“ေလာင္းရိပ္”

Soe Min November 28, 2014 at 9:34pm

 

          ခုရက္ပိုင္းအတြင္း ေဆးသုေတသနမွာ ဝပ္ေရွာ႔တစ္ခုသြားတက္ျဖစ္တဲ႔အခါဆရာဝန္ခ်င္းတူေပမယ္႔ ကိုယ္ေန႔စဥ္ၾကဳံေတြ႕ေနရတဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္နဲ႔ သဘာဝခ်င္း ျခားနားတဲ႔သုေတသီဆရာဝန္တို႔ရဲ႕ အေခၚအေဝၚ အသုံးအႏႈန္း၊ ေတြးပုံျမင္ပုံ၊ လုပ္ပုံကိုင္ပုံတို႔ကိုတီးမိေခါက္မိ ရွိလာပါတယ္။ ဟိုးအရင္တုန္းကဆိုရင္ေတာ႔ သူတို႕ကို ငယ္ငယ္ကဖတ္ဖူးတဲ႔ ကာတြန္းထဲကတီထြင္ပါရဂူ ဖိုးဆိတ္ျဖဴနဲ႔ပဲ ခိုင္းႏႈိင္းျမင္ေယာင္မိတာပါ။
ဓါတ္ခြဲခန္းထဲမွာ အျပာေရာင္အရည္ေတြအဝါေရာင္အရည္ေတြ ေလွ်ာက္ေရာရင္း မီးခိုးေတြ အူတက္လာၿပီး ပီးေပၚ ပီးေပၚ နဲ႔ အလမ္းေတြျမည္၊ဘာႀကီးေတြ ျဖစ္ကုန္မွန္းမသိ၊ ဘာေတြေလွ်ာက္လုပ္ေနမွန္းမသိ၊ လို႔ စိတ္ထဲမွာ ေတြးထားတာ။ဒါေပမယ္႔ ဆရာဝန္အျဖစ္ အလုပ္ဝင္တဲ႔အခါက်ေတာ႔မွ လူမသိသူမသိ ႏိုင္ငံျခားကို လွစ္ကနဲလွစ္ကနဲသြားရတဲ႔ေနရာမွာ သူတို႔ဌာနကို ဘယ္သူမွ မမီဘူးလို႔ သိခြင္႔ရခဲ႔ပါတယ္။ ျပင္ပကမာၻႀကီးနဲ႔စကၠန္႔မလပ္ မ်က္ေျခမျပတ္ရွိေနမွ ကိုယ္႔နို္င္ငံသားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးေစာင္႔ေရွာက္မႈအဆင္႔အတန္းက ဂုဏ္မငယ္မွာ မဟုတ္လား။ နို႔မို႔ မန္က်ည္းတစ္မတ္၊ ဆားတစ္မတ္ နဲ႔ သပြတ္ခါးသီးဝိဇၨာဘဝကတက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အခုေတာ႔ သိလာပါၿပီ။ ေတာ္ၾကာရင္း၊ ေဆးအသစ္ေတြ ေပၚလာလိုက္ရင္း။ ဘယ္ဟာကဘယ္လိုေကာင္းပါတယ္ လို႔ ေၾကာ္ျငာလိုက္ရင္း။ ကုိယ္ေတြက လိုက္သုံးလိုက္ရင္း၊ ေနာက္ေတာ႔ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး ဘယ္လိုရွိလို႔ ေနာက္အသစ္ေပၚလာျပန္ၿပီဆို ေျပာင္းသုံးလိုက္ရရင္း၊ ဇယားေတြရႈပ္ေနရတာ သူတို႔လက္ခ်က္မကင္းပဲကိုး။ အလုပ္ဝင္ကာစ မအူမလည္ကာလတုန္းက သူတို႔ဆီကေဝတဲ႔ေရႊေပလႊာႀကီး ေဆးရုံကိုေရာက္လာတဲ႔အခါ စာထဲပါတဲ႔ Research Grant ဆိုတာ ဘာေျပာမွန္းမသိ။သူ႔ေနာက္ကပါတဲ႔ Master ေပးမည္။ PhD ေပးမည္ေတြကို သြားရည္ယိုၿပီး ေတြ႕သမွ်လူ အာ႔ဘာေျပာတာတုန္း၊ဘာလုပ္ရမွာတုန္း လိုက္ေမးမိပါေသးတယ္။ Protocol မေရးတတ္လို႔သာ လက္ေလွ်ာ႔လိုက္ရတယ္။ ႏို္င္ငံျခားကေပးမယ္႔ဘြဲ႕ဆိုအေသရရ အရွင္ရရကို လိုခ်င္ေနတာ မဟုတ္လား။

