ယံုၾကည္ရတဲ့သူ ဆိုတာ

by Phio Thiha on Wednesday, February 13, 2013 at 6:13am ·

 

ဒီေန႔ေခတ္မွာ အက်ယ္ေလာင္ဆံုး ၾကားေနရတဲ့ စကားတစ္ခြန္းက Trust Building ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ၿခင္း။ ႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္မွာ အၾကားရမ်ားေပမဲ့ တကယ္တမ္းေတာ့ ယံုၾကည္မႈဆုိတာဟာ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ခ်င္းမွသည္ အဖြဲ႔အစည္းခ်င္း၊ ေနာက္ဆံုး ႏုိင္ငံအဆင့္ထိ မရွိမၿဖစ္ လုိအပ္တဲ့ အရာတစ္ခု ၿဖစ္ပါတယ္။ ကုန္ကုန္ေၿပာရရင္ ယံုၾကည္မႈ မရွိဘဲ ဘာဆိုဘာမွ လုပ္လုိ႔မရပါဘူး။ စားသံုးသူက မယံုတဲ့ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္း၊ လူနာရဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို မရတဲ့ ဆရာ၀န္၊ ၿပည္သူက အယံုအၾကည္ မရွိတဲ့ အစိုးရ၊ ဘယ္ေလာက္ေတာ္ေတာ္၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ လုပ္ေပးခ်င္ လုပ္ေပးခ်င္၊ မေအာင္ၿမင္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါဆုိ တစ္ဖက္ရဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို ရဖုိ႔၊ အမ်ားရဲ႔ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ထုိက္တန္သူၿဖစ္ဖို႔ ဘာေတြမ်ား လိုအပ္ပါမလဲ။


(၁) ယံုၾကည္မႈဟူသည္ ေရာမၿမိဳ႔ၾကီးႏွင့္ တူ၏ ။

“ေရာမၿမိဳ႔ၾကီးကို အခ်ိန္အၾကာၾကီး တည္ေဆာက္ခဲ့ရေပမဲ့ ဖ်က္ဆီးဖို႔ဆုိရင္ေတာ့ တစ္ရက္ တစ္မနက္ပဲ လုိတယ္” ဆိုတဲ့ စကားလိုပါပဲ၊ ယံုၾကည္မႈဆုိတာဟာလည္း အခ်ိန္ကာလာၾကာၿမင့္စြာ၊ အၿဖစ္အပ်က္ေပါင္းေၿမာက္မ်ားစြာ၊ အေၾကာင္းအရာမ်ားစြာ ကုန္လြန္ၿဖတ္သန္းၿပီးမွ ရရွိလာႏုိင္တာမ်ိဳးဆိုေပမဲ့၊ အဲဒီယံုၾကည္မႈ ပ်က္သုဥ္းသြားဖုိ႔ကေတာ့ အမွားေလးတစ္ခုတစ္ေလေလာက္နဲ႔လည္း ၿဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ အင္မတန္ သိမ္ေမြ႔သလို၊ စိတ္ရွည္သည္းခံဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။ အဆင္မေၿပ ၿဖစ္ေနၾကတဲ့ ခ်စ္သူစံုတြဲေတြမွသည္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡၿဖစ္ေနၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြထိ ယံုၾကည္မႈရဲ႔ ဒီသေဘာတရားေလးကုိ သတိထားမိဖို႔ လိုပါတယ္။

(၂) ယုံၾကည္မႈဟူသည္ အတင္းလုပ္ယူ၍မရ၊ ၿခိမ္းေၿခာက္၍ မရ၊ အလိုလုိၿဖစ္ေပၚလာေသာ စိတ္ခံစားခ်က္တစ္ခု ၿဖစ္သည္။

