ပညာေရးအေတြးအေခၚႏွင္႔ အယူအဆမ်ား ( ၁၉)

မင္းခက္ရဲ (Min Khet Ye)

သင္ရုိးညြန္းတမ္း
သင္ရုိးညြန္းတမ္းဆုိတာ ဖတ္စာအုပ္ေတြထက္ပုိတဲ႔ အရာတစ္ခုပါ ။ ေယဘုယ်အားျဖင္႔ေတာ႔ ေက်ာင္းသား ေတြ သင္ယူဖုိ႔လုိအပ္တဲ႔အရာ အစုအေပါင္းကုိ သင္ရုိးညြန္းတမ္းလုိ႔ေခၚပါတယ္။ဒါဆုိရင္ ေမးခြန္းတစ္ခုထပ္ထုတ္ရမွာ မူလတန္း ေက်ာင္းသားေတြ သင္ဖုိ႔လုိအပ္တဲ႔အရာေတြက ေျမာက္ျမားစြာ ရွိေနတယ္။ ကေလးေတြရဲ႕ ကုိယ္က်င္႔တရားဖြံ႔ၿဖဳိးဖုိ႔နဲ႔ တီထြင္ဖန္တီးမႈရွိလာဖုိ႔ ျမန္မာ ၊ အဂၤလိပ္ ၊ သခ်ၤာ ဆုိတဲ႔ ဘာသာရပ္သုံးခုထဲကုိ သင္ၾကားရုံနဲ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ အထက္တန္းေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အတြက္ တကၠသုိလ္၀င္နုိင္ဖုိ႔အတြက္ အကဲဒမစ္ အရည္အေသြးေတြကသာလ်င္ ပုိအေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ေပမယ္႔ မူလတန္း ကေလးေတြ အတြက္ေတာ႔ အကဲဒမစ္အရည္အေသြးကုိ ေပးႏုိင္တဲ႔ ျမန္မာ ၊ အဂၤလိပ္ ၊ သခ်ာၤဘာသာရပ္ေတြ အျပင္ တျခားေသာ အရာေတြကလည္းအေရးႀကီးလာပါၿပီ ။ မူလတန္းေက်ာင္းသား ေတြ အတြက္သင္ရုိးညြန္းတမ္းဟာ ဒီဘာသာရပ္ သုံးခုထက္ေက်ာ္လြန္ေနဖုိ႔ေတာ႔လုိအပ္ပါတယ္။
ယေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းက သင္ရုိးညြန္းတမ္းကုိ ေလ႔လာၾကည္႔ရင္ ဘာသာရပ္ သုံးခု ကုိသာ သင္ရုိးညြန္းတမ္းအျဖစ္ဖြဲ႔စည္းထားတာကုိေတြ႔ရမယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ သင္ၾကားဖုိ႔လုိေနတဲ႔ ကုိယ္က်င္႔တရား ဖြင္႔ ၿဖဳိးမႈလုိ ၊ တီထြင္ဖန္တီးမႈလုိ အရာမ်ဳိးကို လစ္လ်ဴရႈထားခဲ႔တယ္။ ဖတ္စာအုပ္ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ႔ ကဗ်ာ ရြတ္ဆုိမႈေလာက္သာ နဲ႔သာလ်င္ၿပီးဆုံးေနခဲ႔ရတာ။ ဒီကဗ်ာကုိ ရြတ္ဆုိတဲ႔ အခါ အသံသာယာျခင္း ၊ ဂီတနဲ႔ ကဗ်ာကုိ ခံစားျခင္းဆုိတာထက္ အလြတ္မွတ္မိမွျဖစ္မယ္ဆုိတဲ႔ တင္းၾကပ္တဲ႔စိတ္ထားနဲ႔သာလ်င္ ကေလးေတြဟာ ရြတ္ဆုိေနၾကတာျဖစ္တယ္။ တီထြင္ဖန္ တီးမႈအတြက္အေရးပါတဲ႔ အႏုပညာတစ္ရပ္အေပၚ ခံစားျခင္း ၊ စိတ္ကူးကြန္ျမဴျခင္းဆုိတာေတြကုိ ဖယ္ခ်န္ခဲ႔တယ္။ ဒါေၾကာင္ သင္ရုိးညြန္းတမ္းဆုိတာ ကေလးေတြသင္ယူသင္႔တဲ႔ အရာအစုအေပါင္းရယ္လုိ႔ ယူမယ္ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆီက သင္ရုိးညြန္းတမ္းေတြဟာ ကေလးေတြရဲ႕ သင္ယူသင္႔တဲ႔ တီထြင္ဖန္တီးမႈ ၊ ကုိယ္က်င္႔တရားဖြံ႔ၿဖဳိးမႈ ၊ ဂီတအႏုပညာ ကုိ ခံစားနားလည္ျခင္း ဆုိတာေတြကုိ ဖယ္ထုတ္ထားတဲ႔ အတြက္အခ်က္ ၊ အေရးအသားသင္သက္အေပၚကုိ အေျခခံ တဲ႔ သင္ရုိးညြန္းတမ္း