          ေဆးရုံကေန သင္ၾကားေရးကို ေျပာင္းတဲ႔အခါက်ေတာ႔ အဲသည္ သုေတသနအလုပ္ေတြကိုယဥ္မွန္းမသိ ယဥ္ပါးသြားေအာင္ ခိုင္းခဲ႔တာ ကိုယ္တို႔ေရာဂါေဗဒဌာနက ဆရာမႀကီး ေဒၚေအးေအးျမင္႔ပါ။ထိပ္ထိပ္ၾကဲဆရာ ဆရာမႀကီးေတြတက္တဲ႔ အလုပ္ရုံေဆြးေႏြးပြဲမွာ မ်က္စိသူငယ္နားသူငယ္ မျဖစ္ပဲက်ဴနင္ဝင္ေနတာေတြ႕ရလို႔ မာမီ႔ေက်းဇူး ျမင္႔မိုရ္ဦးပါကလား လို႔ ခဏခဏ သတိရမိပါေသးတယ္။အရင္တုန္းကေတာ႔ ေခါင္းမေဖာ္နို္င္ေအာင္ ခိုင္းတယ္လို႔ပဲ သေဘာေပါက္ထားတာ။ အခုမွ အသားေသေအာင္ပုံသြင္းေပးလိုက္မွန္း သိေတာ႔တယ္။ ဌာနေရာက္ေရာက္ခ်င္းတုန္းက ကြန္ျပဴတာ ဘယ္နားက ခလုပ္ဖြင္႔ရမွန္းမသိတဲ႔ ကိုယ္႔ကို ေက်ာင္းက ကြန္ျပဴတာဌာနလႊတ္ၿပီး အေျခခံကစသင္ခိုင္းတယ္။ ကြန္ျပဴတာၿပီးေတာ႔အဂၤလိပ္စာဌာနကလႊတ္တဲ႔ စပီကင္သင္တန္းလည္း လႊတ္ေသးတယ္။ ကိုယ္ကစာသင္ခ်ိန္မရွိတဲ႔ မနက္ပိုင္းေတြမွာအအားမေနရဘူး။ ညေနက်ေတာ႔လည္း စာသင္ရင္သင္ မသင္ရင္ ရွိသမွ်ရုံးစာေတြ အကုန္ရိုက္ခိုင္းေသးတာ။စာစီစာရိုက္ ေလ႔က်င္႔ခန္းေပါ႔။ Excel လည္း တတ္ေရာ၊ ဌာနက အမႀကီးမ်ားနဲ႔ Store ေတြ၊Stock ေတြ၊ Ledger ေတြ အကိုင္ခိုင္းၿပီး သူတို႔က ပစၥည္းစစ္ ကိုယ္က စာရင္းျဖည့္။ အဲသည္ေနာက္မွာေတာ႔ေဆးသုေတသနက Research Grant ေလွ်ာက္ထားတဲ႔ Project ေတြကို Proposal တင္တာကစလို႔၊ Protocolကေလးကို သည္လိုေရး။ Budget ကေလးတြက္ၿပီးေတာ႔ ေဟာသလိုတင္၊ က်လာၿပီးရင္ အခ်ိန္မွန္မွန္Progress Report ကေလး နဲ႔ Expense ကေလးကို ေဟာသလိုတင္။ ၾကားထဲမွာ Specimen ကေလးေတြရေအာင္ဘယ္ေဆးရုံေတြက သြားယူရမယ္။ ဘာနဲ႔သယ္မယ္ ဘယ္ကိုပို႔မယ္။ အေျဖေတြကို ဘယ္ထဲမွာ ျဖည့္ထားမယ္။အစအဆုံး ေနရာတိုင္းပါေနေအာင္ ခိုင္းထားတာ။ Report ထြက္လာေတာ႔ ဇယားကြက္ေတြနဲ႔ျပ၊ ဂရပ္ေတြနဲ႔ျပ၊ဒိုင္ယာဂရမ္ေတြနဲ႔ျပ၊ PSM ဌာနကိုေျပးၿပီး အတြက္အခ်က္ေတြလုပ္၊ အဆုံးသတ္က်ေတာ႔ သူ႔ေပပါကိုအေခ်ာရိုက္ေပးရတာလည္း ဤေဖကိုယ္ပါပဲ။ ကိုေအာ္သာႀကီးဘာႀကီးမ်ားေတာင္ နံမည္ပါလို႔။ ေတာပြဲကေလးမ်ားဆိုကို္ယ္တို္င္ေတာင္ တက္ဖတ္ရေသး။
ထန္းပင္တက္လက္မွတ္ရသြားတဲ႔အခါကိုယ္႔ဌာနက တင္သမွ် Thesis ေတြအကုန္ ကိုယ္တိုင္ရိုက္ေပးရပါေလေရာ။ ကြန္ျပဴတာဆိုင္သြားအပ္ရင္စာလုံးေပါင္းမွားလြန္းလို႔ ေန႔တိုင္း ငုတ္တုတ္သြားထိုင္ေနရမွာ မဟုတ္လား။ ဘဝင္ျမင္႔မယ္ဆိုျမင္႔ေလာက္စရာ။ Doctorate Paper တင္မယ္႔ ကို္ယ္႔ဆရာႀကီးေတြဆို ကိုယ္အိပ္ယာမႏိုးခင္အိမ္ေအာက္ကလာေစာင္႔ၿပီးေခၚရတာ။ ဒါနဲ႔ပဲ အစက ပတၱလားေခါက္သလို လက္ညဳိးနဲ႔ တေဂ်ာင္းေဂ်ာင္းေခါက္ရတဲ႔ဘဝကေနကီးဘုတ္မၾကည့္ပဲ အခန္းတံခါးပိတ္လို႔ စႏၵယားႏွိပ္ႏိုင္လာတယ္။ အမ်ားအက်ဳိးေဆာင္ေတာ႔ ကိုယ္႔အက်ဳိးလည္းအလိုလိုေအာင္သတဲ႔။ မာစတာတက္လို႔ Dissertation တင္ရတဲ႔အခါ လူတကာ ငယ္ထိပ္ေျမြေပါက္ေနတဲ႔အခ်ိန္ကိုယ္က ဒူးကေလးႏွန္႔ၿပီး တစ္ပတ္ေလာက္နဲ႔ စာအုပ္အေခ်ာထြက္ေအာင္ လုပ္ၾကံဖန္တီးတတ္ေနၿပီ။ေအာက္သက္ေက်ရင္ အထက္ေရာက္တဲ႔အခါ ေၾကာက္စရာမလိုပဲကိုး။

