ရီ ယ ယ္ လ စ္ ဇ င္ အ က္ ေ ဆ း နဲ႔ နီ ယုိ ေ မ ာ္ ဒ န္ အ က္ ေ ဆ း ( အ ပုိ င္ း - ၂ )
|
4:57 PM |
No မွတ္ခ်က္ |
၅။ သိစိတ္အလ်ဥ္ ေရးနည္းအတုိင္း စီးေမ်ာေရးသားျခင္း/ အာရုံခံစားမႈ အစဥ္မ်ား ကုိ ျဖတ္ေတာက္ ေရးသားျခင္း
၁၈၉၀ ခုႏွစ္မွာ ၀ီလ်ံဂ်ိမ္းရဲ့ စိတ္ပညာ အေျခခံက်မ္း( Principle of Psychology ) ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ျပီး အရွိတရား ( Reality ) ဆိုတာ ဓမၼဓိဌာန္က်က် တည္ရွိေနျခင္း မဟုတ္၊ သိစိတ္ကတစ္ဆင့္ ပုဂလိကအျမင္အရ ေတြးေတာၾကံစည္ထားတဲ့ အရာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ထုတ္ျပခဲ့ပါတယ္။ လူ႔စိတ္ ( Mind ) ကုိလည္း သိစိတ္အလ်ဥ္( Stream of Consciousness ) လို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉ရာစု ေႏွာင္းပုိင္း ေခတ္သစ္စိတ္ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ၀ီလ်ံဂ်ိမ္းနဲ႔ စိတ္ခြဲပညာရွင္ ဆစ္ဂမန္ဖရြဳိဒ္ရဲ့ ( A General Introduction to Psychoanalysis ) စိတ္ပညာ အယူအဆေတြဟာ အေနာက္တုိင္း ေမာ္ဒန္ စာေပအႏုပညာလက္ရာေတြဆီ စိမ့္၀င္ပ်ံ႔ႏွံ႔ျပီး သိစိတ္အလ်ဥ္( သုိ႔မဟုတ္) တစ္ကုိယ္ေတာ္ အဇၥ်တၱ စကားေျပာခန္း ( Interior Monologue ) ေတြကုိ ေမာ္ဒန္စာေပလက္ရာေတြရဲ့ အေရးၾကီးလကၡဏာ တစ္ရပ္အျဖစ္ သုံးစြဲခဲ့ၾကပါတယ္။
ဂ်ိမ္းမ္စ္ဂြ်ဳိက္စ္( James Joice ) ဖရန္႕ဇ္ကာဖကာ ( Franz Kafka ) မာဆယ္ပေရာက္စ္ ( Marcel Proust ) ဗာဂ်ီးနီးယား၀ုလ္ဖ္ ( Virginia Woolf ) တုိ႔လို စာေပပညာရွင္ေတြက သိစိတ္အလ်ဥ္သာမက သိစိတ္ေအာက္ေျခကေန မသိစိတ္အလႊာဆီ ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိသြားတဲ့ ေရးဟန္မ်ဳိးေတြအထိ နက္နက္ရႈိင္းရႈိင္း ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။
သိစိတ္အလ်ဥ္ေရးနည္းကုိ ျမန္မာ ၀တၳဳတုိ/ ရွည္ စာေရးဆရာေတြ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ အသုံးျပဳ ေရးဖြဲ႔ေလ့ ရွိၾကသလို နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာလည္း အဲဒီ ေရးနည္းေရးဟန္ကုိ အဓိက အားျပဳ ေရးဖြဲ႔ၾကပါတယ္။
သိစိတ္အလ်ဥ္( Stream of Consciousness ) ေရးနည္းဆုိတာ စာေရးသူရဲ့ အေတြးအာရုံထဲကုိ စဥ္ဆက္မျပတ္စီး၀င္လာတဲ့ အေတြးစဥ္ေတြအတုိင္း အာရုံစူးစုိက္မႈနဲ႔ လိုက္ပါစီးေမ်ာေရးသားတဲ့ ေရးနည္းတစ္မ်ဳိး ျဖစ္ျပီး ေခတ္ျပဳိင္ ျမန္မာစာေရးဆရာ အေတာ္မ်ားမ်ား လက္ခံႏွစ္သက္ၾကတဲ့ စာေရးနည္းဟန္ပန္ ( A Style of Writing ) တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဗုဒၶ၊ ေခတ္သစ္စိတ္ပညာရွင္ေတြနဲ႔ လူအမ်ား သိနားလည္ထားၾကတဲ့ အတုိင္း သိစိတ္အလ်ဥ္ ( S.O.C ) ဆုိတာ အာရုံျပဳစရာ ေတြးေတာစရာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုတည္းအေပၚမွာ စဥ္ဆက္မျပတ္ အာရုံျငိတြယ္ေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ အေၾကာင္းအရာ ခုန္ေက်ာ္ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ဳိး၊ အေတြးစိတ္အလ်ဥ္ ျပတ္ေတာက္ ေရႊ႕ဆုိင္းသြားတာမ်ဳိး လက္ရွိ အေတြးစဥ္နဲ႔ ေသြဖည္အံေခ်ာ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ျဖတ္၀င္လာတာမ်ဳိးေတြလည္း ရွီတတ္ပါတယ္။
အဲဒီလို သိစိတ္အလ်ဥ္ ခုန္ေက်ာ္ေျပာင္းလဲ/ ျပတ္ေတာက္ေရႊ႔ဆုိင္း/ ေသြဖည္အံေခ်ာ္သြားတဲ့ သေဘာကုိ သိစိတ္နဲ႔ စကၠန္႔မလပ္ ထက္ၾကပ္မကြာ အမိအရ ဖမ္းဆုပ္သလို ေရးသားတဲ့ နည္းကုိ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာ ေတြ႔ရေလ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ေရးနည္းကုိ " အာရုံခံစားမႈ အစဥ္မ်ားကုိ ျဖတ္ေတာက္ ေရးသားျခင္း " လို႔ ေရးနည္းေရးဟန္ သတ္မွတ္ေခၚဆုိႏုိင္ပါတယ္။
စၾကာ၀ဠာတစ္ခုလုိပဲ။
တစ္ေန႔တျခား က်ယ္ေျပာျပန္႔ကားလာေနတဲ့ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ကြက္လပ္တစ္ခု။
အားးးးးးးးးးးးေသြးပ်က္ထိတ္လန္႔စရာ။
ေခတ္ပ်က္ၾကီးထဲ ကုိယ္တစ္ေယာက္တည္း အသက္ရွင္က်န္ရစ္ေနခဲ့သလုိ အထီးက်န္ခံစားမႈ။
တကယ္ေတာ့ ကိုယ္ဟာ မင္း၊ရဲ့ အက္ေဆးထဲက ေၾကာင္ေလးတစ္ေကာင္ပါပဲကြာ။
ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကုိ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနတဲ့ ေၾကာင္ပိန္ပိန္ေလး တစ္ေကာင္။
ဒါေပမဲ့ ကုိယ္ေသရင္ေတာ့ အဲဒီေၾကာင္ေလးလုိ ပါးစပ္က အျမွဳပ္ေတြ ထြက္ေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ကုိယ့္ တစ္သက္လုံး အဆိပ္ရွိတဲ့ အစာကုိ မစားခဲ့ဘူးေလ။
အခုတေလာ စိတ္ထဲမွာ အေပ်ာက္အရွ အရမ္းမ်ားတာပဲ။
ကားမီးေရာင္ေတြ ႏွလုံးေသြးေၾကာထဲ ေျပး၀င္လာ။
စိတ္ထဲက ပန္းပြင့္ေလးေပၚ နားေနတဲ့ လိပ္ျပာကေလး လန္႔ပ်ံသြား။
က်ည္ အျပည့္ ျဖည့္ထားတဲ့ ေသနတ္တစ္လက္၊ Vincent Van Gogh ၊ Kurt Cobain ၊ အဆိပ္ရွစ္ေအာင္စ။
ကုိယ္ႏွလုံးသားမွာ က်ည္ဆံရာေတြ မ်ားေနျပီ။ ကုိယ္ တုိက္ပြဲက်ေတာ့မယ္ ၀ီရ။
ကုိယ္ဟာ တစ္ေန႔တျခား ပုိပုိျပီး အသံတိတ္ဆိတ္လာ။
တစ္ေယာက္တည္း လမ္းေလွ်ာက္ရင္း စိတ္ထဲက စကားေတြ တတြတ္တြတ္ေျပာ။
ေသြးပ်က္ထိတ္လန္႔စရာ အာရုံရုပ္ပုံေတြ။
( အလင္းဆုိင္ထဲ တစ္ညလုံး စိတ္က ၾကယ္ျပာေလးေတြဆီ၊ ေအာင္ရင္ၿငိမ္း )
၆။ ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈႏွင့္ လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္မ်ား ေရာေႏွာေရးသားျခင္း
ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈႏွင့္ လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္မ်ား ေရာေႏွာေရးသားျခင္းဟာ နီယုိေမာ္ဒန္ကဗ်ာရဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ေနာက္ခံအယူအဆနဲ႔ သြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္ေႏွာင္း ( ၂၀၀၀-၂၀၀၅ ) ပုိင္းမွာတုန္းက ကဗ်ာဆရာအမ်ားစုဟာ မိမိအတၱကုိ ဗဟုိျပဳထားတဲ့ ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈဥခြံအတြင္းမွာပဲ ေနထုိင္ျပီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြကုိ ေရးဖြဲ႔ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ေရးဆရာတခ်ဳိ႔က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေျပာဆုိေ၀ဖန္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။
ကဗ်ာဆရာေတြဘက္က ၾကည့္ရင္လည္း သူတုိ႔မွာ ခုိင္လုံတဲ့ အေတြးအေခၚနဲ႔ လွပတဲ့ ဆင္ေျခေတြ အဆင္သင့္ ရွိေနခဲ့ၾကပါတယ္။
လူသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ တစ္သီးပုဂလအာရုံခံစားမႈေတြ၊ အေတြးအျမင္ေတြ၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြဟာ သူ လက္ငင္းရင္ဆုိင္ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ အာရုံအေတြ႔အၾကဳံ အမွန္တရားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈ ျပင္းထန္တဲ့ တခ်ဳိ႔ကဗ်ာဆရာေတြဆုိရင္ တျခား သမုိင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ လူမႈေရးဆုိင္ရာ အမွန္တရားေတြကုိ လက္ခံယုံၾကည္ေလ့ မရွိဘဲ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ ရင္ဆုိင္ၾကဳံေတြ႔ခံစားရတဲ့ အာရုံအေတြ႔အၾကဳံ အမွန္တရားေတြကုိသာ တန္ဖုိးထားစြဲလမ္း ဆုပ္ကုိင္ထားၾကေလ့ ရွိပါတယ္။
