05.02.2013 ေန႔ဖတ္ရန္သတင္းမ်ား

by Myanmar Journal on Tuesday, February 5, 2013 at 8:51am ·

ပညာေရးတြက္ အသက္စြန္႔မယ္လို႔ မာလာလာေျပာ
မာလာလာ ပညာေရး ေထာက္ပံ့မႈ ရန္ပုံေငြ အဖြဲ႕ကို ထူေထာင္လိုက္ ပါတယ္
ပါကစၥတန္မွာ မိန္းကေလးေတြ ပညာ သင္ၾကား ႏိုင္ေရး လႈပ္ရွား ေဆာင္႐ြက္မႈေၾကာင့္ တာလီဘန္က ေခါင္းကို ေသနတ္နဲ႔ ပစ္တာ ခံခဲ့ ရတဲ့ မာလာလာ ယူဆြတ္ဇိုင္က ဒီအေရး အတြက္ သူ႕အသက္ ကို စြန္႔ၿပီး ေဆာင္႐ြက္ သြားလိုေၾကာင္း ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။

အသက္ ၁၅ ႏွစ္ ရွိၿပီ ျဖစ္တဲ့ မာလာလာဟာ မႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလက ပစ္ခတ္ ခံရၿပီးေနာက္ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံ ဘာမင္ဟမ္မွာ ေဆးကုသမႈ ခံယူေနပါတယ္။
ကေလး သူငယ္တိုင္း ပညာ တတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ သူ႕အသက္ကို လဲဆိုရင္ လဲပါ့မယ္လို႔ ေနာက္ဆုံး အႀကိမ္ ခြဲစိတ္မႈ မခံယူခင္ မာလာလာက ဗီဒီယိုနဲ႔ စကား ေျပာခဲ့ ပါတယ္။
သူ႕ဦးေခါင္းခြံ ျပန္ဆက္ဖို႔ စေနေန႔က ခြဲစိတ္ ခဲ့ၿပီးေနာက္ မာလာလာရဲ႕ အေျခ အေန သိပ္ေကာင္းၿပီး သက္သာ လာၿပီလို႔ ဆရာဝန္ေတြက ေျပာပါတယ္။ အၾကား အာ႐ုံေၾကာပါ ထိခိုက္ခဲ့လို အ႐ိုးႏု အစားထိုး ကုသမႈပါ ခံယူခဲ့ရပါတယ္။
အခုလို အ႐ြယ္နဲ႔ မလိုက္ေအာင္ ျပင္းထန္တဲ့ ဒဏ္ရာေတြ ရခဲ့တဲ့ မာလာလာ ဟာ သူ႕ရည္႐ြယ္ခ်က္ အတိုင္း မာလာလာ ပညာေရး ေထာက္ပံ့မႈ ရန္ပုံေငြ အဖြဲ႕ကို ဆက္လက္ လုပ္ခ်င္တဲ့ အတြက္ Vital Voices အဖြဲ႕နဲ႔ အမ်ားက ေငြေၾကး ထည့္ဝင္ေပး ၾကပါတယ္။
ဒီရန္ပုံေငြကို ပါကစၥတန္မွာ ရွိတဲ့ စြက္ ခ်ိဳင့္ဝွမ္း ေဒသက မိန္းကေလးေတြ ပညာသင္ၾကားေရးနဲ႔ စတင္ အေကာင္အထည္ေဖၚမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မိန္းကေလးေတြ ပညာ မတတ္ရင္ အိမ္မႈ အလုပ္ ေတြနဲ႔ ျပင္ပ လုပ္ငန္း ေတြမွာ ပင္ပင္ ပန္းပန္း အခ်ိန္ကုန္ ရမွာကို မလိုလား သလို၊ ပညာတတ္မွ မိမိ ပတ္ဝန္းက်င္ ကို ပိုၿပီး အက်ိဳးျပဳ ႏိုင္မယ္လို႔ မာလာလာက ယုံၾကည္ခဲ့ သူပါ။
သူ႕ရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို ဒီႏွစ္ ေႏြဦး ကာလမွာ အေကာင္ အထည္ ေဖၚမယ့္ အေၾကာင္း ဘီဘီစီနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေမးျမန္းခန္းမွာ မာလာလာ က ေျဖၾကားသြား ပါတယ္။

မုတၱမေကြ႕ ေရတိမ္ေဒသ စာရင္းဝင္ျဖစ္ဖို႔
ေရေၫွာင့္ႏႈတ္သီးဝိုင္းလို ရွားပါးတဲ့ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ ေတြ ဟာ မုတၱမ ပင္လယ္ေဒသမွာ ရွိပါတယ္
ျမန္မာႏိုင္ငံက မုတၱမ ပင္လယ္ေကြ႕ကို ကမၻာ့ ေရတိမ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဒသ (Ramsar Site) အျဖစ္ သတ္မွတ္ ခံရဖို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက ႀကိဳးပမ္း ေနပါတယ္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ေလာက္က အီရန္ ႏိုင္ငံ (Ramsar) ရမ္ဇာ ၿမိဳ႕ ေရတိမ္ ေဒသနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ညီလာခံ မွာ ငွက္ေတြကို အၫႊန္း ျပဳၿပီး ေဖၚထုတ္ ထားတဲ့ ႏိုင္ငံ တကာ အေရးႀကီး ေရတိမ္ ေဒသ (ရမ္ဇာေဒသ) ေတြကို ထိန္းသိမ္း ဖို႔ ႏိုင္ငံ ေပါင္းစုံက သေဘာတူ လက္မွတ္ ထိုးခဲ့ၾက တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ညီလာခံကို အသိအမွတ္ ျပဳၿပီးေတာ့ ရမ္ဇာ ေဒသလို႔ သတ္မွတ္ ခဲ့ၿပီး ကမၻာ့ ေရတိမ္ေဒသ ေန႔ရယ္ လို႔လည္း သတ္မွတ္ခဲ့ ပါတယ္။
၂၀၀၄ ခုႏွစ္ေလာက္က ျမန္မာႏိုင္ငံက ေဒသ ၉ ခုကို ရမ္ဇာ ေဒသ အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ တင္ျပရာမွာ အဲဒီေဒသေတြ ထဲက မိုးယြန္းႀကီးအင္း ေဘးမဲ့ေတာ ကို ရမ္ဇာ ေဒသ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ ပါတယ္။
ဒီအတြက္ မိုးယြန္းႀကီးအင္းဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက ပထမဆုံးနဲ႔ တခုတည္း ေသာ ရမ္ဇာေဒသ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ ငွက္နဲ႔ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အသင္း ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးသိန္းေအာင္က ဘီဘီစီကို ရွင္းျပပါတယ္။
အခုေတာ့ မုတၱမ ပင္လယ္ေကြ႕ ေဒသကိုပါ ရမ္ဇာ ေဒသ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရဖို႔ တင္ျပ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
မုတၱမ ပင္လယ္ေကြ႕ ေဒသဟာ ေနရာက အက်ယ္ႀကီး ျဖစ္ၿပီး ပယ္လယ္ ကမ္းေျခ ေဒသ ေတြမွာ က်က္စားတဲ့ ေရေၫွာင့္ႏႈတ္သီးဝိုင္း၊ ဇင္ေယာ္နဲ႔ ျမစ္ေတြး ငွက္ေတြ အပါ အဝင္ အၾကမ္းဖ်ဥ္း အားျဖင့္ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ ၁၈၈ မ်ိဳး ေလာက္က ေဆာင္းခို က်က္စား ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ အထဲက ေရေၫွာင့္ႏႈတ္သီးဝိုင္းလို ရွားပါးတဲ့ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ေတြဟာ ႐ုရွ ဘက္မွာ သားေပါက္ၿပီး အစာေရစာ ရွားပါးတဲ့အတြက္ ကမၻာ့ေတာင္ပိုင္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံလို ေရတိမ္ၿပီး အစာေပါတဲ့ ေဒသဘက္ေတြကို က်လာတာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသိန္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ မြန္ဂို ဘက္ေတြ ကလည္း ဒီငွက္ေတြ လာတတ္ ေၾကာင္းနဲ႔ ဒီငွက္ေတြဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ၾသစေၾတးလ် အထိ ေရာက္ ရွိသြားတတ္ ၾကတယ္လို႔ လည္း သူကေျပာပါတယ္။
