15.01.2013 ေန႔ဖတ္ရန္သတင္းမ်ား

by Myanmar Journal on Monday, January 14, 2013 at 5:34pm ·

ကခ်င္အေရး ႏွစ္ဖက္လံုး ညိႈႏိႈင္းေျဖရွင္းၾကဖို႔ အေမရိကန္တိုက္တြန္း


ကခ်င္ျပည္နယ္ လို္င္ဇာၿမိဳ႕ အနီး ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္းတြင္းက ကေလးငယ္။
ကခ်င္ စစ္ေရး အဆံုးသတ္ေရး ျမန္မာ အစိုးရေရာ ကခ်င္သူပုန္ေတြကပါ ထိန္းထိန္း သိမ္းသိမ္း ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
သိန္းနဲ႔ခ်ီ ရွိတဲ႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးၾကရသူေတြကိုလည္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ႔ အကူအညီေတြ ေပးခြင့္ျပဳဖို႔ ျမန္မာ အစိုးရကို တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ မသိဂၤ ီထိုက္က တင္ျပထားပါတယ္။

ကခ်င္ ေဒသ အေပၚ ျမန္မာ အစိုးရတပ္ေတြက ထုိးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္မႈ အရွိန္ျမင့္လာတာနဲ႔ အမွ် ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စိုးရိမ္မႈေတြလည္း တိုးလာပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ကလည္း ျမန္မာ အစိုးရေရာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ေကအိုင္ေအကိုပါ စစ္ေရး ပဋိပကၡကို အဆံုးသတ္ေရး လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရ Victoria Nuland က တနလာၤေန႔တုန္းက အခုလို ေျပာပါတယ္။

"အေမရိကန္ရဲ႕ မူ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ အေျပာင္းအလဲ မရွိပါဘူး။ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ရုပ္သိမ္းေပးခဲ႔တာဟာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာရရင္ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈေတြ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ေပၚေနေအာင္ အေျခအေန ဖန္တီးေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ကခ်င္စစ္ေရး ပဋိပကၡဟာလည္း က်မတို႔ စိုးရိမ္တၾကီး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ႔ ကိစၥရပ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးကို ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ က်မတို႔ တုိက္တြန္းေနပါတယ္။"

ျမန္မာ အစိုးရဟာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးတာ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔တခ်ိဳ႕နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာတာလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ အစိုးရက ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ရုပ္သိမ္းေပးခဲ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို တိုးတက္မႈေတြ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ တြန္းအားေပးတဲ႔ အေနနဲ႔ ရုပ္သိမ္းခဲ႔တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း သူမက ေျပာပါတယ္။ ကခ်င္ေဒသ စစ္ေရးကိုလည္း အဆံုးသတ္ႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက တိုက္တြနး္ပါတယ္လို႔လညး္ သူမက ေျပာပါတယ္။

"ထပ္ေျပာပါရေစဦးရွင္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက ကခ်င္ေဒသမွာ စစ္ေရး ပဋိပကၡေတြက ျဖစ္လုိက္ ၊ရပ္သြားလိုက္ ျဖစ္ေနတာပါ။ ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး တစိတ္တပိုင္း ေရွ႔တိုးလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တာမ်ိဳး စီးပြားေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး မေက်လည္မႈေတြကို အေရးယူ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ႔သလိုမ်ိဳး ကခ်င္ အေနနဲ႔လည္း ဒီ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြနည္းတူ လုပ္ေဆာင္ေစခ်င္တာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက ကခ်င္ေဒသမွာ က်မတို႔ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ႔ ကိစၥပါ။ ဒါ့အျပင္ ႏွစ္ဘက္လံုးကေန ပဋိပကၡေတြကို ရပ္ဆိုင္းၾကဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။"

ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ေကအိုင္ေအတို႔ အေနနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကဖို႔နဲ႔ အရပ္သားေတြကို လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေထာက္အကူေတြ ေပးခြင့္ျပဳဖို႔လည္း ျမန္မာ အစိုးရကို  အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။

"အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ တျခား လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြက ကိစၥရပ္ေတြ အေပၚမွာ တေလွ်ာက္လံုး စိုးရိမ္မႈေတြကေတာ့ တိုးေနပါတယ္။ ျမန္မာ အစိုးရကိုလည္း အရပ္သားေတြ အတြက္ လိုအပ္တဲ႔ အေထာက္အကူေတြကို ကုလအဖြဲ႔အစည္းေတြလို အဖြဲ႔ေတြကေန အေႏွာင့္အယွက္ကင္းကင္း ေပးခြင့္ျပဳဖို႔ က်မတို႔ ဆက္ၿပီး တိုက္တြန္းေနပါတယ္။"

ျမန္မာ အစိုးရကေတာ့ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ေကအိုင္ေအ ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသဘက္က စစ္ေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ ထြက္ေျပးၾကသူေတြကို လံုျခံဳေရး အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ကုလ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ အေထာက္အပံ႔ေတြ ေပးခြင့္ ပိတ္ထားတာပါ။ လတ္တေလာမွာေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရ တပ္ေတြက ေလေၾကာင္း၊ ေျခလ်င္တပ္ေတြနဲ႔ ေကအိုင္ေအ ဌာနခ်ဳပ္ လိုင္ဇာ အနီးမွာ အျပင္းအထန္ ထိုးစစ္ဆင္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လိုင္ဇာေဒသမွာေတာ့ ေဒသခံေတြ အျပင္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနသူလည္း ၆ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိေနတယ္လို႔ အကူအညီေပးေနသူေတြက ဆိုပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ခ်ိဳးေဖါက္မႈ စုံစမ္းဖို႔ တိုက္တြန္း
ေခါင္းေဆာင္သစ္ ကင္ဂ်ဳံအန္း တက္လာၿပီး ေနာက္ ေမၽွာ္လင့္ ခ်က္ေတြ သဲထဲ ေရသြန္ ျဖစ္ခဲ့ရ
ေျမာက္ကိုးရီးယား ႏိုင္ငံက လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ အေပၚ ႏိုင္ငံတကာ ကေန စုံစမ္း စစ္ေဆး မႈေတြ လုပ္ဖို႔ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး Ms Navi Pillay က တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုးရီးယားမွာ ဆယ္စု ႏွစ္ေတြ ခ်ီၿပီး ႀကီးေလးတဲ့ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ တာေတြ ျဖစ္ေပၚ ေနကာ လူ႕အခြင့္ အေရး အေျခအေန ေတြဟာလည္း အလြန္ ဆိုး႐ြား ေနတာေၾကာင့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ မစ္ ပီေလးက တိုက္တြန္းလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ လကပဲ ေျမာက္ကိုးရီးယား ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းစခန္း ထဲက အသက္မေသပဲ လြတ္ေျမာက္လာသူ ၂ ဦးကို ေတြ႕ဆုံခဲ့ ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အေတြ႕ အႀကဳံေတြဟာ အလြန္ ထိန္႔လန္႔ဖြယ္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အက်ဥ္း စခန္းထဲမွာ အဓမၼျပဳက်င့္မႈ၊ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစမႈ နဲ႔ ေသဒဏ္စီရင္မႈေတြ ရွိေန တာဟာ လူမဆန္စြာ က်ဴးလြန္တဲ့ ျပစ္မႈ ေျမာက္ႏိုင္တယ္လို႔ မစ္ ပီေလးက ေထာက္ျပပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းစခန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူ အနည္းဆုံး ၂ သိန္း ေလာက္ထိ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ သူက ယူဆ ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုးရီးယားမွာ ေခါင္းေဆာင္သစ္ ကင္ဂ်ဳံအန္း တက္လာၿပီး ေနာက္ တိုးတက္ လာမလား ေမၽွာ္လင့္ ခဲ့ၾကေပမယ့္လည္း သဲထဲ ေရသြန္ ျဖစ္ခဲ့ရၿပီး၊ တခ်ိန္တည္း မွာပဲ ႏိုင္ငံတကာ ကလည္း ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ လူ႕အခြင့္ အေရးထက္ သူ႕ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ အေပၚပဲ စိတ္ဝင္စား ေနၾကတယ္လို႔ မစ္ပီေလးက ေျပာပါတယ္။
ေျမာက္ကိုးရီးယားဟာ သူ ကိုယ္တိုင္ အထီးက်န္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားၿပီး၊ အစိုးရ ကေန သူ႕ျပည္သူေတြကို အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခြင့္ ရေနတာဟာ ၂၁ ရာစု ေခတ္မွာ လက္ခံ ႏိုင္စရာ မရွိဘူးလို႔ မစ္ နာဗီပီေလးက ေျပာပါတယ္။
ကုလသမဂၢ ဘက္က အခုလို ေဝဖန္ ေထာက္ျပေန ေပမယ့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ဘက္ကေတာ့ ကုလသမဂၢကို စုံစမ္း စစ္ေဆးဖို႔ ခြင့္ျပဳႏိုင္ေခ်ေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။
ဒါေပမယ့္လည္း အခုလို ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္ အေရး မဟာမင္းႀကီးရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ ေတြဟာ ေျမာက္ကိုးရီးယားရဲ႕ လူ႕အခြင့္ အေရး မွတ္တမ္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာ အလယ္မွာ မီးေမာင္း ထိုးျပ လိုက္သလို ျဖစ္တယ္ လို႔ေတာ့ ေျပာႏိုင္ေၾကာင္းပါ။

