အဆိုးေက်ာ့သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ရာ

စာေရးဆရာ(ဦး)ေက်ာ္၀င္း. “အဆိုးေက်ာ့သံသရာ”ဆိုသည့္ စကားလံုးကို စတင္ၾကားမိစဥ္ကတည္းက မိမိအေတြးကမၻာ တြင္ မုန္တိုင္းတခုအစျပဳခဲ့သည္မွာ ယေန႔ထက္တိုင္ပင္၊ အဆိုးေက်ာ့သံသရာဆိုသည္မွာ အဘယ္ နည္း၊ မိမိတို႔မ်က္ေမွာက္တည္ ရာတြင္ ရွိပါ၏ေလာ၊ ၄င္းအဆိုးေက်ာ့သံသရာသည္ မည္သည့္နည္းျဖင့္ သေႏၶတည္ခဲ့ သနည္း၊ အဆိုးေက်ာ့သံသရာမွ ရုန္းထြက္ ႏိုင္စရာထြက္ေပါက္သည္ မရွိႏိုင္ျပီေလာ၊ အဆိုးေက်ာ့သံသရာမွ ထြက္ ေျမာက္ရာလမ္းေၾကာင္း အစ သည္ အဘယ္အရာနည္း၊
အဆိုးေက်ာ့သံသရာ ရွိသည္ဆိုလ်ွင္ အေကာင္းေက်ာ့ သံသရာသည္လည္း မရွိႏိုင္ျပီေလာ၊ အေကာင္းေက်ာ့သံသရာ ဆိုသည္ မွာေရာ အဘယ္နည္း၊ အေကာင္းေက်ာ့ သံသရာတြင္ မည္သည့္အဂၤါရပ္မ်ား ပါ၀င္ေနပါသနည္း၊


အဆိုးေက်ာ့သံသရာသည္ မ်က္ေမွာက္တည္ရာတြင္ ရွိပါ၏ေလာ၊

ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ျဖစ္တည္မွဳမ်ားႏွင့္ခ်ိန္ထိုးမိရာမွ ျဖစ္တန္ရာတခုကို ဆဲြထုတ္ၾကည့္မိသည္၊ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသား ဧရာမ အမ်ားစုတို႔သည္ ေလ့လာျခင္းဆိုသည္ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ဖူးစာဆံုခြင့္ရေရးမွာ ခဲယဥ္းေသာကိစၥတခုပင္၊ ေလ့လာရေကာင္းမွန္းမသိ ေသာ။ ေလ့လာခ်င္စိတ္မရွိေသာ။ ေလ့လာခြင့္ကို ျပည့္ျပည့္၀၀ မရရွိေသာ အေျခအေနမ်ား ႏွင့္သာ ယဥ္ပါးေနၾကရသည္၊ ထိုသို႔ ေသာအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ပင္ သိျခင္းအဆင့္သို႔ အားေကာင္းေကာင္းျဖင့္ မ ေရာက္ရွိႏိုင္ၾကရကာ ေကာင္းဆိုး။ မွန္မွား။ တရား ျခင္း မတရားျခင္း။ စသည္တို႔ကို ရွင္းရွင္လင္းလင္း စည္းမတားႏိုင္ ၾကေတာ့ေပ၊ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ လက္ေတြ႔ျဖတ္သန္းရာ နယ္ပယ္အသီးသီးတြင္လည္း မ်က္ကန္းေတာတိုးအေန အထားအမ်ဳိးႏွင့္ အေတြးမရွင္း။ အလုပ္မရွင္း က်င္လည္ၾကရျပန္သည္၊ က်င့္သံုး။ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳမ်ားတြင္ လည္း ျပ၏နာ။ အားနည္းမွဳအေထြေထြတို႔ျဖင့္ လံုးျခာလည္ေနၾကရသည္၊ ဦးေဆာင္ မွဳက႑အေနအထားတြင္လည္း မျပည့္၀။ ေနာက္လိုက္ဘ၀တြင္လည္း စိတ္မခ်ရသည့္အေလ့အထမ်ားႏွင့္ အသားက်လာရျပီး ပန္းတိုင္ဆိုသည္ႏွင့္ ေ၀းကြာရျခင္း။ လဲြေခ်ာ္ရျခင္း။ သို႔တည္းမဟုတ္ ႏွစ္သိမ့္ဆုအဆင့္ေလာက္ႏွင့္ ေက်နပ္လိုက္ရျခင္း စသည့္ ရလဒ္မ်ားကို သာ ခံစားခြင့္ရခဲ့ၾကရေလသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ တဦးတေယာက္အေနႏွင့္ျဖစ္ေစ။ အဖဲြ႔အစည္းတရပ္အေနႏွင့္ျဖစ္ေစ အလားတူအက်ဳိးဆက္မ်ဳိးကို ပိုင္္ဆိုင္ခြင့္ရရွိၾကျပီး ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္လံုးသည္လည္း မလဲြမေရွာင္သာ တန္ဖိုးတရပ္ အျဖစ္ အဆိုးေက်ာ့သံသရာဆိုသည္ႏွင့္ ႏွစ္ပါးသြားေနရေပေတာ့သည္၊

