ဖိုးေထာင္ - ေမးခ်ိန္တန္လို႔ ေမးရေတာ့မွာပဲ ကိုလူပြားေရ။ တေလာတုန္းက အင္တာနက္ထဲမွာ ပြဲဆူသြားခဲ့တဲ့
“အတၱ ပရဟိတလုပ္ငန္း၊ လမ္းသစ္နဲ႔ ေရးခ်ိန္တန္က ေရးရမွာပဲ” ေဆာင္းပါးေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥ
ေလး ရွယ္ပါဦးဗ်။ အဲ့ဒီထဲက Civil Society ဆိုတာေလးကိုေရာေပါ့။
လူပြား - ေျဖခ်ိန္တန္လို႔ေျဖလိုက္ပါ့မယ္ဗ်ာ။ ေျဖခ်င္လြန္းလို႔ ကၽြံသြားရင္သာ လြတ္ခြင့္ …။ ဒီေနရာမွာ (၂)ပိုင္း
ခြဲေျပာခ်င္တယ္ဗ်ာ။ တပိုင္းက ေဆာင္းပါးကိစၥ၊ ေနာက္တပိုင္းကေတာ့ Civil Society ကိစၥေပါ့။
ပထမပိုင္းကို မေျပာခင္ ပလႅင္ေတာ့ခံခြင့္ျပဳ။ ဒါက က်ေနာ့္မူနဲ႔ၿငိႏိုင္လို႔ပါ။ က်ေနာ့္ မူအရဆိုရင္
ေထာက္ခံျခင္း၊ ကန္႔ကြက္ျခင္းေတြလုပ္မွာမဟုတ္ဘူး။ လိုေနမယ္လို႔ျမင္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ၊
အယူအဆေတြကို ျဖည့္စြက္ရုံပဲ။ ဒီေတာ့ ေဆာင္းပါးကိစၥကို အက်ဥ္းပဲ ေျပာေတာ့မယ္။ Civil
Society ကိုေတာ့ က်ေနာ္နားလည္သေလာက္ ပိုရွင္းခ်င္သဗ်။
Monday, February 28, 2011
မထင္မရွား အပိုင္းအစမ်ား
(၁) DYA ကိုေမြးဖြားျခင္း။
ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီလူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီးအၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေဒသအသီးသီးရိွ ဒီမိုကေရစီလုိလားသူမ်ား သည္၊ ဒီမိုကေရစီကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးျဖင့္သာ အရယူႏိုင္မည္ဟူေသာ ယုံၾကည္ခ်က္ကို ဆုပ္ကိုင္မိခဲ့ၾကေပ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ႏိုင္သည့္လမ္းေၾကာင္းမ်ားရွာကာ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမအသီးသီးသုိ႔ ေျပး၀င္ခို လႈံခဲ့ၾကသည္။ ထိုအထဲတြင္ မိမိတို႔ရွမ္းျပည္နယ္၊ ပအို၀့္နယ္ေျမေရာက္၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္တစုလည္းအပါအ၀င္။ မိမိတို႔အား ပအို၀့္ျပည္သူမ်ားမွ ဂရုဏာတရားမ်ားကိုေရွးရႈလွ်က္ ေက်ာက္တလံုးဆိုေသာရြာမွ အစျပဳကာ သေျပပန္း မ်ားျဖင့္ပင္ ေႏြးေထြးစြာႀကိဳဆိုခဲ့ၾကေပသည္။
ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီလူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီးအၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေဒသအသီးသီးရိွ ဒီမိုကေရစီလုိလားသူမ်ား သည္၊ ဒီမိုကေရစီကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးျဖင့္သာ အရယူႏိုင္မည္ဟူေသာ ယုံၾကည္ခ်က္ကို ဆုပ္ကိုင္မိခဲ့ၾကေပ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ႏိုင္သည့္လမ္းေၾကာင္းမ်ားရွာကာ တိုင္းရင္းသားေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမအသီးသီးသုိ႔ ေျပး၀င္ခို လႈံခဲ့ၾကသည္။ ထိုအထဲတြင္ မိမိတို႔ရွမ္းျပည္နယ္၊ ပအို၀့္နယ္ေျမေရာက္၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္တစုလည္းအပါအ၀င္။ မိမိတို႔အား ပအို၀့္ျပည္သူမ်ားမွ ဂရုဏာတရားမ်ားကိုေရွးရႈလွ်က္ ေက်ာက္တလံုးဆိုေသာရြာမွ အစျပဳကာ သေျပပန္း မ်ားျဖင့္ပင္ ေႏြးေထြးစြာႀကိဳဆိုခဲ့ၾကေပသည္။
က်ေနာ့္ဘ၀ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီခရီး
ဒီမိုကေရစီႏွင့္ စတင္ရင္းႏွီးမိျခင္း
ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုမတိုင္မီအထိ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ဗဟုသုတဟူ၍ မိမိတြင္ လံုး၀နီးပါးမရွိခဲ့။ ေက်ာင္းၿပီးေသာ ေက်ာင္းသားတဦး၊ ပညာတတ္တဦးအျဖစ္အမည္ခံကာ ရပ္တည္ခဲ့ရ ေပမယ့္ ေက်ာင္းတြင္သင္ၾကားခဲ့ရေသာ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္ကို (ကြန္ျမဴနစ္စနစ္သည္ မေကာင္း၊ အရင္း ရွင္စနစ္သည္ မေကာင္း။ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္သည္သာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္သည္ဟု) စာေမးပဲြေအာင္ရံု ေလ့လာခဲ့ရေၾကာင္းကို ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသာ အသိဆံုး။
ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုမတိုင္မီအထိ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ဗဟုသုတဟူ၍ မိမိတြင္ လံုး၀နီးပါးမရွိခဲ့။ ေက်ာင္းၿပီးေသာ ေက်ာင္းသားတဦး၊ ပညာတတ္တဦးအျဖစ္အမည္ခံကာ ရပ္တည္ခဲ့ရ ေပမယ့္ ေက်ာင္းတြင္သင္ၾကားခဲ့ရေသာ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္ကို (ကြန္ျမဴနစ္စနစ္သည္ မေကာင္း၊ အရင္း ရွင္စနစ္သည္ မေကာင္း။ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္သည္သာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္သည္ဟု) စာေမးပဲြေအာင္ရံု ေလ့လာခဲ့ရေၾကာင္းကို ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသာ အသိဆံုး။
