ရီ ယ ယ္ လ စ္ ဇ င္ အ က္ ေ ဆ း ႏွ င့္ နီ ယုိ ေ မ ာ္ ဒန္ အ က္ ေ ဆ း ( အ ပုိ င္ း - ၁ )

by Aung Yin Nyein on Monday, January 28, 2013 at 3:11am ·

 

( နိဒါန္း )

ေခတ္ျပဳိင္ ျမန္မာစာေပေလာကမွာ တည္ရွိေနတဲ့ Essay ( စာတမ္းငယ္ ) စာေပအေရးအသားေတြကုိ အၾကမ္းဖ်ဥ္း အုပ္စုခြဲမယ္ဆုိရင္ သရုပ္မွန္စာတမ္းငယ္( Realism Essay ) နဲ႔ ေမာ္ဒန္- နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆး ( Modern & Neomodern Essay ) ဆုိျပီး အုပ္စုႏွစ္စု ခြဲျခားႏုိင္ပါတယ္။

ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆး ( သရုပ္မွန္စာတမ္းငယ္) ေတြဟာ ၁၅၈၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ျပင္သစ္စာေရးဆရာ မြန္တိန္း ( Michael de Montaigne ) ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ Essais စာအုပ္ပါ အေရးအသား/ အယူ အဆေတြနဲ႔ အဂၤလိပ္ဒသနိကနဲ႔ သိပၸံပညာရွင္ စာေရးဆရာ ဖရန္႔စစ္ေဘကြန္( Francis Bacon ) ရဲ့ ၁၅၉၇ ခုႏွစ္ထုတ္ Essays- Counsel Civil and Moral အေရးအသား အယူအဆေတြအေပၚ အေျခခံေရးသား ထားတဲ့ စာေပပုံသ႑ာန္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။


လက္ရွိ အေျခအေနမွာ စာေရးဆရာ ၾကည္ႏုိင္၊ ကုိတာ၊ ေမာင္ရင့္မာ( ေက်ာင္းကုန္း )၊ ေျမလတ္ေမာင္ျမင့္သူ၊ မင္းခ်မ္းမြန္တုိ႔ ေရးသားေနၾကတဲ့ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးလက္ရာေတြဟာ ျပင္သစ္နဲ႔ အဂၤလန္က ၁၆ရာစု သရုပ္မွန္စာတမ္းငယ္ စာေပအယူအဆေတြကုိ အေမြဆက္ခံထားတဲ့ အေရးအသားပုံစံမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆးဆုိတာကေတာ့ ျမန္မာ ေမာ္ဒန္ စာေပပညာရွင္ေတြရဲ့ မိတ္ဆက္ေပးမႈေၾကာင့္ ၁၉၉၅ ေနာက္ပုိင္း ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္လာတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ေမာ္ဒန္နဲ႔ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္ ပထမမ်ဳိးဆက္ စာေပအယူအဆေတြ အေပၚ အေျခခံျပီး လူငယ္ကဗ်ာဆရာနဲ႔ စာေရးဆရာတခ်ဳိ႕ ေရးသားလာၾကတဲ့ အေရးအသားမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိအေျခအေနမွာ နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆး အေရးအသားေတြကုိ လူငယ္ကဗ်ာဆရာတခ်ဳိ႕ အဓိကေရးသားေနၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျခြင္းခ်က္တစ္ခု ရွိတာက ဆရာ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ သစၥာနီ၊ ျမတ္သစ္၊ ကုိေဆြ၊ ပုိင္စိုးေ၀၊ ေမာင္ကုိကို( အမရပူရ)၊ ေနမ်ဳိး၊ ခ်မ္းမင္းအိမ္၊ ေပၚဦးသစ္၊ ေဇာ္မုိးလြင္၊ တာရာမင္းေ၀၊ မင္းခုိက္စုိးစံတုိ႔ရဲ့ ( ၁၉၉၀- ၂၀၀၀)  ေခတ္ေတြတုန္းက သူတုိ႔ရဲ့ အေရးအသားေတြကုိ ေမာ္ဒန္၀တၳဳတုိ၊ ေမာ္ဒန္စကားေျပလို႔ အမ်ဳိးအစား သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကျပီး ( ၂၀၀၀- ၂၀၁၀ ) လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြက သူတုိ႔ရဲ့ အေရးအသားေတြကုိ ေမာ္ဒန္ / နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆး ဆုိျပီး အမ်ဳိးအစား ခြဲျခားေျပာဆုိၾကတယ္ ဆုိတဲ့ အခ်က္ပါ။ ( စာေပပညာရပ္ဆုိင္ရာ စကားလုံး ေ၀ါဟာရေတြ၊ သေဘာထားအျမင္ေတြဟာ ႏွစ္ကာလ ေျပာင္းလဲ ေရြ႔လ်ားမႈနဲ႔ ေျပာဆုိသူရဲ့ အျမင္အေပၚမူတည္ျပီး ေျပာင္းလဲသြားတတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ )

ျမန္မာစာေပေလာကမွာ ရီယယ္လစ္ဇင္ အက္ေဆး အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္နဲ႔ အယူအဆေတြ သီးျခား ရွိေနေပမဲ့ ေမာ္ဒန္ / နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆး အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္နဲ႔ အယူအဆေတြ သီးျခား ရွိမေနေသးတဲ့ အတြက္ ဒီစာတမ္းမွာ ေမာ္ဒန္ / နီယုိေမာ္ဒန္ႏွစ္မ်ဳိးလုံးအတြက္ နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆးဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရကုိပဲ ျခဳံငုံသုံးစြဲသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေခတ္ျပဳိင္စာေပအႏုပညာ ပုံသ႑ာန္ေတြဟာ နယ္ပယ္ခ်င္း ဆက္စပ္ေရာေထြးေနျပီ၊ ကဗ်ာနဲ႔ စကားေျပ၊ ၀တၳဳတုိနဲ႔ အက္ေဆး အေရးအသားေတြၾကားက နယ္နိမိတ္ေတြ ျပဳိက်ေရာေႏွာျပီး သြင္ျပင္လကၡဏာေတြ ၊ တန္ဖုိးစံႏႈန္းေတြ ရႈပ္ေထြးေ၀၀ါးသြားၾကျပီ ဆုိတဲ့ အယူအဆေတြဟာ ဆရာ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ သစၥာနီ တုိ႔ ေခတ္မွာ ေရပန္းစားခဲ့တဲ့ သေဘာထား အျမင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို စာေပ အႏုပညာ ပုံသ႑ာန္ခ်င္း ဆက္စပ္ေရာေထြးမႈဟာ ႏုိင္ငံတကာ စာေပအသိအျမင္က်ဥ္းေျမာင္းျပီး အႏုပညာအမ်ဳိးအစား ခြဲျခားသတ္မွတ္ႏုိင္စြမ္း နိမ္႔က်တဲ့ အယ္ဒီတာ တခ်ဳိ႔နဲ႔ လူငယ္စာေပသမား တခ်ဳိ႕ အတြက္ စာေပလက္ရာေတြကုိ အမ်ဳိးအစား မွန္မွန္ကန္ကန္ မခြဲျခားႏုိင္ေလာက္တဲ့ အထိ အာရုံနဲ႔ အသိအျမင္ေထြျပားမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။

ရီယယ္လစ္ဇင္ အက္ေဆး အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္နဲ႔ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ား

အခု ဆရာ ေမာင္ခင္မင္ ( ဓႏုျဖဴ) နဲ႔ ဆရာ ျမဇင္ တုိ႔ ႏွစ္ေယာက္ ပူးတြဲျပဳစုတဲ့ စာတမ္းငယ္စာေပ စာတမ္းမ်ား( ပထမတြဲ)၊ဆရာေမာင္ခင္မင္ ( ဓႏုျဖဴ) ရဲ့ စာတမ္းငယ္ဟူသည္ စာတမ္းထဲက Realism Essay ( သရုပ္မွန္ စာတမ္းငယ္) ရဲ့ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္တခ်ဳိ႕ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။

# စာေပပုံသ႑ာန္တစ္ခုအေနႏွင့္ဆုိလွ်င္ စာတမ္းငယ္ဟူသည္ အေၾကာင္းအရာတစ္ရပ္ကုိ လြယ္ကူေပါ့ပါးစြာ စကားေျပျဖင့္ မတုိမရွည္ ဖြဲေလ့ ရွိေသာ အဖြဲ႔မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ထုိ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သက္ရ်္ စာေရးသူ၏စိတ္တြင္ ထိေတြ႔ခံစားရသည့္အတုိင္းသာ ေရးဖြဲ႔သည္။

[ Encyclopaedia Britannica ]

# မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာတစ္ရပ္ကုိမဆုိ ခပ္တုိတုိေရးဖြဲ႔ေသာစာကုိ စာတမ္းငယ္ဟုေခၚသည္။ စာေရးသူသည္ စာတမ္းငယ္ေရးရာတြင္ သူ႔ ကုိယ္တုိင္ခံစားမႈမ်ား၊အေတြးမ်ားကုိ ေဖာ္ျပျပီး ေလာကကုိ သူကုိယ္တုိင္ ရႈျမင္ရသည့္အတုိင္း သရုပ္ေဖာ္သည္။ စစ္စစ္အားျဖင့္ စာတမ္းငယ္တစ္ပုဒ္တြင္ စာေရးသူသည္ သူမည္သုိ႔ ေတြးေခၚသည္၊ သူသည္ မည္သုိ႔ေသာ လူစားမ်ဳိး ျဖစ္သည္ ဆုိသည္ကုိ ျပႏုိင္ေလေလ ေကာင္းေလျဖစ္သည္။

[ Children's Britannica ]

# စာတမ္းငယ္ဟူသည္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကုိ လြယ္လြယ္ကူကူ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေရးဖြဲ႔ေသာ၊စာေရးသူ၏ ပုဂလိကအေတြ႔အၾကဳံ၊ အေတြးအျမင္တုိ႔ကုိ ေဖာ္ျပေလ့ ရွိေသာ မတုိမရွည္ စာေပအဖြဲ႔ျဖစ္သည္။

# မာရီေယာ့တ္ ( J.W Marriot ) ဆုိေသာ ပညာရွင္ကလည္း " အက္ေဆးအစစ္အမွန္ ( စာတမ္းငယ္ ) ဟူသည္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး၊ ကုိယ္ေရးကိုယ္တာဆန္ဆန္ ေရးဖြဲ႔ေသာ စာေပအဖြဲ႔မ်ဳိး ျဖစ္သည္။စာေရးသူ၏စိတ္တြင္ ထိေတြ႔ခံစားရသည့္အတုိင္း အေၾကာင္းအရာတစ္ရပ္ကုိ ေပါ့ေပါ့ကေလး ေရးဖြဲ႕သည္ " ဟူရ်္ ဖြင့္ဆုိပါသည္။

[ The New Encyclopaedia Britannica ]

# ဟယ္ရီေရွာ ( Harry Shaw ) ၏ စာေပေ၀ါဟာရ အဘိဓာန္ ( A  Dictionary of Literary Terms ) တြင္မူ -
အာေဘာ္တစ္ခုခု၊အေၾကာင္းအရာတစ္ရပ္ရပ္ကုိ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အေတြးအေခၚပါပါ၊ အဓိပၸာယ္ပါပါ စကားေျပျဖင့္ ေရးဖြဲ႔ေလ့ ရွိေသာ ခပ္တုိတို စာေပအဖြဲ႔ ဟူရ်္ ဖြင့္ဆုိထားပါသည္။

# ကားလ္ဘက္ခ္ဆင္ ( Karl Beckson ) ႏွင့္ အာသာရ္ ဂန္းဇ္ ( Arther Gunz ) တုိ႔ ျပဳစုေသာ စာေပေ၀ါဟာရ အဘိဓာန္ ( A  Dictionary of Literary Terms ) တြင္-

" အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကုိ ျဖစ္ေစ၊ အမ်ားကုိ ျဖစ္ေစ ပုံစံေသထားရ်္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ပုံစံအေသမထားဘဲေသာ္လည္းေကာင္း စကားေျပျဖင့္ ဖြဲ႔ေလ့ရွိေသာ ခပ္တုိတို အဖြဲ႔ "  ဟူရ်္ ဖြင့္ဆုိထားပါသည္။

