ငါးသေလာက္ ဒီပလုိေမစီ

Burma-Newselite

ေျမျပင္ကုိ ျခံစည္းရုိးခတ္၊ နယ္ျခားမ်ဥ္းသတ္မွတ္ျပီး သတၱ၀ါမ်ား၏ အကူးအသန္းကုိ ဟန့္တားႏုိင္ေသာ္ လည္း ပင္လယ္ျပင္ ေရပုိင္နက္ ကုိေတာ့ ျခံခတ္၍ မရပါ။ ထုိပင္လယ္ျပင္တြင္ ကူးခတ္ေနၾကေသာ ငါးမ်ားကလည္း ေရၾကည္ရာမ်က္ႏုရာ ကူးခတ္ထြက္ခြာသြားႏုိင္ ၾကပါသည္။ အႏွီငါးမ်ားကုိ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားရန္မွ လူတို႔အက်ဳိးအတြက္ လုိအပ္ခ်က္တရပ္ ျဖစ္လာသည္။
ဤသုိ႔အားျဖင့္ ၃ ႏုိင္ငံ ငါးဒီပလုိေမစီ ျဖစ္လာေစသည့္ ငါးကေတာ့ ေငြေရာင္အေၾကးႏွင့္ အရုိးမ်ားသေလာက္ ၃ ႏုိင္ငံစလုံးမွ လူမ်ား တန္ဖုိးထားရသည့္ ငါးသေလာက္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

လူသန္းေပါင္း ၂၃၀ ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသားမ်ားအတြက္ ငါးသေလာက္သည္ တန္ဖုိးၾကီးၾကီးထားရေသာ ဟင္းလ်ာတခြက္ျဖစ္ေပ သည္။ အိႏိၵယႏုိင္ငံတြင္းရွိ ဘဂၤါလီဦးေရကလည္း မနည္းလွပါ။ သူတုိ႔အတြက္ကလည္း ငါးသေလာက္သည္ အႏွစ္သက္ဆုံး အစားအစာ
ျဖစ္သည္။ ျမန္မာမွာပင္ ငါးမွာ ငါးသေလာက္ဟူ၍ ငါးသေလာက္ကုိ ငါးတကာငါးတြင္ အေကာင္းဆုံးဟု တင္စားထားခဲ့သည္။

အရုိးကုိပါႏူးေအာင္ေပါင္းျပီးစားႏုိင္သည့္ သိပံၸအေခၚ Tenualosa ဘဂၤါလီအေခၚ eleesh ။ ျမန္မာအေခၚ ငါးသေလာက္ကုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္
ႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ ငါးအျဖစ္သတ္မွတ္ထားသည့္အထိ လူၾကိဳက္ မ်ားျပီး ႏုိင္ငံ၏ ငါးထုတ္လုပ္မႈ ၁၁ % မွာလည္း ငါးသေလာက္ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၆-၇ ခုႏွစ္က စာရင္းမ်ားအရ ထုိထုပ္လုပ္မႈသည္ ႏုိင္ငံ GDP ၏ ၁% ရွိျပီး တန္ဖုိးအားျဖင့္ ေဒၚလာ သန္း ၃၈၀ ရွိခဲ့သည္။

ထုိမွ်၀င္ေငြသာမက ေဒသတြင္းႏွစ္သက္မႈမ်ားလွသည့္ ငါးသေလာက္သည္ အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယ၊ ျမန္မာတုိ႔ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတြင္ အဓိက အေၾကာင္းၾကီး မ်ား ထဲမွ တရပ္ျဖစ္လာခဲ့ရသည္။
ငါးသေလာက္ကုိ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္သူ မ်ားလွေသာေၾကာင့္ ငါးဖမ္းမႈ တရားလြန္ မ်ားျပားလာျပီး တခ်ိန္ထဲမွာပင္ ၎တို႔မ်ဳိးပြားသည့္ နယ္ေျမေပ်ာက္ဆုံးလာေနသည့္အတြက္ ငါးအေရအတြက္
ေလ်ာ့နဲလာေနသည္။

ျပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ၎တုိ႔၏ႏုိင္ငံတြင္း ငါးသေလာက္ေဈးႏႈန္း အဆမတန္
ျမင့္တက္သြားခဲ့သျဖင့္ ကမာၻတြင္ ငါးသေလာက္ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္ေန သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသည္ ႏုိင္ငံျခားတင္ပုိ႔မႈကုိ ရပ္တန္႔ခဲ့ရသည္။ ထုိျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အေနာက္ဘက္ ဘင္ဂါျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးက ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ငါးသေလာက္မ်ား တင္သြင္းႏုိင္ေရးအတြက္ နယူးေဒလီရွိ ဗဟုိအစုိးရစီးပြားေရး၀န္ၾကီးဌာန ထံသုိ႔ ေတာင္းခံစာေရးသား ခဲ့သည့္ အထိ ေယာက္ယက္ခတ္သြားခဲ့ရသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ငါးသေလာက္မ်ားတင္သြင္းေရး ပိတ္ပင္တားျမစ္မႈ မ၇ွိေၾကာင္း စီးပြားေရး၀န္ၾကီးက အေၾကာင္းျပန္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွတဆင့္ အိႏိၵယတြင္း ငါးသေလာက္ ေမွာင္ခုိသြင္းမႈမ်ား
ျဖစ္လာမည္ကုိ စုိးရိမ္သည္ဟု ဆုိသည္။
ဤမွ်အထိ ေတာင္းတေနၾကေသာ ငါးသေလာက္ ႏွစ္သက္ခုံမင္မႈကုိ
ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ရန္အတြက္ အိႏိၵယႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိ္င္ငံမွ ငါးသေလာက္ကုိ အေကာက္ခြန္မဲ့တင္သြင္းႏုိင္ေရး ေဆြးေႏြးခဲ့ေပ သည္။ ျမန္မာအစုိးရအတြက္လည္း ဤကုန္သြယ္မႈက မေသးလွပါ။ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၁၀ ခန္႔တန္ဖုိးရွိမည့္ ကုန္သြယ္မႈျဖစ္ျပီး ဆက္၍လည္း တုိးလာအုန္းမည္ ျဖစ္သည္။

ခန္႔မွန္းေခ်အားျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကုန္ခန္႔တြင္ စတင္ႏုိင္မည့္ ငါးသေလာက္ ကုန္သြယ္မႈကုိ ဘဂၤါလီတဦးျဖစ္သူ အိႏိၵယသမၼတ ပရာနပ္ မူခါဂ်ီကလည္း သေဘာတူေထာက္ခံျပီး စီးပြားေရး၀န္ၾကီးွဌာနကို အၾကိမ္ၾကိမ္ ေမးျမန္း စုံစမ္း ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

အိႏိၵယႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိသမၼတက ငါးသေလာက္အေရး ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့ သည္မွာ ယခု ပထမဆုံးအၾကိမ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္
ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ျဖစ္ခဲ့စဥ္ကလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ထုိႏွစ္အတြက္ ငါးသေလာက္ပုိ႔ကုန္ပိတ္လုိက္ခ်ိန္တြင္ ကုန္သြယ္မႈအေပၚ လက္တုန္႔ျပန္ရန္ ၾကိဳးပန္းခဲ့ဖူးသည္။ အိႏိၵယဘက္ျခမး္တြင္ေနထုိင္ေသာ ဘဂၤါလီမ်ား တတ္မက္လွသည့္ ငါးသေလာက္ကုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွိႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေ၇း ကစားသည္ဟု စြတ္စြဲခဲ့သည္။ အိႏိၵယကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ ဖိအားေပးလုိတုိင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ငါးသေလာက္ကုိ အသုံးခ်သည္ဟု ဆုိသည္။ ထုိစဥ္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခံရေသာ အ၀ါမီပါတီေခါင္းေဆာင္ ရွိတ္ဟာစီနာအေပၚ ျပဳမူဆက္ဆံပုံႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး အိႏိၵယႏုိင္ငံက
ေ၀ဖန္ခဲ့သည့္ အေပၚ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ငါးသေလာက္ ပုိ႔ကုန္ရပ္တန္႔ျပီး တုန္႔ျပန္ခဲ့သည္ဟု ယူဆၾကသည္။

ယခင္က ထုိကဲ့သုိ႔ အၾကိမ္ၾကိမ္ ငါးသေလာက္ စစ္ခင္းခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယခုအခါမွမူ ၂ ႏုိင္ငံစလုံးက ငါးသေလာက္ ဇာတိေျမကုိ အကာအကြယ္
ေပးႏုိင္ရန္ ပူးေပါင္းလုပ္ကုိင္ေနၾကျပီ ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ငါးေဈးကလည္း ကမာၻတလႊား မၾကံဳစဖူး ထူးကဲစြာျမင့္မားေနေလ၏။

