အက်င့္ေတြအေၾကာင္း

Zaw Zaw Maung

အက်င့္ေတြဟာ ေမြးရာပါ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း ၊ အက်င့္ေတြဟာ Knowledge (What to, Why to) ရယ္ Desire (Want to) ရယ္ Skills (How to) ရယ္ေပါင္းစပ္ၿပီး ျဖစ္လာတယ္လို႔ အေနာက္တိုင္းပညာရွင္ေတြ က ဆိုၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူနဲ႔အက်င့္ဟာ သီးျခားစီျဖစ္တဲ့အတြက္ အက်င့္ေတြဟာ Learn လုပ္လို႔ရသလို Unlearn လုပ္လို႔လည္းရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လူမွာ အက်င့္တစ္ခုရယ္လို႔ ျဖစ္သြားၿပီးၿပီဆိုရင္ Unlearn ျပန္လိုပ္ရတာ အေတာ္ခက္ခဲတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ခက္ခဲတယ္ ဆိုရာမွာလည္း ဒံုးပ်ံလႊတ္တင္ပံုနဲ႔ ဥပမာေပး ေျပာၾကပါတယ္။ ကမၻာေျမျပင္ကေန လ ဆီကို ဒံုးပ်ံလႊတ္တင္မယ္ဆိုရင္ ကမၻာ့ဆြဲအားရွိတဲ့ေနရာကို လြတ္ေအာင္အသံုးျပဳရတဲ့စြမ္းအင္ဟာ အဲဒီလြတ္သြားတဲ့ေနရာကေန လဆီ ေရာက္ေအာင္အသံုးျပဳရတဲ့ စြမ္းအင္ထက္ ပိုမ်ားတယ္လို႔ ေျပာၾက ပါတယ္။ လူမွာကပ္ၿငိတဲ့ မေကာင္းတဲ့ အမူအက်င့္ေတြကို ျပန္လည္တြန္းလွန္ ဖယ္ရွား ရာမွာလည္း အစပိုင္းမွာ အလြန္မလြယ္ကူစြာပဲ အထူးအားစိုက္ၿပီး ႀကိဳးစားၾကရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းအရွိန္ရသြားရင္ေတာ့ ႀကိဳးစားရတာ လြယ္ကူသြားမယ့္အေၾကာင္း ေတြ ဖတ္ရႈ ႔ရပါတယ္။

အဲဒါေတြ ဖတ္ေနရင္းနဲ႔ အဲဒီအက်င့္ေတြအေၾကာင္းကို ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တာေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္စဥ္းစားမိပါတယ္။ တကယ္တန္းၾကေတာ့ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားသြားခဲ့တာလည္း အက်င့္ေတြအေၾကာင္း ပဲလို႔ ျမင္မိပါတယ္။ ဘုရားရွင္က သစၥာေလးပါးေဟာၾကားရာမွာ ဒုကၡသစၥာဆိုတာဟာ အဲဒီအက်င့္ေတြကိုပဲ ဒုကၡလို႔ေျပာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ လူမွာ အက်င့္တစ္ခု ဘယ္လိုစတင္ျဖစ္ပြားလာသလဲဆိုတာကို ဗုဒၶက ကိေလသာ ၊ ကံ ၊ ဝိပါက္ ဆိုတဲ့ အခ်က္သံုးခ်က္နဲ႔ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကိေလသာဆိုတာကေတာ့ တစ္ခုခုကို လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ျဖစ္တာကို ေျပာတာပါ။ ကံဆိုတာကေတာ့ အဲဒီလုပ္ခ်င္တဲ့ကိစၥကို လုပ္လိုက္တာပါ။ ဝိပါက္ ဆိုတာကေတာ့ အဲဒီကိစၥကို လုပ္ၿပီးေနာက္မွာ လုပ္လိုက္တဲ့ကိစၥကို သာယာတဲ့စိတ္ေလး မသိစိတ္မွာ ကပ္ၿငိ က်န္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီကပ္ၿငိက်န္ခဲ့တဲ့ စိတ္ကေလးက က ေနာက္ထပ္လုပ္ဖို႔တြန္းအားေပးတဲ့ ကိေလသာ ဆိုတာကို ျပန္ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဲလိုမ်ိဳး ကိေလသာ (ကံရဲ့အေၾကာင္းတရား) ရယ္ ၊ ကံရယ္ ၊ ဝိပါက္ (ကံရဲ့အက်ိဳးတရား) ရယ္ လည္ပတ္မႈဟာ အရွိန္ရ အားေကာင္းလာတဲ့အခါ လူမွာ အက်င့္တစ္ခု ျဖစ္ပြားေပၚေပါက္လာပါေတာ့တယ္။

