ေဆးဖက္၀င္ေၾကာင္လွ်ာပင္အေၾကာင္းႏွင့္ အသံုး၀င္မႈ ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္ ေၾကာင္လွ်ာပင္

Lwin Pyin

Item Name -------- Indian Trumpet Flower (ေၾကာင္လွ်ာ)
Category ----------- Raw Material
Botany Term ------- Oroxylum indicun Vent
Species Family ----- Bignoniaceae

ျမန္မာႏိုင္ငံ ေနရာအႏွံ႔အျပား အျမင့္ေပ ၄၀၀၀ အထိ ေပါက္ေရာက္ ႏိုင္္သည္။ သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္သည္။

အပင္
ႀကီးထြားမႈ ျမန္ေသာအပင္လတ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ေပ ၃၀ မွ ၄၀ အထိျမင့္သည္။ အေခါက္ထူသည္။ မီးခိုးစိမ္းေရာင္ရွိသည္။ အတြင္းသား အ၀ါေရာင္ ရွိသည္။
အရြက္
ရြက္ေပါင္း ျဖစ္ၿပီး ရြက္ဆိုင္ထြက္သည္။ ရြက္ျမႊာမ်ား မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ထြက္၍ ရွည္ေမ်ာေမ်ာ ဘဲဥပံုသ႑ာန္ရွိသည္။ ရြက္ရင္းအနည္းငယ္၀ိုင္း ၊ သို႔မဟုတ္ သြယ္၍ ရြက္ဖ်ား ခၽြန္သည္။ အေၾကာထင္ရွားသည္။ ထိပ္ရြက္ တစ္ရြက္ ပါသည္။
အပြင့္
ခရမ္းေရာင္ အပြင့္မ်ားျဖစ္သည္။ ပန္းခိုင္ရွည္သည္။ ေခါင္းေလာင္းပံုရွိၿပီး အသားထူသည္။ ပြင့္ၫွာရွည္၍ တုတ္သည္ ။ နယုန္ ၊ ၀ါဆို တြင္ ပြင့္သည္။
အသီး
သီးေတာင့္ ရွည္ျဖစ္၍ ျပားၿပီး အေမြးကေလးမ်ားရွိသည္။ တြဲလ်ားက်၍ သီးသည္။ စိမ္းၫိုေရာင္ ရွိသည္။ အတြင္းသား ထူသည္။ အေစ့တြင္ အေတာင္ပါိသည္။ တန္ေဆာင္မုန္းလတြင္ သီးသည္။
► အသံုးဝင္ပံု
အေခါက္ ၊ အရြက္၊ အသီး ၊ အျမစ္ ။
အာနိသင္
ျမန္မာေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ ဖန္ခါးေသာ အရသာရွိ၍ ပူ၏ ၊ စပ္၏ ၊ ေၾကလြယ္၏ ၊ ႏႈတ္ကို ၿမိန္ေစ၏ ။ ႏွလံုး ၊ လည္ပင္းကို အက်ိဳးျပဳ၏ ။ ၀မ္းမီးကို ေတာက္ေစသည္။ ေလ သလိပ္ကို ႏိုင္သည္။ ျမင္းသရိုက္ ၊ ၀မ္းသက္ ၊ အဖ်ား ၊ အစာမေၾက ၊ ႏူနာ ၊ ပ်ိဳ႕အန္ ၊ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါတို႔ကို ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္၍ ခြန္အားကို တိုးပြားေစသည္။
► အေခါက္အသံုးျပဳပံု
၁ ။ ေၾကာင္လွ်ာအေခါက္မႈန္႔ကို ခ်င္းရည္ ၊ ပ်ားရည္တို႔ႏွင့္ ေရာစပ္လ်က္ ေသာက္ေသာ္ ပန္းနာ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။
၂ ။ အေခါက္မႈန္႔ကို ေရေႏြးတြင္ ၂ နာရီခန္႔စိမ္၍ စစ္ၿပီး နံနက္ ည ေသာက္ေသာ္ အစာမေၾကေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။
၃ ။ ေၾကာင္လွ်ာေခါက္ ကို ေရစိမ္၍ ၎ေရႏွင့္ ပလုတ္က်င္း ေပးေသာ္ ခံတြင္း ေျခာက္ ကြဲနာ ေပ်ာက္၏ ။
၄ ။ သားဖြားၿပီး နာက်င္ကိုက္ခဲသည့္ေရာဂါ ၊ ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္ေရာဂါမ်ားအတြက္လည္း ေၾကာင္လွ်ာေခါက္ကို သံုး၏ ။
၅ ။ အျမစ္ေခါက္ကို အဆစ္အမ်က္ေရာဂါဖ်ားေရာဂါ ၊ ၀မ္းေဖာ ၊ ၀မ္းေရာင္ ၊ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳ၏ ။
► အရြက္အသံုးျပဳပံု
၁ ။ ေၾကာင္လွ်ာရြက္ၫွစ္ေရကို ေသာက္ေသာ္ ဘိန္းဆိပ္သင့္ ျခင္း ေပ်ာက္၏ ။
၂ ။ ေၾကာင္လွ်ာရြက္ျပဳတ္တို႔စားက ၀မ္းမီးေကာင္း၏။ နားအူ နားကိုက္ေကာင္း၏။
► အသီးအသံုးျပဳပံု
၁ ။ အသီးကို ျပဳတ္၍ လည္းေကာင္း ၊ ဖုတ္၍ လည္းေကာင္းစားျခင္းျဖင့္ အစာမေၾကေရာဂါ ၊ လည္ပင္းႀကီးေရာဂါ ၊ သရိုက္ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။ သုပ္စားျခင္းျဖင့္ လည္ေခ်ာင္းတြင္း အပူဖုေပါက္ေသာေရာဂါ ေပ်ာက္သည္။
၂ ။ ၾကက္သားႏွင့္ ခ်က္စားပါက ပန္းနာေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။
၃ ။ ငါးရံ႕ျဖင့္ခ်က္စားပါက ကာလ၀မ္းေရာဂါေပ်ာက္၏ ။ အားကို ျဖစ္ေစၿပီး အစာမေၾကေရာဂါ ၀မ္းပ်က္ေရာဂါေပ်ာက္၏။
၄ ။ ပုစြန္ျဖင့္ ခ်က္စားက ႏွလံုးေလရိုက္ေရာဂါ ၊ ႏွလံုးတုန္ ၊ ရင္တုန္ေရာဂါ ေပ်ာက္၏
၅ ။ ငါးသေလာက္ျဖင့္ ခ်က္စားက အေဖာေရာဂါကို က်ေစ၍ လူကို ၀ၿဖိဳးေစၿပီး ႏွလံုးအားနည္းျခင္း ကို ေပ်ာက္ေစသည္။
၆ ။ ငါးေျမြထိုးႏွင့္ ခ်က္စားက ဒူလာေသြး၀မ္း မီးယပ္ေသြး၀မ္း ႏွင့္ ျမင္းသရိုက္ ေရာဂါတို႔ကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။
► အျမစ္အသံုးျပဳပံု
အျမစ္ကိုေသြး၍ လိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ အနာ၀င္ မန္းလိုက္ျခင္း ေပ်ာက္ကင္းသည္။
ေၾကာင္လွ်ာ အမ်ိဳးမ်ိဳး
ေၾကာင္လွ်ာသည္ ေၾကာင္လွ်ာႀကီး၊ ေၾကာင္လွ်ာလက္တို၊ ေၾကာင္လွ်ာဆူးေပါက္ဟူ၍ ၃မ်ိဳးရွိသည္။ အသီးအေနျဖင့္ အနည္းငယ္ကြာၾက၏။ ေၾကာင္လွ်ာႀကီးမွာထင္ရွား၏။ တဲြ၍သီး၏။ ေၾကာင္လွ်ာလက္တိုမွာ အသီးတို၏။ ေထာင္၍သီး၏။ ေၾကာင္လွ်ာပင္သည္ ဒသမူလ(ဆယ္ပါးအုပ္စု) ေဆးဘက္တြင္ အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာတို႔သည္ အသီးကို အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္၍ စားၾကသည္။ အရြက္ကိုလည္း ေရေႏြးေဖ်ာ၍ တို႔ျမွဳတ္စား၏။ထိုကဲ့သို႔စားဖြယ္ရာ၌ ေက်းဇူးမ်ားသည့္အျပင္ ေဆးဘက္တို႔တြင္လည္း အသံုးမ်ားၾက၏။
အရသာႏွင့္အက်ိဳးမွာ အသီး၊ အျမစ္၊ အေခါက္တို႔ကို သံုးရ၏။ ဖန္၊ ခါး၊ ငန္၏။ (အစိမ္း) ၊ ပူ၏၊ စပ္၏၊ ေၾကလြယ္သည္။
ဂုဏ္ႏွင့္စြမ္းရည္မွာ ၿမိန္ေစ၏။ ႏွလံုး၊ လည္ပင္းကို အက်ိဳးျပဳသည္။ ၀မ္းမီးကိုေတာက္ေစ၏။ ေလ သလိပ္ကိုႏိုင္၏။ ဂူလံုး၊ ျမင္းသရိုက္၊ ပိုးေရာဂါ စသည့္တို႔ကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။ အပင္သည္ ဖန္၊ ခါး၊ စပ္၏။ ေအး၏။၊ ၀မ္းမီးကိုေတာက္ေစ၏။ ခ်ဳပ္၏၊ သုတ္ခြန္အား တိုးပြားေစ၏၊ ေဒါသသံုးပါးကို ၿငိမ္းေစ၏၊ ႏႈတ္မၿမိန္၊ သႏ႖ိပါတ္အဖ်ား၊ အစာမေၾက၊ ေလျပည့္၊ ပိုး၊ ပ်ိဳ႕အန္၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ေရငတ္၊ ၀မ္းသက္၊ ႏူနာတို႔ကို အသံုးမ်ားၾက၏။
ေရာဂါအလိုက္ အသံုးျပဳနည္းမွာ ႏႈတ္မၿမိန္နာအတြက္ ၎အပြင့္ကို သုတ္စားျခင္း၊ ေရေႏြးေဖ်ာၿပီး တို႔ျမွဳတ္စားျခင္း ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ ေလျဖတ္ေလငန္းအတြက္ တျခမ္းေသ၊ တပိုင္းေသ၊ ေသြးမေလွ်ာက္ ေလမေလ်ွာက္၊ ထံုနာက်င္နာ၊ ခ်ိနဲ႔ေသာသူမ်ားသည္ ၎အေခါက္အျမစ္တို႔ကို ေသြးလိမ္းရ၏။ ၎အေခါက္အျမစ္ႏွင့္တကြ ဒသမူလေခၚ ေဆးျမစ္ဆယ္မ်ိဳး ဦးေဆာင္ၿပီးလွ်င္ စီမံထားေသာ ေဆးရည္၊ ေဆးမႈန္႔၊ ဖ်က္ေဆး၊ ေတေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကိုလည္း သံုးစဲြနိုင္၏။ ဓာတ္စာအျဖစ္လည္း အဖူး၊ အပြင့္၊ အရြက္၊ အသီးတို႔ကို ႏွစ္သက္သလို စီမံ၍ မ်ားမ်ား စားေပးရာ၏။ ေဖာ္ျပပါ ေရာဂါတို႔၌ ေဆးအေနျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ဓာတ္စာအေနျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း မ်ားစြာ ေက်းဇူးျပဳေသာ အသက္ကယ္တင္ရွင္ အပင္ျဖစ္သည္။
သားဖြားမီးယပ္ေရာဂါအတြက္ သားဖြားၿပီးေနာက္ ၄-၅-၆ ရက္တိုင္ေအာင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ ကိုက္ခဲနာက်င္ျခင္းသည္ အမ်ိဳးသမီးတို႔၌ ျဖစ္တတ္၏။ထိုအခါ ေအာက္ပါ ေၾကာင္လွ်ာေခါက္ ေဆးကိုစီမံေပးရသည္။ ေၾကာင္လွ်ာေခါက္ ၆ေရြးသား၊ ခ်င္းေျခာက္ ၆ေရြးသား၊ ထန္းလ်က္ ၁၂ေရြးသားတို႔ကိုေရာ၍ အလံုး ၃လံုးရေအာင္ လံုးထားပါ။ နံနက္၊ ေန႔၊ ည ဒသမူျပဳတ္ရည္ႏွင့္ တိုက္ေကြ်းခဲ့ေသာ္ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေအာင္ ထိုေဆးအစြမ္းကို ေတြ႔ရပါမည္။
ပန္းနာေခ်ာင္းဆိုးအတြက္ ေၾကာင္လွ်ာေခါက္မႈန္႔ကို ခ်င္းသတၳဳရည္ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ပ်ားရည္ႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ ေရာစပ္၍ လ်က္ခဲ့ေသာ္ ပန္းနာေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါသည္ ေပ်ာက္ကင္း၏။
အစာမေၾကေရာဂါ အတြက္ အေခါက္မႈန္႔ကို ေရေႏြးတြင္ ၂နာရီၾကာမွ် စိမ္၍စစ္ၿပီးေနာက္ တစ္ႀကိမ္လွ်င္ ၁က်ပ္သားမွ် နံနက္ည ေသာက္ခဲ့ေသာ္ ၀မ္းမီးႏုံ႕ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အစာမေၾကေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း၏။
ခံတြင္းေျခာက္ကဲြနာ ေၾကာင္လွ်ာရြက္ကို သို႔မဟုတ္ ေၾကာင္လွ်ာေခါက္ကို ေရႏွင့္စိမ္၍ ၎ေရကို ႏႈတ္က်င္းေပးခဲ့ေသာ္ ခံတြင္းေျခာက္ကဲြနာ ေပ်ာက္ကင္း၏။
ဘိန္းဆိပ္သင့္သူမ်ားအား ေၾကာင္လွ်ာရြက္ သတၳဳရည္ကို တိုက္ခဲ့ေသာ္ သက္သာ၏။
ေခါင္းထက္ျခမ္းကိုက္ေသာအခါ ေၾကာင္လွ်ာေခါက္ေရႏွင့္ စပ္၍ ႏြားနို႔၊ ပဲစင္းငံုရြက္ သတၳဳရည္ေရာၿပီး ရွဴေပးခဲ့ေသာ္ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း၏။
Credit to မွတ္စု Page
ကိုးကား -
၁ ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
၂ အရွင္နာဂသိန္ေရးသားေသာ ပံုျပေဆးအဘိဓာန္ စာအုပ္
၃ က်န္းမာေရး ၀က္ဆိုက္ေပါင္းစံု