၂၁ ရာစုႏွစ္တြင္ ဗဟုသုတ၏ အေရးပါေသာအခန္းက႑

ေဒါက္တာညီ၀င္းမွန္ (ကုခန္းစိတ္ပညာရွင္)

အတြဲ ၂၈ ၊ အမွတ္ ၅၅၆ ( ၁၇ - ၂၃ ၊ ၂ ၊ ၂၀၁၂)

၂၁ ရာစုႏွစ္ကို 'ဗဟုသုတ ရာစုႏွစ္' ဟု ေခၚတြင္၏။ ယခုအခါ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမ်ားတြင္ သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ား (information)၊ ဆက္သြယ္ေရး (communication) ၊ ပညာေရး (education) ႏွင့္ ဗဟုသုတ (knowledge) ျပည့္လွ်ံလ်က္ရွိ၏။ မၾကာေသးမီကာလက သက္ရွိသက္မဲ့ေလာကႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႀကီးက်ယ္ၿပီး အေျခခံက်လွေသာ တုိးတက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့၏။

ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ား၏ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈႏွင့္ ဩဇာ အာဏာရွိမႈ၏ အေျခခံတစ္ခုမွာလည္း ဗဟုသုတပင္ ျဖစ္၏။ ႏုိင္ငံတုိ႔၏ ခ်မ္းသာမႈ၊ ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ ဩဇာ အာဏာတို႔ကို ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပးေသာ အရာမ်ားအနက္ သယံဇာတ၊ ႏုိင္ငံ၏ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ လကၡဏာမ်ား၊ ပထ၀ီ ေဒသႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာတည္ရွိပုံ (geopolitics) ႏွင့္ အေရးပါဆုံးအေန ျဖင့္ လူ႔စြမ္းအား (human resources) တုိ႔က ျပ႒ာန္းေပးမည္။

ဗဟုသုတ နယ္ပယ္မ်ားအေနျဖင့္ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ (science & technology) သည္ ႏုိင္ငံတုိ႔၏ တုိးတက္မႈအတြက္ အေရးပါ လွေသာ လုိအပ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။

သိပၸံနည္းပညာႏွင့္ အဆက္အစပ္ရွိေသာ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားလည္း လူမႈစီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ လုိအပ္ ခ်က္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေပသည္။

သမုိင္း ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ယခုေခတ္သည္ စက္မႈလုပ္ငန္းေခတ္ကို ေက်ာ္လြန္ေနေသာေခတ္ (post industrial) သို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီဟု ယူဆၾကသည္။

ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမွအစ ေခတ္သစ္စစ္တုိက္ခုိက္ေရးႏွင့္ အာကာသကို စူးစမ္းမႈတို႔သည္ သိပၸံပညာဖြံ႕ၿဖိဳး မႈႏွင့္ တုိးတက္မႈေပၚ မူတည္ေပသည္။

ဤသို႔ဆုိေသာ္လည္း အႏုပညာမ်ား (arts)၊ ဒႆနေဗဒ (philosophy) ႏွင့္ အထူးသျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈ (culture)တုိ႔သည္ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံတို႔၏ ႂကြယ္၀မႈ အတြက္ အေရးႀကီးေၾကာင္း တင္ျပရန္ လုိေပသည္။

ထုိ႔ျပင္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈတြင္ သမုိင္းဆုိင္ရာ၊ လူမႈယဥ္ေက်း မႈဆုိင္ရာ (sociocultural) ႏွင့္ ပထ၀ီ အေနအထားတုိ႔၏ အေရးပါ ပုံကိုလည္း သတိျပဳရန္ လိုအပ္ေပသည္။

ပညာေရးသည္ လူတုိ႔၏ ဆင္းရဲမြဲေတ မႈႏွင့္ ဒုကၡေပါင္းစုံမွ ကယ္တင္ျမႇင့္တင္မႈကို ေပးစြမ္းႏုိင္သည့္ အေရးပါဆုံးေသာ က႑တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ပညာေရး သည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၏ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျဖစ္၏။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔၏ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမ်ဳိးသည္ ပညာေရးစနစ္တစ္ခုလုံးကို ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ျခင္း ႏွင့္ ရရွိႏုိင္ေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးတို႔ကို ခံစားထုိက္ေပသည္။

ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔အားလုံး သိရွိသည့္အတုိင္း အထက္ပါျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈကို အေျခခံအက်ဆုံး ပညာေရးအဆင့္မွစ၍ အျမင့္ဆုံးတကၠသုိလ္ ပညာေရးအဆင့္အထိ ျပဳျပင္ရန္ လိုအပ္ ေပသည္။

ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးသည္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ အေရးအႀကီးဆုံး အေၾကာင္းရပ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသ အေထာက္အထား အရ ျငင္းဆုိဖြယ္အေၾကာင္း လုံး၀မရွိေပ။

'သင္ၾကား-သင္ယူျခင္း' (Teaching- Learning) ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လုံး၀ ေခတ္မမီေတာ့ဘဲ ေဟာင္းႏြမ္းေနေသာ နည္းနိသွ် (methods & techniques) မ်ားကို အျမစ္မွ ေတာ္လွန္ျပဳျပင္ရန္ လိုအပ္ေနေပသည္။

ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သည္ ေခတ္ကုန္ၿပီျဖစ္ေသာ 'သင္ၾကားမႈ- သင္ယူမႈ' အစီအစဥ္ႏွင့္ နည္းမ်ား၏ ဒဏ္ကို ကာလအစဥ္အဆက္ကပင္ ခံစား ခဲ့ရ၏။

ဤစနစ္တြင္ သင္ၾကားသူ ဆရာ/ဆရာမမ်ားက ေက်ာင္းသူ/ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ကေလးသူငယ္ကို အစားအစာဇြန္းျဖင့္ ခြံ႕ေကြ်း(Spoonfeed)သကဲ့သို႔ ပညာသင္ၾကားေပး၏။

ေက်ာင္းသူ/ေက်ာင္းသားမ်ားကမူ ကိုယ္တုိင္တက္ႂကြမႈမရွိသည့္ (passive)ဆရာ၏ သင္ၾကားမႈကို ခံယူၿပီး စာကို အလြတ္က်က္မွတ္(rote learning) ကာ ယင္းအေၾကာင္းအရာကိုပင္ စာသင္ခန္းတြင္ျဖစ္ေစ၊ စာစစ္ေဆး ျခင္းခံရလွ်င္ျဖစ္ေစ ျပန္လည္အန္ထုတ္ျခင္း(regurgitate) ကို ျပဳလုပ္ၾကေပသည္။

ဤကဲ့သို႔ 'သင္ၾကား-သင္ယူျခင္း' သည္ လုံး၀ေခတ္မမီ၊ အဓိပၸာယ္မဲ့၍ တန္ဖုိးမရွိေသာ လုပ္ရပ္ျဖစ္သည္။

အေျခခံပညာေရးအဆင့္မွစ၍ အျမင့္ဆုံးအဆင့္မ်ားအထိ ပညာသင္သူ (learners) တုိ႔ကို ပညာေရးျဖစ္စဥ္တြင္ မိမိကုိယ္တုိင္ တက္ႂကြစြာပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ (active participation) ျဖစ္ထြန္း ေစရန္ ဆရာမ်ားက သင္ယူသူတို႔ အတြက္ လႈံ႔ေဆာ္ျခင္း(stimulate) ႏွင့္ လမ္းၫႊန္ျခင္း (guidance) မွ်သာေပးၿပီး သင္ယူသူတို႔ကမူ မိမိတုိ႔ကိုယ္တုိင္ ဆတက္ထမ္းပိုး တုိးျမႇင့္၍ ပညာဗဟု သုတႏွင့္ ကြ်မ္းက်င္မႈ (skills) တုိ႔ကို ရွာေဖြ ဆည္းပူးရန္ လုိအပ္ေပသည္။

အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးက႑ (တကၠသုိလ္အဆင့္)တို႔ တြင္ သင္ယူသူသည္ လူႀကီးဆန္ (adult style) ၍ ရင့္က်က္ (mature) သည့္ မိမိ ဘာသာ သင္ယူျခင္း (independent learning) ႏွင့္ မိမိ ကုိယ္ကိုယ္ေစ့ေဆာ္ျခင္း (self-motivation) တုိ႔ကို သင္ယူမႈ ျဖစ္စဥ္ တစ္ခု လုံးတြင္ တက္ႂကြစြာပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။

ပညာ ေရးျဖစ္စဥ္တစ္ခုလုံးသည္ ပညာေရး၏ အဓိက အႏွစ္သာရ (core essence) ျဖစ္ေသာ ေ၀ဖန္ေတြးေတာ စဥ္းစားျခင္း (critical thinking) ႏွင့္ ဆင္ျခင္ျခင္း (reasoning) တုိ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေစျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနရေပမည္။