အရက္ေသာက္တဲ့အက်င့္ ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့အက်င့္ ၊ ေကာ္ဖီေသာက္တဲ့ အက်င့္ ၊ အလွဴဒါနျပဳတဲ့အက်င့္ ၊ တရားထိုင္တဲ့အက်င့္ စတဲ့အက်င့္ေတြလူမွာ ျဖစ္သြားၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ လူမွာ သူ႔အရင္က မရွိတဲ့ အရာတစ္ခု (ဝါ) အက်င့္တစ္ခုဟာ ျဖစ္ပြားေပၚေပါက္လာပါၿပီ။ ေကာင္းတဲ့အရာပဲျဖစ္ျဖစ္ မေကာင္းတဲ့အရာပဲျဖစ္ျဖစ္ မလုပ္ရမေနႏိုင္ အက်င့္ျဖစ္သြားတာကို ပဲ ဗုဒၶက ဒုကၡလို႔ ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ အျခား ေမြးေသဒုကၡ ၊ အိုနာဒုကၡ ၊ ပူေအးဒုကၡ ၊ ထိခိုက္ရွနာဒုကၡ ၊ မေတာ္တဆျဖစ္ရတဲ့ ဒုကၡေတြဟာ ဗုဒၶေဟာၾကားတဲ့ ဒုကၡစာရင္း မဝင္တဲ့ဒုကၡေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမွာစြဲကပ္တဲ့ အက်င့္ေတြသည္သာ ဗုဒၶေဟာၾကားတဲ့ ဒုကၡသစၥာစာရင္းဝင္ ဒုကၡေတြျဖစ္ပါတယ္။
သမုဒၵယ သစၥာလို႔ေခၚတဲ့ ဒုကၡျဖစ္ရျခင္း (အက်င့္ေတြျဖစ္လာရျခင္း) အေၾကာင္းအရင္းကိုေတာ့ ဒုကၡကို ဒုကၡဟု မသိျခင္း ၊ ဒုကၡမဟုတ္သည္ကို ဒုကၡလို႔သိျခင္း နဲ႔ လူတစ္ေယာက္အတြက္ မလိုအပ္ေသာ အပိုအျပဳအမူမ်ားကို လိုခ်င္ျခင္း ဆိုတာေတြျဖစ္တယ္လို႔ ဗုဒၶက ညႊန္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို အက်င့္ေတြလူေပၚက ေပ်ာက္ကြယ္သြားဖို႔အတြက္ကို ေတာ့ ဗုဒၶက မွန္ကန္စြာ ျမင္ျခင္း ၊ ေတြးျခင္း ၊ ေျပာျခင္း ၊ ျပဳျခင္း ၊ ေနထိုင္ျခင္း ၊ ႏိုးၾကားျခင္း ၊ ႀကိဳးစားျခင္း ၊ စိတ္ထားျခင္း ဆိုတဲ့ အခ်က္ရွစ္ခ်က္ကို ဗုဒၶက ညႊန္ျပခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီအခ်က္ရွစ္ခ်က္ကို က်င့္ပြားလို႔ လူေပၚမွာ အက်င့္ေတြအားလံုးခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားတာကို ဗုဒၶက နိဗၺာန္ ၊ ဝိမုတၱိ ၊ သုညတ စသျဖင့္ အမည္အမ်ိဳးနဲ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ လူေပၚမွာ ဖြဲ႔တည္လာတဲ့ အက်င့္မ်ားခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းသည္သာ လြတ္ေျမာက္ျခင္း လို႔ ထင္ျမင္မိပါတယ္။