Hair loss (2) ဆံပင္ကြ်တ္ျခင္း (၂)
• ဆံပင္ကြ်တ္တာကို ေယာက္်ားမွာျဖစ္ျဖစ္ မိန္းမမွျဖစ္ျဖစ္ Androgenetic alopecia ေခၚတယ္။ Female pattern baldness မိန္မပံုစံလို႔ေခၚတယ္။
• ျဖစ္ေစတဲ့အဓိကအေၾကာင္းရင္းဟာ Hereditary condition
မ်ိဳးရိုက္လိုက္တာျဖစ္တယ္။ Dihydrotestosterone (DHT) ေၾကာင့္လို႔ယူဆတယ္။
testosterone (တက္စတိုစတီရံုး) ေယာက္်ားေဟာ္မုန္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။
• ဆံပင္ေပါက္ရာ ေဖၚလီကယ္ေလးေတြထဲက အဆီအိတ္ေလးေတြမွာ Type 2 5-alpha reductase အင္ဇိုင္းမ္ ရွိတယ္။ သူကေန တက္စတိုစတီရုန္းကို DHT ေျပာင္းေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆံပင္ေဖၚလီကယ္ေလးေတြကို ေသးေစျပီး ေကာင္းေနတဲ့ဆံပင္ကိုေသေစတယ္။
• ေယာက္်ားေတြမွာ တက္စတိုစတီရုန္းမ်ားလို႔ DHT လည္းမ်ားတယ္။ ဆံပင္ပိုကြတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ထိပ္ေျပာင္ ေခါင္းေျပာင္အထိျဖစ္ရတယ္။ မိန္းမေတြမွာေတာ့ ေခါင္းထိပ္ပိုင္းနဲ႔ ေဘးဖက္ေတြမွာ ဆံပင္ပါးၾကတယ္။
• မိန္းမေတြမွာ ဘာလို႔ျဖစ္ရသလည္း။ Telogen effluvium ဆိုတာ ဆံပင္ကြ်တ္တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ စိတ္ဖိအား မ်ားလြန္းရင္ျဖစ္တယ္။ ဥပမာ ကေလးမီးဖြါးတာ၊ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာနဲ႔ အၾကီးစားခြဲစိတ္မႈေတြ။ အဲလိုဟာ ၾကံဳေတြ႔ရအျပီး တလခြဲကေန ၃ လမွာဆံပင္ကြ်တ္တယ္။ သံဓါတ္နည္း ေသြးအားနည္းရင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းမမွန္လို႔လည္းျဖစ္တယ္။ Traction alopecia ဆိုတာ မိန္းမေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ ဆံပင္ကိုထိခိုက္မိလို႔ျဖစ္တယ္။ ဆံပင္ပံုစံလုပ္တာ၊ ဆံပင္ကိုအၾကာၾကီးဆြဲထားတာ၊ အတြန္႔အေကာက္ေတြ၊ ပုတီးေစ့ေတြလိုလုပ္တာ၊ ပိုနီေတးလ္ တင္းတင္းလုပ္တာ။
• Alopecia areata ဆိုတာ ေယာက္်ားေရာ မိန္းမေတြပါျဖစ္တယ္။ လူဦးေရ ၂% မွာျဖစ္တယ္။ Autoimmune disease ေရာဂါတမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ၅ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္က မ်ိဳးရိုးအရျဖစ္တယ္။
• Androgenetic alopecia အတြက္ FDA ကေန အသိအမွတ္ျပဳျပီးေဆး ၁ မ်ိဳးတည္းသာရွိေသးတယ္။ Mioxidil ေဆးျဖစ္တယ္။
• Finasteride ေဆးကိုလည္းသံုးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြက မသံုးသင့္ပါ။
• ၂ဝ၁၄ ၾသဂတ္စ္လမွာ ရိုးတြင္းျခင္ဆီေရာဂါအတြက္ေပးေနတဲ့ Ruxolitinib ေဆးကလည္း Alopecia areata ျဖစ္ေနသူေတြမွာ ၄-၅ လေနရင္ ဆံပင္ျပန္ေပါက္တယ္လို႔ ေရးသားလိုက္ပါတယ္။
