အဂၤလိပ္စကားလံုး တစ္လံုးကို ေလ့လာတဲ့အခါ …

KhingKhing Su shared Aung Ko U's photo.

ဘာသာစကားတစ္ခုဟာ စကားလံုး (word) ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတာပါ၊ အဲဒီစကားလံုးေတြ ကို စုေပါင္းၿပီး အသံထြက္ေျပာလုိက္တဲ့အခါ Spaeking ျဖစ္လာတယ္၊ အဲဒီအသံကို နားေထာင္လုိက္ တာက Listening ေပါ့၊ အဲဒီစကားလံုးေတြကိုပဲ ခ်ေရးလိုက္တဲ့ အခါ Writing ျဖစ္လာၿပီးေတာ့ ျပန္ဖတ္ၾကည့္တဲ့အခါ Reading ျဖစ္လာတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဘာသာစကား တစ္ခု တိုးတက္ဖို႔အတြက္ စကားလံုးဟာ အေရးႀကီးတဲ့က႑ ျဖစ္ေနတယ္။ စကားလံုးဆိုတာဘာလဲ ? စကားလံုးဆိုတာ အဓိပၸာယ္ရွိေသာ ႏႈတ္ျမြတ္သံ လို႔ အဘိဓာန္က ဆိုပါတယ္၊ ပိုရွင္းေအာင္ေျပာရရင္ စကားလံုး တစ္လံုးမွာ အကၡရာေတြပါရမယ္၊ အသံထြက္လို႔ ရရမယ္၊ အဓိပၸာယ္ရွိ ရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ စကားလံုး တစ္လံုးကို ဘယ္လို႔ေလ့လာမလဲ ဆိုတာ နည္းနည္းေလာက္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

စကားလံုး(word) ဆိုတာကို ဖြင့္ဆိုကတည္းက အကၡရာရယ္၊ အသံရယ္၊ အဓိပၸာယ္ရယ္ ၃-ခု ပါတာေၾကာင့္ အဲဒီ ၃-ကို စနစ္တက် ေလ့လာမွသာ စကားလံုးတစ္လံုးကို အသံုးခ်ႏုိင္မွာပါ။ ဘာသာစကား တစ္ခုကို အသံုးျပဳၿပီး တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ၾကတဲ့အခါ ပထမဆံုးေတြ႔ ရမွာက အသံပါ။ ဒါဆိုရင္ စကားလံုးတစ္လံုးကို စေတြ႔တဲ့အခါ အသံကို အရင္ဆံုး ေလ့လာရမွာပါ။ အဂၤလိပ္ စကားလံုးေတြကို ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက ထိေတြ႔ခဲ့ရေပမဲ့ အသံထြက္ေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မမွန္ခဲ့တဲ့ အတြက္ စကားလံုးတစ္လံုးကို စၾကားတဲ့အခါ သိတဲ့စကားလံုး ကိုေတာင္မွ နားမလည္ေတာ့ပါ။ အဂၤလိပ္စကားလံုး တစ္လံုးကို အသံထြက္တဲ့အခါ ေနာက္ပိတ္သံ ၆-သံ(p-ပ, b-ဘ, t-ထ, d-ဒ, k-ခ, g-ဂ) ကို သတိထားရပါမယ္။ ဆိုလိုတာက dog ကိုအသံထြက္ရင္ g-သံ (ဂ) ကို သိထားရပါမယ္၊ dot ကို အသံထြက္ရင္ t-သံ (ထ) ကို ပီသေအာင္ အသံထြက္ရပါမယ္။ အဲဒီအသံေတြ မပီသ/ မသဲကြဲ ျဖစ္ခဲ့ရင္ အဓိပၸာယ္ေတြ လြဲသြားပါလိမ့္မယ္။ အသံ(sound) နဲ႔ပတ္သက္ရင္ American English နဲ႔ British English အသံထြက္ မတူတာေတြရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကိုလည္း မွတ္သားရပါမယ္၊ Listening အတြက္ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးရဲ႕ အသံထြက္ကို သိဖို႔ လိုအပ္ေပမဲ့ ကိုယ္ကေျပာတဲ့အခါ တစ္မ်ဳိးကိုပဲ စံထားၿပီး ေျပာသင့္ပါတယ္။ အသံထြက္မွန္ဖို႔ အလြယ္ဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ Listening လုပ္တဲ့အခါ ၾကားတဲ့အတိုင္း အတတ္ႏိုင္ဆံုး လိုက္ဆိုပါ၊ ႏႈတ္က သြက္သြက္လက္လက္ ေျပာထြက္ေနေတာ့မွ လိုအပ္တာေလးေတြ ျပန္ျပင္လို႔ရေအာင္ Phonetic ကိုဆက္ၿပီး ေလ့လာပါ။ စကတည္းက Phonetic ကို ေလ့လာလိုက္ရင္ ဘယ္လိုထြက္ရမလဲ စဥ္းစားေနတာနဲ႔တင္ ႏႈတ္မရဲေတာ့တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ စကားလံုးတစ္လံုးရဲ႕ အသံထြက္ကို Listening က စတင္ေလ့က်င့္ဖို႔ အႀကံေပးရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ဘာသာစကားတိုင္းမွာ စာလံုးေပါင္း (Spelling) နဲ႔ အသံထြက္ (Pronunciation) မကိုက္ညီၾကလို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ျမန္မာစကားမွာလည္း “ေရးေတာ့ အမွန္ ဖတ္ေတာ့ အသံ” လို႔ အဆိုရွိပါတယ္။ စာလံုးေပါင္းအတိုင္း စကားလံုးတိုင္းကို အသံထြက္လို႔ မရပါ။ ဥပမာ - တံခါး လို႔ ေရးထားေပမဲ့ တကယ္ဖတ္ေတာ့ ဒဂါး လို႔ အသံထြက္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားမွာ လည္း အလားတူ အျဖစ္မ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။

