Tuesday, April 21, 2015

ခါးေအာက္ပုုိင္း နာက်င္ကိုုက္ခဲျခင္း (သိုု႔မဟုုတ္) Low Back Pain


ခါး ေအာက္ပိုင္း နာတာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ေၾကာင့္ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အျဖစ္လည္း မ်ားၾကပါတယ္။ ဘာမွန္းမသိလို႔ခါးနာတာ ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈမိတာလည္း ရွိတတ္သလို အစိုးရိမ္လြန္ ေနရတာလည္း ရွိတတ္ၾကတာမို႔ ခါးနာရတဲ့အေၾကာင္း ရင္းေလးေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။
ဘာေၾကာင့္ ခါးေအာက္ပိုင္း Low Back Pain ရတတ္ တာလဲ။

ခါးမွာပါဝင္တဲ့ ခါးဆစ္႐ိုးေတြတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ကို Intervertebral Disk ေခၚ ဒစ္စ္ျပားေလးေတြလို အ႐ိုးႏုျပား မာမာေလးေတြက ျခားေပးထားပါတယ္။ ခါး ေအာက္နားမွာရွိတဲ့ Intervertebral Disk ေတြကို ေတာ့ Lumbar Disk လို႔လည္းေခၚပါတယ္။
ေျမဆြဲ အား Gravity ကိုဆန္႔က်င္ၿပီး ေၾကာ႐ိုးမႀကီး တည့္မတ္ ေစဖို႔ကိုေတာ့ ပတ္ပတ္လည္က ၾကြက္သားေတြနဲ႕အရြတ္ ေတြကေထာက္ကူေပးထားၿပီး ေက်ာ႐ိုးမႀကီးရဲ႕ခါးဆစ္ ပိုင္းေလးေတြရဲ႕ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္ဆီအေပါက္ေလးေတြ ကေန အာ႐ုံေၾကာမွ်င္ေလးေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္ရွိၿပီး ဦးေႏွာက္နဲ႔ဆက္သြားပါတယ္။
ခါးဆစ္႐ိုးေတြရဲ႕အလယ္ မွာေတာ့ အေခါင္းေပါက္က်ယ္တစ္ခုရွိၿပီး ဦးေႏွာက္နဲ႔ ဆက္တဲ့ အာ႐ုံေၾကာမႀကီး တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Spinal Cord ကို ေတြ႕ရမွာပါ။ ခါးေအာက္ပိုင္းရဲ႕ ေရွ႕ပိုင္းပတ္ဝန္းက်င္ မွာေတာ့ အတြင္းကလီစာေတြ( Visceral Organs) ရွိ မွာျဖစ္ၿပီး ခါးနာရျခင္းအေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာထည့္ သြင္း စဥ္းစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။
(၁) LumbarDisk ေရာဂါျဖစ္ေနတာ (သို႔မဟုတ္) ခါး ေအာက္ပိုင္းရွိ အ႐ိုးႏုျပားမာမာ Inter-vertebral Disk ျပားေလးမ်ားပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ ေရာဂါျဖစ္ေနတာဟာ Low-back pain ျဖစ္တာရဲ႕ အျဖစ္မ်ားရတဲ့အေၾကာင္းရင္း တစ္ခုထဲမွာပါပါတယ္။ Disk ျပားမေကာင္းလို႔ အာ႐ုံ ေၾကာေတြ Nerve Roots ေတြပါ နာတာရွည္ဖိခံေနရ ၿပီးခါးနာတာမ်ဳိးျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေတာ္ေတာ္ေရာဂါ ဆိုးရင္ေတာ့ disk ျပားပါကြၽံထြက္ၿပီး အာ႐ုံေၾကာမႀကီး (SpinalCord)ကိုပါ ဖိတာမို႔ ဆီးသြားတာ၊ ဝမ္းသြားတာ ကိုပါ အေႏွာင့္ အယွက္ျဖစ္ႏုိင္ၿပီး Cauda Equina Syndrome ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလို Disk Herniation ေခၚ ဒစ္စ္ျပားကြၽံထြက္ရင္ေတာ့ အေရးေပၚခြဲစိတ္ရဖို႔လိုအပ္ ႏိုင္ပါတယ္။
(၂) ခါးေအာက္ပိုင္းမွာ Spinal Cord ျဖတ္သန္းရတဲ့ ခါးဆစ္႐ိုးေလးေတြရဲ႕ အလယ္အေခါင္းေပါက္လမ္း ေၾကာင္း (Spinal Canal) က်ဥ္းေနတာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါ တယ္။ Spinal Steno-sis (စပိုင္နယ္စတီႏိုးစစ္စ္) လို႔ ေခၚပါတယ္။