• ၂ဝ၁၅ ဇႏၷဝါရီလထဲမွာ Human pluripotent stem cells. နည္းနဲ႔ဆံပင္ျပန္ေပါက္တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၇-၄-၂ဝ၁၅
• ဆံပင္ေပါက္ရာ ေဖၚလီကယ္ေလးေတြထဲက အဆီအိတ္ေလးေတြမွာ Type 2 5-alpha reductase အင္ဇိုင္းမ္ ရွိတယ္။ သူကေန တက္စတိုစတီရုန္းကို DHT ေျပာင္းေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆံပင္ေဖၚလီကယ္ေလးေတြကို ေသးေစျပီး ေကာင္းေနတဲ့ဆံပင္ကိုေသေစတယ္။
• ေယာက္်ားေတြမွာ တက္စတိုစတီရုန္းမ်ားလို႔ DHT လည္းမ်ားတယ္။ ဆံပင္ပိုကြတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ထိပ္ေျပာင္ ေခါင္းေျပာင္အထိျဖစ္ရတယ္။ မိန္းမေတြမွာေတာ့ ေခါင္းထိပ္ပိုင္းနဲ႔ ေဘးဖက္ေတြမွာ ဆံပင္ပါးၾကတယ္။
• မိန္းမေတြမွာ ဘာလို႔ျဖစ္ရသလည္း။ Telogen effluvium ဆိုတာ ဆံပင္ကြ်တ္တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ စိတ္ဖိအား မ်ားလြန္းရင္ျဖစ္တယ္။ ဥပမာ ကေလးမီးဖြါးတာ၊ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာနဲ႔ အၾကီးစားခြဲစိတ္မႈေတြ။ အဲလိုဟာ ၾကံဳေတြ႔ရအျပီး တလခြဲကေန ၃ လမွာဆံပင္ကြ်တ္တယ္။ သံဓါတ္နည္း ေသြးအားနည္းရင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းမမွန္လို႔လည္းျဖစ္တယ္။ Traction alopecia ဆိုတာ မိန္းမေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ ဆံပင္ကိုထိခိုက္မိလို႔ျဖစ္တယ္။ ဆံပင္ပံုစံလုပ္တာ၊ ဆံပင္ကိုအၾကာၾကီးဆြဲထားတာ၊ အတြန္႔အေကာက္ေတြ၊ ပုတီးေစ့ေတြလိုလုပ္တာ၊ ပိုနီေတးလ္ တင္းတင္းလုပ္တာ။
• Alopecia areata ဆိုတာ ေယာက္်ားေရာ မိန္းမေတြပါျဖစ္တယ္။ လူဦးေရ ၂% မွာျဖစ္တယ္။ Autoimmune disease ေရာဂါတမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ၅ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္က မ်ိဳးရိုးအရျဖစ္တယ္။
• Androgenetic alopecia အတြက္ FDA ကေန အသိအမွတ္ျပဳျပီးေဆး ၁ မ်ိဳးတည္းသာရွိေသးတယ္။ Mioxidil ေဆးျဖစ္တယ္။
• Finasteride ေဆးကိုလည္းသံုးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြက မသံုးသင့္ပါ။
• ၂ဝ၁၄ ၾသဂတ္စ္လမွာ ရိုးတြင္းျခင္ဆီေရာဂါအတြက္ေပးေနတဲ့ Ruxolitinib ေဆးကလည္း Alopecia areata ျဖစ္ေနသူေတြမွာ ၄-၅ လေနရင္ ဆံပင္ျပန္ေပါက္တယ္လို႔ ေရးသားလိုက္ပါတယ္။
• ၂ဝ၁၅ ဇႏၷဝါရီလထဲမွာ Human pluripotent stem cells. နည္းနဲ႔ဆံပင္ျပန္ေပါက္တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၇-၄-၂ဝ၁၅
0 comments:
Post a Comment