ေလွ်ာက္လမ္းမတူေပမဲ့ ပန္းတုိင္တူတယ္
|
9:00 PM |
No မွတ္ခ်က္ |
"နင္တို႔က ကူညီေပးမယ္ေၿပာလာၿပီးရင္ ဒီမွာလာၿပီး ေခ်ာင္လာလာထုိးတယ္"
"ခင္ဗ်ားတုိ႔ NGO ေတြက လုပ္ေပးမယ္ေၿပာ၊ ၿပီးရင္ project က ဘာၿဖစ္လုိ႔ ညာၿဖစ္လုိ႔နဲ႔၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ မ်က္ႏွာအေတာ္ပ်က္ရတယ္"
"NGO အခ်င္းခ်င္း စကားေၿပာရတာပဲ အဆင္ေၿပတယ္ဗ်ာ၊ အစိုးရရံုးေတြ သြားၿပီး ၿပန္လာရင္ လူဆုိတာ ဘယ္လိုၾကီး ၿဖစ္ၿဖစ္လာမွန္းကို မသိဘူး"
ဒီစကားေတြကေတာ့ NGO မွာ လုပ္ေနသူေတြနဲ႔ အစိုးရ၀န္ထမ္းတခ်ိဳ႔ရဲ႔ တစ္ဖက္ကိုတစ္ဖက္ အၿပစ္ၿမင္ေနၾကတဲ့ စကားသံမ်ားပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ တစ္ခါေရးဖူးတယ္..
အာဏာရွင္စနစ္ ေအာ္တိုကေရစီကေန ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ကူးေၿပာင္းတဲ့ေနရာမွာ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ အဆင့္၃ဆင့္ ရွိပါတယ္၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြ ေလ်ာ့ပါးလာတဲ့ အဆင့္ (Liberalization)၊ ကူးေၿပာင္းေရးအဆင့္ (Transition) နဲ႔ ခိုင္မာေရးအဆင့္ (Consolidation) တုိ႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ရွိေရာက္ေနတာကေတာ့ အသြင္ကူးေၿပာင္းေနတဲ့ အဆင့္လုိ႔ ဆုိရမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ ခိုင္ၿမဲဖို႔၊ ေနာက္ေၾကာင္းၿပန္မလွည္႕ဖို႔အတြက္ အေရးၾကီးတဲ့အပုိင္း ၅ပုိင္းရွိပါတယ္၊ အဲဒါေတြကေတာ့..
(၁) အစိုးရအဖြဲ႔အစည္း (Political society)
(၂) တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး (Rule of Law)
(၃) ဗ်ဴရုိကေရစီယႏၱရား (Bureaucracy)
(၄) စီးပြါးေရးအဖြဲ႔အစည္း (Economic society)နဲ႔
(၅) အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (Civil society) တုိ႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္အတြင္းက ပဲခူးဘက္ကုိ ပရဟိတအဖြဲ႔တစ္ခုနဲ႔ အခမဲ့ေဆးကုသေရးခရီးစဥ္ လုိက္သြားရင္း အူက်လုိ႔ ခြဲစိတ္ဖုိ႔လိုေနတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ကုိ ေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဖြဲ႔မွာပါလာတဲ့ သူေတြက ေငြေၾကးလွဴၾကမယ္ဆိုတာနဲ႔ အဲ့ဒီကေလးကို ရန္ကုန္ေခၚၿပီး ခြဲစိတ္ေပးတဲ့ေနရာမွာ လုပ္အားဒါန ၀င္ပါၿဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္ကေလးေဆးရံုၾကီးကို ေရာက္၊ အက်ိဳးအေၾကာင္း ေၿပာၿပေတာ့ အားလံုးက ၀မ္းပန္းတသာ ၾကိဳဆိုၾကပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ ၀င္လုပ္ၿဖစ္ေနတဲ့ ပရဟိတအဖြဲ႔ေလးအေၾကာင္းကိုလည္း ေမးၾကၿမန္းၾကပါတယ္။ အေရးေပၚအေၿခအေန မဟုတ္လို႔ ခ်က္ခ်င္းခြဲရက္ မရေပမဲ့ အဲ့ဒီကေလး ပဲခူးကို ၿပန္စရာ မလုိခဲ့ပါဘူး၊ တစ္ပတ္အတြင္း ခြဲၿဖစ္သြားပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ေဆးေတြကုိ ေဆးရံုဘက္ကလည္း ကူညီေပးပါတယ္။ သတိထားမိသေလာက္ ေမးၾကည္႔ၿမန္းၾကည္႔သေလာက္ အဟိန္းအေဟာက္လည္း မခံလုိက္ရပါဘူး။ ကေလးရဲ႔ မိဘေတြလည္း စိတ္ခ်မ္းသာ၊ ဆရာ၀န္၊ ဆရာမေတြလည္း ေပ်ာ္ရႊင္၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြလည္း ပီတိၿဖစ္လုိ႔ေပါ့။
အဲ့ဒီလို အေနအထားမ်ိဳးဆန္ဆန္ပဲ ကၽြန္ေတာ္ NGO မွာ ၀င္လုပ္ၿပီး ၄လေလာက္အၾကာမွာ ထပ္ၿဖစ္ၿပန္ပါတယ္။ ေသြးေတြ မတရားဆင္းၿပီး ၿဖဴေဖ်ာ့ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ကုိ တၿခားေသာ က်န္းမာေရးနဲ႔ မသက္ဆုိင္တဲ့ NGO တစ္ဖြဲ႔က ရြာသြားရင္း ေတြ႔ေတာ့ အၿမင္မေတာ္တာနဲ႔ပဲ ေဆးခန္းၿပရေအာင္ ၿမိဳဳ႔ေပၚ ေခၚလာပါတယ္။ ေဆးရံုကိုလည္း တန္းမသြားရဲေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ဆီ အကူအညီလာေတာင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ကုိယ္မကုႏုိင္တဲ့ အေနအထားဆိုေတာ့ ေဆးရံုသြားရမယ္၊ ကၽြန္ေတာ္လည္း လုိက္ကူညီေပးပါမယ္ေပါ့။ ေငြေၾကးအလွဴေလးပါ ႏုိင္သေလာက္ ထည္႔လုိက္ပါေသးတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ ေဆးရံုကုိ ေရာက္ေတာ့ ပထမပုိင္းမွာ ေတာ္ေတာ္အဆင္ေၿပပါတယ္။ ေနာက္ လူနာ wardထဲေရာက္ၿပီး အက်ိဳးအေၾကာင္း ေၿပာၿပလိုက္ေတာ့မွ အဲ့ဒီက တာ၀န္က်ဆရာ၀န္က ေခ်ာင္လာထုိးတယ္လုိ႔ ေၿပာတာကုိ ခံလုိက္ရေတာ့တာပါပဲ။ အမွန္အတုိင္း ေၿပာရရင္ စိတ္ထဲေတာ့ အေတာ္ေလး မေကာင္းၿဖစ္သြားပါတယ္။ ရြာက လူနာတစ္ေယာက္ ေဆးရံုတင္ဖို႔ လုိေနတာကို ေတြ႔လို႔ ေဆးရံုကုိ ပုိ႔ေပးတယ္၊ ဒါဟာ ေခ်ာင္လာထုိးတာလား၊ လူနာဆုိတာ သံုးမရတဲ့ပစၥည္းတစ္ခုမွ မဟုတ္တာ၊ အမွန္ဆို ေငြေၾကးအကူအညီေပးတာေတာင္ ပရဟိတအဖြဲ႔တစ္ခုလို အမ်ားၾကီး ရွိလို႔ ေပးႏုိင္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ့္၀င္ေငြထဲက ႏုိင္သေလာက္ေလး ထည္႔၀င္ထားၾကတာ၊ NGO ၀န္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ ဒီလူနာကို ေခၚလာတာ မဟုတ္ပါဘူး၊ လူသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကူညီသင့္လို႔ ကူညီေပးတာပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ဒီလိုမ်ိဳးေၿပာေတာ့ အေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းၿဖစ္မိတယ္။ ပုိဆုိးတာက ဆရာ၀န္မဟုတ္ေသာ တၿခားသူမ်ားရဲ႔ ေရွ႔မွာ ၿဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဆရာ၀န္မဟုတ္တဲ့သူေတြက လူနာကို အၿမင္မေတာ္လို႔ လာပုိ႔တာကုိ Noble profession ဆုိတဲ့ ဆရာ၀န္က ေခ်ာင္လာထုိးတယ္ လို႔ တုံ႔ၿပန္လုိက္တာဆိုေတာ့လည္း ကၽြန္္္ေတာ္ မ်က္ႏွာပ်က္ရၿပန္တာေပါ့။ ေနာက္မွ စိတ္ေလးနည္းနည္းေအးသြားလုိ႔ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည္႔လိုက္ေတာ့မွ ၿမင္လာတာတစ္ခုက