Tuesday, April 14, 2015

“အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသအတြင္း ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္ ျမန္မာႏိုင္ငံ”

 

 တရုတ္ႏိုင္ငံ၏တိုးတက္လာမွု၊ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၏ႀကီးထြားလာမွု၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ ျပန္လည္ႏိုးထလာမွုေတြေၾကာင့္ အျခားေဒသေတြထက္စာလ်ွင္ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ ေဒသဟာ ႏိုင္ငံတကာေရးရာမွာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးပါတဲ့ေဒသတစ္ခု ျဖစ္လာပါၿပီ။ စစ္ေအးကာလအတြင္း ဆယ္စုႏွစ္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတာ့ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသကို အေမရိကန္တို႔ လႊမ္းမိုးထားခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္  ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ၿဗိတိသွ်တို႔ စူးအက္ အေရွ႕ေဒသေတြကေန ဆုတ္ခြာၿပီးခ်ိန္ေလာက္က ျဖစ္ပါတယ္။
ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာေအာင္လစ္လ်ဴရွဳထားၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ အာရံုစူးစိုက္မွု ဗဟိုခ်က္ဟာ အေနာက္ဘက္ကေန  အေရွ႕ဘက္ကို ေရြ႕လ်ားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသဟာ ကမၻာတစ္ဝွမ္းက မူဝါဒဆိုင္ရာအဆံုးအျဖတ္ေပးသူေတြရဲ႕ အာရံုက်ရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီေဒသဟာ ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕ ထက္ဝက္နီးပါးေလာက္ ေနထိုင္တဲ့ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ သယံဇာတေတြေပါၾကြယ္ဝတဲ့ေနရာျဖစ္ၿပီး၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္နဲ႕ ကာဗြန္ျဒပ္ေပါင္းေတြ ထြက္ရွိတဲ့ေနရာလည္းျဖစ္တယ္။ ထို႕အျပင္ ဒီေဒသမွာ ကမၻာ့စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး နဲ႕ စက္မွု အင္အားႀကီးပါဝါေတြရဲ႕ ကူးလူးဆက္ဆံရာ မရွိမျဖစ္အေရးပါတဲ့ ပင္လယ္လမ္းေၾကာင္းတည္ရွိရာလည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ အင္းအားႀကီးပါဝါေတြနဲ႕ အင္းအားႀကီးမားလာေနတဲ့ပါဝါေတြရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ၿပိဳင္ဆိုင္မွုၾကားမွာ အဓိကက်တဲ့ ဇာတ္ခံုတစ္ခုျဖစ္လာပါတယ္။ မည္သို႔ဆိုေစကာမူ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသဟာ မလံုျခံဳမွု၊ မဟာဗ်ဴဟာမတည္ၿငိမ္မွုေတြနဲ႕ ေနရာတစ္ခုပါ။ နယ္စပ္ျပႆနာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္လွုပ္ရွားမွုေတြ၊ ေရပိုင္နက္အျငင္းပြားမွုေတြ စတဲ့ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ေပါက္ကြဲလုနီးပါးအေျခအေနေတြနဲ႕ျပည့္နွက္ေနပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြနဲ႕ ဝရုန္းသုန္းကားျဖစ္မွုေတြရဲ႕ အဓိကေနရာေဒသတစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ 

အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ (Look East) နဲ႕ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ေမွ်ာ္ဝါဒ (Go West) တို႔ဆံုရာေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံက သူ႕ရဲ႕အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ (Look East) ကို ၁၉၉၀ အေစာပိုင္းႏွစ္မ်ားထဲက လက္ကိုင္ျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမူဝါဒဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ လံုျခံဳေရးနဲ႕ သူ႕ရဲ႕ ေဒသတြင္းပါဝါကို အားျဖည့္ဖို႕အတြက္လိုအပ္တဲ့ အေရွ႕ဘက္နဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြနဲ႕ စီးပြားေရး၊ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ဆက္ဆံေရးတို႕ကို ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ိအတြက္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမူဝါဒကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာရာစီမရာရို (P.V. Narasimha Rao) ကအတည္ျပဳေပးခဲ့ၿပီး ေနာက္တက္လာတဲ့အစိုးရအဆက္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းက်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ အိႏၵိယႏိုင္ငံဟာ အိႏၵိယသမုဒၵရာထဲမွာရွိတဲ့ သူရဲ႕ လက္ရွိေရတပ္နဲ႕ ေလတပ္စြမ္းအားေတြကို ျမွင့္တင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ (Tri-service Andaman & Nicobar Command) ကိုတည္ေဆာက္ၿပီးအားျဖည့္ခဲ့တယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြေၾကာင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ အိႏၵိယသမုဒၵရာဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံပိုင္မဟုတ္ဘူးလို႕ေဝဖန္ခဲ့တယ္။

