ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ႏုိင္ငံေရး/ ေရဒီကယ္ဒီမိုကေရစီႏႇင့္ ျမန္မာဒီမိုကေရစီ

January 24, 2013 ရက္ ၊ 10:30 တြင္ ကိုကိုနန္းညြန္႔ဦး ေရးသားခဲ့ေသာ ဘေလာ့ျဖစ္ပါသည္ ။

We can return to the beasts. But if we wish to remain human, then there is only one way, the way into the open society.
Popper

ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ သားရဲတိရစၧာန္ဘ၀ ျပန္ေရာက္သြားႏုိင္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူအျဖစ္နဲ႔ ဆက္တည္ရႇိေနခ်င္ေသးတယ္ဆိုရင္ လမ္းက တစ္လမ္းတည္းပဲရႇိတယ္။ အဲဒီလမ္းက ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ့အစည္း the open society ကိုသြားတဲ့ လမ္းပဲ။
ေပါ့ပ္ပါး


(Karl R.Popper, The Open Society and Its Enemies, 1963, Routledge & Kegan Paul, Vol.1, P.201) * ေပါ့ပ္ပါးဟာ ေလးစားထုိက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးပါပဲ။ အလုံးစုံ သေဘာမတူႏုိင္ေပမယ့္ အခ်ဳိ႕ကို သေဘာတူ တဲ့အတြက္ ကိုးကားခဲ့ပါတယ္။ ေလးစားစြာျဖင့္။
I think there are good reasons for suggesting that the modern age has ended. Today, manythings indicate that we are going through a transitional period, when it seems that something is on the way out and something else is painfully being born. It is as if something were crumbling, decaying and exhausting itself, while something else, still indistinct, were arising from the rubble.
ေမာ္ဒန္ေခတ္ ကုန္သြားၿပီလို႔ေျပာရာမႇာ အေၾကာင္းအက်ဳိး ခုိင္လုံတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ဒီေန႔ အေၾကာင္းျခင္းရာ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကူးေျပာင္းေရးကာလတစ္ခုကို ျဖတ္သန္းေနတယ္လို႔ ဆိုညႊန္းေနတယ္။ တစ္စုံတစ္ခုဟာ ထြက္ခြာသြားေနတယ္။ တစ္စုံတစ္ခုဟာ နာက်င္စြာ ေမြးဖြားလာေနတယ္လို႔ ထင္ရတယ္။ တစ္စုံတစ္ခုဟာ ေမာပန္းႀကီးစြာ ပ်က္စီးၿပိဳလဲေနတယ္။ အဲဒီအခါမႇာပဲ တစ္စုံတစ္ခုဟာ အခုအထိ မသဲမကြဲနဲ႔ အပ်က္အစီး အစုအပုံေတြထဲက ေပၚထြက္လာေနတယ္လို႔ ထင္ရတယ္။
ဟာဗဲလ္

(Václav Havel, The Search for Meaning in a Global Civili-zation, aqmif;yg;? The Fontana Postmodernism Reader, Editor: Walter Truett Anderson, Fontana Press, 1996, P.208) *ကြယ္လြန္သူ ခ်က္သမၼတႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ အလြန္ ေလးစားထုိက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမႇာ အထူးသျဖင့္ စစ္အာဏာရႇင္စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရးနဲ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ တုိက္ပြဲကို အဆုံးစြန္အထိ ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အလြန္ေလးစားစြာျဖင့္ (မႇတ္ခ်က္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း သူအလြန္ေလးစား ခင္မင္ေၾကာင္း ေျပာဖူးပါတယ္။)

* ဟာဗဲလ္ Havel ေျပာတဲ့ ေပၚထြက္လာဆဲ တစ္စုံတစ္ခုဆိုတာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား။ အပ်က္အစီး အစုအပုံ rubble ဆိုတာ ေမာ္ဒန္ကို ေျပာတာေကာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကဖို႔ပါ။

* ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ဆိုတာ ဘာလဲ။ အခုအထိ မသိၾကေသးဘူးလား။ အခုအထိ ေျပာရဆိုရတုန္းလား။ပညာရႇင္တစ္ေယာက္ . . . ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ရဲ႕ အႀကီးအက်ယ္ ၾသဇာသက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေခတ္ကုန္သြားၿပီ . . the period of its greatest influence is now over . . လို႔ ဆိုမိန္႔ခဲ့ဖူးတယ္။ ေခ်ာင္ဂေလာင္ထဲက ဂ်ပလြတ္မဟုတ္ဘူး။ Oxford တကၠသိုလ္က အဂၤလိပ္ ဘာသာစကားနဲ႔ စာေပပါေမာကၡ။ စာအုပ္ေတြ အမ်ားႀကီးေရးထားတဲ့ ပညာရႇင္ျဖစ္တယ္။ (မႇတ္ခ်က္။ စာ အုပ္တစ္အုပ္မႇ မေရးဖူးတဲ့ ပညာရႇင္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေျပာခ်င္လို႔ပါ။) ၂၀၀၂ ခုႏႇစ္က ထုတ္ေ၀တဲ့ Post modernism ဆိုတဲ့ သူ႔စာအုပ္၊ စာမ်က္ႏႇာ ၁၂၇ မႇာ ပါတယ္။ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ပါေမာကၡ ခရစၥတိုဖာ ဘတ္တလာ Christopher Butler ျဖစ္ပါတယ္။

