အုန္းလြဲျခင္း (Stiffness of Neck)
ေရာဂါမဟုတ္ေသာ ေ၀ဒနာတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ အုန္းလြဲျခင္းသည္ လူအေတာ္မ်ားမ်ားျဖစ္ ဖူးေသာ ေ၀ဒနာတစ္ခုျဖစ္သည္။ အိပ္ရာေပၚတြင္ အိပ္ေပ်ာ္ ေနစဥ္ ေခါင္းႏွင့္ လည္ပင္းအေနအထား မမွန္ကန္မႈ (Postural Defect) ၾကာရွည္စြာ ေခါင္းငံု႔ လ်က္ျဖစ္ေစ ငဲ႔ေစာင္းလ်က္ျဖစ္ေစ ေနမိရာမွ ျဖစ္ေလ ႔ရွိပါသည္။ ျဖစ္ေလ႔ျဖစ္ထ ရွိေသာ ေ၀ဒနာတစ္ခုျဖစ္ရာ သာမန္အားျဖင့္ အေရးမႀကီးဟု ထင္ရေသာ္လည္း ဤေ၀ဒနာျဖစ္ပ်က္ လာပံုကို လည္းေကာင္း၊ ကာကြယ္ႏိုင္ ပံုကိုလည္းေကာင္း၊ စနစ္တက် ကုပံုကို လည္းေကာင္း သိရွိနားလည္မႈ မရွိၾကသျဖင့္ တစ္ရက္ႏွစ္ရက္ႏွင့္ ေပ်ာက္ ရမည့္အစား တပတ္ႏွစ္ပတ္မွ တလအထိ ေ၀ဒနာကို ၾကာရွည္္စြာ ခံစားရျခင္းမ်ား ရွိေလသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ လူနာမ်ားသည္ ေခါင္းအံုးကို ေနလွန္း၍ အုန္းျခင္းျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ ေရေႏြး ကပ္ေပးျခင္း ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အကိုက္ အခဲေပ်ာက္ေဆး မ်ားကို သံုးျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း အမွတ္မထင္ သက္သာေပ်ာက္ကင္းမႈ ရတတ္ၾက ေသာ္လည္း အုန္းလြဲသူတိုင္းထိုသို႔ ျပဳလုပ္၍ ေပ်ာက္ကင္း ၾကသည္ မဟုတ္ေခ်။
အထက္ေဖၚျပပါနည္းမ်ားမွ တနည္းနည္းကို ေသာ္လည္း ေကာင္း ႏွစ္နည္းသံုးနည္းကိုေသာ္ လည္းေကာင္းျပဳလုပ္ၿပီးမွ သက္သာမႈ မရျခင္း၊ (သို႔) ပုိ၍နာက်င္ျခင္းျဖစ္လာသျဖင့
ဤေ၀ဒနာ အေၾကာင္းသိရွိပါက လူနာကိုယ္တိုင္ ကုသရလြယ္ကူ၍ အေပ်ာက္ျမန္ေလသည္။ ေဆးရံုေဆးခန္းသို႔ သြားရန္မလိုေပ။
လည္ပင္းၾကြက္သားမ်ားတည္ရွိပ
ပံုတြင္ျပထားသည့္အတိုင္း လည္ပင္းရိုးမ်ား (Cervical Vertebrae) ကိုဗဟိုျပဳလ်က္ ၾကြက္သားမ်ားသည္ အဘက္ဘက္မွ လည္ပင္းအား အညီအမွ် ဖြဲ႔စည္းထိန္း ေက်ာင္းထားၾကသည္ျဖစ္၏။ ယင္းၾကြက္သားမ်ား၏ ရုန္းဆြဲျခင္းေၾကာင့္ လည္ပင္းလႈပ္ရွားမႈမ်ား ျဖစ္ရေလသည္။
ေ၀ဒနာျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းအရင
ေခါင္းအံုးထူထူျမင့္ျမင့္ကိ
သစ္သားတန္းေပၚ၌ျဖစ္ေစ၊ ပက္လက္ကုလားထိုင္ လက္တန္းေပၚ
စာေရး စာဖတ္ျခင္း၊ လက္ႏွိပ္စက္ရိုက္ျခင္း၊ ဆန္ေရြးျခင္းကဲ႔သို႔ေသာ အလုပ္ မ်ားကို ၾကာရွည္စြာေခါင္းငံု႔ လည္ေစာင္းလ်က္ အလုပ္လုပ္မိျခင္း။