အသံရဲ႕ေနာက္ထပ္ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဖိသံ(Stress) ကိုလည္း သိရပါမယ္၊ စကားလံုး တစ္လံုးကို ဖိသံ(Stress) ေျပာင္းတာနဲ႔တင္ အဓိပၸာယ္ပါ ေျပာင္းသြားပါတယ္။ ဥပမာ - import ကို အသံထြက္တဲ့အခါ noun အတြက္ ‘import (Import) ဟု အေရွ႕တြင္ ဖိကာ အသံထြက္ရၿပီးေတာ့ verb အတြက္ im‘port (imPort) လုို႔ အေနာက္မွာ ဖိၿပီး အသံထြက္ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက စာလံုးေပါင္း တူၿပီး အသံထြက္ ေျပာင္းတဲ့အခါ အဓိပၸာယ္ေျပာင္း သြားတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ- lead ဆုိတဲ့ စကားလံုးဟာ verb ျဖစ္တဲ့အခါ လိဒ္ လို႔ အသံထြက္ၿပီးေတာ့ noun ဆိုရင္ လဒ္ လို႔ အသံထြက္ျပန္တယ္။ အဲဒီလိုပဲ tear ကလည္း verb နဲ႔ noun အသံမတူပါ။ ဆိုဒါဆိုရင္ စကားလံုး တစ္လံုးကို စာလံုးေပါင္းၾကည့္ၿပီး အသံထြက္လို႔မရတာ သေဘာေပါက္ပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ထပ္ အသံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္တစ္ခုက Intonation (အသံ အတက္/ အက်၊ အနိမ့္/အျမင့္) ပါ။ ျမန္မာစကားမွာက intonation သိပ္မရွိဘဲ အသံတစ္ေျပးတည္း ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ အဂၤလိပ္ဘာသာစကား မွာက ေျပာရမဲ့ စကားပံုစံ အေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ အသံအနိမ့္ အျမင့္ေတြ ေျပာင္းလဲတတ္တာ ကိုလည္း သတိထား မွတ္သားဖုိ႔ လိုပါတယ္။