လွ်ာတန္ခိုး
ဒီလွ်ာရဲ့အလုပ္ေၾကာင့္ပါပဲ
စစ္ေတြျဖစ္
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြျဖစ္
မႏုေဗဒနဲ႕ သဘာဝတၱ ေတြမွာ
ဒုကၡေတြ လွဳိင္လွဳိင္ျဖစ္
ခ်စ္ခဲ့ၾကရ
ညစ္ခဲ့ၾကရ ့ ့ ့
အဆိုးေက်ာ့သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ရာ
စာေရးဆရာ(ဦး)ေက်ာ္၀င္း. “အဆိုးေက်ာ့သံသရာ”ဆိုသည့္ စကားလံုးကို စတင္ၾကားမိစဥ္ကတည္းက မိမိအေတြးကမၻာ တြင္ မုန္တိုင္းတခုအစျပဳခဲ့သည္မွာ ယေန႔ထက္တိုင္ပင္၊ အဆိုးေက်ာ့သံသရာဆိုသည္မွာ အဘယ္ နည္း၊ မိမိတို႔မ်က္ေမွာက္တည္ ရာတြင္ ရွိပါ၏ေလာ၊ ၄င္းအဆိုးေက်ာ့သံသရာသည္ မည္သည့္နည္းျဖင့္ သေႏၶတည္ခဲ့ သနည္း၊ အဆိုးေက်ာ့သံသရာမွ ရုန္းထြက္ ႏိုင္စရာထြက္ေပါက္သည္ မရွိႏိုင္ျပီေလာ၊ အဆိုးေက်ာ့သံသရာမွ ထြက္ ေျမာက္ရာလမ္းေၾကာင္း အစ သည္ အဘယ္အရာနည္း၊
ေနာင္ေပး
(က)
ႏို႔ဖိုးဒုကၡသည္စခန္းကို ေရာက္စ၊ နာမည္ေလးကိုၾကားစ၊ ထူးထူးဆန္းဆန္းနဲ႔ လွလွပပေလးမို႔ စိတ္၀င္စားမိ ခဲ့တယ္။ ေနာင္ေပး တဲ့။ ဒုကၡသည္စခန္းသံုးေလးခုမွာ ေနခဲ့ဖူးလို႔ ဒုကၡသည္ပါး၀ေနၿပီေျပာႏိုင္ေပမယ့္၊ ဒီ ေနာင္ေပး ဆိုတာနဲ႔ က်ေနာ္ မနီးစပ္ခဲ့တာအမွန္။ အစပိုင္းဒုကၡသည္ဘ၀လို႔ေျပာရမယ့္ ထိုင္း၊ ကရင္နီနယ္စပ္ ႏို႔ပအားဒုကၡသည္ စခန္းမွာေနခဲ့ ရစဥ္က လူပ်ဳိဘ၀လည္းျဖစ္၊ ABSDF ရဲေဘာ္ဘ၀ လည္းျဖစ္တာမို႔ ဒီလိုကိစၥေတြကို အာရံုမရမိ၊ ဂရုလည္းမထားခဲ့မိလို႔ မၾကားခဲ့၊
ဘီလူးသံသရာ
တရံေရာအခါ
ရြာတရြာအနီး ဘီလူးႀကီးေလ
ရြာသားေတြကို မ်ဳိးစံုေအာင္ဒုကၡေပး
သတ္ ့ ့ ့
စား ့ ့ ့
ခံရဖန္မ်ားမ်ားလာေတာ့
ရြာသားေတြ စုေတာ္လွန္ၾကေပါ့ ...
ေနာ္ေဒးမူေဖါပါရဲ့အိမ္ (သို႔) ၾကင္စဦးအိမ္
(က)
အိမ္ေလးတလံုးပိုင္ခဲ့ဖူးပါရဲ့
သံုးနွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္က
ေတာင္ယာခုတ္သြားတဲ့
ေနာ္ေဒးမူေဖါပါရဲ့
ဖရိုဖရဲ
ေတာင္ယာတဲငယ္ေလး၊
အေမေျပာျပတဲ့ အေဖ့အေၾကာင္း
(၁)
အေဖ့ဘ၀မွာ
အရက္ နွစ္ခါတိတိသာ ေသာက္ခဲ့ဖူးတယ္တဲ့ ့ ့ ့ ့
တခါက အိမ္ေထာင္ဦးည
ေနာက္တခါက သမီးဦးေမြးစ
နွစ္ခါစလံုးမွာ ရန္ရွာဖို့ေ၀းစြ
အေမ့ေရွ့မွာလာ မ်က္ရည္က်
၀မ္းသာအားရ အေမေျပာေျပာေနက် ့ ့ ့ ့
အျပစ္မဲ့သူတို႔၏ ၀ဋ္ၾကမၼာ
(၁)
