ဗုဒၶအလိုက် လူေနမႈအဆင့္အတန္းနဲ႔ ဒီမိုကေရစီရဲ႕လမ္း

ဦး ခင္ေမာင္ေရႊ

ဒီကမၻာႀကီးမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ လူတိုင္း လူတိုင္းဟာ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္ျမင့္မားမားနဲ႔ ေနထုိင္ခ်င္ၾကတာ ဓမၼတာပါပဲ။ ႐ုပ္ဝတၳဳပစၥည္းေတြကိုလည္း မေၾကာင့္မၾက မေတာင့္မတနဲ႔ အလွ်ံပယ္သံုးစြဲခ်င္ၾကတယ္။ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာတာနဲ႔အမွ် က်ားႀကီးေျခရာႀကီးဆိုသလို ႐ုပ္ဝတၳဳပစၥည္းေတြကိုလည္း လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာမႈနဲ႔အတူ သံုးစြဲလာတတ္ၾကတယ္။
အဲဒီလို လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာဖို႔အတြက္ ေငြေၾကးကိုလည္း အငမ္းမရ ရွာေဖြၾကတယ္။ ေငြေၾကးရွာေဖြတဲ့ေနရာမွာ အလိုေလာဘရဲ႕ ေစ့ေဆာ္တုိက္တြန္းမႈေၾကာင့္ မိမိစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ကိုယ္က်င့္တရားေတြ ပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္း ျဖစ္လာမယ့္ အေရးကိစၥေတြကိုလည္း လူအေတာ္မ်ားမ်ားက သတိမမူၾကေတာ့ဘူး။ သင့္၏မသင့္၏ ေတာ္၏ မေတာ္၏ဆိုတဲ့ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ဥာဏ္ဟာ ေငြေၾကးဆိုတဲ့အရာေအာက္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတတ္ၾကတယ္။ အမွန္ေတာ့ ဒီလိုလူေနမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားျခင္းဟာ ႐ုပ္ရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္လာမႈလား၊ စိတ္ရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာမႈလား ဆိုတာကိုလည္း မေဝခြဲၾကေတာ့ပါဘူး။ ႐ုပ္နဲ႔စိတ္မွာ ဘယ္ဟာက ပိုၿပီးပဓာနက်သလဲ၊ ႐ုပ္ခ်ည္းသက္သက္လား စိတ္ခ်ည္းသက္သက္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ႐ုပ္ေရာ စိတ္ေရာ ႏွစ္ခုလံုးလားဆိုတဲ့ စဥ္းစားဆင္ျခင္တံုဥာဏ္ တရားကိုလည္း ေဘးဖယ္ထားလိုက္ ၾကေတာ့တယ္။ ေသခ်ာျပန္လည္ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ လူတိုင္းဟာ မိမိဘဝမွာ ဒီလို႐ုပ္နဲ႔ စိတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဟန္ခ်က္ညီညီ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ပါမွ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားမႈကို လက္ဝယ္ရယူ ခံစားႏုိင္ၾကမွာ ပါ။ စိတ္နဲ႔႐ုပ္ကို ေသခ်ာသ႐ုပ္မခြဲၾကဘဲ ဒီအတုိင္းျပဳမူေနထုိင္ခဲ့ရင္ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္ျမင့္မားမား ေနထိုင္တယ္လို႔ ေသခ်ာတပ္အပ္ ေျပာလို႔မရေတာ့ပါဘူး။ အဓိကနဲ႔ သာမညကို မသဲကြဲသေရြ႕ စစ္မွန္တဲ့ လူေနမႈအဆင့္အတန္းက အလွမ္းကြာေနဆဲပဲ ျဖစ္မွာပါ။ လူေနမႈအဆင့္အတန္း နိမ့္တယ္၊ ျမင့္တယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ပါေမာကၡ Paul Nystnam က သူ႔ရဲ႕ Consumption မွာ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ရွစ္မ်ဳိးကို တင္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီရွစ္မ်ဳိးကေတာ့

(၁) သူဖုန္းစားအဆင့္
(၂) လက္လုပ္လက္စားအဆင့္
(၃) ေဆးဝါးကုသႏိုင္ၿပီး စားဝတ္ေနေရး အဆင္ေျပသူအဆင့္
(၄) ဇိမ္ခံပစၥည္းအသင့္အတင့္ သံုးစြဲႏုိင္သူအဆင့္
(၅) ဇိမ္ခံႏိုင္ေသာ လူတန္းစားအဆင့္
(၆) သူေဌးေခၚခ်င္လွ်င္ ေခၚဆိုႏိုင္ေသာအဆင့္
(၇) သူေဌးႀကီးမ်ား
(၈) သူႂကြယ္ႀကီးမ်ားလို႔ တင္ျပထားပါတယ္။