ဆီရီးယားဒုကၡသည္ေတြ ဆိုး႐ြားတဲ့ အေအးဒဏ္ခံေနရ
ဆီရီးယားႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာတဲ့ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ကို ခံေနၾကရတဲ့ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ဆီရီးယားျပည္သူေတြဟာ အခုေနာက္ထပ္ ဆိုး႐ြားတဲ့ ဒဏ္တခုကိုခံေနၾကရျပန္ပါတယ္။
အခုႏွစ္ ေဆာင္းရာသီမွာ အႏွစ္၂၀ အတြင္းအဆိုး႐ြား ႏွင္းမုန္တိုင္းဒဏ္ကို သူတို႔ အလူးအလဲ ခံေနၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံတြင္းက ေနရပ္စြန္႔ေျပးခဲ့ၾကရတဲ့ အိုးအိမ္မဲ့ စစ္ဒဏ္ခံ ျပည္သူ ၂သန္းေလာက္ဟာ အေႏြးဓါတ္မရွိတဲ့ ေရခဲမွတ္နီးနီး အေအးဒဏ္ကို ပိုခံေနၾကရပါတယ္။
ဆီရီးယားနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာလည္း သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ဆီရီးယားဒုကၡသည္ေတြဟာ ယာယီ႐ြက္ဖ်င္တဲေတြ ျဖစ္သလိုေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦးေတြမွာ ေနေနၾကရပါတယ္။ ဒုကၡသည္တဝက္ေက်ာ္ဟာ ကေလးေတြ ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ လက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ဘက္ကာေတာင္းၾကားက ဒုကၡသည္စခန္းတခုကို ကိုယ္တိုင္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ဘီဘီစီ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းေထာက္ လိစ္ဒူဆက္က ေျပာပါတယ္။
အဲဒီဒုကၡသည္စခန္းကို သြားတဲ့ လမ္းေတြအားလုံး ႏွင္းေတြအထူႀကီးဖုံးေနတာမို႔ ေျခလ်င္ဘဲ ေလၽွာက္သြားခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီစခန္းဟာ ကြန္ကရစ္နဲ႔ ေဆာက္ထားတဲ့ တိုက္တန္းရွည္ႀကီး ၂ ခုရွိၿပီး မိသားစု ၃၈ စု ေနေနၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။
ဆီရီးယားကေလးငယ္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ခဲ့တဲ့ လိစ္ဒူးဆက္က ကေလးေတြရဲ႕ လက္ေတြဟာ ေရခဲတုံးလို ေအးစက္ေနၿပီး ေမးခိုက္ေနၾကတယ္၊ ေနေရာ ညပါ အရမ္းကို ေအးတယ္၊ ကေလးေတြေနထိုင္ေမကာင္းျဖစ္ရင္ ဘာေဆးဝါးမွလည္းမရွိဘူး၊ ဒီအေဆာက္အဦးကလည္း အေအးဓါတ္ကို မကာကြယ္ႏိုင္ဘူးလို႔ လိစ္ဒူဆက္ကေျပာခဲ့တာပါ။
သူေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ ကေလးငယ္ ေတြမွာ တေယာက္မွ အေအးဒါဏ္ခံႏိုင္တဲ့ အေႏြးထည္ ဝတ္ထားတာမေတြ႕ရဘူး၊ တခ်ိဳ႕ဆို ဖိနပ္ေတာင္မရွိဘူး၊ ခ်မ္းလို႔ ခိုက္ခိုက္တုံေနၾကတယ္ ေခ်ာင္းေတြလည္းဆိုးေနၾကတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဆီရီးယားအစိုးရဗုံးဒဏ္ေၾကာင့္ ခင္ပြန္းသည္ ဆုံးပါးခဲ့ရတဲ့ ကေလး ရွစ္ေယာက္အေမတဦးက ဆိုရင္ ေနထိုင္မေကာင္းတဲ့ ကေလးေတြကို ေဆး႐ုံသြားျပဖို႔ ပိုက္ဆံမရွိဘူး၊ အေႏြးဓါတ္ရေအာင္ မီးဖိုဖို႔ ဆီလည္းမဝယ္ႏိုင္၊ ဒီလိုဘဝမ်ိဳးမွာ ဘယ္သူမွေနခ်င္မွာ မဟုတ္ဘူး၊လို႔ သူ႕ကို ေျပာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ကယ္ဆယ္ေရး အေထာက္အကူတခ်ိဳ႕ ဆီရီးယားနဲ႔ လက္ဘႏြန္ကို ေရာက္လာေနပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕ေတြ နဲ႔ ကုလသမဂၢတို႔က အစားအေသာက္ ေလာင္စာဆီေတြ ကိုတာနဲ႔ ျဖန္ျဖဴးေပးေနေပမယ့္ ေန႔စဥ္နဲ႔အမၽွ ေရာက္လာေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြေၾကာင့္ လုံေလာက္တယ္လို႔မရွိပါဘူး၊
ဒီဒုကၡသည္အတြက္ တကယ္တန္းလိုအပ္ေနတာကေတာ့ စစ္ပြဲအဆုံးသတ္ဖို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္လို႔ လိစ္ဒူဆက္ကေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာအကူအညီေတြဟာ မလုံေလာက္ေတာ့တဲ့အတြက္ ပိုဆိုးတဲ့ အက်ပ္အတည္းကို ေရာက္လာႏိုင္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ကယ္ဆယ္ေရးေကာ္မီတီက သတိေပးခဲ့သလို ကုလသမဂၢကလည္း ဆီးရီးယားလူမ်ိဳး တသန္းေလာက္ အစာေရစာ ျပတ္လပ္ႏိုင္တယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ WFP က လူ တသန္းခြဲအတြက္ ေထာက္ပံေနေပမယ့္ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္ရွိေနၿပီး ဆိပ္ကမ္းေတြ မသုံးႏိုင္တာေၾကာင့္ ရိကၡာေတြ မပို႔ႏိုင္ဘဲရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

မာလီအေရး လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ ေဆြးေႏြး
ႏိုင္ငံတကာရဲ႕အကူအညီ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပင္သစ္ ေတာင္းဆို
မာလီအေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီမွာ အေရးေပၚ အစည္းအေဝးတရပ္ကို ေခၚယူလိုက္ပါတယ္။
အေနာက္ အာဖရိကမွာရွိတဲ့ အစၥလာမ္မစ္ တိုက္ခိုက္ေရးသမားေတြအေပၚ ျပင္သစ္ရဲ႕ ထိုးစစ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အားေပး ေထာက္ခံမႈကို ပိုၿပီး ရလိုေၾကာင္း အစည္းအေဝး မတိုင္မွီ ျပင္သစ္ဘက္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
မာလီတခုလုံးရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကို ျပင္သစ္ တႏိုင္ငံတည္းက မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕အကူအညီ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Laurent Fabius ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
မာလီႏိုင္ငံက အစၥလာမ္မစ္ တိုက္ခိုက္ေရးသမားေတြဟာ မာလီ အစိုးရ တပ္ဖြဲ႕ေတြ လက္ထဲကေန ႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ဒိုင္ယာဘလီ ၿမိဳ႕ကို သိမ္းယူလိုက္ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လို႔ ျပင္သစ္တပ္ဖြဲ႕ေတြကေန အဲဒီအစၥလာမ္မစ္ေတြကို ေလေၾကာင္းကေန ျပန္တိုက္ခဲ့လို႔ အစၥလာမ္မစ္ေတြ ႏိုင္ငံအေရွ႕ဘက္ကို ဆုတ္ခြာသြားတယ္လို႔ ျပင္သစ္ ႏိုင္ငံက ေျပာပါတယ္။