          အခုေတာ႔ဆရာမႀကီးရဲ႕ ေက်းဇူးေတြတင္မကပါဘူး။ သူ႔အရည္အခ်င္းေတြကိုလည္း ၾကည့္တတ္ျမင္တတ္လာၿပီ။ကိုယ္တို႔ဌာနရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာကို ေဒါက္တိုင္ႀကီး သုံးခုနဲ႔ ခြဲျခားထားတယ္။ သင္ၾကားေရးရယ္၊ကုသေရးရယ္၊ သုေတသနလုပ္ငန္းရယ္။ ဘယ္ဘက္ကိုမွ အလစ္ဟင္းမခံဘူး။ သူ႔အတြက္က်ေတာ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္တစ္ခုသပ္သပ္ထပ္ယူထားေသးတယ္။ တကယ္ဆို သူဌာနမွဴးပဲ။ သက္သာသလိုေန။ ေဆးခန္းမွာ ပိုက္ဆံရွာ။ စိတ္ပါတာေလးေကာက္လုပ္လည္း ဘယ္သူမွ အျပစ္ေျပာမယ္႔သူ ရွိတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ္႔ ဘယ္သူမွ မေပးတဲ႔တာဝန္ေတြကိုသူ႔ဘာသူ အသက္ေလာက္ဖက္တြယ္ၿပီး တစ္စိမွ မလစ္ဟင္းရေအာင္ စီမံတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြရဲ႕အရည္အခ်င္းထဲမွာ ကိုယ္႔ေအာက္ကလူေတြ ဘယ္ေနရာ ဘယ္လိုခိုင္းရင္ အသုံးတည့္တယ္။ ဘယ္သူ႔မွာဘာ Talent ရွိတယ္။ ဘယ္လိုအေရာင္တင္ေပးလိုက္ရင္ ပုံထြက္လာမယ္ဆိုတာလည္း သိရသတဲ႔။ လူတိုင္းကိုသူ႔ေနရာနဲ႔သူ အကြက္ေစ႔ေနေအာင္ ခိုင္းထားတတ္တဲ႔ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈပညာကလည္း အံ႔မခန္းပါလားလို႔ အတုယူရပါတယ္။ ဆရာမႀကီးမို႔လည္း ဆရာမႀကီးျဖစ္ေပတာပဲေလ။

          ေဆး/သုမွာေတာ႔ကိုယ္႔ဆရာမႀကီးနည္းတူ ဆရာႀကီးက်ေသာ ၾဆာႀကီးမ်ားကို ေတြ႕ခဲ႔ရပါတယ္။ အၿငိမ္းစားယူၿပီးေသာDG ႀကီးေလးေယာက္ေတာင္ ကို္ယ္တိုင္လာေရာက္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ လက္ရွိ DG ႀကီး နဲ႔ဆို ေပါင္းငါးေယာက္။ တစ္ေယာက္မွ အခ်ဥ္မပါ။ အကုန္လုံး ေျပာတတ္ဆိုတတ္ Expert ေတြခ်ည့္ပဲ။ သည္တစ္ေယာက္ကစကားေျပာေကာင္းလိုက္တာ လို႔ မွတ္ေန ေဟာ ေနာက္တစ္ေယာက္ တက္လာေတာ႔ သူ႔ထက္သူ လူစြမ္းေကာင္းေတြခ်ည့္ပဲ။အေမးႏြားေက်ာင္းသားမ်ားရွိရင္ ခ်က္နဲ႔လက္နဲ႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း တထိုင္တည္း အေျဖထုတ္ေပးႏိုင္တဲ႔အေလာင္းေတာ္ ပညာရွိႀကီးမ်ားပါေပ။ သြားေလသူ ကိုယ္တို႔ဆရာႀကီးဝန္ႀကီးဟာ စကားေျပာတဲ႔ေနရာမွာလစ္ကြက္ဟာကြက္မရွိ ပိရိလြန္းလို႔ ေရပက္မဝင္ ေဖသက္ခင္ လို႔ ကြယ္ရာမွာ ေခၚၾကတယ္။ သူ႔ေနာက္ကအခုေရာက္လာတဲ႔ ဆရာႀကီးဝန္ႀကီးအသစ္ဟာလည္း ေဆးရုံကို တစ္ခါပဲ လာရေသးတယ္။ အင္မတန္ စကားေျပာေကာင္းပါေပတယ္လို႔ သတင္းေမႊးသြားတယ္။