အမွတ္မထင္ ျဗဳန္းစားလွည့္ၾကည့္မိရာမွ လည္ပင္းပခံုးၾကြက္သားမ်ား မ်က္သြားျခင္း။
ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
လည္ပင္းလွည့္မရျခင္း
ဇက္ေစာင္းျခင္း
လည္ပင္းႏွင့္ ပခံုးၾကြက္သားမ်ား နာျခင္း၊ ေအာင့္ျခင္း၊ ကိုက္ျခင္း။
ဇက္ေၾကာ၊ ပခံုးေၾကာမ်ား တင္းေတာင့္ေနျခင္း။
ေခါင္းငံု႔မရျခင္း၊ ေခါင္းငံု႔က ပိုနာျခင္း။
(ေရာဂါလကၡဏာမ်ားအရ လူနာ၏မ်က္ႏွာပံုပန္းသည္ မာနႀကီးသူ၏ ပံုမ်ိဳးျဖစ္ေနတတ္ေပသည္။)
အုန္းလြဲျခင္းဟူသည္
အုန္းလြဲျခင္းသည္ အထက္တြင္တင္ျပခဲ႔ၿပီး ျဖစ္သည့္အတိုင္း ေရာဂါမဟုတ္ ေသာ ေ၀ဒနာတမ်ိဳးျဖစ္ေလသည္။ ေခါင္းႏွင့္ လည္ပင္းအား စနစ္တက် အနားယူေသာ အေနအထားျဖင့္ အိပါစက္မႈမျပဳျခင္း၊ အလုပ္တခုခုကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး လည္ပင္းၾကြက္သားမ်ား မညီမမွ်တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ေစျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လည္ပင္းၾကြက္သားအခ်ိဳ႕ တင္းေတာင့္လာၾကျခင္း (Spasm) ျဖစ္ၿပီး ဇက္ခိုင္လာျခင္းကို အုန္းလြဲျခင္းဟု ေခၚပါသည္။ ၾကြက္သားမ်ား တင္းလာသျဖင့္ ၾကြက္သားမ်ားအတြင္းရွိ အာရံု ေၾကာမ်ားအား ညွစ္မိရာမွ နာက်င္ျခင္းျဖစ္ရေလသည္။
ကုသနည္းမ်ား
(က) အနားယူျခင္း။ ။ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္အတိုင္း အုန္းလြဲျခင္းျဖစ္ေနခ်ိန္တြ
အနားယူျခင္းကို ကုသနည္းေကာင္းတစ္ခုအေနျဖင့္
(ခ) အပူေပးျခင္း။ ။ ေရာဂါစျဖစ္သည့္ေန႔မွစ၍ အပူေပးျခင္းကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။ ေရေႏြးအိတ္၊ ေရေႏြးပုလင္း၊ အုတ္ပူ၊ ဆားက်ပ္ထုပ္ စသည့္ အပူတမ်ိဳးမ်ိဳးအား လည္ပင္းေနာက္ ပိုင္း သုိ႔ လည္းေကာင္း၊ လက္ျပင္ႏွင့္ လက္ေမာင္းမ်ားသို႔လည္းေကာင္
ဤေရာဂါရွင္မ်ားအား အေၾကာအဆစ္ေဆးကုဌာန၌ S.W.D သို႔ RH မ်ားျဖင့္ အပူေပး ေလ့ရွိသည္။ ေဆးရံုတြင္ တစ္ေန႔ တႀကိမ္သာ စက္ျဖင့္အပူေပးၿပီး က်န္ေသာ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ေရေႏြးကပ္ေစပါသည္။
အပူေပးျခင္းျဖင့္ တင္းေနေသာ ၾကြက္သားမ်ား ေပ်ာ့လာမည္။ အနာသက္သာမည္။ ခိုင္ေနေသာ လည္ပင္းအား အနည္းငယ္လႈပ္ရွားမႈ ျပဳလုပ္လာႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