အဆိုးေက်ာ့သံသရာမွ ထြက္ေပါက္

ေရာဂါရွိလ်ွင္ ကုထံုးရွိရျမဲျဖစ္သည္၊ အဆိုးေက်ာ့သံသရာ၏အစသည္ ထြက္ေျမာက္ရာလမ္းေၾကာင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟု မိမိယံု ၾကည္၏၊ အဆင့္ဆင့္ေျခရာျပန္ေကာက္ၾကည့္ရာမွ ေတြ႔ရွိလိုက္ရေသာ အစဆိုသည့္အရာကား ေလ့လာမွဳ။ တနည္းအားျဖင့္ ပညာ၊ ေလ့လာမွဳဆိုေသာ္လည္း နာမည္ခံ။ တာ၀န္ေက်ကိုမဆိုလို၊ ပညာဆိုေသာ္လည္း ဘဲြ႑။ ေအာင္လက္မွတ္ရရုံမဟုတ္၊ (ယခင္ဘီဘီစီ) ဦးေက်ာ္ဇံသာ၏စကားကို ျပန္ၾကားမိသည္၊ “ပညာေရးသည္ ေတာ္လွန္ေရး ” (Education is Revolution) ဟူ၏၊


သို႔ဆိုလ်ွင္ ပညာေရးကိုအေလးအနက္ထားေသာပတ္၀န္းက်င္မွ ေလ့လာလိုစိတ္ျပင္းျပေသာ လူငယ္တဦး ကို ဥပမာတင္ ၾကည့္ပါမည္၊ ေလ့လာေရးကို စနစ္တက်ျဖတ္သန္းခဲ့ေသာ လူငယ္ေလးသည္ အရာရာကို ေကာင္း ဆိုး။ မွန္ မွား။ တရားျခင္း မတရာျခင္း။ မ်ွတျခင္း မမ်ွတျခင္း။ သင့္ေတာ္ျခင္း မသင့္ေတာ္ျခင္းစံတို႔ျဖင့္ ခဲြျခားသိျမင္ႏိုင္ ေပမည္၊ ထိုသိျခင္းမ်ားကိုအေျချပဳ၍ ဆင္ျခင္ေတြးေခၚရာမွ အဆိုပါလူငယ္ေလးသည္ ဘာေၾကာင့္ ဘာကိုလုပ္သင့္ သည္၊ အဘယ္သို႔ေသာရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ မည္ႈမည္မ်ွေသာအက်ဳိးရလဒ္မ်ားကို ခံစား ႏိုင္မည္ဟု တြက္ခ်က္လာတတ္ေပမည္၊ ထိုရရွိလာမည့္ အက်ဳိးရ လဒ္သည္ ျဖစ္တန္ေခ်ရွိသည္ဟု လက္ခံယံုၾကည္ ေလာက္စရာ အျဖစ္ သံုးသပ္မိပါက ရည္ရြယ္ခ်က္။ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားခ်မွတ္ကာ ေလဋာက္လွမ္းေတာ့မည္၊ တူရာစုၾက ေတာ့မည္၊ က်င့္သံုးအေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကေတာ့မည္၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ လမ္း ေၾကာင္းတေလ်ွာက္ရွိ အခက္အခဲ။ အတားအဆီး။ ျပႆနာမ်ားကိုလည္း ယံုၾကည္ခ်က္အသိႏွင့္ ဆင္ျခင္ေတြးေခၚမွဳမ်ားကို အေျခခံကာ ေျဖရွင္းေက်ာ္လႊားႏိုင္ၾကေပမည္၊

ထိုအားေကာင္းသည့္အေလ့အထမ်ားသည္ ပတ္၀န္းက်င္အႏွံ႔အျပားသို႔ ကူးစက္ပ်ံ႔ႏွံ႔ကာ“အား” အျဖစ္ တည္ရွိလာျပီး ရည္ရြယ္ ရာပန္းတိုင္ဆီတြင္ ထိေရာက္ေအာင္ျမင္စြာ အေျခခ်ခြင့္ကို ရရွိႏိုင္ေပမည္၊

ထိုသို႔ေအာင္ျမင္ျခင္းရလဒ္ကို ၄င္းတို႔သာမက သက္ဆိုင္ရာလူ႔အဖဲြ႔အစည္းကပါ ထပ္တူခံစား။ စံစားႏိုင္ေပမည္၊ ထိုသက္ ေရာက္မွဳတန္ဖိုးကိုပင္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမွ စံထားအသိအမွတ္ျပဳရာမွတဆင့္ ၄င္းတို႔၏ျဖစ္တည္မွဳတ ေလ်ွာက္ လံုးကိုမွတ္တမ္း တင္ကာ ေနာင္မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ ျပန္လည္ သင္ၾကားၾကေပလိမ့္မည္၊ ႊသို႔နည္း ျဖင့္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ သံသရာ စက္ ၀ိုင္းတခုကို တဆင့္တက္ အစပ်ဳိးႏိုင္ၾကေပမည္၊ ထိုစက္၀ိုင္းမ်ဳိးသည္ တိုးတက္ပါ သည္ဆိုေသာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတိုင္းတြင္ လည္ ပတ္ေနၾကေပျပီ၊ လည္ပတ္မွဳႏွဳန္းထားမ်ားကိုလည္း တစစျမွင့္တင္ေန ၾကေလျပီ၊ ထင္သာျမင္သာဥပမာတခုကို ဆဲြယူျပရလ်ွင္ ဂေရဟန္ဘဲလ္အစျပဳခဲ့ေသာ တယ္လီဖုန္းသည္ ယေန႔မ်က္ ေမွာက္ေခတ္႔ အရြယ္အစား။ ဒီဇိုင္းႏွင့္ ေခတ္မီမွဳမ်ားစသည့္ နည္း ပညာအသစ္သစ္တို႔ျဖင့္ အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ ထြက္ေပၚေနေပျပီ၊ ဒီကေန႔သည္ မေန႔ကႏွင့္မတူေတာ့ေပ၊