မုတၱမ ပင္လယ္ေကြ႕ ကို ရမ္ဇာ ေဒသ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ တင္ျပ ထားရာမွာ ရမ္ဇာ ညီလာခံ အတြင္းဝန္႐ုံး ကေနၿပီး ခ်ေပးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အေႏွးနဲ႔ အျမန္ သတ္မွတ္ျခင္း ခံရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသိန္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။

ျမဝတီနယ္စပ္ဂိတ္ ႏိုင္ငံတကာဂိတ္ ျဖစ္မယ္
ေနာက္ပိုင္း က်ရင္ ထြက္ခ်င္တဲ့ နယ္စပ္ဂိတ္ အေပါက္ ကေန ထြက္ခြာခြင့္ ျပဳဖို႔ အထိ လုပ္ေဆာင္ေန
ျမဝတီ- မဲေဆာက္ နယ္စပ္ ဂိတ္ကို ႏိုင္ငံ တကာ နယ္စပ္ဂိတ္ အျဖစ္ ဝင္ထြက္ သြားလာ ခြင့္ျပဳဖို႔ လူဝန္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနဲ႔ ကရင္ ျပည္နယ္ အစိုးရတို႔ ေဆာင္႐ြက္ေန ၾကပါတယ္။
ကရင္ျပည္နယ္၊ ျမဝတီၿမိဳ႕ နယ္စပ္ဂိတ္ ကေန ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ ထားတဲ့ ထိုင္း ႏိုင္ငံသားနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသား ေတြကို ျဖတ္သန္းသြား လာခြင့္ျပဳဖို႔ အတြက္ လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီနဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းတို႔ မၾကာခင္က ေဆြးေႏြးခဲ့ ၾကပါတယ္။
ပထမ အဆင့္ အေနနဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ အျပင္ က်ိဳက္ထီး႐ိုး အထိ သြားလာခြင့္နဲ႔ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ ထြက္ခ်င္တဲ့ ေနရာ ကေန ျပန္ထြက္ခြာခြင့္ ျပဳဖို႔ အထိ လုပ္ေဆာင္ ေနတယ္လို႔ ကရင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းက ေျပာပါတယ္။
ထိုင္းအစိုးရနဲ႔ ၫွိႏႈိင္း ေဆာင္႐ြက္ ၿပီးရင္ ဧၿပီလ ေလာက္မွာ စတင္ ႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ေနတဲ့ အေၾကာင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းနဲ႔ လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ဝန္ႀကီး ဌာနက အဆင့္ျမင့္ အရာရွိ တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားသားေတြ အျပင္ ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္တဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားေတြ ကိုလည္း သြားလာခြင့္ ျပဳမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ကုန္းလမ္းနဲ႔ သြား လာခြင့္ ရွိမွာ ျဖစ္သလို မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ ကေန ေမာ္လၿမိဳင္ကို ေလယာဥ္နဲ႔ သြားလာဖို႔ ကိုလည္း ႏွစ္ႏိုင္ငံ အစိုးရေတြက စီစဥ္ေန ၾကပါတယ္။
လက္ရွိ မွာေတာ့ ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္နဲ႔ ဝင္ထြက္ သြားလာ ခြင့္ကို ရန္ကုန္၊ ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ မႏၲေလး ေလဆိပ္ေတြ မွာသာ ခြင့္ျပဳ ထားတာ ျဖစ္ၿပီး နယ္စပ္ ကေန ဝင္ထြက္ သြားလာ ႏိုင္မယ့္ ပထမဆုံးဂိတ္ ကေတာ့ ျမဝတီ နယ္စပ္ဂိတ္ ျဖစ္လာ ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစား ထုတ္ျပန္
ျမန္မာ ႏိုင္ငံက တခ်ိဳ႕ ဆိုင္ေတြမွာ ဗီဇာ ကဒ္နဲ႔ ေစ်းဝယ္လို႔ ရေနပါၿပီ
ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံျခားရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဆိုင္ရာ နည္းဥပေဒ ေတြ ထြက္လာၿပီး ေနာက္တေန႔ မွာေတာ့ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံခြင့္ ရွိတဲ့ လုပ္ငန္း အမ်ိဳး အစားေတြကို ထုတ္ျပန္လိုက္ ပါတယ္။
လက္ရွိ ထုတ္ျပန္ လိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒနဲ႔ လုပ္ငန္း အမ်ိဳးအစား ေတြဟာ ျပည္တြင္း ျပည္ပ လုပ္ငန္း ရွင္ေတြ အတြက္ အဆင္ေျပ ႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ စက္မႈ လက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေဒါက္တာမ်ိဳးသက္က ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားသား ေတြကို လုပ္ခြင့္ မျပဳတဲ့ လုပ္ငန္းက ၂၁ မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အဲဒီ လုပ္ငန္းေတြ ထဲမွာ ကာကြယ္ေရး ဆိုင္ရာ လက္နက္ခဲယမ္း မီးေက်ာက္ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေရထိန္းတဲ့ေတာ၊ သဘာဝ အရ အထြတ္ အျမတ္ ထားတဲ့ ေနရာ၊ ယစ္ပူေဇာ္တဲ့ ေနရာ၊ ေတာင္ယာစိုက္ခင္း၊ လယ္ယာေျမ၊ ေရအရင္းအျမစ္ကို ထိခိုက္ ပ်က္ဆီး ေစမယ့္ လုပ္ငန္း၊ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ေက်ာက္မ်က္ ရွာေဖြေရး၊ ဓါတ္သတၱဳ အလတ္စားနဲ႔ အေသးစား လုပ္ငန္း စတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ပါဝင္ၾက ပါတယ္။
ဖက္စပ္ လုပ္ခြင့္ ျပဳတဲ့ လုပ္ငန္းက ၄၂ မ်ိဳး ပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြ ကေတာ့ မ်ိဳးေစ့ ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္း၊ စက္သုံးဆီ ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္း၊ ရာဘာ လုပ္ငန္း၊ စကၠဴ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်တဲ့ လုပ္ငန္း၊ အႀကီးစား သတၱဳတူးေဖၚေရး လုပ္ငန္း၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ေလေၾကာင္းလိုင္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းသုံး ပစၥည္း၊ ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ပုဂၢလိက အထူးကု ေဆး႐ုံ စတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္တယ္။