အယ္လ္ပီနဲ႔ နီယုိေမာ္ဒန္ ကဗ်ာလႈပ္ရွားမႈ( ၂၀၀၇ ) ေပၚေပါက္လာျပီးတဲ့ ေနာက္မွာ ကဗ်ာဆရာတခ်ဳိ႕ရဲ့ အေတြးအေခၚေတြ ေျပာင္းလဲလာျပီး ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈေတြနဲ႔ လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္ေတြ ေရာေႏွာေရးသားၾကဖုိ႔ စဥ္းစားမိလာၾကပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာဟာ သီးျခားျဖစ္တည္ေနတဲ့ ပုဂလိက လူသားတစ္ဦး ျဖစ္ေပမဲ့ သူ အသက္ရွင္က်င္လည္ေနရတဲ့ လူမႈ၀န္းက်င္နဲ႔ ျပတ္ေတာက္ကင္းကြာေနလို႔ မရ၊ လူမႈ၀န္းက်င္က သူ႔အေပၚ ရုိက္ခတ္လာတဲ့ လူမႈေရးအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြကုိ မ်က္ႏွာေရွာင္လႊဲထားလို႔ မရဘူး ဆုိတဲ့ အယူအဆေတြအေပၚ အေျခခံျပီး လူမႈ၀န္းက်င္ရဲ့ ရုိက္ခတ္မႈကုိ တုံ႔ျပန္တဲ့ အျမင္ေတြ ေရာေႏွာေရးသားဖုိ႔ စဥ္းစားလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
နီယုိေမာ္ဒန္ကဗ်ာရဲ့ ဒီ သြင္ျပင္လကၡဏာဟာ နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆး အေရးအသားေတြဆီ ၾသဇာလႊမ္းမုိးသက္ေရာက္မႈ ရွိျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးရဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္ ျဖစ္လာတာ ေလ့လာ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီ သြင္ျပင္လကၡဏာကုိ လူငယ္ကဗ်ာဆရာ ၀ီရထက္ေနာင္ရဲ့ သစ္စိမ္းရြက္ အက္ေဆးမွာ ေလ့လာ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
" အေမွာင္ကမၻာမွာဘာေတြရွိသလဲ။အေမွာင္ကမၻာမွာ သူလိုငါလိုပဲ တိုက္တာအေဆာက္အအုံ၊ လမ္းတံတားနဲ႔က်ယ္ေျပာတဲ့
လူမႈစီးပြားပညာရပ္နယ္ပယ္ေတြရွိတာပါပဲ။သို႔ေပမဲ့ ေစာေစာကေျပာတဲ့ အမွန္တရားဆိုတာတို႔၊လြတ္လပ္ျခင္းတို႔ဆိုတဲ့ ပုဂိဳလ္ေတြရဲ႔
ေက်ာျပင္ကို ပ်ပ်ေလးျမင္လိုက္ရလုိ႔ အေျပးအမီလုိက္ႏႈတ္ဆက္မယ္ၾကံတုိင္း လူငယ္စီးနင္းလာတဲ့ ရထားဟာ သံလမ္းေခ်ာ္တိမ္းေမွာက္
ခဲ့ရတာခ်ည္းသာ။သူ႔သမိုင္းဟာ ေအးစက္အထီးက်န္လြန္းခဲ့ပါတယ္ေလ။ ေသြးထဲမွာႏွစ္ပရိေစၦဒမ်ားစြာ အဆိပ္ဟာေပ်ာ္၀င္ေနရဲ႕။ လူငယ္ဟာ မနက္လင္းတုိင္း ရင္မွာမီးလုိပူတယ္။
"ေရေပးပါ"
"ေရေပးပါ"
"ႏိုးးးးး"
"ေရခန္းေနတယ္။အေမွာင္ကမၻာမွာအေငြ႔သက္သက္ပဲရွိတယ္။ျငိမ္းခ်မ္းေအးျမျခင္းရဲ႔သရုပ္ဟာ တကယ္မရွိဘူး။မူရင္းဘာသာစကားကုိ
updateျပန္လုပ္ထားတဲ့versionအသစ္နဲ႔နွလုံးသားမလို ဘာသာစကားတစ္မ်ိဳးပဲရွိတယ္
စကားေျပာလိုက္တိုင္း တစ္ကိုယ္လံုး စက္ရုပ္ဆန္သြားတဲ့ ဘာသာစကားကိုလူငယ္မုန္းတယ္။အေမွာင္ကမၻာမွာ လူေတြဟာရိုးရိုးသားသား မရယ္ေမာတတ္ၾကေတာ့ဘူး။ရိုးရိုးသားသားလည္းမငိုေၾကြးတတ္ၾကေတာ့ဘူး။လူငယ္ေတြးတယ္။လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလံုးစာ ေတြးေခၚ
ျမဲေတြးေခၚမိေနျပန္တယ္။ အဲဒီရယ္သံေတြ ငိုသံေတြကိုက အဲဒီေအးစက္ေမွာင္မုိက္မႈ အားအင္ထုတစ္ခုရဲ႔ေအာက္မွာ ေၾကာက္လန္႔တ
ၾကားျဖစ္တည္ေနရတဲ့အသံေတြပဲလို႔ ေနေတြးေခၚခံစားမိျပန္တယ္။အဲဒီအေတြးရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ကေတာ့ လူငယ္ဟာ တစ္ကိုယ္
တည္းနာက်င္၀မ္းနည္း ေနရျပန္တာပါပဲ။
(၂)
"ေမတၱာတရား"
"သစၥာတရား"
ေအာ္ေခၚလုိက္တဲ့အခါတုိင္း လည္ေခ်ာင္းအသံအိုးထဲ တစ္ခုခုတစ္ဆို႔ေနသလုိမ်ိဳး၊အဲဒီအသံဟာေၾကာက္မက္ဖြယ္ vampire တစ္ေကာင္ရဲ႔အသံနဲ႔သာပိုတူတယ္။လူငယ္ဟာ ေခတ္ထဲေနထိုင္ေနရင္း ကိုယ့္အသံကိုယ္ျပန္ေၾကာက္လန့္တၾကားျဖစ္ရ၊အံၾသရတယ္။
"အမွန္တရား"
"အမွန္တရား"
"အမွန္တရား"
အဲဒီလိုသံျပိဳင္ရြတ္ဆိုျပီးေတာ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ႏိုင္ငံေရးစစ္ပြဲေတြထဲ သစ္ရြက္ေတြ ဘယ္လုိ တေ၀ါေ၀ါေၾကြခဲ့ၾကသလဲ။ အို...သစ္ရြက္တို႔ေရ။
အေမွာင္မွာ ဘာသာစကားနဲ႔အဲဒီဘာသာစကားရဲ႔အဓိပၸာယ္ေတြဟာ သိသိသာသာ မွားယြင္းျပတ္ေရြ႔ေနခဲ့ပါျပီ။ႏူးညံ့ျခင္းဟာေပ်ာ့ညံ့ျခင္း၊
ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ရဲရင့္ျခင္းဟာ မုိုက္ရူးရဲဆန္ျခင္းတဲ့။ေဖာသြပ္ေနတဲ့ ေရေပၚဆီဆန္ဆန္ အဆိပ္အပင္းသီခ်င္းသံေတြ၊အေပါစား ေၾကာ္ျငာ
ဆုိင္းဘုတ္ေတြ၊သူရဲေဘာေၾကာင္တဲ့ ေရလုိက္သင့္ငါးလုိက္သင့္ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြ၊ကိုယ့္မထိခိုက္ရင္ျပီးတာပဲဆိုတဲ့ စိတ္အရည္အ
ေသြးမ်ိဳးေတြ၊အမ်ိဳးသားေရးနဲ႔သမိုင္းစိတ္မရွိတဲ့ အႏုပညာလက္ရာ အမ်ိဳးအစားနဲ႔၊အေဟာင္းအျမင္း အစုတ္အျပတ္ေတြ၊ဒါေတြဟာ တား
ဆီးခ်ိန္မရပါဘဲ လူငယ္ရဲ႔ဒြါရေပါက္ေတြအားလံုးထဲ စိမ့္၀င္ျပီး အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းဟာ တျဖည္းျဖည္း ရပ္တန္႔သြားေတာ့မတတ္ က်ပ္ က်ပ္လာတယ္။
၇။ အခ်ိန္ႏွင့္ ေနရာ ( Time & Space ) ခ်ဳိးဖ်က္ျခင္း၊ လူပုဂဳိလ္ႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသား ( Person & Identity ) အပုိင္းအစမ်ား ေရာေႏွာေနျခင္း
ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြမွာ အခ်ိန္နဲ႔ေနရာ ( Time & Space ) သေဘာဟာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အသြင္မ်ဳိး ရွိျပီး တကယ္လို႔ အခ်ိန္နဲ႔ေနရာ ကူးေျပာင္းမႈ ရွိရင္လည္း သိသိသာသာ ခုန္ေက်ာ္ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ မသိမသာ ကူးေျပာင္းသြားတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာေတာ့ အခ်ိန္နဲ႔ေနရာဟာ ထင္ရွားျမင္သာမႈ မရွိ၊ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ရင္လည္း စာဖတ္သူ အာရုံစီးေမ်ာမႈ ျပတ္ေတာက္သြားေလာက္ေအာင္ အိပ္မက္ဆန္ဆန္ ေျပာင္းလဲသြားတတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။
ဒါဟာ သိစိတ္အလ်ဥ္( S.O. C ) ေရးနည္းကုိ အဓိကအားျပဳ ေရးဖြဲျခင္း၊ အာရုံခံစားမႈ အစဥ္မ်ားကုိ ျဖတ္ေတာက္ေရးသားျခင္း စတဲ့ ေရးဟန္ေတြေၾကာင့္ ဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။
ေန႔စဥ္ လူမႈဘ၀၊ အလုပ္တာ၀န္၊ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥ၊ လူ႔အျဖစ္နဲ႔ ဆုိင္တဲ့ အေတြးအေခၚ၊ ဆန္႔က်င္ဘက္လိင္နဲ႔ သာယာမႈ၊ ရသစာေပအႏုပညာ အဲဒီလို အာရုံတစ္ခုခုကုိ စူးစုိက္မထားဘဲ အာရုံေတြ အလိုက္သင့္ ျဖန္႔က်က္စီးေမ်ာထားမယ္ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူမႈ၀န္းက်င္မွာ ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ အာရုံျမင္ကြင္းေတြဟာ ရုပ္ရွင္ကားတစ္ကားရဲ့ ဇာတ္၀င္ခန္းေတြကုိ ၾကည့္ေနရသလို၊ အိပ္မက္ကမၻာထဲ ေရာက္ရွိေနသလို ထူးဆန္းတဲ့ အာရုံခံစားမႈမ်ဳိးေတြကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။
အဲဒီ အာရုံေတြ႔ၾကဳံခံစားမႈကုိ အေျခခံျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာ ျမင္ရတဲ့ အာရုံျမင္ကြင္းေတြ၊ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ အိပ္မက္ဆန္တဲ့ အသြင္အျပင္မ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အခု " ျမဴေတြ "လို႔ အမည္ရတဲ့ လူငယ္ကဗ်ာဆရာ ဘုန္းေနသြန္းရဲ့ အက္ေဆးအေရးအသားတခ်ဳိ႕ကုိ နမူနာ ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။
" ျမဴေတြၾကားမွာ ဟိုးအေ၀းဆီကို ထြက္ခြာသြားတဲ႔ အေ၀းေျပးလမ္းမၾကီးရဲ႕ ရင္အံုသားေတြကို သူေငးေမာေနခဲ႔မိျပန္တယ္။ မ်က္စိတဆံုးမွာ ျမဴေတြက အ၀ိဇၨာလို ရစ္သိုင္းလို႔။ အိေျႏၵၾကီးမားတဲ႔ မိန္းမသားတစ္ေယာက္လို အရာရာ ဘာကိုမွ မျမင္ႏိုင္ေအာင္ သိမ္းဆည္းသိုသိပ္လို႔။ ျမဴေတြေၾကာင္႔ သူလွမ္းျမင္ေနရတဲ႕ ေတာင္ျပာျပာေတြလည္း ပိုမိုေအးစက္၊ နီယြန္မီးေရာင္ေတြလည္း ပိုျပီးမွိန္ျပလို႔။ ျမဴေတြ…. ျမဴေတြ…ျမဴေတြ….။ သူ႔စိတ္မွာ သံံလိုစြဲဲ၀င္ေနတဲ႔ စိတၱဇဟာ တဆတ္ဆတ္တုန္ယင္ေနတယ္။ ျမဴေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္က ၀ိုးတ၀ါးအရိပ္ေတြမွာ ဘ၀ရဲ႕ မွားယြင္းမႈေတြ၊ မလံုျခံဳမႈေတြကို သူလွမ္းျမင္ေနရတယ္။ ဟုတ္တယ္။ သူရူးေနတာပဲ ျဖစ္မွာ။ အေ၀းဆံုးကို ေအာ္ဟစ္ေျပးထြက္သြားခ်င္တဲ႔ စိတ္ေပါ႔သြမ္းရူးႏွမ္းသူတစ္ဦးရဲ႕ hallucination ပဲျဖစ္မွာ။ အရာရာကို တစ္က ျပန္စလို႔ရမယ္ဆိုရင္ေတာင္ သူဟာ သူ႕ဘ၀ကို ဘယ္နားက ျပန္စရမယ္မွန္း မသိေတာ႔ဘူး။ ျမဴေတြ…ျမဴေတြ…ေသြးေအးရက္စက္တဲ႔ လူသတ္သမားတစ္ဦးကို သူတို႔ျမင္ကြင္းက ဖံုးကြယ္ေပးထားတဲ႔ ျမဴေတြ။ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္းေတြလည္း ဘယ္လိုသဲလြန္စမွ မက်န္ေအာင္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံလိုက္ရျပန္ေပါ႔ "
ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆး လကၡဏာေတြထဲမွာ စာေရးသူ၏ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ေပၚေနျခင္းဆုိတဲ့ စာေရးသူ-စာဖတ္သူဆုိင္ရာ သြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဆရာ ေမာင္ခင္မင္( ဓႏုျဖဴ) က-
" စာတမ္းငယ္တြင္ မြန္တိန္းက စခဲ့သည့္ အစဥ္အလာႏွင့္အညီ စာေရးသူ၏ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ဟု ဆုိရမည့္ သေဘာစရုိက္ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ား ေပၚေနျမဲ ျဖစ္သည္။ စာေရးသူသည္ ပတ္၀န္းက်င္မွ ရုိက္ခတ္ထိေတြ႔လာေသာ အာရုံမ်ားကုိ အေၾကာင္းျပဳရ်္ သည္အရာကား ခ်စ္စရာ၊ သည္အရာကား သနားစရာ၊ သည္အရာကား ကဲ့ရဲ့စရာ စသည္ျဖင့္ မိမိ ေစတနာအေလ်ာက္ ခံစားသိရွိလာေသာ ' ခံစားမႈ အသိ ' ျဖင့္ မိမိ ေျပာလိုသည္ကုိ ေျပာျပသည္ " လို႔ ဆုိခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ " အေၾကာင္းအရာထက္ အေတြးအျမင္ ခံစားမႈတုိ႔႕ကုိ အားျပဳျခင္း " သြင္ျပင္လကၡဏာေအာက္မွာ-
" စာတမ္းငယ္တြင္ အေသးအဖြဲမွ အၾကီးအက်ယ္အထိ ေရးလိုရာရာ အေၾကာင္းအရာ အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ေရးဖြဲ႔ေလ့ ရွိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ အေၾကာင္းအရာက ပဓာန မဟုတ္ပါ။ ထုိ အေၾကာင္းအရာကုိ ေရးျပေနေသာ စာေရးသူ၏ အေတြ႔အျမင္၊ ခံစားမႈတုိ႔႕က ပုိ အေရးပါပါသည္။ စာေရးသူႏွင့္ စာဖတ္သူတုိ႔ စိတ္ခ်င္းတုိက္ရုိက္ဆက္သြယ္သည့္ စာတမ္းငယ္၏ သေဘာသဘာ၀အရ စာေရးသူသည္ သူ ဆုိလိုေသာ အာေဘာ္သုိ႔ ဆုိက္ေအာင္ အေတြးမွ်င္တန္းျပတတ္သည့္ သေဘာရွိပါသည္။ သူ႔ စာတမ္းငယ္ကုိ ထုိ အေတြးေပၚတြင္ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ျပသည့္ သေဘာ ရွိပါသည္" လို႔လည္း ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။
နီယိုေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာေတာ့ လူပုဂဳိလ္နဲ႔ ကိုယ္ပုိင္အမွတ္အသား ( Person & Identity ) ေတြ ထင္ရွားေပၚလြင္မႈ မရွိ၊ ဖရုိဖရဲ ျပဳိကြဲေနတဲ့ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြးေတြသာ အပုိင္းအစေတြအျဖစ္ ျပန္႔က်ဲေနေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ ရုပ္၀တၳဳ၊ သတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ နည္းပညာပစၥည္း အသစ္အဆန္းေတြ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် တုိးတက္ေပါက္ကြဲေနတဲ့ ေခတ္ၾကီးထဲမွာ လူသားရဲ့ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ တန္ဖုိးေတြ ေလ်ာ့က်ျပဳိကြဲေနတယ္ဆုိတဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္ ျမန္မာ အေတြးအေခၚဆီက အေျခခံထြက္ေပၚလာတဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္လို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
ေခတ္ျပဳိင္လူသားေတြဟာ လူသားအခ်င္းခ်င္း လူသားေတြလို႔ အမွန္မျမင္ဘဲ လူတစ္ပုိင္း စက္ရုပ္တစ္ပုိင္း ( Romanbot ) သက္ရွိသတၱ၀ါေတြလို႔ ရႈျမင္ေနၾကတယ္၊ လူသားတစ္ေယာက္ကုိ လူသားတစ္ေယာက္လို႔ အမွန္ျမင္ဖုိ႔ထက္ ဖက္ရွင္ပစၥည္းေတြ ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ သက္ရွိအရုပ္( Humannequin ) ေတြလို႔ ျမင္ေနၾကတယ္ဆုိတဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္ ျမန္မာ အေတြးအေခၚတစ္ခုလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီလို အယူအဆမ်ဳိးကုိ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာဆရာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ရဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ထဲက " ေငြဟာ သက္ရွိျဖစ္ျပီး လူဟာ သက္မဲ့ျဖစ္တယ္ " ဆုိတဲ့ အေရးအသားတစ္ခုမွာလည္း ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီလို နီယုိေမာ္ဒန္ အာရုံခံစားပုံ/ အေတြးအျမင္ေတြကုိ အေျခခံျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာ လူပုဂဳိလ္နဲ႔ ကိုယ္ပုိင္အမွတ္အသား( Person & Identity ) ျပဳိကြဲေနတဲ့၊ အပုိင္းအစေတြ ေရာေထြးေနတဲ့ သေဘာလကၡဏာေတြ ပါ၀င္ေအာင္ ေရးသားလာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီ သြင္ျပင္လကၡဏာဟာ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြဆီက စာဖတ္သူ ကုိယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ေပၚလြင္ေနျခင္း လကၡဏာနဲ႔ ဆင္တူယုိးမွား ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္မွတ္မွားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေလးအနက္ ဆင္ျခင္ၾကည့္ရင္ အာရုံခံစားပုံ ( Sensibility ) မွာ ဆန္႔က်င္ဘက္အသြင္ ေဆာင္ေနတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးမွာ စာေရးသူဆုိလိုတဲ့ အာေဘာ္ကုိ ဆုိက္ေရာက္ေအာင္ အေတြးမွ်င္တန္းျပတတ္တဲ့ သေဘာရွိေပမဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးမွာေတာ့ အာရုံခံစားပုံအရ တစ္စစီ ျပဳိကြဲေနတဲ့ အာရုံခံစားမႈ အေတြးမွ်င္ေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္ေရးဖြဲျပီး စာေရးသူ ( သုိ႔မဟုတ္) ဇာတ္ေကာင္ရဲ့ ( Person & Identity ) ျပဳိကြဲသြားေအာင္ ေရးသားၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
လူငယ္ကဗ်ာဆရာ ဘုန္းေနသြန္းရဲ႕ " ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းႏွင္႔ မေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း အစြန္းတစ္ဖက္ " အက္ေဆးအေရးအသားတစ္ခုမွာ-
" ရုတ္တရက္ သူ႔အေတြးကို မီးပိြဳင္႔ရဲ႕ နီရင္႔ရင္႔အေရာင္က ဆတ္ခနဲ ျဖတ္ေတာက္ပစ္လိုက္တယ္။ စက္ရပ္ထားတုန္း သူ႔လိုပဲ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြ ခဏရပ္တန္႔ေနတဲ႔ မ်က္၀န္းေလးတစ္စံုကို ဖ်တ္ခနဲ ျမင္ျဖစ္ေအာင္ ျမင္လိုက္မိေသးတယ္။ သူ အၾကည္႔ကို ျပန္လႊဲလိုက္တယ္။ မစဥ္းစားခ်င္ပါဘူး။ ခဏၾကာရင္ အခ်ိဳးအေကြ႔တစ္ခုမွာ လြယ္လင္႔တကူ ျဖတ္သန္းေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာပဲေလ။ လူ႔ေလာက လူ႔ဘ၀ရဲ႕ အလွည္႔အေျပာင္းေတြ၊ အခ်ိဳးအေကြ႔ေတြ။ လူသားမပီသစြာနဲ႔ပဲ သူဟာ ဘာကိုမွ မေမွ်ာ္လင္႔တတ္ခဲ႔တာလည္း ၾကာလွေပါ႔။
မေန႔က လူနာတစ္ေယာက္ ေသဆံုးသြားခဲ႔တယ္။ ေဆးကုဖို႔ရာ ပိုက္ဆံမတတ္ႏိုင္လို႔။ ျမန္မာေငြ ေထာင္ဂဏန္းေလာက္ဟာ လူတစ္ေယာက္၊ မိသားစုတစ္ခုအတြက္ ဘာျဖစ္လို႔မ်ား ဒီေလာက္ေတာင္ ရွားပါးေနခဲ႔ရတာပါလိမ္႔။ မ်က္လံုးေတြကို မွိတ္ထားေပမယ္႔ သူ႔ႏွလံုးသားက ျမင္ေနရတုန္း၊ လူနာရွင္ရဲ႕ ရွိဳက္သံသဲ႔သဲ႔ကို ၾကားေနရတုန္း။ `ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက ကြ်န္ေတာ္အနာဂတ္အထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနျပီဆရာ´၊ `သံုးရက္ဆက္တိုက္ ေသြးေတြ တအားသြန္ေနလို႔ ကြ်န္္မဗိုက္ထဲက ကေလးေလး…´၊ `သမီးမ်က္လံုးေတြ ျပာေနျပီ၊ ဘာကို မျမင္ရေတာ႔ဘူးဆရာ´။ စိတ္ေအးေအးထားပါ။ သက္သာသြားမွာပါ။ ေနဦး။ အဲဒီစကားေတြက သူ႔ရဲ႕ လူနာေတြကို ေျပာေနတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္္ သူ႔ကိုယ္သူ ျပန္ႏွစ္သိမ္႔ေနတာလား။
