by The River Club on Thursday, September 1, 2011 at 5:18pm
ႏိုင္ငံေရးပညာမိတ္ဆက္ ၁
ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ႏိုင္ငံေရးဆိုတဲ့ ေဝါဟာရနဲ႔ ရင္းႏွီးၾကၿပီးသားပါ။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနထိုင္ရာ ရပ္ထဲရြာထဲမွာ၊ လုပ္ငန္းခြင္လို ေနရာမ်ိဳးေတြမွာ အၿမဲႀကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ျပည္သူ႔ေရးရာေပၚလစီေတြကို ပံုေဖာ္ေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဝန္းက်င္နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးလည္း ေျပာေလ့ေျပာထရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ႏိုင္ငံေရးပညာမွာ အက်ံဳးဝင္တဲ့အရာေတြဟာ ဘာလဲ။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔အရင္ဆံုး စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါမယ္။
လူသားဆက္ဆံေရးေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးပညာအတြက္ အလြန္ကိုအေရးႀကီးပါတယ္။ လူသားဆိုတာမ်ိဳးက အစုအေဝးနဲ႔ ေနတက္တဲ့ အမ်ိဳးပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ လူမႈရိပ္ၿမံဳေတြထဲမွာ ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလူမႈရိပ္ၿမံဳေတြဟာ မိသားစုလိုမ်ိဳးလည္း ေသးငယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္လိုမ်ိဳးလည္း ႀကီးမားႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရပ္မွာ လူသားအုပ္စုတစ္စုအတြင္း တသီးပုဂၢလလူသားေတြရဲ႕ အျပဳအမူကိုေလ့လာမႈလည္း ဆက္စပ္ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဒီဘာသာရပ္ရဲ႕ အဓိက အာ႐ံုစိုက္တာေတြက က်ယ္ျပန္႔ၿပီး၊ လူသားအုပ္စုအတြင္း ဆက္ဆံေရးေတြ၊ လူသားအုပ္စုရဲ႕ စီမံေဆာင္ရြက္မႈ၊ အမ်ားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်မွတ္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈစတာေတြဟာလည္း အက်ံဳးဝင္ေနပါတယ္။ တသီးပုဂၢလလူသားေတြနဲ႔ လူသားအုပ္စုၾကား ပဋိပကၡျဖစ္မႈကို ထိန္းညိႇေပးမႈကလည္း ႏိုင္ငံေရးခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေလ့လာသူေတြ အဓိကအာ႐ံုစိုက္ၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပညာရပ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးသီဝရီေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း၊ အစိုးရႏွင့္ျပည္သူအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပၚလစီခြဲျခမ္းေလ့လာမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးစတာေတြပါဝင္တဲ့ က်ယ္ဝန္းလွတဲ့ပညာရပ္ႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
[ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ထံုတမ္း]
လစ္ဘရယ္ႏိုင္ငံေရးစနစ္ထဲက ေယဘုယ်လကၡဏာရပ္ေတြထဲမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပံုစံတစ္ရပ္၊ ဥပေဒျပဳမႈနဲ႔ တရား႐ံုး၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ အတိုက္အခံအသင္းအဖြဲ႕ေတြလိုမ်ိဳး ဖြဲ႕စည္းမႈေတြပါဝင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေရြးေကာက္ပြဲေတြ၊ တသီးပုဂၢလလူသားလြတ္လပ္မႈေတြ၊ အခြင့္အေရးေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အဲဒီဖြဲ႕စည္းထားမႈ၊ ျပဳမႈေဆာင္ရြက္မႈ၊ အာဏာခြဲေဝက်င့္သံုးမႈ ဆက္ဆံေရးေတြနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ပံုေတြဟာ တစ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံမတူညီၾကပါဘူး။ ေယဘုယ်အေျခခံမူ ေဘာင္တစ္ရပ္အတြင္း လစ္ဘရယ္ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ က်င့္သံုးတဲ့ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြဟာ အသြင္ကြဲျပားမႈေတြ ႀကီးႀကီးမားမားကို ရွိေနတာပါ။ ဥပမာ- ျပင္သစ္မွာ ႏိုင္ငံေရးသေဘာကြဲလြဲမႈေတြကို အဆံုးအျဖတ္ေပးတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ရင္ သည္းခံမႈအတိုင္းအတာကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထားရွိပါတယ္။ ဆြီဒင္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြင္း အဓိကေဆာင္ရြက္ေနၾကသူေတြကို အေပးအယူအေလွ်ာ့ေပးေစ့စပ္တဲ့ စိတ္ဓာတ္က ထိန္းေၾကာင္းေပးထားပါတယ္။ ၿဗိတိန္မွာေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးက်တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈထက္ အဆင့္ဆင့္ျဖစ္ေပၚတိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈ အစဥ္အလာတစ္ရပ္ ရွိပါတယ္။
ဒီလို အသြင္ကြဲျပားမႈေတြဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးအတြင္း က်င့္သံုးၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ထံုးတမ္းကေန ေပၚထြန္းလာၾကတာပါ။ ဒီႏိုင္ငံေရးဓေလ့ထံုးတမ္းဆိုတာက ႏိုင္ငံေရးအျပဳအမူနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္သူ ျပည္သူအမ်ားစုကိုင္စြဲၾကတဲ့ အေျခခံတန္းဖိုးေတြကို ရည္ညႊန္းေနပါတယ္။ အဲဒါေတြထဲက အေရးႀကီးဆံုးတစ္ခုက ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈအတိုင္းအတာဟာ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုတာပါပဲ။ ဒီသေဘာထားေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြေကာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးျပဳမူေဆာင္ရြက္မႈအေပၚမွာပါ လႊမ္းမိုးထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ထံုးတမ္းကို ရည္ညႊန္းတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံေရးရာ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ေတြးေခၚတာ၊ ခံစားမႈျဖစ္ေပၚတာ၊ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာေတြမွာ ျပည္သူအမ်ားစုႀကီးရဲ႕ တူညီတဲ့တိမ္းညႊတ္မႈႀကီးကို ေျပာေနတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လစ္ဘရယ္ႏိုင္ငံေတြအတြင္းမွာပဲ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အဓိကတန္ဖိုးထားမႈေတြဟာလဲ တစ္ေနရာနဲ႔တစ္ေနရာ အတန္အသင့္ကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။