         သည္လိုဆိုေတာ႔ကိုယ္တို႔ဆရာဝန္ လူႀကီးမင္းေတြဟာ ငါ႔စကားႏြားရေျပာ။ ေပါက္ပန္းေစ်းေျပာ၊ ကိုယ္႔စကားဘယ္ေရာက္လို႔ ေရာက္မွန္းမသိ ေတာင္စဥ္ေရမရေျပာဆိုတဲ႔ ခပ္ညံ့ညံ့အစားထဲမွာ ဘယ္တုန္းကမွမပါေလခဲ႔ဘူးကြဲ႔။ စကားေတာင္စားေလာက္ေတာ႔ သနားတယ္။ အလကားေနရင္း ကိုယ္႔ကိုယ္ကိုယ္ ေလာ္ဘီလုပ္ေနၾကတဲ႔ေပါေတာေတာအစားထဲလည္း မပါဘူး။ ဒန္ေပါက္ေကၽြးၿပီး အဘကိုဝန္းရံၾကလို႔ ဗီႏိုင္းကိုင္ခို္င္းတဲ႔အထဲလည္းမပါ။ (ဂုဏ္ယူမိပါေၾကာင္း) အၾကံေပးတစ္က်ိပ္ေလာက္ခန္႔ထားၿပီး “ေခြးမသား ႏွထာေတာင္ေရးထားတယ္”လို႔ မိန္႔ခြန္းဖတ္ရင္းဆဲတဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ဦးေႏွာက္ မျပည့္မီသူထဲမွာလည္း မပါ။ အေျပာသမားသက္သက္လက္ေတြ႔မပါ။ အာပလာဆိုတဲ႔အထဲမွာလည္း မပါပါဘူးဗ်။ (ကိုယ္႔အဘကိုယ္ ခ်ီးမႊန္းတာ သူမ်ားအဘေတြကေလာ္တုပ္သလို ျဖစ္ေနရင္ ခြင္႔လႊတ္ေနာ္) ကိုယ္႔ေနရာ ကိုယ္႔ဌာနမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနသလဲ ဆိုတာလည္းသိတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ ဆိုတာလည္း သိတယ္။ လုပ္လည္း လုပ္ေနၾကတာပဲေလ။ အဲသေလာက္ေတာ္တဲ႔သူေတြအဲ႔သေလာက္ အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္ေနလ်က္သားနဲ႔ က်ဳပ္တို႔တေတြ ဓါးမေနာက္ပိတ္ေခြးဘဝကမတက္တာ စဥ္းစားလို႔ကို မရဘူး။ (ကိုင္း ေသလို႔ရၿပီ)

          သိပ္စဥ္းစားမေနပါဘူး။ကိုယ္ခ်င္းကိုယ္ခ်င္းက်ေတာ႔ ခ်က္ဆို နားခြက္က မီးေတာက္ၿပီးသားပဲဟာ။ လူပုံအလည္မွာပဲကိုယ္သိခ်င္တဲ႔ ေမးခြန္းကို အရိပ္ကေလးျပၿပီး ေစာင္းပါးရိပ္ျခည္ တီးေခါက္ၾကည့္မိတယ္။အလြန္အကင္းပါးေသာ ဆရာႀကီးမ်ားကလည္း ပါးစပ္ဟရုံနဲ႔ အူဘယ္ႏွစ္ေခြ ျမင္ၿပီး လိုခ်င္တဲ႔အေျဖကိုတန္းကနဲေပးသြားတယ္။ အဲဒါ ေလာင္းရိပ္မိေနတာ လို႔ ေခၚသတဲ႔။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ ေလာင္းရိပ္မိေနခဲ႔လို႔မ်ဳိးေစ႔မွန္သေလာက္ အပင္မသန္ႏိုင္တာ။ သည္ကေန႔ ေလာင္းရိပ္ေအာက္ကလြတ္ ေနာက္တစ္ေန႔ ဝုန္းကနဲထြားတက္လာလိမ္႔မယ္တဲ႔။ ေတာ္ပါေပတယ္။ ကိုယ္႔မွာ အိမ္ျပန္ေရာက္တဲ႔အထိ သူတို႔ေျပာစကားကိုတစိမ္႔စိမ္႔ေတြးၿပီး သေဘာေပါက္လို႔ မဆုံးဘူး။

           ပညာရွိႀကီးေတြကပညာရွိစကားေျပာေပမယ္႔လို႔ ကိုယ္က ငမိုက္သားဆိုေတာ႔ ကိုယ္႔ထက္မိုက္ေသာ ငၿပိန္းမ်ား နားလည္ႏိုင္ေအာင္လူမိုက္စကားနဲ႔ပဲ ဘာသာ ျပန္ေပးလိုက္မယ္ဗ်ာ။ ကိုယ္တို႔တိုင္းျပည္ ပညာရွင္ေတြ ပညာတတ္ေတြသည္ေလာက္ေပါပါလ်က္ ဘာျဖစ္လို႔ မတိုးတက္ရသလဲ ဆိုေတာ႔ အဲသည္ ပညာရွင္ေတြကို ပညာမဲ႔ေသာအာဏာရွင္မ်ားက အထက္ကေန လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားလို႔ တိုးတက္သင္႔သေလာက္ မတိုးတက္တာတဲ႔။အဲ႔ဒါ ကိုယ္႔စကားေနာ္။ သူတို႔ အဲ႔လို မေျပာဘူး။ အဲသည္အတိုင္း သေဘာေပါက္သြားေအာင္ အေတြးစကေလးဆြဲထုတ္ၿပီး လႊတ္ေပးလိုက္တာ။ ေတာ္ေတာ္ၾကာ သူတို႔ မေျပာတဲ႔စကားနဲ႔ ေဆးအႀကီးႀကီးထိုးသလိုျဖစ္ေနမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ဆိုေတာ႔ ၾကားရတာ နားခါးတယ္။ ေထာင္ေစာ္နံတယ္။ ျပဳတ္ကိန္းနီးတယ္။ဒါေပမယ္႔ ေသြးထြက္ေအာင္ မွန္တယ္။ ကိုယ္တို႔ဆရာႀကီး ဆရာမႀကီးေတြမွာ ဘာေတြ ဘယ္လိုပဲတတ္တတ္၊တတ္တိုင္းလည္း လုပ္ခြင္႔မရွိဘူး။ သိတိုင္းလည္း ေျပာခြင္႔မရဘူး။ သူတို႔ေလာက္ မသိတဲ႔မတတ္တဲ႔သူေတြရဲ႕လက္ေအာက္မွာအေတာင္ျဖတ္ထားတဲ႔ ၾကက္တူေရြးမ်ားပမာ မင္းလိုလိုက္ၿပီး မင္းႀကိဳက္ခစားေနရတယ္။ ဘယ္သူမွစိတ္သြားတိုင္း ကိုယ္ပါတယ္ဆိုတာ မရွိဘူး။ ဆူးၾကားက ဘူးခါးခ်ည့္ပဲ။