စာတမ္းငယ္စာေပ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္မ်ားကုိ ဆက္စပ္ဆင္ျခင္ၾကည့္ေသာအခါ စာေရးသူ၏စိတ္ကူးဥာဏ္ပါ၀င္မႈ၊ ရသပါ၀င္မႈ၊ စာေပအဂၤါေျမာက္မႈ၊ စာဖတ္သူ စိတ္၀င္စားဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ေရးဖြဲ႔မႈ စေသာ အခ်က္မ်ားကုိ အေျချပဳရ်္ ဖြင့္ဆုိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ .........................................................................................................................
...........စာတမ္းငယ္ႏွင့္ အျခားအေရးအဖြဲ႔မ်ားျခားနားပုံကုိ ျခဳံရ်္ဆုိရလွ်င္ အျခားအေရးအဖြဲ႔မ်ားတြင္ ေရးဖြဲ႔သည့္ အေၾကာင္းအရာကုိ အားျပဳေလ့ ရွိျပီး စာတမ္းငယ္တြင္မူ ေရးဖြဲ႔သည့္ အေၾကာင္းအရာထက္ ထုိ အေၾကာင္းအရာကုိ ေျပာျပေနသည့္ စာေရးသူႏွင့္ စာဖတ္သူတုိ႔၏ စိတ္ခ်င္း တုိက္ရုိက္ထိေတြ႔ဆက္သြယ္မႈကုိ အားျပဳသည္ဟု ဆုိႏုိင္ေကာင္းပါသည္။

( ေမာင္ခင္မင္ - ဓႏုျဖဴ၊စာတမ္းငယ္ဟူသည္၊၁၉၈၇ )


ဆရာေမာင္ခင္မင္၏ စာတမ္းငယ္ဟူသည္ စာတမ္းမွာ စာတမ္းငယ္ရဲ့ သြင္ျပင္ လကၡဏာ (၅) ရပ္ကုိ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
စာတမ္းငယ္ရဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြကုိ ေဖာ္ျပရာမွာ

စာေရးသူ- စာဖတ္သူ ဆက္သြယ္မႈကုိ အေျချပဳျပီး
၁။ စာေရးသူ၏ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြးေပၚလြင္ေနျခင္း
၂။ အေၾကာင္းအရာထက္ အေတြးအျမင္ခံစားမႈတုိ႔ကုိ အားျပဳျခင္း

ဆုိတဲ့ စာေရးသူဆုိင္ရာ သြင္ျပင္လကၡဏာ၊

၃။ စာဖတ္သူကုိ ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ေသာ စကားေျပအေရးအဖြဲ႔မ်ဳိး ျဖစ္ျခင္း
၄။ တုိတုိက်ဥ္းက်ဥ္း ေရးဖြဲ႔ထားေသာ အေရးအဖြဲ႔မ်ဳိး ျဖစ္ျခင္း

ဆုိတဲ့ စာ ဆုိင္ရာ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြနဲ႔

၅။ စာဖတ္သူကုိ ႏွစ္သက္မႈ ရသေပးျခင္း ဆုိတဲ့ စာဖတ္သူဆုိင္ရာ သြင္ျပင္လကၡဏာ ဆုိျပီး လကၡဏာ (၅ ) ရပ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေခတ္ျပဳိင္ ျမန္မာစာေပေလာကမွာ လက္ရွိေရးသားေနၾကတဲ့ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆး အေရးအသားအားလုံးဟာ အထက္ပါ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္နဲ႔ အမ်ဳိးအစား / သြင္ျပင္လကၡဏာေတြအေပၚ အေျခခံထားတဲ့ စာေပပုံသ႑ာန္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားနည္းနဲ႔ ေျပာရရင္ ျမန္မာ သရုပ္မွန္စာတမ္းငယ္ အေရးအသားေတြဟာ ၁၆ ရာစု အေနာက္ဥေရာပ အက္ေဆးစာေပရဲ့ အရိပ္ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈေအာက္မွာပဲ ရွိေနျပီး ေရးဟန္ပညာနဲ႔ အႏုပညာပုံသ႑ာန္၊ အာရုံခံစားပုံေတြအရ ဆန္႔က်င္ေဖာက္ထြက္ေတာ္လွန္မႈ မရွိႏုိင္ခဲ့ၾကဘူးလို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။

နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆး  အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္နဲ႔ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ား

ျမန္မာစာေပေလာကမွာ သရုပ္မွန္စာတမ္းငယ္စာေပရဲ့ အရွိန္ၾသဇာက ၾကီးမားလြန္းတဲ့အတြက္ ဆန္႔က်င္ေဖာက္ထြက္ဖုိ႔ မၾကဳိးစားႏုိင္ၾကတဲ့ အျပင္ ေနာက္မ်ဳိးဆက္ လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြ ဖန္တီးေရးသားလာၾကတဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆး အေရးအသားေတြကုိ အက္ေဆးရယ္လို႔ အသိအမွတ္မျပဳ၊ ဆန္႔က်င္ျငင္းဆန္ၾကတဲ့ အေျပာအဆုိ၊ အျပဳအမူမ်ဳိးေတြေတာင္ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၀၅ အလြန္ကာလေတြမွာကတည္းက လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြရဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆးအေရးအသားေတြ ေပၚထြက္လာခဲ့ေပမဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆးရဲ့ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္နဲ႔ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြကုိ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ အေဆာက္အအုံထဲက ဘယ္ စာေပပညာရွင္ကမွ ဖြင့္ဆုိေရးသားတာမ်ဳိး မလုပ္ဘဲ ေရငုံႏႈတ္ပိတ္ လက္ေရွာင္ ေနခဲ့ၾကပါတယ္။

ေခတ္စမ္းေခတ္ ျမန္မာစာေပနဲ႔ရသပညာရွင္ ဆရာေဇာ္ဂ်ီက  ၁၉၂၀ မွ ၁၉၇၀ အတြင္း ေပၚထြက္လာတဲ့ ျမန္မာစကားေျပေတြကုိ ေလ့လာသုံးသပ္တဲ့ စာတမ္းတစ္ေစာင္မွာ ရီရယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္တစ္ခု ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။