အဲ့ဒီတာ၀န္က်ဆရာ၀န္ဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႔ေရွ႔မွာ NGO အဖြဲ႔အစည္း ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားနဲ႔ ၾကံဳခဲ့ဆံုခဲ့ၿပီးလုိ႔ ဒီလိုၿဖစ္ေနရတာလဲ ဆုိတာပါပဲ။ ဒီၿဖစ္စဥ္ႏွစ္ရပ္မွာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႔ အားထုတ္မႈ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႔ ေစတနာ၊ လူနာရဲ႔ အေၿခအေန အားလံုးအတူတူပါပဲ။ တစ္ခုပဲ မတူေတာ့တာက ကၽြန္ေတာ္ဟာ အရင္ကေတာ့ ပရဟိတအဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ကို ကုိယ္စားၿပဳခဲ့သူၿဖစ္ၿပီး ခုမွာေတာ့ NGO တစ္ခုမွာ အလုပ္၀င္လုပ္ေနသူ ၿဖစ္ေနတာပါပဲ။ ပရဟိတအဖြဲ႔ဆိုေတာ့ ယံုၾကည္တယ္၊ ေလးစားတယ္။ NGO က်ေတာ့ သူတို႔ကို လွည္႔ေနပတ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းလုိ႔ ၿမင္ေနၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ သေဘာေပါက္လုိက္တယ္၊ တကယ္ေတာ့ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ဖို႔ လိုေနတာ ကခ်င္နဲ႔ ၿမန္မာ့တပ္မေတာ္တင္ မဟုတ္ဘူး၊ အစိုးရနဲ႔ NGO ေတြၾကားထဲမွာလည္း လိုအပ္ေနတာပဲ ဆုိတာပါပဲ။
ဒါၿဖင့္ ရုိးရုိးပရဟိတအဖြဲ႔နဲ႔ NGO ဘာကြာပါသလဲ။ ပရဟိတအဖြဲ႔မွာ တစ္သက္လံုးေတာ့ အခ်ိန္ၿပည္႔လုပ္လုိ႔မရပါဘူး၊ ဒါဟာ ပေ၇ာ္ဖက္ရွင္နယ္တစ္ခု မဟုတ္လုိ႔ပါ၊ ကုသုိလ္ေရးအေနနဲ႔ လုပ္ၾကတဲ့အလုပ္တစ္ခုေပါ့။ အဲဒီအတြက္ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈဆိုတာလည္း မရွိပါဘူး၊ ကိုယ္ေခါင္းကုိက္ေနတယ္၊ ဒီတစ္ေခါက္ မလုိက္ခ်င္ဘူးဆုိလည္း ဘယ္သူကမွ ဘာမွမေၿပာပါဘူး။ NGO မွာလုပ္ရင္ေတာ့ ထုိက္သင့္တဲ့ လခတစ္ခု ရပါတယ္၊ အဲ့ဒီလခနဲ႔ တန္တဲ့ တာ၀န္ဆိုတာ ပါလာပါတယ္၊ Valentines Day အတြက္နဲ႔ေတာ့ ခြင့္ယူလို႔ မသင့္ပါဘူး။ ပရဟိတအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ရြာတစ္ရြာကိုသြားလို႔ လူနာသိပ္မလာဘူးဆုိလည္း ၿပႆနာ မရွိေပမဲ့ NGO အေနနဲ႔ေတာ့ အစစအရာရာ ေသခ်ာစီစဥ္ၿပီးေတာ့မွ ေငြေၾကးအေလအလြင့္ မရွိရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ NGO ဆိုတာလည္း ပရဟိတအဖြဲ႔ပါပဲ၊ လစာေပး ခန္႔အပ္ထားတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈေတြနဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္အတိအက်ထား ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ပရဟိတအဖြဲ႔အၾကီးစားလုိ႔ ဆုိရမွာေပါ့။
ဒါေပမဲ့ ၿမန္မာၿပည္က NGO ေတြကို တကယ္ေရာ ပရဟိတအဖြဲ႔လို႔ ၿမင္ၾကရဲ႔လား၊ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ေရာ အဲ့ဒီပံုစံေပါက္ေနရဲ႔လား စဥ္းစားၾကရပါမယ္။ ဒါမွ ဘာေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈပ်က္ၿပားေနၾကရလဲ သိႏုိင္မွာပါ။
ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ ၿဖစ္လာရတာလဲ စဥ္းစားမိသေလာက္ ေဆြးေႏြးၾကည္႔ပါမယ္။
အာဏာရွင္နဲ႔ အေၾကာက္တရား
NGO ဆိုတာကုိ ၿမန္မာလို တုိက္ရုိက္ဘာသာၿပန္ေတာ့ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းေပါ့။ အစိုးရနဲ႔ မပတ္သက္ဘူး၊ လက္ေအာက္ခံ မဟုတ္ဘူး ဆုိတဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္မွာ ရွိေနပါတယ္။ ၿမန္မာၿပည္မွာေတာ့ NGO ဆိုရင္ ႏုိင္ငံၿခားက အလွဴရွင္ေတြရဲ႔ ေငြနဲ႔ ရပ္တည္ေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကိုမွ NGO လို႔ ထင္တတ္ၾကတယ္။ အမွန္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ အစိုးရမဟုတ္တ့ဲ အဖြဲ႔အစည္းတုိင္းသည္ NGO ပါပဲ။ နာေရးကူညီမႈအသင္း၊ ရုပ္ရွင္အစည္းအရံုး၊ ဆရာ၀န္အသင္း၊ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း၊ ဒါေတြအားလံုးဟာ NGO ေတြပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ သေဘာသဘာ၀အရ အစိုးရရဲ႔ လက္ေအာက္ခံမဟုတ္သလို၊ အစိုးရေလာက္လည္း က်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔ အလုပ္မလုပ္ႏုိ္င္ပါဘူး၊ တစ္ပိုင္တစ္ႏုိ္င္သေဘာမွ်သာ ၿဖစ္ပါတယ္။ သေဘာခ်င္းတူတဲ့ေနရာေတြမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာမ်ိဳး ရွိသလုိ၊ တစ္ခါတစ္ရံမွာလည္း check & balance ထိန္းညွိေ၀ဖန္တဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ (ၿမစ္ဆံုလိုကိစၥမ်ိဳးမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ NGO မ်ားဟာ ဒီတာ၀န္ကို အၿပည္႔အ၀ ေက်ပြန္ၾကရပါတယ္) အဲ့ဒီမွာတင္ အစိုးရနဲ႔ NGO ထိပ္တုိက္ေတြ႔ၾကရတာပါပဲ။ တစ္ဖက္က ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈဆုိရင္ လက္ခံဖုိ႔ေ၀းလုိ႔ အသံေတာင္ မၾကားခ်င္ဘူး။ တစ္ဖက္ကလည္း ဒီလုိ ဒီလိုေတြ ဆင္းရဲေနတယ္၊ ႏြမ္းပါးေနတယ္လို႔ ေၿပာၿပႏုိင္မွ ရပ္တည္ႏိုင္မဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနတယ္။ တစ္ဖက္က HIV ေ၀ဒနာသည္ေတြကို ကူညီဖို႔ ၾကိဳးစားေနၾကတယ္၊ တစ္ဖက္ကေတာ့ ဒီလူနာစာရင္းကို ၿဖစ္ႏုိင္သမွ် ခပ္နည္းနည္းပဲ ၾကားခ်င္တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ NGO ေတြဟာ ရွင္သန္ခြင့္ မရၾကပါဘူး။ အဲ့ဒီအတြက္ report ေတြပို႔တဲ့အခါမွာ တကယ့္အစစ္အမွန္ဆုိတာထက္ ဟုိဘက္က သေဘာက်ေလာက္မဲ့၊ ကိုယ့္အလုပ္ေတြ ဆက္လုပ္လုိ႔ ရေလာက္မဲ့ ပမာဏေတြကိုသာ တင္ၿပၾကရပါေတာ့တယ္။ အခ်ိန္ေတြၾကာလာတဲ့အခါမွာေတာ့ အစိုးရနဲ႔ NGO ၾကားမွာ ယံုၾကည္မႈပ်က္ၿပားလာပါတယ္။ အမွန္မၾကားခ်င္လုိ႔သာ သူတုိ႔တင္သမွ် မ်က္စိမွိတ္ထားေပမဲ့ တကယ္မဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိလည္း တစ္ဖက္က သိေနၿပန္ပါတယ္။
