အဖိုုးတန္ဆံုုးရတနာ

Moethee Zun

ကေမၻာၾကီးမွာ ေရႊထက္ တန္ ဖုုိးရိွတဲ့ သယံဇတ သယံဇတ ၁၀ မ်ိုုးရိွတယ္။ ဒီထဲမွာ နံပတ္ တစ္ အဖိုုးတန္ဆံုုး ေက်ာက္က ျမန္မာ ျပည္က ထြက္ေနပါတယ္။ ျမန္မာ အမည္မရိွေသးပါ။ ဘူမိအမည္
Painite လိုု ့ေခၚပါတယ္။ က်ေနာ္က Burma Heart ျမန္မာ ့အသည္းႏွလံုုးလိုု ့နာမည္ေပးျခင္ပါတယ္။ ဒီေက်ာက္ရိွမွန္း ျမန္မာလူမ်ိုုးတိုုင္း ေတာင္မသိၾကေသးပါ။ ဒီေက်ာက္က ပတၱျမားနဲ့တူတယ္။
ပတၱျမားမဟုုတ္ပါ။ ပတၱျမားထက္ တန္ဖိုုးၾကီး ျပီး အဖိုုးပင္ ျဖတ္လိုု ့မရေသးေၾကာင္းသိရပါတယ္။