ကုိယ့္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း လႈပ္ရွားသြားလာရင္း ျမင္မိ ၾကားမိ သတိရမိ ေတြးမိသမွ်တုိ႔ကုိ ပရိသတ္စိတ္မွာ ျမင္ေယာင္ေယာင္ ၾကားေယာင္ေယာင္ ျဖစ္လာေအာင္၊ ခံစားရမႈတစ္ခုခု ေပၚလာေအာင္ ခံစားမႈအသိျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ စိတ္ကူးဥာဏ္စြက္ရ်္လည္းေကာင္း ေရးေသာ ရသစာေပဟန္ စာတမ္းမ်ဳိးသည္ က်္ ႏွစ္ငါးဆယ္ အတြင္းမွာမွ ရသစာေပအဖြဲ႔တစ္ခု အျဖစ္ႏွင့္ အခုိ္င္အမာ ရပ္တည္လာသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။

အစဥ္အဆက္ ေရးသားဖြင့္ဆုိခဲ့ၾကတဲ့ ရီယယ္လစ္ဇင္ အက္ေဆး အဓိပၸာယ္နဲ႔ အေရးအသားေတြမွာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုတည္းကုိ ဦးတည္ဖြင့္ဆုိ ေရးသားၾကတာ မ်ားပါတယ္။ စာေရးသူရဲ့ ပုဂလိက အေတြ႔အၾကဳံ၊ အေတြးအျမင္တစ္ခုခုကုိ အဓိပၸာယ္ ရွင္းလင္းေျပျပစ္တဲ့ စကားေျပ၊ ေလးနက္စူးရွတဲ့ အဆုံးသတ္ ေတြးေခၚ ႏွလုံးသြင္းပုံ၊ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔တဲ့ အေျပာအဆုိေတြနဲ႔ စာဖတ္သူ နား၀င္လက္ခံခ်င္လာေအာင္၊ ရသခံစားမႈ တစ္ခုခု ရလာေအာင္ ဖန္တီးေရးသားၾကပါတယ္။ အက္ေဆး အေၾကာင္းအရာ၊ အေရးအသား တစ္ခုလုံးကုိ ဖတ္ရႈျပီးတဲ့အခါ စာဖတ္သူအေနနဲ႔ အေတြးအျမင္နဲ႔ ရသခံစားမႈတစ္စုံတစ္ရာဆီ ဆုိက္ေရာက္ / ရရွိသြားေစျခင္းဟာ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးရဲ့ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ ရသအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးနဲ႔ နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆးမွာ " အက္ေဆးရဲ့ အႏွစ္သာရနဲ႔ ရသအလွအပ " ခ်င္း အေျခခံ တူညီမႈ ရွိေနေပမဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာနဲ႔ ေရးနည္းေရးဟန္ ( Characteristics & Style of Writing ) မွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ကုိ ေျပာရရင္-

"  နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးဆုိတာ အႏုပညာရွင္ရဲ့ ပုဂလိက အာရုံခံစားမႈနဲ႔ အေတြးအေခၚေတြ ေခတ္ျပဳိင္လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ သေဘာထားအျမင္ေတြကုိ သိစိတ္အလ်ဥ္ ( Stream of Consciousness ) ေရးနည္းနဲ႔ အဓိက အားျပဳေရးဖြဲ႔ျပီး ကဗ်ာဘာသာစကားေတြ၊ ေမာ္ဒန္စကားေျပ အတတ္ပညာေတြ၊ စိတ္ကူးလင္းပြင့္မႈေတြ ေရာေႏွာေရးသားထားတဲ့ ေခတ္ျပဳိင္စကားေျပအႏုပညာ ပုံစံသစ္တစ္မ်ဳိး"  ျဖစ္ပါတယ္။



အခု နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆးရဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာတခ်ဳိ႔ကို ဆက္လက္တင္ျပလုိပါတယ္။


(၁)  အေၾကာင္းအရာမ်ဳိးစုံ ေရာေထြးတင္ျပျခင္း

အေၾကာင္းအရာမ်ဳိးစုံ ေရာေထြးတင္ျပျခင္းဟာ နီယုိေမာ္ဒန္ကဗ်ာရဲ့ အေျခခံလကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္ျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာလည္း ဒီ သြင္ျပင္လကၡဏာ ပါ၀င္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ရုပ္၀တၳဳ၊နည္းပညာ၊ ဖက္ရွင္ပစၥည္း၊ ဆက္သြယ္ေရးမီဒီယာနဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရး ကိစၥေတြ တုိးတက္ေပါက္ကြဲ/ ရႈပ္ေထြးက်ယ္ျပန္႔မႈ မရွိေသးတဲ့ ကာလေတြတုန္းက စာေရးသူ ေျပာျပခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုတည္းကုိ ဦးတည္ခ်ဲ႔ထြင္ေရးသားရုံနဲ႔ လုံေလာက္မႈ ရွိခဲ့ပါတယ္။

ေခတ္ျပဳိင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာေတာ့ အဲဒီလုိ အေၾကာင္းအရာ/ ကိစၥရပ္ေတြ ေထြျပားျမားေျမာင္လာတာနဲ႔အမွ် ပုဂလိကလူသားတစ္ဦးခ်င္း ရင္ဆုိင္ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ မ်ားျပားလာသလို ေျပာျပစရာ အေၾကာင္းအရာ/ အခ်က္အလက္ေတြလည္း စုံလင္ေထြျပားလာပါတယ္။ စာေပအႏုပညာရွင္ ရင္ဆုိင္ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ ေခတ္စနစ္နဲ႔ လူမႈအေတြ႔အၾကဳံေတြ ေထြျပားရႈပ္ေထြးမႈဟာ သူဖန္တီးေရးသားလိုက္တဲ့ စာေပအႏုပညာလက္ရာမွာ ထင္ဟပ္ေပၚလြင္လာပါတယ္။ ဒီ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြမွာလို အေၾကာင္းအရာတစ္ခုတည္း ဦးတည္ေရးဖြဲ႔ျခင္းကုိ ေက်ာ္လြန္ျပီး အေၾကာင္းအရာမ်ဳိးစုံ ကိုင္တြယ္ေရးဖြဲ႔လာတဲ့ သေဘာကုိ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာ ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။

နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးတစ္ပုဒ္မွာ နိဒါန္းအစပ်ဳိးထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုဟာ စာေရးသူရဲ့ စိတ္ကူး/ အာရုံခံစားမႈ အေျပာင္းအလဲအေပၚ မူတည္ျပီး အခ်ိန္မေရြး လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလဲ ေရြ႔လ်ားသြားႏုိင္ပါတယ္။ ေပါ့ပ္ယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းေျပာေနရာကေန လူမႈအမွန္တရားမ်ား ေပ်ာက္ဆုံးမႈ၊ျမဳိ႔ျပေန႔စဥ္လူမႈဘ၀ အေၾကာင္းကေန စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ နာက်င္ကုိက္ခဲမႈ၊  ေရွာ့ပင္းေမာလ္တစ္ခုအေၾကာင္းကေန လတ္တေလာႏုိင္ငံေရး အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု အထိ စာေရးသူရဲ့ စိတ္ကူး အေျပာင္းအလဲဟာ အကန္႔အသတ္ အခ်ဳပ္အေႏွာင္ မရွိ ဘာမဆုိ ျဖစ္သြားႏုိင္ေျခ ရွိပါတယ္။

၂။ အဓိက အေၾကာင္းအရာ ( ဗဟုိခ်က္ ) ကင္းမဲ့ျခင္း

ကဗ်ာ/ စကားေျပ စာေပအႏုပညာ လက္ရာတစ္ခုမွာ ဗဟုိခ်က္ ရွိတယ္ဆုိတာ ပင္မအေၾကာင္းအရာ တစ္ခုတည္းကုိ အေျချပဳ ေရးဖြဲ႔ထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာမ်ဳိးစုံ ေျပာင္းလဲ/ ေရာေထြး ေရးသားလာတာနဲ႔အမွ် စာေပအႏုပညာလက္ရာရဲ့ ဗဟုိခ်က္ဟာလည္း အလိုလို ျပဳိကြဲကင္းမဲ့သြားပါတယ္။

ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြမွာ ဥပမာ- ေခတ္ေပၚမိန္းကေလးေတြရဲ့ ဖက္ရွင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ / အေတြးအျမင္ဟာ အဓိက ဗဟုိခ်က္ ျဖစ္ေနႏုိင္ေပမဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆး တစ္ပုဒ္မွာေတာ့ အဲဒီလို ဗဟုိခ်က္မ်ဳိးကုိ ေမွ်ာ္လင့္လို႔ ရႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အႏုပညာရွင္ရဲ့ စိတ္ကူးအာရုံခံစားမႈနဲ႔ အေတြးအေခၚအေပၚမူတည္ျပီး အေၾကာင္းအရာတစ္ခုက တျခားအေၾကာင္းအရာတစ္ခုအေပၚ လႊမ္းမုိး၊ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ဆက္စပ္ေရာေႏွာ၊ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု အဆက္အစပ္ ျပတ္ေတာက္၊ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု အားျပဳိင္၊ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ေရွ႔ေနာက္ မညီမညြတ္ျဖစ္ စတဲ့ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ အႏုပညာလက္ရာရဲ့ အဓိက ဗဟုိခ်က္ကုိ ေပ်ာက္ဆုံး/ ကင္းမဲ့သြားေအာင္ ဖန္တီးေပးေနတဲ့ ရင္းျမစ္အေျခအေနေတြ အျဖစ္ မွတ္ယူႏုိင္ပါတယ္။

နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးတစ္ပုဒ္ ဖန္တီးေရးသားတဲ့အခါမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဖတ္ရႈခံစား/ေလ့လာခ်ဥ္းကပ္တဲ့ အခါမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အေၾကာင္းအရာမ်ဳိးစုံ ေရာေႏွာေရးဖြဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ ဗဟုိခ်က္ကင္းမဲ့ျခင္း သေဘာကုိ နားလည္လက္ခံႏုိင္ဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ အဲဒီလို နားလည္လက္ခံႏုိင္မႈ မရွိဘဲ ရီယယ္လစ္ဇင္ အက္ေဆး အေရးအသား/ အယူအဆ / တန္ဖုိးစံႏႈန္းေတြကုိ စြဲလမ္းဆုပ္ကုိင္ထားမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးရဲ့ သေဘာသဘာ၀နဲ႔ အႏွစ္သာရေတြကုိ မျမင္ႏုိင္ဘဲ အာရုံဖမ္းဆုပ္/ ရသခံစားႏုိင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းကုိ ဆုံးရႈံးသြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို Conservative အျမင္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ေခတ္သစ္လူငယ္ေတြရဲ့ အျမင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ အႏုပညာလက္ရာသစ္ေတြကုိ အသိအမွတ္ျပဳ နားလည္ လက္ခံမေပးနုိင္တဲ့ ရသဆုိင္ရာ တရားေသ၀ါဒ ( Aesthetic Dogma ) ေထာင္ေခ်ာက္ထဲ ကိုယ့္ အသိအျမင္ကုိယ္ ေမာင္းႏွင္ ပိတ္ဆုိ႔မိသလိုလည္း ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။

