ဒီမိုကေရစီနွင့္အတူ ျဖစ္ရေသာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမွဳ တိုက္ဖ်က္ေရးစံႏွဳန္းမ်ား------

by Aye Aye Soe Win on Saturday, December 8, 2012 at 5:32pm 

2006 AP Photo by Khin Maung Win: U Shwe Man and two ailing ex-generals Than Shwe and Maung Aye. ၂၀၀၆ ေအပီ သတင္းဌာန၏ ဓါတ္ပံုျဖစ္ပါတယ္။

ခု သူတို. ၃ ေယာက္မွာ ဦးေရႊမန္း တစ္ေယာက္ပဲ လႊတ္ေတာ္မွာတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။

က်န္တဲ. ၂ ေယာက္က အျငိမ္းစားေတြ ျဖစ္ျကပါတယ္။ ထို ၂ေယာက္ မက်န္းမာျကပါ။

သူတို.ျသဇာခံ ထားသူေတြက အေျပာင္းအလဲေတြကို ေျကာက္ရြံ.စိုးရိမ္ ေနျကပါတယ္။

သူတို.ဘ၀၊ သူတို. အာဏာစက္ ခိုင္သလား၊ျမဲသလား။ ဒါကို အခ်ိန္ကပဲ စကားေျပာသြားပါလိမ္.မယ္။

ဒီမိုကေရစီနွင္. အတူ ျဖစ္ရေသာ အက်င္.ပ်က္ျခစားမွဳ တိုက္ဖ်က္ေရးစံႏွဳန္းမ်ား------

Tunisia: ဒီပို.စ္မွာ တူနီး ရွားနိုင္ငံ အေျကာင္းနဲနဲေျပာခ်င္ပါတယ္။

--အာရပ္ေတာ္လွန္ေရးေတြ၏ အစ ေခါင္သူျကီး နိုင္ ငံက တူနီးရွားျဖစ္ပါတယ္။ တူနီးရွား၏ လူထု လွဳပ္ရွားမွဳ၂ ၀၁၀ ဒီဇင္ဘာ ကေန -၂၀၁၁ နွစ္ဆန္းလွ်င္ဆန္းျခင္း  ထိုနိုင္ငံက ၏ျခစားသမၼတ အာဏာ ရွင္ ဘင္အာလီ က လူထု၏ေဒါသနဲ.ေပါက္ကြဲမွဳေတြကို ရင္မဆိုင္နိုင္တဲ.အဆံုး  ေဆာ္ ဒီ အာေရးဘီးယား ကို  ၂၀၁၁ ဂ်န္န၀ါရီလမွာ တိမ္းေရွာင္ ထြက္ေျပးသြားပါတယ္။ ေရာက္ျပီး တလအတြင္း၂၀၁၁ ေဖေဖၚ၀ါရီမွာပဲ  ေဆာ္ဒီနိုင္ငံက ေဆးရုံမွာ နွလံုးေရာဂါနဲ.  ဗုန္းဗုန္းလဲပါတယ္။ သူ.ကို တူနီရွားအစိုးရသစ္က အမွဳရင္ဆိုင္ဖို. အျမန္ဆံုး မင္းမိန္.နဲ. ဆင္.ေခၚသည္.တိုင္  တူနီးရွားကို သူျပန္မလာ ရဲပါဘူး။ ေဆာ္ဒီ အစိုး ရရဲ. ေစာင္.ေရွာက္မွဳနဲ.ခုထိ ေဆာ္ဒီ နိုင္ငံမွာပဲ ခို လွဳံေနရပါတယ္။ ဒါေပမဲ. တူနီးရွား အစိုးရသစ္က  ျပီးခဲ.တဲ. ၂၀၁၁ ေႏြက  တူနီး ရွား ခံု ရုံးမွာ  တရားခံ မတက္ေရာက္တဲ. absentee on trial အေနနဲ.  ရုံး တင္ စစ္ေဆး အျပီး ေထာင္ ၃၅ နွစ္ခ်လိုက္တယ္။ ဒီနွစ္ ၂၀၁၂  ဂ်ြန္လမွာလည္း ဘင္အာလီကို ၂၀၁၁ တူနိးရွားလူထု အံုျကြမွဳမွာ ဆႏၵျပသူ ၄၃ ဦးကို သတ္ျဖတ္ဖို. အမိန္.ေပးခဲ.တဲ. အတြက္ သူ.ကို လြတ္လမ္းမ ရွိ  တသက္တက်ြန္းေထာင္ဒဏ္ထပ္ခ်ခဲ.ပါေသးတယ္။

ေဆာ္ဒီသို. ထြက္ေျပးသြားေသာ တူနီး ရွားသမၼတေဟာင္း ဘင္ အာလီနွင္.ဇနီး

ဘင္အာလီကို ကူညီခဲ.တဲ.တူနီးရွား ျပည္ထဲေရး၀န္ျကီးေဟာင္းလက္မရြံ. မစၥတာ ကဆင္ လည္း ၂၀၁၂ ဇြန္လမွာ ေထာင္ ၁၅နွစ္က်သြားပါတယ္။   ဒီလို  လုပ္ရပ္မ်ိဳး ျမန္မာျပည္မွာ ျကားဖူးျမင္ဖူး ခ်င္လွတယ္။သူမ်ားနိုင္ငံေတြမွာ  ဒီမိုကေရစီ ေရာင္ျခည္သမ္း ရုံပဲ ရွိေသး။ ေခါင္ ဆိုတဲ.ေခါင္ေတြ ေခြးေျပး၀က္ေျပး ေျပးေနရ၊ လူျကားထဲ ထြက္လို.မရ။ သူတို.ေဆြမ်ိဳးေတြပါ စတင္ အေရးယူခံေနရ အဆြဲခံေနရျပီ ျဖစ္တယ္။  ဘင္အာလီ ၏ ေယာကၹေတာ္သူ လည္း မီဒီ ယာ သူေဌးမင္း တိုင္ကုန္း လုပ္ျပီးအာဏာရေတြနဲ.ပူးေပါင္း  ျခစားမွဳေတြေျကာင္. ၂၀၁၂ မွာ အေရးယူခံရတယ္။