တခ်ိဳ႕ညေတြမွာ သူဟာ အိပ္မေပ်ာ္ဘူး။ ကိုယ္ခႏၶာက အရမ္းပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနေပမဲ့ ေတြးလက္စ ဘယ္ေတာ႔မွ ဆံုးမွာမဟုတ္တဲ႔ အေတြးေတြက သူ႔အိပ္ခ်ိန္္ကို ေႏွာင္႔ယွက္၊ အတားအဆီးျဖစ္ေနေစတတ္တယ္။ မျပီးဆံုးေသးတဲ႔ တာ၀န္၀တၱရားေတြ၊ မျပီးဆံုးေသးတဲ႔ ကဗ်ာေတြ၊ မျပီးဆံုးေသးတဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြနဲ႔။ မေပ်ာ္ရႊင္တဲ႔လူဟာ နတ္ျပည္မွာ သြားထားရင္ေတာင္ ေပ်ာ္ရႊင္မွာမဟုတ္ဘူး။ တကယ္တမ္း သူဟာ သူ႕ကိုယ္သူ အသိေခါက္ခက္ အ၀င္နက္ေနခဲ႔တာ။ သူဟာ ဘုန္းၾကီးတေစၧ။
ေသသြားရင္လည္း ျပီးတာပဲ။ တစ္ခါတစ္ခါေတာ႔လည္း သူ႔ကိုယ္သူ အဲဒီလို စိတ္အခ်ဥ္ေပါက္ ရြဲ႕ေစာင္းမိျပန္တယ္။ နိစၥဓူ၀ဆိုတဲ႔ စကားလံုးဟာ ဒီေလာက္ ပ်င္းရိျငီးေငြ႕ဖြယ္ရာေကာငး္မယ္လို႔ သူအရင္က မထင္ခဲ႔ဘူး။ အရင္က သူဟာ ျမိဳ႕ျပရဲ႕ပလက္ေဖာင္းေတြေပၚမွာ ခပ္သြက္သြက္ေလွ်ာက္လို႔။ ရွဳပ္ေထြးတဲ႔လမ္းမေတြကို ခပ္သြက္သြက္ျဖတ္ကူးလို႔။ အခ်စ္သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ကို တိုးတိုးေလခြ်န္လို႔။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးဆန္ဆန္ ေတာၾကီးမ်က္မည္းတစ္ခုထဲမွာ ေပ်ာက္ခ်င္းမလွ ေပ်ာက္ဆံုးသြားရလိမ္႔မယ္လို႔ သူ႔ကိုယ္သူ ဘယ္ထင္ပါ႔မလဲ။ သူ႔ဘ၀သူ ခဏခဏ restart ခ်ေနရလိမ္႔မယ္လု႔ိလည္း ဘယ္ေတြးမိပါ႔မလဲ။ ဒါေပမဲ့ ခင္ဗ်ားတို႔နည္းတူပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ တကယ္႔ဘ၀ပါပဲ။ အဆင္ေျပပါတယ္။ သူေပ်ာ္ရႊင္ေနပါတယ္။ သူ႔ေပ်ာ္ရႊင္ေနပါတယ္လို႔ သူ႔ကိုယ္သူ ခဏခဏ ျပန္ေျပာေနပါတယ္ "
ဆုိျပီး အာရုံခံစားပုံအရ တစ္စစီ ျပဳိကြဲေနတဲ့ အာရုံခံစားမႈ အေတြးမွ်င္ေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္ေရးဖြဲျပီး စာေရးသူ ( သုိ႔မဟုတ္) ဇာတ္ေကာင္ရဲ့ ( Person & Identity ) ျပဳိကြဲေနပုံကုိ သိစိတ္အလ်ဥ္ေရးနည္းနဲ႔ ေရးဖြဲ႔ထားတာ ျမင္ေတြ႔နုိင္ပါတယ္။
# နိ ဂုံ း
ျမန္မာစာေရးဆရာ အမ်ားစုဟာ သရုပ္မွန္စာေပအေရးအသားကုိ တန္ဖုိးထား ႏွစ္သက္ေလ့ ရွိၾကတဲ့အတြက္ အက္ေဆးစာေပအႏုပညာမွာလည္း ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြ အေရးမ်ားၾကပါတယ္။ ၀တၳဳတုိ၊ ၀တၱဳရွည္၊ အက္ေဆးအေရးအသားေတြမွာ ရီယယ္လစ္ဇင္ေရးဟန္ကုိ တန္ဖုိးထားႏွစ္သက္တာ ဘာမွ ေ၀ဖန္ကန္႔ကြက္စရာ မရွိေပမဲ့ ေ၀ဖန္ေရး စာေပပညာရွင္တခ်ဳိ႔က ေမာ္ဒန္နဲ႔ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆး အေရးအသားေတြကုိ " အက္ေဆး " လို႔ အသိအမွတ္မျပဳ၊ လက္ခံမေပးႏုိင္တာကေတာ့ သရုပ္မွန္ အစဥ္အလာ အစြဲအလမ္းတစ္မ်ဳိးလို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ ေျပာရရင္ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆး အေရးအသားဟာ စကားေျပအႏုပညာမွာ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔တဲ့ စာေပပုံသ႑ာန္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ျပီး ေမာ္ဒန္/ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြက လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ စာေပပုံသ႑ာန္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးမွာ စာေရးသူရဲ့ ပုဂလိကအေတြ႔အၾကဳံ၊ အေတြးအျမင္တစ္ခုခုကုိ သရုပ္ေဖာ္ထားတဲ့ အဓိပၸာယ္ ရွင္းလင္းေျပျပစ္တဲ့ စကားေျပ၊ ေလးနက္စူးရွတဲ့ ေတြးေခၚႏွလုံးသြင္းပုံ၊ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔တဲ့ အေျပာအဆုိစတဲ့ အသိဥာဏ္နဲ႔ ရသဆုိင္ရာ အလွအပေတြ ပါ၀င္ေနသလို ေမာ္ဒန္/နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာလည္း ေခတ္ျပဳိင္လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္၊ ကဗ်ာဘာသာစကား၊ ေမာ္ဒန္နဲ႔ နီယုိေမာ္ဒန္ အာရုံခံစားပုံ ( မႈ ) ၊ ေခတ္နဲပအညီ ေထြျပားျခားနားတဲ့ လူမႈအေၾကာင္းျခင္းရာ အေတြးအျမင္မ်ား စတဲံ အသိဥာဏ္နဲ႔ ေရးဟန္ဆုိင္ရာ နည္းလမ္းအသစ္ေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးက စာေရးသူရဲ့ ပုဂလိကအေတြ႔အၾကဳံ၊ အေတြးအျမင္တစ္ခုခုကုိ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုတည္း ဦးတည္ေရးဖြဲ႔တဲ့အတြက္ စာဖတ္သူရဲ့ အသိဥာဏ္မွာ တစ္မ်ဳိးတည္းေသာ ရသခံစားမႈဆုိင္ရာ အသိအျမင္ကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာေတာ့ အေၾကာင္းအရာ အစုံအလင္၊ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ေရးဟန္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ အတြက္ စာဖတ္သူ အေနနဲ႔ ဗဟုရသ( Multi- Aesthetic) ကုိ ရရွိခံစားေစႏုိင္တယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။
နိမိတ္ပုံ ခုိင္းႏႈိင္းေဖာ္ျပရရင္ ရီယယ္လင္ဇင္အက္ေဆးဟာ အေနာက္ဥေရာပက ဒီဇုိင္းေရးဆြဲေပးထားတဲ့ ျမန္မာ့ရုိးရာ၀တ္စုံကုိ သပ္ရပ္လွပစြာ ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ ျမန္မာမိန္းကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ တူျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးက ေနာက္ဆုံးေပၚဖက္ရွင္ဒီဇုိင္း၊ ဖန္စီပစၥည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးတဲ့ Free Style ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ ေခတ္ေပၚေကာင္မေလး တစ္ေယာက္နဲ႔ တူတယ္လို႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမဳိ႔ျပလမ္းမေတြေပၚ ေလွ်ာက္သြားေနတဲ့ ေခတ္ေပၚေကာင္မေလး တစ္ေယာက္လိုပါပဲ။
နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးက လြတ္လပ္ေပါ့ပါးတယ္။ ကဗ်ာဘာသာစကား အသုံးျပဳတယ္။ သိစိတ္အလ်ဥ္ေရးနည္းနဲ႔ ေတြးခ်င္ရာေတြးျပီး ေျပာခ်င္ရာ ေျပာတယ္။ အစဥ္အလာတန္ဖုိး စံႏႈန္းအေဟာင္းေတြကုိ ထိန္းသိမ္းထားဖုိ႔ထက္ ေခတ္နဲ႔ဆီေလ်ာ္တဲ့ တန္ဖုိးစံႏႈန္းအသစ္ေတြ တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖုိ႔ အာရုံစူးစုိက္ထားတယ္။ ဆင္ျခင္ဥာဏ္ထက္ အာရုံခံစားမႈကုိ ဦးစားေပးတယ္။
နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးဟာ တကယ္လို႔ လိုအပ္လာရင္ အေတြးအေခၚအေဟာင္းေတြ စြဲလမ္းဆုပ္ကုိင္ထားတဲ့ ဘယ္သူ႔ကုိမဆုိ " ဘာေတြ လာေျပာေနတာလဲ။ ဓာတ္ျပားေဟာင္းၾကီးေတြ နားမေထာင္ခ်င္ဘူး။ ကၽြန္မတုိ႔က ေခတ္ေပၚလူငယ္ေတြ။ ကၽြန္မတုိ႔ နားေထာင္ခ်င္တာ Idiot နဲ႔ Reason ရဲ့ ေရာ့ခ္သီခ်င္းအသစ္ေတြ " လို႔ ပက္ခနဲ ျပန္ေျပာဖုိ႔ အဆင္သင့္ ရွိေနတတ္တဲ့ ေခတ္ေပၚမိန္းကေလးမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ေ အ ာ င္ ရ င္ ၿငိ မ္ း
၃ ေ ဖ ေ ဖ ာ္ ၀ါ ရီ ၂ ၀ ၁ ၃
ကုိးကား။ ( ၁ ) ေမာင္ခင္မင္( ဓႏုျဖဴ )၊ စာတမ္းငယ္ဟူသည္၊
စာတမ္းငယ္ စာေပ စာတမ္းမ်ား (ပထမတြဲ ) ၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၈၇။
( ၂ ) တင္ဦးခက္၊ ေမာ္ဒန္- ၁၀ ၊ ေလာကအမြန္စာေပ၊ ဇန္န၀ါရီ၊ ၂၀၀၇။
( ၃ ) ေအာင္ရင္ၿငိမ္း၊ ကေလးတစ္ေယာက္လို မ်က္လုံးမ်ား ရွိသူရဲ့ မသိနားမလည္ျခင္းမ်ား
ေပဖူးလႊာ၊ ၂၀၁၂
အလင္းဆုိင္ထဲ တစ္ညလုံး၊ စိတ္က ၾကယ္ျပာေလးေတြဆီ၊ ေပဖူးလႊာ၊ ၂၀၁၂
( ၄ ) ေနဘုဏ္းေ၀၊ က်မ္းစာထဲက နကၡတ္၊ ( Faces Magazine. 2012)
ျပင္မရ ဖ်က္မရ ဖတ္စာ၊ ( ပိေတာက္ပြင့္သစ္ စာေပမဂဇင္း၊ ၂၀၁၃ )
( ၅ ) ၀ီရထက္ေနာင္၊ သစ္စိမ္းရြက္၊ ၂၀၁၂