          သူတို႔အားလုံးဟာအထက္က ဘုန္းႀကီးရူးကိုခ်ည့္ မွန္ပါဘုရာ႔ ခစားေနရတာ မဟုတ္ဘူး။ ေအာက္ကေလွကလည္း လိမ္႔ေနေအာင္ကိုလူးတာ။ အဆင္႔ဆင္႔ေသာ ဝန္ထမ္းႀကီးငယ္ အသြယ္သြယ္တို႔ရဲ႕ ျခစားေလာက္ကိုက္ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔အႏွစ္ႏွစ္အလလ လြဲလာခဲ႔ၿပီးေသာ စံနစ္အမွားႀကီးကို ဘယ္လိုမွ မတြန္းလွန္ႏို္င္ပဲ ပုရြက္ဆိတ္အုံေပၚကုလားထိုင္ခင္းသလို ခင္းထားရတာ။ ေရနဲ႔ေလာင္းခ် ခဏပဲၿငိမ္မယ္။ တေအာင္႔ေန ရြစိရြစိနဲ႔ျပန္တက္လာဦးမွာ။ ေအာက္မွာ ေတာင္ပို႔လိုက္ႀကီး ရွိတယ္ေလ။ သူမ်ားႏိုင္ငံကလူေတြလို လူတန္းေစ႔ေအာင္မေကၽြးနိုင္ပဲနဲ႔ သူမ်ားနို္င္ငံထက္သာေအာင္ ခိုင္းခ်င္ရင္ကိုယ္႔အိမ္က အိမ္ေဖာ္ပဲကိုယ္ခိုင္းၾကည့္ပါဦး။ကိုယ္႔ဆီက မာစတာဘြဲ႔ရေတြေတာင္ ကိုယ္႔တိုင္းျပည္ အရာရွိလုပ္မယ္႔အစား သူမ်ားဆီ အိမ္ေဖာ္ထြက္လုပ္ေနတာလူစြမ္းလူစနည္းလို႔ မထင္နဲ႔။ အရာရွိလစာက အိမ္ေဖာ္လုပ္ခထက္ ဂုဏ္သိကၡာထည့္ေပါင္းလို႔ေတာင္မမီႏိုင္လို႔ ျဖစ္ရတာ။ တိုင္းျပည္ဆင္းရဲတာခ်ည့္ လက္ညွဳိးထိုးျပလို႔မရဘူး။ အဘတို႔ ပိုက္ဆံေတြထားစရာမရွိေအာင္ ခ်မ္းသာတာ ကမာၻကသိတယ္။ ကိုယ္ေတြလည္းသိတယ္။ ေစတနာမရွိလို႔ မသထာလို႔မေကၽြးခ်င္လည္းေနပါ။ ေအာက္က်ေတာ႔ မခံပါဘူး။ သူမ်ားဆီပဲ ကၽြန္သြားခံပါ႔မယ္။ ပညာတတ္ေတာ႔တတ္သလိုကၽြန္ခံမယ္။ မတတ္ေတာ႔လည္း မတတ္သလို ကၽြန္ခံတာပ။ သူေတာင္းစားမ်ားေတာင္ ကိုယ္႔ပိုက္ဆံမေပးခ်င္လို႔မၾကားခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတဲ႔သူေတြေရွ႕ ၾကာၾကာမရပ္ဘူး။ အခ်ိန္ကုန္တယ္။ လက္လြယ္တဲ႔သူဆီ ျမန္ျမန္သြားမွအလုပ္ျဖစ္တာ။

          ဟိုးအရင္တုန္းကကိုယ္ေတြးၾကည့္ခဲ႔ဖူးတယ္။ ပညာမဲ႔တဲ႔သူဟာ ပညာတတ္တဲ႔သူေတြကို လာအုပ္ခ်ဳပ္လို႔ ရႏိုင္ပါ႔မလားလို႔။ သိပ္ရတာေပါ႔။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုတာ သူ႔ပညာနဲ႔သူပဲ။ ဆရာဝန္အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ဆရာဝန္ျဖစ္စရာမလို၊အင္ဂ်င္နီယာအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္စရာမလို။ ဗိုလ္လုပ္ခ်င္တဲ႔သူဆိုတာ ဗိုလ္သင္တန္းတက္ဖို႔ပဲလိုတယ္ မဟုတ္လား။ အဲ႔ေတာ႔ သူတို႔ကို ပညာမဲ႔တယ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ သူတို႔က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပညာတတ္တယ္။အရပ္သားေတြဟာ စစ္တပ္ကလူေတြကို ပညာမတတ္ဘူး ပညာမတတ္ဘူး ေျပာၾကလြန္းလို႔ အသည္းနာနာနဲ႔တပ္ပိုင္ပညာတတ္ေတြ ေမြးထုတ္ထားတာ ဘယ္ေလာက္ၾကာပလဲ။ ဆရာဝန္လိုခ်င္သလား။ အင္ဂ်င္နီယာလိုခ်င္သလား။ျမန္မာျပည္ေလာက္နဲ႔ မလုံေလာက္ရင္ အေမရိက၊ အဂၤလန္၊ ဆိုဗီယက္ျပန္ေတြခ်ည့္ပဲ တပ္ရင္းအသီးသီးမွာလက္ညွဳိးထိုးမလြဲေအာင္ ရွိႏွွင္႔ၿပီးသား။ ကိုယ္တို႔အရပ္သားေတြ ႏိုင္ငံျခားလမ္းမပြင္႔မီကတည္းကစစ္တပ္ကအရာရွိေတြ နို္င္ငံျခားမေရာက္ဖူးတဲ႔သူ တစ္ေယာက္မွ မက်န္ေတာ႔ဘူး။ အကုန္လုံးကိုမ်က္စိပြင္႔ နားပြင္႔ ဖြင္႔ထားေပးၿပီးသား။ ဒါေၾကာင္႔ အဲသည္လူေတြ လာအုပ္ခ်ဳပ္တာကို ငါတို႔ေလာက္ပညာမတတ္ပါဘူး။ ေလာင္းရိပ္မိေနတယ္ ေျပာစရာအေၾကာင္း မရွိဘူး။ အဲသည္လူတန္းစားမွာကိုက ေလာင္းရိပ္အႀကီးႀကီးမိၿပီးအပမွီလာတယ္ လို႔ ေျပာခ်င္တာ။