ဒီလိုလမ္းေၾကာင္းက်ဥ္းက်ဥ္းမွာ ျဖတ္ရ တဲ့ Spinal Cord ဟာ ဖိခံရသလိုျဖစ္တာမို႔ လကၡဏာ အေနနဲ႔ ခါးေအာက္ပိုင္းႏွင့္တင္ပါး၊ ေျခေထာက္ေတြ မွာနာက်င္ကိုက္ခဲမႈျဖစ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ရာမွာ မတ္တတ္ ရပ္ရာမွာ ေကာင္းေကာင္းမရပ္ႏိုင္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ထိုင္ေနရင္ေတာ့ သက္သာတတ္ပါတယ္။ ေမြးရာပါ Spinal Steno sis ျဖစ္တာလည္း ရွိတတ္ေပမယ့္ ေနာက္ ပိုင္းမွလမ္းေၾကာင္းက်ဥ္းလာတတ္တာ ရာခိုင္ႏႈန္းပိုမ်ား ပါတယ္။
(၃) ခါးနာရတာဟာ ဒဏ္တစ္ခုခုျဖစ္တာ Low back Strain or Trauma ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ အေလးအပင္မလိုက္တာမ်ဳိး၊ ခါးကိုတစ္ ခုခုနဲ႔ေဆာင့္မိလိုက္တာမ်ဳိးေၾကာင့္ ေနာက္မွခါးနာေန တတ္ပါတယ္။
ဒဏ္ရာမဆိုးရင္ေတာ့ နာတာရွည္ ခါး နာေနတာမ်ဳိးမျဖစ္ဘဲ အခ်ိန္အတုိင္းအတာ တစ္ခုေရာက္ ရင္ ျပန္ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ဒဏ္ ရာေၾကာင့္ ေအာက္ပိုင္းခါးဆစ္အစိတ္အပိုင္းေလးေတြ က်ဳိးသြားမယ္၊ မက်ဳိးရင္လည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ေၾကာင့္ ခါးဆစ္ေလးေတြကိုၾကာရွည္ဖိမိေနမယ္ဆိုရင္ ေတာ့ ခါးနာ႐ုံသာမကဘဲ တျခားအာ႐ုံေၾကာေတြကို ပါထိခိုက္တာမို႔ သက္ဆိုင္ရာ ထိခိုက္ခံရတဲ့အာ႐ုံေၾကာ ရဲ႕လကၡဏာေတြကိုပါ ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအ႐ိုး က်ဳိးတတ္တာဟာ အ႐ိုးပြေရာဂါရွိသူေတြ၊ အသက္ႀကီး သူေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။
(၄) ခါးေအာက္ပိုင္း အ႐ိုးအဆစ္ေရာင္ရမ္းတဲ့ ဥ်အနသေမ-အ့မငအင် မွာလည္း ခါးေအာက္ပိုင္းေတြ နာတတ္ပါတယ္။ ခါးဆစ္႐ိုးသာမကဘဲ တျခားအ႐ိုးအဆစ္ေတြပါေရာင္ ရမ္းကိုက္ခဲတတ္ၿပီး နာတတ္ပါတယ္။
(၅) ခါး႐ိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္း ေခၚ Osteoarthritis ဟာလည္း ရံဖန္ရံခါမွာ ခါးကိုက္တတ္ေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ လကၡဏာမျပဘဲရွိတတ္ပါတယ္။ အ သက္ႀကီးလာတာနဲ႔အမွ် ပိုျဖစ္တတ္မွာျဖစ္ၿပီး အ႐ိုးအ တက္ေလးေတြ ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ အာ႐ုံေၾကာေတြရဲ႕ ပံု မွန္ျဖတ္သန္းမႈအလုပ္လုပ္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ ေစႏိုင္ပါတယ္။
(၆) ကင္ဆာေရာဂါတစ္ခုခုကေန ခါး႐ိုးကိုပ်ံ႕ႏွံ႔ၿပီး ခါး နာေနတတ္ပါတယ္။ နားလည္းမေပ်ာက္၊ လႈပ္ရွားလည္းမေပ်ာက္တဲ့ ခါးနာတာ မ်ဳိးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကင္ဆာဆဲလ္ ေတြဟာ အ႐ိုးကိုျပန္႔ၿပီး ဒုကၡေပးတတ္ တာပါ။ Metastasis ျဖစ္တယ္လို႔ေခၚ ပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ဆီးက်ိတ္ ကင္ဆာျဖစ္ရာကေန ေနာက္ပိုင္းမွာ ခါးေအာက္ပိုင္း ေတြ ကိုက္လာတတ္တာမ်ဳိးပါ။
(၇) ကိုယ္ခံအားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အ႐ိုးအဆစ္ေရာင္ေရာ ဂါတစ္ခုခု (Immune Disorders) ရွိေနတတ္တဲ့သူေတြ မွာလည္းခါးနာတတ္ပါတယ္။