(ဂ) ေလ႔က်င့္ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း။ ။ ေ၀ဒနာမ်ားစြာ ခံစားေနရေသာ ပထမ တစ္ရက္ႏွစ္ရက္တြင္ ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္မေပးပဲ အနားယူျခင္း၊ အပူေပးျခင္းေလာက္သာ ျပဳလုပ္ေပးသင့္ပါသည္။ ထိုေနာက္ အပူေပးၿပီးတိုင္း လည္ပင္းကို ဟိုဘက္သည္ဘက္ တျဖည္းျဖည္းလွည့္ ေပးရမည္။ တျခားေသာ လည္ပင္းလႈပ္ရွားမႈမ်ား (ဥပမာ- ငံု႔ျခင္း) အား လံုး၀ မျပဳလုပ္ရေပ။ လည္ပင္းလွည့္ေသာအခါ ပခံုးႏွင့္ ကိုယ္ပါ လိုက္ပါလွည့္မသြားေစရန္ လက္ျဖင့္ခံုကို ကိုင္ထားလ်က္ လည္ပင္း သက္သက္ကိုသာ ဗယ္ညာလွည့္ေပးရမည္။ လည္ပင္းကို ပထမေန႔တြင္ မနာခင္အထိသာ လွည့္ေပးရမည္။ နာသည္အထိ လွည့္ေပးျခင္းျဖင့္ လည္ပင္းၾကြက္သားမ်ား ပို၍တင္းလာၿပီး သက္သာတိုးတက္မႈ မရျဖစ္တတ္ သည္။ ေနာက္ရက္မ်ား၌ ေရာဂါအေျခအေနကိုၾကည့္ၿပီး တျဖည္းျဖည္းတိုး၍ လည့္ေပးရမည္။ လည္ပင္းလွည့္ျခင္းကို အေတာ္အတန္ျပဳလုပ္၍ ရလာေသာအခါ လည္ပင္း၊ ေခါင္းေမာ့ျခင္း ႏွင့္ ေဘးသို႔ ေစာင္းျခင္း (နားရြက္ႏွင့္ ပခံုးသို႔ထိျခင္း) မ်ားတျဖည္းျဖည္း ျပဳလုပ္ေပးပါ။ အျခားေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအားလံုး အေတာ္အတန္တိုးတက္မႈ ရလာၿပီး နာက်င္မႈလည္း မ်ားစြာ သက္သာမႈရလာေသာ အခါ တြင္မွ ေခါင္းငံု႔ျခင္းကို တျဖည္းျဖည္း ခ်င္း ေလ့က်င့္ယူရမည္ ျဖစ္သည္။ သိပ္နာသည္အထိ မျပဳလုပ္ရေပ။
လည္ပင္းေလ႔က်င့္ခန္းမ်ားအား
လည္ပင္းအားစိုက္လွည့္ျခင္း
လည္ပင္းလႈပ္ရွားမႈမ်ား အဘက္ဘက္သို႔ အေတာ္အတန္ျပဳလုပ္လာႏိုင္ ေသာအခါ အားစိုက္၍ လွည့္ရေသာ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားသုိ႔ တဆင့္တက္ လွမ္းျပဳလုပ္ရေပမည္။ ဤသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ေရာဂါေၾကာ
ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္နည္း
(က) လည္ပင္းလွည့္ျခင္း
ဥပမာ လည္ပင္းအား ဗယ္ဘက္သို႔ လွည့္ၾကည့္သည္ ျဖစ္အံ့၊ လူနာသည္ လည္ပင္းမလွည့္မီ သူ၏ဗယ္ဘက္ေမးေစ့အား ညာဘက္သို႔ တြန္းထားရမည္။ ထိုေနာက္ တြန္းထားေသာလက္အား ဆန္႔က်င္လ်က္ ေခါင္းကို ဗယ္ဘက္သို႔ အားစိုက္လွည့္ေပးရမည္။ တြန္းထားေသာ လက္သည္ လည္ပင္းလွည့္ေနစဥ္ တခ်ိန္လံုးတြန္းထားပါ။ လည္ပင္းလွည့္ရာတြင္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း တသမတ္တည္းလွည့္ရမည္။ ရပ္လိုက္ လွည့္လိုက္မလုပ္ရ။ အားျဖင့္ ေဆာင့္၍လွည့္ျခင္း ၊ ျဖဳန္းစားလွည့္ျခင္းမျပဳလုပ