သူ႔ရဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို ရခ်င္ပါတယ္ဆိုၿပီး လက္ေဆာင္ပ႑ာေတြ ေပးလည္း မရသလို၊ ေတာင္းပန္၊ အသနားခံလို႔လည္း မရ၊ တစံုတရာနဲ႔ ၿခိမ္းေၿခာက္ရင္လည္း မရႏုိင္တဲ့ အရာဟာ ယံုၾကည္မႈပဲ ၿဖစ္ပါတယ္၊ သူ႔အလုိလုိ စိတ္ထဲမွာ ၿဖစ္လာတဲ့ ခံစားခ်က္တစ္ခုပါ။ လုပ္ယူလုိ႔ မရပါဘူး။ အဲ့ဒီလို ခံစားခ်က္မ်ိဳး ၿဖစ္လာေအာင္ကလည္း စကားလံုးလွလွေလးေတြပဲ သံုးေနလို႔ေတာ့ အလကားပါပဲ။ အလုပ္နဲ႔ပဲ သက္ေသၿပၾကရမွာပါ။ စကားလံုးေတြကိုပဲ နားေထာင္တတ္တဲ့၊ အဟုတ္ထင္တတ္တဲ့ ေခတ္က ကုန္သြားပါၿပီ။

(၃) ယံုၾကည္မႈ ရရွိရန္ ရုိးသားဖုိ႔ လိုသည္။ (Honesty)

ဒီလူက သိပ္ရုိးသားတာပဲ ဆုိလို႔ရွိရင္ ေငြေၾကးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ရုိးသားတယ္၊ စကားကုိလည္း ညာမေၿပာတတ္ဘူးလို႔ ထင္လုိက္ၾကပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းအေနနဲ႔ေတာ့ လက္ခံႏုိ္င္ေပမဲ့ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ရပ္အေနနဲ႔ေတာ့ ဒါဟာ မလံုေလာက္ပါဘူး။ ယံုၾကည္ထုိက္တဲံသူ ၿဖစ္ဖို႔ လုိအပ္တဲ့ ရုိးသားမႈဟာ သတၱိနဲ႔တြဲေနတဲ့ ရိုးသားမႈပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္လည္း ရုိးသားဖုိ႔ လုိသလို၊ အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ရုိးသားရပါမယ္။ မတတ္ရင္ မတတ္ေၾကာင္း၊ မွားသြားရင္ မွားေၾကာင္း ၀န္ခံရဲရမယ္၊ ကိုယ့္အၿမင္၊ ကုိယ္စိတ္ကူးေတြ၊ လက္ေတြ႔ၿဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေၿခအေနမွန္ေတြကိုလည္း ရဲရဲ၀ံ့၀ံံ တင္ၿပရဲရပါမယ္။

ဒီေန႔ေခတ္ဟာ ဒီမိုကေရစီေခတ္ပါ။ ဒီမိုကေရစီ ခုိင္မာအားေကာင္းဖုိ႔ မၿဖစ္မေန လုိအပ္တာကေတာ့ Open Society လို႔ ေခၚတဲ့ ပြင့္လင္းတဲ့၊ အေၾကာက္တရားကင္းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ရပ္ပါပဲ။ အဲဒီလို အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေပၚေပါက္လာဖို႔၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေၿပာၾက၊ ေဆြးေႏြးႏုိင္ၾကဖို႔ဆိုရင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အၾကီးအကဲေတြအေနနဲ႔လည္း အၿဖစ္မွန္ကို ရင္ဆုိင္ရဲတဲ့ သတၱိ၊ အမွားကုိ အၿပစ္မတင္ဘဲ ၀ိုင္း၀န္းအေၿဖရွာတတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြ လုိအပ္ပါမယ္။ ဒါမွလည္း အေၾကာက္တရားကင္းကင္းနဲ႔ အမွန္ကိုအမွန္အတုိင္း ေၿပာရဲ လုပ္ရဲ ရုိးသားရဲတဲ့သူေတြကုိ ရမွာပါ။

၄။ ယံုၾကည္မႈရရန္ အေၿပာနဲ႔ အလုပ္ညီဖို႔ လုိသည္။ (Actions are consistent with words)