            လႊတ္ေတာ္ထဲမွာထိုင္ေနတဲ႔အစိတ္သားကိုပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ ဌာနဆိုင္ရာ ကုလားထိုင္ေပၚက မိုးက်ေရႊကိုယ္ေတြကိုပဲၾကည့္ၾကည့္၊ အထက္ကအမိန္႔မပါပဲ ကိုယ္႔သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ဆုံးျဖတ္ေပးလို႔ရတဲ႔သူ တစ္ေယာက္မွမပါဘူး။ အလြတ္သေဘာ ထမင္းစားေလး ဖိတ္ခံရရင္ေတာင္ “ဆက္လုပ္ခြင္႔ျပဳပါ” လို႔ ဆလုမရိုက္ရေသးရင္အလိမ္မာေလးနဲ႔ ျငင္းထားရတယ္။ လူ ၇၀ ဆီက ျပန္စာ ၇၀ တစ္ေလသံတည္းထြက္ေနတာၾကည့္ရင္ အသိသာႀကီး။“အန္တီ ေနေကာင္းတယ္ေနာ္” လို႔ ႏႈတ္ဆက္မိရင္ လူလဲကစားတဲ႔ နည္းျပႀကီးလက္ေအာက္မွာAutonomy ဆိုတာ Dictionary ထဲမွာေတာင္ မရွိဘူး။ ဒါေတာ႔ နည္းနည္းမ်ားသြားၿပီကြယ္။ အဘကေလသူမ်ားအေၾကာင္းဆို နည္းနည္းေလးမွ မေျပာတတ္တဲ႔ မိန္းမ အဲေလ ဟုတ္ေပါင္ သူေတာ္ေကာင္းႀကီး။(ေဆာရီးေနာ္။ စိုင္းစိုင္းခမ္းလႈိင္ေတြ နားေထာင္တာ မ်ားလို႔ ေယာင္သြားတာ) တကယ္ေတာ႔အဲသည္လူ ၇၀ လုံးဟာ ခညားတို႔ဘြားေတာ္ကို ခါးခါးတူးတူး မုန္းေနၾကလို႔ သူတို႔စိတ္နဲ႔ သူတို႔ယဥ္ေက်းစြာ ျငင္းပယ္တာပါ။ အဲ႔ဒါ သူတို႔ ဒီမိုကေရစီေလ။ မဟုတ္ဘူးလား။ ဟုတ္တာေပါ႔ အဘရယ္။သိပ္ဟုတ္တာေပါ႔။ အဲသည္ လူ ၇၀ တင္ ဘယ္ကမလဲ။ တပ္မေတာ္ႀကီးတစ္ခုလုံးက ခါးခါးသည္းသည္း မုန္းေနၾကမွန္းလည္းသိပါတယ္။ သူ႔အေဖတည္ေထာင္ထားတဲ႔ တပ္မေတာ္ႀကီးက သားေကာင္းဇာနည္ ေအာင္စစ္သည္ေတြအကုန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရင္ေသြးစစ္စစ္ကေလးကိုလမ္းမွာေတြ႔ရင္ ႏႈတ္မဆက္ရဲေလာက္ေအာင္ကို မုန္းေနတာ တေလာကလုံး အသိပါ။ စိန္ေမ်ာက္ေမ်ာက္ကေလးအိမ္ေခၚပါးရိုက္တုန္းကေတာင္ စိတ္နာတဲ႔စကားတစ္ခြန္းမွ မေျပာဖူးတဲ႔သူေတြက ကိုယ္နဲ႔တခါမွေတြ႔ဆုံစကားေျပာဆိုဖူးျခင္း မရွိတဲ႔ အေမအရြယ္ အမ်ဳိးသမီးႀကီးတစ္ေယာက္အေပၚမွာ အဲသေလာက္အမုန္းမီးေတာက္ႀကီး ႀကီးေနတယ္ဆိုရင္ အဲ႔ဒါကိုမွ ေသြးထိုးေသြးခြဲထားတာ လို႔ မေျပာရင္ဘယ္ဟာကို ေျပာရမလဲ။ ထားပါေလ။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ဒါေပမယ္႔ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားနဲ႔ေတာ႔ ဆိုင္ရပါလိမ္႔မယ္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္ပဲအဘကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္နဲ႔ တက္ထိုင္ေနရသူေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ သေဘာထား ျဖဴတယ္ မည္းတယ္ကိုေတာင္ တင္ျပခြင္႔ မရွိပါဘူး။ အဘျဖဴ ျဖဴတဲ႔အတိုင္း၊ အဘကမည္း မည္းတဲ႔အတိုင္း သံေတာ္ဆင္႔ေပးဖို႔သာတာဝန္ရွိၾကပါတယ္။ အဲ႔ဒါႀကီးက ေလာင္းရိပ္ မဟုတ္ဘူးလား ဟင္။