ဝန္ႀကီးဌာန ေတြရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ လုပ္ခြင့္ျပဳတဲ့ လုပ္ငန္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အထဲမွာ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာနဲ႔ ထုတ္မယ့္ သတင္းစာ၊ အက္ဖမ္ ေရဒီယိုနဲ႔ ႐ုပ္ရွင္ လုပ္ငန္းေတြ ပါဝင္ ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သီးသန္႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ ယူၿပီး လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြလည္း အေတာ္ မ်ားမ်ား ပါဝင္ပါတယ္။
လုပ္ငန္း တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ ဝန္ႀကီးဌာန တခုတည္းက ဆုံးျဖတ္ခြင့္ ေပးမယ့္ အစား အစိုးရ ဝန္ႀကီးမ်ား အစည္း အေဝးက အဆုံး အျဖတ္ ေပးတာမ်ိဳး ျဖစ္သင့္ ေၾကာင္း ေထာက္ျပ သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ေကအိုင္အိုနဲ႔ အစိုးရ စစ္ေျပၿငိမ္းေရး အေကာင္အထည္ေဖၚဖို႔ သေဘာတူ
အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ေရး အဖြဲ႕နဲ႔ ေကအိုင္အို ေ႐ႊလီ ေဆြးေႏြးပြဲ
ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ဦးဆြမ္လြတ္ဂမ္ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြမ္ေမာ္တို႔ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲဝင္ ၅ ဦးပါ ေကအိုင္အို ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တို႔ ဒီကေန႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ ေ႐ႊလီၿမိဳ႕မွာ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ စီစဥ္မႈနဲ႔ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ေဆြးေႏြးအၿပီး ထုတ္ျပန္တဲ့ ပူးတြဲ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပြဲကို ေကအိုင္အိုအေနနဲ႔ ညီၫြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ UNFC ႏွင့္ ၫွိႏႈိင္းၿပီးေနာက္ ေဖေဖၚဝါရီလ မကုန္မွီ က်င္းပရန္ႏွင့္ အစိုးရႏွင့္ ေကအိုင္အို ၾကား ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ဆက္လက္က်င္းပသြားဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။
အစိုးရနဲ႔ ေကအိုင္အို ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕တို႔ ၾကား ခိုင္မာတဲ့ စစ္ေျပၿငိမ္းေရးကို အလၽွင္အျမန္ အေကာင္အထည္ ေဖၚႏိုင္ဖို႔ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာေတြကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္စီစစ္ေရးစံနစ္အေကာင္အထည္ေဖၚေရး ဆက္လက္ေဆြးေႏြးသြားဖို႔ကိုလည္း သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။
ဒါအျပင္ ႏွစ္ဖက္ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း ထားရွိေရး၊ ႏွစ္ဖက္စစ္ေရး တင္းမာမႈမ်ား ေလၽွာ႔ခ်ႏိုင္ေရး၊ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ အစည္းအေဝးအတြက္ ျပင္ဆင္မႈနဲ႔ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေလ့လာသူမ်ားႏွင့္ သက္ေသအျဖစ္ ပါ၀င္ႏိုင္မည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား ဖိတ္ေခၚေရးတို႔ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။
ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို တ႐ုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက သံအမတ္ႀကီး Mr. Luo Zhaohui ၊ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ုံး (KNU) ဥကၠဌဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာမူတူးေစးဖိုး၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ပဒိုေစာကြယ္ထူး၀င္းနဲ႔ အဖြဲ႕၀င္(၁)ဦး၊ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ(RCSS/SSA)မွ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ စိုင္းလူးႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ (၂)ဦး၊ ဦးဟန္ေညာင္ေဝႏွင့္ ဦးဗစ္တာဗ်က္လ်န္ တို႔ သက္ေသေတြအေနနဲ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေကအိုင္အို တြဲဘက္အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး ဦးလနန္းက အခုေဆြးေႏြးပြဲမွာ တ႐ုတ္အစိုးရက ၾကားကေန သက္ေသအျဖစ္ ပါဝင္လာခဲ့တဲ့အတြက္ ထူးျခားတဲ့ ေတြ႕ဆုံမႈ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီပုံစံအတိုင္း ေရွ႕ဆက္သြားရင္ အလားအလာေကာင္းေတြ ေပၚထြက္လာႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ိဳးေဆာင္တဦးအျဖစ္ပါဝင္တဲ့ ဦးလွေမာင္ေ႐ႊကလည္း အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲလို႔ ေျပာဆိုၿပီး ပထမဆုံးအႀကိမ္ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ ထုတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ကမၻာေပၚမွာ ၫွိကန္တဲ့ ေဘာ္လုံးပြဲေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္ရွိ