စကားလံုး တစ္လံုးရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို မွတ္သားတဲ့ အခါလည္း ပံုေသ မွတ္လို႔မရပါ။ သံုးေနတဲ့ ေနရာ အေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ အဓိပၸာယ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းလဲပါတယ္။ ျမန္မာစကားမွာလဲ ဒီအတိုင္းပါပဲ၊ ဥပမာ - “သေဘာေပါက္သည္၊ ထီေပါက္သည္၊ အပင္ေပါက္သည္။ ထြက္ရပ္ေပါက္သည္။” စသည္ျဖင့္ “ေပါက္သည္” ဆိုတဲ့ ႀကိယာ တစ္လံုးတည္းကိုပဲ ဝါက်အရ အဓိပၸာယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းေနတာကို ေတြ႔ပါလိမ့္မယ္။ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကားမွာလည္း “He runs to school./ He runs a school./ The rivers run north to south./ The tap runs.” စသည္ျဖင့္ run ဆိုတဲ့ verb တစ္ခုဟာ ဝါက်ကို လိုက္ၿပီး အဓိပၸာယ္ ေျပာင္းသြားပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလမွာ အဓိပၸာယ္ဆင္တူေပမဲ့ စကားလံုးမတူတာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ- “I cut the bread./ I slice the cake./ I chop the wood.” စသည္ျဖင့္ ျဖတ္တယ္၊ လွီးတယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ဆင္တူေပမဲ့ စကားလံုးသံုးတာ မတူပါ။ အဲဒီလို မတူတာကို ေျပာင္းၿပီး သံုးလို႔ အဆင္မေျပပါ။ မိခင္ဘာသာစကားမွာလည္း အဲဒီလိုမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ဥပမာ- “ကိတ္မုန္႔ လွီးသည္/ သစ္ပင္ခုတ္သည္/ ထင္းခြဲသည္။” “ဖေယာင္းတိုင္ ထြန္းသည္/ ေဆးလိပ္ မီးညိွသည္/ မီးေမႊးသည္။” စသည္ျဖင့္ အဓိပၸာယ္ဆင္တူေပမဲ့ စကားလံုး အသံုးအႏႈန္းမ်ား မတူသည္ကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ စကားလံုးတစ္လံုးကို ညီမွ်ျခင္းနဲ႔ တရားေသ မွတ္ခဲ့ၾကတာ ဘာသာစကား ေလ့လာတဲ့အခါ အရမ္း အႏၱရာယ္မ်ား ပါတယ္။ စကားလံုးတစ္လံုး ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ေလွနံဓါးထစ္ တရားေသ က်က္လို႔မရပါ၊ အသံုးအႏႈန္း ပံုစံမ်ားနဲ႔တြဲကာ အေလ့အက်င့္နဲ႔သာ မွတ္ရပါတယ္။ သာမာန္ ဉာဏ္ရည္ရွိသူ တစ္ေယာက္ဟာ စကားလံုးတစ္လံုးကို နားက ၂၈-ႀကိမ္ၾကားတဲ့အခါ မွတ္မိတယ္လို႔ စိတ္ပညာရွင္ေတြက ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ မ်ားမ်ားနားေထာင္ဖို႔ လို႔ပါတယ္။ ေနာက္တစ္နည္းက စာမ်ားမ်ားဖတ္ဖို႔ပါ၊ ဖတ္ပါမ်ားလာတဲ့အခါ စကားလံုးေတြကို သံုးထားတဲ့ပံုစံေတြပါ ပိုနားလည္လာပါ လိမ့္မယ္။ စကားလံုးတစ္လံုးကို အဓိပၸာယ္ မွတ္တဲ့ အခါ ဝါက်နဲ႔တြဲၿပီး မွတ္တာ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒါမွ မွန္ကန္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို အသံုးျပဳႏိုင္မွာပါ။


ေအာင္ကိုဦး (UMK)
Be the Best !