  တရုတ္ႏိုင္ငံကလည္း ၁၉၉၀ အေစာပိုင္းႏွစ္မ်ားကစလို႕ အိႏၵိယသမုဒၵရာထဲမွာ အက်ိဳးစီးပြားျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မွုေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္းက ေဒသတြင္းႏိုင္ငံတစ္ခ်ိဳ႕အေပၚမွာ တိုးတက္လႊမ္းမိုးလာႏိုင္မွု ရုပ္လံုးေပၚလာျခင္းဟာ အေမရိကန္နဲ႕ အျခားေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြကို အထိတ္တလန္႕ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံက လံုျခံဳေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ့ ဆန္းစစ္သူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ေတြၾကားမွာ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ တရုတ္ေရတပ္ရဲ႕သရုပ္သကန္ကို “String of Pearls” “ပုလဲပုတီးကုံုး” မဟာဗ်ဴဟာ ရယ္လို႔ ေဝါဟာရတီထြင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကလည္း ၂၁ ရာစုအလည္ေလာက္မွာ “two-ocean maritime power” ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ပစိဖိတ္နဲ႕ အိႏၵိယသမုဒၵရာႏွစ္ခုလံုးကို လႊမ္းမိုးဖို႔ သူ႕နည္းသူ႕ဟန္နဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ အေနာက္ေမွ်ာ္ဝါဒ “Go West” လို႕တံဆိပ္ကပ္ထားတဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီပလိုေမစီ မဏာမေျခလွမ္းဟာ “a belt and a road” တည္ေဆာက္ဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။ “Silk Road Economic Belt” နဲ႕ ၂၁ ရာစုရဲ႕ “Martime Silk Road” ကိုရည္ညႊန္းတာျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ ရွီဂ်င္းဖိန္ (Xi Jinping) ကေတာ့ “Belt” နဲ႕ “Road” ဟာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အက်ိဳးရွိေစမယ့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွု “win-win” ကိုဦးတည္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ၾကည့္ရတာေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ေမွ်ာ္ဝါဒမွာ သူႏိုင္ငံအတြက္ ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးအရစိုးရိမ္ပူပန္မွုေတြ၊ ေဒသတြင္းလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာၿခိမ္းေျခာက္မွုေတြက အဓိက ေမာင္းႏွင္အားေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ဝါဒလို ကိစၥမ်ိဳးေတြကို ဆိုလိုတာပါ။ သမၼတ ရွီဂ်င္းဖိန္ (Xi Jinping) က Maritime Silk Road (MSR) အယူအဆကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ၊ အင္ဒိုနီးရွားလႊတ္ေတာ္မွာ ပထမဆံုးထုတ္ေဖာ္ေျပာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွဟာ အေရးႀကီးတဲ့အခန္းက႑မွာ သိသိသာသာကို ပါဝင္ေနပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္း (ASEAN) သည္ MSR အတြက္ အဓိက ေသာ့ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ယထာဘူတက်က်ေျပာႏိုင္တာက ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္က အားၿပိဳင္မွုေတြဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ MSR အေကာင္အထည္ေဖာ္မွုအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္ေစပါတယ္။


အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသကို စိတ္ဝင္စားေၾကာင္းျပတဲ့ ေနာက္ႏိုင္ငံတစ္ခုကေတာ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇိုအာေဘး (Shinzo Abe) ရဲ႕ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွခရီးစဥ္မွာ ဒီေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ ဂ်ပန္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အက်ိဳးစီးပြားကို ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၈ ရက္၊ ဂ်ာကာတာ မွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အာေဘးက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ သံခင္းတမန္ခင္း မူအသစ္ ၅ ခ်က္ “The Bounty of the Open Seas: Five New Principles for Japanese Diplomacy” ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူ႕မိန္႕ခြန္းမွာ ပထမအခ်က္ကေတာ့ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာနဲ႕ အိႏၵိယသမုဒၵရာ ဆံုရာေဒသမွာ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ၊ ေရးသား၊ ေျပာဆိုခြင့္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားေတြရရွိၿပီးျဖစ္တဲ့ ဒီကမၻာလံုးဆိုင္ရာတန္ဖိုးေတြဟာ အျပည့္ဝဆံုး ပြင့္လန္းေနရပါမယ္။ ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႕ကေတာ့ အားလံုးအတြက္အေရးႀကီးတဲ့ ဒီပင္လယ္ျပင္ေတြမွာ အင္အားနဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္တာ မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒေတြ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕အတြက္ ေသခ်ာေရရာဖို႕ျဖစ္တယ္။ ဒီ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွစ္ခုနဲ႕ ဆက္စပ္ၿပီး အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ အင္အာခ်ိန္ခြင္လွ်ာျပန္လည္ထိန္းညွိမွုကို စိတ္ပါလက္ပါ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ တတိယအခ်က္အေနနဲ႕ ဂ်ပန္သံခင္းတမန္ခင္းရဲ႕အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ လြတ္လပ္ၿပီး ပြင့္လင္းတဲ့ စီးပြားေရး အျပန္အလွန္ဆက္ႏြယ္မွုကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်ႏု္ပ္တို႕ရဲ႕ႏိုင္ငံတစ္ခုခ်င္းရဲ႕ အမ်ိဳးသားစီးပြားေရးကို ပိုမိုရင္းရင္းႏွီးႏွီးေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ ကုန္သြယ္မွု၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွု၊ လူထုနဲ႕ ကုန္ပစၥည္းေတြကေနတဆင့္ ခ်ိတ္ဆက္မွုကြန္ရက္ရဲ႕စြမ္းအားကို ပိုၿပီးေသခ်ာေအာင္လုပ္ရပါမယ္။ အာရွနဲ႕ ဆက္သြယ္မွုကို ပိုမိုတိုးတက္ေစဖို႕ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွုေတြြကေတာ့ မဲေခါင္ေဒသမွာ ခုလက္ရွိ ၎ေဒသအတြက္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမွုကိုစတင္ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ေတာင္ဘက္စီးပြားေရးစၾကၤန္ “ Southern Economic Corridor” တည္ေဆာက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ စတုတၳကြ်န္ေတာ္ေဆာင္ရြက္မယ့္အခ်က္ကေတာ့ ဒီေဒသမွာရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုနဲ႕ ဂ်ပန္လူထုၾကားထဲမွာ အၿမဲတမ္းအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ ယဥ္ေက်းမွုအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ယွက္ႏြယ္ႏွီးေႏွာမွုကို ေဆာာင္ၾကဥ္းဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ပဥၥမေနာက္ဆံုးအခ်က္အေနနဲ႕ကေတာ့ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕အနာဂတ္ကိုဆက္ခံမယ့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ဖလွယ္မွုကို ျမွင့္တင္ေပးဖို႕ပဲျဖစ္ပါတယ္” လို႕ သူကဆိုပါတယ္။