ဤတြင္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ အေနျဖင့္ မ်ဳိးဆက္သစ္ျဖစ္ေသာ ေက်ာင္းသူ/ေက်ာင္းသားမ်ားသာမက ဆရာမ်ားကိုပင္ ျပန္လည္ဖန္တီးေဖာ္ ထုတ္ရန္ လုိအပ္ေပသည္။

ဆရာမ်ားအား ေခတ္ဆန္သည့္ အသစ္ဆုံး သင္ၾကားျခင္း နည္းနာေဗဒမ်ား(methodo-logies) ရရွိေစရန္ ေလ့က်င့္ေပးဖုိ႔ လုိေပ မည္။

'သင္ယူမႈ'ဆုိသည္မွာ အဘယ္နည္းဟူေသာ ေမးခြန္း၏ အေျဖတစ္ခုရွိပါသည္။

တစ္နည္းဆုိရေသာ္ သင္ယူမႈသည္ 'အျပဳအမူေျပာင္းလဲျခင္း' (behaviour change) ပင္ ျဖစ္၏။

အျပဳ အမူဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို မွတ္ယူရာ၌ ယင္းတြင္ စိတ္ပုိင္းႏွင့္ အာ႐ုံသိမႈ၊ စိတ္ လႈပ္ရွားမႈ၊ အျပဳအမူႏွင့္ လူ၏ ႐ုပ္ပုိင္းကို ေက်ာ္လြန္ေသာ ယုံၾကည္မႈအယူအဆ (spiritual) မ်ားပင္ ပါ၀င္သည္။

ကြ်မ္းက်င္မႈ (skill)ကို ရယူျခင္းမွာလည္း သင္ယူမႈ၏ လုိအပ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္၏။

အေၾကာင္းမွာ မ်ားစြာေသာ သင္ယူမႈတုိ႔၌ ေလ့က်င့္ျခင္းျဖင့္ ကြ်မ္းက်င္မႈရယူရန္ လုိအပ္ေပသည္။

ထို႔ျပင္ သင္ယူမႈသည္ လူ႔ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္ မရပ္စဲဘဲ အစဥ္တစုိက္ ျဖစ္ေပၚေန႐ုံသာမက ျဖစ္ေပၚေနေစရမည္။

ယင္းသည္ သာမန္ ေန႔စဥ္ဘ၀တြင္သာမကဘဲ နည္းလမ္းတက် အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈပညာ ရပ္ႏွင့္ဆုိင္ေသာ အေျခအေနမ်ား (ဥပမာ- ဆရာ၀န္မ်ား၊ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား အစရွိေသာ ပညာရွင္မ်ား)သည္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈဆုိင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ပညာေရး(professional development education) ကို လုပ္သက္ဘ၀ တစ္ေလွ်ာက္လုံး၌ ခံယူရေပသည္။

ထုိသို႔ မလုိက္နာပါက ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ျပစ္ဒဏ္ေပးမႈကို ခံရယူရေပသည္။

ေခတ္သစ္ လူထုဆက္သြယ္ေရး မီဒီယာ (communication media) အေၾကာင္း အနည္းငယ္ေဖာ္ျပလုိပါသည္။

ဤမီဒီယာျဖစ္ေသာ သတင္းစာ၊ စာနယ္ဇင္း၊ ေရဒီယို၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား (television/ TV)ႏွင့္ အထူးသျဖင့္ အင္တာနက္ (internet) တုိ႔သည္ လူထုအား သတင္းႏွင့္ ပညာေပးေရးတြင္ အလြန္ပဓာနက်ေပသည္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမ်ားတြင္ လူထုဆက္ သြယ္ေရးသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အလြန္က်ယ္ျပန္႔စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ရွိ၏။

လူထုသည္လည္း ေကာင္းေသာအေျခခံ ပညာေရး အသင့္အတင့္ရွိေသာေၾကာင့္ ယင္းတုိ႔သည္ သူတို႔၏ ႏိုင္ငံႏွင့္ အျခား ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူမႈေရး၊ စီးပြား ေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္း အေတာ္ အသင့္ သိရွိေပသည္။

သို႔ပါ၍ ထုိလူ႔ အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ေနထုိင္သူမ်ားသည္ ဥပမာ- က်န္းမာေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အေတာ္ပင္ ဗဟုသုတရွိေပသည္။