ကို္ယ္တုိင္ေတာ့ မၾကည္႔ဖူးေပမဲ့ ဆရာဦးရဲၿမင့္ေက်ာ္ေရးတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္မွာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ဇာတ္ကားေလးတစ္ကားအေၾကာင္းေပါ့။ မွတ္မိသေလာက္ ဖတ္လို႔ေကာင္းေအာင္ ၿပန္ေရးပါမယ္၊ အဲ့ဒီကားထဲမွာ မင္းသားက နာမည္ေက်ာ္ေရွ႔ေနတစ္ေယာက္၊ သူလုိက္သမွ် အမႈတုိင္းႏုိင္တယ္၊ မွန္တာ မမွန္တာ ေနာက္ထားေပါ့၊ အဲ့ဒီဘ၀မွာလည္း မင္းသားက အရမ္းေပ်ာ္ေနတယ္။ တစ္ေန႔မွာေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ မင္းသားဟာ သူ႔စိတ္က မရည္ရြယ္ပါဘဲနဲ႔ ပါးစပ္က အမွန္ေတြခ်ည္း ေၿပာထြက္ထြက္သြားတာမ်ိဳး ၿဖစ္လာပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာတင္ သူလုိက္သမွ်အမႈတုိင္း ရံႈးေတာ့တာေပါ့။ စိတ္ဓါတ္ေတြလည္း အၾကီးအက်ယ္က်ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိန္တစ္ခု ၾကာလာတဲ့အခါမွာေတာ့ လူအမ်ားရဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို ရလာတယ္၊ အရင္ကေတာ့ သူ႔အရည္အေသြးေၾကာင့္ ေအာင္ၿမင္ခဲ့ေပမဲ့ ခုေတာ့ သူ႔ရဲ႔ ရုိးသားမႈက ေအာင္ၿမင္မႈရဲ႔ အသက္ေသြးေၾကာ ၿဖစ္လာတယ္။ သူ႔ပါးစပ္က ထြက္လုိက္ရင္ေတာ့ အဲဒါမွန္လုိ႔ေပါ့ ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ၿဖစ္လာတယ္။ မဟုတ္မမွန္ လုပ္ထားတဲ့သူေတြလည္း သူ႔ကို ေရွ႔ေနလုိက္ေပးဖုိ႔ မငွားရဲေတာ့ဘူး။ တရားသူၾကီးကလည္း အေထြအထူးေတာင္ စဥ္းစားေနစရာ မလိုဘူး၊ သူေၿပာတဲ့စကား နားေထာင္လုိက္ရံုနဲ႔တင္ ၿပီးတယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေတြ ၿဖစ္လာတာေပါ့။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အမွန္တရားသာလွ်င္ အင္အားပါပဲ ဆိုတာကို ၿပသြားတဲ့ ကားေလးပါ။ အမွန္ကို တင္ၿပလုိ႔မရတဲ့ အေၿခအေန၊ အရွိအရွိတုိင္း ေၿပာလုိ႔မၿဖစ္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္မွာ အေပၚက ေၿပာင္းတာကို ေစာင့္မွာလား၊ ကုိယ္က အရင္ေၿပာင္းၿပီး အမွန္အမွန္တုိင္း ေၿပာမွာလား ေရြးခ်ယ္ၾကရပါမယ္။ ယေန႔ေခတ္မွာ ပ်က္ၿပားေနသမွ်ေသာ ယံုၾကည္မႈေတြ ၿပန္လည္တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔အေရးမွာ ရုိးသားမႈနဲ႔ အေၾကာက္တရားကင္းမႈဟာ အင္မတန္ အေရးပါလာပါတယ္။
ပြင့္လင္းၿမင္သာမႈ
ေနာက္ထပ္လူေၿပာသူေၿပာ အမ်ားဆံုးကိစၥကေတာ့ Transparency လို႔ေခၚတဲ့ ပြင့္လင္းၿမင္သာမႈေပါ့။ ခုေနာက္ဆံုး Myanmar Peace Center ေတာင္မွ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္သံေတြ ထြက္လာလုိ႔ ရွင္းရလင္းရ လုပ္ရေသးတယ္မဟုတ္လား။ ကုိယ္တုိင္ေတာ့ မၾကံဳဖူးေပမဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚက ပုိ႔စ္ေလးတစ္ခုမွာေတာ့ NGO ၀န္ထမ္းေတြဟာ ကိုယ္တက္ရမဲ့ Training ရဲ႔ ေခါင္းစဥ္ကိုေတာင္ မသိဘဲ Perdium ရရင္ၿပီးေရာ လာတက္ၾကတာမ်ိဳး၊ ရုိးရုိးကား ငွားစီးသြားရင္ ရရက္နဲ႔ ကားကို စင္းလံုးငွားသြားတာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္ လို႔ ေရးထားတာကို ဖတ္ဖူးပါတယ္။ အင္မတန္ မွတ္သားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္တုိ႔လို ဆရာေတြကိုယ္တုိင္ ေ၀ဖန္ထားတဲ့ ကိစၥၿဖစ္လို႔ မ်က္လံုးမွိတ္ဇြတ္ၿငင္းေနလုိ႔ေတာ့ မရပါဘူး။ အစိုးရနဲ႔ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဒါဟာလည္း အင္မတန္ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥရပ္တစ္ခုပဲ ၿဖစ္ပါတယ္
အစြန္းမေရာက္ဖို႔
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ NGO အဖြဲ႔အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ Core values လို႔ေခၚတဲ့ မိမိတို႔ တန္ဖိုးထားတဲ့ အရာမ်ား ရွိတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ကုိယ္က ရုိးသားမႈကို တန္ဖိုးထားတယ္ဆုိ ကုိယ့္လုပ္သမွ်အလုပ္တုိင္းမွာ ရုိးသားမႈဟာ ထင္ဟပ္ေနမွာေပါ့။ ကုိ္ယ့္ရဲ႔ core value က ပိုက္ဆံဆုိ ကုိယ္ဘာလုပ္လုပ္ ေငြရမွလုပ္မယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီိလို NGO ေတြရဲ႔ core value မွာ ပါသင့္တာတစ္ခုကေတာ့ မဇ်ိမပဋိပဒါ ဆုိတဲ့ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ပါပဲ။ အစြန္းမေရာက္သြားဖုိ႔ သိပ္ကို အေရးၾကီးပါတယ္။
ပထမတစ္တြဲကေတာ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မရွိၿခင္း နဲ႔ အၿဖစ္လုပ္ၿခင္းပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၿမန္မာေတြ သိပ္အားနည္းတဲ့ အပုိင္းလို႔ ဆုိရမလားပဲ၊ ဘာလုပ္လုပ္ ဘာကုိင္ကို္င္ မွတ္တမ္းတင္ထားေလ့ မရွိၾကဘူး၊ အဲ့ဒီေတာ့ ကုိယ္က ဘယ္ေလာက္ၾကီးပဲ ၾကိဳးစားၾကိဳးစား၊ ဘယ္သူမွ မသိဘူး၊ တစ္ေယာက္ေယာက္က စစ္ေဆးေရး၀င္တဲ့အခါမွာ အလဲအကြဲ ၿဖစ္ၾကရေတာ့တာပါပဲ။ ေနာက္တစ္ဖက္စြန္းကေတာ့ မွတ္တမ္း၀င္ရင္ ၿပီးတာပဲ ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေပါ့။ ေဟာေၿပာပြဲတစ္ခု လုပ္တယ္၊ ဓါတ္ပံုေတြ ရုိက္တယ္၊ လက္ေဆာင္ေတြ ေ၀တယ္၊ ဘယ္သူလာၾကည္႔ၾကည္႔ ေဟာေၿပာပြဲလုပ္လား ဆို လုပ္တယ္၊ လက္ေဆာင္ေ၀လား ဆုိ ေ၀တယ္၊ ဒါေပမဲ့ တက္ေရာက္နားေထာင္တဲ့သူေတြ တကယ္အက်ိဳးရွိသြားလားဆိုေတာ့ မရွိဘူး၊ မရွိဆုိ ေဟာေၿပာတဲ့အခ်ိန္က ခဏေလး၊ ေဟာမဲ့ေၿပာမဲ့သူေတြက ေသခ်ာမၿပင္ဆင္လာ ဆုိမွေတာ့ ဘယ္လုိမွ အက်ိဳးမရွိႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ဒါမ်ိဳးေတြ မ်ားလာတဲ့အခါမွာ သူတို႔က ဟန္ၿပပဲ လုပ္ေနတာပဲ ဆုိၿပီး ယံုၾကည္မႈ ကင္းမဲ့လာၾကပါတယ္။ အၿဖစ္လုပ္တာနဲ႔ အလုပ္ၿဖစ္တာ ကြဲၿပားၾကရပါမယ္။