အဆိုးေက်ာ့သံသရာ. ထြက္ေပါက္သည္ ပညာ(သို႔) ေလ့လာျခင္း ဟုယူဆကာပင္ ယခင္ျဗိတိသ်ွ၀န္ၾကီး ခ်ဳပ္တိုနီပလဲ၏ ဦးစားေပးအစီအစဥ္တြင္ ပညာေရးသည္ ပထမ။ ပညာေရးသည္ ဒုတိယ။ ပညာေရးသည္တတိယ ဟု ဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ဟန္တူသည္၊ အဘယ္သို႔ေသာ ပညာဆိုသည္ကိုမူ ေရြးခ်ယ္။ မွတ္ေက်ာက္တင္ၾကည့္ၾကရဦးေပမည္၊

အေကာင္းေက်ာ့သံသရာ.အဂၤါရပ္မ်ား

တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဘာသာရပ္္ (The Rule of Law) တြင္ ဥပေဒတခုျဖစ္္တည္လာမွဳကိုRule of conduct, Rule of Action, Custom, Lawဟူ၍အဆင့္ (၄) ဆင့္ျဖင့္ ရွင္းျပထားေပသည္၊ မိမိနားလည္ လိုက္သည္ကား လူတဦး(သို႔) လူ႔အဖဲြ႔ အစည္းတခု. ယဥ္ေက်းမွဳအေရြ႔သည္ အျပဳအမူမ်ားမွ အက်င့္စရိုက္အဆင့္ သို႔၄င္း။ အက်င့္စရိုက္မ်ားမွ အေလ့အထ (သို႔) ဓေလ့ ထံုးစံမ်ားအျဖစ္သို႔၄င္း။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ယဥ္ေက်းမွဳတရပ္ အျဖစ္ တည္ရွိလာတတ္သည္ဟုပင္၊ အဆိုပါယဥ္ေက်းမွဳမ်ားမွ ဖူးပြင့္ လာေသာရလဒ္မ်ားကိုကား တန္ဖိုးအျဖစ္ မွတ္ ယူၾကျပန္သည္၊ ထိုအေျခခံမွဆင့္ပြား၍ မိမိ.အယူအဆကို အဆင့္ (၉)ဆင့္ (သို႔) ျဂိဳဟ္ၾကီး (၉)လံုးအျဖစ္ ခ်ဲ႔ထြင္၍ေတြးမိျပန္ပါသည္၊ ၄င္းတို႔မွာ

(၁) ေလ့လာျခင္း

(၂) သိျမင္ျခင္း

(၃) ဆင္ျခင္ေတြးေခၚျခင္း

(၄) ယံုၾကည္သက္၀င္ျခင္း

(၅) က်င့္သံုးျခင္း

(၆) အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း

(၇) အေလ့အထ

(၈) ပန္းတိုင္(သို႔) ရလဒ္

(၉) ျပန္လည္သင္ၾကားျခင္းတို႔ျဖစ္ပါသည္၊

(၁) ေလ့လာျခင္း

ဘာကိုေလ့လာမွာလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ေလ့လာမွာလဲ၊ ဘယ္ေလာက္အထိေလ့လာမွာလဲ၊ ဘယ္လိုေလ့လာ နည္း ေတြနဲ႔ ေလ့လာ မွာလဲ၊ ေလ့လာသူ. ျပင္းျပမွဳအတိုင္းအဆႏွင့္ ၾကိဳးပမ္းအားစိုက္မွဳ အတိမ္အနက္သေဘာအရ သက္ ေရာက္မွဳအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ျဖစ္ ထြန္းေစနိုင္ပါသည္၊ ေသခ်ာသည္ကား တပဲြထိုးေလ့လာနည္းမ်ဳိးမွာ ေခတ္မမွီေတာ့ သလို။ ေရရွည္ခရီးတြင္လည္း မထိေရာက္ ႏိုင္ေတာ့၊ ယေန႔ကာလ႔ စဥ္ဆက္မျပတ္ေလ့လာေရးမ်ဳိးကိုသာ ေတာင္းဆို ေနၾကေပျပီ၊

(၂) သိျမင္ျခင္း

ေလ့လာျခင္း. အသီးအပြင့္တရပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ထပ္တူမညီမ်ွႏိုင္ပါ၊ ေလ့လာထားသမ်ွ သိျမင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ သလို စိတ္၀င္စားမွဳ။ ေလးနက္မွဳႏွင့္ ေမ်ွာ္မွန္းခ်က္အေနအထားမ်ားအရလည္း ကြာျခားႏိုင္ပါသည္၊ အရာရာ ကို ေကာင္းဆိုး။ မွန္မွား ခဲြျခားႏိုင္စြမ္းသည္ အေရးပါေသာသိျမင္မွဳဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္၊

(၃) ဆင္ျခင္ေတြးေခၚျခင္း

သိျမင္မွဳမ်ားသည္ မေရရာႏိုင္ပါ၊ ေနရာေဒသအက်ယ္အ၀န္း။ အေရြ႔အေျပာင္းႏွင့္ အခ်ိန္.တိုက္စားမွဳမ်ား အေပၚ မည္သည့္ အတိုင္းအတာမ်ားအထိ အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္သည့္ အသိျဖစ္ပါသလဲ၊ သက္ေရာက္မွဳတစံုတရာ. အက်ဳိးႏွင့္ အျပစ္မွာ ဘယ္လိုရွိ ေနပါသလဲ၊ ယံုၾကည္လက္ခံႏိုင္ေလာက္စရာ အခ်က္အလက္မ်ားက အဘယ္မ်ွ ေလာက္ ပါ၀င္တည္ရွိေနသလဲ၊ မိမိယံုၾကည္ သည့္လုပ္ငန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္္ႏိုင္ေလာက္ေသာ သိျခင္း တရားမ်ားျဖစ္ပါရဲ ႔လား၊ စသျဖင့္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္ ႏိုင္စြမ္းမ်ားလည္း လိုအပ္ပါသည္၊

(၄) ယံုၾကည္သက္၀င္ျခင္း

သိျခင္းတရားမ်ားကို ဆန္ကာစစ္ျပီး မွတ္ေက်ာက္တင္ႏိုင္ေလာက္သည့္အဆင့္ရွိမွသာ ယံုၾကည္ႏိုင္သည့္အ ေနအထားသို႔ ေရာက္ေပမည္၊ ယံုၾကည္ျခင္းအားေကာင္းျပီဆိုလ်ွင္ ဆဲြအားမ်ားကိုျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္၊ တူညီသူမ်ား ကို စုစည္းႏိုင္သလို။ နီးစပ္သူမ်ားကို သိမ္းသြင္းဆဲြေဆာင္ႏိုင္ေလသည္၊ အစုအစည္းသေဘာကိုျဖစ္ေပၚေစသည္၊ အသင္းအဖဲြ႑တခု. တိုးတက္ဖံြ႔ျဖိဳး မွဳသည္ ယံုၾကည္မွဳအား အနည္းအမ်ားအေပၚ႔ အေျခတည္ေလသည္၊

(၅) က်င့္သံုးျခင္း

ယုံၾကည္မွဳကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရာ႔ လိုအပ္ေသာမူ၀ါဒႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား။ စီမံခ်က္မ်ား ေရးဆဲြ က်င့္သံုးျခင္း အပိုင္းကိုဆိုလိုသည္၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းက်ျခင္းႏွင့္ စည္းကမ္းလိုက္နာျခင္းတို႔သည္ က်င့္သံုးျခင္း အဓိပါယ္မ်ားပင္ ျဖစ္ေပသည္၊ သို႔ေသာ္ မူအရက်င့္သံုးျခင္းမ်ားသည္ တခုလံုးသေဘာျဖစ္ဖို႔လိုသလို အျပဳသေဘာ ထားအျမင္မ်ားကို က်င့္သံုးႏိုင္မွဳမ်ား သည္ လည္းအေရးပါမွဳတခုျဖစ္ေပသည္၊

(၆) အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း

အခက္ခဲဆံုးအပုိင္းဟုဆိုႏိုင္သည္၊ အဖဲြ႔အစည္းစိတ္ဓါတ္။ အဖဲြ႔အစည္း. ေမ်ွာ္မွန္းခ်က္အေပၚထားရွိေသာ သေဘာထား မွန္ ကန္ေလးနက္မွဳမ်ားအေပၚတြင္ တည္မွီေလသည္၊ တဦးခ်င္း.အရည္အေသြး တိုးျမင့္မွဳအစီအစဥ္ မ်ားထားရွိျခင္းႏွင့္ အဖဲြ႔အစည္း အလိုက္လုပ္ေဆာင္မွဳမ်ားကို အခိုင္အမာတည္ေဆာက္ႏိုင္ျခင္းတို႔လည္း အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ေဆာင္မွဳ ႏွဳန္းအနည္းအမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ေပသည္၊

(၇) အေလ့အထ

တဦးတေယာက္ (သို႔) အဖဲြ႔အစည္းတခုလံုး. အားနည္းခ်က္မ်ားကို မည္သို႔ေသာနည္းနာမ်ားနဲ႔ ကုစား။ ျဖည့္စြမ္းေလ့ရွိၾကလဲ၊ စိတ္ကူးစိတ္သန္းသစ္မ်ားကို အခ်င္းခ်င္းဖလွယ္ႏိုင္မွဳ၊ တဦးႏွင့္တဦးနားလည္ေပးႏိုင္မွဳ၊ အေပး အယူမ်ွမွဳ အစရွိသည့္ေကာင္း မြန္ေသာက်င့္သံုး။ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္စြမ္းမ်ား ေလ်ွာ့နည္းပေပ်ာက္မသြား ေအာင္။ တိုးတက္မွဳအရွိန္အဟုန္ကို ဆက္လက္၍ထိမ္းသိမ္းထားႏိုင္ ျခင္းပင္ျဖစ္သည္၊

(၈) ပန္းတိုင္(သို႔) ရလဒ္

မည္သည့္အတိုင္းအတာအထိ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည့္ ရလဒ္မ်ဳိးလဲ၊ ေမ်ွာ္မွန္းခ်က္ ျပည့္မွီပါရဲ႔လား၊ ေက်နပ္ႏွစ္သက္မွဳကို ေပးစြမ္းႏိုင္သည့္ပန္းတိုင္။ ထပ္တၾကိမ္ၾကိဳးစားႏိုင္ခြင့္ႏွင့္ ၾကိဳးစားခ်င္ စိတ္တို႔ကို ႏွဳိးဆြႏိုင္သည့္ပန္းတိုင္ အမွန္တကယ္ျဖစ္ဖို႔လိုေပသည္၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္ တိုးတက္ဖံြ႔ျဖိဳးမွဳမ်ားကို ျမွင့္ တင္ႏိုင္သည့္ တန္ဖိုးတစံုတရာ ဘလည္း ရွိဖို႔လိုအပ္ေပသည္၊

(၉) ျပန္လည္သင္ၾကားျခင္း

ေနာင္မ်ဳိးဆက္မ်ား၏ ေလ့လာေရးခရီးစဥ္ကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ေသာ အက်ဳိးဆက္ျဖစ္ဖို႔လိုေပမည္၊ မူလအေျခအေနမ်ား ထက္ သာလြန္ေသာအခ်က္အလက္။ နည္းပညာႏွင့္ ေတြးေခၚမွဳမ်ားကို ျဖည့္စြက္အစားထိုးႏိုင္ဖို႔ လည္းလိုေပသည္၊ မိမိိတို႔၏ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားအေပၚမွ ေနာင္မ်ဳိးဆက္အတြက္ အခ်က္အလက္မွတ္တမ္းမ်ား စနစ္ တက်ခ်န္ေပးခဲ့၍ပုခုံုးထမ္းတင္ေပး ႏိုင္ သည့္ အေနအထားမ်ားရွိသင့္ေပသည္၊

အေကာင္းေက်ာ့သံသရာအား သေဘာတရားမ်ားျဖင့္ ႏွဳိင္းယွဥ္ၾကည့္ျခင္း

မိမိဆိုလိုေသာ အေကာင္းေက်ာ့သံသရာစက္၀ိုင္းသည္ စိတ္ကူးယဥ္သိပ္ဆန္ေနမလား၊ အေကာင္းျမင္လြန္း ရာမ်ား က်ေန မလားဟု သံသယျဖစ္မိပါသည္၊ သို႔ပါ၍ လက္လွမ္းမီွရာသေဘာတရားမ်ား အယူအဆမ်ားျဖင့္ ခ်ိန္ ထိုးၾကည့္မိသည္။

ဦးစြာပထမ ျမန္မာႏိုင္ငံေရွ႔ေနမ်ားေကာင္စီမွ ဆရာဦးေအာင္ထူး ျပဳစုေရးသားထားေသာ လူထုအဓိကလူ႔ အဖဲြ႔အစည္း(Civil Society)၏ အေျခခံအယူအဆႏွင့္ ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ပါသည္၊ ထိုစာအုပ္. စာမ်က္ႏွာ (၃)၏ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကို ယဥ္ေက်းမွဳတန္ဖိုး (Civic Virtue)ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ရပ္တည္စီမံခြင့္(Autonomy or Self- government)အေျခခံတို႔ႏွစ္ရပ္အေပၚတြင္ ဟန္ခ်က္ ညီေအာင္ထိန္းညွိထားကာ လူတဦးခ်င္းစီ. တိုးတက္ဖံြ႔ျဖိဳး မွဳကိုေသာ္လည္းေကာင္း။ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္လံုး. တိုးတက္ဖြံ႔ ျဖိဳးမွဳ ကိုေသာ္လည္းေကာင္း ရွာေဖြသြားေသာ အယူအဆျဖစ္သည္ ဟုေဖာ္ျပထားပါသည္၊

ထိုအယူအဆထဲတြင္ လူတဦးတေယာက္ခ်င္းစီ. တိုးတက္ဖြံ႑ျဖိဳးမွဳကို လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမွတာ၀န္ယူခဲ့ျပီး ရရွိ လာေသာ ကိုယ္ ပုိင္ရပ္တည္စီမံခြင့္မ်ားအလိုက္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း.ယဥ္ေက်းမွဳတန္ဖိုးကို ျပန္လည္ေဖာ္ေဆာင္ျမွင့္တင္ ေပးရန္ လူတဦးခ်င္းစီတြင္ တာ၀န္ရွိလာပါသည္၊ အမ်ဳိးအစားအားျဖင့္ တာ၀န္ႏွစ္မ်ဳိးရွိျပီး။ တမ်ဳိးမွာ သာမန္သေဘာ ျဖစ္သည့္ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ထမ္းေဆာင္ရသည့္တာ၀န္၊ ေပးအပ္ေသာတာ၀န္ဟူ၍လည္း ေခၚဆိုႏိုင္သည္၊ က်န္တခုမွာ အသိစိတ္အရ ထမ္းေဆာင္ေသာ တာ၀န္ျဖစ္သည္၊ ပရဟိတသေဘာ ကဲေသာ။ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမွဳ။ စိတ္ေစတနာတို႔ကိုအေျခခံေသာ တာ၀န္လည္းျဖစ္ေပသည္၊ ထိုတာ၀န္မ်ဳိးသာလ်ွင္ ယဥ္ေက်းမွဳတန္ဖိုးကို အဓိက ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္၍ ထိုတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္မွဳအား အနည္းအမ်ား အ ေပၚလိုက္၍ တိုင္းျပည္တျပည္။ လူ႔အဖဲြ႔ အစည္းတရပ္၏ တိုးတက္မွဳအတိုင္းအဆကို တိုင္းတာႏိုင္ေပမည္၊ ထိုယဥ္ေက်းမွဳ တန္ဖိုး သည္ လူတဦးခ်င္းစီတို႔၏ တိုးတက္ဖံြ႔ျဖိဳးမွဳမ်ားကိုလည္း ဆက္ကာဆက္ကာ အက်ဳိးျပဳျပန္ေလသည္၊

ထိုသေဘာႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုး ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ရာတြင္ မိမိအယူအဆမွ ေလ့လာျခင္း။ သိျမင္ျခင္းႏွင့္ ဆင္ျခင္ေတြး ေခၚျခင္း အဆင့္ (၃) ဆင့္သည္ လူထုအဓိက လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအယူအဆ. ကိုယ္ပိုင္ရပ္တည္စီမံပိုင္ခြင့္ အပိုင္းတြင္ ပါ၀င္ေနျပီး။ လူတဦး ခ်င္းစီ၏ ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွဳအပိုင္းဟု ေျပာႏိုင္သည္၊ ဒုတိယအပိုင္းျဖစ္သည့္ ယဥ္ေက်းမွဳအပိုင္းတြင္ သက္၀င္ယံုၾကည္ျခင္း။ က်င့္သံုးျခင္းႏွင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းအဆင့္တို႔ ပါ၀င္ေလသည္၊ ေနာက္ဆံုး ျဖစ္သည့္ တန္ဖိုးအပိုင္းတြင္မူ အေလ့အထ။ ပန္းတိုင္ (သို႔မဟုတ္) ရလဒ္ႏွင့္ ျပန္လည္သင္ၾကားျခင္းတို႔ ပါ၀င္ေလ သည္၊ ယဥ္ေက်းမွဳတန္ဖိုးကို ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္ တန္ဖိုးဟူ၍ (၂) ပိုင္း ခဲြထားျခင္းသာ ကြာျခားျပီး။ လူထုအဓိကလူ႔အဖဲြ႔ အစည္း၏ အယူအဆႏွင့္ကိုက္ညီမွဳရွိသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္၊

ဒုတိယအေနျဖင့္ ဆရာ (ဦး)ေက်ာ္၀င္းဘာသာျပန္ေပးခဲ့ေသာ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစုပညာေရး. မဟာဗ်ဴဟာ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ခ်ိန္ထိုးမိျပန္ပါသည္၊ ၄င္းရည္မွန္ခ်က္မွာ(Dependence to independence and then finally to interdependence) အမွီအခိုမကင္းရာမွ လြတ္လပ္သူျဖစ္လာေရး။ ထိုမွတဆင့္ အျပန္အလွန္ အမွီသဟဲျပဳေရး ပင္ျဖစ္ပါသည္၊ လြတ္လပ္သူျဖစ္မွသာ အစဲြအလန္းအေႏွာင္အဖဲြ႔မ်ားကင္းစင္ႏီုင္ျပီး။ အျပန္အလွန္ အမွီသဟဲျပဳႏိုင္ မွသာ ညီညြတ္မွဳ။ ေပါင္းစည္းမွဳအားသေဘာမ်ား ျဖစ္ေပၚႏိုင္မည္ဟုျမင္မိပါသည္၊ ထိုအဆင့္ (၃) ဆင့္ အရ ေလ့ လာျခင္း။ သိျမင္ျခင္းႏွင့္ဆင္ျခင္ေတြးေခၚျခင္းတို႔ကို အမွီအခို ကင္းေစေရးလုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္တြင္၄င္း။ ယံုၾကည္ သက္၀င္ျခင္း။ က်င့္သံုးျခင္းႏွင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းတို႔ကို လြတ္ လပ္သူအဆင့္တြင္၄င္း။ အေလ့အထ။ ရလဒ္ႏွင့္ျပန္လည္သင္ၾကားျခင္းတို႔ကို အျပန္အလွန္အမွီသဟဲျပဳျခင္းအဆင့္တို႔ တြင္၄င္း ႏွဳိင္းယွဥ္ၾကည့္ႏိုင္ေလသည္၊

ထို႔အျပင္ ထိုအဆင့္ (၃) ဆင့္ႏွင့္အလားတူ (Learning, unlearning, relearning)ပညာေရး။ ပဋိပညာ ေရးႏွင့္ ပညာသစ္ ဟု ဆရာေက်ာ္၀င္း ဘာသာျပန္ေပးခဲ့ေသာ ပညာ၏သေဘာသဘာ၀မ်ားႏွင့္လည္း ခ်ိန္ထိုး ႏိုင္ပါသည္၊ ပညာႏွင့္စခဲ့ေသာစက္၀ိုင္းတခုသည္ ပညာသစ္္ဆိုသည္ႏွင့္ အဆံုးမသတ္ႏိုင္ခဲ့လ်ွင္ အေကာင္းေက်ာ့ သံသရာဟူ၍မျဖစ္ႏိုင္ေပ၊

ဤေနရာတြင္ မိမိထပ္မံျဖည့္စြက္လိုသည္မွာ ဆင္ျခင္ေတြးေခၚျခင္း။ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္သင္ ၾကားျခင္းတို႔တြင္ သုေတသန (Research) သေဘာမ်ားပါ၀င္ျခင္းပင္၊ ပထမအဆင့္ေလ့လာ။ သိျမင္ခဲ့ သမ်ွမ်ားကို အႏုစိတ္ သေဘာ။ အက်ယ္အျပန္႔သေဘာႏွင့္ အစစ္အမွန္သေဘာမ်ားကို ျဖစ္ႏိုင္သမ်ွျဖစ္ေအာင္ ဆန္ ကာခ်ဖို႔လိုပါသည္၊ မည္သည့္အရာမ်ား လိုအပ္ေနပါေသးလဲ၊ မည္သည့္အရာေတြက အပိုျဖစ္ေနပါေသးလဲ အစ ရွိေသာ ျပန္လည္ဆန္းစစ္သည့္ အေလ့အထမ်ားသည္ ပိုမိုအားေကာင္းခိုင္မာမွဳကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါသည္၊ ဒုတိယ အဆင့္သည္ အဖဲြ႔အစည္း (Institution) သေဘာသဘာ၀ျဖစ္ႈ ယံုၾကည္သက္၀င္မွဳသည္ အသက္ျဖစ္ေနျပီး။ မူ၀ါဒ ႏွင့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ခ်မွတ္ေရးဆဲြျခင္းႏွင့္ စနစ္တက် လိုက္နာက်င္သံုးျခင္းတို႔သည္လည္း လိုအပ္ခ်က္။ နည္းနာ မ်ားျဖစ္ေပသည္၊ သို႔အတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳအပိုင္းတြင္ မည္သည့္အပိုင္းက ပိုမိုအားေကာင္း၍ မည္သည့္ အပိုင္းက အားနည္းေနေသးသည္။ မည္သည့္အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္ စသျဖင့္ ျပန္လည္သံုးသပ္ စီစစ္ႏိုင္ရန္ မွာလည္း အထူးလိုအပ္ပါသည္၊ တဖန္ ထိုသို႔ေသာအေလ့အထေကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာေသာ ရလဒ္ အနည္းအမ်ားအေပၚ႔လည္း ေပးရသည့္အရင္းအႏွီးႏွင့္ ထိုက္တန္၏။ မတန္၏တို႔ကို အက်ဳိးအျမတ္ သေဘာ ျဖင့္ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္သင့္ပါသည္၊ သို႔မွသာ သက္ဆိုင္ရာလူ႔အဖဲြ႔အစည္းႏွင့္ ေနာင္မ်ဳိးဆက္မ်ား၏ အသစ္အသစ္ေသာ ဖန္္တီးမွဳမ်ားအတြက္ ေကာင္းေမြမ်ားကို စိတ္ခ်လက္ခ်ေပးခဲ့ႏိုင္ေပမည္၊

အေကာင္းေက်ာ့သံသရာကို လက္ေတြ႔သေဘာ အကဲျဖတ္ၾကည့္ျခင္း

မိမိ.အယူအဆကို ျဂိဳဟ္ၾကီး (၉) လံုးႏွင့္တည္ေဆာက္ထားသည္ဟုယူဆပါလ်ွင္ ထိုျဂိဳဟ္ၾကီး (၉)လံုးထဲသို႔ လက္ေတြ႔ဘ၀ ထဲမွ လူပုဂၢဳိလ္မ်ားကို ျဖတ္သန္းေစျခင္းျဖင့္ သံုးသပ္လိုပါသည္၊ မိမိတို႔အားလံုးႏွင့္ရင္းႏွီးျပီး ျမန္မာ့နိုင္ငံ ေရွးေခတ္အဆက္ ဆက္ ႏွင့္မကင္းခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ေရြးခ်ယ္၍ျဖတ္သန္း ၾကည့္ပါမည္၊

ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေလ့လာျခင္းတြင္ အားသန္သူတဦးျဖစ္သည္ကို မည္သူမ်ွ ျငင္းၾကမည္မဟုတ္ပါ၊ ထိုေခတ္ ကာလလူ႔အဖဲြ႔အ စည္းက သူ၏ေလ့လာမွဳကို အျပည့္အ၀မျဖည့္စြမ္းေပးႏိုင္သည့္တိုင္ေအာင္ သူကိုယ္တိုင္၏ ေလ့လာ မွဳမွာကား စံထားအားက် စရာပင္၊ ထိုမွတဆင့္ သိျမင္မွဳမ်ားကိုရရွိကာ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ ဘာလိုအပ္ သည္။ ဘာလုပ္သင့္သည္ဆိုသည္မ်ားကို ဆင္ျခင္ေတြးေခၚခဲ့ပံုရပါသည္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္.ယံုၾကည္သက္၀င္မွဳ။ က်င့္သံုးမွဳ။ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္မွဳမ်ားကိုကား ျမန္မာ့ သမိုင္းတြင္ အထင္အရွားေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္၊ သူ၏စြမ္းေဆာင္ ႏိုင္မွဳ အေလ့အထအားေကာင္းမွဳ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္ျခင္းတည္းဟူေသာပန္းတိုင္သို႔ အေရာက္ လွမ္းခြင့္ရခဲ့သည္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ လြတ္လပ္ျခင္းအသီးအပြင့္မ်ားကို ျမင္ေတြ႔ခြင့္။ ခံစားခြင့္မရခဲ့၍ ျပန္လည္ သင္ၾကားျခင္းအမွဳကို ကိုယ္တိုင္မျပဳႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို ဆင္ႏဲြလို သူတိုင္း။ မ်ဳိးဆက္သစ္ႏိုင္ငံေရး သမားတိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္.ျဖတ္သန္းမွဳသမိုင္းကို ေလ့လာၾကရသည္ခ်ည္းသာ ၊