သို႔ေသာ္ အခ်ဳိ႕ေသာ သုေတသနေတြ႕ရွိ ခ်က္မ်ားအရ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအျမင့္ဆုံးႏုိင္ငံမ်ားမွ လူအခ်ဳိ႕သည္ပင္လွ်င္ တိက်ေသာ အေၾကာင္း အရာအခ်ဳိ႕ (ဥပမာ- စိတ္ က်န္းမာေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေျခခံ ဗဟုသုတ မရွိေၾကာင္း အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုတြင္ ေတြ႕ရွိရ၏။)

ဤတြင္ မီဒီ ယာသည္ပင္လွ်င္ ဘက္လုိက္၍ အခ်ဳိ႕ေသာ လူတစ္စု၊ သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္တု႔ိ၏ အက်ဳိးေက်းဇူးကိုသာ ကုိယ္စားျပဳေၾကာင္း (ဥပမာႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္တြင္) ေတြ႕ရွိရ၏။

ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမ်ားမွ TV အစီအစဥ္တုိ႔တြင္ တန္ဖိုးမဲ့ေသာ ပါရွိခ်က္မ်ား (ဥပမာ- ေၾကာ္ျငာမ်ား)ကို ေတြ႕ရေပသည္။

သို႔ေသာ္ ထုိ႐ုပ္ျမင္သံၾကားအစီ အစဥ္မ်ားတြင္ပင္ အလြန္စိတ္၀င္စား ဖြယ္ေကာင္း၍ အက်ဳိးေက်းဇူးရွိၿပီး အဖုိးတန္ေသာ ဗဟုသုတ ပါ၀င္ေပသည္။

ထုိ႔ျပင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမွ TV အစီအစဥ္တုိ႔ တြင္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ပညာေပးၿပီး အသိဉာဏ္ကို တုိးပြား ေစေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား ပါ၀င္ေပသည္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံတြင္ ျပည္သူ လူထုအတြက္ ကြန္ပ်ဴတာမ်ား အသုံးျပဳ ႏုိင္ျခင္းႏွင့္ လ်င္ျမန္ေသာ အင္တာနက္ ဆက္သြယ္မႈ(internet connectivity) တို႔သည္ အလုိအပ္ဆုံးေသာ အီလက္ ထရြန္းနစ္ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။

World Wide Web (WWW) ႏွင့္ အင္တာနက္သည္ သတင္း၊ အသိပညာႏွင့္ ဗဟုသုတရရွိရန္ အဖုိးတန္ဆုံးေသာ အရင္းအျမစ္ တစ္ခုျဖစ္ေပသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအသီးသီး၊ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံတုိ႔သည္ တစ္ႏုိင္ငံႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံ ယင္းတုိ႔၏ ျပည္သူ လူထုအတြက္ အမ်ားဆုံး ယုံၾကည္စိတ္ခ်၍ (reliable) အျမန္ဆုံးေသာ အင္တာ နက္ဆက္သြယ္မႈရရွိရန္ အၿပိဳင္အဆုိင္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္။

အင္တာနက္မွ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ဳိးစုံ ရရွိႏုိင္သည္။

ဤတြင္ သတိျပဳရန္မွာ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ဗဟုသုတကို အင္တာနက္တြင္ ရွာေဖြရာ၌ မည္သည့္ Websites မ်ားသည္ အမ်ားဆုံး ယုံၾကည္ စိတ္ခ်ရေၾကာင္း (reliable) ႏွင့္ အစစ္ အမွန္ (authentic)အျဖစ္ဆုံးကို ရွာေဖြ သူမွ သိရွိရန္ လိုအပ္ေပသည္။

(ဥပမာ ပညာရွင္တစ္ဦးသည္ မိမိပညာရပ္ႏွင့္ ဆုိင္ေသာ အေၾကာင္းအရာကို ရွာေဖြရာ၌ မည္သည့္ Websites မ်ားသည္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ စိစစ္ႏိုင္ျခင္း လုိအပ္ေပသည္။)

အင္တာနက္တြင္ အျပဳသေဘာမဟုတ္ေသာ အဖ်က္သေဘာေဆာင္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား (ဥပမာ- လိင္ဆုိင္ရာ ညစ္ညမ္းမႈ-Pornography ) ပါရွိေပသည္။

ယင္းကဲ့သုိ႔ေသာအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ႏုိင္ငံအစုိးရမ်ားအေနျဖင့္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕မႈမရွိရန္ ပိတ္ပင္တားဆီးခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ေလ့ရွိ၏။