ေနာက္တစ္တြဲကေတာ့ Target ဆိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို ဂရုမစုိက္ၿခင္းနဲ႔ Target ၿပည္႔ရင္ၿပီးေရာ ဘာၿဖစ္ၿဖစ္ ဆုိတဲ့ စိတ္မ်ိဳးေမြးၿခင္းပါ။ ခုနကေၿပာခဲ့သလို အေပ်ာ္တမ္း၀င္လုပ္ေနတဲ့ Volunteer မဟုတ္ပါဘူး၊ လခတစ္ခုကို ယူထားတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြၿဖစ္လို႔ Target ဆိုတာကုိ ဂရုမစုိက္လုိ႔ေတာ့ မရပါဘူး၊ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ပီသၾကရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း Target ဆိုတာ တစ္ခုတည္း ေခါင္းထဲရွိုိေနလို႔ေတာ့ မရပါဘူး၊ ကုိယ့္လုပ္ရပ္ေတြရဲ႔ ေရရွည္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိလည္း ထည္႔စဥ္းစားရပါမယ္။ မဟုတ္ရင္ ကုိ္ယ္ေတြလုပ္ေပးလုိက္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြရဲ႔ အရည္အေသြးဟာ က်လာတတ္ပါတယ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ အမ်ားရဲ႔ ယံုၾကည္မႈဟာ က်ဆင္းလာေတာ့တာပါပဲ။
Sustainable Development
ၾကံဳၾကိဳက္တုန္းမွာ ဖတ္ဖူးတာေလးတစ္ခု ေၿပာပါရေစ၊ Sustainable Development လို႔ ေခၚတဲ့ စဥ္ဆက္မၿပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအေၾကာင္းပါ။ စဥ္ဆက္မၿပတ္လို႔ ဘာသာၿပန္လုိက္ေတာ့ အမ်ားရဲ႔အၿမင္မွာ Continuous & Successive Development လို႔ အမွတ္မွားသြားၾကပါတယ္။ ဥပမာ ကၽြန္ေတာ့ေဆးခန္းကုိ ဒီလ လူနာတစ္ရာ လာလို႔ ေနာက္လ ႏွစ္ရာ၊ ေနာက္တစ္လက် သံုးရာ၊ အဲ့ဒီလို တစ္ဆင့္တစ္ဆင့္ တက္တက္လာတာကို Sustainable Development လုိ႔ မသတ္မွတ္ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ Sustainable Development ဆုိတာဟာ Future Generation ရဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို မထိခိုက္ဘဲ လက္ရွိ Generation ရဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ၿဖည္႔ဆည္းၿခင္းကုိ ေခၚတာပါ။ အဲ့လိုမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ကိုယ္တာ၀န္ယူေနတဲ့ ကာလမွာေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးလုိ႔ တုိးတက္လုိ႔၊ ကိုယ္လည္း အလုပ္ထြက္သြားေရာ ေနာက္လူက ဘာမွကို လုပ္လုိ႔မရေတာ့ေလာက္ေအာင္ ၿဖစ္က်န္ခဲ့ရတာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ၾကံဳရႏုိင္ပါတယ္။
ပခံုးေပၚက တာ၀န္
ဆရာၾကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႔ စကားတစ္ခြန္းကို ကၽြန္ေတာ္သိပ္သေဘာက်ပါတယ္။
လူတစ္ေယာက္ရဲ႔တန္ဖိုးကုိ သူၿဖတ္သန္းေနတဲ့ ေခတ္ၾကီးက သူရဲ႔ပခံုးေပၚ တင္ေပးလိုက္တဲ့ တာ၀န္ကို ဘယ္ေလာက္ထမ္းေဆာင္နုိင္ခဲ့တယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္နဲ႔႔ဲပဲ တုိင္းရမွာပဲ ဆိုတဲ့ စကားပါ။
၈၈မ်ိဳးဆက္ေတြအတြက္ေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္ ၿပဳတ္က်ၿပီး ဒီမိုကေရစီ ရဖုိ႔က သူတုိ႔ပခံုးေပၚက တာ၀န္ေပါ့။ ဒါဆို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၂၀၁၁ မ်ိဳးဆက္ေတြကေရာ၊ ရလုရခင္ ၿဖစ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေနာက္ၿပန္လွည္႔မသြားဖို႔ ပုိမုိခိုင္ၿမဲဖုိ႔ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႔ ေခတ္ၾကီးက ေပးလိုက္တဲ့ တာ၀န္ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ဒီတာ၀န္ကိုသာ ေက်မယ္ဆုိ တန္ဖုိးၿမင့္တဲ့ လူေတြၿဖစ္လာမွာ ၿဖစ္သလို၊ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၊ ၁၀၀ ၾကာတဲ့အခ်ိန္မွာ ရွိေနမဲ့ လူေတြရဲ႔ ပခံုးေပၚက တာ၀န္ကလည္း ေၿပာင္းသြားမွာေပါ့၊ ၿမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ၾကီးကို ကမာၻ႔နံပါတ္တစ္ႏုိ္င္ငံတစ္ခု ၿဖစ္လာေစဖုိ႔ ဆုိတာမ်ိဳး ၿဖစ္ေနႏုိင္တယ္ေလ။
ဒါဆုိ ခုေလာေလာဆယ္ ဒီတာ၀န္ကို ဘယ္လုိ ထမ္းေဆာင္ၾကမလဲ။ လႊတ္ေတာ္ထဲ ၀င္မွမဟုတ္ပါဘူး၊ လႊတ္ေတာ္ထဲလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အားလံုး ၀င္ေနလုိ႔ မရပါဘူး။ ဒီမိုုုုုုုုုုကေရစီစနစ္ ခုိင္မာဖို႔၊ အေၿပာင္းအလဲေတြ ေရွ႔ကိုပဲ ဦးတည္ေနဖို႔ အစိုးရ (State)၊ ပုဂလိက (Private) နဲ႔ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (Civil Society) က႑(၃)ခုၾကားက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဟာ သိပ္ကုိအေရးၾကီးပါတယ္။ ခုခါမွာေတာ့ လြတ္လပ္စြာ အသင္းဖြဲ႔စည္းႏုိင္ခြင့္နဲ႔အတူ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ေပၚထြက္လာေနပါၿပီ။ ေပၚလာတုိင္းလည္း မရေသးပါဘူး။ အားေကာင္းဖုိ႔လည္း လုိပါေသးတယ္။ အဲဒီအတြက္ေတာ့ သံုးဖက္စလံုးမွာ အၿပန္အလွန္ ေလးစားမႈ ယံုၾကည္မႈေတြ ရွိၾကရပါမယ္။ Us & Them ဆုိတဲ့ အၿမင္မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ငါတုိ႔အားလံုးဟာ ငါတုိ႔ၿမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ၿမန္မာႏုိင္ငံသူ ႏုိ္င္ငံသားေတြအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနၾကတာ ဆိုတဲ့ အၿမင္မ်ိဳး ရွိၾကဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ေလွ်ာက္လမ္းခ်င္းေတာ့ မတူဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါေပမဲ့ ပန္းတုိင္ခ်င္း တူေနတာပဲ၊ ဘာၿဖစ္လို႔ လက္မတြဲႏုိင္ၾကရမွာလဲ၊ မယံုၾကည္ႏုိင္ရမွာလဲ၊ မေလးစားႏုိင္ၾကရမွာလဲ။
"ခင္ဗ်ားတုိ႔ NGO ေတြက လုပ္ေပးမယ္ေၿပာ၊ ၿပီးရင္ project က ဘာၿဖစ္လုိ႔ ညာၿဖစ္လုိ႔နဲ႔၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ မ်က္ႏွာအေတာ္ပ်က္ရတယ္"
"NGO အခ်င္းခ်င္း စကားေၿပာရတာပဲ အဆင္ေၿပတယ္ဗ်ာ၊ အစိုးရရံုးေတြ သြားၿပီး ၿပန္လာရင္ လူဆုိတာ ဘယ္လိုၾကီး ၿဖစ္ၿဖစ္လာမွန္းကို မသိဘူး"
ဒီစကားေတြကေတာ့ NGO မွာ လုပ္ေနသူေတြနဲ႔ အစိုးရ၀န္ထမ္းတခ်ိဳ႔ရဲ႔ တစ္ဖက္ကိုတစ္ဖက္ အၿပစ္ၿမင္ေနၾကတဲ့ စကားသံမ်ားပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ တစ္ခါေရးဖူးတယ္..