( ၆ ) ဘုန္းေနသြန္း၊ ျမဴေတြ ( ၂၀၁၂ ) ၊ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းႏွင့္ မေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း အစြန္းတစ္ဖက္ ( ၂၀၁၂ )
၁၈၉၀ ခုႏွစ္မွာ ၀ီလ်ံဂ်ိမ္းရဲ့ စိတ္ပညာ အေျခခံက်မ္း( Principle of Psychology ) ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ျပီး အရွိတရား ( Reality ) ဆိုတာ ဓမၼဓိဌာန္က်က် တည္ရွိေနျခင္း မဟုတ္၊ သိစိတ္ကတစ္ဆင့္ ပုဂလိကအျမင္အရ ေတြးေတာၾကံစည္ထားတဲ့ အရာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ထုတ္ျပခဲ့ပါတယ္။ လူ႔စိတ္ ( Mind ) ကုိလည္း သိစိတ္အလ်ဥ္( Stream of Consciousness ) လို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉ရာစု ေႏွာင္းပုိင္း ေခတ္သစ္စိတ္ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ၀ီလ်ံဂ်ိမ္းနဲ႔ စိတ္ခြဲပညာရွင္ ဆစ္ဂမန္ဖရြဳိဒ္ရဲ့ ( A General Introduction to Psychoanalysis ) စိတ္ပညာ အယူအဆေတြဟာ အေနာက္တုိင္း ေမာ္ဒန္ စာေပအႏုပညာလက္ရာေတြဆီ စိမ့္၀င္ပ်ံ႔ႏွံ႔ျပီး သိစိတ္အလ်ဥ္( သုိ႔မဟုတ္) တစ္ကုိယ္ေတာ္ အဇၥ်တၱ စကားေျပာခန္း ( Interior Monologue ) ေတြကုိ ေမာ္ဒန္စာေပလက္ရာေတြရဲ့ အေရးၾကီးလကၡဏာ တစ္ရပ္အျဖစ္ သုံးစြဲခဲ့ၾကပါတယ္။
ဂ်ိမ္းမ္စ္ဂြ်ဳိက္စ္( James Joice ) ဖရန္႕ဇ္ကာဖကာ ( Franz Kafka ) မာဆယ္ပေရာက္စ္ ( Marcel Proust ) ဗာဂ်ီးနီးယား၀ုလ္ဖ္ ( Virginia Woolf ) တုိ႔လို စာေပပညာရွင္ေတြက သိစိတ္အလ်ဥ္သာမက သိစိတ္ေအာက္ေျခကေန မသိစိတ္အလႊာဆီ ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိသြားတဲ့ ေရးဟန္မ်ဳိးေတြအထိ နက္နက္ရႈိင္းရႈိင္း ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။
သိစိတ္အလ်ဥ္ေရးနည္းကုိ ျမန္မာ ၀တၳဳတုိ/ ရွည္ စာေရးဆရာေတြ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ အသုံးျပဳ ေရးဖြဲ႔ေလ့ ရွိၾကသလို နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာလည္း အဲဒီ ေရးနည္းေရးဟန္ကုိ အဓိက အားျပဳ ေရးဖြဲ႔ၾကပါတယ္။
သိစိတ္အလ်ဥ္( Stream of Consciousness ) ေရးနည္းဆုိတာ စာေရးသူရဲ့ အေတြးအာရုံထဲကုိ စဥ္ဆက္မျပတ္စီး၀င္လာတဲ့ အေတြးစဥ္ေတြအတုိင္း အာရုံစူးစုိက္မႈနဲ႔ လိုက္ပါစီးေမ်ာေရးသားတဲ့ ေရးနည္းတစ္မ်ဳိး ျဖစ္ျပီး ေခတ္ျပဳိင္ ျမန္မာစာေရးဆရာ အေတာ္မ်ားမ်ား လက္ခံႏွစ္သက္ၾကတဲ့ စာေရးနည္းဟန္ပန္ ( A Style of Writing ) တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဗုဒၶ၊ ေခတ္သစ္စိတ္ပညာရွင္ေတြနဲ႔ လူအမ်ား သိနားလည္ထားၾကတဲ့ အတုိင္း သိစိတ္အလ်ဥ္ ( S.O.C ) ဆုိတာ အာရုံျပဳစရာ ေတြးေတာစရာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုတည္းအေပၚမွာ စဥ္ဆက္မျပတ္ အာရုံျငိတြယ္ေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ အေၾကာင္းအရာ ခုန္ေက်ာ္ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ဳိး၊ အေတြးစိတ္အလ်ဥ္ ျပတ္ေတာက္ ေရႊ႕ဆုိင္းသြားတာမ်ဳိး လက္ရွိ အေတြးစဥ္နဲ႔ ေသြဖည္အံေခ်ာ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ျဖတ္၀င္လာတာမ်ဳိးေတြလည္း ရွီတတ္ပါတယ္။
အဲဒီလို သိစိတ္အလ်ဥ္ ခုန္ေက်ာ္ေျပာင္းလဲ/ ျပတ္ေတာက္ေရႊ႔ဆုိင္း/ ေသြဖည္အံေခ်ာ္သြားတဲ့ သေဘာကုိ သိစိတ္နဲ႔ စကၠန္႔မလပ္ ထက္ၾကပ္မကြာ အမိအရ ဖမ္းဆုပ္သလို ေရးသားတဲ့ နည္းကုိ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာ ေတြ႔ရေလ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ေရးနည္းကုိ " အာရုံခံစားမႈ အစဥ္မ်ားကုိ ျဖတ္ေတာက္ ေရးသားျခင္း " လို႔ ေရးနည္းေရးဟန္ သတ္မွတ္ေခၚဆုိႏုိင္ပါတယ္။
စၾကာ၀ဠာတစ္ခုလုိပဲ။
တစ္ေန႔တျခား က်ယ္ေျပာျပန္႔ကားလာေနတဲ့ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ကြက္လပ္တစ္ခု။
အားးးးးးးးးးးးေသြးပ်က္ထိတ္လန္႔စရာ။
ေခတ္ပ်က္ၾကီးထဲ ကုိယ္တစ္ေယာက္တည္း အသက္ရွင္က်န္ရစ္ေနခဲ့သလုိ အထီးက်န္ခံစားမႈ။
တကယ္ေတာ့ ကိုယ္ဟာ မင္း၊ရဲ့ အက္ေဆးထဲက ေၾကာင္ေလးတစ္ေကာင္ပါပဲကြာ။
ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကုိ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနတဲ့ ေၾကာင္ပိန္ပိန္ေလး တစ္ေကာင္။
ဒါေပမဲ့ ကုိယ္ေသရင္ေတာ့ အဲဒီေၾကာင္ေလးလုိ ပါးစပ္က အျမွဳပ္ေတြ ထြက္ေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ကုိယ့္ တစ္သက္လုံး အဆိပ္ရွိတဲ့ အစာကုိ မစားခဲ့ဘူးေလ။
အခုတေလာ စိတ္ထဲမွာ အေပ်ာက္အရွ အရမ္းမ်ားတာပဲ။
ကားမီးေရာင္ေတြ ႏွလုံးေသြးေၾကာထဲ ေျပး၀င္လာ။
စိတ္ထဲက ပန္းပြင့္ေလးေပၚ နားေနတဲ့ လိပ္ျပာကေလး လန္႔ပ်ံသြား။
က်ည္ အျပည့္ ျဖည့္ထားတဲ့ ေသနတ္တစ္လက္၊ Vincent Van Gogh ၊ Kurt Cobain ၊ အဆိပ္ရွစ္ေအာင္စ။
ကုိယ္ႏွလုံးသားမွာ က်ည္ဆံရာေတြ မ်ားေနျပီ။ ကုိယ္ တုိက္ပြဲက်ေတာ့မယ္ ၀ီရ။
ကုိယ္ဟာ တစ္ေန႔တျခား ပုိပုိျပီး အသံတိတ္ဆိတ္လာ။
တစ္ေယာက္တည္း လမ္းေလွ်ာက္ရင္း စိတ္ထဲက စကားေတြ တတြတ္တြတ္ေျပာ။
ေသြးပ်က္ထိတ္လန္႔စရာ အာရုံရုပ္ပုံေတြ။
( အလင္းဆုိင္ထဲ တစ္ညလုံး စိတ္က ၾကယ္ျပာေလးေတြဆီ၊ ေအာင္ရင္ၿငိမ္း )
၆။ ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈႏွင့္ လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္မ်ား ေရာေႏွာေရးသားျခင္း
ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈႏွင့္ လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္မ်ား ေရာေႏွာေရးသားျခင္းဟာ နီယုိေမာ္ဒန္ကဗ်ာရဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ေနာက္ခံအယူအဆနဲ႔ သြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္ေႏွာင္း ( ၂၀၀၀-၂၀၀၅ ) ပုိင္းမွာတုန္းက ကဗ်ာဆရာအမ်ားစုဟာ မိမိအတၱကုိ ဗဟုိျပဳထားတဲ့ ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈဥခြံအတြင္းမွာပဲ ေနထုိင္ျပီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြကုိ ေရးဖြဲ႔ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ေရးဆရာတခ်ဳိ႔က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေျပာဆုိေ၀ဖန္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။
ကဗ်ာဆရာေတြဘက္က ၾကည့္ရင္လည္း သူတုိ႔မွာ ခုိင္လုံတဲ့ အေတြးအေခၚနဲ႔ လွပတဲ့ ဆင္ေျခေတြ အဆင္သင့္ ရွိေနခဲ့ၾကပါတယ္။
လူသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ တစ္သီးပုဂလအာရုံခံစားမႈေတြ၊ အေတြးအျမင္ေတြ၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြဟာ သူ လက္ငင္းရင္ဆုိင္ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ အာရုံအေတြ႔အၾကဳံ အမွန္တရားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈ ျပင္းထန္တဲ့ တခ်ဳိ႔ကဗ်ာဆရာေတြဆုိရင္ တျခား သမုိင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ လူမႈေရးဆုိင္ရာ အမွန္တရားေတြကုိ လက္ခံယုံၾကည္ေလ့ မရွိဘဲ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ ရင္ဆုိင္ၾကဳံေတြ႔ခံစားရတဲ့ အာရုံအေတြ႔အၾကဳံ အမွန္တရားေတြကုိသာ တန္ဖုိးထားစြဲလမ္း ဆုပ္ကုိင္ထားၾကေလ့ ရွိပါတယ္။