ေရာဂါအမ်ဳိးအစားအ လိုက္ ခါးကိုက္႐ုံတင္မကဘဲ တျခားအ႐ိုးအဆစ္ေတြကို ပါထိခိုက္တတ္ၿပီး လကၡဏာေတြ မတူညီတတ္ပါဘူး။ ဥပမာအားျဖင့္ အသက္ ၄ဝထက္ငယ္သူ ေယာက်္ား ေလးေတြမွာျဖစ္တတ္ၿပီး ခါးဆစ္႐ိုးေတြေတာင့္ၿပီးဆက္ သြားတတ္တဲ့ Ankylosing Spond-ylitisမွာဆိုရင္ ညဘက္ခါးနာတတ္တာ (Nocturnal Back Pain)၊ မနက္ဘက္ဆိုရင္ ခါးႀကီးေတာင့္ေနတတ္တာ (Morning Stiffness)ျဖစ္ၿပီး နားလိုက္ရင္ ပိုဆိုးေနတတ္ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းေလးလုပ္ၿပီး ေသြးေႏြးသြားမွ သက္သာလာ တတ္ပါတယ္။
(၈) အ႐ိုးပြရာကေနလည္း ခါးနာတတ္ပါတယ္။ Osteoporosis လို႔ေခၚၿပီး အ႐ိုးရဲ႕သိပ္သည္းက်စ္လ်စ္မႈ Bone Mineral Density ေတြ က်ဆင္းနည္းပါးလာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအ႐ိုးပြရတာဟာ အသက္ႀကီးလို႔ ေဟာ္ မုန္းအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္လည္းျဖစ္တတ္ေပမယ့္ တ ျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အ႐ိုး အတြက္ ကယ္လ္ဆီယမ္ဓာတ္ ပံုမွန္လည္ပတ္ဖို႔အေရး ပါတဲ့ ပါရာသိုင္း႐ြိဳက္ေဟာ္မုန္း ဓာတ္ေတြ ပံုမွန္မဟုတ္ ေတာ့တဲ့ Hyperthyroidism ေရာဂါေၾကာင့္ အ ႐ိုးပြလာတတ္သလို စတီး႐ြိဳက္ပါတဲ့ေဆးေတြကို ေရ ရွည္သံုးစြဲေနရသူေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈနည္းပါးသူေတြ (ဥပမာ ဘီးတပ္ကုလားထုိင္ကိုအားကိုးေနရသူမ်ား)နဲ႔ အသက္ ႀကီးသူေတြမွာ အ႐ိုးပြတယ္ဆုိတာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
လႈပ္လႈပ္ရွားရွားလုပ္လိုက္ရင္ ခါးနာေနတတ္ပါတယ္။ ခါးေအာက္ပိုင္းသာမကဘဲ ခါးအထက္ပိုင္းကိုလည္း ထိခိုက္တတ္ပါတယ္။ ဆိုးဆိုးရြားရြား အ႐ိုးပြရင္ေတာ့ အ႐ိုးက်ိဳးလြယ္တာမို႔ အင္မတန္ဂ႐ုစိုက္သင့္ပါတယ္။
(၉) ဝမ္းတြင္းကလီစာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေရာဂါတစ္ခုခု၊ ေရာဂါ မဟုတ္လည္း အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ျဖစ္ရင္လည္း ခါးနာ၊ ခါးကိုက္တတ္ပါတယ္။
မူလေရာဂါျဖစ္တဲ့ေနရာ နဲ႔ ခါးတစ္ဝိုက္အာ႐ုံေၾကာဆက္စပ္ေနမႈေၾကာင့္ Refer Pain လို႔သာေခၚေလ့ရွိပါတယ္။ ခါး႐ိုးဆစ္ေရာဂါ တစ္ခုခုေၾကာင့္ ရတာမဟုတ္တာမို႔ ခါးလႈပ္ရွားမႈမွာေတာ့ အခက္အခဲမရွိဘဲ လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ နာတာ၊ ကိုက္တာ မရွိတတ္ပါဘူး။ ဥပမာဆိုရရင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားဓမၼတာ လာစဥ္မွာ ခါးကိုက္တတ္ပါတယ္။ ေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္ တယ္လို႔ ေျပာလို႔မရႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ Refer pain ရတတ္တဲ့ ကလီစာေရာဂါေတြ အမ်ားအျပားလည္းရွိပါ တယ္။ သားအိမ္မေကာင္းတာ၊ သည္းေျခအိတ္မေကာင္း တာ၊ ဆီးက်ိတ္ေရာင္တာ၊ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းတာ အစရွိတဲ့ေရာဂါေတြမွာ ခါးကိုက္တတ္ပါတယ္။