ပထဝီဝင္အေနအထားအရေတာ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွကြ်န္းဆြယ္ဟာ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာနဲ႕ အိႏိၵယသမုဒၵရာကို ဆက္သြယ္ေပးထားတဲ့ ေပါင္းကူးတံတားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း မၾကာေသးမီကပညာရပ္ဆိုင္ရာေလ့လာခ်က္ေတြမွာ အင္ဒုိ-ပစိဖိတ္ေဒသထဲက အေရွ႕ေတာင္အာရွကြ်န္းဆြယ္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အဓိကအခ်က္အျခာျဖစ္မွုကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသဟာ အျခားအေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်ိဳ႕ကိုလည္း ဆုတ္ကိုင္ထားပါေသးတယ္။ ထင္ရွားတဲ့တစ္ခုကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ္မွုနဲ႕ စြမ္းအင္ေထာက္ပံ့မွုကို ေႏွာင့္ယွက္ႏိုင္တဲ့ မလက္ကာေရလက္ၾကား (Malacca Strait) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသကိစၥရပ္မွာ အေရွ့ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္း (ASEAN) ဟာ ေဒသတြင္း အဖြဲ႕အစည္းေတြတည္ေထာင္ျခင္းနဲ႕ ေဒသတြင္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွုကို ကူညီပံ့ပိုးတဲ့ စီမံခ်က္ေတြကေနတဆင့္ ေဒသတြင္း မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ေသခ်ာေရရာမွုကို အားေပးကူညီတဲ့ေနရာမွာ တက္ၾကြစြာပါဝင္ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသရဲ႕ လံုျခံဳေရးနဲ႕ တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ စိုးရိမ္မွုေတြက်ယ္ျပန္႕လာတာနဲ႕အမွ်၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္း (ASEAN) အေနနဲ႕လည္း အင္အားႀကီးပါဝါေတြရဲ႕ေဒသတြင္း ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပထဝီအေနအထားအတြက္ ၿပိဳင္ဆိုင္မွုေတြမွာ တက္ၾကြတဲ့အဓိကဇာတ္ေကာင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ပထဝီအေနအထားအရ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ အေနာက္ဖက္စြန္းမွာတည္ရွိၿပီး ေတာင္အာရွ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႕၊ အေရွ႕အာရွေဒသေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ခိုင္မာေတာင့္တင္းတဲ့ ပင္လယ္ျပင္စိုးမိုးေရးစီမံခ်က္နဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာသာ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာမယ္ဆိုရင္ နတ္ျမစ္ဝကေန ဘုရင့္ေနာင္အငူအထိ က်ယ္ျပန္တဲ့ (၂၂၂၈) ကီလိုမီတာရွည္လ်ားတဲ့ ကမ္းရိုးတန္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေဒသတြင္း “maritime power” ကိုေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္းက ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္နဲ႕ ေျမထဲပင္လယ္တို႔ရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္မွာ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသမွာ အဓိကအခန္းက႑ကေန ပါဝင္ကစားဖို႔အတြက္ ေနရာေကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ သီးသန္႕စီးပြားေရးဇုန္ေတြပါဝင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေျမေပၚေျမေအာက္သယံဇာတေတြနဲ႕ ပထဝီတည္ေနရာဟာ ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ဆံုခ်က္ျဖစ္လာမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အဖိုးတန္ပိုင္ဆိုင္မွုေတြ၊ အရည္အေသြးေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။


ဇဘစ္နရီး ဘရင္န္ဇ္စကီ (Zbigniew Brzezinski) ရဲ႕ အယူအဆကိုယူၿပီး “မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပထဝီဇာတ္ေကာင္” (Geostrategic Player) နဲ႕ “ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္” (Geographical Pivot) တို႕ရဲ႕ အႏွစ္သာရကို ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ ဘရင္ဇ္စကီ ရဲ႕ အလိုအရကေတာ့ “မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပထဝီဇာတ္ေကာင္” ဆိုတာ ပါဝါကိုကိုင္တြယ္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္နဲ႕ အမ်ိဳးသားစိတ္ဆႏၵလည္းရွိၿပီး တျခား ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေရးကိစၥေတြကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႕အတြက္ သူရဲ႕နယ္နမိတ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏိုင္မွုရွိတဲ့ ဇာတ္ေကာင္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔မွာ ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးအရ မတည္ၿငိမ္မွု အလားအလာ ပင္ကိုယ္ဗီဇေတာ့ရွိတယ္လို႕  သူကဆိုပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ “မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပထဝီဇာတ္ေကာင္” လို႕ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ႏိုင္ငံေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သူတို႔ထဲက ထင္ရွားတဲ့တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ အေမရိကန္၊ ရုရွား၊ တရုတ္နဲ႕ အိႏၵိယ တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ “ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္”  ဆိုတာကေတာ့ ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕အေရးပါမွုက သူတို႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ စတင္လွုံေဆာ္မွုနဲ႕ပါဝါကေနၿပီး ဆင္းသက္လာတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အကဲဆတ္တဲ့ တည္ေနရာ နဲ႕ သူတို႕ရဲ႕အားနည္းခ်က္ ေတြကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပထဝီဇာတ္ေကာင္ေတြရဲ႕ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္မွုေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေျခရွိတဲ့ အက်ိဳးဆက္ပဲျဖစ္တယ္လို႕ ဘရင္န္ဇစကီက ေျပာပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ႏိုင္ငံတစ္ခုကို ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္အျဖစ္သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ပထဝီဝင္အေနအထားအရ အေရးႀကီးတဲ့ေနရာမွာတည္ရွိမွု၊ ဒါမွမဟုတ္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတစ္ခုအတြက္ အရင္းအျမစ္၊ သယံဇာတတစ္ခုခုကို ေပးဖို႕ျငင္းဆန္မွု စတဲ့ကိစၥရပ္ေတြကေန ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကိစၥရပ္ေတြမွာေတာ့ ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္ႏိုင္ငံဟာ ေနရာေဒသတစ္ခုအတြက္ ဒါမွမဟုတ္ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ႏိုင္ငံတစ္ခုအတြက္ ကာကြယ္ေရးဒိုင္း သဖြယ္ေတာင္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္တစ္ခုရွိေနျခင္းဟာ တက္ၾကြတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပထဝီဝင္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ ယဥ္ေက်းမွုအတြက္ အလြန္သိသာထင္ရွားတဲ့ အေရးပါမွု (အက်ိဳးဆက္) ေတြရွိမယ္ လို႕ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ဘရင္န္ဇကီရဲ႕ ရွင္းလင္းခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။


အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသအတြင္း ကြ်ႏ္ုပ္တို႕ ျမင္ႏိုင္တဲ့ အဓိကအင္အားႀကီးပါဝါေတြကေတာ့ အေမရိကန္၊ တရုတ္၊ ရုရွား နဲ႕ အိႏၵိယႏိုင္ငံေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပထဝီဝင္ဇာတ္ေကာင္ ေတြလို႕လဲ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ရုရွားကေတာ့ “Near Abroad” လို႕သတ္မွတ္တဲ့ ဥေရာပေဒသမွာရွိတဲ့ အက်ိဳးစီးပြားေလာက္ ဒီေဒသအတြင္းမွာေတာ့ တက္ၾကြတဲ့ဇာတ္ေကာင္တစ္ေယာက္ မဟုတ္ပါဘူး။ တရုတ္ကေတာ့ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာအတြင္းမွာ သူရဲ႕ လႊမ္းမိုးႏိုင္မွု မေသခ်ာကတည္းက အႏိၵိယသမုဒၵရာအတြင္းမွာ ၾသဇာတည္ေဆာက္ရင္း ဒီေဒသတြင္းမွာ ႀကီးမားတဲ့အက်ိဳးစီးပြားနဲ႕ သိသာထင္ရွားတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ပထဝီႏိုင္ငံေရးဇာတ္ေကာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မွုအတြက္ စြမ္းအင္ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္တာနဲ႕အညီ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းနဲ႕ အာဖရိကေဒသကေန စြမ္းအင္ရယူဖို႕အတြက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ ပင္လယ္လမ္းေၾကာင္းကို ႀကီးႀကီးမားမားမွီခိုေနရပါတယ္။ ဒါအခ်က္က တရုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ အားနည္ခ်က္ကိုျဖစ္ေစတဲ့ (Choke Points) ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ မလက္ကာေရလက္ၾကား (Malacca Strait) လိုေနရာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပႆနာကိုကိုင္တြယ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ တရုတ္က အေရွ႕ေတာင္အာရွေရျပင္ရဲ႕ အဓိကေနရာေတြကိုျဖတ္သန္းၿပီး ေလာင္စာဆီနဲ႕ ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းအေတာ္မ်ားမ်ားကို တည္ေဆာက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တရုတ္နဲ႕နယ္နမိတ္ခ်င္းထိစပ္ေနၿပီး အႏိၵယသမုဒၵရာထြက္ေပါက္ပိုင္ဆိုင္တဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ တစ္ခုတည္းေသာႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာေသးမီကပဲ တရုတ္က ျမန္မာႏိုင္င္ငံရဲ႕ အေနာက္ဘက္ဆိပ္ကမ္း ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ကေန ယူနယ္ျပည္နယ္ထဲက ကူမင္းအထိ ေလာင္စာဆီနဲ႕ ဓာတ္ေငြပိုက္လိုင္းႏွစ္ခုလံုး တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းနဲ႕ အထူးစီးပြားေရးဇံုဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ အႏိၵယသမုဒၵရာထဲက မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အက်ိဳးစီးပြားျဖစ္သလို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုျခင္းမရွိတဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပင္လယ္ျပင္ဆိုင္ရာ အဖိုးတန္ပိုင္ဆိုင္မွု (China’s Maritme assets) လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အႏိၵယႏိုင္ငံအတြက္ကေတာ့ ဒီပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးၿပိဳင္ဆိုင္မွုမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လႊမ္းမိုးလာမွုနဲ႕ အေရးပါမွုက အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသမွာရွိတဲ့ သူရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အက်ိဳးစီးပြားကို က်ဆင္းေစတာအမွန္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕လႊမ္းမိုးမွုကို ခုခံႏိုင္ဖို႕အတြက္ ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ ရင္းႏွီးတဲ့ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပင္လယ္ျပင္ဆိုင္ရာစြမ္းပကားျမွင့္တင္ရာမွာ ကူညီပံ့ပိုးေပးခဲ့ပါတယ္။