အာဏာရွင္စနစ္ ေအာ္တိုကေရစီကေန ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ကူးေၿပာင္းတဲ့ေနရာမွာ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ အဆင့္၃ဆင့္ ရွိပါတယ္၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြ ေလ်ာ့ပါးလာတဲ့ အဆင့္ (Liberalization)၊ ကူးေၿပာင္းေရးအဆင့္ (Transition) နဲ႔ ခိုင္မာေရးအဆင့္ (Consolidation) တုိ႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ရွိေရာက္ေနတာကေတာ့ အသြင္ကူးေၿပာင္းေနတဲ့ အဆင့္လုိ႔ ဆုိရမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ ခိုင္ၿမဲဖို႔၊ ေနာက္ေၾကာင္းၿပန္မလွည္႕ဖို႔အတြက္ အေရးၾကီးတဲ့အပုိင္း ၅ပုိင္းရွိပါတယ္၊ အဲဒါေတြကေတာ့..
(၁) အစိုးရအဖြဲ႔အစည္း (Political society)
(၂) တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး (Rule of Law)
(၃) ဗ်ဴရုိကေရစီယႏၱရား (Bureaucracy)
(၄) စီးပြါးေရးအဖြဲ႔အစည္း (Economic society)နဲ႔
(၅) အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (Civil society) တုိ႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္အတြင္းက ပဲခူးဘက္ကုိ ပရဟိတအဖြဲ႔တစ္ခုနဲ႔ အခမဲ့ေဆးကုသေရးခရီးစဥ္ လုိက္သြားရင္း အူက်လုိ႔ ခြဲစိတ္ဖုိ႔လိုေနတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ကုိ ေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဖြဲ႔မွာပါလာတဲ့ သူေတြက ေငြေၾကးလွဴၾကမယ္ဆိုတာနဲ႔ အဲ့ဒီကေလးကို ရန္ကုန္ေခၚၿပီး ခြဲစိတ္ေပးတဲ့ေနရာမွာ လုပ္အားဒါန ၀င္ပါၿဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္ကေလးေဆးရံုၾကီးကို ေရာက္၊ အက်ိဳးအေၾကာင္း ေၿပာၿပေတာ့ အားလံုးက ၀မ္းပန္းတသာ ၾကိဳဆိုၾကပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ ၀င္လုပ္ၿဖစ္ေနတဲ့ ပရဟိတအဖြဲ႔ေလးအေၾကာင္းကိုလည္း ေမးၾကၿမန္းၾကပါတယ္။ အေရးေပၚအေၿခအေန မဟုတ္လို႔ ခ်က္ခ်င္းခြဲရက္ မရေပမဲ့ အဲ့ဒီကေလး ပဲခူးကို ၿပန္စရာ မလုိခဲ့ပါဘူး၊ တစ္ပတ္အတြင္း ခြဲၿဖစ္သြားပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ေဆးေတြကုိ ေဆးရံုဘက္ကလည္း ကူညီေပးပါတယ္။ သတိထားမိသေလာက္ ေမးၾကည္႔ၿမန္းၾကည္႔သေလာက္ အဟိန္းအေဟာက္လည္း မခံလုိက္ရပါဘူး။ ကေလးရဲ႔ မိဘေတြလည္း စိတ္ခ်မ္းသာ၊ ဆရာ၀န္၊ ဆရာမေတြလည္း ေပ်ာ္ရႊင္၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြလည္း ပီတိၿဖစ္လုိ႔ေပါ့။
အဲ့ဒီလို အေနအထားမ်ိဳးဆန္ဆန္ပဲ ကၽြန္ေတာ္ NGO မွာ ၀င္လုပ္ၿပီး ၄လေလာက္အၾကာမွာ ထပ္ၿဖစ္ၿပန္ပါတယ္။ ေသြးေတြ မတရားဆင္းၿပီး ၿဖဴေဖ်ာ့ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ကုိ တၿခားေသာ က်န္းမာေရးနဲ႔ မသက္ဆုိင္တဲ့ NGO တစ္ဖြဲ႔က ရြာသြားရင္း ေတြ႔ေတာ့ အၿမင္မေတာ္တာနဲ႔ပဲ ေဆးခန္းၿပရေအာင္ ၿမိဳဳ႔ေပၚ ေခၚလာပါတယ္။ ေဆးရံုကိုလည္း တန္းမသြားရဲေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ဆီ အကူအညီလာေတာင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ကုိယ္မကုႏုိင္တဲ့ အေနအထားဆိုေတာ့ ေဆးရံုသြားရမယ္၊ ကၽြန္ေတာ္လည္း လုိက္ကူညီေပးပါမယ္ေပါ့။ ေငြေၾကးအလွဴေလးပါ ႏုိင္သေလာက္ ထည္႔လုိက္ပါေသးတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ ေဆးရံုကုိ ေရာက္ေတာ့ ပထမပုိင္းမွာ ေတာ္ေတာ္အဆင္ေၿပပါတယ္။ ေနာက္ လူနာ wardထဲေရာက္ၿပီး အက်ိဳးအေၾကာင္း ေၿပာၿပလိုက္ေတာ့မွ အဲ့ဒီက တာ၀န္က်ဆရာ၀န္က ေခ်ာင္လာထုိးတယ္လုိ႔ ေၿပာတာကုိ ခံလုိက္ရေတာ့တာပါပဲ။ အမွန္အတုိင္း ေၿပာရရင္ စိတ္ထဲေတာ့ အေတာ္ေလး မေကာင္းၿဖစ္သြားပါတယ္။ ရြာက လူနာတစ္ေယာက္ ေဆးရံုတင္ဖို႔ လုိေနတာကို ေတြ႔လို႔ ေဆးရံုကုိ ပုိ႔ေပးတယ္၊ ဒါဟာ ေခ်ာင္လာထုိးတာလား၊ လူနာဆုိတာ သံုးမရတဲ့ပစၥည္းတစ္ခုမွ မဟုတ္တာ၊ အမွန္ဆို ေငြေၾကးအကူအညီေပးတာေတာင္ ပရဟိတအဖြဲ႔တစ္ခုလို အမ်ားၾကီး ရွိလို႔ ေပးႏုိင္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ့္၀င္ေငြထဲက ႏုိင္သေလာက္ေလး ထည္႔၀င္ထားၾကတာ၊ NGO ၀န္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ ဒီလူနာကို ေခၚလာတာ မဟုတ္ပါဘူး၊ လူသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကူညီသင့္လို႔ ကူညီေပးတာပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ဒီလိုမ်ိဳးေၿပာေတာ့ အေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းၿဖစ္မိတယ္။ ပုိဆုိးတာက ဆရာ၀န္မဟုတ္ေသာ တၿခားသူမ်ားရဲ႔ ေရွ႔မွာ ၿဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဆရာ၀န္မဟုတ္တဲ့သူေတြက လူနာကို အၿမင္မေတာ္လို႔ လာပုိ႔တာကုိ Noble profession ဆုိတဲ့ ဆရာ၀န္က ေခ်ာင္လာထုိးတယ္ လို႔ တုံ႔ၿပန္လုိက္တာဆိုေတာ့လည္း ကၽြန္္္ေတာ္ မ်က္ႏွာပ်က္ရၿပန္တာေပါ့။ ေနာက္မွ စိတ္ေလးနည္းနည္းေအးသြားလုိ႔ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည္႔လိုက္ေတာ့မွ ၿမင္လာတာတစ္ခုက အဲ့ဒီတာ၀န္က်ဆရာ၀န္ဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႔ေရွ႔မွာ NGO အဖြဲ႔အစည္း ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားနဲ႔ ၾကံဳခဲ့ဆံုခဲ့ၿပီးလုိ႔ ဒီလိုၿဖစ္ေနရတာလဲ ဆုိတာပါပဲ။ ဒီၿဖစ္စဥ္ႏွစ္ရပ္မွာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႔ အားထုတ္မႈ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႔ ေစတနာ၊ လူနာရဲ႔ အေၿခအေန အားလံုးအတူတူပါပဲ။ တစ္ခုပဲ မတူေတာ့တာက ကၽြန္ေတာ္ဟာ အရင္ကေတာ့ ပရဟိတအဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ကို ကုိယ္စားၿပဳခဲ့သူၿဖစ္ၿပီး ခုမွာေတာ့ NGO တစ္ခုမွာ အလုပ္၀င္လုပ္ေနသူ ၿဖစ္ေနတာပါပဲ။ ပရဟိတအဖြဲ႔ဆိုေတာ့ ယံုၾကည္တယ္၊ ေလးစားတယ္။ NGO က်ေတာ့ သူတို႔ကို လွည္႔ေနပတ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းလုိ႔ ၿမင္ေနၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ သေဘာေပါက္လုိက္တယ္၊ တကယ္ေတာ့ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ဖို႔ လိုေနတာ ကခ်င္နဲ႔ ၿမန္မာ့တပ္မေတာ္တင္ မဟုတ္ဘူး၊ အစိုးရနဲ႔ NGO ေတြၾကားထဲမွာလည္း လိုအပ္ေနတာပဲ ဆုိတာပါပဲ။