၃။ ကဗ်ာဘာသာစကား ( Poetic Language ) အသုံးျပဳျခင္း

 Image, Symbol,Metaphor, Simile, Personification, Pathetic Fallacy, Hyperbole,Oxymoron စတဲ့ ကဗ်ာဘာသာစကားေတြကုိ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာဆရာေတြ အလြန္အကၽြံသုံးစြဲေနၾကရာကေန နီယုိေမာ္ဒန္၊အယ္လ္ပီ၊ ကြန္ဆက္ျခဴရယ္၊စမ္းသပ္ကဗ်ာ၊ဖလာ့ဖ္ စတဲ့ ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာဆရာ/ အမ်ဳိးအစားေတြက ျပန္လည္ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ ဟန္ျပင္ၾကဳိးစားလာၾကတဲ့ အခ်ိန္မွာ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာ ကဗ်ာဘာသာစကားကုိ အဓိကလကၡဏာအျဖစ္ သုံးစြဲလာၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ အေစာဆုံး ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္စကားေျပလို႔ ဆုိႏုိင္တဲ့ ပန္းခ်ီးခင္ေမာင္ရင္ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားနဲ႔ ေရးခဲ့တဲ့ Koob One နဲ႔ Another Koob အေရးအသားေတြမွာ ကတည္းက ကဗ်ာဘာသာစကား သုံးစြဲမႈကုိ ေခတ္သစ္စကားေျပရဲ့ လကၡဏာတစ္ရပ္အျဖစ္ ေတြ႔ျမင္ေနရျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလကၡဏာဟာ ဆရာ အေထာက္ေတာ္ လွေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိခဲ့တဲ့ "ေခတ္သစ္ဂ်ာမန္စာေပ " စာအုပ္ထဲက ေမာ္ဒန္ဂ်ာမန္စကားေျပေတြရဲ့ အရိပ္ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈလိုိ႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။( ကၽြန္ေတာ္ အမွတ္မွား လြဲေခ်ာ္ေကာင္း လြဲေခ်ာ္ႏုိင္ပါတယ္။ မွားယြင္းလြဲေခ်ာ္မႈ ျဖစ္ခဲ့ရင္ နားလည္ခြင့္လႊတ္ အမွန္ ေထာက္ျပေစခ်င္ပါတယ္။)

ပန္းခ်ီခင္ေမာင္ရင္က အစျပဳလို႔ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ သစၥာနီ၊ျမတ္သစ္၊ ကိုေဆြ၊ ပုိင္စုိးေ၀၊ ေမာင္ကုိကို ( အမရပူရ )၊ ခ်မ္းမင္းအိမ္၊ေပၚဦးသစ္၊ ေဇာ္မုိးလြင္၊ တာရာမင္းေ၀၊မင္းခုိက္စုိးစံတုိ႔ကေန ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ ၾကည္ေဇာ္ေအး၊ တုိးေႏွာင္မုိး၊ ၀ုိင္ခ်ဳိ၊ေအာင္ႏွင္းသစ္၊ ေအာင္ခုိင္ျမတ္၊ ဘုန္းေနသြန္း၊လူႏွင္းခ်ဳိ ( မတၱရာ)  စုိးမုိးယံ၊ စုိင္းလူ၊ မင္းနဒီခ၊ စုိင္းလူ၊ မုိဃ္းဇက္ေသာ္၊ ကုိသွ်ားစတဲ့ ေနာက္ဆုံးမ်ဳိးဆက္ ကဗ်ာဆရာေတြ အထိ ကဗ်ာဘာသာစကားကုိ စကားေျပမွာ အစားထုိးသုံးစြဲတဲ့ လကၡဏာဟာ ထင္ရွားေပၚလြင္ခဲ့ပါတယ္။

နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြဟာလည္း ကဗ်ာဘာသာစကားအလြန္အကၽြံသုံးစြဲတဲ့ တင္စားဖြဲ႔ႏြဲ႔မႈကုိ အဓိကလကၡဏာအျဖစ္ ရယူဆက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။

ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာဆရာေတြက ကဗ်ာဘာသာစကားကုိ သုံးစြဲဖုိ႔ ရုိးအီျငီးေငြ႔ဆန္႔က်င္လာၾကတဲ့ အေျခအေနမွာ ကဗ်ာဘာသာစကားဟာ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြဆီ ေရြ႔လ်ား၀င္ေရာက္ အစားထုိးသြားတာလို႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။ ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာကေန နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆးဆီ ကဗ်ာဘာသာစကား အေျပာင္းအေရႊ႕ကာလမွာ ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာ ေရြ႔လ်ား ေျပာင္းလဲမႈ သမုိင္းအဆက္အစပ္ကုိ နားမလည္ႏုိင္တဲ့ ေနာက္ဆုံးမ်ိဳးဆက္ သစ္ ကဗ်ာဆရာေတြ ေရးဟန္နားလည္မႈ လြဲမွားျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆး ေရးဟန္ကုိ ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာေရးဟန္လို႔ ယူဆမိၾကတဲ့ အသိအျမင္လြဲေခ်ာ္မႈမ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာတတ္ၾကပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ အျမင္ ေျပာရရင္ လက္ရွိေခတ္ျပဳိင္ အေျခအေနမွာ ကဗ်ာဘာသာစကား အလြန္အကၽြံသုံးစြဲျခင္းဟာ ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာရဲ့ ေရးဟန္ဆုိင္ရာ သြင္ျပင္လကၡဏာ မဟုတ္ဘဲ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးရဲ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ လကၡဏာတစ္ရပ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကဗ်ာဘာသာစကား ( Poetic Language ) အလြန္အကၽြံ သုံးစြဲထားတဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးရဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာကုိ လူငယ္စကားေျပဆရာ ေနဘုဏ္းေ၀ရဲ့ " က်မ္းစာထဲက နကၡတ္ " ( Faces Magazine,2012 ) အေရးအသားမွာ ေလ့လာေတြ႔ရွိႏုိင္ပါတယ္။

ေမာတယ္ အေမ၊ ဘ၀ကုိ အစုန္အဆန္ ကူးခတ္ေနရေပမဲ့ ေရတြင္းထဲမွာ ေရငတ္ေနတဲ့ ေကာင္ပါ။ ဘယ္ စစ္ပြဲမွ ဘ၀ဆုိတဲ့ စစ္ပြဲေလာက္ ေရကုန္ေရခန္း တုိက္ မယူရဘူး။ ေလာကဓံနဲ႔ ေတြ႔တဲ့ စစ္ပြဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ ၀တ္ဆင္ခဲ့တဲ့ အက်ၤိက က်ည္ကာအက်ၤိ မဟုတ္ခဲ့တာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဒဏ္ရာ ရတယ္။