Europol မွၫႊန္ၾကားေရးမႉး Rob Wainwright
ဥေရာပ တခြင္ ကစား ခဲ့ၾကတဲ့ ေဘာလုံး ပြဲစဥ္ေပါင္း ၃၈၀ ဟာ ၫွိၿပီး ကန္ခဲ့ၾကတဲ့ ပြဲစဥ္ေတြ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီထဲမွာ အဂၤလန္မွာ ကန္ခဲ့တဲ့ ခ်န္ပီယံ League ကလပ္ အသင္း ပြဲစဥ္ တစ္ခုလည္း ပြဲၫွိ ကန္ၾကတဲ့ အထဲ ပါဝင္တယ္လို႔ ဥေရာပ က စုံစမ္းေရး အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘယ္ပြဲစဥ္ေတြမွာ မသမာမႈ ရွိခဲ့တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ဥေရာပ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ ဥပေဒအရ ေဆာင္႐ြက္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ ကာလ ျဖစ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္မေျပာႏိုင္တာလို႔ ဆိုပါတယ္။ နယ္သာလန္ ႏိုင္ငံ The Hague ၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ Europol ဥေရာပ ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ သတင္းစာ ရွင္းလင္း ပြဲမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ သုံးႏွစ္ သို႔မဟုတ္ ေလးႏွစ္က အဂၤလန္မွာ ကန္ခဲ့တဲ့ ကလပ္ အသင္း ပြဲစဥ္ တစ္ခု မွာ ၫွိကန္ တာ ရွိခဲ့တယ္၊ ကမၻာ့ ဖလား ေဘာလုံးပြဲ ေတြနဲ႔ ဥေရာပ ဖလား ေဘာလုံး ပြဲစဥ္ေတြ အတြက္ ေျခစစ္ပြဲေတြ မွာေရာ ဥေရာပ ထိပ္တန္း ကလပ္ အသင္း ပြဲစဥ္ တခ်ိဳ႕ မွာပါ ပြဲၫွိ ကန္တာေတြ ရွိခဲ့ တယ္လို႔ မသကၤာ စရာ ေတြ႕ရေၾကာင္း ထည့္သြင္း ေျပာသြား ပါတယ္။
ေဘာလုံးသမား တခ်ိဳ႕နဲ႔ ကလပ္ အသင္း တာဝန္ရွိသူတခ်ိဳ႕ကို လာဘ္ထိုးၿပီး ေလၽွာ႔ ကစားခိုင္းတာနဲ႔ ပြဲ အေျဖကို ႀကိဳၿပီး ၫွိထားခဲ့ၾကတာ ေတြ လုပ္ခဲ့ ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာလုံးပြဲေတြ အတြက္ တာဝန္ခံ ေတြ၊ ကလပ္ အသင္း တာဝန္ခံေတြ၊ ကစား သမားေတြနဲ႔ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူ စုစုေပါင္း ၄၂၅ ေယာက္ ပါဝင္ ပတ္သက္ခဲ့ၾက တယ္လို႔ လည္း ဆိုပါတယ္။ Europol ရဲတပ္ဖြဲ႕ ၫႊန္ၾကား ေရးမႉး Rob Wainwright ကေတာ့ ဒီေလာက္ အတိုင္းအတာ အထိ က်ဴးလြန္ ခဲ့မႈေတြကို အရင္က မႀကဳံခဲ့ ဖူးေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ဒီ မသမာမႈဟာ အာရွ ေဒသမွာ အေျခစိုက္တဲ့ ေခတ္မွီ ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ အဖြဲ႕ အဖြဲ႕က ျပစ္မႈေတြကို စနစ္တက် က်ဴးလြန္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး သူတို႔က ဥေရာပ တဝန္းက ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း Europol ရဲတပ္ဖြဲ႕ ၫႊန္ၾကား ေရးမႉး Rob Wainwright က ေျပာပါတယ္။ တကမၻာလုံး အတိုင္းအတာ အရ ပြဲစဥ္ေပါင္း ၇၀၀ နီးပါး ကို ပြဲၫွိကန္ခဲ့ၾကတာပါ။
၁၈ လၾကာေအာင္ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ Europol အဖြဲ႕က ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္တဲ့ သူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရာမွာ ဂ်ာမနီ အေျခစိုက္ ပြဲစဥ္ေတြမွာ ေလာင္းေၾကးေငြ စတာလင္ေပါင္ ၁၃ ဒႆမ ၈ သန္း ရွိၿပီး အက်ိဳး အျမတ္ ေပါင္ေငြ ၆ ဒႆမ ၉ သန္း ရခဲ့ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ထဲကို အမ်ားဆုံး လာဘ္ထိုးရေငြက ေပါင္ေငြ တစ္သိန္း ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ အထိ ရွိခဲ့တယ္ လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။                    

ရခိုင္ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္ ေနရာခ်ထား
ယခင္ ေနထိုင္ ခဲ့တဲ့ ေနရာေတြ မဟုတ္ဘဲ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ဆတ္႐ိုး က်ေခ်ာင္း တစ္ဘက္ ကမ္း မွာ ျဖစ္ပါတယ္
ရခိုင္ ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ဇြန္လ အတြင္းက ေပၚေပါက္ ခဲ့တဲ့ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္မႈ အတြင္း အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္သြားတဲ့ ရခိုင္ မိသားစုေတြ ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ထားေရး အတြက္ ပထမ သုတ္ အေနနဲ႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ဆတ္႐ိုး က်ေခ်ာင္း တဘက္ ကမ္းမွာ အိမ္ေတြ ေဆာက္ေပးသြားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အခု ေဆာက္ေပးမယ့္ အိမ္ေတြဟာ ရခိုင္ မိသားစု ၆၆၉ စု အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဇြန္လ တြင္းက သူတို႔ ေနအိမ္ေတြ မီး႐ႈိ႕ ခံခဲ့ရလို႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ခိုလႈံေနၾကသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
သူတို႔ ယခင္ ေနထိုင္ ခဲ့တဲ့ ေနရာေတြ မဟုတ္ဘဲ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ဆတ္႐ိုး က်ေခ်ာင္း တဘက္ ကမ္းမွာ ေဆာက္ေပးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ျမေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