ဒါၿဖင့္ ရုိးရုိးပရဟိတအဖြဲ႔နဲ႔ NGO ဘာကြာပါသလဲ။ ပရဟိတအဖြဲ႔မွာ တစ္သက္လံုးေတာ့ အခ်ိန္ၿပည္႔လုပ္လုိ႔မရပါဘူး၊ ဒါဟာ ပေ၇ာ္ဖက္ရွင္နယ္တစ္ခု မဟုတ္လုိ႔ပါ၊ ကုသုိလ္ေရးအေနနဲ႔ လုပ္ၾကတဲ့အလုပ္တစ္ခုေပါ့။ အဲဒီအတြက္ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈဆိုတာလည္း မရွိပါဘူး၊ ကိုယ္ေခါင္းကုိက္ေနတယ္၊ ဒီတစ္ေခါက္ မလုိက္ခ်င္ဘူးဆုိလည္း ဘယ္သူကမွ ဘာမွမေၿပာပါဘူး။ NGO မွာလုပ္ရင္ေတာ့ ထုိက္သင့္တဲ့ လခတစ္ခု ရပါတယ္၊ အဲ့ဒီလခနဲ႔ တန္တဲ့ တာ၀န္ဆိုတာ ပါလာပါတယ္၊ Valentines Day အတြက္နဲ႔ေတာ့ ခြင့္ယူလို႔ မသင့္ပါဘူး။ ပရဟိတအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ရြာတစ္ရြာကိုသြားလို႔ လူနာသိပ္မလာဘူးဆုိလည္း ၿပႆနာ မရွိေပမဲ့ NGO အေနနဲ႔ေတာ့ အစစအရာရာ ေသခ်ာစီစဥ္ၿပီးေတာ့မွ ေငြေၾကးအေလအလြင့္ မရွိရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ NGO ဆိုတာလည္း ပရဟိတအဖြဲ႔ပါပဲ၊ လစာေပး ခန္႔အပ္ထားတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈေတြနဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္အတိအက်ထား ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ပရဟိတအဖြဲ႔အၾကီးစားလုိ႔ ဆုိရမွာေပါ့။
ဒါေပမဲ့ ၿမန္မာၿပည္က NGO ေတြကို တကယ္ေရာ ပရဟိတအဖြဲ႔လို႔ ၿမင္ၾကရဲ႔လား၊ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ေရာ အဲ့ဒီပံုစံေပါက္ေနရဲ႔လား စဥ္းစားၾကရပါမယ္။ ဒါမွ ဘာေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈပ်က္ၿပားေနၾကရလဲ သိႏုိင္မွာပါ။
ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ ၿဖစ္လာရတာလဲ စဥ္းစားမိသေလာက္ ေဆြးေႏြးၾကည္႔ပါမယ္။
အာဏာရွင္နဲ႔ အေၾကာက္တရား
NGO ဆိုတာကုိ ၿမန္မာလို တုိက္ရုိက္ဘာသာၿပန္ေတာ့ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းေပါ့။ အစိုးရနဲ႔ မပတ္သက္ဘူး၊ လက္ေအာက္ခံ မဟုတ္ဘူး ဆုိတဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္မွာ ရွိေနပါတယ္။ ၿမန္မာၿပည္မွာေတာ့ NGO ဆိုရင္ ႏုိင္ငံၿခားက အလွဴရွင္ေတြရဲ႔ ေငြနဲ႔ ရပ္တည္ေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကိုမွ NGO လို႔ ထင္တတ္ၾကတယ္။ အမွန္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ အစိုးရမဟုတ္တ့ဲ အဖြဲ႔အစည္းတုိင္းသည္ NGO ပါပဲ။ နာေရးကူညီမႈအသင္း၊ ရုပ္ရွင္အစည္းအရံုး၊ ဆရာ၀န္အသင္း၊ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း၊ ဒါေတြအားလံုးဟာ NGO ေတြပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ သေဘာသဘာ၀အရ အစိုးရရဲ႔ လက္ေအာက္ခံမဟုတ္သလို၊ အစိုးရေလာက္လည္း က်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔ အလုပ္မလုပ္ႏုိ္င္ပါဘူး၊ တစ္ပိုင္တစ္ႏုိ္င္သေဘာမွ်သာ ၿဖစ္ပါတယ္။ သေဘာခ်င္းတူတဲ့ေနရာေတြမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာမ်ိဳး ရွိသလုိ၊ တစ္ခါတစ္ရံမွာလည္း check & balance ထိန္းညွိေ၀ဖန္တဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ (ၿမစ္ဆံုလိုကိစၥမ်ိဳးမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ NGO မ်ားဟာ ဒီတာ၀န္ကို အၿပည္႔အ၀ ေက်ပြန္ၾကရပါတယ္) အဲ့ဒီမွာတင္ အစိုးရနဲ႔ NGO ထိပ္တုိက္ေတြ႔ၾကရတာပါပဲ။ တစ္ဖက္က ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈဆုိရင္ လက္ခံဖုိ႔ေ၀းလုိ႔ အသံေတာင္ မၾကားခ်င္ဘူး။ တစ္ဖက္ကလည္း ဒီလုိ ဒီလိုေတြ ဆင္းရဲေနတယ္၊ ႏြမ္းပါးေနတယ္လို႔ ေၿပာၿပႏုိင္မွ ရပ္တည္ႏိုင္မဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနတယ္။ တစ္ဖက္က HIV ေ၀ဒနာသည္ေတြကို ကူညီဖို႔ ၾကိဳးစားေနၾကတယ္၊ တစ္ဖက္ကေတာ့ ဒီလူနာစာရင္းကို ၿဖစ္ႏုိင္သမွ် ခပ္နည္းနည္းပဲ ၾကားခ်င္တယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ NGO ေတြဟာ ရွင္သန္ခြင့္ မရၾကပါဘူး။ အဲ့ဒီအတြက္ report ေတြပို႔တဲ့အခါမွာ တကယ့္အစစ္အမွန္ဆုိတာထက္ ဟုိဘက္က သေဘာက်ေလာက္မဲ့၊ ကိုယ့္အလုပ္ေတြ ဆက္လုပ္လုိ႔ ရေလာက္မဲ့ ပမာဏေတြကိုသာ တင္ၿပၾကရပါေတာ့တယ္။ အခ်ိန္ေတြၾကာလာတဲ့အခါမွာေတာ့ အစိုးရနဲ႔ NGO ၾကားမွာ ယံုၾကည္မႈပ်က္ၿပားလာပါတယ္။ အမွန္မၾကားခ်င္လုိ႔သာ သူတုိ႔တင္သမွ် မ်က္စိမွိတ္ထားေပမဲ့ တကယ္မဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိလည္း တစ္ဖက္က သိေနၿပန္ပါတယ္။