ျဖစ္ေနတာကုိေတြ႔ရမယ္။ အသည္းနွလုံးကုိ ေဖာက္ယူၿပီး ေခါင္းသက္သက္ ထားထားတဲ႔ သင္ရုိး ညြန္း တမ္းလုိ႔ဆုိရမယ္။ အားကစားနဲ႔ ဆုိင္တဲ႔ အရာေတြကုိ ေပါင္းစပ္ထားျခင္းမရွိတဲ႔အတြက္ကေလးေတြရဲ႕ ေျခေတြလက္ေတြကုိ ျဖတ္ထားတဲ႔ သင္ရုိးညြန္တမ္းလုိ႔လည္းဆုိနုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင္႔ မူလတန္းပညာေရးမွာ ကေလးေတြ သင္ယူဖုိ႔လုိတဲ႔ အျခားအရာေတြကုိ ဖယ္ထုတ္ၿပီး အတြက္အခ်က္အေရးအဖတ္ကုိသာလ်င္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔ သင္ရုိးညြန္း တမ္းဟာ ဦးေခါင္းျပတ္ႀကီးတစ္လုံးနဲ႔တူေနတာကုိေတြ႔ရမယ္။
သင္ရုိးညြန္းတမ္းမွာ ပါရမယ္႔အရာ
အဂၤလန္မွာ ၁၉၀၄ ဆရာမ်ားဥပေဒအတြက္ အႀကံေပးထားတဲ႔ မူလတန္းပညာေရး သင္ရုိးညြန္တမ္း အဓိပၸာယ္ ဖြင္႔ဆုိခ်က္ကုိၾကည္႔ရင္ေတာင္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီက မူလတန္ပညာေရးအတြင္း ေပါင္းစပ္ထားတဲ႔ သင္ရုိးညြန္းတမ္းဟာ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္ဆုိတာကုိေတြ႔ရမယ္။ ၁၉၀၄ ဥပေဒကေန ေျပာေနတာက
“ မူလန္းပညာေရး သင္ရုိးညြန္တမ္းဆုိတာ …. အဂၤလိပ္ဘာသာစကား( မိခင္ဘာသာစကား) ကုိ ေရးတတ္ေျပာတတ္ ေအာင္ ၊ အတုိင္းအတာ ၊အတြက္အခ်က္ ကုိကၽြမ္းက်င္ေအာင္ ၊ ပုံဆြဲတတ္ေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ မွတ္ဥာဏ္ကုိ ေလ႔ က်င္႔ပ်ဳိးေထာင္ေပးရမယ္။ ပထ၀ီ ၊ သမုိင္း ၊ ဂီတ ၊ က်န္းမာေရးႏွင္႔ ညီညြတ္မႈ ၊ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာေလ႔က်င္႔ ပ်ဳိးေထာင္မႈ ေတြေပါင္းစပ္ဖြဲ႔စည္းထားရမယ္။ ကုိယ္က်င္႔တရားဆုိင္ရာဖြံ႔ၿဖဳိးမႈ ကုိ တုိက္ရုိက္ျဖစ္ေစ ၊ သြယ္၀ုိက္ၿပီးျဖစ္ေစ ပ်ဳိးေထာင္ ေပးရမယ္”
လုိ႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ တကယ္ကသင္ရုိးညြန္တမ္းဆုိတာ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ထိန္းသိမ္းထားျခင္းထက္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈေတြ ၊ ေတြ႔ႀကဳံခံစားမႈေတြပါပါ၀င္ႏုိင္ရမယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ သုံးေလးတန္းေရာက္လုိ႔ ပထ၀ီ နဲ႔ သမုိင္းကုိ သင္ၾကားရတဲ႔အခါမွာလည္း လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈထက္ ၊ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ထိန္းသိမ္းထားျခင္း သာလ်င္ အေျခခံထားတယ္။ ဒါဟာလည္း သုေတသနျပဳမဴ ၊ ေလ႔လာစူးစမ္းမႈကုိ အေျခမခံဘဲ ၊ အေသအံက်လုပ္ထားတဲ႔ ဖတ္စာအုပ္ပုံစံကုိ အေျခခံၿပီး အလြတ္က်တ္မွတ္ထားတဲ႔ အတြက္ျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းသင္ရုိးညြန္းတမ္းတစ္ခုမွာ အဓိက ေပါင္းစပ္ဖြဲ႔စည္းထားရမွာက “လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ ကုိယ္လုိအပ္တဲ႔ ေဘာင္ထဲကုိ သြပ္သြင္းရင္း အသိပညာဆုိင္ရာ ၊ ပုဂၢလိက ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ၊ လူမႈေရးနဲ႔ ရုပ္ပုိင္ဆုိင္ရာ ဖြံ႔ၿဖဳိးမႈေတြ တုိးပြားလာေအာင္” လုပ္ေပး ရမယ္။ ခက္ေနတာက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ ဘာသာရပ္သုံးခု ဒါမွမဟုတ္ငါးခုေလာက္နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔ ဖတ္စာအုပ္ေတြ ေလာက္ကုိသာလ်င္သင္ရုိးညြန္းတမ္းအျဖစ္ အေသမွတ္ယူေနတာပဲ။ ဒါေၾကာင္႔ အာဏာပုိင္ေတြဟာ တျခားအရာေတြကုိ သင္ၾကားျပသေပး ဖုိ႔ရာ၊ ပုံေဖာ္ေပးဖုိ႔ မစီစဥ္ေတာ႔ဘဲ ဖတ္စာအုပ္ကုိသာလ်င္ သင္ၾကားၿပီး အဲဒီကေနရတဲ႔ ရလာတဲ႔ ရမွတ္ ကိုသာလ်င္ အကဲဒမစ္ အရည္အေသြးအျဖစ္သတ္မွတ္ေနၾကတယ္။
သင္ရုိးညြန္တမ္း အဖြဲ႔အစည္း
ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ ဖတ္စာအုပ္ကုိ မဆုိထားနဲ႔ သင္ရုိးညြန္းတမ္းကုိ သက္ဆုိင္ရာ ေက်ာင္းေတြက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေရးဆြဲ သင္ၾကားခြင္႔ရွိတယ္။ အစုိးရက ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ ယခုလုိ ဖတ္စာအုပ္တစ္အုပ္ တည္းကုိ တစ္ႏုိင္ငံလုံး၀ုိင္းသင္ေနၾကတာမ်ဳိးကုိ ပညာေရးမွာ ဘယ္တုန္းကမွ မစဥ္းစားခဲ႔ဘူး။ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံေတြမွာ သာလ်င္ လုပ္ခဲ႔ၾကတာျဖစ္တယ္။ သင္ရုိးညြန္းတမ္းနဲ႔ ပတ္သတ္လာခ်င္ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံေတြမွာ လုပ္ေလ႔ရွိတာက သင္ရုိးညြန္တမ္း အဖြဲ႔အစည္း ေတြ ဖြဲ႔ရင္ အဆင္႔တန္းမွီတဲ႔ သင္ရုိးညြန္းတမ္းေတြမွာ ဘယ္လုိစရုိက္လကၡဏာေတြ ရွိရမလဲ ဆုိတာကုိ အႀကံေပးတာ ၊ လမ္းညြန္းတာ ၊ ေစာင္႔ၾကည္႔အကဲျဖတ္တာေတြလုပ္ေလ႔ရွိတယ္။ အမ်ဳိးသားသင္ရုိးညြန္းတမ္း အဖြဲ႔အစည္းလုိမ်ဳိးဖြဲ႔ၿပီး လမ္းညြန္ေပးေလ႔ရွိတယ္။ ဒီလုိ လမ္းညြန္ေစာင္႔ၾကည္႔ျခင္းကေနတစ္ဆင္႔ အမ်ဳိးသားေပၚလစီ ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရတဲ႔သေဘာရွိတယ္။ အစုိးရက အာဏာနဲ႔ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မလုပ္နုိင္ဘူး။ အမ်ဳိးသားသင္ရုိးညြန္းတမ္းနဲ႔ အႀကံေပးေစာင္႔ၾကည္႔ရတဲ႔ အေၾကာင္းတရားေတြကလည္းရွိတယ္။ ပထမ အခ်က္ကေတာ႔ သင္ယူမႈေတြကုိ က်ဘမ္းသေဘာ တစ္ေယာက္တစ္ေပါက္ ဒီဇုိင္းဆင္ထားမွာထက္ စနစ္တက် နဲ႔ အေဆာက္အအုံဖြဲ႔စည္းမႈပုံစံအတြင္း ဒီဇုိင္းဆင္ထားခ်င္တဲ႔ အတြက္ပဲ။ ဒုတိယ အခ်က္က ေက်ာင္းေျပာင္းသြားတဲ႔ ကေလးေတြ တျခားေက်ာင္းေရာက္ရင္ သင္ၿပီးသားစာေတြ ထပ္ၿပီး သင္ေနရတာမ်ဳိးကေန ကင္းလြတ္ေအာင္ လမ္းညြန္း ခ်က္ေပးထားခ်င္တာျဖစ္တယ္။ တတိယ အခ်က္ကေတာ႔ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအတုိင္းအတာနဲ႔ စစ္ေဆးတဲ႔ စာေမးပြဲေတြကေန တစ္ဆင္႔ကေလးေတြရဲ႕ တုိးတက္မႈ နီးနီးကပ္ကပ္ ေစာင္႔ၾကည္႔နုိင္ဖုိ႔ျဖစ္တယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ယေန႔မွာ အမ်ဳိးသား သင္ရုိးညြန္တမ္းဆုိတာက အႀကံျပဳရုံေလာက္ပဲ ရွိၿပီး ဆရာေတြကုိ မထိန္းခ်ဳပ္ထားႏုိ္င္ေတာ႔ဘူး။ ဆရာေတြဟာ စာသင္ခန္းထဲမွာ လြတ္လပ္မႈ အျပည္႔အ၀ရွိလာၿပီး ဘာသင္ၾကားမလဲ ၊ ဘယ္လုိသင္ၾကားမလဲ ဆုိတာအတြက္ သူတုိ႔ ဘာသာ သူတုိ႔ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္လာနုိင္ၿပီ ။ ဆရာေတြက သင္ယူမႈပုံစံကုိ စုစည္းတဲ႔ အခါ စာသင္အခန္း အေျခအေန နဲ႔ ကုိက္ညီမယ္႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ သူ႔ဘာသာသူ လုပ္ယူနုိင္ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ ပေရာ္ဖက္ရွင္ကုိယ္႔ကိုယ္ကုိယ္ ပုိင္စုိးမႈ ( professional autonomy ) အျပည္႔ အ၀ရလာၿပီျဖစ္တယ္။ ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ ဆရာေတြဟာ သူတုိ႔ကုိယ္ သူတုိ႔ ေလာကီဆန္ဆန္မရႈျမင္တတ္ေသးသေရြ႕ေတာ႔သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ပုိင္ခြင္႔ နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး အေတာ္ကေလး ေဆြးေႏြး ျငင္းခုံစရာေတြ ရွိေနေသးတယ္လုိ႔ ဆုိရမယ္။
သင္ရုိးညြန္းတမ္းက ေက်ာင္းသားေတြကုိ ေပးရမယ္႔အရာ
ဘယ္လုိပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ပဲ ရွိေနပါေစ ၊ အဆုံးသတ္ရလဒ္မွာ သင္ရုိးညြန္းတမ္းတစ္ခုကေန ေပးအပ္ရမယ္႔အရာေတြက ကေလးေတြကုိ ကုိယ္႔ကုိယ္ကုိယ္ယုံၾကည္မႈတုိးပြားလာေအာင္ ၊တာ၀န္ယူႏုိင္စြမ္းရွိလာေအာင္ ၊ သူတုိ႔ရဲ႕ အရည္အေသြး အမ်ားစုကုိ အသုံးခ်ႏုိင္ေအာင္၊ ပြင္႔ထြက္လာေအာင္ ၊ ႏုိင္ငံသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ တတ္ၾကြတဲ႔ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ လာေအာင္ ၊ က်န္းမာေရးေကာင္းေအာင္ ၊ လုံၿခဳံတဲ႔ ဘ၀ေနထုိင္မႈပုံစံရွိေအာင္ ၊ ေကာင္းမြန္တဲ႔ ဆက္ဆံေရးရွိလာေအာင္ ၊ လူေတြအခ်င္းခ်င္းၾကားက ကြဲျပားျခားနားမႈေတြကုိေလးစားလာေအာင္ေတာ႔ျဖင္႔ လုပ္ေပး ရမွာျဖစ္တယ္။

မင္းခက္ရဲ