-တူနီူ ရွား--- 

တူနီး ရွား မွာ ဆီက်ဴလာ ျဖစ္၊ လူမွဳဘ၀ဖူလံုေရးကို ဦးစားေပး၊ ၊ လူ ဟာ လူ လို ပဲ ျပည္.ျပည္.စံုစံု ေနရမယ္ဆိုတဲ. ဘာသာေရး အစြန္း မရွိတဲ. အာရပ္ နိုင္ငံသား ပညာတတ္ေတြရွိတယ္။ စာေရးတတ္တဲ. ဘေလာ.ဂါေတြ၊ အတိုက္အခံေကာင္းေတြ ရွိတယ္။ ျပည္သူ.လူထုဖက္ကျျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္တဲ. သတင္းစာသမားေတြ  ရွိတယ္။ ၂၀၁၁ အာရပ္ေႏြဦး ေတာ္လွန္ေရးေတြ အားလံုး၏ ပထမ တြန္း အား က တူနီး ရွား လူထု က  ၂၀၁၁ နွစ္ဆန္းမွာ အာဏာ ရွင္ သမၼတဘင္အာလီ ကို ျဖဳတ္ခ်နိုင္ျခင္းပဲ။ ဒုတိယ အဆင္.က သူ.လူထုက သူ.ကို တလအတြင္း စိမ္ေခၚတရားစြဲျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ. ဘင္အာလီ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားကို ထြက္ေျပးရ။ ထြက္ေလသူ နန္းကခြာ ျပန္လာ လို. မရေလေတာ. ေဆာ္ဒီမွာပဲ ေသျဖစ္လိမ္.မယ္ လို. လူေတြက တြက္ထားျကတယ္။ 

နိုင္ငံတိုင္းမွာ သူရဲေကာင္းေတြ ရွိတယ္။

 ၂၀၁၀ ဒီဇင္ဘာ လ မွာ တူနီးရွား နိုင္ငံ ကေတာျမိဳ.ေလးတခု မွာ (ျမန္မာျပည္ အာအိုင္တီက ဘုန္းေမာ္ က်ဆံုးျခင္းနဲ. အလားတူ) ေျကကြဲ ထိပ္လန္.စရာ အျဖစ္တခု ေပၚေပါက္ခဲ.တယ္။ ဒီ ေျကကြဲစရာဇတ္လမ္း ဟာ တူနီး ရွားနိုင္ငံရဲ.  ေခတ္သစ္ေတာ္လွန္ေရး ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲမွာ သိပ္အေရးပါတဲ. ေရွ.ေျပးျဖစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္။နိုင္ငံတခု ေကာင္း ဖို.ေရာက္မူ၊ သူရဲ ေကာင္းအခ်ိဳ.မွာ ပ်က္ရကာရွာ၊ ဓမၼတာတည္း ဟုလို. စိတ္မေကာင္းျခင္းမ်ားစြာနွင္.ဆိုရပါမယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ အျခား အာရပ္ နိုင္ငံအေျမာက္အျမားမွာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ေျပာင္းလဲမွဳ ေတြကို ဆက္တိုက္ျဖစ္ေစမဲ.၊ ပထမ မီးပြားျဖစ္ခဲ.တယ္။

မိုဟာမက္ဘိုဇီဇီ  (၁၉၈၄- ၂၀၁၁)

တူနီး ရွား က မိုဟာမက္ဘိုဇီဇီ ၂၀၁၁ ဂ်န္န၀ါရီ ၄ ၇က္ေန.မွာ ေသဆံုး၊ အာရပ္ေနြဦးေတာ္လွန္ေရး၏ ပထမမီးပြားကို အေသခံျပီးစရွိဳ.ခဲ.သူ၊

ဆိဒီဘူဇိ လို.ေခၚတဲ.ေတာျမိဳ.ေလးတခုမွာ သစ္သီး တြန္းလွည္းေလးတစ္ခု အရင္းျပဳျပီး လူ ၈ ဦး ရွိတဲ.မိသားစု တစ္စုကို လုပ္ေျကြးေန၇တဲ. ၂၆နွစ္အရြယ္ လူငယ္ေလး ျဖစ္တယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္ညမွာပဲ ဘိုဇီဇိ ဟာ ေငြတိုးေခ်းစားသူတဦးစီက အေမရီကန္ေဒၚလာ ၂၀၀နဲ. ညီမွ်တဲ.ေငြကို ေခ်းငွားခဲ.ပါတယ္။ ေနာက္တေန.ဒီဇင္ဘာ ၁၇ ရက္ ၂၀၁၀ မနက္ခင္း၊  ၈နာရီ ၃၀ မိနစ္  ေလာက္မွာ ေခ်းထားတဲ. ေငြေလးနဲ. လွည္းအျပည္. ပစၥည္းျဖည္.၊ ဒီလို အရင္းျပန္မတည္  ေစ်း ေရာင္းစထြက္ဖို. လမ္းေပၚေရာက္လာတဲ. ဘိုဇီဇီ သူ. ျကမၼာဆိုးကို ဖန္တိးမဲ. ရဲမ တဦးနဲ. ထိပ္တိုက္တိုးပါတယ္။   ညက သူ ပိုက္ဆံေဒၚလာ ၂၀၀ အသစ္ေခ်းငွားထားတဲ. သတင္း ကိုလည္း အရပ္ထဲက ရဲေတြ သတင္းရထားျပီး ျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္။ ထံုစံအတိုင္းပဲ လမ္းေပၚမွာ ဖီဒါ ဟမ္မ္ဒီFaida Hamdi အမည္ ရွိတဲ. ပုလိပ္မ က စအနိုင္က်င္. ပါတယ္။ ေကာင္ေလး ဘိုဇီဇီ က သူ. ၀မ္းစာ ဟင္း ရြက္လွည္းေလးနဲ. ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြသစ္သီးေတြကို မသိမ္းဖို. ပုလိပ္မ  ကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာင္းပန္ရွာပါတယ္။ အရင္ကလည္း ဒီလို ဗိုလ္က် အနိုင္က်င္.တာ ခံေနျကပါ။ သူတို. လို ေခါင္း ရြက္ ဗ်တ္ထိုးေစ်းသည္ေလးေတြ၏ တေန. လုပ္ခ ဆိုတာ အဆင္ေျပပါမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇ေဒၚလာ (တူနီးရွားေငြနဲ. ၁၁ ဒင္နာ- 11 dinars)ပဲ ရပါတယ္။ ပ်မ္းမွ် အရ ဆို ဘိုဇီဇိဟာ တလလံုးေစ်းေရာင္းမွ အမရိကန္ ၁၅၀ နဲ. ၂၀၀ ျကားပဲ ရတာပါ။  ထံုးစံ ဆို ရဲေနွာက္ယွက္တာခံရတဲ.အခါ လမ္းေဘးေစ်းသည္ေလးေတြက သူတို. လုပ္အားခေလးေတြကို တူနီးရွား ရဲကအဓမၼ ေတာင္းရင္ေျကာက္ေျကာက္နဲ. ေပးလိုက္ ျကတာပဲ။