ကုန္းတက္ကိုအေက်ာ္ တိုးႏိုးႏိုပါတို႔တဲစုကို လွမ္းျမင္လိုက္ရမွ သက္ျပင္းခ်မိသည္။ ေလွ်ာက္ခဲ့ရသည့္ ခရီးက မိုင္၂ဝ ေက်ာ္၊ ေတာင္ကုန္းအဆင္းအတက္ေတြခ်ည္း။ ခုျမင္လိုက္ရတဲ့တဲစုေတြက လယ္ခိုဒိုးသာရြာ သခၤ်ဳိင္းကုန္းအနီး ေတာင္ေၾကာေတြရဲ့ၾကားက ပုန္းတဲေတြ။ ၁၉၉၇ - ခုႏွစ္ ရြာေတြမီးရႈိ႔ခံရၿပီး ရြာအနီးအနားမွာေတာင္မွ ေနခြင့္မရၾကတဲ့ ရြာ သားေတြကို သံေတာင္ၿမိဳ႔အနီးမွာ စုစည္းၿပီးထားလို႔ “စုစည္းရြာ” ဟူ၍ေပၚေပါက္လာခဲ့၏။ စုစည္းရြာမွာေနၾကရတဲ့ မိသားစု ေတြ ရိကၡာစုႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ရြာျပန္ၿပီး၊ ပံုမွန္ျခံလုပ္ငန္းေတြလုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဒီတဲစုကေလးေတြက ေခတၱတည္းခိုစရာ … ။
ကုန္းတက္ကိုအေက်ာ္ တိုးႏိုးႏိုပါတို႔တဲစုကို လွမ္းျမင္လိုက္ရမွ သက္ျပင္းခ်မိသည္။ ေလွ်ာက္ခဲ့ရသည့္ ခရီးက မိုင္၂ဝ ေက်ာ္၊ ေတာင္ကုန္းအဆင္းအတက္ေတြခ်ည္း။ ခုျမင္လိုက္ရတဲ့တဲစုေတြက လယ္ခိုဒိုးသာရြာ သခၤ်ဳိင္းကုန္းအနီး ေတာင္ေၾကာေတြရဲ့ၾကားက ပုန္းတဲေတြ။ ၁၉၉၇ - ခုႏွစ္ ရြာေတြမီးရႈိ႔ခံရၿပီး ရြာအနီးအနားမွာေတာင္မွ ေနခြင့္မရၾကတဲ့ ရြာ သားေတြကို သံေတာင္ၿမိဳ႔အနီးမွာ စုစည္းၿပီးထားလို႔ “စုစည္းရြာ” ဟူ၍ေပၚေပါက္လာခဲ့၏။ စုစည္းရြာမွာေနၾကရတဲ့ မိသားစု ေတြ ရိကၡာစုႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ရြာျပန္ၿပီး၊ ပံုမွန္ျခံလုပ္ငန္းေတြလုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဒီတဲစုကေလးေတြက ေခတၱတည္းခိုစရာ … ။
ေ၀းၾကၿပီ ကရင္မေလး
(၁)
မ်က္လုံးေတြကိုလည္း မွတ္ထားလို႔မရ။ လွဲအိပ္ေနလို႔လည္းမရ။ အေတြးမ်ားက ျခားရဟတ္ပမာ။ ရုတ္တရက္ ထထိုင္လိုက္စဥ္ မ်က္ရည္တခ်ဳိ႕လွ်ံထြက္လာ၏။ မ်က္ရည္က်ျခင္းအျဖစ္ကို မႏွစ္ၿမိဳ႕ေသာ္လည္း က်လာသည့္ မ်က္ရည္မ်ားအတြက္ တားဆီးခ်င္စိတ္ကလည္း ကင္းမဲ့လွ်က္။ နံေဘးတဖက္တခ်က္စီမွာ အျပစ္မဲ့စြာ အိပ္ေမာက်ေနၾက ေသာ ဇနီး၊ သမီးႏွင့္သားႀကီးတို႔မွာကား ၿငိမ္းေအးေပစြ။ မိမိမွာသာ …
Monday, February 14, 2011
တရာတန္ဇာတ္လမ္း
(၁)
"ဟိုက္ ပိုက္ဆံရာတန္ႀကီးပါလား၊ အိပ္ကပ္ထဲ ဘယ္လိုေရာက္လာပါလိမ့္။"
အစည္းအေဝးထိုင္အၿပီး၊ အားလံုးကိုႏွဳတ္ဆက္ကာ အသစ္ဖြင့္စ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရင္ျပင္ တိုင္းရင္းသားခန္းမကအထြက္ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္စိတ္ေပါက္လာလို႔ အိပ္ကပ္ထဲအရွာမွာ ေတြ႔လိုက္ရတာ။ ေသခ်ာတာက က်ေနာ့္ပိုက္ဆံမဟုတ္။ အိမ္က အမ်ဳိးသမီး ထည့္ေပးလိုက္တာလည္း မဟုတ္။ အိမ္မွာ ေငြျပတ္ေနတာၾကာၿပီ။