ICRC ဥကၠဌ ျမန္မာ သမၼတနဲ႔ေတြ႕ဆုံ
ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕ အမွတ္တံဆိပ္
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပထမဆုံး ခရီးစဥ္အျဖစ္ေရာက္ရွိလာတဲ့ ICRC ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕ရဲ႕ ဥကၠဌ Peter Maurer ဟာ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ မေန႔ကေတြ႕ဆုံခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၆ ရက္ၾကာ ေနထိုင္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ေတြ႕ဆုံစဥ္အတြင္း ျမန္မာအစိုးရက ICRC ကို အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲ သြားေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး ICRC ဘက္က ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေနရာေတြဆီကို သြားေရာက္ခြင့္ ျပဳဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ICRC ရဲ႕ လက္ရွိလုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္မႈေတြနဲ႔ အနာဂတ္မွာ ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္မယ့္လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေၾကာင္း ျမန္မာ သမၼတနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လို႔ အိုင္စီအာစီ ျပန္ၾကားေရးအရာရွိတဦးျဖစ္သူ Takanori Osokawa က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာအေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈ ျပန္သုံးသပ္ႏိုင္
ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဒုဝန္ႀကီး ျမန္မာ့အေရး ေမးခြန္းေတြကို ၿဗိတိသၽွပါလီမန္တြင္ ေျဖၾကားေနစဥ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ စစ္ပြဲေတြကို အျမန္ဆုံး ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ၿဗိတိသၽွပါလီမန္က တနလၤာေန႔က တိုက္တြန္းလိုက္ၿပီး ဒီအေရးဟာ ျမန္မာျပည္အေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈ ဆိုင္းငံထားတာကို ျပန္သုံးသပ္ဖို႔နဲ႔လည္း တိုက္႐ိုက္ပတ္သက္ေနတယ္လို႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈေတြဟာ ယာယီဆိုင္းငံထားမႈသာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္တိုးတက္မႈ ရွိမရွိ နဲ႔ အစိုးရအေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡေတြမွာ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္သလဲ စတာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ပိတ္ဆို႔မႈ ျပန္လုပ္ေကာင္းလုပ္ႏိုင္တယ္လို႔ ၿဗိတိန္ ဒုဝန္ႀကီး Alistair Burt က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ၿဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းမွာ ရန္လို တိုက္ခိုက္မႈေတြ တိုးပြား ေနတဲ့ အေပၚ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရ ဘက္က ရဟတ္ယာဥ္ေတြ အပါအဝင္ ေလေၾကာင္း တိုက္ခိုက္မႈေတြအတြက္လည္း စိုးရိမ္မိတယ္။ အထူးသျဖင့္ အရပ္သားေတြ ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ေနၿပီး လတ္တေလာ အေနနဲ႔ဆိုရင္ ဇန္နဝါရီ ၁၃ နဲ႔ ၁၄ ရက္ေတြမွာလည္း အရပ္သား ထိခိုက္ ေသဆုံးမႈ ျဖစ္တာေတြ သိရွိရတဲ့အေၾကာင္း ၿဗိတိန္ ဒုတိယ ဝန္ႀကီးက ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါ တယ္။
ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးေကာင္စီဟာ ဧၿပီလက်ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဆိုင္းငံ့ထားတဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈကို ျပန္လည္ သုံးသပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔လည္း ဒါေတြဟာ ဆက္စပ္ေနတယ္၊ ႏိုင္ငံတကာ ကလည္း ဒီအေျခအေန ေတြကို အေလးအနက္ထား ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္ဆိုတာ နားလည္မယ္လို႔ ယူဆတဲ့ အေၾကာင္း ၿဗိတိန္ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Alistair Burt က ၿဗိတိန္ ပါလီမန္အတြင္းက အေရးေပၚ ေမးခြန္းကို ရွင္းလင္း ေျဖၾကားခဲ့ ပါတယ္။