ဒါေပမဲ. သမိုင္း၀င္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုျဖစ္လာမဲ. ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဒီ ဇင္ဘာ ၁၇ ရက္ နံနက္ခင္းမွာ--ပုလိပ္မ ဖီဒါ က ဘိုဖီဇိေလး၏ လွည္း၊ ဟင္းရြက္ ေတြသစ္သီးေတြကို ေကာင္ေလး အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာင္းပန္ေနတဲ.ျကားထဲက ပစၥည္းသိမ္းရုံတင္မက ေကာင္ကေလးဘိုဇီဇီ ကို ရန္စ ေစာ္ကားေမာ္ကား လုပ္ပါတယ္။

ဆင္းရဲလို. သစ္သီးေရာင္း စားေနရတဲ.ေကာင္ေလးကို နွိမ္တယ္။ ဟားတယ္။  ေသသြားတဲ. သူ. ဖခင္ ပါ မက်န္ ဆဲဆို ေစာ္ကား၊ လက္နဲ.ပါ ႏွိပ္စက္ ရုိက္ပုတ္ခဲ.ပါတယ္။ပုလိပ္မက သူ. လက္ေထာက္ေတြနဲ.၊  သူ. အေဖၚအေပါင္းေတြနဲ.  ေကာင္းေလးရဲ.မ်က္နွာကို အျကိမ္ျကိမ္ ရုိက္ခဲ.၊ အရွက္ခြဲခဲ.ပါတယ္။သူ.လွည္းေလးကိုလည္းရဲေတြ က  ဗိုလ္က်က် ေဆာင္.တြန္း၊  သူ.ဟင္းရြက္ေတြ၊ သစ္သီးေတြကို လမ္းေပၚမွာျဖန္.ျကဲ ဖ်က္ဆီးပစ္ျကတယ္။ (သူတို.ဖ်က္ဆီးတဲ. ဟင္းသီး ဟင္း၈ြက္ေတြ သစ္သီးေတြ ၏တန္ဖိုးက သူ. တလလံုးလုပ္မွ ရတဲ. လုပ္အားခနဲ.ညီပါတယ္။)  မ်က္ရည္ေတြက် စိတ္ထိခိုက္ေပါက္ကြဲေနတဲ. ဘိုဇီဇိ ေလးဟာ သူတို.ျမိဳ.က ျမဴနီစပါယ္ ရုံးကို တန္းသြားျပီး ဒီ လို ျဖစ္ခဲ.တာကို တိုင္တန္းခဲ.ပါတယ္။ သူ. လွည္းေလးသူျပန္လိုခ်င္ပါတယ္တဲ.။ လူ၈ ေယာက္ ရွိေသာ မိသားစု ၀မ္းေရးအတြက္ ဒီ လွည္းေလးျပန္ရဖို. သူ ျကိဳးပမ္းခဲ.ေပမဲ.၊ ဘိုဇီဇီ ေအာင္ျမင္မွဳ မရခဲ.ပါ။

ျမိဳ.နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရုံးကလူေတြက လည္း ပုလိပ္မ နဲ. နင္လား ငါလား အတူတူပါပဲ။ ဘိုဇီဇီကို ခပ္ရင္.ရင္. ဆက္ဆံျပီး သူ.အား  ျမဴနီစပါယ္ရုံး တာ၀န္ခံနဲ.ေတြ.ခြင္. မေပးခဲ.ပါ။ အဲဒီ.အခ်ိန္မွာ သူ. လွည္းေလး အလုခံအသိမ္းခံရ၊ ျပီးေတာ. အမ်ိဳးသမီး ရဲမ တဦးေစာ္ကားတာခံရ အျပီး   စိတ္ခံစားခ်က္ေတြ အျမင္.ဆံုးေရာက္ ထိခိုက္ေပါက္ကြဲေနျပီျဖစ္တဲ. ဘိုဇီဇီ ဟာ လူမဆန္တဲ. ဒီျမဴနီစပယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရုံး ေရွ.က ခဏ ခြာျပီး ဓါတ္ဆီတစ္ဗံုးသြား ရွာပါတယ္။ ျပီးေတာ.--  ေနာက္တေခါက္ျပန္လာျပီး သူ.ကိုယ္သူ ဓါတ္ဆီေလာင္း မီးတင္ ရိွဳ.ျပခဲတယ္။ သူ.ကိုယ္သူ  မီးျခစ္ဆံကမီးနဲ. မတို.ခင္မွာ သူ တခြန္းေအာ္ ေျပာသြားတယ္။

