လစ္ဘရယ္၀ါဒ (Liberalism) ႏွင့္ လစ္ဘရယ္သမုိင္းေၾကာင္း (အပုိင္း-၆)

by လင္း သက္ on Sunday, January 6, 2013 at 1:07am ·

လစ္ဘရယ္တုိ႔၏ ကုိယ္က်င့္တရားစံ

ဗဟု၀ါဒ (Pluralism)ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစုံ (Multiculture)တုိ႔ကုိ ယုံေသာ လစ္ဘရယ္တုိ႔၏ ကုိယ္က်င့္တရားစံႏႈန္းမွာ မတူညီသည္႔ ဆန္႔က်င္ဘက္အျမင္အယူအဆတုိ႔ကို လက္ခံျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ကဲြျပားျခားနားသည္႔ အေတြးအေခၚအယူအဆမ်ားသည္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းကို တုိးတက္ေစသည္႔ အေပါင္းလကၡဏာမ်ားဟု လက္ခံထားၾကသည္။လူတုိင္းသည္ ယုံၾကည္မႈ၊ ေတြးေခၚယူဆပုံႏွင့္အမူအက်င့္၊ ဓေလ့စရုိက္မ်ားတူညီႏုိင္လိမ့္မည္မဟုတ္။

မတူကြဲျပားမႈမ်ားကို လက္ခံႏုိင္မည္႔ ခြင့္လႊတ္သည္းခံနားလည္စိတ္တစ္ခုသာ လုိအပ္သည္ဟုဆုိသည္။ အဆုိပါ Agree to disagree သေဘာတရားကို Toleration ဟုေခၚသည္။ “ခင္ဗ်ားေျပာတာေတြကို ကၽြန္ေတာ္သေဘာမတူပါဘူး…ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အယူအဆအတြက္ ထုတ္ေဖၚေျပာဆုိပုိင္ခြင့္ကိုေတာ့ ေသတဲ့အထိ ကၽြန္ေတာ္ကာကြယ္ေပးသြားမယ္” ဆုိသည္႔ ျပင္သစ္ေတြးေခၚပညာရွင္ ေဗာ္လ္တဲယား (Voltaire, 1694-1778)၏ Toleration ကို ဖြင့္ဆုိခ်က္မွာ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လစ္ဘရယ္တုိ႔က လြတ္လပ္စြာ ကဲြျပားျခားနားခြင့္ကို အထူးအေလးအနက္ထား ေလးစားလုိက္နာၾကသည္။

Toleration အယူအဆမွာ ဂၽြန္မီလ္တန္၊ ဂၽြန္ေလာ့ခ္တုိ႔၏(၁၇)ရာစုတြင္ ေရးသားေဟာေျပာခဲ့ေသာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္အယူအဆမွ စတင္ခဲ့သည္ကိုေတြ႔ရသည္။ ဂၽြန္ေခာ့ခ္က လူမႈ႔ဘ၀ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးကုိ ျပတ္သားစြာစည္းျခားခဲ့ျပီး၊ အစုိးရမ်ားသည္ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ သဘာ၀ပုိင္ခြင့္မ်ားကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္သာ အခြင့္ရွိသည္ဟု ယုံၾကည္ခဲ့ရာ၊ ၄င္း၏ ကန္႔သတ္အစုိးရ (Limited Government)ပုံစံမွာ လစ္ဘရယ္တုိ႔အတြက္ အေရးပါသည္႔ သေဘာတရားအယူအဆတစ္ခုျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ ေလာ့ခ္က ႏုိင္ငံသားတုိ႔၏ ဘာသာေရးယုံၾကည္မႈ ဆုိသည္မွာ ၄င္းတုိ႔ (လူသားတုိ႔)၏ ေနာင္တမလြန္ ဘ၀ႏွင့္ စပ္ဆုိင္သည္႔အေရးကိစၥသာျဖစ္သျဖင့္ အစုိးရတုိ႔က  လူ႔အဖဲြ႕အစည္း၏ ဘာသာေရးယုံၾကည္မႈ႔အေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္စရာမလုိဟု ျမင္သည္။ ႏုိင္ငံသားမ်ားကို