ပါေမာကၡ Paul Nystnam ရဲ႕ လူေနမႈအဆင့္အတန္းအဆင့္ (တိုးတက္ပံုအဆင့္ဆင့္) ျပယုဂ္ဟာ အလံုးစံုမွန္ကန္တယ္လို႔ေတာ့ ယူဆလို႔ရမယ္မထင္ဘူးလို႔ သံုးသပ္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုတိုးတက္မႈ အဆင့္အဆင့္ဟာ ႐ုပ္ရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈလို႔ပဲ ဆိုပါရေစလား။ ႐ုပ္သဏၭာန္ကို အေျခခံၿပီး အဆင့္အတန္း ခြဲျခားသတ္မွတ္ ျခင္းသာျဖစ္ၿပီး စိတ္ရဲ႕အေျခခံက်က် အတြင္းသား အႏွစ္သာရကေတာ့ ကင္းမဲ့ေနတယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ခ်င္ပါတယ္။ စိတ္ကဦးေဆာင္ဦးရြက္ မျပဳဘဲ ႐ုပ္ကသာ ေရွ႕တန္းက ရပ္တည္ခြဲျခားျပတာမို႔ အလံုးစံု မမွန္ကန္ႏုိင္ဘူးလို႔ ဆိုရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ထို႔အတူ ခ်မ္းသာျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း စတာေတြဟာလည္း ႐ုပ္ရဲ႕နိမ့္က်ျခင္းလို႔ ထင္ျမင္မိပါရဲ႕။ အထက္မွာဆိုခဲ့သလို လူသားေတြဟာ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားတိုးတက္ေအာင္ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနၾကတယ္။ ၾကံစည္စိတ္ကူးေနၾကတယ္။ ဒီလိုၾကံစည္ စိတ္ကူးေနၾကျခင္းဟာလည္း မိမိဘဝကို အျမတ္တႏိုး တန္ဖိုးထားၾကလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာစဥ္းစား သံုးသပ္တဲ့အခါ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားတယ္ဆိုတာ Mind and Matter (နာမ-႐ူပ) ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ျမင့္မားေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႀကိဳးစားႏုိင္ပါမွ လူ႔တန္ဖုိးရွိၿပီး လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားမွာပါ။ ဒီေန႔ကမၻာႀကီးမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ လူသားေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ကိုယ္က်င့္တရားေအာက္ တန္းက်သူေတြ၊ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ကိုယ္က်င့္တရား ျမင့္မားၾကတဲ့သူေတြ အသီးသီး ေထြးေရာယွက္တင္ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။ လူအမ်ဳိးမ်ဳိး စိတ္အေထြေထြ အသက္႐ွဴမႈ မတူညီႏုိင္တဲ့ လကၡဏာေတြနဲ႔ ပူးဝင္စီးေမ်ာေနၾကတာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဲဒီစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ကိုယ္က်င့္တရားျမင့္မားမႈ၊ ရင့္က်က္မႈ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ကိုယ္က်င့္တရား ေအာက္တန္းက်မႈေတြကို ဗုဒၶဒႆနိကမွာ ရွာေဖြေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါကိုအဆင့္အားျဖင့္ ေျခာက္ဆင့္ခြဲျခား ျပဆိုထားပါတယ္။
(၁) အႏၶပုထုဇဥ္
(၂) ကလ်ာဏပုထုဇဥ္
(၃) ေသာတာပန္
(၄) သကဒါဂမ္
(၅) အနာဂါမ္
(၆) ရဟႏၱာလို႔ ျပဆိုထားပါတယ္။
ဥပမာေျပာရရင္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ဟာ ရာထူးအာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြေၾကာင့္ ဒါမွမဟုတ္ အဂတိတရားေတြ လိုက္စားၿပီး လာဘ္လာဘေတြေၾကာင့္ ခ်မ္းသာႀကီးပြား လာတယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ႐ုပ္အားျဖင့္ အလွ်ံပယ္တိုးတက္လာတဲ့ အေနမွာရွိၿပီး စိတ္ဓာတ္အားျဖင့္ ေျပာရရင္ေတာ့ ယုတ္ည့ံၿပီး အဆင့္နိမ့္တဲ့ အႏၶပုထုဇဥ္လို႔ သတ္မွတ္ေခၚဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားတိုးတက္ျခင္းဟာလည္း ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္း