သို႔ေသာ္ အင္တာနက္သည္ သတင္းအခ်က္ အလက္ႏွင့္ ဗဟုသုတတုိ႔ကုိ တန္ဖုိး မျဖတ္ႏုိင္ေအာင္ ရရွိသည့္ အရင္းအျမစ္ ျဖစ္ေပသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ အမ်ားသိရွိသည့္အတုိင္း ငယ္ရြယ္ေသာ ကေလးသူငယ္မ်ားကိုပင္ အိမ္၊ သို႔မဟုတ္ ေက်ာင္းတြင္ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ သုံးစြဲျခင္းကို ေဆာင္ရြက္သင္ၾကားေပးလ်က္ရွိ၏။

အလုပ္ကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္သုံးစြဲျခင္း အသြင္သဏၭာန္သုိ႔ ေျပာင္းလဲျခင္း(computerization)ႏွင့္ အီလက္ ထရြန္းနစ္ ဆက္သြယ္ေရးပုံစံအားလုံး၊ စက္႐ုပ္ (robots) ႏွင့္ စက္႐ုပ္ပညာ (robotics) အသုံးျပဳျခင္း အပါအ၀င္တုိ႔သည္ အနာဂတ္တြင္ အသစ္ဆန္းဆုံးႏွင့္ အတုိးတက္ဆုံး (cutting edge) ေသာ နည္းမ်ား ျဖစ္ေပမည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဥပမာအားျဖင့္ ယခုပစၥဳပၸန္ကာလႏွင့္ အနာဂတ္တြင္ စစ္တုိက္ခုိက္ေရး၌ပင္ လူသည္ ရန္သူႏွင့္ ထိေတြ႕မႈမရွိဘဲ အီလက္ထရြန္းနစ္နည္းပညာႏွင့္ တုိက္ခုိက္မႈျပဳလုပ္ေနၿပီး ေနာင္တြင္ ယင္းသို႔ပင္ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚသြားေပမည္။

ထုိ႔ျပင္ အီလက္ထရြန္းနစ္ဆက္သြယ္မႈကို ကမၻာတစ္၀န္းလုံးတြင္ အေၾကာင္း ကိစၥအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ေသာ ပညာေရး၊ ကုန္သြယ္စီးပြား ေရးႏွင့္ အထူးသျဖင့္ လူသား ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ား(human services) အတြက္ က်ယ္ျပန္႔ စြာ သုံးစြဲလ်က္ရွိ၏။

သာဓကတစ္ခု အေနျဖင့္ ယခုအခါ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သည္ ကုန္သြယ္ေရး၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ 'e-commerce' ႏွင့္ 'e-health' ဟူ၍ အသုံးျပဳလ်က္ရွိ၏။

က်န္းမာေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေ၀းလံေသာ အရပ္ေဒသမွ ေဆးပညာရွင္မ်ားသည္ ေဆးဘက္ႏွင့္ ကုသမႈဆုိင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားကို ျပည္သူ အတြက္ အီလက္ထရြန္းနစ္ ဆက္သြယ္ေရးျဖစ္ေသာ တယ္လီဖုန္းႏွင့္ လူႏွစ္ဦးထက္ပုိ၍ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးျခင္း၊ ဗီဒီယုိ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ျဖင့္ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးျခင္း တုိ႔ကုိ ျပဳလုပ္ေပးလ်က္ရွိ၏။

သတင္းအခ်က္အလက္၊ ဆက္သြယ္ ေရး၊ ဗဟုသုတႏွင့္ ပညာေရးတုိ႔သည္ အေထြေထြဘ၀ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ ေသာအရာ မ်ားကို အသိဉာဏ္ပညာ ႐ႈေထာင့္မွ သုံးသပ္ျခင္းကို ေပးစြမ္းႏုိင္၏။

ကြ်ႏ္ုပ္တို႔၏ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ အထူးသျဖင့္ အထက္တန္းလႊာမွ လူတို႔ အေနျဖင့္ ပညာႏွင့္ ဗဟုသုတကင္းမဲ့ေနလွ်င္ ျပည္သူ လူထုအတြက္ မ်ားစြာ ထိခိုက္နစ္နာေပမည္။

လူမ်ားအေနျဖင့္ အလြန္ဆင္းရဲႏြမ္းပါးပါက မိမိတုိ႔၏ ရွင္သန္မႈအတြက္ အဓိကလုံးပန္းေနျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္ေနမည္ကို နားလည္ႏုိင္ ပါသည္။

လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ လူလတ္တန္းႏွင့္ အထက္တန္းတုိ႔ကလည္း သူတို႔၏ ဘ၀တစ္သက္တာကို အခ်ိန္ျပည့္၊ သို႔ မဟုတ္ အခ်ိန္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပိုက္ဆံႏွင့္ ႂကြယ္၀မႈရရွိဖို႔ အသုံးျပဳေန ေပမည္။ ထုိ႔ျပင္ ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔အေနျဖင့္ အထူးသျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ လူမႈစီးပြားေရး ေခတ္ေနာက္က် က်န္ခဲ့၏။

ထို႔ေၾကာင့္ အလယ္လတ္တန္း လူတန္းစားသည္ မိမိႏွင့္နီးစပ္ရာသူမ်ား ႏွင့္ စားသုံးမႈ (consumerism) တန္းတူ ျဖစ္ရန္ အဓိက အာ႐ုံစူးစိုက္ေနေပမည္။

ထို႔ျပင္ သတိျပဳသင့္သည့္အခ်က္တစ္ခုမွာ ကြ်ႏ္ု္ပ္တို႔သည္ မိမိတုိ႔၏ ဥစၥာပစၥည္း ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈကို သူတစ္ပါး အထင္ ႀကီးေစ လုိေသာဆႏၵျဖင့္ ျပသျခင္း ျပဳလုပ္တတ္ၾကေပသည္။

တစ္နည္းအားျဖင့္ ဂုဏ္ပကာသနကို အေတာ္ပင္ ဦးစားေပး တတ္ေပသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါျဖစ္ရပ္မ်ားက ဘ၀တြင္ အလြန္အေရးပါ၍ အစစ္အမွန္တန္ဖုိးရွိေသာ အရည္အေသြးမ်ားျဖစ္သည့္ ဗဟုသုတ၊ စစ္မွန္ ေသာ ပညာေရးႏွင့္ အသိဉာဏ္တုိ႔၏ ကိုယ္စား အေရးေပးမႈရရွိေန၏။

သုိ႔ေသာ္ ဤအေျခအေနသည္ ဆက္လက္၍ ျဖစ္ေပၚေနမည္ဆုိပါက လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းပင္ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ဗဟုသုတ ဆုံးပါးမႈ ခံရေပမည္။

ေနာက္ဆုံး၌ လူ၏အေထြေထြႏွင့္ ေန႔စဥ္ဘ၀ ၌ပင္ အသိဉာဏ္၏က႑သည္ ပ်က္စီး ယုိယြင္း၍ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္လုံး ၌ပင္ မလုံေလာက္ ေခါင္းပါးေသာအျဖစ္ သို႔ ေရာက္ရွိႏုိင္၏။

တစ္ဖက္တြင္ ကြ်ႏ္ုပ္ တို႔၏ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသည္ လူမႈေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖုိးမ်ား (social & cultural values) အရ ဗဟုသုတကို ဧကန္မုခ် တန္ဖုိးထား၊ မထား သိရွိဖို႔ လည္း လုိအပ္ေပသည္။

လူ႔ဘ၀ႏွင့္ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ ဆက္စပ္၍ အသိ ဉာဏ္ႏွင့္ ေ၀ဖန္စဥ္းစား ေတြးေခၚႏုိင္ျခင္း စြမ္းရည္၏ တန္ဖုိးကို ေလွ်ာ့ေပါ့၍ မယူဆႏုိင္ေပ။

မိမိလူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ယခုတည္ရွိေနေသာ အေျခအေနကို မိမိႏုိင္ငံမွ အျခားကမၻာအရပ္ရပ္သို႔ ခရီးထြက္သြားပါက ထီးထီးႀကီး သိျမင္ႏုိင္၏။

လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးသည္ ထက္ျမက္ေသာ အသိဉာဏ္၊ ယင္းကို အသုံျပဳတတ္ ျခင္းမရွိဘဲ၊ ဗဟုသုတလည္း ကင္းမဲ့ေနလွ်င္ ထုိပုဂၢိဳလ္သည္ ယခုေခတ္၌ အလြန္ ႀကီးေလးေသာ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ရွိသူျဖစ္မည္။

ဤအေၾကာင္းႏွင့္ဆက္စပ္၍ အေရးႀကီးလွေသာ ေနာက္အေၾကာင္း ရပ္တစ္ခုမွာ ႏုိင္ငံႏွင့္ အစုိးရသည္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ျပည္ပတြင္ ရွိေနေသာ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာရွင္မ်ားႏွင့္ပညာတတ္လူစြမ္းအင္ကို အသုံးခ် ႏုိင္မႈရွိ၊ မရွိဆုိေသာ အေၾကာင္းပင္ျဖစ္၏။