ဆီးရီယား စစ္ရာဇ၀တ္မႈ စစ္ေဆးဖို႔ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၀ေက်ာ္ ေတာင္းဆို

ဆီးရီးယားႏုိင္ငံ ဒမတ္စကပ္ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္း တုိက္ပြဲျမင္ကြင္း (ဇန္နဝါရီ ၁၄၊ ၂၀၁၃)
Switzerland နိုင္ငံဦးေဆာင္တဲ႕ နိုင္ငံေပါင္း ၅၇ နိုင္ငံက ဆီးရီးယားစစ္ပြဲနဲ႕ပါတ္သက္လို႕ စစ္ရာဇ၀တ္မွဳ က်ဴးလြန္မွဳ အျဖစ္နဲ႕ နိုင္ငံတကာ တရားရုံး ICC မွာ စစ္ေဆးဖို႕ ကုလသမဂၢလုံျခဳံေရးေကာင္စီ ကို ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ အဖြဲ႕၀င္ ၁၅ နိုင္ငံပါတဲ႕ ကုလသမဂၢလုံျခဳံေရးေကာင္စီကို တနလာၤေန႕က ေပးပို႕တဲ့ စာထဲမွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လကစတဲ႕ လူထုအုံၾကြမွဳ နဲ႕ အစိုးရနဲ႕ လက္နက္ကိုင္ၾကားျဖစ္ပြားတဲ႕ တိုက္ခိုက္မွဳ ေတြ အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ နိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းမွဳ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ေစာ္ကားမွဳ နဲ႔  တရားဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့ လူသတ္မွဳ  စတဲ့ ကုလသမဂၢက စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ စစ္ေဆးခ်က္မွတ္တမ္းေတြကို ကိုးကားေဖာ္ျပထားပါတယ္။အဲဒီ့ေပးစာအရ လုံျခဳံေရးေကာင္စီအေနနဲ႕ သက္ညွာခြင့္ျပဳမွဳေတြမပါဘဲ ႏိုင္ငံတကာတရားရုံးမွာ အမွဳဖြင့္စစ္ေဆးဖို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

