ာမွ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဴိးလုိ႔ နာမည္ခံေနၾကတယ္။ ဒီကိစၥမ်ဴိးကို ဥပေဒအရ အေရးယူနုိင္ပါသလားဆရာ။
ေျဖ။ ။ ကမာၻ႔သမုိင္း၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွသမုိင္း၊ ျမန္မာ့သမုိင္း၊ ရခုိင္ သမုိင္းေတြ ထဲမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဴိးဆုိတာ မရွိခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကေန႔ အစုိးရကလဲ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆုိတာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မရွိဘူး၊ ျမန္မာ့ တုိင္းရင္းသား ထဲမွာ မရွိဘူးလုိ႔ တရားဝင္ေျပာေနၾကျပီပဲ။ ဘဂၤလီနာမည္ ကုိသာ ခံလုိတဲ့လူေတြလဲရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာမရွိတဲ့ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကို အတင္း နာမည္သစ္ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ ခံေနတယ္ဆုိရင္ ရာဇဝတ္မွဳနဲ႔ အေရးယူ လုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြက အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ ရဲရဲဝံ့ဝံ့လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိေနတယ္။ ဒီလိုမွ မလုပ္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒကုိ ဒီေကာင္ေတြ လံုးဝေၾကာက္မွာမဟုတ္ဘူး။ ပုိျပီးအတင့္ရဲလာ လိမ့္မယ္။ ေနာက္ေနာင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ လုလာ လိမ့္မယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာရဲတယ္။ ဒီကိစၥ တစ္မ်ဴိးသားလံုးနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ကိစၥပဲ မေပါ့ၾကပါနဲ႔ လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္သတိေပးခ်င္တယ္။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီး လဝက နဲ႔ အမတ ဆုိတာ ဘာကြာပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ လဝက ဆုိတာ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာန ျဖစ္ တယ္။ အမတ ဆုိတာ အမ်ဳိးသားမွတ္ပံုတင္ဌာနျဖစ္
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးက ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ လဝကမွာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြ ၾကာ တယ္ဆုိေတာ့ တစ္ဖက္နုိင္ငံသားေတြ ျမန္မာနုိင္ငံထဲ ခုိးဝင္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိႏုိင္ပါသလဲ။ ခန္႔မွန္းျပီး ေျပာေပးပါ။ ရွင္းျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ တဖက္နုိင္ငံက ဝင္ေရာက္ လာမႈဟာ ၇၅% ေက်ာ္မယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဘူးသီးေတာင္-ေမာင္ေတာနယ္ကုိ