၂ ႏုိင္ငံမွ ငါးသေလာက္ သုေတသီမ်ားက ျပီးခဲ့သည့္လအတြင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ ဒက္ကားျမိဳ႔တြင္ ေတြ႔ဆုံၾကျပီး ငါးအလြန္အကၽြံ ဖမ္းဆီးမႈႏွင့္ မ်ဳိးပြားရာေနရာမ်ား ပ်က္ဆီးေပ်ာက္ဆုံးမႈမ်ားအတြက္
ေျဖရွင္းႏုိင္မည့္နည္းမ်ားကုိ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာေနၾကေလျပီ။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ က အိႏိၵယကုိ ငါးသေလာက္တန္ ၈ ေသာင္းရရွိခဲ့ရာက ၁၁ ႏွစ္အၾကာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ တန္ တေသာင္း ၂ေထာင္သာ ရခဲ့သည္။
ငါးသေလာက္ရွားပါးလာမႈကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္ရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ အိႏိၵယတုိ႔တြင္ စီးပြားျဖစ္ ငါးသေလာက္ ေမြးျမဴေရးအတြက္ နည္းပညာ အကူအညီေပးေနသည့္ ေနာ္ေ၀ႏုိင္ငံမွ ႏုိဖီမာ အစားအစာ၊ ငါးႏွင့္ အဏၰ၀ါသိပၸံဌာန (Nofima Institute) ကလည္း ျမန္မာကုိ ကူညီမည္ဟု သိရသည္။ လာမည့္ စက္တင္ဘာလတြင္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံကုိ လာေရာက္ျပီး ငါးသေလာက္ေမြးျမဴေရးႏွင့္ စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ေရးအတြက္ ကူညီသြား မည္ဟု ဆုိသည္။ ပင္လယ္တြင္း သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္လည္း
ေနာ္ေ၀ႏုိင္ငံက ကူညီႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိ္င္ငံတြင္လည္း ယခင္ကေလာက္ ငါးသေလာက္ မေပါမ်ားေတာ့ပါ။ ယခုအခါ အစုိးရက ငါးသေလာက္ငါးမ်ဳိးစိတ္ ထိန္းသိမ္းေရးကုိ ဥပေဒ တရပ္ျပဌာန္းရန္ စီစဥ္ေနေပသည္။ ငါးသေလာက္သည္ ေရငန္တြင္
ရွင္သန္ေသာ္လည္း ေရခ်ဳိတြင္လာေရာက္ဥခ်သျဖင့္ ျမစ္အတြင္း ေရဆုိးမ်ားစြန္႔ပစ္မႈ၊ ျမစ္၀တြင္ ေရထုပါးလာျခင္း၊ မ်ဳးိပြားခ်ိန္တြင္ ငါးဖမ္းဆီးျခင္း၊
ျမစ္ညွာရွိဆည္မ်ား ေရထိန္းတမံမ်ားေၾကာင့္ ႏုန္းပုိ႔ခ်မႈမ်ားလာျခင္းတုိ႔က
ျမန္မာႏုိင္ငံက ငါးသေလာက္နဲပါးလာရသည့္ အေျခခံျပႆနာမ်ား
ျဖစ္ေနသည္။ ယခုလပုိင္းအတြင္း ဧရာ၀တီတုိင္းမွ ငါးသေလာက္ အေကာင္မ်ား ေဈးေကာင္းေနသျဖင့္ ငါးသေလာက္ ငါးပိေကာင္ ငါးဆားနယ္ပင္ မလုပ္ၾကေတာ့ပါ။

ျမန္မာ၊ အိႏိၵယႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တုိ႔အၾကား ပင္လယ္ျပင္တြင္ ကူးခတ္ေနၾကေသာ ငါးသေလာက္မ်ားသည္လည္း ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ
ျငိမ္းခ်မ္းရာႏုိင္ငံ၏ ကုန္းတြင္းျမစ္၀ကုိ ရွာေဖြနားခုိဥခ်ၾကမည္ဟု ယူဆရသည္။

ပြဲေတာင္းသူမ်ားလွသည့္ ငါးသေလာက္အတြက္ ႏုိင္ငံအစုိးရမ်ားက အေလးဂရုျပဳလာၾက၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လာၾကသည္မွာ
ေကာင္းမြန္ေသာ လကၡဏာတရပ္ျဖစ္ေပသည္။

ငါးသေလာက္သံတမန္မ်ားဟုပင္ တင္စားေခၚေ၀ၚရေပေတာ့မည္။

ခင္ေမေဇာ္ (Burma-Newselite)
(ရွယ္ႏုိင္ပါတယ္။ စာသားကူးယူျပန္လည္ေဖာ္ျပခြင့္ မျပဳပါ။)