* ေနာက္ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ပိုျပတ္တယ္။ . . . ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ကြယ္လြန္ (ေသ)သြားၿပီ . . .လို႔ ေၾကညာတယ္။ ၁၉၉၁ ခုႏႇစ္ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ၊ ရႇတူးဂတ္ Stuttgart ၿမိဳ႕မႇာ က်င္းပတဲ့ Cultural Studies ေဆြးေႏြးပြဲ seminar တစ္ခုမႇာ အဲသလို death of postmodernism လို႔ ေၾကညာသြားတယ္။ ေရမြန္ဖယ္ဒါမင္ Raymond Federman ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ေၾကညာသြားတာပါ။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ(ထူးျခားတာက) ဒီေန႔ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ ''ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ၀တၴဳေရးဆရာ'' ျဖစ္ေနပါတယ္။
* အဲသလို အဆိုအမိန္႔ေတြ ရႇိခဲ့ေပမယ့္ (ဘာမႇ သိပ္မသိေသးတဲ့) ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ေျပာၾကဆိုၾကရဦးမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆိုအမိန္႔ေတြကို သိၾကရေအာင္ တမင္ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။
ပို႔စ္ေမာ္ဒန္
ဒီလိုအဆိုေတြရႇိတယ္။ ပို႔စ္ေမာ္ ဒန္ဆိုတာ . . .
၁။ ေခတ္ကာလအပုိင္းအျခား တစ္ခု။ သမုိင္းရဲ႕ ေျပာင္းလဲျဖစ္ထြန္းမႈ အေျခအေန (phase)အပုိင္းအျခား တစ္ခု။
၂။ ေနရာတစ္ေနရာ အခ်ိန္တစ္ခ်ိန္ (space-time continnum) အတြင္းမႇာရႇိတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ အေျခအေနေတြ။
၃။ စာေပအႏုပညာ (literary arts) နဲ႔ အျခားအႏုပညာမ်ား (other arts) အပါအ၀င္ ယဥ္ေက်းမႈ (culture) ႀကီးတစ္ရပ္လုံး။
၄။ အျခားေသာ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးအယူအဆ သေဘာထားမ်ား။
၅။ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ဘ၀ (space) တစ္ခု။* ေယဘုယ်အဆုိ (၅) ခု၊ ကိစၥ (၅) ခု၊ ဖြင့္ဆိုခ်က္ (၅) ခုလို႔ပဲ ဆိုၾကပါစို႔။ ေျပာစရာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီး ရႇိေသးတယ္။
* လိုင္ယိုတာ Lyotard ရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္ စာအုပ္နာမည္က The Postmodern Condition တဲ့။ ၁၉၇၉ ခုႏႇစ္က ဒီလိုလည္း ေျပာလို႔ ရေသးတယ္။

ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ အေျခအေန

ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ဆိုတာ . . .
၁။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္လုံးရဲ႕ အေရးအရာအေျခအေနေတြ။ (State of affairs) သိပ္ေယဘုယ်က်ၿပီး က်ယ္ျပန္႔လြန္းတယ္။
၂။ အဲဒီ (အထက္ပါအခ်က္-၁)နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြ (idea)
၃။ အႏုပညာဟန္ေတြ။ ဖန္တီး၊ ျပဳလုပ္၊ ေဆာင္ရြက္ပုံေတြ။ (Styles)
၄။ စကားလုံး/ေ၀ါဟာရတစ္ခု။ အထက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္သုံးခ်က္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ (context) အေျခအ ေနေတြ အားလုံးကို ေဖာ္ျပေနတဲ့ ေဖာ္ျပရာမႇာ သုံးတဲ့စကားလုံး/ေ၀ါဟာရ တစ္ခု။ (word)
*

ဒီလိုခ်ဳပ္ . .

State S
Idea I
Style S
Word W

ဆက္ပါမည္။

Written by ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္

http://www.edinooyin.com/profiles/blog/show?id=4347155%3ABlogPost%3A6227922&xgs=1&xg_source=msg_share_post