ဆီးရီးယားနိုင္ငံမွာ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြဆက္ျဖစ္ေနတာေၾကာင္႕ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမွဳ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြက အကူအညီေတြတိုးျမႇင့္ေပးအပ္ဖို႕ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀န္းကိုေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။ ဆီးရီးယားစစ္ပြဲေၾကာင့္ ေဒသထဲမွာ ထိတ္လန္႔ ေျခာက္ျခားစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ လူသားခ်င္းစာနာမွဳ ခ်ဳိ႕တဲ႕ ေနတဲ့ ကပ္ဆိုးၾကီးနဲ႕ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔  နိုင္ငံတကာ ကယ္ဆယ္ ေရးအဖြဲ႕ IRC ကတနလၤာေန႔ က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳ ဆိုင္ရာ  ဒုကၡသည္ေတြရင္ဆိုင္ေနရတဲ႕ အခက္အခဲနဲ႔ စိမ္ေခၚမွဳ အျပင္ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံထဲက ထြက္ေျပးရေလာက္ေအာင္ ဆိုးရြားတဲ႕ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ေစာ္ကားမွဳ အေျခအေနေတြကိုလည္း ဒီအစီရင္ခံစာက တင္ျပထားပါတယ္။

မာလီၿမိဳ႕ေတာ္အနီး ၿမိဳ႕ သူပုန္ေတြ သိမ္းယူ

သူပုန္ေတြ သိမ္းပိုက္လိုက္ႏိုင္တဲ့ Diabaly ၿမိဳ႕ကို အသြားလမ္းမေပၚမွာ ခရီးသည္တင္ကားမ်ားကို Marli စစ္သားေတြ စစ္ေဆးေနစဥ္။ (ဇန္နဝါရီ ၁၄၊ ၂၀၁၃)
Mali ႏုိင္ငံေျမာက္ပိုင္းမွာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံက ေလေၾကာင္းတုိက္ခိုက္မႈေတြ လုပ္ေနတဲ့ၾကားကဘဲ အစၥလာမ္စစ္ေသြးၾကြေတြဟာ ေတာင္ဘက္ျခမ္းကိုပါ တိုးခ်ဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္လာၿပီးေတာ့ ၿမိဳ႕ေတာ္နားက ၿမိဳ႕ငယ္တစ္ခုကို သိမ္းပိုက္လုိက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ သူပုန္တပ္ေတြဟာ မာလီအစိုးရတပ္ေတြနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုိက္ခုိက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ Bamako ၿမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ မုိင္ ၂၅၀ေလာက္ အကြာမွာ ရွိတဲ့ Diabaly ၿမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္ႏုိင္လိုက္ၿပီလို႔ ျပင္သစ္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Jean-Yves Le Drianက ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပင္သစ္ သမၼတ Francois Hollande  ရဲ့ အစီအစဥ္အတုိင္း ျပင္သစ္တပ္ဖြဲ႔ေတြဟာ Mali မွာ စစ္ဆင္ေရးဆင္ႏြဲေနတယ္လို႔ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးက ေျပာဆိုပါတယ္။ မာလီအစိုးရတပ္ေတြဟာ သူပုန္ေတြရဲ့ လက္ကေန Diabalyၿမိဳ႕ကို သိမ္းႏုိင္ဖို႔ ေနာက္ထပ္ တပ္ဖြဲ႔ေတြကို ထပ္ၿပီး ေစလႊတ္ေနတယ္လို႔ ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ Anne Lookက Bamako ၿမိဳ႕နားကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

HRWလူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ ျမန္မာျပည္ ေရာက္

MrTom Malinowski, Washington advocacy director of Human Rights Watch.
အေမရိကန္အေျခစိုက္ Human Rights Watch ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ႀကီးက ၀ါရွင္တန္ရံုးအႀကီးအကဲ Tom Malinowski ဦးေဆာင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ အခုျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိေနပါတယ္။  လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ သိသိသာသာ ရွိေနေသးတဲ့  ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ လက္ရွိအေနထားကို ေလ့လာစံုစမ္းမယ့္ ဒီအဖြဲ႔က တပါတ္ေက်ာ္ ေနထုိင္ၿပီး အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးက လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းအျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

၀ါရွင္တန္ရံုးအႀကီးအကဲ Tom Malinowski ဦးေဆာင္တဲ့ Human Rights Watch လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ႀကီးက အဖြဲ႔၀င္ ၁၀ ဦးေက်ာ္ပါတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ဟာ ျ မန္မာႏုိင္ငံမွာေရာက္ရွိေနၿပီး အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြအပါအ၀င္ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးနဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ရွိတယ္လို႔  လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ရဲ့ အာရွေဒသ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႈး  Phil Robertson ကVOA ကိုေျပာပါတယ္။