တစ္ခါတစ္ရံမွာ ခံစားမႈက မီးဖြားေနတဲ့ သားသည္မိခင္လား။ လက္သီးဆုပ္ အံၾကိတ္ေနရုံကလြဲျပီး ခံျပင္းမိတဲ့ စိတ္တစ္ခင္းလုံးက အ၀ါ။ မ၀ေရစာ စီမံကိန္းေတြ ျဖဴသလား မည္းသလား မေသခ်ာတဲ့ ခရီးမွာ ေသခ်ာတဲ့ အရာေတြက ဗလာေတြပါပဲ။ တူးေဖာ္ၾကည့္ေတာ့ မြဲျပာျပာ သံစဥ္ ခုနစ္ပါးနဲ႔ လမ္းစဥ္။ လူဆုိတဲ့ သတၱ၀ါက အေကာက္က်စ္ဆုံးပါပဲ အေမ။

ေနဘုဏ္းေ၀ဟာ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးမွာ ကဗ်ာဘာသာစကား အသုံးျပဳတဲ့ လကၡဏာကုိ ကၽြမ္းက်င္ႏုိင္နင္းတဲ့ လူငယ္ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ့ " ျပင္မရ ဖ်က္မရ ဖတ္စာ " ( ပိေတာက္ပြင့္သစ္ မဂဇင္း၊ ကဗ်ာဆရာ တင္မုိး အမွတ္တရ၊ ၂၀၁၃ ) အက္ေဆးမွာလည္း ကဗ်ာဘာသာစကားကုိ အဓိကလကၡဏာ အျဖစ္ သုံးစြဲထားပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ႏွစ္ငါးဆယ္ ေန႔ရက္မ်ားစြာ က်ီးလန္႔စာ စားေနရတဲ့ဘ၀။ အာဏာရွင္ေတြရဲ့ လက္ေအာက္မွာ ႏုိင္ငံေရး ခ၀ါခ်မႈေတြနဲ႔ ေထာင္ ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္။ ဘယ္အရာကုိ ေရြးမလဲလုိ႔ ေမးတဲ့အခါ အမွန္တရားအတြက္ အသက္ကုိ စေတး၊ အရုိးေဆြးတဲ့ အထိ တုိက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ သူရဲေကာင္းေတြဟာ ဒီမုိကေရစီရဲ့ သယံဇာတ ပစၥည္းေတြလား။

လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြ အေနနဲ႔ ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာကေန နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆးဆီ ကဗ်ာဘာသာစကား အေျပာင္းအေရႊ႕႔ကုိ မ်က္ျခည္မျပတ္မိေစဖုိ႔ လိုအပ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီ အေျပာင္းအလဲကုိ မ်က္ျခည္ျပတ္သြားရင္ နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆး အေရးအသားေတြကုိ ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာေရးဟန္လို႔ အထင္အျမင္ လြဲမွားသြားေစႏုိင္တဲ့ အသိအျမင္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။

၄။ ရီယယ္လစ္ဇင္ အက္ေဆးေရးဟန္မ်ားႏွင့္ ကြဲျပားျခားနားေနျခင္း

  
ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆး( သရုပ္မွန္စာတမ္းငယ္) ရဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြ ( Characteristics ) ေတြဟာ အက္ေဆးစာေပပုံသ႑ာန္ရဲ့ အေျခခံအႏွစ္သာရေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးရဲ့ အႏွစ္သာရအျဖစ္ လက္ခံယူဆပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သြင္ျပင္လကၡဏာ ( Characteristics ) နဲ႔ ေရးဟန္ ( Style of Writing ) အၾကား စကားလုံးေ၀ါဟာရအားျဖင့္ေရာ အနက္အဓိပၸာယ္ အရပါ ကြဲျပားျခားနားမႈ ရွိေနတယ္ ဆုိတာ သတိျပဳၾကေစလိုပါတယ္။

ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြမွာ အမ်ားအားျဖင့္ ရုိးရွင္းေျပျပစ္တဲ့ သရုပ္မွန္ အေရးအသား၊ အေျဖာင့္သေဘာ စီစဥ္တင္ျပပုံ၊ စာေရးသူ ေျပာလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ပန္းတုိင္ထား ေရးသားျခင္း စတဲ့ ေရးနည္းေရးဟန္ေတြကုိ အဓိကအားျပဳေလ့ ရွိပါတယ္။ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာေတာ့ ကဗ်ာဆန္တဲ့ ဘာသာစကား၊ အကြက္သေဘာ စီစဥ္တင္ျပပုံ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ ပန္းတုိင္တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘဲ ေရာက္တတ္ရာရာ အေၾကာင္းအရာေတြ အလ်ဥ္းသင့္သလို ေျပာဆုိေရးသားျခင္း စတဲ့ ေရးနည္းေရးဟန္ေတြနဲ႔ အဓိက အားျပဳတည္ေဆာက္ၾကတာ မ်ားပါတယ္။

နီယိုေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြရဲ့ ထူးျခားထင္ရွားတဲ့ ေရးဟန္တစ္ခုကေတာ့ ကဗ်ာဘာသာစကား အသုံးျပဳျပီး စကားေျပပုံစံ၀ါက်ေတြ စဥ္ဆက္မျပတ္ေရးသားေနရာကေန ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္စပ္မႈ မရွိတဲ့ ဒိုင္ယာေလာ့ဂ္( အျပန္အလွန္ ေျပာစကား ) ေတြ အမွတ္မထင္ ျဖတ္ေဖာက္၀င္လာျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရးဟန္ဟာ ေမာ္ဒန္နဲ႔ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္ ၀တၳဳတုိ အေရးအသားေတြဆီကေန ယူငင္သုံးစြဲထားတဲ့ ေရးဟန္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ စကားေျပပုံစံ ၀ါက်ေတြၾကား ဒုိင္ယာေလာ့ဂ္ေတြ ေဖာက္၀င္လာတဲ့ ေရးဟန္ကုိ နမူနာ ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။