စိတ္ဓာတ္ကို အေျခမခံဘဲ ႐ုပ္ခ်ည္းသက္သက္ကိုသာ အေျခခံတာေၾကာင့္ တန္ဖိုးမဲ့၊ သိကၡာမဲ့ရွက္ဖြယ္လိလိ ျဖစ္ေနတဲ့ လူေနမႈအဆင့္အတန္းပါပဲလို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမွန္တရားကို မျမင္၊ အတုအေယာင္ ရင္ျပင္မွာ မိမိစိတ္ပဥၥင္ကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္အား နည္ပါးမႈေတြေၾကာင့္ အမွားေတြကို အမွန္ထင္ေနၾကတာပါပဲ။ ဒီေတာ့မခက္ေပဘူးလား။ ျပတ္ျပတ္သားသားေျပာရရင္ ဒီလိုလူတန္းစားေတြဟာ အႏၶပုထုဇဥ္ထဲမွာ ပါဝင္ေနရာယူထားသူေတြပါပဲ။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ေဘာဂေဗဒပညာအရ ပကာသနလႊမ္းမိုးတဲ့ ေတာင္းဆိုမႈလို႔လည္း ေခၚဆိုႏုိင္ပါတယ္။
ေငြေၾကးဓနနဲ႔ ရာထူးအာဏာဟာ လူျဖစ္ရက်ဳိးနပ္တယ္ဆိုတဲ့ ခံယူယံုၾကည္မႈဟာ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ရင္ အင္မတန္ ေၾကာက္စရာေကာင္းၿပီး ႏုိင္ငံအတြက္လည္း ေတာ္ေတာ္ရင္ေလးစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ေငြေၾကးဓနနဲ႔ ရာထူးအာဏာသည္သာ လူ႔ဘဝရဲ႕ အားကိုးအားထားရာ ကိုးကြယ္ရာဆိုတဲ့ စကားရပ္ကို ဒီေန႔ေခတ္ လူငယ္လူရြယ္ေတြအႂကြင္းမဲ့ လက္ခံယံုၾကည္မိရင္ ႏိုင္ငံအတြက္ အလားအလာ မေကာင္းႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ ယံုၾကည္ခ်က္အမွား၊ ခံယူခ်က္အမွား၊ အသိအယူ အမွားဟာ သတိထားရမယ့္ ကိစၥရပ္ပါပဲ။ ႐ုပ္ကိုပဲ အေျခခံတဲ့ သေဘာတရားေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စိတ္အခန္းက႑ရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ ေတြးေခၚဆင္ျခင္ႏုိင္စြမ္းေတြ ကိုယ္က်င့္တရားေတြ ျမင့္မားေအာင္ ၾကံေဆာင္ႀကိဳးစားမႈေတြဟာ အေဟာသိကံျဖစ္ၿပီး အမွားကို အမွန္ထင္သြားႏိုင္ပါတယ္။ (နာမ-႐ူပ) ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ျမင့္မားတိုးတက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႀကိဳးစား မႈေတြဟာလည္း ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့ရၿပီး လူ႔တန္ဖိုးဆိုတာ ဘာမွန္းမသိေအာင္ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးဟာ ဖခင္ဘုရင္ႀကီးျဖစ္တဲ့ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီးေပးတဲ့ ထီးနန္းနဲ႔ အာဏာကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး ဥ႐ုေဝလေတာမွာ က်င့္ၾကံပါတယ္။ လူ႔ဘံုခန္းဝါ လူ႔ေလာကရဲ႕ စိတ္အတြင္းထဲက ကပ္ၿငိေနတဲ့ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ တဏွာ စတဲ့ အကုသိုလ္ ျဖစ္ေစမယ့္ တရားေတြကို ပယ္သတ္ႏုိင္ဖို႔ အမွန္တရားနဲ႔ အလင္းလက္ဆံုး သစၥာတရားကို က်င့္ၾကံအားထုတ္ဖို႔ ရာထူးစည္းစိမ္အာဏာေတြ ဖယ္ခြာ၊ သစၥာအလင္း ထိုးထြင္းဖို႔ က်င့္ၾကံခဲ့တဲ့ မဟာလူသားဧကန္ စင္စစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ အရာရာကို စြန္႔လႊတ္တဲ့သူ တြယ္တာမက္ေမာမႈ မရွိသူသာလွ်င္ ဗုဒၶဝါဒီျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ဓာတ္ျမင့္မားမႈကေတာ့ ဘယ္သူမွ တုမရတဲ့ အနႏၱေက်းဇူးရွင္ ဘုရားသခင္သာ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ အသိပညာ၊ ေငြေၾကးနဲ႔ ရာထူးအာဏာထက္ အဓိကအခန္းက႑မွာ ပါဝင္ေနတာ ဘယ္သူမွ ျငင္းလို႔မရဘူးဆိုတာ ေလ့လာေတြ႕ရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားတယ္ဆိုတာ ႐ုပ္နဲ႔စိတ္ (Value of Life) လူ႔ဘဝတန္ဖိုးကို အဓိပၸာယ္ ရွိရွိရႏုိင္ပါတယ္။

Written by - ေအေဖာ္ခိုင္