            လူကေလးေမာင္စံဖားဟာ သူမ်ားဆိုရင္ အင္မတန္ေလွ်ာ႔တြက္ေလတာပဲ။ ေနာင္တေခတ္ရဲ႕ ေအာင္စစ္သည္ဆိုတာစြမ္းရည္သုံးရပ္တင္မကဘူး။ အဘက္ဘက္က ထူးခၽြန္ေျပာင္ေျမာက္ေနေအာင္ စံနစ္တက် ေလ႔က်င္႔သင္ၾကားေမြးထုတ္ထားေလတာ ျဖစ္တယ္။ (ကိုယ့္လို အေလနေတာ အုတ္ၾကားျမက္ေပါက္ မွတ္ေန။) အဲသည္ေတာ႔သူတို႔တေတြမွာလည္း ေျပာမႈဆိုမႈ ႏႈတ္မႈေရးရာေတြမွာ ေမာင္ရင္တို႔ဆရာႀကီးေတြနဲ႔မျခား ရႊန္းရႊန္းေဝေအာင္တင္ျပေဆြးေႏြးတတ္ၾကပါတယ္။ နားေထာင္ဖူးပါ႔ဗ်ာ။ ျမင္လည္း ျမင္ခဲ႔ဖူးပါ႔။ ကိုယ္႔ညီကိုယ္႔သားေလာက္အရြယ္ကေလးေတြ နိုင္ငံျခားအခါခါျပန္ ပီအိတ္ခ်္ဒီ ကန္းဒီးဒိတ္ေတြေရာ မဒိတ္ေတြေရာ မုဒိတာပြားစြာအားက်စြာနဲ႔ ေဆြးေႏြးႏွီးေႏွာခဲ႔ဖူးပါတယ္။ ေတာ္ပါတယ္။ ဒါေပ႔မယ္လို႔ သူတို႔မွာ ကိုယ္ပိုင္အယူအဆ Hypothesis မရွိဘူး။ လူပုံအလည္ ထေဆြးေႏြးတဲ႔ စကားတစ္ခြန္းကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ေရေရရာရာ သေဘာမေပါက္ဘူး။ ေရွ႕ကို တစ္ကြက္ႏွစ္ကြက္ေလာက္ဆက္ၿပီး သိခ်င္တာေတြ ေမးလိုက္ရင္ဆက္မေျပာတတ္ေတာ႔ဘူး။ ဘူးလုံးနားမထြင္းျဖစ္ေနတဲ႔ စကားလုံးဆန္းဆန္း Terminology ႀကီးတစ္ခုကိုဆီပြတ္က်ည္ေပြ႕ ဆက္ေအာ္ေနတယ္။ သူတို႔ကသာ သေဘာမေပါက္တာ။ ကိုယ္ေတြကေတာ႔ တေအာင္႔ေလာက္ေနတန္းကနဲ သေဘာေပါက္သြားပါတယ္။ Decision Maker ႀကီးက သူတို႔စကားအေပၚမွာ လိုခ်င္သလို ေကာက္ခ်က္ဆြဲၿပီး“ပညာရွင္အမ်ား ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေဝဖန္အၾကံျပခ်က္မ်ားအရ အစည္းအေဝးဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ…” ဆိုတဲ႔အထဲပါေအာင္ ထည့္သြားေတာ႔မွ “အိုး ဟို ဒါ႔ေၾကာင္႔ကိုး” ျဖစ္သြားရတာ။ ပဲ႔ကိုင္ရွင္ႀကီးေတြကပညာရွင္ေတြအေပၚမွာ navigate လုပ္ခ်င္လို႔ရွိရင္ လိုခ်င္တဲ႔ခရီးေရာက္ဖို႔အတြက္ ေအာက္ကေနအလံရွဴးကေလးေတြနဲ႔ ဓါတ္ရိုက္ဓါတ္ဆင္ လုပ္ရေသးသကိုး။ သူတို႔လိုလူမ်ဳိးေတြ စကားၾကားရင္ကိုယ္႔စိတ္ထဲမွာ “His Master’s Voice” ဆိုတဲ႔ ေခြးတံဆိပ္ဓါတ္ျပားႀကီးပဲ ေျပးေျပးျမင္တယ္။ဒါလည္း ေလာင္းရိပ္ပဲေနာ႔။ ေလာင္းရိပ္မမိခ်င္ရင္ ကိုယ္႔စိတ္ထဲက ဆႏၵသေဘာထားမွန္ကို ကိုယ္႔ႏႈတ္ကထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုနိုင္တဲ႔ သတၱိရွိၿပီလား၊ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ပိုင္ဦးေႏွာက္နဲ႔ ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္တတ္ၿပီလား၊ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္ပဲ ျပန္စဥ္းစားၾကပါ။ ဒါေတာင္ အလုပ္ဘက္ မေရာက္ေသးဘူး။ အေျပာပဲ ရွိေသးတာ။