ခါးကိုက္တာကို ဘယ္လိုကုသသင့္ သလဲ အသက္ႀကီး လာတာနဲ႔ အမွ် ခါးကိုက္တဲ့ေဝ ဒနာဟာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။
အျဖစ္မ်ားသေလာက္ ထိေရာက္စြာကုသႏုိင္ဖို႔လည္း ခက္ခဲတတ္ပါတယ္။
ခါးကိုက္တဲ့လူနာေတာ္ေတာ္မ်ား မ်ားဟာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ ေဆးကိုသာအားကိုးတတ္ၾကၿပီး ေရာဂါရွာေဖြေရး၊ စစ္ ေဆးေရးပိုင္းမွာေႏွာင့္ေႏွးတတ္ၾကတာမို႔ ေရာဂါႀကီး ႀကီးမားမားျဖစ္ေနရင္ေတာင္ မသိလိုက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုမျဖစ္ရေအာင္လို႔ ခါးကိုက္တာကို နားလည္တတ္ ကြၽမ္းသူဆရာဝန္နဲ႔ အခ်ိန္မီျပသဖို႔ တိုက္တြန္းသင့္ပါတယ္။
ေရာဂါရာဇဝင္၊ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့အ႐ိုးအဆစ္ေနရာေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ လကၡဏာေတြေပၚမွာမူတည္ၿပီး လိုအပ္ ရင္လိုအပ္သလို ႐ိုး႐ိုး အ႐ိုး ဓာတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္မယ္၊ ေသြး စစ္ၾကည့္မယ္၊ ဒါနဲ႔မွ အေျဖမေပၚႏိုင္ေသးရင္ ပိုၿပီးအ ႐ိုးအဆစ္ေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျမင္ရတဲ့ ဓာတ္မွန္ ေတြနဲ႔ ႐ိုက္ၾကည့္ရတတ္ပါတယ္။
အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ားကို ေသာက္ ေဆး သို႔မဟုတ္ လိမ္းေဆးအေနနဲ႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး မ်ားကိုခ်ိန္ဆၾကည့္ၿပီး ဆရာဝန္ကလိုုအပ္သလိုၫႊန္ၾကား မွာျဖစ္ပါတယ္။ လိုအပ္ရင္လိုအပ္သလို သက္ဆိုင္ရာ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကိုလည္း ျပဳလုပ္ရတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္ကေတာ့ အေၾကာင္းရင္း ခိုင္ခိုင္လံုလံုမရွိရင္ ေတာ့ ခါးကိုက္လို႔ဆိုၿပီး အိပ္ယာထဲမွာ ရက္ေပါင္းမ်ား စြာၾကာ ရွည္လဲေလ်ာင္းမေနသင့္ပါဘူး။ နာတာရွည္ခါး ကိုက္ေရာဂါသည္ေတြ အတြက္ဆိုရင္ သက္သာတာ ပို ၿပီး ေႏွာင့္ေႏွးတတ္ပါတယ္။
ယခုေခတ္စားေနတဲ့ကုထံုး ေတြကေတာ့ အပ္စိုက္ကုသျခင္း (Acupuncture) နဲ႔ ႏွိပ္နယ္ေပးျခင္း (Massage) ေတြျဖစ္ေပမယ့္ ဒီကုထံုး ေတြဟာ အမွန္တကယ္ အက်ဳိးရွိ၊ မရွိစာတမ္းအေထာက္ အထားေတြသိပ္မျပႏုိင္ၾကေသးပါဘူးလို႔ပဲ ျပန္လည္မွ် ေဝရင္း စာေရးသူေဆာင္းပါးလည္းရွည္ၿပီမို႔ ဒီမွာပဲ နိဂံုး ခ်ဳပ္လုုိက္ပါတယ္။
အားလံုးပဲ က်န္းမာရႊင္လန္းၾကပါေစ။

- ေနျခည္၊ ေဆး (၁) ။
References;
Walker et al. (2014). Davidson’s Principles & Practice of Medicine. 22nd edn. China: Elsevier. Longo et al. (2013). Harrison’s Manual of Medicine. 18th edn. McGraw-Hill.
Kumar and Clarks. (2012). Clinical Medicine. 8th edn. Spain: Elsevier. Deyoç R.A and Wein-steinç J.N. (2001). “Low Back Pain”, The New England. Journal of Medicine, 344(5)
‪#‎TheFlowerNews‬
|───────────Yangon Media Group ──────────|
www.facebook.com/YangonMediaGroup
www.yangonmedia.com
|───────────Yangon Media Group ──────────|

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...