၄င္းတုိ႔ႏွစ္သက္ရာ ဘာသာတရားအား ကိုးကြယ္ယုံၾကည္ခြင့္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ခၽြင္းခ်က္အားျဖင့္ျပည္သူလူထု၏ အသက္အုိးအိမ္စည္းစိမ္ကို ျခိမ္းေျခာက္ႏုိင္သည္႔ (တစ္နည္းအားျဖင့္) လူ႔အဖဲြ႕အစည္း၏ ေအးခ်မ္းသာယာမႈကို ထိပါးေႏွာက္ယွက္ေစႏုိင္သည္႔ ဘာသာအယူ၀ါဒမ်ားကိုမႈ တားျမစ္ကန္႔ကြက္ရမည္ဟု ဆုိသည္။ ေလာ့ခ္၏ “Letter on toleration” က်မ္းမွာ အထူးေက်ာ္ၾကားသည္။

ဘာသာေရးအယူအဆႏွင့္ ကုိယ္က်င့္တရားဆုိင္ရာ အယူအဆတုိ႔၌ ေနာက္ထပ္ေက်ာ္ၾကားသူ တစ္ဦးမွာ ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံသား၊ ေပၚတူဂီဂ်ဴးလူမ်ဳိး ဘင္ေနဒစ္စပီႏုိဇာ (Spinoza, 1632-1677) ျဖစ္သည္။ စပီႏုိဇာက လူဆုိသည္မွာ အတၱဟိတ (Egoism)ကိုအေျခခံေသာ သတၱ၀ါျဖစ္သည္႔အတြက္ လူတုိ႔၏ လုပ္ေဆာင္မႈ မွန္သမွ်သည္ အတၱဟိတ (ကိုယ္က်ဳိး)ကိုသာ အဓိကအေျခခံေၾကာင္း ဆင္ျခင္သုံးသပ္ ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ အဆုိပါအတၱဟိတ သည္ ဆင္ျခင္တုံတရားကုိ အသုံးျပဳမွသာလွ်င္ မွန္ကန္မႈရွိႏုိင္လိမ့္ မည္ဟု ဆုိပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ဂ်င္းဂ်က္ ရူးဆုိး (Jean-Jacques Rousseau, 1712-1778)ကမူ ပရဟိတ (အမ်ားအတြက္ အက်ဳိးစီးပြား)ကို အက်ဳိး ထိေရာက္ေစေသာဆႏၵသည္ အတၱဟိတ (ကုိယ္က်ဳိး)ကုိသာ အက်ဳိးထိေရာက္ေစ ေသာ ပုဂၢလိကဆႏၵထက္ ပုိမုိမွန္ကန္သည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ရူးဆုိးေျပာခဲ့သည္ ေနာက္ထပ္ကိုယ္က်င့္ တရားစံႏႈန္းမွာ လူသား အားလုံးတုိ႔သည္ တန္းတူညီမွ်စြာေမြးဖြားျခင္း၌ ကုိယ္က်င့္ တရားစံႏႈန္းမ်ား တူညီစြာ ပုိင္ဆုိင္ၾကသည္ဆုိျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဆုိလုိသည္မွာ မည္သူမဆုိေမြးဖြားလာခဲ့စဥ္ ကာလမ်ား(ကေလးဘ၀) ၌ အျပစ္ကင္းစင္ၾကသည္။ ထုိ႔အတြက္ မည္သူက မည္သူ႔ထက္ ကိုယ္က်င့္တရား အရာတြင္ ယုတ္သည္၊ ျမတ္ သည္ဟူ၍ မရွိ၊ အဆင့္ အတန္းကဲြျပားျခင္း မရွိဟုဆုိသည္။ ထုိကေလးမ်ားအား ဆုိးသြမ္းျခင္းသည္ ပတ္၀န္း က်င္၏ သင္ၾကားမႈႏွင့္သာ ဆုိင္သည္ဟု ေ၀ဖန္ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ရူးဆုိး၏ပညာေရးဆုိင္ရာ အေတြးအေခၚမ်ားကို ေဖၚျပထားေသာ (Emile) က်မ္းသည္လည္း ၄င္း၏ လူမႈေရး ပဋိညာဥ္ (Social Contract)က်မ္းကဲ့သုိ႔ပင္ ထင္ရွားပါသည္။