          ေလာင္းရိပ္မိတယ္ဆိုတဲ႔ဘဝမွာအထက္ဘဝဂ္၊ ေအာက္အဝီဇိ ရွိရွိသမွ် ေဝေနယ်သတၱဝါ ဘယ္ေနရာမွ မက်န္ေအာင္ မိတဲ႔အေၾကာင္း ဆက္ရွင္းျပရပါဦးမယ္။ကိုယ္တို႔တစ္ႏို္င္ငံလုံးရဲ႕ အထြဋ္အထိပ္ပါဆိုတဲ႔ သမၼတႀကီးကိုယ္တိုင္ေတာင္မွ သူ႔သက္တမ္းကနဦးပိုင္းမွာနိုင္ငံေတာ္ကို မကယ္တင္ခင္ သူ႔ကိုယ္သူေလာင္းရိပ္ေအာက္က လြတ္ေအာင္ အရင္ ကယ္တင္ရတယ္။သူဟာ က်မ္းသစၥာမက်ိန္ဆိုခင္အထိေအာင္ ဘယ္သူ႔ေမတၱာရိပ္ေအာက္မွာ ခိုလႈံေနရသလဲဆိုတာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးအသိ။သူ႔ကိုယ္သူလည္း အသိ။ အခုအခ်ိန္ထိေအာင္ အဲသည္ေလာင္းရိပ္ေအာက္က လြတ္ၿပီလားဆိုတာလည္း ဘယ္သူမသိသိသိသိ။ သူ႔ဘာသာသူပဲ သိလိမ္႔မယ္။ (သိခ်င္ သူ႔သြားေမးၾကေအ) စစ္သားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အၿမဲဦးထိပ္မွာထားရတဲ႔အမိန္႔ဆိုတာႀကီးကို သူကိုယ္တိုင္ အမိန္႔ေပးသူေနရာေရာက္ေတာ႔မွ ေခါင္းေပၚက ခြာခ်ရတယ္။(ဆံပင္ေတြေတာင္ ကပ္ပါသြားသလား မသိ) ေနာက္ပိတ္ဆုံးဗ်ာ။ ကာခ်ဳပ္ႀကီးက ၄၃၆ ကို တစ္လက္မအထိမခံကာကြယ္တြန္းလွန္ေနရတာကိုက သူ႔အေပၚမွာမိေနတဲ႔ ေလာင္းရိပ္အႀကီးႀကီးပဲ။ ဆိုလိုတာက ႏိုင္ငံရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာအာဏာထဲမွာ စစ္တပ္က ဗီတိုအာဏာနဲ႔ ရာခိုင္ႏႈန္းအမ်ားႀကီး ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာကိုကေလာင္းရိပ္ပဲ။ အဲသည္ေလာင္းရိပ္ေအာက္က လြတ္ခ်င္ရင္ ဖြဲ႔စည္းပုံကို ျပင္မွရမယ္။ (ေသခ်င္းဆိုးေလး။ေနာက္ဆုံးေတာ႔ ဒါပဲ)

           ေလာကႀကီးမွာကိုယ္က အသာစီးရေနတိုင္းလည္း သည္စံနစ္ႀကီးက ေကာင္းလိုက္တာ လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ သည္ေလာင္းရိပ္ေအာက္ကလြတ္ဖို႔ဆိုတာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ေကာင္းစားေရးအတြက္ တတိုင္းတျပည္လုံး ခၽြတ္ျခဳံက်ေစတဲ႔လမ္းကိုတြန္းပို႔ေနတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အမႀကီးမရွိေတာ႔တဲ႔ တစ္ေန႔ေသာအခါမွာ ေမာင္ေလးကိုယ္တိုင္လည္းအဲသည္ေနရာ ဝင္ထိုင္လာရဦးမွာပဲ။ အဲသည္အခါက်ေတာ႔ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ေရာ သူမ်ားေလာင္းရိပ္ေအာက္မွာမလူးသာမလြန္႔သာ ဟုတ္ကဲ႔တစ္ရာ မွန္ပါတစ္သိန္း နဲ႔ ရုပ္ေသးေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ ကိုယ္႔အိပ္ထဲခ်ည့္သပိတ္ဝင္အိပ္ဝင္ စုေဆာင္းခ်င္လို႔လား။ ေခါင္းေဆာင္ေတြခ်မ္းသာၿပီး တိုင္းျပည္ဖြတ္တက္တဲ႔လမ္းစဥ္ကို မစြန္႔ခြာနိုင္သေရြ႕ ဘယ္သူေတြ ဘယ္လိုေျပာင္းေျပာင္း ေျမာင္းထဲကတက္မယ္႔ တိုင္းျပည္မဟုတ္ရေပါင္ဗ်ာ။ ဗီယက္နမ္၊ လာအို၊ ကေမၺာဒီးယား၊ အင္ဒိုနီးရွား အကုန္လုံး ကိုယ္႔ထက္သာကုန္ၿပီ။“ျမန္မာဆိုတာ သမိုင္းလွတဲ႔ အာဇာနည္မ်ဳိးေနာ္” လို႔ ဟစ္ဟစ္ၿပီးဆိုတဲ႔ အၿငိမ္႔သီခ်င္းေတြနားေထာင္ရတာေတာင္ ရွက္လာေပါ႔။ အပိုမေျပာပါဘူးဗ်ာ။ ေရွ႕ဆက္သြားၾကည့္။ ကိုယ္တိုင္သိလာမယ္႔ကိစၥ။ အခုကို သိသင္႔ေနတဲ႔ကိစၥ။ အင္း မရွိတာထက္ မသိတာခက္ပါတယ္ေလ။