သူတို႔ ခုနစ္လေက်ာ္ အိုးအိမ္မဲ့ ဘဝနဲ႔ ေနခဲ့ရၿပီး ေနာက္ အစိုးရ က ႏိုင္ငံ တကာ အကူအညီနဲ႔ ခုလို ေနရာ ခ်ထားေပးဖို႔ စီစဥ္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အိမ္တလုံး အတြက္ က်ပ္ သိန္း ၄ဝ စီ အသုံး ျပဳသြားမွာ ျဖစ္ၿပီး ေလာေလာဆယ္ မွာ ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီ အမ်ား အျပားက ၂ လနဲ႔ အၿပီး အိမ္ေတြကို စတင္ တည္ေဆာက္ ေနၿပီ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
အခု ေဆာက္ေပးမယ့္ အိမ္ရာေတြကို ကားနဲ႔ အလြယ္တကူ သြားလာလို႔ ရေအာင္ ကြန္ကရစ္ တံတား တခုလဲ တည္ေဆာက္ ေပးမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ဇြန္လ အတြင္း ျဖစ္ပြား ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡမွာ ရခိုင္ နဲ႔ မြတ္ဆလင္ မိသားစုေပါင္း တေသာင္းခန္႔ လူဦးေရ အားျဖင့္ ဆိုရင္ ခုႏွစ္ေသာင္းခန္႔ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ ရၿပီး ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ ေနၾကရ ပါတယ္။ အဲဒီ အထဲက ရခိုင္ မိသားစုေတြကို ပထမဆုံး အေနနဲ႔ အစိုးရက စတင္ ေနရာ ခ်ထား ေပးဖို႔ စီစဥ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္ဆိပ္ကမ္း ဆီတင္သေဘၤာမီးေလာင္ လူ ၄ ဦးေသ

Oil Tanker Fire (AAM)
ရန္ကုန္တုိင္း လႈိင္ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ ၄ ရပ္ကြက္ ကမ္းနားလမ္းမွာရွိတဲ့ ပိေတာက္ေခ်ာင္း ဆိပ္ကမ္းမွာ ျမ၀တီထရိတ္ဒင္းပုိင္ ဆီတင္သေဘၤာတစီး  မီးေလာင္ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ လူ ၄ ဦးေသဆံုးၿပီး ၅ ဦး ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္လုိ႔ ဗဟုိမီးသတ္အဖဲြ႕က အတည္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အေျခအေနအေသးစိတ္ကိုေတာ့ မေအးေအးမာ က သတင္းေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္တုိင္း လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္းက ပိေတာက္ေခ်ာင္းဆိပ္ကမ္းမွာ ဆီတင္သေဘၤာတစီးက ကမ္းကပ္ၿပီး ဆီ သယ္ေဆာင္ေနစဥ္ မီးေလာင္မႈ စျဖစ္ခဲ့တာလို႔ ဆိုပါတယ္။ မီးေလာင္မႈျဖစ္ၿပီးေနာက္ မီးသတ္ကားေတြ၊ မီးသတ္တပ္ဖဲြ႕၀င္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရာက္ရွိ လာၾကၿပီး တနာရီအတြင္းမွာ မီးကို ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ခဲ့ေပမဲ့ လူ ၄ ဦး ေသဆံုးၿပီး ဒဏ္ရာရသူေတြလည္း ရွိတဲ့အေၾကာင္းကို  ဗဟုိမီးသတ္႐ံုးက တာ၀န္ရွိသူတဦးက အတည္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ “ဟုတ္ပါတယ္။ လူ ၄ ဦး ေသဆံုးပါတယ္။ ၅ ဦးကေတာ့ ဒဏ္ရာရတယ္။ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးမွာ ရွိပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ အကုန္လံုးကို ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးကို ပို႔ထားပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ေယာက်ာ္း ၄ ဦး ေသဆံုးပါတယ္။ ေသဆံုးတယ္ဆုိတာပဲ က်ေနာ္သိပါတယ္။ က်န္တာေတာ့ က်ေနာ္ မသိေသးပါဘူး။ သတင္းအေသးစိတ္လည္း က်ေနာ္တို႔ မရေသးပါဘူးခင္ဗ်ာ။” မီးေလာင္မူေႀကာင့္ ဆီတင္သေဘၤာ တခုလံုး ပ်က္စီးၿပီး နစ္ျမဳပ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ မီးေလာင္မႈအတြင္းက အေလာင္းေတြကို ရရွိတဲ့အတြက္ လူ ၄ ဦးေသဆံုးေၾကာင္းကို အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့တာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဆီတင္သေဘၤာ မီးေလာင္မႈမွာ မီးသတ္ကားအစီးေရ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လာေရာက္ၿပီး ၿငိမ္းသတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မီးေလာင္ေပါက္ကဲြမႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေနာက္ထပ္ ေသဆံုးသူေတြနဲ႔ ဒဏ္ရာရရွိသူေတြ ရွိႏုိင္ေသးတဲ့အတြက္ ရဲအာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ မိီးသတ္တပ္ဖြဲ႕ေတြကေတာ့ ဆက္လက္ရွာေဖြေနဆဲလို႔လည္း ဆုိပါတယ္။ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈ တန္ဖိုးန႔ဲပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ အတည္ျပဳ ေျပာၾကားျခင္းမရွိေသးပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏုိ၀င္ဘာလကလည္း စစ္ကိုင္းတိုင္း ကန္႔ဘလူၿမိဳ႕မွာ ဆီတင္ရထား တိမ္းေမွာက္မႈျဖစ္ၿပိီး မီးေလာင္ေပါက္ကဲြမႈေႀကာင့္ ဆီခပ္ဖို႔ လာတဲ့ ရြာသားေတြ ၂၀ ေက်ာ္ မီးေလာင္္ေသဆံုးၿပီး လူေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္န၀ါရီလကလည္း သံျဖဴဇရပ္ ၿမိဳ႕မေစ်း မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈ ေတြျဖစ္ၿပီး ေစ်းေရာင္းၿပီး အသက္ေမြးရသူအဖို႔ အခက္အခဲေတြလည္း ျဖစ္ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေႏြရာသီ ေရာက္လာခ်ိန္တိုင္း မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈေတြ ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး မီးေလာင္တဲ့အခါမွာ အခ်ိန္မွီ မီးသတ္ႏိုင္မႈ အားနည္းတာေတြ၊ ေရမလုံေလာက္တာေတြေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈေတြ ပိုၿပီး ျဖစ္ေပၚခဲ့ရပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးသစ္ ဂၽြန္ ကယ္ရီ ရာထူးတာ၀န္စတင္

US Secretary of State John Kerry (TO)