"က်ေနာ္ ဘယ္လိုလုပ္   အလုပ္လုပ္စား လို.ရပါ.မလဲ၊ က်ေနာ္တို.လို လူေတြရဲ. ဘ၀ရပ္တည္ ခြင္.ဘယ္မွာလဲ၊"

၂၀၁၀ ဒီဇင္ဘာ ၁၇ နံနက္ ၁၁ နာရီ မွာ သူ.ကိုယ္သူ ျမဴနီစပါယ္ ရုံးေရွ.မွာမီးတင္ရိွဳ.ခဲ.သူ မိုဟာမက္ဘိုဇီဇီ၊ ၂၀၁၁ ဂ်န္န၀ါရီ ၄ ရက္ ေန.တြင္ ေဆး ရုံမွာ ေသဆံုးခဲ.တယ္။

ျပီးေတာ.။ သူ မီးျခစ္ကို  ျခစ္ျပီး ဓါတ္ဆီေတြ ရႊဲေနတဲ. ပုခုန္းေပၚ အသာတင္လိုက္ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၇ရက္ ၂၀၁၀ မနက္ ၁၁ နာရီ ဆီဒိဘူစိ ျမဴနီစပါယ္ ရုံးေရွ.က (အေပၚကပံုထဲကလို) သူ.တကိုယ္လံုးကို ျပင္းထန္စြာေလာင္က်ြမ္းေစခဲ.တဲ. မီးညြန္.ေတြဟာ ေဖ.ဘြတ္ခ္ နဲ. ဆဲလ္ဖုန္း ေတြက တဆင္. တူနီးရွားတနိုင္ငံလံုးကို နာရီပိုင္း အတြင္းကူးျပန္.သြားပါေတာ.တယ္။ တူနီရွားတနိုင္ငံလံုး ၏နိုင္ငံေရးစာမ်က္နွာသစ္ က ဒီလို မီး ေလာင္ျမိဳက္ခံရျပီးေသဆံုးသြားတဲ. ဘိုဇီဇီ  ရဲ.ပံုရိပ္လႊာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူ. တကိုယ္လံုးမွာ မ်က္လံုးေတြ၊ နားေတြ၊ ကလီစာေတြ အားလံုး ၉၀% ခန္. ပ်က္ဆီး ေလာင္က်ြမ္းသြားတဲ. မီးေလာင္ဒဏ္ေျကာင္. ၂၀၁၁ ဂ်န္န၀ါရီ ၄ ရက္ ညေန ၅ နာရီမွာ ဘိုဇီဇီ ေဆးရုံမွာပဲေသဆံုးခဲ.ပါတယ္။

ဘိုဇီဇီ မီးပြားကစေသာ ေတာ္လွန္ေရးမီးေတာက္ 

ဆီဒိဘူစိျမိဳ.ေလးတျမိဳ.က လူငယ္ေလးတေယာက္၏ ျပင္းထန္မွဳ က တူနီးရွားနိုင္ငံရဲ. ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲသာမက အာရပ္ေႏြဦးေတာ္လွန္ေရး မီးေတာက္အတြဲျကီးတစ္ခုလံုးကို စတင္ခဲ.တဲ.  ပထမဆံုး မီးပြားျဖစ္တယ္။ သူ. စ်ာပနက ရုိးရုိးေလးပဲ။ ရြာနီး စပ္ခ်ဳပ္ စုစုေပါင္း လူ ၅၀၀၀ ေလာက္ တက္ေရာက္ဂုဏ္ျပဳျကတယ္။ သံလြင္ပင္၊ ဗာဒန္ပင္၊ ေတြျကားမွာ တူနီး ရွားနိုင္ငံ၏အလံ ေအာက္မွာ သူ အိပ္စက္လဲေလ်ာင္းေနတယ္။ သူေသဆံုးသြားျပီး တက္လာတဲ. တူနီး ရွားအစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ဘိုဇီဇီ ကို ဂုဏ္ျပဳျပီး တံဆိပ္ေခါင္းေတြ ထုတ္ ခဲ.တယ္။

ဘိုဇီဇီ မီးပြားက စခဲ.တဲ. တူနီး ရွား နိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး တိုက္ပြဲဟာ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္း အေတာ္.ကို ေအာင္ျမင္ခဲ.ပါတယ္။  တစ္နွစ္အတြင္း Tunisia's Corruption Perception's Index (CPI)တူနီး ရွားနိုင္ငံအတြင္းျခစားမွဳကိန္းဂဏန္းဖက္ကလည္း ၅ လ အတြင္း ၃ မွတ္တက္လာတယ္။ ၂၀၁၀ နွင္. ၂၀၁၁ မွာ တူနီရွားဟာ လြတ္လပ္တဲ.နိုင္ငံမဟုတ္ေသး၊  ၂၀၁၂ အစ က ခု ၂၀၁၂ နွစ္ အဆံုးနားမွာ တျဖည္းျဖည္းနဲ.လြပ္လပ္လာစ ျပဳေနျပီလို.ေျပာလွ်င္ရတယ္။ အရင္ ၂၀၁၁ မတိုင္ခင္က အမွတ္ေပါင္း ၁၀၀ အနက္  ၄၁ နဲ. ၄၂ ျကားရခဲ.တဲ. တူနီး ရွား နိုင္ငံဟာ ခု ၄၅ မွတ္ရထားတယ္။ ဒါ သူတို.နိုင္င့မွာ ျခစားမွဳေတြကို စတင္ အေရးယူေနျပီဆိုတဲ. ထင္ရွားတဲ. သက္ေသပဲ။ 