အရွိကိုအရွိအတုိင္း လက္ခံမည္ ဆုိလွ်င္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔တုိင္းျပည္မွ ပညာတတ္ ေသာ စက္မႈလက္မႈသိပၸံပညာ (techincal) ႏွင့္ အသက္ ေမြး၀မ္း ေက်ာင္းပညာဆုိင္ရာ လူစြမ္းအားသည္ လြန္စြာ ဆုတ္ယုတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ သတ္မွတ္စံမ်ားႏွင့္ လုိက္၍ မမီေတာ့ေပ။

ဤခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ ကုိ ျပဳျပင္ရန္ အလြန္ပင္ အေရးႀကီးေပသည္။

ထုိ႔ျပင္ ဦးေႏွာက္ ယုိစီးမႈ (brain drain) ေၾကာင့္ ျပင္ပႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အလြန္မ်ားျပားေသာ စက္မႈလက္မႈ ပညာႏွင့္ အသက္ေမြး၀မ္း ေက်ာင္းမႈ ပညာတတ္ေသာ ျမန္မာ လူစြမ္းအင္ ရွိေန ေပသည္။ ဤႀကီးမားလွေသာ လူစြမ္း အင္ကို တစ္နည္းတစ္ဖုံ အသုံးျပဳႏုိင္ မည္ဆုိပါက ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ႏုိင္ငံကို လ်င္ျမန္ စြာ တုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ျပဳလုပ္ႏုိင္ ေပမည္။

ဤေခတ္အခါ၌ သိပၸံပညာႏွင့္ စပ္ လ်ဥ္းသည့္ တုိးတက္မႈမ်ားသည္ အံ့မခန္း လိလိျဖစ္၏။

မည္သည့္ ဗဟုသုတက႑တြင္ျဖစ္ေစ ဥပမာ- ႐ုပ္ေလာက၊ သုိ႔ မဟုတ္ အသက္ဇီ၀ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တုိးတက္မႈမ်ားမွာ ႀကီးက်ယ္လွ၏။

ယင္းသည္ ေဆးသိပၸံႏွင့္ ဇီ၀ေဗဒသိပၸံမ်ားျဖစ္ေသာ ဥပမာ ေမာ္လီက်ဴးအဆင့္ရွိ ဇီ၀ေဗဒ (molecular biology) ၊ မ်ဳိးပြား ပညာ (genetics)၊ ဇီ၀ဓာတုေဗဒ (bio-chemistry) ႏွင့္ အာ႐ုံနဗ္ေၾကာသိပၸံမ်ား (neurosciences) အစရွိသည္တုိ႔တြင္ ျဖစ္၏။

တစ္ခ်ိန္တစ္ခါက ကြ်ႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ အလြန္အေတြးေခါင္ေသာ စိတ္ကူး၊ စိတ္သန္းျဖင့္ပင္ စိတ္မကူးႏုိင္ေသာ အသစ္ေသာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားသည္ ယခုအခါ သာမန္အျဖစ္သာ ရွိေန၏။

သာဓကအခ်ဳိ႕ျဖစ္ေသာ ထပ္တူ သတၱ၀ါကို သဘာ၀နည္းျဖင့္မဟုတ္ဘဲ မ်ဳိးထုတ္ျခင္း(cloning)၊ တစ္႐ွဴး ကလာပ္စည္းစုကို ဓာတ္ခြဲခန္းတြင္ ေမြးယူျခင္း (tissue culture) ၊ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာ အစိတ္အပုိင္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္အစားထုိးျခင္း၊ ေဆးသိပၸံဆုိင္ရာ ေရာဂါေဖာ္ျခင္း (diagnosis) ႏွင့္ နည္းပညာအေပၚ အေျချပဳသည့္ ကုသမႈမ်ား အစရွိသည့္ မ်ားစြာေသာ သာဓကတုိ႔သည္ စိတ္ကူး ယဥ္အျဖစ္မွ လက္ေတြ႕ ဘ၀အသြင္ သဏၭာန္သို႔ ယခုေျပာင္းလဲသြားၿပီးျဖစ္သည္။

ဥပမာ- မၾကာေသးခင္က ေတြ႕ရွိေသာ မမ်ဳိးဥအိမ္ (ovary) ႏွင့္ ရင္သား ကင္ဆာႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ အႏၲရာယ္ျပဳေသာ BRAC 1မ်ဳိး႐ုိးဗီဇ(gene) ။ ထို႔ျပင္ အာကာသကို စူးစမ္းရွာေဖြျခင္းႏွင့္ အထူးသျဖင့္ ေခတ္သစ္လက္နက္ ကိရိယာႏွင့္ စစ္တုိက္ျခင္း အစ ရွိေသာ ျဖစ္အင္မ်ားမွာ လူသားတုိ႔၏ သာယာ ၀ေျပာေရးအတြက္ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ စုိးရိမ္ဖြယ္အေျခအေနတုိ႔ကို ၫႊန္ျပေန၏။