ဆိုခဲေစ ၿမဲေစ ဆုိတဲ့ စကားလိုပါပဲ။ ယံုၾကည္ထုိက္တဲ့သူ ၿဖစ္ခ်င္ရင္ စကားတည္ဖို႔လည္း အေရးၾကီးပါတယ္။ စကားကိုေတာ့
အမွန္အတုိ္္င္း ေၿပာပါရဲ႔၊ ေၿပာၿပီးရင္ ေၿပာတဲ့အတုိင္း မလုပ္ဘူး။ ကုိိယ့္စကားကုိယ္ တာ၀န္မယူဘဲ စကားကို အလြယ္ေၿပာမယ္၊ အေၿပာတစ္မ်ိဳး အလုပ္တစ္မ်ိဳး ၿဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တစ္ဖက္လူရဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို မရႏုိင္ပါဘူး။ လူေလးစားၿခင္းကုိလည္း မခံရပါဘူး။ ကုိယ့္ပါးစပ္က ထြက္တဲ့ စကားကို တန္ဖိုးထားသူ၊ ကုိယ္ထုတ္တဲ့ စည္းကမ္းကို ကုိယ္ေလးစားလုိက္နာသူ၊ ကုိယ့္ရဲ႔ ႏႈတ္ကတိကုိ စာခ်ဳပ္စာတမ္းတစ္ခုလို ေလးစားတဲ့သူမ်ားသာ ယံုၾကည္ထုိက္တဲ့သူမ်ား ၿဖစ္ပါတယ္။

၅။ ယံုၾကည္မႈ ရွိရန္ အရည္အေသြးၿမင့္ဖုိ႔ လိုသည္။ (Competency)

အခုမွ ဘြဲ႔ရတဲ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ဘြဲ႔ေတြအမ်ားၾကီး အေတြ႔အၾကံဳေတြအမ်ားၾကီး ရွိထားတဲ့ ဆရာ၀န္ႏွစ္ေယာက္မွာ ဘယ္သူ႔လက္ထဲ ကုိယ့္အသက္ အပ္ခ်င္ပါသလဲ၊ အပ္ရဲပါသလဲ။ တကယ္ေတာ့ ေမးစရာေတာင္ မလိုတဲ့ေမးခြန္းပါ။
စြမ္းေဆာင္ရည္ ၿပည္႔၀မႈပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ SAK လို႔ အတုိေကာက္ေၿပာေလ့ရွိၾကတဲ့ Skill (အတတ္ပညာ)၊ Knowledge (အသိပညာ)နဲ႔ Attitude (ခံယူခ်က္) အပုိင္း၃ပိုင္းလံုးမွာ ေပမီတန္းမီ ၿဖစ္ဖို႔ လုိပါမယ္။ ပညာေခတ္လို႔ ေၿပာေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ပညာၿပည္႔၀ဖုိ႔ လုိတယ္ဆိုတာကေတာ့ အေထြအထူး ေၿပာစရာေတာင္ မလုိပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ရိုးသားပါတယ္ ေၿပာေၿပာ၊ စိတ္ေကာင္းရွိပါတယ္ဆုိဆုိ အရည္အခ်င္း မရွိရင္၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ညံ႔ဖ်င္းရင္ ေအာင္ၿမင္ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။ လူေတြရဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို မရရွိလို႔ပါ။ လူေတာ္လူေကာင္းလား ၊ လူေကာင္းလူေတာ္လား မၿငင္းလုိေပမဲ့ 'ေကာင္း' ေနရံုနဲ႔ေတာ့ မရဘူး၊ 'ေတာ္' ဖို႔ပါ လုိတယ္ဆုိတာကို ေၿပာခ်င္တာပါ။

၆။ ယံုၾကည္မႈရရန္ တစ္သမတ္တည္း ရွိဖို႔လိုသည္။ (Consistency)