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးသစ္ ဂၽြန္ ကယ္ရီ (John Kerry) ဟာ ဒီကေန႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အဆင့္အျမင္ဆံုး သံတမန္တဦးအေနနဲ႔ စတင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ ပထမဆံုးတာ၀န္ယူတဲ့ေန႔မွာပဲ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ လိုမယ္ဆိုတာကို မစၥတာ ကယ္ရီ က ေထာက္ျပသြား ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ Scott Stearns သတင္းေရးသားေပးပို႔ထားတာ ကို ကိုသားညြန္႔ဦး တင္ျပထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ ပထမဆံုး  ႐ံုးစတက္တဲ့ေန႔ ႐ံုးအေရာက္မွာပဲ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးသစ္ ကယ္ရီ ကို ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန၀န္ထမ္းေတြက ႀကိဳဆိုပါတယ္။ အ့ဲဒီမွာပဲ ကမၻာႀကီးကို ပိုၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းလံုၿခံဳတဲ့ ကမၻာျဖစ္ဖို႔ သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို သူ ဆက္လုပ္သြားမယ္လို႔ ၀န္ထမ္းေတြကို ေျပာလိုက္ပါတယ္။ “ၿပီးခဲ့တဲ့နွစ္ေတြအတြင္းမွာ သမၼတရဲ႕ အေမွ်ာ္အျမင္အေပၚ  သံသယမရိွဘဲ ခင္ဗ်ားတို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တာ ေတြေၾကာင့္ သမၼတရဲ႕လုပ္ငန္း ၿပီးေျမာက္မႈေတြဟာ ကမၻာမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာ၊ အေမရိကန္ရဲ႕အခန္းက႑ ေနရာကို ျပန္လည္ရယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။” အခုလို အေမရိကန္ဂုဏ္သိကၡာေတြ အသိအမွတ္ျပဳခံရၿပီး ၾသဇာရိွလာတာေၾကာင့္ ကမၻာ့လူသားေတြ အတြက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမႇင့္တင္ေပးရာမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ မစၥတာ ကယ္ရီ က ေျပာပါတယ္။ “ပဋိပကၡေတြ အမ်ားအျပားရိွေနေသးတဲ့ ကမၻာ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြ အမ်ားအျပား ရိွေနေသးတဲ့ ဒီကမၻာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈရဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနတာပါ။ ဒီလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ တျခားနည္းလမ္္းေတြ ရိွပါတယ္။ လူေတြကို ဆင္းရဲမဲြေတမႈ ၀ဲဂယက္ကေန ကယ္ထုတ္ရပါတယ္။ ေရာဂါဘယေတြကို ကုသေပးဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ေလးစားလိုက္နာမႈနဲ႔ လူေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို ျမႇင့္တင္ေပးရပါတယ္။ အသံတိတ္ေနရသူေတြ ဖြင့္ဟေျပာဆိုလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။”

သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ ပထမသက္တမ္းအတြင္း ကြန္ဂိုဒီမိုကရက္တစ္ႏိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရပ္တန္႔သြားေအာင္မ်ိဳး လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို အာ႐ံုစိုက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ ကယ္ရီ ဟာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးတာ၀န္နဲ႔ ဒါမ်ိဳးေတြ ပိုလုပ္ေဆာင္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မႈအဖဲြ႔ ၀ါရွင္တန္႐ံုး ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉး ဆာရာ မာဂြန္း (Sarah Margon) က ေျပာပါတယ္။ “ပိုၿပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဆာင္ရြက္လာႏိုင္မွာ အေသအခ်ာပါ။ သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕ ေနာက္တႀကိမ္ သမၼတသက္တမ္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကို ပိုၿပီး အာ႐ံုစိုက္လာတာမ်ိဳး ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့့္ အစိုးရက တာ၀န္ယူေျဖရွင္းကိုင္တြယ္ေနရတဲ့ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြမွာပါ။” မစၥတာ ကယ္ရီ ဟာ ျမန္မာ့အေရးမွာ စိတ္၀င္စားသူ တတ္ႂကြသူလို႔လည္း လူသိမ်ားပါတယ္။ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့ဖူးသလို၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး အတြက္ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ တတ္တတ္ႂကြႂကြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါေရာင္သံဃာ့အေရးအခင္းအၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ေရးအတြက္ ဥပေဒၾကမ္းကိုလည္း အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ကမကထျပဳ တင္သြင္းခဲ့သူပါ။