“အစီအစဥ္အတိအက်ကိုေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။  ဒါေပမယ့္ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြ၊ သံ႐ံုးနဲ႔ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းေတြအျပင္ NGO အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ပါေတြ႔ဆံုဖို႔ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လက္ရွိအေျခေနကို စံုစမ္းေလ့လာၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔စိတ္ပူတဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး အေျခအေနကိုပါ။”

အခုလုိ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အေနအထားကို စံုစမ္းေလ့လာရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေၾကာင္း ဂဃနဏ သိတဲ့ သူေတြ ဦးေဆာင္လာေရာက္တာမို႔ အက်ိဳးရွိတဲ့ခရီး အျဖစ္ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

“အဖြဲ႔ကိုဦးေဆာင္တဲ့သူက Tom Malinowski ပါ။ သူကကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ၀ါရွင္တန္ရံုး အႀကီးအကဲပါ။  ဒါ့အျပင္ အဖြဲ႔ထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပါတ္သက္တဲ့ က႑အစံုကိုေလ့လာဖို႔ အဖြဲ႔၀င္ေတြ အမ်ားႀကီးပါပါတယ္။ ဆယ္ေယာက္ေလာက္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေသေသခ်ာခ်ာ သိတဲ့ Tom Malinowski ေရာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီးႏွံ႔စပ္တဲ့  David Mathieson ပါပါတာမို႔ အခုခရီးစဥ္ဟာ အက်ိဳးရွိတဲ့ ခရီးျဖစ္မယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အရပ္သားအစိုးရတက္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ တံခါးဖြင့္ ဆက္ဆံလာသလို ျပည္တြင္းမွာ လည္း ဒီမိုကေရစီေရး အေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားအျပား လုပ္ေဆာင္လာခဲ့တာမို႔  အာရွေဒသတာ၀န္ခံတဦးအေနနဲ႔  ဒီအေျပာင္းအလဲဟာ ခရီးဘယ္ေလာက္ ေရာက္ေနၿပီထင္ပါသလဲ။

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈ ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီး သိသိသာသာ ရွိေနပါေသးတယ္။  တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ တိုးတက္မႈေတြရွိတယ္လို႔ေျပာလို႔ရေပမယ္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာဆိုရင္  သိပ္မေတြရရပါဘူး။  ဥပမာ သတင္းမီဒီယာထိမ္းခ်ဳပ္မႈကိုၾကည့္ရင္ အရင္ကထက္ နဲနဲ ပိုေကာင္းလာတာေတြ႔ရပါတယ္။  ဒါေပမယ့္  တိုင္းရင္းသားေဒသေတြ မွာ ျမန္မာစစ္တပ္လႈပ္ရွားတဲ့ အပိုင္းကိုၾကည့္ရင္ ကခ်င္လုိေဒသမ်ိဳးမွာ တကယ္ ဆိုးေနတာေတြ႔ရပါတယ္။  ဥပေဒအပိုင္း ကိုၾကည့္ရင္လည္း  ႏွစ္ရွည္လမ်ား အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ အတိုက္အခံေတြနဲ႔ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြအတြက္ ဥပေဒဆိုတာ စာအုပ္ထဲမွာပဲရွိေနပါေသးတယ္။ ဘာမွေျပာင္းလဲတာ မေတြ႔ရပါဘူး။”

လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ႀကီးအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ ေကာင္းေကာင္း ရေနၿပီလို႔  ေျပာႏုိင္ဖို႔ အမ်ားႀကီးလိုေသးတယ္လို႔ ထင္ေၾကာင္းလဲေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုခရီးစဥ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက အဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ပိုရလာတာမို႔ အက်ိဳးရွိတဲ့ ခရီးျဖစ္မယ္လို႔ ပါေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတာပါ။