ဗုုဒၶဝိနည္းေတာ္ ၏ ေက်ာရိုုး အယူအဆ။ ။ ‘ဒါမ်ိဳး လုုပ္လိုု႔ရသလား’

Nyo Tun

က်ေနာ္သည္ Goggle တြင္ Sanghabeda offense ဟု စာရိုက္ရွာရာ ကမာၻၾကီး တခုလံုး၏ ပင့္ကူခ်ည္မွ်င္ကြန္ရက္ www မွ အံက်လာသမွ်ထဲမွ ပထမဆံုး စာမ်က္ႏွာသည္ မိမိ ဟိုုးအေတာ္ခပ္လွမ္းလွမ္း အခ်ိန္ကာလကတည္းက ေရးသားခဲ့ေသာ ပို႔စ္ေတြႏွင့္ခ်ည္း ျပည့္ႏွက္ေနသည္ကို ေတြ႔ရေလသည္။ သတိျပဳလိုုက္မိသည္မွာ ဤအသည္းအသန္ အေရးၾကီးလွေသာ အေၾကာင္းအရာသည္ အမ်ားသူငါ လူအမ်ားၾကားတြင္ မဆိုထားလင့္၊ ဗုုဒၶဘာသာ ပညာရွင္မ်ားၾကားတြင္ပင္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးခ်က္ မရွိေသးေသာ နယ္ပယ္စိမ္းၾကီး တခုု ျဖစ္ေနပါသည္။

အေရးၾကီးဆံုး အခ်က္တခ်က္မွာ သံဃေဘဒကံကုိ နားလည္ဖို႔ ဆိုလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အာေဘာ္ကို နားလည္ဖမ္းမိႏိုင္ဖို႔ လိုုသည္။ အဲသလို ဖမ္းမမိတတ္ ျဖစ္ခဲ့ပါလွ်င္ မဘသအဖြဲ႔ဝင္ ပုဂၢိဳလ္တို႔ကို မဆိုထားႏွင့္ ၄င္း မဘသကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္ေနၾကပါသည္ ဟူေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔ ကိုယ္တိုင္သည္ပင္ တည္ၾကည္ေလးနက္မႈ မရွိ၊ ျပႆနာကို ပိုမို ရူပ္ေထြးေစေသာ အေျပာအဆုိ ဝါဒတို႔ကို ျဖန္႔ျဖဴးလာတတ္ပါသည္။
ဟိုုးအရင္ကတည္းက ရွိခဲ့သေလာက္ သည္ရက္ပိုင္းတြင္ ပိုုပိုုမိုုမိုု သာသာထိုုးထိုုး ေခတ္စားလာေသာ ေဆာင္ပုဒ္တခုမွာ “မဘသထဲမွာလည္း ေကာင္းတဲ့ သံဃာေတြရွိသည္၊ စာတတ္ေပတတ္ အက်င့္သိကၡာေကာင္းတဲ့ ႏုုိင္ငံေကာင္းက်ိဳးကိုု လိုုလားတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြ ပါဝင္တယ္၊ မဘသကို ေဝဖန္ပါ၊ သံဃာကိုေတာ့ မေဝဖန္ပါနဲ႔” ဆိုေသာ စကားမ်ိဳး ျဖစ္သည္။