ဒီအခ်က္ေတြအားလံုးေပၚမွာမူတည္ၿပီး တရုတ္နဲ႕အိႏိၵယရဲ႕ၿပိဳင္ဆိုင္မွုနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ပထဝီဝင္တည္ေနရာကို သံသယရွင္းရွင္းနဲ႕ ေကာက္ခ်က္ဆြဲႏိုင္တာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းက မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပထဝီဇာတ္ေကာင္ေတြျဖစ္တဲ့ တရုတ္နဲ႕ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အက်ိဳးစီးပြားကို ကိုင္လွဳပ္ႏိုင္တဲ့ “ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္” ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးနဲ႕ လံုျခံဳေရးဆိုင္တာမူဝါဒေတြဟာ တရုတ္နဲ႕ အိႏိၵယရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အားၿပိဳင္မွုကို အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္တဲ့ ေသာ့ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးတာကေတာ့ ကုိယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ပထဝီဝင္တည္ေနရာကေန အေကာင္းဆံုးအက်ိဳးေက်းဇူးေတြကိုရယူၿပီး မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ပထဝီဝင္ဇာတ္ေကာင္ႏွစ္ေယာက္ၾကားမွာ ခ်ီးက်ဴးထိုက္တဲ့ “ပထဝီဝင္ႏိုင္ငံေရးဆံုခ်က္” ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ဖို႕ပါပဲ။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပထဝီဝင္တည္ေနရာရဲ႕ အားသာခ်က္ကို ဘာသာျပန္(ထုတ္ယူသံုးစြဲ)ႏိုင္တဲ့ စိတ္ဆႏၵနဲ႕ စြမ္းအားမရွိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အင္ဒို-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းက အင္းအားႀကီးပါဝါႏွစ္ခုရဲ႕ ၿပိဳင္ဆိုင္မွုၾကားမွာ နယ္ရုပ္ေလးတစ္ခုသဖြယ္ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။

                             ေမာင္ေအာင္မ်ိဳး

Translated by Ye Phone Kyaw (9/4/2015 /TUE/ 21 00/At IUJ)
(မူရင္းေဆာင္းပါး၏ဆိုလိုရင္းႏွင့္ေသြဖီၿပီး လိုအပ္ခ်က္အားနည္းခ်က္မ်ားရွိခဲ့ရင္ ဘာသာျပန္သူ၏လိုအပ္ခ်က္ အားနည္းခ်က္သာျဖစ္ပါေၾကာင္း။
မူရင္းေဆာင္းပါး-https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10205110863268831&set=ms.c.eJxVzcENADEMAsGOIsBOjv4rO35xvqMVEMIm4VNsW168omMXpxQiehpFMOXLTtcjjvSUHLn3Dx7sGPg~-.bps.a.10205110862948823.1073741839.1161534975&type=1

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...