(ခ) လည္ပင္းေစာင္းျခင္း
ဥပမာ လည္ပင္းအား ညာဘက္သို႔ ေစာင္းလိုသည္ျဖစ္အံ့၊ လူနာသည္ ေခါင္းကို ဗယ္ဘက္သို႔ အတန္ငယ္ေစာင္းထားၿပီး ညာဘက္လက္ဖ၀ါးျဖင့္ ညာဘက္နားရြက္၏ အထက္နားသို႔ တြန္းထားေပးပါ။ ထိုေနာက္ တြန္းထားေသာ လက္ကို ဆန္႔က်င္လ်က္ လည္ပင္းကို ညာဘက္သို႔ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေစာင္းေပးပါ။ ဤသို႔ျဖင့္ ေခါင္းကို ညာဘက္ ေစာင္းၿပီးေသာအခါ ညာဘက္နားရြက္ အထက္နားသို႔ ညာဘက္လက္ ဖ၀ါးျဖင့္ တြန္းထားလ်က္ ဗယ္ဘက္သို႔ ျပန္ေစာင္းေပးပါ။ တဘက္ ငါးႀကိမ္ ျပဳလုပ္ေပးရမည္။ တေန႔ သံုးႀကိမ္ ျပဳလုပ္ေပးပါ။
(ဂ) ေခါင္းငံု႕ျခင္း၊ ေမာ့ျခင္း
ပထမဦးစြာ ေခါင္းကို အေရွ႕ဘက္သို႔ အနည္းငယ္ ၄၅ဒီဂရီခန္႔ ငံု႕ထားပါ။ မနာခင္အထိသာ ငံု႕ထားေပးပါ။ ထိုေနာက္လက္ဖ၀ါး ႏွစ္ခုအား တခုေပၚ တခုကပ္လ်က္ လက္ေနာက္ပစ္ၿပီး ေနာက္စိကို အုပ္၍ တြန္းထားပါ။ ထိုေနာက္ တြန္းထားသည့္ လက္ဖ၀ါးကို ဆန္႔က်င္လ်က္ ေခါင္းကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေမာ႔ေပးရမည္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးေမာ့ၿပီးေသာအခ
ေရွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္မ်ား
၁-ေခါင္းအံုးထူထူမအံုးရ။ ေခါင္းအံုးမ မာေစရ။ ေခါင္းအံုးပါးပါး ေပ်ာ႔ေပ်ာ႔ျဖင့္ အိပ္ပါ။
၂-ပက္လက္ကုလားထိုင္ မထိုင္ရ။
၃-ေခါင္းငံု႔ အလုပ္မလုပ္ရ။ အကယ္၍ စာဖတ္ျခင္း၊ စာေရးျခင္း ျပဳလုပ္လိုက ေခါင္းမငံု႔ေစဘဲ စာအုပ္ကို မ်က္ႏွာရွိရာ ေနရာအထိ ျမွင့္တင္လ်က္ ဖတ္ပါ၊ ေရးပါ။
၄-နင္းျခင္း၊ ႏွိပ္ျခင္း၊ လည္ပင္းခ်ိဳးျခင္း မျပဳလုပ္ရ။
၅-ေခါင္းကို တတ္ႏိုင္သေရြ႕ ေမာ႔ျခင္း၊ ငံု႔ျခင္း၊ ေစာင္းျခင္း မျဖစ္ေစပဲ ေရွ႕သို႔ တည့္တည့္ၾကည့္လ်က္ အေနအထားျဖင့္ ေနပါ။
အနားယူျခင္း၊ ေရေႏြးအိတ္ကပ္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းမ်ားက
မိမိဘာသာျပဳလုပ္ၾကည့္၍ တပတ္အတြင္းသက္သာေပ်ာက္ကင္းမ
က်န္းမာေရးအတြက္သိသင့္သည္မ်
ေဆးပညာဆိုင္ရာေဆာင္းပါးမ်ား
0 comments:
Post a Comment