ကို္ယ္တုိင္ေတာ့ မၾကည္႔ဖူးေပမဲ့ ဆရာဦးရဲၿမင့္ေက်ာ္ေရးတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္မွာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ဇာတ္ကားေလးတစ္ကားအေၾကာင္းေပါ့။ မွတ္မိသေလာက္ ဖတ္လို႔ေကာင္းေအာင္ ၿပန္ေရးပါမယ္၊ အဲ့ဒီကားထဲမွာ မင္းသားက နာမည္ေက်ာ္ေရွ႔ေနတစ္ေယာက္၊ သူလုိက္သမွ် အမႈတုိင္းႏုိင္တယ္၊ မွန္တာ မမွန္တာ ေနာက္ထားေပါ့၊ အဲ့ဒီဘ၀မွာလည္း မင္းသားက အရမ္းေပ်ာ္ေနတယ္။ တစ္ေန႔မွာေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ မင္းသားဟာ သူ႔စိတ္က မရည္ရြယ္ပါဘဲနဲ႔ ပါးစပ္က အမွန္ေတြခ်ည္း ေၿပာထြက္ထြက္သြားတာမ်ိဳး ၿဖစ္လာပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာတင္ သူလုိက္သမွ်အမႈတုိင္း ရံႈးေတာ့တာေပါ့။ စိတ္ဓါတ္ေတြလည္း အၾကီးအက်ယ္က်ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိန္တစ္ခု ၾကာလာတဲ့အခါမွာေတာ့ လူအမ်ားရဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို ရလာတယ္၊ အရင္ကေတာ့ သူ႔အရည္အေသြးေၾကာင့္ ေအာင္ၿမင္ခဲ့ေပမဲ့ ခုေတာ့ သူ႔ရဲ႔ ရုိးသားမႈက ေအာင္ၿမင္မႈရဲ႔ အသက္ေသြးေၾကာ ၿဖစ္လာတယ္။ သူ႔ပါးစပ္က ထြက္လုိက္ရင္ေတာ့ အဲဒါမွန္လုိ႔ေပါ့ ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ၿဖစ္လာတယ္။ မဟုတ္မမွန္ လုပ္ထားတဲ့သူေတြလည္း သူ႔ကို ေရွ႔ေနလုိက္ေပးဖုိ႔ မငွားရဲေတာ့ဘူး။ တရားသူၾကီးကလည္း အေထြအထူးေတာင္ စဥ္းစားေနစရာ မလိုဘူး၊ သူေၿပာတဲ့စကား နားေထာင္လုိက္ရံုနဲ႔တင္ ၿပီးတယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေတြ ၿဖစ္လာတာေပါ့။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အမွန္တရားသာလွ်င္ အင္အားပါပဲ ဆိုတာကို ၿပသြားတဲ့ ကားေလးပါ။ အမွန္ကို တင္ၿပလုိ႔မရတဲ့ အေၿခအေန၊ အရွိအရွိတုိင္း ေၿပာလုိ႔မၿဖစ္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္မွာ အေပၚက ေၿပာင္းတာကို ေစာင့္မွာလား၊ ကုိယ္က အရင္ေၿပာင္းၿပီး အမွန္အမွန္တုိင္း ေၿပာမွာလား ေရြးခ်ယ္ၾကရပါမယ္။ ယေန႔ေခတ္မွာ ပ်က္ၿပားေနသမွ်ေသာ ယံုၾကည္မႈေတြ ၿပန္လည္တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔အေရးမွာ ရုိးသားမႈနဲ႔ အေၾကာက္တရားကင္းမႈဟာ အင္မတန္ အေရးပါလာပါတယ္။
ပြင့္လင္းၿမင္သာမႈ
ေနာက္ထပ္လူေၿပာသူေၿပာ အမ်ားဆံုးကိစၥကေတာ့ Transparency လို႔ေခၚတဲ့ ပြင့္လင္းၿမင္သာမႈေပါ့။ ခုေနာက္ဆံုး Myanmar Peace Center ေတာင္မွ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္သံေတြ ထြက္လာလုိ႔ ရွင္းရလင္းရ လုပ္ရေသးတယ္မဟုတ္လား။ ကုိယ္တုိင္ေတာ့ မၾကံဳဖူးေပမဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚက ပုိ႔စ္ေလးတစ္ခုမွာေတာ့ NGO ၀န္ထမ္းေတြဟာ ကိုယ္တက္ရမဲ့ Training ရဲ႔ ေခါင္းစဥ္ကိုေတာင္ မသိဘဲ Perdium ရရင္ၿပီးေရာ လာတက္ၾကတာမ်ိဳး၊ ရုိးရုိးကား ငွားစီးသြားရင္ ရရက္နဲ႔ ကားကို စင္းလံုးငွားသြားတာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္ လို႔ ေရးထားတာကို ဖတ္ဖူးပါတယ္။ အင္မတန္ မွတ္သားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္တုိ႔လို ဆရာေတြကိုယ္တုိင္ ေ၀ဖန္ထားတဲ့ ကိစၥၿဖစ္လို႔ မ်က္လံုးမွိတ္ဇြတ္ၿငင္းေနလုိ႔ေတာ့ မရပါဘူး။ အစိုးရနဲ႔ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဒါဟာလည္း အင္မတန္ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥရပ္တစ္ခုပဲ ၿဖစ္ပါတယ္
အစြန္းမေရာက္ဖို႔
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ NGO အဖြဲ႔အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ Core values လို႔ေခၚတဲ့ မိမိတို႔ တန္ဖိုးထားတဲ့ အရာမ်ား ရွိတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ကုိယ္က ရုိးသားမႈကို တန္ဖိုးထားတယ္ဆုိ ကုိယ့္လုပ္သမွ်အလုပ္တုိင္းမွာ ရုိးသားမႈဟာ ထင္ဟပ္ေနမွာေပါ့။ ကုိ္ယ့္ရဲ႔ core value က ပိုက္ဆံဆုိ ကုိယ္ဘာလုပ္လုပ္ ေငြရမွလုပ္မယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီိလို NGO ေတြရဲ႔ core value မွာ ပါသင့္တာတစ္ခုကေတာ့ မဇ်ိမပဋိပဒါ ဆုိတဲ့ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ပါပဲ။ အစြန္းမေရာက္သြားဖုိ႔ သိပ္ကို အေရးၾကီးပါတယ္။
ပထမတစ္တြဲကေတာ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မရွိၿခင္း နဲ႔ အၿဖစ္လုပ္ၿခင္းပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၿမန္မာေတြ သိပ္အားနည္းတဲ့ အပုိင္းလို႔ ဆုိရမလားပဲ၊ ဘာလုပ္လုပ္ ဘာကုိင္ကို္င္ မွတ္တမ္းတင္ထားေလ့ မရွိၾကဘူး၊ အဲ့ဒီေတာ့ ကုိယ္က ဘယ္ေလာက္ၾကီးပဲ ၾကိဳးစားၾကိဳးစား၊ ဘယ္သူမွ မသိဘူး၊ တစ္ေယာက္ေယာက္က စစ္ေဆးေရး၀င္တဲ့အခါမွာ အလဲအကြဲ ၿဖစ္ၾကရေတာ့တာပါပဲ။ ေနာက္တစ္ဖက္စြန္းကေတာ့ မွတ္တမ္း၀င္ရင္ ၿပီးတာပဲ ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးေပါ့။ ေဟာေၿပာပြဲတစ္ခု လုပ္တယ္၊ ဓါတ္ပံုေတြ ရုိက္တယ္၊ လက္ေဆာင္ေတြ ေ၀တယ္၊ ဘယ္သူလာၾကည္႔ၾကည္႔ ေဟာေၿပာပြဲလုပ္လား ဆို လုပ္တယ္၊ လက္ေဆာင္ေ၀လား ဆုိ ေ၀တယ္၊ ဒါေပမဲ့ တက္ေရာက္နားေထာင္တဲ့သူေတြ တကယ္အက်ိဳးရွိသြားလားဆိုေတာ့ မရွိဘူး၊ မရွိဆုိ ေဟာေၿပာတဲ့အခ်ိန္က ခဏေလး၊ ေဟာမဲ့ေၿပာမဲ့သူေတြက ေသခ်ာမၿပင္ဆင္လာ ဆုိမွေတာ့ ဘယ္လုိမွ အက်ိဳးမရွိႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ဒါမ်ိဳးေတြ မ်ားလာတဲ့အခါမွာ သူတို႔က ဟန္ၿပပဲ လုပ္ေနတာပဲ ဆုိၿပီး ယံုၾကည္မႈ ကင္းမဲ့လာၾကပါတယ္။ အၿဖစ္လုပ္တာနဲ႔ အလုပ္ၿဖစ္တာ ကြဲၿပားၾကရပါမယ္။