ေဖာ္ျပပါ အယူအဆမ်ိဳးဟာ လူေတြၾကားမွာ ရုတ္တရက္ဆို အၾကိဳက္ေတြ႔ ေပၚျပဴလာ ျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ ျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး၏ အာေဘာ္ႏွင့္ လံုးဝဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ပါသည္။ ဗုုဒၶသာသနာတြင္ သာသနာေတာ္၏ အသက္သည္ ဝိနည္းဟုု အမ်ားပင္ သိၾကကုုန္၏။ ဒါေပမယ့္ ဝိနည္း၏ ရွင္သန္မႈ ရွိမရွိကိုု ဘယ္လိုုလိုု႔ သိျမင္ကာ “သာသနာ” (ဗုုဒၶဘာသာဝင္ လူ႔အသိုုင္းအဝိုုင္း) သည္ စိတ္ခ်လက္ခ် ေနႏိုုင္ပါအ့ံနည္း။ ရဟန္းသံဃာ တပါးပါးသည္ မိမိကိုုယ္ကိုု ဝိနည္းလံုုျခံဳပါသည္ဟုု ကိုုယ့္ဘာသာကိုုယ္ ဒိုုင္လူၾကီးလုုပ္ ဆံုုးျဖတ္ခြင့္ ရွိပါသေလာ။ ဒါ့ထက္လည္း မဘသ အဖြဲ႔ဝင္တဦး ဆိုုပါစိုု႔၊ ထိုုသူသည္ မိမိ၏ “ဂိုုဏ္းဝင္” တိုု႔ကိုု ‘ငါ မ်ိဳးေစာင့္ကိုုယ္ေတာ္၏ ရဟန္းသီလသည္ ဆံခ်ည္တမွ်င္ မေရႊ႕ ၊ ဟုုတ္သည္ မဟုုတ္ေလာ’ ဟုု ကိုုယ့္အခ်င္းခ်င္း ဆံုုးျဖတ္ခိုုင္း၍ ရပါသေလာ။ အလြန္အံ့ၾသဖိုု႔ ေကာင္းသည္မွာ ဒါမ်ိဳး ယုုတၱိမတန္ ‘ငါမယံုု ငါ့မယားေမး’ လုုပ္မည့္ ကူလီကူမာလွည့္ကြက္တိုု႔ကိုု မူရင္း ပိဋကတ္ေတာ္ပါ အာေဘာ္အယူ အဆတိုု႔သည္ အသိ ခြန္အားျမင့္မားစြာ တန္ျပန္ေခ်ဖ်က္ တားဆီးထားေၾကာင္းကိုု ေတြ႔ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ပိဋကတ္ေတာ္မူရင္းကိုု လက္လွမ္းမီွ ဖတ္ရူႏိုုင္ခဲ့လွ်င္ ထင္ရွားလွသည္မွာ ဝိနည္း၏ အသက္သည္ အမ်ားျပည္သူ၏ ေဝဖန္ရူတ္ခ်ျခင္းကိုု ရိုုေသေလးစားရမႈ ျဖစ္သည္။ ရဟန္းသံဃာ တပါးခ်င္းသည္လည္းေကာင္း၊ သံဃာ အဖြဲ႔အစည္းတခုုလံုုးသည္ လည္းေကာင္း ၄င္းတိုု႔သည္ ရဟန္းအက်င့္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီစြာ ေနထိုုင္ျခင္း ရွိမရွိကိုု တရားဝင္ ျဖစ္ေစႏိုုင္သည့္ တခုုတည္းေသာ နည္းလမ္းမွာ အမ်ားျပည္သူ၏ ဆန္းစစ္ေဝဖန္ မွတ္ေက်ာက္တင္မႈကိုု ခံယူႏိုုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ရဟန္း၏ အသက္ေမြးျခင္းဟူသည္ “ေဝဖန္ျပစ္တင္ကဲ့ရဲ႕ မႈမွ လြတ္ေသာ အသက္ေမြးျခင္း” ဟုုပင္ အတိအလင္း ပါဝင္ပါသည္။