တူနီးရွား ဟာ Rank: ၇၅ /၁၇၆

Score: ၄၁ /၁၀၀

က်ြနု္ပ္တို. ဦးသိန္းစိန္၏ျမန္မာနိုင္ငံဟာ Rank: ၁၇၂ /၁၇၆

Score: ၁၅/၁၀၀

၁--၁၀၀  ဆိုတဲ. အက်င္.ပ်က္မွဳ ကိန္းျပနွဳန္းအမွတ္စဥ္တန္းမွာ အမွတ္ နိမ္.ေလေလ၊ သိကၡာ မရွိေလေလ၊ လူ.အခြင္.အေရးမဲ.ေလေလ၊ အာဏာ ရွင္ ထြန္းကားေလေလ လို. ဘာသာျပန္ရပါမယ္။

ဒီေတာ.ဦးေအာင္မင္း ရွာ အရုိးမပါပဲေရွာက္ေျပာေနသလို ၊  စစ္အာဏာရွင္ေတြ၏ျပန္ျကားေရး ၀န္ထမ္း တပည္.မ်ား၊အေျခာင္သမားမ်ား  ၀ိုင္းညာေနျကသလို--သက္သာသာဓကမရွိတဲ.ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးလမ္းမွာ --အသားပါတဲ. ဥပမာတခုပဲစစ္စစ္မွန္မွန္ေတြ.လိုပါတယ္။ အစိုးရအပါအ၀င္ အစိုးရက အကာအကြယ္ေပးေနဆဲျဖစ္တဲ. သူခိုးေတြ ဓါးျပေတြကိုအေရးစယူနိုင္မဲ. ေဗြေဆာ္ဦး ေက.စ္တစ္ခု ျမန္မာျပည္မွာ ေပၚေပါက္ ခဲ.ပါသလား။ (ကမၻာေပၚက ၁၇၆ နိုင္ငံ အနက္ အဆိုးဆံုးနိုင္ငံေတြ ကေတာ. ဆိုမားလီးယား ၊ျမန္မာနိုင္ငံ ၊ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ. အာဖဂန္နစ္စတန္နဲ.ဆူဒန္ နိုင္ငံေတြပါပဲ )

သူမ်ားနိုင္ငံေတြက  ဒီမိုကေရစီ အသြင္ေျပာင္းကာလေတြမွာ ျကည္. ခ်င္စရာ၊ အတု ယူစရာေတြ က ေျမာက္ျမားစြာ။ သူတို. လုပ္ေနျကတာေတြက အားရစရာ၊ ၂၀၁၂ ဒိဇင္ဘာ ၈ ရ

က္ေန.က တူနီး ရွားက လူထုက ဆႏၵျပပြဲမွာ ဘင္အာလီ၏ ခရဳိနီ လူတန္းစားကို ေထာင္ထဲထည္.၊ အေရးယူျကတဲ.။ ဒီလို ေဆာ္ ေအာျကတယ္။

ရီမင္က က သံမဏိ အမ်ိဳးသမီးကေလး

မနွစ္က  တာ၀ါ ကူ ကာ မင္ သူမ၏ ရဲ၀င္.တဲ. လူထုျကား အေျခခံလွဳပ္ရွားမွဳေတြ သူမ. ေရးသား ခ်က္ေတြေျကာင္. ၂၀၁၁မွာ  ပူးတြဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး နိုဘယ္လ္ ဆု ရသြားတယ္။

From Yemen: Tawakkul Karman, journalist, politician, and human rights activist. Also 2011 Nobel Peace Prize winner

Tawakkul Karman from Yemen.ရီမင္ နိုင္ ငံသူ တာ၀ါကူ ကာမင္-- မႏွစ္က Liberia က အျခား အမ်ိဳးသမီး ၂ ဦးနဲ. အတူ နိုဘယ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ၂၀၁၁ က ရသြားခဲ.သူ။

ခု ထရန္ပဲ ရန္စီ အင္တာေနရွင္နယ္မွာ သူ.နိုင္ငံအတြက္ အလုပ္ လုပ္ေပးေနတယ္။တိုင္ပတ္ေျပးေနတဲ. ရီမင္ သမၼတေဟာင္း ဆာ.လာ. ကို  အိုင္စီစီမွာ ခံုရုံးတင္ဖို. ကုလသမၼဂ မွာ ေလာ္ဘီလုပ္တယ္။ ဦးေဆာင္တိုက္ပြဲ၀င္တယ္။ သူဟာ စစ္မွန္တဲ.သတင္း သမားပီပီ သူ. အလုပ္ပဲသူလုပ္တယ္။ ၂၀၁၁ ဂ်န္န၀ါ၇ီ ၁၄ မွာ တူနီး ရွားက ဘင္အာလီ အျပဳတ္မွာ သူမ ေရးခဲ.တဲ. စာေတြထဲက ထင္ရွားတဲ. တေျကာင္း က "Heroes! We are with you in the line of fire against the evil rulers!"

သူရဲေကာင္းတို.--ကမၻာေျမေပၚက ယုတ္မာ ရုိင္းစိုင္းတဲ. အုပ္ခ်ုဳပ္သူေတြကို မီး လွ့်မ်ားအျပည္.နဲ. ဒီ ေရွ.တန္းမွာ အေသခံျပီး ဆန္.က်င္ျခင္းအရာမွာ  ငါတို.သည္ မင္းတို. နွင္.အတူတူ---တဲ.။ အေမရိကမွာ ေဆးလာကုတဲ. ရီမင္ အာဏာ ရွင္ အဘဒူ ဆာလာ. ကို ရီမင္က မီဒီယာမွာ ျပန္ျပန္ေတြ.ေနရလို. သူတို. ၇ီမင္ လူထု က ျကီးစြာေသာ သတိထားျကတယ္။ ျပဳတ္သြားတဲ. ရာထူးမရွိေတာ.တဲ. သမၼတေဟာင္းက ဘာလို.မ်ား ပုန္းေအာင္းေနေသာ္လည္း ( ဦးသန္းေရႊျကီးလို) ဆက္ ျသဇာရွိေနေသးတာလဲ။