ေမး။ ။ ဒီလုိကိစၥမ်ဴိးကုိ ဥပမာတစ္ခုေပးျပီး ရွင္းျပေပးပါ ဆရာၾကီး။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘူးသီးေတာင္-ေမာင္ေတာမွာ တဖက္ႏုိင္ငံက ခုိးဝင္လာ တဲ့ သူေတြကုိ ဖမ္းဖူးတယ္။ ခုိးဝင္လာတဲ့သူေတြကို ဖမ္းတဲ့အခ်ိန္မွာ ဖမ္းသူနဲ႔ ခုိးဝင္သူ မမွ်ဘူး။ ဖမ္းတဲ့သူက သံုးေလးေယာက္၊ ခုိးဝင္လာတဲ့သူက (၃၀-၄၀)၊ ဒီေတာ့ ခ်ည္စရာၾကိဳးမရွိဘူး။ လက္ထိပ္မရွိဘူး။ ေသနတ္ပါလုိ႔ သူတုိ႔ေၾကာက္တာပဲ ရွိတယ္။ စခန္းကိုေရာက္ေတာ့ အိပ္ဖုိ႔ေနရာေပးရတယ္။ ထမင္းခ်က္ေကၽြးရတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြပါလာေတာ့ အိမ္သာ တက္ ေနာက္ေဖး သြားမယ္ဆုိျပီး ထြက္ေျပးသြားၾကတယ္။ လုိက္မ ဖမ္းႏုိင္ ဘူး။ လုိက္ဖမ္းျပန္ရင္လည္း စခန္းမွာရွိတဲ့သူေတြ ထြက္ေျပးၾကျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဝန္ထမ္းေတြ အရူးက်ေနတာဘဲ။ တခါတေလ ဖမ္းမိလုိ႔ တရားစြဲလုိ႔ ေထာင္က်သြားၾကတယ္။ ေထာင္က် ႏွစ္ေက်ေတာ့ တဖက္ႏုိင္ငံ ကုိ ျပန္ပုိ႔တယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက သူတုိ႔လူမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ျငင္းတယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဘယ္မွာထားရမွန္းဘယ္ကိုပုိ႔ရ
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးတုိ႔ လဝကမွာလုပ္ခဲ့စဥ္တုန္းက မွတ္ပံုတင္ထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ ဘဂၤလီေတြမရွိဘူးလား။ ရွိခဲ့ရင္ အမွတ္တရေလးေတြ ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ မွတ္ပံုတင္ဆုိတာက ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ သြားဖုိ႔လာဖုိ႔ စစ္ေဆးတဲ့အခါ သက္ေသခံလက္မွတ္တစ္ခုသာျဖစ္တ
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးက လဝက နဲ႔ အမတ ကုိ ေပါင္းပစ္တယ္ဆုိေတာ့ ဘာေၾကာင့္လဲ။
ေျဖ။ ။ အေရးၾကီးတဲ့ ဌာနလုိ႔ သူတုိ႔သိမွမသိတာ။ စမ္းသပ္ျပီး အမ်ဳိးမ်ဳိး လုပ္ၾကည့္ တာပဲလုိ႔ ထင္တယ္။ သူတုိ႔ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ အတိအက်မေျပာ တတ္ဘူး။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးအလုပ္ဝင္စက အေစာပုိင္းေျပာခဲ့တဲ့ လဝက ဆုိတာ ဘာေတြ လုပ္ခဲ့ရပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အလုပ္ဝင္ခဲ့တဲ့ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရး မႈးဘဝမွာ ႏုိင္ငံျခားသားေတြကုိ ေလဆိပ္၊ သေဘၤာဆိပ္၊ အဝင္ အထြက္ေတြမွာ စစ္ေဆးရတယ္။ နယ္စပ္ေတြမွာ ကင္းလွည့္ရတယ္။ အေႏွးကင္း၊ အျမန္ကင္းဆုိျပီး ျမင္းေတြ၊ လားေတြ၊ ကားေတြနဲ႔ အဖြဲ႕ဝင္ေတြ အမ်ားၾကီးနဲ႔ ယူနီေဖာင္းလက္နက္အျပည့္အစံု
ေမး။ ။ ဒီလုိလုပ္ငန္းမ်ဳိးကို ရခုိင္ျပည္ဖက္မွာ တစ္ၾကိမ္ တစ္ခါမွ မလုပ္ခဲ့ဖူး ဘူးဆုိေတာ့ ဘယ္လုိလုပ္ငန္းမ်ဳိးကုိ လုပ္ခဲ့ရပါသလဲ ဆရာၾကီး။
ေျဖ။ ။ ပံုမွန္ေန႔စဥ္ လစဥ္ အေႏွးကင္းအျမန္ကင္းမ်ဳိးကုိ
ေမး။ ။ ဒီလုိအျဖစ္အပ်က္မ်ဴိး ေနာက္ထပ္ၾကံဳဖူးခဲ့တာေတြ ရွိရင္ ေျပာျပေပး ပါဦး ဆရာၾကီး။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္ရင္နာစြာနဲ႔ မ်က္ရည္က်ခဲ့ဖူးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု ရွိဖူး တယ္။ ၁၉၇၀ ေက်ာ္ ႏွစ္ေလာက္ကထင္တယ္။ ဗမာေနဗီက ဘဂၤလားေဒ့ရွိ က ငါးလာခုိးဖမ္းတဲ့ စက္ေလွသံုးစီး ဖမ္းမိလာတယ္။ လူေတြအမ်ားၾကီးပါလာ တယ္။ ၅၀ ဝန္းက်င္ေလာက္ရွိမယ္ထင္တယ္။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးေျပာတာေတြက စိတ္ဝင္စားဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ စိတ္ဝင္စားစရာ ရွိခဲ့ရင္လည္း ေျပာေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ေနာက္တစ္ခု ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ဝင္းျမင့္ေခတ္ေလာက္ကနဲ႔တူတယ