ဤကဲ့သိုု႔ ရဟန္း၏ အက်င့္၊ ဝိနည္း ႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ “အမ်ားျပည္သူ၏ ေဝဖန္ကဲ့ရဲ႕မႈမွ ကိုု ေလးစားရျခင္း” ဟူေသာ အခ်က္ဟာ ေရွးဗုုဒၶက်မ္းဂန္လာ ရွင္မဟာ ကႆပ ႏွင့္ သံဃာထုု၏ အေမးအေျဖတြင္ သက္ေသ အထင္အရွား ၾကည့္ျမင္ႏိုုင္ၾကပါသည္။ တခ်ိဳ႔ေသာ က်ေနာ္တိုု႔ ဗုုဒၶတရား စိတ္ဝင္စား ေလ့လာသူမ်ား သိျပီးၾကသလိုု ျမတ္စြာဘုုရားသည္ ပရိနိဗၺာန္ မျပဳမီ ‘သံဃာသည္ ေနာင္အခ်ိန္တြင္ ေသးႏုုတ္ေသာ သိကၡာပုုဒ္တိုု႔ကိုု နဳတ္ပယ္လိုုက နဳတ္ပယ္ႏိုုင္သည္’ ဟုု ရွင္အာနႏၵာမွ တဆင့္ မွာၾကားခြင့္ျပဳေတာ္ မူခဲ့သည္။ ခက္သည္မွာ မည္သိုု႔ေသာ သိကၡာပုုဒ္တိုု႔ကိုု ေသးနဳတ္ေသာ သိကၡာပုုဒ္ဟုု ယူရပါမည္နည္း။ သည္ျပႆနာသည္ ပထမသဂၤါယနာတြင္ ရဟန္းထုုၾကား ထင္ရွားေပၚေပါက္ခဲ့ရာ ရွင္မဟာကႆပ မွ
‘ငါတိုု႔ ဆရာသည္ ေနာင္တခ်ိန္တြင္ ဝိနည္းေတာ္သည္ (ေခတ္စနစ္ႏွင့္ မညီေတာ့၍) ႏုုတ္ပယ္ရန္ရွိက ႏုုတ္ပယ္ရမည္ ဆိုုသည္ကိုု လိုုလားသည္ကိုု သိရျပီ၊ ဒါေပမယ့္ ငါတိုု႔သည္ သည္ကိစၥကိုု ယခုုအခါတြင္ မေဆြးေႏြးသင့္၊ ငါတိုု႔ ဆရာ လြန္ေလသည္မွ မၾကာေသး၊ ျမတ္စြာဘုုရား၏ တပည့္ရဟန္းတိုု႔သည္ ဆရာခ်မွတ္ခဲ့ေသာ စည္းမ်ဥ္းတိုု႔ကိုု ေခ်ဖ်က္ၾကကုုန္ေလျပီဟုု ျပည္သူသည္ ငါတိုု႔ကိုု ကဲ့ရဲ႕ရာ၏’
ဟုု သံဃာထုု(အမ်ား) ကိုု တင္ျပ၍ သံဃာအမ်ားမွလည္း သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။
ထိုု႔ေၾကာင့္ အမ်ားျပည္သူ၏ အျမင္ (majority’s opinion) ကိုု ေလးစားသမႈျပဳေသာ အားျဖင့္ ေရွးမေထရ္ၾကီးတိုု႔သည္ ဝိနည္းေတာ္ကိုု ပယ္နဳတ္ျဖည့္စြက္ မြမ္းမံျခင္း အလွ်င္း မျပဳ၊ မူရင္းအတိုုင္းသာ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကပါသည္၊ က်ေနာ္တိုု႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထင္မွတ္ထားတတ္ၾကသလိုု ၄င္းဝိနည္းပညတ္ေတာ္ စည္းမ်ဥ္းအားလံုုးတိုု႔သည္ ထာဝရ မွန္ကန္ေနလိမ့္မည္ဟုု ယူဆေသာေၾကာင့္ကား မဟုုတ္။
ပါရာဇိကံ နိဒါန္းတြင္လည္း ရွင္သာရိပုုၾတာက ေတာင္းဆိုုေသာ အခ်က္ကိုု ဗုုဒၶမွ ပယ္ခဲ့ေသာ ကိစၥကိုုလည္း က်ေနာ္တိုု႔တေတြ စဥ္းစားသံုုးသပ္ႏိုုင္ပါသည္။ ဘုုရားေခတ္က ရွင္သာရိပုုၾတာ ဟူသည္မွာ က်ေနာ္တိုု႔ အမ်ားထင္မွတ္ၾကသလိုု တည္တည္ခံ့ခံ့ ႏွင့္ ပညာအသိတရားေတြ အထြတ္တပ္ကာ သီတင္းသံုုးေနသည္ မဟုုတ္၊ မိမိသိလိုုသည္ကိုု လူဝတ္ေၾကာင္ကိုု ေတြ႔လွ်င္ လူဝတ္ေၾကာင္ကိုုေမး၊ ဘုုရားကိုုေတြ႔လည္း အားမနာတတ္ ဘုုရားကိုုေမး အင္မတန္ ေမးျမန္း သိခ်င္စပ္စုုေသာ ရဟန္းေတာ္ၾကီး ျဖစ္သည္။ ရွင္သာရိပုုၾတာက ‘အဘယ္ေၾကာင့္ ေရွးသက္ေတာ္ရွည္ ျမတ္စြာဘုုရားတိုု႔၏ သာသနာ သက္တမ္းသည္ တိုုေတာင္းရပါသနည္း’ ဟုု ဗုုဒၶကိုုေမးရာ ဗုုဒၶက ‘ေရွးသက္ေတာ္ရွည္ ျမတ္စြာဘုုရားတိုု႔သည္ တရားကိုု ခပ္မ်ားမ်ား မေဟာၾကားခဲ့ကုုန္၊ ဝိနည္း စည္းမ်ဥ္းပညတ္တိုု႔ကိုုလည္း မခ်မွတ္ခဲ့ကုုန္၊ ပါတိေမာကၡကိုု မေမ့မေလ်ာ့ ရြတ္ဖတ္ေသာ အေလ့အက်င့္ကိုု မျပဳထားခဲ့ကုုန္’ ဟုု ေျဖသည္။ ထိုုအခါ ရွင္သာရိပုုၾတာက ‘သိုု႔ဆိုုလွ်င္ ျမတ္စြာဘုုရားသည္ ယခုုအခါ ဝိနည္းေတာ္ကိုု ခ်မွတ္၊ ပါတိေမာက္ကိုု ျပသရန္ အခ်ိန္က်ပါျပီ’ ဟုု ဆိုုရာ ျမတ္စြာဘုုရားက ‘ထားလိုုက္ပါဦး၊ သာရိပုုၾတာ၊ ငါဘုုရား ကိုုယ္တိုုင္သည္ ဝိနည္းေတာ္ကိုု ခ်မွတ္ရမည့္ အခ်ိန္ကိုု ေတြ႔ျမင္သိၾကံဳလာပါလိမ့္မည္။ ငါ့တပည့္ သံဃာတိုု႔ၾကား ေဖာက္ျပန္မႈတိုု႔ (မ်က္ျမင္သက္ေသအျဖစ္ ျပသညြန္းဆိုုရန္) မေပၚထြန္းလာသမွ် ကာလပတ္လံုုး နင္တိုု႔ဆရာသည္ တပည့္သံဃာတိုု႔အား စည္းမ်ဥ္းတိုု႔ကိုု ခ်မွတ္လိမ့္မည္ကား မဟုုတ္’
သည္တြင္ အေရးၾကီးေသာ အခ်က္ကိုု ေတြ႔ျမင္ႏိုုင္သည္မွာ ဝိနည္းေတာ္ပညတ္တိုု႔၏ မူရင္းအစ၊ စည္းမ်ဥ္းတိုု႔ကိုု ခ်မွတ္ရျခင္းဟူသည္ မ်က္ျမင္သက္ေသ အေထာက္အထား ဟူ၍ ရွိရျခင္း ဟူေသာ ျမတ္စြာဘုုရား၏ အာေဘာ္ျဖစ္သည္။ မ်က္ျမင္သက္ေသ အေထာက္အထားမရွိဘဲ လုုပ္ရပ္တခုုဟာ က်ိဳးေၾကာင္းသင့္ေလ်ာ္ ခိုုင္လံုုသည္ဟုု အျမတ္ဆံုုး အသိတရား ရွိေသာ ဘုုရားရွင္သည္ပင္ မဝန္ခံႏိုုင္ေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။ မ်က္ျမင္သက္ေသ အေထာက္အထား ထင္ရွားရွိသျဖင့္သာ အေၾကာင္းအရာ၏ အျပစ္ေဒါသ၊ ေကာင္းက်ိဳးဆိုုးျပစ္ တိုု႔ကိုု ျမတ္စြာဘုုရားကိုုယ္ေတာ္ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ ေဆြးေႏြးသံုုးသပ္ျပီး ဒီမိုုကေရစီနည္းက် အမ်ားလက္ခံမွသာ ဝိနည္းကိုုျပဌာန္းျခင္း ျဖစ္သည္။ သည္တြင္ က်ေနာ္တိုု႔အတြက္ ေသခ်ာလွသည္မွာ ရဟန္းသံဃာသည္ ရဟန္းအက်င့္ႏွင့္အညီ ေနထိုုင္ျခင္း ရွိမရွိဟူေသာ အခ်က္မွာ အမ်ားျပည္သူအၾကား ေတြ႔ျမင္ေနရေသာ မ်က္ျမင္သက္ေသျဖင့္သာ အဓိက ဆံုုးျဖတ္ျခင္း ျဖစ္သည္၊ ျမတ္စြာဘုုရားမွ ရဟန္းအက်င့္ဟာ ဤသိုု႔သာ ျဖစ္ရမည္ဟုု ၾကိဳတင္၍ သိျမင္ပိုုင္းျဖတ္ ကန္႔သတ္ခဲ့ျခင္း မဟုုတ္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ ဗုုဒၶေခတ္ အိႏၵိယတြင္ ဝိနည္းေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားတိုု႔၏ မူရင္းအစမွာ ‘သည္ကိုုယ္ေတာ္ ဒါမ်ိဳးလုုပ္တာဟာ ရဟန္းဆိုုတဲ့ အေခၚနဲ႔ ညီညြတ္ရဲ႕လား။ ဒါမ်ိဳး လုုပ္မွေတာ့ လူနဲ႔ ဘာထူးေတာ့မွာလဲ’ ဟုု ေဝဖန္ကဲ့ရဲ႕ မႈတိုု႔မွ အစျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ကိုု ဝိနယပါဠိေတာ္ ဇာတ္ေၾကာင္းတိုု႔တြင္ အတိအလင္း ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။
ဒါေၾကာင့္ သံဃာကိုု မျပိဳကြဲေအာင္ ထိန္းသည္မွာ ဝိနည္းဟုု ဆိုုလွ်င္ ျမတ္စြာဘုုရား၏ အာေဘာ္တြင္ေရာ၊ ရွင္မဟာကႆပ ကိုုယ္ေတာ္ၾကီး၏ အာေဘာ္တြင္ေရာ အကဲခတ္ႏုုိင္သည္မွာ ‘သည္ကိုုယ္ေတာ္၊ သူ႔ကိုုယ္သူ ကုုိယ္ေတာ္ဆိုုျပီး သည္လိုုလုုပ္လိုု႔ရသလား’ ဆိုုျပီး ေဝဖန္ျခင္း ျဖစ္သည္။ မဘသ ကိုုယ္ေတာ္တိုု႔ဟာ သံဃာ ဟုုတ္ေသးလား၊ မဟုုတ္ေသးလား ဆိုုတာ သူတိုု႔ဘာသာ သူတိုု႔ အလင္းရ ၊ သူတိုု႔အခ်င္းခ်င္း ေထာက္ခံကပၺိေန၍ မရ၊ အမ်ားျပည္သူ၏ ‘ရဟန္းသံဃာဆိုုတာ ဒါမ်ိဳးလုုပ္လိုု႔ရသလား’ ဟူေသာ မ်က္ျမင္ ေဝဖန္ခ်က္ဟာ အဓိကျဖစ္သည္။
မဘသရယ္လိုု႔မွ မဟုုတ္၊ အမ်ားျပည္သူမွေန၍ ‘ရဟန္းသံဃာ’ ဆိုုသူ တုုိိ႔၏ သံသယျဖစ္ဖြယ္ အျပဳအမူလုုပ္ရပ္တိုု႔ကိုု(မည္သူ႔ကိုုမဆိုု) မေထာက္မညွာ ေဝဖန္ျခင္းသည္ ျမတ္ဗုုဒၶ၏ မူရင္းအာေဘာ္ႏွင့္ ညီညြတ္စြာ၊ က်ေနာ္တိုု႔ဟာ သာသနာကိုု သတိေမ့ေလ်ာ့မႈ မရွိ၊ ခြန္အားစိုုက္ထုုတ္ ေကာင္းမြန္စြာ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟုု က်ေနာ္ အေသအခ်ာကိုု ဆိုုခ်င္ပါသည္။