ရီ မင္ ကလူထုအံုျကြေတာ္လွန္မွဳေျကာင္. အဘဒူ ဆာ လာ. ျပဳတ္သြားသလိုလို ရွိေပမဲ. သူ.ကို ယီမင္ မီဒီယာေတြ က မျကာမျကာ တင္ေပး ေနေသးတယ္။ ဒါေျကာင္. ယီမင္မွာ လက္သီးပုန္းျပေနသူမ်ား တပိုင္းတစ အားေကာင္းေနဆဲမို.  ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ ေနာက္လူသစ္ သမၼတ ကို တင္ထားသည္.တိုင္ ( ျမန္မာျပည္မွာ ဦး သန္း ေရႊျကီး ေနာက္က ျကိဳးကိုင္သလို) မူလလက္ေဟာင္း ျသဇာေတြျကြင္းက်န္ေနသေရြ.ေတာ. သူတို.နိုင္ငံမွာ ေတာ္လွန္ေရး   မျပီးေသးဘူး လို.  သူတို.ျပည္သူေတြကသိျကတယ္။ (မီဒီယာနဲ. သူယုတ္မာ အာဏာ ရွင္ ပူးေပါင္းမိရင္ ကမၻာပ်က္တတ္တယ္။)

ဒီေတာ. ဆက္တိုက္ပြဲ၀င္ေနဆဲ ယီမင္ျပည္သူေတြက တခ်က္မွ အလစ္မေပးရဲဘူး။  သမၼတေဟာင္း အဘဒူ ဆာလာ.ကို သူ၏ အျကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ထားတဲ. အမွဳေတြ၊ တိုင္းျပည္ဘ႑ာ အလြဲသံုးစား လုပ္ထားတဲ.အမွဳေတြ၊ အျခားလူ.အခြင္.အေရးေဖါက္ဖ်က္မွဳေတြေျကာင္.၊ ရီမင္ျပည္သူေတြက မျဖစ္မေန အေရးယူျကပါလိမ္.မယ္။ဒါ ရီမင္ျပည္သူေတြ၏ ဆႏၵ အစစ္ပဲ။ 

စစ္တပ္အေျချပဳ ခရုိနီ စီးပြားေရးေခါင္းပံုျဖတ္စနစ္ပဲ ရွိတဲ. ျမန္မာနိုင္ငံမွာ၊ ဘာကို ဘယ္ကစ တြန္းလွန္မလဲ။

ေျကးနီေတာင္စီမံကိန္း၊ တရုတ္ ျကီးစိုးမွဳ၊ ဒါေတြက ေျကးနီေတာင္ မွာ တ ရုတ္ ကုမၸဏီ ေရာက္ေနလို. ေျကးနီေတာင္တိုက္ပြဲ တ ရုတ္ျကီးစိုးေခါင္းပံုျဖတ္လုပ္ငန္း ဆန္.က်င္ေရးဆိုတဲ.  အမည္ တခုျဖစ္ေနျခင္းသာ၊

ျခံုျကည္. ရင္ -- တိုင္းျပည္ရဲ. ရန္သူက တစ္မ်ိဳးထဲ၊ တေရာင္ထဲ။ ဒီရန္သူကို တခ်က္သြားပုတ္လို္က္တာနဲ.-- ရန္သူက သံဃာေတြကို မီးေလာင္တိုက္သြင္းတယ္။ ဆက္ေျကာက္ေနဖို.ထက္ ၊ ကိုယ္လုပ္ရမွာေတြ ကိုယ္သိေနျခင္း၊ အေရြ.ေတြျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနျခင္း၊ဒါေတြကသာ  ပို အေရးျကီးပါတယ္။ ။ ျမန္မာျပည္မွာ ဘာ ဒီမို ကေရစီမွ မ ရွိေသးဘူး။မရွိေသး မရေသး တဲ.ဒီမိုကေရစီေျခာက္ခမ္းသြားမယ္လို.  မေျခာက္နဲ.။ ဒီမိုကေရစီကို ဦးတည္ေနတယ္လို. ပိုင္နိုင္စြာေျပာခ်င္လွ်င္-- ျမန္မာ ဥပေဒအထက္က ျခစား၊ လူသတ္ လူရမ္းကားျကီးေတြကို ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာအထိထိန္းခ်ဳပ္နိုင္သလဲ၊ ျမန္မာလူထု၏ လူမွဳ စီးပြား ဘ၀ မည္မွ်လြတ္လပ္ခိုင္မာသလဲ ။ ဒီေမးခြန္းေတြကို လံုေလာက္စြာေျဖနိုင္မဲ. ဥပမာမ်ားနဲ. ဒီမိုကေရစီ ၏စံနွဳန္းကို ရွာရမွာ၊ တိုင္းရမွာ  နွဳိင္းယွဥ္ ရမွာျဖစ္တယ္။

သူတို.ကို တကယ္အေရးယူနိုင္မဲ. ေကာ္မရွင္မ်ိဳးျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဖြဲ.စည္းဖို.အခြင္.အေရး ရွိပါသလား။

ေတဇနဲ. မတိမ္းမယိမ္းခ်မ္းသာတဲ.ဦး ေအာင္မင္း ၊ ဦးစိုးသိန္း အုပ္စုက ဘာလဲ။ ေဇာ္ေဇာ္နဲ.ေတဇလို ငေတအုပ္စုေတြကို ေရာအေရးယူလို.ရလား။ ဦးသန္းေရႊမိသားစုေတြ၊ ဦး ေရႊမန္းမိသားစု ေတြ၊ျပန္ျကားေရး၀န္ျကီး ဌာနနဲ. သူတို.၏ေလာက္ေကာင္မ်ား၊ တိုင္းမွဳးမ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင္.ေတြကို ျမန္.မာ. ဥပေဒနဲ.  ကန္.သတ္လို. ရလား။ သူတို.လားရာက ဘယ္မွာလဲ။