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ေတြ႔လာရေတာ့လည္း၊ ဒီအေျပာင္းအလဲေတြကို အားျဖစ္ေစေအာင္ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ေပးႏို္င္မလဲ၊ အားျဖည့္ေပးႏိုင္မလဲ ဆိုၿပီး ျမန္မာ့အေရးကို ေဆာင္းပါးေရးၿပီး လံႈ႔ေဆာ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကယ္ရီ ဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစၥေရးလ္ သမၼတ ရွီမြန္ ပဲရစ္ (Shimon Peres)၊ အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘန္ဂ်မင္ နတန္ယာဟု (Benjamin Netanyahu) နဲ႔ ပါလက္စတိုင္း သမၼတ မာမြတ္အာဘတ္စ္ တို႔နဲ႔ ဖုန္းစကား ေျပာၿပီးပါၿပီ။ အစၥေရးလ္နဲ႔ ပါလက္စတိုင္းအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ကတိက၀တ္ျပဳ မိတ္ဆက္တဲ့သေဘာပါ။ ဒါ့အျပင္ ဂ်ပန္နဲ႔ ေတာင္ကိုရီယားက ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြကိုလည္း ဖုန္းဆက္စကားေျပာပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီယားအေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ဒံုးက်ည္စမ္းသပ္မႈ လုပ္ၿပီး ရန္စတာေတြ ဆက္လုပ္ေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြကို ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မယ္ဆိုတာကို သူက ကတိေပး ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ထမ္းေတြကို ပထမဆံုး မိန္႔ခြန္းစကား ေျပာတဲ့အထဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က လစ္ဗ်ား ဘန္ဂါဇီ က အေမရိကန္ေကာင္စစ္၀န္႐ံုး တို္က္ခိုက္ခံရမႈမွာ ေသဆံုးခဲ့သူ သံတမန္ေတြရဲ႕ စြန္႔လႊတ္မႈကို အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာပါတယ္။ “အႏၱရာယ္ဆိုတာ ပုိၿပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရိွႏိုင္ပါဘူး။ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ အၿမဲပဲ သတိရေနမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ခရစ္ စတီဗင္စ္ (Chris Stevens)၊ ဂလန္ ေဒါ့ဟာတီ (Glen Dougherty)၊ တိုင္ရြန္း ၀ုဒ္စ္ (Tyrone Woods)၊ ေရွာင္ စမစ္ (Sean Smith) တို႔ကို သတိတရ ရိွေနပါတယ္။” ဒါေပမဲ့လည္း ၀န္ႀကီးသစ္ ကယ္ရီ အဖို႔ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံတြင္း ကိစၥဟာ ႀကီးမားတဲ့ စိန္ေခၚခ်က္ေတြ ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မယ္လို႔ Cato Institute က သုေတသီ မေလာ့ အင္ႏိုးစန္႔ (Malou Innocent) က ေျပာပါတယ္။ “တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေရးကေန တမ်ိဳးသားလံုး ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြ အသြင္ေျပာင္းမႈဟာ အေတာ့္ကို ခက္ခဲပါတယ္။ အာလံုးဟာ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံသား လစ္ဗ်ားလူမ်ိဳးေတြဆိုတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ လကၡဏာ တေပါင္းတစည္းတည္း ျဖစ္သြားဖို႔ပါ။ ဂဒါဖီ (Gadhafi) က တိုင္းျပည္ကို ေသြးခဲြအုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး သူ႔ကိုယ့္က်ိဳးအတြက္ အျမတ္ထုတ္အသံုးခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီပံုစံမ်ိဳး အနည္းအက်ဥ္း ေတြ႔ေနရေတာင္မွ ေရွ႕ဆက္ၿပီး လစ္ဗ်ားနုိင္ငံမွာ မၿငိမ္မသက္မႈေတြ ျမင္ေနရဦးမွာပါ။” မစၥတာ ကယ္ရီ ဟာ သူ႔အရင္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြအျဖစ္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ တာ၀န္ယူခဲ့ၾကတဲ့ အမ်ိဳးသမီးႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hilary Clinton) နဲ႔ ကြန္ဒိုလီဇာ ႐ိုက္စ္ (Condoleeza Rice) တို႔နဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ သူတို႔ေနာက္ကို မနဲကို လိုက္ယူရဦးမယ္လို႔ ၀န္ထမ္းေတြကို ေနာက္ေျပာင္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစၥလာမ္ေခါင္းေဆာင္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ တသက္တကၽြန္းက်

bangladesh war crime
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ ပါကစၥတန္ လက္ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေရး ရဖို႔ ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ စစ္ပြဲအတြင္း ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့မႈနဲ႔ ထိပ္တန္း အစၥလာမ္ အတိုက္အခံ အက္ဗ္ဒူ ကာဒါ မိုလာ (Abdul Quader Molla) ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အထူးတရား႐ံုးကေန အဂၤါေန႔မွာ ေထာင္ဒဏ္ တသက္ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ မိုလာ ဟာ ဂ်မားလ္ အီ အစၥလာမ္မစ္ပါတီကျဖစ္ၿပီး စစ္ပြဲအတြင္း လူအစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ကို သတ္ျဖတ္ခဲ့မႈနဲ႔ လူမဆန္တဲ့ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈ အပါအ၀င္ ျပစ္မႈ အမ်ားအျပားကို က်ဴးလြန္ခ့ဲေၾကာင္း ဒက္ကာ (Dhaka) အေျခစိုက္  ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈ ခံု႐ံုးက ေတြ႔ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၉ လတာ စစ္ပြဲအတြင္း လူေပါင္း ၃ သန္းေလာက္ ေသဆံုးခဲ့ရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေနတဲ့ အျငင္းပြားဖြယ္ ခံု႐ံုးကေန ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးကို ပထမဆံုး အျပစ္ေပး ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ မစၥတာ မိုလာဟာ စစ္ပြဲအတြင္း ပါကစၥတန္စစ္တပ္နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဒီျပစ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီခံု႐ံုးရဲ႕ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္ မမွီဘူးလို႔ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ ေတြက ေျပာပါတယ္။ အစၥလာမ္ အစြန္းေရာက္ေတြကေတာ့ ဒီခံု႐ံုးဟာ အစိုးရအတိုက္အခံေတြကို ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ဖို႔ ဖြဲ႔ထားတာလို႔ ဆိုပါတယ္။