အယ္လ္ပီနဲ႔ နီယုိေမာ္ဒန္ ကဗ်ာလႈပ္ရွားမႈ( ၂၀၀၇ ) ေပၚေပါက္လာျပီးတဲ့ ေနာက္မွာ ကဗ်ာဆရာတခ်ဳိ႕ရဲ့ အေတြးအေခၚေတြ ေျပာင္းလဲလာျပီး ပုဂလိကအာရုံခံစားမႈေတြနဲ႔ လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္ေတြ ေရာေႏွာေရးသားၾကဖုိ႔ စဥ္းစားမိလာၾကပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာဟာ သီးျခားျဖစ္တည္ေနတဲ့ ပုဂလိက လူသားတစ္ဦး ျဖစ္ေပမဲ့ သူ အသက္ရွင္က်င္လည္ေနရတဲ့ လူမႈ၀န္းက်င္နဲ႔ ျပတ္ေတာက္ကင္းကြာေနလို႔ မရ၊ လူမႈ၀န္းက်င္က သူ႔အေပၚ ရုိက္ခတ္လာတဲ့ လူမႈေရးအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြကုိ မ်က္ႏွာေရွာင္လႊဲထားလို႔ မရဘူး ဆုိတဲ့ အယူအဆေတြအေပၚ အေျခခံျပီး လူမႈ၀န္းက်င္ရဲ့ ရုိက္ခတ္မႈကုိ တုံ႔ျပန္တဲ့ အျမင္ေတြ ေရာေႏွာေရးသားဖုိ႔ စဥ္းစားလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
နီယုိေမာ္ဒန္ကဗ်ာရဲ့ ဒီ သြင္ျပင္လကၡဏာဟာ နီယုိေမာ္ဒန္ အက္ေဆး အေရးအသားေတြဆီ ၾသဇာလႊမ္းမုိးသက္ေရာက္မႈ ရွိျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးရဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္ ျဖစ္လာတာ ေလ့လာ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီ သြင္ျပင္လကၡဏာကုိ လူငယ္ကဗ်ာဆရာ ၀ီရထက္ေနာင္ရဲ့ သစ္စိမ္းရြက္ အက္ေဆးမွာ ေလ့လာ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
" အေမွာင္ကမၻာမွာဘာေတြရွိသလဲ။အေမွာင္ကမၻာမွာ သူလိုငါလိုပဲ တိုက္တာအေဆာက္အအုံ၊ လမ္းတံတားနဲ႔က်ယ္ေျပာတဲ့
လူမႈစီးပြားပညာရပ္နယ္ပယ္ေတြရွိတာပါပဲ။သို႔ေပမဲ့ ေစာေစာကေျပာတဲ့ အမွန္တရားဆိုတာတို႔၊လြတ္လပ္ျခင္းတို႔ဆိုတဲ့ ပုဂိဳလ္ေတြရဲ႔
ေက်ာျပင္ကို ပ်ပ်ေလးျမင္လိုက္ရလုိ႔ အေျပးအမီလုိက္ႏႈတ္ဆက္မယ္ၾကံတုိင္း လူငယ္စီးနင္းလာတဲ့ ရထားဟာ သံလမ္းေခ်ာ္တိမ္းေမွာက္
ခဲ့ရတာခ်ည္းသာ။သူ႔သမိုင္းဟာ ေအးစက္အထီးက်န္လြန္းခဲ့ပါတယ္ေလ။ ေသြးထဲမွာႏွစ္ပရိေစၦဒမ်ားစြာ အဆိပ္ဟာေပ်ာ္၀င္ေနရဲ႕။ လူငယ္ဟာ မနက္လင္းတုိင္း ရင္မွာမီးလုိပူတယ္။
"ေရေပးပါ"
"ေရေပးပါ"
"ႏိုးးးးး"
"ေရခန္းေနတယ္။အေမွာင္ကမၻာမွာအေငြ႔သက္သက္ပဲရွိတယ္။ျငိမ္းခ်မ္းေအးျမျခင္းရဲ႔သရုပ္ဟာ တကယ္မရွိဘူး။မူရင္းဘာသာစကားကုိ
updateျပန္လုပ္ထားတဲ့versionအသစ္နဲ႔နွလုံးသားမလို ဘာသာစကားတစ္မ်ိဳးပဲရွိတယ္
စကားေျပာလိုက္တိုင္း တစ္ကိုယ္လံုး စက္ရုပ္ဆန္သြားတဲ့ ဘာသာစကားကိုလူငယ္မုန္းတယ္။အေမွာင္ကမၻာမွာ လူေတြဟာရိုးရိုးသားသား မရယ္ေမာတတ္ၾကေတာ့ဘူး။ရိုးရိုးသားသားလည္းမငိုေၾကြးတတ္ၾကေတာ့ဘူး။လူငယ္ေတြးတယ္။လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလံုးစာ ေတြးေခၚ
ျမဲေတြးေခၚမိေနျပန္တယ္။ အဲဒီရယ္သံေတြ ငိုသံေတြကိုက အဲဒီေအးစက္ေမွာင္မုိက္မႈ အားအင္ထုတစ္ခုရဲ႔ေအာက္မွာ ေၾကာက္လန္႔တ
ၾကားျဖစ္တည္ေနရတဲ့အသံေတြပဲလို႔ ေနေတြးေခၚခံစားမိျပန္တယ္။အဲဒီအေတြးရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ကေတာ့ လူငယ္ဟာ တစ္ကိုယ္
တည္းနာက်င္၀မ္းနည္း ေနရျပန္တာပါပဲ။
(၂)
"ေမတၱာတရား"
"သစၥာတရား"
ေအာ္ေခၚလုိက္တဲ့အခါတုိင္း လည္ေခ်ာင္းအသံအိုးထဲ တစ္ခုခုတစ္ဆို႔ေနသလုိမ်ိဳး၊အဲဒီအသံဟာေၾကာက္မက္ဖြယ္ vampire တစ္ေကာင္ရဲ႔အသံနဲ႔သာပိုတူတယ္။လူငယ္ဟာ ေခတ္ထဲေနထိုင္ေနရင္း ကိုယ့္အသံကိုယ္ျပန္ေၾကာက္လန့္တၾကားျဖစ္ရ၊အံၾသရတယ္။
"အမွန္တရား"
"အမွန္တရား"
"အမွန္တရား"
အဲဒီလိုသံျပိဳင္ရြတ္ဆိုျပီးေတာ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ႏိုင္ငံေရးစစ္ပြဲေတြထဲ သစ္ရြက္ေတြ ဘယ္လုိ တေ၀ါေ၀ါေၾကြခဲ့ၾကသလဲ။ အို...သစ္ရြက္တို႔ေရ။
အေမွာင္မွာ ဘာသာစကားနဲ႔အဲဒီဘာသာစကားရဲ႔အဓိပၸာယ္ေတြဟာ သိသိသာသာ မွားယြင္းျပတ္ေရြ႔ေနခဲ့ပါျပီ။ႏူးညံ့ျခင္းဟာေပ်ာ့ညံ့ျခင္း၊
ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ရဲရင့္ျခင္းဟာ မုိုက္ရူးရဲဆန္ျခင္းတဲ့။ေဖာသြပ္ေနတဲ့ ေရေပၚဆီဆန္ဆန္ အဆိပ္အပင္းသီခ်င္းသံေတြ၊အေပါစား ေၾကာ္ျငာ
ဆုိင္းဘုတ္ေတြ၊သူရဲေဘာေၾကာင္တဲ့ ေရလုိက္သင့္ငါးလုိက္သင့္ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြ၊ကိုယ့္မထိခိုက္ရင္ျပီးတာပဲဆိုတဲ့ စိတ္အရည္အ
ေသြးမ်ိဳးေတြ၊အမ်ိဳးသားေရးနဲ႔သမိုင္းစိတ္မရွိတဲ့ အႏုပညာလက္ရာ အမ်ိဳးအစားနဲ႔၊အေဟာင္းအျမင္း အစုတ္အျပတ္ေတြ၊ဒါေတြဟာ တား
ဆီးခ်ိန္မရပါဘဲ လူငယ္ရဲ႔ဒြါရေပါက္ေတြအားလံုးထဲ စိမ့္၀င္ျပီး အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းဟာ တျဖည္းျဖည္း ရပ္တန္႔သြားေတာ့မတတ္ က်ပ္ က်ပ္လာတယ္။
၇။ အခ်ိန္ႏွင့္ ေနရာ ( Time & Space ) ခ်ဳိးဖ်က္ျခင္း၊ လူပုဂဳိလ္ႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္အမွတ္အသား ( Person & Identity ) အပုိင္းအစမ်ား ေရာေႏွာေနျခင္း
ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြမွာ အခ်ိန္နဲ႔ေနရာ ( Time & Space ) သေဘာဟာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အသြင္မ်ဳိး ရွိျပီး တကယ္လို႔ အခ်ိန္နဲ႔ေနရာ ကူးေျပာင္းမႈ ရွိရင္လည္း သိသိသာသာ ခုန္ေက်ာ္ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ မသိမသာ ကူးေျပာင္းသြားတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာေတာ့ အခ်ိန္နဲ႔ေနရာဟာ ထင္ရွားျမင္သာမႈ မရွိ၊ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ရင္လည္း စာဖတ္သူ အာရုံစီးေမ်ာမႈ ျပတ္ေတာက္သြားေလာက္ေအာင္ အိပ္မက္ဆန္ဆန္ ေျပာင္းလဲသြားတတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။
ဒါဟာ သိစိတ္အလ်ဥ္( S.O. C ) ေရးနည္းကုိ အဓိကအားျပဳ ေရးဖြဲျခင္း၊ အာရုံခံစားမႈ အစဥ္မ်ားကုိ ျဖတ္ေတာက္ေရးသားျခင္း စတဲ့ ေရးဟန္ေတြေၾကာင့္ ဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။
ေန႔စဥ္ လူမႈဘ၀၊ အလုပ္တာ၀န္၊ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥ၊ လူ႔အျဖစ္နဲ႔ ဆုိင္တဲ့ အေတြးအေခၚ၊ ဆန္႔က်င္ဘက္လိင္နဲ႔ သာယာမႈ၊ ရသစာေပအႏုပညာ အဲဒီလို အာရုံတစ္ခုခုကုိ စူးစုိက္မထားဘဲ အာရုံေတြ အလိုက္သင့္ ျဖန္႔က်က္စီးေမ်ာထားမယ္ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူမႈ၀န္းက်င္မွာ ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ အာရုံျမင္ကြင္းေတြဟာ ရုပ္ရွင္ကားတစ္ကားရဲ့ ဇာတ္၀င္ခန္းေတြကုိ ၾကည့္ေနရသလို၊ အိပ္မက္ကမၻာထဲ ေရာက္ရွိေနသလို ထူးဆန္းတဲ့ အာရုံခံစားမႈမ်ဳိးေတြကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။
အဲဒီ အာရုံေတြ႔ၾကဳံခံစားမႈကုိ အေျခခံျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာ ျမင္ရတဲ့ အာရုံျမင္ကြင္းေတြ၊ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ အိပ္မက္ဆန္တဲ့ အသြင္အျပင္မ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အခု " ျမဴေတြ "လို႔ အမည္ရတဲ့ လူငယ္ကဗ်ာဆရာ ဘုန္းေနသြန္းရဲ့ အက္ေဆးအေရးအသားတခ်ဳိ႕ကုိ နမူနာ ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။
" ျမဴေတြၾကားမွာ ဟိုးအေ၀းဆီကို ထြက္ခြာသြားတဲ႔ အေ၀းေျပးလမ္းမၾကီးရဲ႕ ရင္အံုသားေတြကို သူေငးေမာေနခဲ႔မိျပန္တယ္။ မ်က္စိတဆံုးမွာ ျမဴေတြက အ၀ိဇၨာလို ရစ္သိုင္းလို႔။ အိေျႏၵၾကီးမားတဲ႔ မိန္းမသားတစ္ေယာက္လို အရာရာ ဘာကိုမွ မျမင္ႏိုင္ေအာင္ သိမ္းဆည္းသိုသိပ္လို႔။ ျမဴေတြေၾကာင္႔ သူလွမ္းျမင္ေနရတဲ႕ ေတာင္ျပာျပာေတြလည္း ပိုမိုေအးစက္၊ နီယြန္မီးေရာင္ေတြလည္း ပိုျပီးမွိန္ျပလို႔။ ျမဴေတြ…. ျမဴေတြ…ျမဴေတြ….။ သူ႔စိတ္မွာ သံံလိုစြဲဲ၀င္ေနတဲ႔ စိတၱဇဟာ တဆတ္ဆတ္တုန္ယင္ေနတယ္။ ျမဴေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္က ၀ိုးတ၀ါးအရိပ္ေတြမွာ ဘ၀ရဲ႕ မွားယြင္းမႈေတြ၊ မလံုျခံဳမႈေတြကို သူလွမ္းျမင္ေနရတယ္။ ဟုတ္တယ္။ သူရူးေနတာပဲ ျဖစ္မွာ။ အေ၀းဆံုးကို ေအာ္ဟစ္ေျပးထြက္သြားခ်င္တဲ႔ စိတ္ေပါ႔သြမ္းရူးႏွမ္းသူတစ္ဦးရဲ႕ hallucination ပဲျဖစ္မွာ။ အရာရာကို တစ္က ျပန္စလို႔ရမယ္ဆိုရင္ေတာင္ သူဟာ သူ႕ဘ၀ကို ဘယ္နားက ျပန္စရမယ္မွန္း မသိေတာ႔ဘူး။ ျမဴေတြ…ျမဴေတြ…ေသြးေအးရက္စက္တဲ႔ လူသတ္သမားတစ္ဦးကို သူတို႔ျမင္ကြင္းက ဖံုးကြယ္ေပးထားတဲ႔ ျမဴေတြ။ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္းေတြလည္း ဘယ္လိုသဲလြန္စမွ မက်န္ေအာင္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံလိုက္ရျပန္ေပါ႔ "
ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆး လကၡဏာေတြထဲမွာ စာေရးသူ၏ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ေပၚေနျခင္းဆုိတဲ့ စာေရးသူ-စာဖတ္သူဆုိင္ရာ သြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဆရာ ေမာင္ခင္မင္( ဓႏုျဖဴ) က-
" စာတမ္းငယ္တြင္ မြန္တိန္းက စခဲ့သည့္ အစဥ္အလာႏွင့္အညီ စာေရးသူ၏ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ဟု ဆုိရမည့္ သေဘာစရုိက္ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ား ေပၚေနျမဲ ျဖစ္သည္။ စာေရးသူသည္ ပတ္၀န္းက်င္မွ ရုိက္ခတ္ထိေတြ႔လာေသာ အာရုံမ်ားကုိ အေၾကာင္းျပဳရ်္ သည္အရာကား ခ်စ္စရာ၊ သည္အရာကား သနားစရာ၊ သည္အရာကား ကဲ့ရဲ့စရာ စသည္ျဖင့္ မိမိ ေစတနာအေလ်ာက္ ခံစားသိရွိလာေသာ ' ခံစားမႈ အသိ ' ျဖင့္ မိမိ ေျပာလိုသည္ကုိ ေျပာျပသည္ " လို႔ ဆုိခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ " အေၾကာင္းအရာထက္ အေတြးအျမင္ ခံစားမႈတုိ႔႕ကုိ အားျပဳျခင္း " သြင္ျပင္လကၡဏာေအာက္မွာ-
" စာတမ္းငယ္တြင္ အေသးအဖြဲမွ အၾကီးအက်ယ္အထိ ေရးလိုရာရာ အေၾကာင္းအရာ အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ေရးဖြဲ႔ေလ့ ရွိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ အေၾကာင္းအရာက ပဓာန မဟုတ္ပါ။ ထုိ အေၾကာင္းအရာကုိ ေရးျပေနေသာ စာေရးသူ၏ အေတြ႔အျမင္၊ ခံစားမႈတုိ႔႕က ပုိ အေရးပါပါသည္။ စာေရးသူႏွင့္ စာဖတ္သူတုိ႔ စိတ္ခ်င္းတုိက္ရုိက္ဆက္သြယ္သည့္ စာတမ္းငယ္၏ သေဘာသဘာ၀အရ စာေရးသူသည္ သူ ဆုိလိုေသာ အာေဘာ္သုိ႔ ဆုိက္ေအာင္ အေတြးမွ်င္တန္းျပတတ္သည့္ သေဘာရွိပါသည္။ သူ႔ စာတမ္းငယ္ကုိ ထုိ အေတြးေပၚတြင္ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ျပသည့္ သေဘာ ရွိပါသည္" လို႔လည္း ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။
နီယိုေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာေတာ့ လူပုဂဳိလ္နဲ႔ ကိုယ္ပုိင္အမွတ္အသား ( Person & Identity ) ေတြ ထင္ရွားေပၚလြင္မႈ မရွိ၊ ဖရုိဖရဲ ျပဳိကြဲေနတဲ့ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြးေတြသာ အပုိင္းအစေတြအျဖစ္ ျပန္႔က်ဲေနေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ ရုပ္၀တၳဳ၊ သတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ နည္းပညာပစၥည္း အသစ္အဆန္းေတြ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် တုိးတက္ေပါက္ကြဲေနတဲ့ ေခတ္ၾကီးထဲမွာ လူသားရဲ့ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ တန္ဖုိးေတြ ေလ်ာ့က်ျပဳိကြဲေနတယ္ဆုိတဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္ ျမန္မာ အေတြးအေခၚဆီက အေျခခံထြက္ေပၚလာတဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္လို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
ေခတ္ျပဳိင္လူသားေတြဟာ လူသားအခ်င္းခ်င္း လူသားေတြလို႔ အမွန္မျမင္ဘဲ လူတစ္ပုိင္း စက္ရုပ္တစ္ပုိင္း ( Romanbot ) သက္ရွိသတၱ၀ါေတြလို႔ ရႈျမင္ေနၾကတယ္၊ လူသားတစ္ေယာက္ကုိ လူသားတစ္ေယာက္လို႔ အမွန္ျမင္ဖုိ႔ထက္ ဖက္ရွင္ပစၥည္းေတြ ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ သက္ရွိအရုပ္( Humannequin ) ေတြလို႔ ျမင္ေနၾကတယ္ဆုိတဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္ ျမန္မာ အေတြးအေခၚတစ္ခုလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီလို အယူအဆမ်ဳိးကုိ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာဆရာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ရဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ထဲက " ေငြဟာ သက္ရွိျဖစ္ျပီး လူဟာ သက္မဲ့ျဖစ္တယ္ " ဆုိတဲ့ အေရးအသားတစ္ခုမွာလည္း ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီလို နီယုိေမာ္ဒန္ အာရုံခံစားပုံ/ အေတြးအျမင္ေတြကုိ အေျခခံျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာ လူပုဂဳိလ္နဲ႔ ကိုယ္ပုိင္အမွတ္အသား( Person & Identity ) ျပဳိကြဲေနတဲ့၊ အပုိင္းအစေတြ ေရာေထြးေနတဲ့ သေဘာလကၡဏာေတြ ပါ၀င္ေအာင္ ေရးသားလာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီ သြင္ျပင္လကၡဏာဟာ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြဆီက စာဖတ္သူ ကုိယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ေပၚလြင္ေနျခင္း လကၡဏာနဲ႔ ဆင္တူယုိးမွား ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္မွတ္မွားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေလးအနက္ ဆင္ျခင္ၾကည့္ရင္ အာရုံခံစားပုံ ( Sensibility ) မွာ ဆန္႔က်င္ဘက္အသြင္ ေဆာင္ေနတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးမွာ စာေရးသူဆုိလိုတဲ့ အာေဘာ္ကုိ ဆုိက္ေရာက္ေအာင္ အေတြးမွ်င္တန္းျပတတ္တဲ့ သေဘာရွိေပမဲ့ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးမွာေတာ့ အာရုံခံစားပုံအရ တစ္စစီ ျပဳိကြဲေနတဲ့ အာရုံခံစားမႈ အေတြးမွ်င္ေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္ေရးဖြဲျပီး စာေရးသူ ( သုိ႔မဟုတ္) ဇာတ္ေကာင္ရဲ့ ( Person & Identity ) ျပဳိကြဲသြားေအာင္ ေရးသားၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
လူငယ္ကဗ်ာဆရာ ဘုန္းေနသြန္းရဲ႕ " ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းႏွင္႔ မေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း အစြန္းတစ္ဖက္ " အက္ေဆးအေရးအသားတစ္ခုမွာ-
" ရုတ္တရက္ သူ႔အေတြးကို မီးပိြဳင္႔ရဲ႕ နီရင္႔ရင္႔အေရာင္က ဆတ္ခနဲ ျဖတ္ေတာက္ပစ္လိုက္တယ္။ စက္ရပ္ထားတုန္း သူ႔လိုပဲ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြ ခဏရပ္တန္႔ေနတဲ႔ မ်က္၀န္းေလးတစ္စံုကို ဖ်တ္ခနဲ ျမင္ျဖစ္ေအာင္ ျမင္လိုက္မိေသးတယ္။ သူ အၾကည္႔ကို ျပန္လႊဲလိုက္တယ္။ မစဥ္းစားခ်င္ပါဘူး။ ခဏၾကာရင္ အခ်ိဳးအေကြ႔တစ္ခုမွာ လြယ္လင္႔တကူ ျဖတ္သန္းေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာပဲေလ။ လူ႔ေလာက လူ႔ဘ၀ရဲ႕ အလွည္႔အေျပာင္းေတြ၊ အခ်ိဳးအေကြ႔ေတြ။ လူသားမပီသစြာနဲ႔ပဲ သူဟာ ဘာကိုမွ မေမွ်ာ္လင္႔တတ္ခဲ႔တာလည္း ၾကာလွေပါ႔။
မေန႔က လူနာတစ္ေယာက္ ေသဆံုးသြားခဲ႔တယ္။ ေဆးကုဖို႔ရာ ပိုက္ဆံမတတ္ႏိုင္လို႔။ ျမန္မာေငြ ေထာင္ဂဏန္းေလာက္ဟာ လူတစ္ေယာက္၊ မိသားစုတစ္ခုအတြက္ ဘာျဖစ္လို႔မ်ား ဒီေလာက္ေတာင္ ရွားပါးေနခဲ႔ရတာပါလိမ္႔။ မ်က္လံုးေတြကို မွိတ္ထားေပမယ္႔ သူ႔ႏွလံုးသားက ျမင္ေနရတုန္း၊ လူနာရွင္ရဲ႕ ရွိဳက္သံသဲ႔သဲ႔ကို ၾကားေနရတုန္း။ `ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက ကြ်န္ေတာ္အနာဂတ္အထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနျပီဆရာ´၊ `သံုးရက္ဆက္တိုက္ ေသြးေတြ တအားသြန္ေနလို႔ ကြ်န္္မဗိုက္ထဲက ကေလးေလး…´၊ `သမီးမ်က္လံုးေတြ ျပာေနျပီ၊ ဘာကို မျမင္ရေတာ႔ဘူးဆရာ´။ စိတ္ေအးေအးထားပါ။ သက္သာသြားမွာပါ။ ေနဦး။ အဲဒီစကားေတြက သူ႔ရဲ႕ လူနာေတြကို ေျပာေနတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္္ သူ႔ကိုယ္သူ ျပန္ႏွစ္သိမ္႔ေနတာလား။
တခ်ိဳ႕ညေတြမွာ သူဟာ အိပ္မေပ်ာ္ဘူး။ ကိုယ္ခႏၶာက အရမ္းပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနေပမဲ့ ေတြးလက္စ ဘယ္ေတာ႔မွ ဆံုးမွာမဟုတ္တဲ႔ အေတြးေတြက သူ႔အိပ္ခ်ိန္္ကို ေႏွာင္႔ယွက္၊ အတားအဆီးျဖစ္ေနေစတတ္တယ္။ မျပီးဆံုးေသးတဲ႔ တာ၀န္၀တၱရားေတြ၊ မျပီးဆံုးေသးတဲ႔ ကဗ်ာေတြ၊ မျပီးဆံုးေသးတဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြနဲ႔။ မေပ်ာ္ရႊင္တဲ႔လူဟာ နတ္ျပည္မွာ သြားထားရင္ေတာင္ ေပ်ာ္ရႊင္မွာမဟုတ္ဘူး။ တကယ္တမ္း သူဟာ သူ႕ကိုယ္သူ အသိေခါက္ခက္ အ၀င္နက္ေနခဲ႔တာ။ သူဟာ ဘုန္းၾကီးတေစၧ။
ေသသြားရင္လည္း ျပီးတာပဲ။ တစ္ခါတစ္ခါေတာ႔လည္း သူ႔ကိုယ္သူ အဲဒီလို စိတ္အခ်ဥ္ေပါက္ ရြဲ႕ေစာင္းမိျပန္တယ္။ နိစၥဓူ၀ဆိုတဲ႔ စကားလံုးဟာ ဒီေလာက္ ပ်င္းရိျငီးေငြ႕ဖြယ္ရာေကာငး္မယ္လို႔ သူအရင္က မထင္ခဲ႔ဘူး။ အရင္က သူဟာ ျမိဳ႕ျပရဲ႕ပလက္ေဖာင္းေတြေပၚမွာ ခပ္သြက္သြက္ေလွ်ာက္လို႔။ ရွဳပ္ေထြးတဲ႔လမ္းမေတြကို ခပ္သြက္သြက္ျဖတ္ကူးလို႔။ အခ်စ္သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ကို တိုးတိုးေလခြ်န္လို႔။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးဆန္ဆန္ ေတာၾကီးမ်က္မည္းတစ္ခုထဲမွာ ေပ်ာက္ခ်င္းမလွ ေပ်ာက္ဆံုးသြားရလိမ္႔မယ္လို႔ သူ႔ကိုယ္သူ ဘယ္ထင္ပါ႔မလဲ။ သူ႔ဘ၀သူ ခဏခဏ restart ခ်ေနရလိမ္႔မယ္လု႔ိလည္း ဘယ္ေတြးမိပါ႔မလဲ။ ဒါေပမဲ့ ခင္ဗ်ားတို႔နည္းတူပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ တကယ္႔ဘ၀ပါပဲ။ အဆင္ေျပပါတယ္။ သူေပ်ာ္ရႊင္ေနပါတယ္။ သူ႔ေပ်ာ္ရႊင္ေနပါတယ္လို႔ သူ႔ကိုယ္သူ ခဏခဏ ျပန္ေျပာေနပါတယ္ "
ဆုိျပီး အာရုံခံစားပုံအရ တစ္စစီ ျပဳိကြဲေနတဲ့ အာရုံခံစားမႈ အေတြးမွ်င္ေတြကုိ ျဖတ္ေတာက္ေရးဖြဲျပီး စာေရးသူ ( သုိ႔မဟုတ္) ဇာတ္ေကာင္ရဲ့ ( Person & Identity ) ျပဳိကြဲေနပုံကုိ သိစိတ္အလ်ဥ္ေရးနည္းနဲ႔ ေရးဖြဲ႔ထားတာ ျမင္ေတြ႔နုိင္ပါတယ္။
# နိ ဂုံ း
ျမန္မာစာေရးဆရာ အမ်ားစုဟာ သရုပ္မွန္စာေပအေရးအသားကုိ တန္ဖုိးထား ႏွစ္သက္ေလ့ ရွိၾကတဲ့အတြက္ အက္ေဆးစာေပအႏုပညာမွာလည္း ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးေတြ အေရးမ်ားၾကပါတယ္။ ၀တၳဳတုိ၊ ၀တၱဳရွည္၊ အက္ေဆးအေရးအသားေတြမွာ ရီယယ္လစ္ဇင္ေရးဟန္ကုိ တန္ဖုိးထားႏွစ္သက္တာ ဘာမွ ေ၀ဖန္ကန္႔ကြက္စရာ မရွိေပမဲ့ ေ၀ဖန္ေရး စာေပပညာရွင္တခ်ဳိ႔က ေမာ္ဒန္နဲ႔ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆး အေရးအသားေတြကုိ " အက္ေဆး " လို႔ အသိအမွတ္မျပဳ၊ လက္ခံမေပးႏုိင္တာကေတာ့ သရုပ္မွန္ အစဥ္အလာ အစြဲအလမ္းတစ္မ်ဳိးလို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ ေျပာရရင္ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆး အေရးအသားဟာ စကားေျပအႏုပညာမွာ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔တဲ့ စာေပပုံသ႑ာန္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ျပီး ေမာ္ဒန္/ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြက လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ စာေပပုံသ႑ာန္တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးမွာ စာေရးသူရဲ့ ပုဂလိကအေတြ႔အၾကဳံ၊ အေတြးအျမင္တစ္ခုခုကုိ သရုပ္ေဖာ္ထားတဲ့ အဓိပၸာယ္ ရွင္းလင္းေျပျပစ္တဲ့ စကားေျပ၊ ေလးနက္စူးရွတဲ့ ေတြးေခၚႏွလုံးသြင္းပုံ၊ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔တဲ့ အေျပာအဆုိစတဲ့ အသိဥာဏ္နဲ႔ ရသဆုိင္ရာ အလွအပေတြ ပါ၀င္ေနသလို ေမာ္ဒန္/နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာလည္း ေခတ္ျပဳိင္လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္၊ ကဗ်ာဘာသာစကား၊ ေမာ္ဒန္နဲ႔ နီယုိေမာ္ဒန္ အာရုံခံစားပုံ ( မႈ ) ၊ ေခတ္နဲပအညီ ေထြျပားျခားနားတဲ့ လူမႈအေၾကာင္းျခင္းရာ အေတြးအျမင္မ်ား စတဲံ အသိဥာဏ္နဲ႔ ေရးဟန္ဆုိင္ရာ နည္းလမ္းအသစ္ေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
ရီယယ္လစ္ဇင္အက္ေဆးက စာေရးသူရဲ့ ပုဂလိကအေတြ႔အၾကဳံ၊ အေတြးအျမင္တစ္ခုခုကုိ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုတည္း ဦးတည္ေရးဖြဲ႔တဲ့အတြက္ စာဖတ္သူရဲ့ အသိဥာဏ္မွာ တစ္မ်ဳိးတည္းေသာ ရသခံစားမႈဆုိင္ရာ အသိအျမင္ကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးေတြမွာေတာ့ အေၾကာင္းအရာ အစုံအလင္၊ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ေရးဟန္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ အတြက္ စာဖတ္သူ အေနနဲ႔ ဗဟုရသ( Multi- Aesthetic) ကုိ ရရွိခံစားေစႏုိင္တယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။
နိမိတ္ပုံ ခုိင္းႏႈိင္းေဖာ္ျပရရင္ ရီယယ္လင္ဇင္အက္ေဆးဟာ အေနာက္ဥေရာပက ဒီဇုိင္းေရးဆြဲေပးထားတဲ့ ျမန္မာ့ရုိးရာ၀တ္စုံကုိ သပ္ရပ္လွပစြာ ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ ျမန္မာမိန္းကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ တူျပီး နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးက ေနာက္ဆုံးေပၚဖက္ရွင္ဒီဇုိင္း၊ ဖန္စီပစၥည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးတဲ့ Free Style ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ ေခတ္ေပၚေကာင္မေလး တစ္ေယာက္နဲ႔ တူတယ္လို႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမဳိ႔ျပလမ္းမေတြေပၚ ေလွ်ာက္သြားေနတဲ့ ေခတ္ေပၚေကာင္မေလး တစ္ေယာက္လိုပါပဲ။
နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးက လြတ္လပ္ေပါ့ပါးတယ္။ ကဗ်ာဘာသာစကား အသုံးျပဳတယ္။ သိစိတ္အလ်ဥ္ေရးနည္းနဲ႔ ေတြးခ်င္ရာေတြးျပီး ေျပာခ်င္ရာ ေျပာတယ္။ အစဥ္အလာတန္ဖုိး စံႏႈန္းအေဟာင္းေတြကုိ ထိန္းသိမ္းထားဖုိ႔ထက္ ေခတ္နဲ႔ဆီေလ်ာ္တဲ့ တန္ဖုိးစံႏႈန္းအသစ္ေတြ တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖုိ႔ အာရုံစူးစုိက္ထားတယ္။ ဆင္ျခင္ဥာဏ္ထက္ အာရုံခံစားမႈကုိ ဦးစားေပးတယ္။
နီယုိေမာ္ဒန္အက္ေဆးဟာ တကယ္လို႔ လိုအပ္လာရင္ အေတြးအေခၚအေဟာင္းေတြ စြဲလမ္းဆုပ္ကုိင္ထားတဲ့ ဘယ္သူ႔ကုိမဆုိ " ဘာေတြ လာေျပာေနတာလဲ။ ဓာတ္ျပားေဟာင္းၾကီးေတြ နားမေထာင္ခ်င္ဘူး။ ကၽြန္မတုိ႔က ေခတ္ေပၚလူငယ္ေတြ။ ကၽြန္မတုိ႔ နားေထာင္ခ်င္တာ Idiot နဲ႔ Reason ရဲ့ ေရာ့ခ္သီခ်င္းအသစ္ေတြ " လို႔ ပက္ခနဲ ျပန္ေျပာဖုိ႔ အဆင္သင့္ ရွိေနတတ္တဲ့ ေခတ္ေပၚမိန္းကေလးမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ေ အ ာ င္ ရ င္ ၿငိ မ္ း
၃ ေ ဖ ေ ဖ ာ္ ၀ါ ရီ ၂ ၀ ၁ ၃
ကုိးကား။ ( ၁ ) ေမာင္ခင္မင္( ဓႏုျဖဴ )၊ စာတမ္းငယ္ဟူသည္၊
စာတမ္းငယ္ စာေပ စာတမ္းမ်ား (ပထမတြဲ ) ၊ စာေပဗိမာန္၊ ၁၉၈၇။
( ၂ ) တင္ဦးခက္၊ ေမာ္ဒန္- ၁၀ ၊ ေလာကအမြန္စာေပ၊ ဇန္န၀ါရီ၊ ၂၀၀၇။
( ၃ ) ေအာင္ရင္ၿငိမ္း၊ ကေလးတစ္ေယာက္လို မ်က္လုံးမ်ား ရွိသူရဲ့ မသိနားမလည္ျခင္းမ်ား
ေပဖူးလႊာ၊ ၂၀၁၂
အလင္းဆုိင္ထဲ တစ္ညလုံး၊ စိတ္က ၾကယ္ျပာေလးေတြဆီ၊ ေပဖူးလႊာ၊ ၂၀၁၂
( ၄ ) ေနဘုဏ္းေ၀၊ က်မ္းစာထဲက နကၡတ္၊ ( Faces Magazine. 2012)
ျပင္မရ ဖ်က္မရ ဖတ္စာ၊ ( ပိေတာက္ပြင့္သစ္ စာေပမဂဇင္း၊ ၂၀၁၃ )
( ၅ ) ၀ီရထက္ေနာင္၊ သစ္စိမ္းရြက္၊ ၂၀၁၂
( ၆ ) ဘုန္းေနသြန္း၊ ျမဴေတြ ( ၂၀၁၂ ) ၊ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းႏွင့္ မေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း အစြန္းတစ္ဖက္ ( ၂၀၁၂ )
0 comments:
Post a Comment