နိုင္ငံအတြင္းမွာ--ျဖစ္ေနတဲ.၊ တဖက္ေစာင္းနင္း စီးပြားေရး အျမတ္ထုတ္မွဳ ၊ နွစ္၅၀ လံုးလံုး လူထု ကို အျကမ္းဖက္ နွိပ္ကြတ္မွဳ ဒါေတြကို တိုက္ဖ်က္မဲ. အင္အားစုေတြ ရွိေနပါျပီလား။ ရွိေနလွ်က္ သူတို. ဘယ္လို ရပ္တည္ေနျကသလဲ။ အမ်ားျကီး မဟုတ္ေတာင္ အတိုင္းအတာတခုအထိ အားေကာင္းလာေနပါျပီလား။ ဒီလိုလူမ်ိဳးေတြ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆို လွဳပ္ရွားနိုင္တဲ. နိုငငံမ်ိဳးမွာပဲ ဒီ မို က ေရစီဆိုတာကို၊ တရားမွ်တမွဳ ဆိုတာ ကို စိတ္ကူး ျကိုယဥ္လို.ရတယ္။ ဥမမာ--တူနိ ရွား။ တူနီး ရွား က ဘေလာ.ဂါေတြ။ သတင္းသမားေတြ၊ နိုးျကားတဲ. ပညာတတ္ေတြဟာ  သူတို.၏လူထု တိုက္ပြဲနဲ. အာဏာ ရွင္ သမၼတ ဘင္အာလီ ကို ျဖဳတ္ခ်နိုင္ ရုံသာမက အျခား နိုင္ငံေတြမွာ ပါ အာဏာ ရွင္ေတြကို ဒီ လို ျဖုတ္ခ်လို. ရတယ္လို. နမူနာေကာင္းေပးခဲ.တယ္။

တူနီးရွား ကစေသာ အီဂ်စ္ ၊လစ္ ဗ်ား၊  နဲ. ရီမင္ က အနတၱနိုင္ငံေရး လကၡဏာမ်ား။

တူနီရွားမွာလိုပဲ--လစ္ ဗ်ား၊ အီဂ်စ္ နဲ. ရိမင္ မွာ လည္း အာဏာ ရွင္ေတြျပဳတ္က်ခဲ.တယ္။ ၂၀၁၁ မွာ တူနီး ရွား က မိန္းမလက္ဆြဲျပီး  ထြက္ေျပးတဲ. ဘင္အာလီ က

တလ တတြင္းမွာပဲ မွာပဲ သူတို. လင္မယားခို လွဳံေနတဲ.ေဆာ္ဒီ နိုင္ငံမွာ ေလျဖတ္ ႏွလံုး ေရာ ဂါ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးျဖစ္ ျကိတ္ ကုေနရပါတယ္။ တူနိ ရွား ခံုရုံးက ၂၀၁၁ ဂ်ြန္မွာ ဘင္အာလီနဲ. သူ.မိန္းမ ကို တိုင္းျပည္ ေငြေတြ ခိုးထား လိမ္ထားလို. ေထာင္ ဒဏ္ ၃၅ နွစ္ တဲ. ၊ တူနီး ရွားအစိုးရသစ္က   ေဆာ္ ဒီအစိုးရကို  သူတို.စီမွာ ခိုလွဳံေနတဲ. တူနီ ရွားသမၼတေဟာင္း ဘင္အာလီ လက္မခံဖို. အျကိမ္ျကိမ္ ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း၊ ေဆာ္ဒီဘုရင္ဟာ ကမၻာ.ရာဇ၀တ္သားေတြနွင္. သင္.ျမတ္အလြမ္းသင္.တဲ. အစဥ္အလာကိုပဲ ထိန္းထားေနဆဲပါ။ သမၼတေဟာင္း ျပည္ေျပး ဘင္ အာလီ မျပန္ ရဲပါဘူး။ ဒီေတာ. နိုးျကားသူေတြက ဆက္ ေဆာ္ေအာ္ျကတယ္။ ရွိေနေသးတဲ. ဘင္အာလီ အဆြယ္ပြား ခရုိနီ လက္က်န္ေတြကို ေထာင္ထဲ ထဲ.ျကမယ္တဲ.။

Libyan leader Moammar Gaddafi, center, with then-Egyptian President Hosni Mubarak, right, his Yemeni counterpart Ali Abdullah Saleh, center left, and then-Tunisian president Zine El Abidine Ben Ali, far left during a group picture with Arab and African leaders during the second Afro-Arab summit in Sirte, Libya, Sunday, Oct. 10, 2010. (Amr Nabil - AP)

ေရွ.ဆံုးတန္း ၀ဲမွာယာ--တူနီးရွားသမၼတ ဘင္အာလီ၊ ယီမင္ သမၼတ အဘဒူ ဆာလာ.၊ လစ္ဗ်ားကအာဏာရွင္ျကီးဂဒါဖီ၊ အီဂ်စ္သမၼတ မူဘာရက္၊ သူတို.အားလံုး၏ အာဏာရွင္စနစ္မ်ား၂၀၁၁ အေရာက္မွာ  ဖရုိဖရဲ ပ်က္ဆီးသြားခဲ.ျပီ။

ဘာမွ မခိုင္ဘူး။ ဘာမွမျမဲဘူး။အေပၚက ဒီပံု ဟာ ၂၀၁၀ နွစ္ကပံု။ ၂၀၁၁ အာရပ္ေတာ္လွန္ေရးေတြ မစခင္ တနွစ္အလိုမွာ ပံုထဲက အာဏာ ရွင္ ၄ ဦးဟာ ဟာ ယံုျကည္မွဳေတြ အျပည္.နဲ.ျပံဳးေနျကတယ္။ တနွစ္ျကာေတာ.--သူတို. ေျပးေရွာင္လို. မရေတာ.တဲ. ကံ အလွည္.ေတြသင္.လာတယ္။ 