ဗိုလ္ခ်ဳပ္နည္းတူ ႏိုင္ငံတကာထင္ရွားေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား။ တီထြင္မွဳပါရဂူမ်ား။ သိပၸံပညာရွင္ မ်ားႏွင့္ အေတြး အေခၚပညာရွင္မ်ားကိုလည္း မိမိ၏ျဂိဳလ္ၾကီး (၉) လံုးေပၚတြင္ ျဖတ္သန္းေစျခင္းျဖင့္ ဆန္းစစ္ႏိုင္သလို မ်က္ေမွာက္ျမန္မာ့ႏိုင္ငံ ေရးအေနအထားအရ ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရးျဖစ္စဥ္ၾကီးကိုလည္း ႊနည္းအားျဖင့္ ဆန္းစစ္ ႏိုင္ပါသည္၊ လူတဦးခ်င္းအရျဖစ္ေစ။ သက္ဆိုင္ရာပါတီ။ အသင္း။ အဖဲြ႔အစည္းအရျဖစ္ေစ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတ ရပ္လံုးအရျဖစ္ေစ ဆင္ျခင္ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္၊ ဒီမိုကေရစီ.သေဘာသဘာ၀မ်ားကို ဘယ္၍ဘယ္မ်ွ ေလ့လာျပီးၾက ျပီလဲ၊ ဘယ္ေလာက္အထိသိျမင္ၾကျပီလဲ၊ ဒီမိုကေရစီအမ်ဳိး ခဲြတခုခ်င္းစီ၏ အားနည္းခ်က္။ အားသာခ်က္မ်ားအေပၚ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာ၍ ဘယ္ေလာက္အထိ ဆင္ျခင္ေတြးေခၚႏိုင္ၾကျပီလဲ၊ ဘယ္လို၀ိေသသရွိသည့္ ဒီမိုကေရစီအမ်ဳိးအစား မ်ဳိးကို သက္၀င္ယံုၾကည္ၾကျပီလဲ၊ က်င့္သံုးႏိုင္မွဳ။ အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ နိုင္မွဳေတြသည္ ဘယ္လိုအေျခအေန ေတြလဲ၊ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္း၏ ဘယ္လိုအေၾကာင္းအရာနဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြက ဒီမို ကေရစီျဖစ္တည္မွဳမ်ား အေပၚ အခုအခံအားနည္းခ်က္ေတြျဖစ္ေနလဲ၊ ထိုထိုေသာအဟန္႔အတားမ်ားကို ဘယ္လိုနည္းနာ။ သံုးသပ္။ ဆံုးျဖတ္မွဳေတြနဲ႔ ေက်ာ္လြန္ခဲ့ၾကဖူးျပီးလဲ၊ ဒီမိုကေရစီအေလ့အထႏွင့္ရလဒ္ေတြက ဘယ္ေလာက္ေတာင္ရွိေနၾကျပီလဲ၊ ေနာင္ မ်ဳိးဆက္ မ်ား အတြက္ ျပန္လည္သင္ၾကားျခင္းဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမွဳအေမြေကာင္းမ်ားကို ဘယ္ေလာက္အထိ ေပးစြမ္းႏိုင္ခဲ့ၾကျပီလဲ၊ စိတ္၀င္စားစရာ။ စဥ္းစားဆင္ျခင္စရာပါ၊

ဤသို႔ေသာျဂိဳဟ္ၾကီး (၉) လံုးမွ ဘယ္ႏွစ္လံုးကို ျဖတ္ခဲ့ျပီးျပီလဲ။ အစဥ္လိုက္ျဖတ္ခဲ့ပါသလား။ ဘယ္ေလာက္ အားေကာင္း ေကာင္းျဖတ္ခဲ့ပါသလဲ။ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ေနာက္ျပန္လည္ခဲ့ဖူးပါသလဲ။ ဘယ္ျဂိဳဟ္ေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ ၾကာ ၾကာ ရပ္ေနခဲ့ရပါသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ရပ္တန္႔ေနရတာပါလဲဆိုသည္မ်ားကို သံုးသပ္မိလ်ွင္ပင္ အဆိုးေက်ာ့သံသရာကို အဆံုးသတ္ေစႏိုင္ပါသည္၊ အဆိုး ေက်ာ့သံသရာလြတ္ေျမာက္ရာအစမွသည္ အေကာင္းေက်ာ့သံသရာ. ပတ္လမ္း အတြင္းသို႔၀င္ေရာက္ကာ အေကာင္းေက်ာ့ သံသရာကို ပို၍ပို၍အရွိန္အဟုန္ျမွင့္ ေမာင္းႏွင္လည္ပတ္ေစျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းၾကီးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကယ္တင္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္ေမ်ွာ္လင့္မိပါသည္၊

(လိုအပ္ခ်က္။အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေတြ႔ျမင္မိပါက ျဖည့္စြက္အၾကံျပဳျခင္းႏွင့္ ျဖည့္စြက္ေ၀ငွျခင္းမ်ားျဖင့္ ပညာဒါနျပဳႏိုင္ပါသည္)

လူဗိုလ္