သဘာ၀မဟုတ္ဘဲ အတုျဖစ္ေသာ ဉာဏ္ (artificial intelligence) ႏွင့္ စက္႐ုပ္ပညာ (robotics) တုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေခတ္သစ္ တုိးတက္မႈမ်ားလည္း အနာဂတ္တြင္ မေတြး၀ံ့ေသာ အေျခအေနမ်ားကို ၫႊန္ျပေန၏။

ထုိ႔ ေၾကာင့္ ယခုအခါ အခ်ဳိ႕ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ စာေရးဆရာမ်ားသည္ နည္းပညာ (technology) ၊ လႊမ္းမုိးေသာ အနာဂတ္ ေဗဒညာရွင္ (futurology) ကို အထူးျပဳ လုိက္စားလ်က္ရွိ၏။

(တစ္နည္းအားျဖင့္ အလယ္အလတ္ႏွင့္ အနာဂတ္ ကာလတြင္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သည္ မည္သို႔ေသာ ဘ၀ႏွင့္ ကမၻာကို ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္သည္ကို မီးေမာင္းထုိးျပေနေပသည္။)

နိဂုံးအေနျဖင့္ ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔ႏုိင္ငံႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၌ ယခုတည္ရိွေနေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ (information)၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ ဗဟုသုတ မလုံေလာက္မႈကုိ ျဖည့္ဆည္းရန္ အေရးတႀကီး လုိအပ္ေနေပသည္။

ဤအေရးႀကီးေသာ လုိအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းရန္ ပညာေရးနစ္တစ္ခုလုံးကို အျမစ္ကစ၍ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္လည္း လိုအပ္သည္။

ထုိ႔ျပင္ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးသည္သာလွ်င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ေပးႏုိင္စြမ္းေၾကာင္း ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ လက္ခံယုံၾကည္ဖုိ႔ လိုေပသည္။

ဤသို႔ျပဳလုပ္ႏုိင္မွသာလွ်င္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ၏ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ကြာဟခ်က္ကို တန္းတူျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေပမည္။

အမွန္အားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ကာလက ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔သည္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားထက္ လူမႈ-စီးပြားေရး ပိုမုိ တုိးတက္ခဲ့ေပသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ နည္းျဖင့္သာလွ်င္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔၏ လူမႈ- စီးပြားေရးအရ မလုံမေလာက္ျဖစ္ေနေသာ လူအမ်ားစုကို ျမႇင့္တင္ႏုိင္ေပမည္။

လူလတ္တန္းႏွင့္ အဆင့္ပုိမုိျမင့္ ေသာ လူတန္းစားမ်ားက ပုိက္ဆံေၾကး ေငြႏွင့္ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈကိုသာ မည္သည့္နည္းျဖင့္မဆုိ ရရွိေအာင္သာ အာ႐ုံစူးစုိက္ေနမည္ဆုိပါက ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔၏ ဆင္းရဲသူ၊ ဆင္းရဲသားမ်ားအား မည္သို႔ မွ် မျမႇင့္တင္ေပးႏုိင္ေပ။

ထို႔ျပင္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔၏ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ႏုိင္ငံ၏ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။

မည္သည့္လမ္းကိုလုိက္၍ ေရွ႕သို႔ သြားမည့္လမ္းစဥ္ကို ေရြးခ်ယ္မည္ဆုိသည္မွာ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔၏ တာ၀န္သာ လုံးလုံး လ်ားလ်ား ျဖစ္ေပသည္။

ေဆာင္းပါးရွင္ ေဒါက္တာညီ၀င္းမွန္သည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စိတ္ပညာဌာနမွ အၿငိမ္းစား တြဲဖက္ပါေမာကၡတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ကုခန္းစိတ္ပညာရွင္ (Clinical Psychlogist)တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
ယခုေဆာင္းပါးသည္ ႏိုင္ငံႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ သတင္းအခ်က္အလက္၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ ဗဟုသုတ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကုိ ဦးတည္ထားၿပီး ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတိုးတက္ေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္ တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။

ွ

http://myanmar.mmtimes.com/2012/article/556/arti03.html မွ ...