ပထမ--တူနီရွား အာဏာ ရွင္သမၼတ ဘင္အာလီ ျပဳတ္တယ္။ ခု ေဆာ္ဒီေရာက္ ေနျပီး ျပည္ေျပးဘ၀နဲ.ျပင္းထန္ တဲ. နွလံုး ေရာ ဂါ စြဲ ကပ္ေနျပီ။

ဒုတိယ--အီဂ်စ္သမၼတမူဘာရက္  ျပဳတ္တယ္။ ေထာင္ထဲ ေရာက္သြားတယ္။  သူ. မတရားယူထားတဲ.ေငြေြ မျကာခင္မွာ အီဂ်စ္ကလူထု ျပန္ရလိမ္.မယ္။ သူ.ကိုေသဒဏ္ေပးထားတယ္။ ေထာင္ထဲမွာေနမေကာင္းဘူး။

တတိယ--လစ္ဗ်ားမွာ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္တယ္။ လစ္ဗ်ား အာဏာ ရွင္ ျပဳတ္ရု့သာမက သူ.ေနာက္ဆံုးရက္ေတြမွာ-- ဂဒါဖီ ဟာ အေသဆိုးနဲ. မခ်ိမဆန္. လမ္းေဘးမွာ ေသရတယ္။ အသတ္ခံရတယ္လို.ေျပာရင္ပိုမွန္မယ္။

စတုတၳ--ယီမင္က အာဏာရွင္ ျပဳတ္တယ္။ အေမရီကမွာေဆးေတာင္ ေျဖာင္.ေျဖာင္.မကုနိုင္ရွာဘူး။ ျပင္းထန္တဲ. ယီမင္ျပည္သူလူထုက လမ္းေပၚအေသခံထြက္ျပီး သူ. ကို ရေအာင္ျဖုတ္သြားတယ္။ ကံေကာင္းလို.သူ.ကို စက္တင္ဘာက လုပ္ျကံတာ မေအာင္ျမင္ေသာ္လည္း. သူ တပည္.ေတြ လုပ္ျကံခံရတယ္။ ယီမင္က အာဏာ ရွင္အဘဒူဆာလာ. ဟာ ဆင္းသြားရကတည္းက တထိပ္ထိပ္တလန္.လန္.နဲ.။  ခု ဦးသန္းေရႊျကီး တပည္.မ်ားလို လို ျဖစ္ ေနပံုရပါတယ္။ နိုဘယ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုပိုင္ရွင္ တာ၀ါကူ ကာမင္ နဲ.တကြ လွဳပ္ ရွားတက္ျကြတဲ. အဖြဲ.အစည္းေတြက သူ.ကို အိုင္စီစီ မေရာက္ေရာက္ေအာင္ပို.ျကမယ္လို. အာမခံထားတယ္။  

ျမန္မာျပည္မွာလဲ အဲ သလို ေတာင္းဆိုတတ္ရမယ္။ ေတာင္းဆိုစိမ္ေခၚရေကာင္းမွန္းလည္းသိရမယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ.--ျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အလုပ္ လုပ္ေနတဲ. အင္အားစုေတြကို မေန. တေန.က အထိ၊ ဒီ ေန. အထိ အျကမ္းဖက္ ျဖိဳခြဲေနဆဲပဲ။  ဦးသိန္းစိန္နဲ. ဥိးသန္းေရႊ နားမလည္တာက --ေတာ္လွန္ေသာျပည္သူလူထု၏စိတ္ဓါတ္ကို ဘာနဲ.မွ ျဖိဳခြဲလို.မရဘူး ဆိုတဲ.အခ်က္နဲ. သူတို. နအဖ ထာ၀ရ မခိုင္ျမဲ နိုင္ဘူးဆိုတဲ.ဓမၼတရားပါ။  ျခစားမွဳေတြကို မတိုက္ဖ်က္နိုင္ပဲနဲ.ေတာ.၊ အေယာင္ေဆာင္ ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာ၊ ေတာ္လွန္ေရး၏အမွဳိက္္တစ သာ  ျဖစ္ပါလိမ္.မယ္။  ။ဦးပိုင္ဆိုတာ ကိုျဖိဳျခင္းဟာ  ျခစားမွဳကို ျဖိဳတာနဲ.အတူတူ လို. အဓိပၸါယ္ ေရာက္သလို ဒီမိုကေရစီ ၏အေျခခံ အုပ္ျမစ္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခခံအုပ္ျမစ္ကိုခ်ဖို. လူထုျကီးက ျမန္မာ. လႊတ္ေတာ္ကို စိတ္ရွည္စြာ ထပ္ေစာင္.ဆိုင္း ေပးနိုင္လိမ္.မယ္လို. မထင္ပါ။

ယီမင္နိုင္ငံက နိုဘယ္လ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုပိုင္ရွင္ အမ်ိဳးသမီးေလး တာ၀ါကူ ကာမင္ ၏ တိုက္ပြဲေခၚသံ စာ တေျကာင္းနဲ. ဒီစာကို အဆံုးသတ္ခ်င္ပါတယ္။ ေျကးနီေတာင္တိုက္ပြဲက ဆရာေတာ္ေတြ ရဟန္းေတြအားလံုးကို ဥိးထိပ္ထားပါတယ္။  သူရဲေကာင္းတို.--ကမၻာေျမေပၚက ယုတ္မာ ရုိင္းစိုင္းတဲ. အုပ္ခ်ုဳပ္သူေတြကို မီး လွ့်ံမ်ားအျပည္.ရွိေနေသာ ဒီ ေရွ.တန္းမွာ အေသခံျပီး ဆန္.က်င္ျခင္းအရာမွာ  က်ြနု္ပ္တို.သည္  အသင္တို.နွင္.အတူတူ---တဲ.။

၂၀၁၂ နွစ္အကူး ၊ ၂၀၁၃ အစက စလို.  ျမန္မာနိုင္ငံမွာလည္း အမ်ားလိုလားတဲ. အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာျကပါေစ။

ေက်းဇူးပါ။

aye aye soe win

December 9, 2012