၁၀။ ပလက္တီနန္ (Platinum) ေတာင္အဖရိကနဲ ့ ရုုရွားမွာ အမ်ားဆံုုးေတြ ့ရတယ္။ လူ၀ီ ၁၅ ဘုုရင္က ပလက္တီနန္ဟာ ေတာ္၀င္ရတနာ လုုိ ့သတ္မွတ္တယ္။ အရပ္သားန ဲ ့လားလားမွမထိုုက္ ဘူးလုုိ ့ေတာင္ တင္စားခဲ့တယ္။ ရုုရွားမွနစ္စဥ္တန္အနည္းငယ္ပဲထုုတ္လုုပ္တယ္။ ကမၻာေျမထက္စာရင္ လမွာ အေျမာက္မ်ား ေတြ ့ရတယ္။ ကာလတန္ေၾကး တေအာင္စ ကိုုေဒၚလာ ၂၂၅၀ တန္တယ္။
၉ ။ အိုုပယ္လ္စ္ အမဲ ( Black Opals) ကိုု ၾသစေတးလ်မွာပဲေတြ ့ရတယ္။ ကမၻာေစ်းကြက္ထဲက အိုုပယ္လ္အမဲ ၉ ၅ ရာခိုု္င္နႈႏူ္းဟာ ၾသစေတးလ် က လာၾကတာျဖစ္တယ္။ အိုုပယ္လ္အျဖဴ နဲ ့မတူတာက အမဲမွာ ကာဘြန္နဲ ့သံ ေအာက္ဆိုုက္ ဓါတ္ေတြပါတယ္။ အေရာင္ေတာက္ ပမႈ နဲ ့အရြယ္ ကိုုလုုိက္ျပီးေစ်း သတ္မွတ္တယ္။ တေအာင္စ ကိုုေဒၚလာ ၁၈ ၄၀၀ တန္တယ္။
၈။ မီထရိုုရိုုက္ ( Meteorites ) တကမၻာလံုုးမွာအနည္းနဲ့အမ်ားဆိုုသလိုုေတြ ့ရတယ္။ သံမီထရိုုရုုက္က ပိုုတန္တယ္။ မိုုးၾကိုုး လုုိ ့လဲ ျမန္မာလုုိ ေခၚတယ္။ တေအာင္စကိုု ေဒၚလာ ၅၂၀၀၀ တန္တယ္။
၇။ တန္ဇန္နိက္ (Tanzanite ) ကိုု တန္ဇမ္းနီးယားနိင္ငံမွာပဲေတြ ့ရတယ္။ အလြန္လွတဲ့ေက်ာက္ျပာ တမ်ိုုးျဖစ္တယ္။ ၁၉ ၆၇ ခုုနစ္မွာ တန္ဇန္းနီးယားနိင္ငံ ကီလီမန္ဂ်ာရိုု ေတာင္ ( Mt. Kilimanjaro ) မွာ စတင္ေတြ ့ရတယ္။ ေက်ာက္ရိုုင္းတံုုးျဖစ္ျပီး မီး ျပန္ ဖုုတ္မွာ အလြန္လွတဲ့အျပာေရာင္ထြက္လာတယ္။ တေအာင္စကိုု ေဒၚလာ ၈၅၀၀၀ ေက်ာ္တန္တယ္။
၆။ စိန္ နီ ( Red Diamond ) ကိုု ဘရာဇီးနိင္ငံမွာပဲေတြ ့ရတယ္။ အေရာင္ပါတဲ့စိန္တိုုင္းဟာအေရာင္မပါတဲ့ စိန္ေတြထက္တန္ဖိုုးၾကီးတယ္။ အနီေရာင္စိန္က ပိုု ေစ်းၾကီးတယ္ ။ တေအာင္စ ကိုု ေဒၚလာ ၇၄၅ ၀၀၀ ေက်ာ္တန္တယ္။
၅။ ဘိုုင္စီဘိုုက္ ( Bixbite ) ကိုုအေမရိကန္ ျပည္ေတာင္စုု ယူတ ( Utah) ျပည္နယ္မွာပဲေတြ ့ရတယ္။ ေက်ာက္နီ ပံုုစံ။ အလြန္လွတယ္။ ၁၉ ၀၄ ခုုနစ္မွာ ေသာမတ္ေတာင္အနီးမွာစတင္ေတြ ့ရတယ္။ အရမ္းရွားတယ္။ စိန္ အလံုုးေပါင္း တသိန္းခြဲေလာက္ေတြ ့မွာ သူကိုုတလံုုးတေလ ေတြ ့ရတယ္။ တေအာင္စကိုု ေဒၚလာ ၁ ၃၀၀ ၀၀၀ ေက်ာ္တန္တယ္။
၄။ တာဖရိုုက္ ( Taaferite ) ကိုု သိရိလကၤာ နိင္ငံမွာပဲေတြ ့ရတယ္။ ၁၉ ၄၅ ခုုနစ္မွာ ဒီေက်ာက္ကိုု အဂၤလိပ္လူမ်ိုုး အက္တ၀မ္ တာဖီ (Edward Taaffe) ဆိုုသူက ေက်ာက္တံုုးတတံုုးကိုုဖင္ခုုထိုုင္ထားမိတယ္။ ခြဲစိတ္ၾကည့္ေတာ့ တာဖရိုုက္ အဖိုုးတန္ေက်ာက္ဖျစ္ေနတယ္။အောင္က ပန္းႏုုေရာင္ရိ်တယ္။ တေအာင္စကိုု ေဒၚလာ ၂ သန္းခန္ ့တန္တယ္။
၃။ ဂ်ာမီဂ်ီဘိုုက္ ( Jeremevite ) နမ္ဘီးယားနိင္ငံမွာပဲေတြ ့ရတယ္။ အျပင္က ေက်ာက္စိမ္းေရာက္ အရိုုင္းမွာ အထဲက မိုုးျပာေရာင္ျဖစ္ပါတယ္။ တန္ဖိုုးက တေအာင္စကိုု ေဒၚလာ ၆ ၅၀၀ ၀၀၀ ေက်ာ္တန္ပါတယ္။
၂။ ဂရန္ဒီဒီရိုုက္တီ ( Grandidierite ) သီရိလကာၤ နိင္ငံ မဒက္စကာအရပ္မွာေတြ ့ရတယ္။ ျပင္သစ္လူမ်ိုုး Grandididler က စတင္ေတြ့ရိွလုုိ ့ သူနာမည္ကိုု ေပးခဲ့တယ္။ တန္ဖုုိးအားျဖင့္တေအာင္စ ကိုု အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀ သန္း ေက်ာ္တန္ပါတယ္။
၁။ ပိုုင္နီတိုုက္စ္ ( Painite ) ၊ ျမန္မာနိင္ငံမွာ ေတြ ့ရတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာပဲရိွတယ္။ ေက်ာက္က ေက်ာက္ကိုု နာမည္ မေပးနိင္ေသးပါ။ အေရာက္ကပယင္းေရာင္ လိုု လိုုလိေမာ္ေရာင္ လိုု ရိွတယ္။ ျမန္မာ့အသဲ ( Burma Heart ) လိုု ့က်ေနာ္နာမည္ေပးျခင္ပါတယ္။ ၁၉ ၅၀ ေနာက္ပိုုင္းမွာ စတင္ေတြ ့ရိွတယ္။ ကမၻာမွာ အရွားဆံုုးေက်ာက္မ်က္ရတနာျဖစ္ေနတယ္။ ၂၀၀၅ ခုုနစ္မွာ ၂၅ လံုုး ပဲရွာေဖြေတြ ့ရိွခဲ့တယ္။ တန္ဖိုုး လံုုး၀မျဖတ္နိ္င္ေသးပါ။