              ကုိယ္က ဘုရားသခင္ကုိေတာင္ ဂရုစုိက္တာ မဟုတ္ဘူး ေစတန္။
              လူ႔အျဖစ္မွာ ထိခုိက္ရွနာေတြ မ်ားလြန္းလုိ႔ ေသြးမထြက္ေတာ့တဲ့ ဒဏ္ရာဟာ ကုိယ္ေပါ့။
              ကုိယ့္မွာ မိန္းမမာယာ ျမင္ရင္ ေသြးလန္႔တတ္တဲ့ ေရာဂါ ရွိတယ္။
              "  ရွင့္ အေတြးအေခၚေတြက ျပင္းထန္ျပီး အစြန္းေရာက္လြန္းတယ္ "
              "  ကုိယ့္ အနမ္းေတြကေရာ "
              "  ရွင့္ အနမ္းေတြကလည္း ရွင့္ အေတြးအေခၚနဲ႔ တစ္ေထရာတည္းပဲေလ "
              အသက္ရွင္ျခင္းဟာ ေသျခင္းထက္ ပုိေကာင္းတယ္လုိ႔ အသက္ေသလုနီးပါး ေ၀ဒနာ ခံစားရတဲ့ အခုိက္အတန္႔မွာ ကိုယ္ သိခဲ့တယ္။ အႏုပညာမွာ စိတ္က်ေရာဂါလကၡဏာျပေနတဲ့ စကားလုံးေတြ ထပ္တလဲလဲ မသုံးစြဲမိဖုိ႔ သတိထားေနရတယ္။ ပန္႔ခ္ ဖက္ရွင္နဲ႔ ဆံပင္ကုိ ဂ်ယ္လ္နဲ႔ေထာင္၊ စိတ္ထဲမွာ ဗုိင္းရပ္စ္ကုိက္ေနတာ မွားယြင္းလြဲေခ်ာ္မႈ တစ္မ်ဳိးပဲ။
              ကုိယ္သာ တရားသူၾကီးတစ္ေယာက္ ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ အေတြးအေခၚေသေၾကာင္းၾကံစည္မႈကုိ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေသေၾကာင္းၾကံစည္မႈထက္ ၾကီးေလးတဲ့ အျပစ္ဒဏ္ေပးမယ္။ သူတစ္ပါး ေနာက္ေက်ာကုိ ကုတ္ျခစ္ဖုိ႔ ဟန္ျပင္ေနတဲ့ လက္သည္း၀ွက္ေတြကုိ ျပန္ရုပ္သိမ္းလုိက္။ ကမၻာေပၚမွာ ရွက္စရာ အေကာင္းဆုံး ျပစ္မႈဟာ လူမႈေရးလုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္တယ္။
              " ဒါနဲ႔ ခင္ဗ်ား လုပ္ရမွာ အပ်င္းဆုံးအလုပ္က ဘာလဲ "
              " အသိဥာဏ္ မရွိတဲ့ လူေတြနဲ႔ အျငင္းအခုံ လုပ္ရတာ "
              " စိတ္ အပ်က္ဆုံး အလုပ္ကေရာ "
              " ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ ဥာဏ္ပညာ ရွိတယ္လို႔ ထင္ေနတဲ့ လူေတြနဲ႔ စကားေျပာရတာ "
              " အၾကဳိက္ဆုံး အလုပ္ကေရာ "
              " ကုိယ္ကလည္း ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ ရွိျပီး ကုိယ့္အေပၚလည္း ခ်စ္ျခင္းေမတၱာရွိတဲ့ မိန္းမတစ္ေယာက္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံရတာ "
 ( ကေလးတစ္ေယာက္လို မ်က္လုံးမ်ား ရွိသူရဲ့ မသိနားမလည္ျခင္းမ်ား ၊ ေအာင္ရင္ၿငိမ္း )


တခ်ဳိ႕ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆး အေရးအသားေတြထဲမွာလည္း ဇာတ္ေကာင္ ႏွစ္ေကာင္ အျပန္အလွန္ ေျပာစကားေတြ ပါ၀င္လာတတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ကြဲျပားျခားနားေနတာက ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးထဲက ဒုိင္ယာေလာ့ဂ္ေတြဟာ စာေရးသူ ဇာတ္ေၾကာင္းေျပာပုံစံ ေရးသားလာတဲ့ ဇာတ္လမ္း/ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ လုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ျပီး တကယ့္ဇာတ္ေကာင္ေတြရဲ့ အျပန္အလွန္ေျပာစကားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးမွာေတာ့ ဇာတ္ေၾကာင္းေျပာပုံစံနဲ႔ ေသြဖည္ေနတဲ့၊ ဘယ္က ဘယ္လို ေရာက္လာမွန္း မသိရတဲ့ ဇာတ္ေကာင္ေတြရဲ့ ဒုိင္ယာေလာ့ဂ္ေတြ အမွတ္မထင္ ေဖာက္၀င္လာတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုိင္ယာေလာ့ဂ္ ေျပာေနတဲ့ ဇာတ္ေကာင္ေတြဟာ ဇာတ္ေကာင္ စရုိက္သဘာ၀နဲ႔ ကိုယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ေပၚလြင္ထင္ရွားမႈ မရွိ၊ တကယ့္ ဇာတ္ေကာင္ အစစ္အမွန္ေတြလည္း မဟုတ္၊ သူတုိ႔ရဲ့ ေျပာစကား အစစ္အမွန္ေတြလည္း မဟုတ္ဘဲ စာေရးသူ အထူးျပဳလိုတဲ့ ၀ါက်ေတြကုိ ဒိုင္ယာေလာ့ဂ္ အျဖစ္ Person & Identity ေဖ်ာက္ျပီး အသြင္ေျပာင္းလဲ တင္ျပလိုက္ျခင္းမ်ဳိးသာ ျဖစ္ပါတယ္။

၅။ သိစိတ္အလ်ဥ္ ေရးနည္းအတုိင္း စီးေမ်ာေရးသားျခင္း/ အာရုံခံစားမႈ အစဥ္မ်ားကုိ ျဖတ္ေတာက္ ေရးသားျခင္း

အ ပုိ င္ း ( ၂ ) တြ င္ ဆ က္ လ က္ ဖ တ္ ရႈ ပါ ရ န္ .......................