ကုလအထူးကိုယ္စားလွယ္ ကခ်င္ျပည္နယ္သြားေရာက္

ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ဗီေဂ်း နမ္ဘီယား ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြကို ေတြ႔ဆံု
ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက ပဋိပကၡေတြရဲ႕ဒဏ္ ခံခဲ့ရသူေတြကုိ ကုလသမဂၢရဲ႕ အထူးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ ဗီေဂ်း နမ္ဘီယား ဒီကေန႔ပဲ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆုံပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ကခ်င္လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႔တုိ႔ၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး ၿပီး ေနာက္တရက္မွာပဲ အစုိးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔အတူ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ ေဒသခံေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံ ခဲ့တာပါ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အေသးစိတ္သိႏုိင္ဖုိ႔ ကုလသမဂၢ အထူးကုိယ္စားလွယ္ရဲ႕ ခရီးစဥ္ကုိ လုိက္ပါသတင္းယူေနတဲ့ ဗြီအုိေအ ၀ုိင္းေတာ္သား ဦးေရာ္နီညိမ္း ကုိ ေမးၾကည့္ပါမယ္။ ေမး။              ။ ဦးေရာ္နီေရ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ အထူးအႀကံေပး မစၥတာ နမ္ဘီယား က ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးစုိးသိန္းနဲ႔အတူ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္က စစ္ေဘးသင့္ ဒုကၡသည္ေတြဆီကုိ သြားေရာက္ခဲ့တယ္ဆုိ၊ ဒီခရီးစဥ္မွာ သိရသမွ် ဦးေရာ္နီ ေျပာျပေပးပါဦးရွင့္။ ေျဖ။              ။ ဒီကေန႔ ေဖေဖာ္္၀ါရီလ ၅ ရက္ေန႔မွာ ကုလသမဂၢ လက္ေထာက္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္လည္း ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-moon) ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အထူး သံတမန္လည္းျဖစ္တဲ့ ဗီေဂ်း နမ္ဘီယားရယ္၊ ေနာက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ ႐ုံးအဖဲြ႔မႉး မစၥစ္မာရီယာ တုိ႔ ၂ ေယာက္ဟာ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး၊ သမၼတ႐ုံး၀န္ႀကီး ဦးစုိးသိန္း၊ ေနာက္တခါ ဦးခင္ရီ တုိ႔နဲ႔အတူ ျမစ္ႀကီးနားကေနတဆင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရသူေတြဆီကုိ NGO ေတြနဲ႔အတူ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆုံၿပီး အေျခအေနေတြကုိ မစၥတာ ဗီေဂ်း နမ္ဘီယား တုိ႔ သိရွိေအာင္ ျပသေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မစၥတာ ဗီေဂ်း နမ္ဘီယား ရယ္၊ ဦးစုိးသိန္း၊ ဦးခင္ရီ တုိ႔ အဖဲြ႔ဟာ ျမစ္ႀကီးနားကေန ျပန္လာၿပီးေတာ့ လား႐ႈိး ေလဆိပ္မွာ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ဆုံတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္ ေမးခြင့္ရလုိ႔ မစၥတာ နမ္ဘီယား ကုိ ေမးပါတယ္။ ဒီကေန႔ ခရီးစဥ္ရဲ႕ ရလဒ္ဟာ ဘာပါလဲလုိ႔ မစၥတာ နမ္ဘီယား ကုိေမးေတာ့ သူက အခုလုိ ေျပာပါတယ္။ ဒီကေန႔ ရလဒ္ကုိ ေျပာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့တဲ့ မစၥတာ ဗီေဂ်း နမ္ဘီယား ေျပာတာက သူ႔အေနနဲ႔ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ သြားတဲ့ ခရီးစဥ္ျဖစ္တယ္။ သူကေတာ့ ေတြ႔ရႀကံဳရတာေတြ ေက်နပ္ အားရတယ္။ ေက်နပ္အားရၿပီး ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းကလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္က အေရးကုိ စုိးရိမ္ပူပမ္ေနတဲ့ လူတေယာက္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူ႔အေနနဲ႔ ဘာလုပ္ေပးႏုိင္မလဲ ဆုိတာကုိ လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈေလ့လာတဲ့ ခရီးစဥ္ပဲ ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီ IDP စခန္းေတြကုိ သြားေရာက္ ေတြ႔ခြင့္ရခဲ့တဲ့ အတြက္မုိ႔လုိ႔ သူ႔အေနနဲ႔ ဒါဟာ ေက်နပ္အားရတယ္လုိ႔ ဒီေန႔ ခရီးစဥ္အေပၚ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္ သူ႔ကုိ ေနာက္ထပ္ ေမးခြန္းတခု ထပ္ေမးပါတယ္။ အဲဒါက ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ႔ လက္ေအာက္ခံ KIA တပ္နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္တုိ႔ၾကား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားတာ ၁၉၉၄ ကတည္းက၊ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲစရာ မလုိဘူးလုိ႔ KIO က စဲြကုိင္ထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအခ်ိန္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရး ဌာနေတြ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ဆုိတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ဖဲြ႔စည္းဖုိ႔ဆုိတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သူ႔အေနနဲ႔ ဘယ္လုိမ်ား သိရွိထားပါသလဲလုိ႔ က်ေနာ္ေမးတဲ့အခါမွာ မစၥတာ နမ္ဘီယား က အခုလုိ ေျပာပါတယ္။ မစၥတာ နမ္ဘီယား ေျ