ေကာက္ရုိးမီး စိတ္ဓါတ္ပိုင္ရွင္မ်ားဟာ လူေတြရဲ႔ ယံုၾကည္ကုိးစားၿခင္းကို မရႏုိ္င္ပါဘူး။ ကုိယ့္ရဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြ၊ အားထုတ္မႈေတြ ခံယူခ်က္ေတြဟာ တသမတ္တည္း စြဲၿမဲခုိင္မာေနဖို႔ လုိပါမယ္။ ေၿပာင္းလြယ္ၿပင္လြယ္ ၿဖစ္တာနဲ႔ လူမ်ားတဲ့ဘက္ လုိက္တာဟာ မတူပါဘူး၊ ယံုၾကည္ခ်က္စြဲၿမဲခုိင္မာတာနဲ႔ မွားမွန္းသိသိၾကီး္နဲ႔ ဆက္လက္ဆုပ္ကုိင္ထားတာကိုလည္း ကြဲၿပားၾကဖို႔ လုိပါတယ္။ စိတ္ပါတုန္းခဏ အလုပ္ေတြ အရမ္းၾကိဳးစားၿပီး ေနာက္ေတာ့လည္း ဒံုရင္းက ဒံုရင္းပဲ ဆိုတာမ်ိဳးဟာ ေအာင္ၿမင္သူေတြရဲ႔ စရုိက္လကၡဏာ မဟုတ္ပါဘူး။ ခံယူခ်က္ေတြ အၿမဲမွန္ေနေအာင္ အသိကပ္ထားရပါမယ္။ စိတ္ဓါတ္ေတြ အၿမဲတက္ၾကြေနေအာင္ ႏိႈးဆြထားရပါမယ္။ ခံယူခ်က္တစ္ခု၊ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္တစ္ခု၊ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခုဟာ လံုး၀ကို မေၿပာင္းလဲရဘူးလုိ႔ေတာ့ မဟုတ္ေပမဲ့ ခဏခဏ ေၿပာင္းလြန္းၿပင္လြန္းၿခင္းဟာ လူေတြရဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို ပ်က္ၿပားသြားေစပါတယ္။ ။


ေၿပာခဲ့ၿပီးတဲ့ အရည္အေသြးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေကာင္းဆံုးဥပမာတစ္ခုကို ၿပပါဆုိရင္ေတာ့ အဲဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႔ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းပါပဲ။
တုိင္းၿပည္အက်ိဳးကလြဲလို႔ ကုိယ္က်ိဳးနည္းနည္းမွ မရွာခဲ့တာ၊ အရွိကုိအရွိအတုိင္း ခပ္ဘြင္းဘြင္း ေၿပာတတ္တာ။ တစ္ႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရးရေစ့မယ္ ဆုိၿပီး တကယ္လည္း ၿဖစ္ေအာင္ လုပ္ၿပခဲ့တာ။ အသက္အရြယ္နဲ႔မွ မလိုက္၊ အမ်ားလက္ဖ်ား ခါေလာက္ေအာင္ ေတာ္ လြန္းခဲ့တာေတြက ၿပည္သူအမ်ားရဲ႔ တစ္ခဲနက္ ယံုၾကည္ေထာက္ခံမႈကို ရရွိေစခဲ့ပါတယ္၊ ယေန႔အခ်ိန္ထိလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ၿပည္သူေတြ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို တသသ ရွိေနၾကရဆဲ မဟုတ္လား။ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ဓါတ္ပံုကုိ အိမ္ေရွ႔ခန္းမွာ ခ်ိတ္ထားရံုနဲ႔တင္ မလံုေလာက္ဘဲ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လို အမ်ားက ယံုၾကည္အားကုိးရတဲ့သူၿဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကမွသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚ တာ၀န္ေက်ရာ ေရာက္မွာပါ။
အားလံုးပဲ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ထုိက္တန္သူမ်ား ၿဖစ္ၾကပါေစ ရည္သန္လ်က္။ ။