လစ္ဘရယ္ရင္ခြင္ထဲ၀င္ေရာက္လာေသာ ဆူးမ်ား

လစ္ဘရယ္တုိ႔၏ အထက္ေဖၚျပပါ မတူညီမႈအေပၚလက္ခံသည္႔ Toleration အယူအဆကုိ အဓိက ထုိးႏွက္လာ သည္႔ အဓိကအခ်က္မွာ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစုံ(Multiculture) ၀ါဒ၏ ရလဒ္ ပင္ျဖစ္ပါသည္။ လစ္ဘရယ္တုိ႔၏ မတူညီသည္႔ ဘာသာအယူ၀ါဒမ်ား၊ သေဘာတရားေရးရာမ်ား၊ လူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ လက္ခံျခင္းက လစ္ဘရယ္၏ဗဟုိခ်က္မသုိ႔တုိင္ ထုိးႏွက္လာႏုိင္ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆုိလုိသည္မွာ အဆုိပါမတူညီမႈမ်ား (လစ္ဘရယ္၀ါဒကုိ ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္သူပင္ျဖစ္ပါေစ) ဇြတ္မွိတ္လက္ခံခုိင္း ေနျခင္းက အမ်ဳိးသားေရး အစြန္းေရာက္၀ါဒ (Nationalism)ႏွင့္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္၀ါဒ (Fundamentalism)တုိ႔ ၾကီးစုိးရာ (၂၁)ရာစုတြင္ လစ္ဘရယ္ အားလုံးကို စိမ္ေခၚလာခဲ့သည္။ လစ္ဘရယ္တုိ႔ ယုံၾကည္ေသာ Multiculture ၀ါဒ၏ ပ်ဴငွာမႈကပင္ အစြန္းေရာက္ ၀ါဒီတုိ႔ကုိ အလြယ္ တကူစိမ့္၀င္ေစႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း အေနာက္လစ္ဘရယ္ႏုိင္ငံမ်ား (အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ) ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္ျပီးျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

အပုိင္း (၇)အား ဆက္လက္ေဖၚျပပါဦးမည္-

(လင္းသက္)

ရည္ညႊန္းကုိးကား-                                           

                      ၁။ ကမၻာ့သမုိင္း (ပထမပုိင္း)

                      ၂။ ကမၻာ့သမုိင္း၏ မွတ္တုိင္မ်ား (ဒုတိယပုိင္း)

                       ၃။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး အေတြးအေခၚမ်ားသမုိင္း (ဒုတိယတဲြ)

                       ၄။ ကမၻာ့သမုိင္းအေျချပ

                       ၅။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ား၏ အေျခခံဥပေဒ

                       ၆။ ႏုိင္ငံေရးသေဘာတရားမ်ား (၆) - ခင္မမမ်ဳိး

                       ၇။ Political Ideologies: an introduction – Andrew Heywood 

                       ၈။ ဒီမုိကေရစီဘာသာရပ္ (အခန္း-၄၊ အခန္း-၈) 

                       ၉။ ဒီမုိကေရစီေလာ့လာေရးစာစဥ္ (အခန္း-၄၊ အပုိင္း-၂) – ABSDF 

                      ၁၀။ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီမိတ္ဆက္  (Ecovision)-  ေက်ာ္သူဟန္၊ ဧမင္းယဥ္

                      ၁၁။ ဆုိရွယ္လစ္ဘရယ္၀ါဒသင္တန္းပုိ႔ခ်ခ်က္ - NDF

                      ၁၂။ The End of History- 1983 – Francis Fukuyama 

                      ၁၃။ Liberalism From Wikipedia, the free encyclopedia

                      ၁၄။ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/339173/liberalism

                      ၁၅။Classical liberalism From Wikipedia, the free  

                           encyclopedia                                       

                      ၁၆။ Fundamentals of Political Economy by P.Nikitin

                      ၁၇။ Willam Boyd; (tr, and ed;) The Emile of jean jacques Rousseau, Teacher  

                             College Press, New York ; 1962.