ေနာက္တစ္တြဲကေတာ့ Target ဆိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို ဂရုမစုိက္ၿခင္းနဲ႔ Target ၿပည္႔ရင္ၿပီးေရာ ဘာၿဖစ္ၿဖစ္ ဆုိတဲ့ စိတ္မ်ိဳးေမြးၿခင္းပါ။ ခုနကေၿပာခဲ့သလို အေပ်ာ္တမ္း၀င္လုပ္ေနတဲ့ Volunteer မဟုတ္ပါဘူး၊ လခတစ္ခုကို ယူထားတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြၿဖစ္လို႔ Target ဆိုတာကုိ ဂရုမစုိက္လုိ႔ေတာ့ မရပါဘူး၊ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ပီသၾကရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း Target ဆိုတာ တစ္ခုတည္း ေခါင္းထဲရွိုိေနလို႔ေတာ့ မရပါဘူး၊ ကုိယ့္လုပ္ရပ္ေတြရဲ႔ ေရရွည္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိလည္း ထည္႔စဥ္းစားရပါမယ္။ မဟုတ္ရင္ ကုိ္ယ္ေတြလုပ္ေပးလုိက္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြရဲ႔ အရည္အေသြးဟာ က်လာတတ္ပါတယ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ အမ်ားရဲ႔ ယံုၾကည္မႈဟာ က်ဆင္းလာေတာ့တာပါပဲ။
Sustainable Development
ၾကံဳၾကိဳက္တုန္းမွာ ဖတ္ဖူးတာေလးတစ္ခု ေၿပာပါရေစ၊ Sustainable Development လို႔ ေခၚတဲ့ စဥ္ဆက္မၿပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအေၾကာင္းပါ။ စဥ္ဆက္မၿပတ္လို႔ ဘာသာၿပန္လုိက္ေတာ့ အမ်ားရဲ႔အၿမင္မွာ Continuous & Successive Development လို႔ အမွတ္မွားသြားၾကပါတယ္။ ဥပမာ ကၽြန္ေတာ့ေဆးခန္းကုိ ဒီလ လူနာတစ္ရာ လာလို႔ ေနာက္လ ႏွစ္ရာ၊ ေနာက္တစ္လက် သံုးရာ၊ အဲ့ဒီလို တစ္ဆင့္တစ္ဆင့္ တက္တက္လာတာကို Sustainable Development လုိ႔ မသတ္မွတ္ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ Sustainable Development ဆုိတာဟာ Future Generation ရဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို မထိခိုက္ဘဲ လက္ရွိ Generation ရဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ၿဖည္႔ဆည္းၿခင္းကုိ ေခၚတာပါ။ အဲ့လိုမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ကိုယ္တာ၀န္ယူေနတဲ့ ကာလမွာေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးလုိ႔ တုိးတက္လုိ႔၊ ကိုယ္လည္း အလုပ္ထြက္သြားေရာ ေနာက္လူက ဘာမွကို လုပ္လုိ႔မရေတာ့ေလာက္ေအာင္ ၿဖစ္က်န္ခဲ့ရတာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ၾကံဳရႏုိင္ပါတယ္။
ပခံုးေပၚက တာ၀န္
ဆရာၾကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႔ စကားတစ္ခြန္းကို ကၽြန္ေတာ္သိပ္သေဘာက်ပါတယ္။
လူတစ္ေယာက္ရဲ႔တန္ဖိုးကုိ သူၿဖတ္သန္းေနတဲ့ ေခတ္ၾကီးက သူရဲ႔ပခံုးေပၚ တင္ေပးလိုက္တဲ့ တာ၀န္ကို ဘယ္ေလာက္ထမ္းေဆာင္နုိင္ခဲ့တယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္နဲ႔႔ဲပဲ တုိင္းရမွာပဲ ဆိုတဲ့ စကားပါ။
၈၈မ်ိဳးဆက္ေတြအတြက္ေတာ့ အာဏာရွင္စနစ္ ၿပဳတ္က်ၿပီး ဒီမိုကေရစီ ရဖုိ႔က သူတုိ႔ပခံုးေပၚက တာ၀န္ေပါ့။ ဒါဆို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၂၀၁၁ မ်ိဳးဆက္ေတြကေရာ၊ ရလုရခင္ ၿဖစ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေနာက္ၿပန္လွည္႔မသြားဖို႔ ပုိမုိခိုင္ၿမဲဖုိ႔ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႔ ေခတ္ၾကီးက ေပးလိုက္တဲ့ တာ၀န္ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ဒီတာ၀န္ကိုသာ ေက်မယ္ဆုိ တန္ဖုိးၿမင့္တဲ့ လူေတြၿဖစ္လာမွာ ၿဖစ္သလို၊ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၊ ၁၀၀ ၾကာတဲ့အခ်ိန္မွာ ရွိေနမဲ့ လူေတြရဲ႔ ပခံုးေပၚက တာ၀န္ကလည္း ေၿပာင္းသြားမွာေပါ့၊ ၿမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ၾကီးကို ကမာၻ႔နံပါတ္တစ္ႏုိ္င္ငံတစ္ခု ၿဖစ္လာေစဖုိ႔ ဆုိတာမ်ိဳး ၿဖစ္ေနႏုိင္တယ္ေလ။
ဒါဆုိ ခုေလာေလာဆယ္ ဒီတာ၀န္ကို ဘယ္လုိ ထမ္းေဆာင္ၾကမလဲ။ လႊတ္ေတာ္ထဲ ၀င္မွမဟုတ္ပါဘူး၊ လႊတ္ေတာ္ထဲလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အားလံုး ၀င္ေနလုိ႔ မရပါဘူး။ ဒီမိုုုုုုုုုုကေရစီစနစ္ ခုိင္မာဖို႔၊ အေၿပာင္းအလဲေတြ ေရွ႔ကိုပဲ ဦးတည္ေနဖို႔ အစိုးရ (State)၊ ပုဂလိက (Private) နဲ႔ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (Civil Society) က႑(၃)ခုၾကားက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဟာ သိပ္ကုိအေရးၾကီးပါတယ္။ ခုခါမွာေတာ့ လြတ္လပ္စြာ အသင္းဖြဲ႔စည္းႏုိင္ခြင့္နဲ႔အတူ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ေပၚထြက္လာေနပါၿပီ။ ေပၚလာတုိင္းလည္း မရေသးပါဘူး။ အားေကာင္းဖုိ႔လည္း လုိပါေသးတယ္။ အဲဒီအတြက္ေတာ့ သံုးဖက္စလံုးမွာ အၿပန္အလွန္ ေလးစားမႈ ယံုၾကည္မႈေတြ ရွိၾကရပါမယ္။ Us & Them ဆုိတဲ့ အၿမင္မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ငါတုိ႔အားလံုးဟာ ငါတုိ႔ၿမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ၿမန္မာႏုိင္ငံသူ ႏုိ္င္ငံသားေတြအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနၾကတာ ဆိုတဲ့ အၿမင္မ်ိဳး ရွိၾကဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ေလွ်ာက္လမ္းခ်င္းေတာ့ မတူဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါေပမဲ့ ပန္းတုိင္ခ်င္း တူေနတာပဲ၊ ဘာၿဖစ္လို႔ လက္မတြဲႏုိင္ၾကရမွာလဲ၊ မယံုၾကည္ႏုိင္ရမွာလဲ၊ မေလးစားႏုိင္ၾကရမွာလဲ။
0 comments:
Post a Comment