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးေျပာေနတာေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္ဖက္က ကိစၥေတြပဲ။ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ကိစၥေတြလဲ ေျပာျပပါဦး။
ေျဖ။ ။ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ဖက္မွာက လူခုိးသြင္းတဲ့ကိစၥကို ဂိုဏ္းဖြဲ႕ျပီး လုပ္ၾကတာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ နယ္စပ္မွာ တစ္ဆင့္တစ္ဆင့္ လက္ လႊဲေပးျပီး တေရြ႕ေရြ႕ခုိးသြင္းၾကတာ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ဖက္ထက္ ဝန္ထမ္းေတြ ပုိအဆင္ေျပတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္သြားတဲ့ကိစၥမ်ဳိး ေနာင္ ဒီဖက္မွာ လဲျဖစ္ လာမယ္လုိ႔ ထင္တယ္။
ေမး။ ။ ျမန္မာနုိင္ငံ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ ၁၉၈၂ ခု ဥပေဒဟာ တင္းၾကပ္လြန္း တယ္၊ ျပင္သင့္တယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ က ျပင္သင့္တယ္လုိ႔ ေျပာေနၾကတယ္။ ဆရာၾကီးအျမင္ကို ေျပာပါဦး။
ေျဖ။ ။ ဒီကေန႔ ဘဂၤလီေတြနဲ႔ ရခုိင္ေတြ ျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ အေျခခံျပီး ေျပာေနၾက တာျဖစ္လိမ့္မယ္။ အမွန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထဝီအေန အထားအရ လူဦးေရသန္းရာေထာင္ရွိတဲ့ တရုတ္နုိင္ငံနဲ႔ အိႏၵိယနုိင္ငံၾကား၊ လူဦးေရ ေပါက္ဖြားႏွဳန္းအလြန္ေကာင္း
ေမး။ ။ ဆရာၾကီးတုိ႔ကုိ လုပ္ငန္းဌာနမွာရွိစဥ္တုန္းက
ေျဖ။ ။ ခင္ဗ်ားေျပာတဲ့ သင္တန္းမ်ဳိး ကၽြန္ေတာ္ၾကားလဲ မၾကားဖူးဘူး။ သင္တန္းလဲ မတက္ခဲ့ဖူးဘူး။ တျခားသူေတြလဲ တက္ဖူးတယ္လုိ႔ မသိရခဲ့ဘူး။ ဘယ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံသားဥပေဒေတြကိုမွ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သင္ၾကားခဲ့ရတာ မ်ဳိးမရွိဘူး။
ေမး။ ။ ဆရာၾကီး တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံျခားသားေတြက တုိင္းရင္းသားနဲ႔ ႏုိင္ငံသားကုိ အဓိပၸါယ္ကြဲျပားစြာ မသိၾကဘူး။ ဘာေၾကာင့္လုိ႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ဥေရာပႏုိင္ငံတစ္ခ်ဳိ႔နဲ႔ အေမရိကန္နုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားဆုိတာ မရွိဘူး။ ႏုိင္ငံသားေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္္ခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံျခားသားေတြ
ေက်းဇူးပါပဲ ဆရာၾကီး။
ေနာင္ရဲခုိင္ (အာရကန္လိႈင္းသံ)
မွတ္ခ်က္ ။ ။ အထက္ပါ ေဖာ္ျပထားသည္႔ အင္တာဗ်ဴးကုိ Won Thar Nu (Facebook) စာမ်က္ႏွာက ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
0 comments:
Post a Comment