သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈႏွင့္ မုန္တိုင္းသံသရာ

Lwin Pyin 

ဘဂၤလာပင္လယ္ေအာ္မွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ မုန္တိုင္းသည္ အားေကာင္းလာၿပီး ကိုမန္အမည္ရ အပူပိုင္းေဒသ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းအျဖစ္ ႀကီးထြားခဲ့သည္။ အာရွတိုက္ေတာင္ဘက္ရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ျမန္မာ ႏွင့္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ အစဥ္လိုက္ မုန္တိုင္းဒဏ္ကို အမ်ားဆံုး ခံေနရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မိုးရြာသြန္းမႈ လြန္ကဲျခင္းေၾကာင့္ ေရလႊမ္းမိုးမႈ ႏွင့္ ေျမၿပိဳမႈမ်ား ဝမ္းနည္းဖြယ္ ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရပါတယ္။
ေရလႊမ္းမိုးခံေနရေသာ ေဒသမ်ားတြင္ အေရးေပၚ အကူအညီမ်ား လိုအပ္လ်က္ ရွိေနပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ မေကြးတိုင္းႏွင့္ စစ္ကိုင္းတိုင္း ေဒသမ်ားကို အထူးအေရးေပၚဇုန္ေနရာမ်ားအျဖစ္ ေၾကျငာထားပါတယ္။

အပူပိုင္း ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းျဖစ္ရန္ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ အပူခ်ိန္ > 26°C၊ ေလထုမတည္ၿငိမ္မႈ၊ ျမင့္မားေသာစိုထိုင္းမႈ၊ ေလဖိအားနည္းရပ္ဝန္း ျဖစ္ေပၚေလာက္ေသာအား၊ ေလတိုက္ႏႈန္းအေျပာင္းအလဲ အစရွိသည္တို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ သဘာဝေဂဟစနစ္ကို ပ်က္စီးေစေသာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ျဒပ္ေပါင္း CO2 ဟာ ကမ႓ာႀကီး ပူေႏြးလာမႈရဲ႕ အဓိက အေၾကာင္းတရားျဖစ္ၿပီး သစ္ေတာမ်ားကသာ ထိုျဒပ္ေပါင္းကို ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေလာင္စာဆီအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕မ်ား အသံုးျပဳမႈကေန CO2 မ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစပါတယ္။ ေက်ာက္မီးေသြးကေတာ့ အဆိုးဝါးဆံုးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေက်ာက္မီးေသြးစက္ရံုမ်ားကို ပိတ္သိမ္းလာၾကပါတယ္။

ကမ႓ာလံုးဆိုင္ရာ သစ္ေတာမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈမွတ္တမ္းဂရပ္မ်ားဟာ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ ေကာင္းလွပါတယ္။ ၂၀၀၀ခုႏွစ္စစ္တမ္းတြင္ ျမန္မာ့သစ္ေတာဟာ တစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ ၆၅% (43MHa) ထိရွိပါတယ္။ ၂၀၀၁-၂၀၁၃ ၾကား သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈမွာ 1,699,749Ha ျဖစ္ၿပီး ၁၂ႏွစ္အတြင္း အဆိုးဝါးဆံုး သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈမွာ ၂၀၀၉ခုႏွစ္တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး 2,162,95Ha ျဖစ္ပါတယ္။ သစ္ေတာျပန္လည္ ႀကီးထြားမႈ ၂၀၀၁-၂၀၁၂ ဟာ 3,149,14Ha သာရွိပါတယ္။ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈဂရပ္ပံုရိပ္မ်ားကို ပူးတြဲေဖာ္ျပထားပါတယ္။ Ha က ဟက္တာ(hectare) ေျမဧရိယာတိုင္း ယူနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၂ခုႏွစ္ 02B၊ ၂၀၀၃ခုႏွစ္ 01B၊ ၂၀၀၄ခုႏွစ္ BOB01၊ ၂၀၀၆ခုႏွစ္ Mala မာလာမုန္တိုင္း၊ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေသဆံုးမႈအျမင့္ဆံုး Nargis နာဂစ္မုန္တိုင္း၊ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ Giri ဂိရိမုန္တိုင္း၊ ၂၀၁၅ခုႏွစ္ Komen ကိုမန္မုန္တိုင္း။ ယခင္က သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေတြဟာ မိမိတို႔ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ပတ္သတ္လာလိမ့္မည္ဟု ထင္ၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ သစ္ခိုးထုတ္မႈအတြက္ ဥပေဒကလည္း မွန္ခ်င္သူေပၚမွန္ၿပီး မမွန္ခ်င္သူေပၚမမွန္ခဲ့ေပ။ တရားဝင္ေကာ၊ တရားမဝင္ေကာ သစ္ခုတ္မႈမ်ားေၾကာင့္လည္း ေတာင္ကတံုးမ်ား ဝန္းရံထားေသာ အင္းေလးကန္ကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ သစ္ျပဳန္းတီးမႈဟာ ယေန႔တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရွိ ႏိုင္ငံသားတိုင္း အေလးအနက္ထားသင့္ေနပါၿပီ။
1Ha(hectare ဟက္တာ) = 2.47acres(ဧက)
1MHa = 1,000,000Ha
Ref: Global Forest Watch, PNAS, Forestry Commission UK
(႐ိုးရာေလး)