တိုင္းျပည္တစ္ျပည္အတြင္း ကြဲျပားမႈေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးအျပဳအမူနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ အေျခခံတန္ဖိုးေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး တည္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ဆင္တည္း တစ္ေသြးတည္းျဖစ္မႈဆိုတဲ့ ေဝါဟာရက ဒီအေျခခံသေဘာတရားေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး က်ယ္ျပန္႔တဲ့ တူညီမႈအတိုင္းအတာကို ညႊန္းဆိုတာပါ။ လစ္ဘရယ္ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားမွာ ေအာက္ေျခလူတန္းစားတစ္ရပ္ေပၚထြန္းမႈနဲ႔ ဆက္စပ္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စက္မႈထြန္းကားမႈ က်ဆင္းလာတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုေရာေႏွာေနထိုင္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေပၚထြန္းေရးဆီ ဦးတည္ေနတဲ့ ကူးသန္းအေျခခ် ဝင္ေရာက္လာမႈ စတဲ့အခ်က္အလက္ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးအျပဳအမူရဲ႕ ေနာက္ခံ သေဘာထားေတြ ျဖစ္ေပၚလာဖို႔အတြက္ အေျခခံထူးျခားမႈေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေတြဟာ လႊမ္းမိုးသေဘာတရားေတြ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္း တန္ဖိုးငယ္ေလးေတြရဲ႕ စိန္ေခၚမႈကို ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနၾကရတဲ့ တစ္ဆင္တည္း တစ္ေရာင္တည္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ကို ေပၚထြန္းလာေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခ်ိဳ႕က ပင္မတန္ဖိုးေတြဆီ ေလ်ာ့ရဲတဲ့ေပါင္းစပ္မႈတစ္ရပ္ကိုလည္း ျဖစ္ေပၚလာေစတတ္ပါတယ္။
လစ္ဘရယ္အေတြးအေခၚရွင္ေတြကေတာ့ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ထံုးတမ္းကို အဲဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ တစ္ခုတည္းေသာ သမိုင္းဖြံ႕ၿဖိဳးမႈက ပံုေဖာ္ေပးၿပီး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးဝန္းက်င္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ျဖစ္စဥ္တစ္ရပ္အရ မ်ိဳးဆက္ေတြ အဆက္ဆက္လက္ဆင့္ကမ္း ကူးေျပာင္းေပးခဲ့ၾကတာလို႔ လက္ခံယူဆၾကပါတယ္။ မိသားစုေတြ၊ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ မီဒီယာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြလိုမ်ိဳး အင္အားစုေတြဟာ အဲဒီယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ တန္ဖိုးေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံသားေတြကို ပံုေဖာ္ေပးတဲ့တာဝန္ကို ယူထားၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ မာ့က္စ္ဝါစီေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ဆိုတာ သမိုင္းကေန ထုတ္လုပ္ေပးလိုက္တယ္ဆိုတာထက္ အတုအေယာင္ဖန္တီးမႈတစ္ရပ္ အျဖစ္႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။ သူတို႔အလိုအရ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ထံုးတမ္းဆိုတာ အေတြးအေခၚလက္နက္တစ္ခုပါပဲ။ အဲဒီလက္နက္နဲ႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္အေပၚလႊမ္းမိုးထားတဲ့ လူတန္းစားေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ေရွး႐ႈတဲ့ အယူဆေတြကို လက္ခံဖို႔ သြတ္သြင္းေပးေနတယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။
[ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ အစိုးရ]
ဒီေနရာမွာ ႏိုင္ငံေရးစနစ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ အစိုးရၾကား ကြဲျပားမႈေတြကို ၾကည့္ၾကပါမယ္။
ႏိုင္ငံေရးစနစ္ဆိုတာ လိုလားခ်က္ေတြကို သတ္မွတ္ထားၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်က္မွတ္ေပးတဲ့ ဖြံ႕စည္းပံုဆိုင္ရာ အေျခခံမူေဘာင္တစ္ရပ္ပါ။ အဲဒီမွာဖြဲ႕စည္းမႈေတြ၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီစနစ္ထဲမွာ အစီအစဥ္ေတြခ်မွတ္တာ၊ ေပၚလစီေတြ ျပဌာန္းတာ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္တာ စတဲ့လုပ္ငန္းေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြကို တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခြဲျခားၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်ိဳးတူစုလိုက္ရင္ေတာ့ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ပံုစံ သံုးမ်ိဳးထြက္လာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ၊ ကြန္ျမဴနစ္နဲ႔ အႂကြင္းမဲ့ အာဏာပိုင္စနစ္တို႔ပါပဲ။ လစ္ဘရယ္ႏိုင္ငံေရးစနစ္ထဲက ျပည္သူ႔အခြင့္အေရး အတိုင္းအတာဟာ ႏိုင္ငံေရးရာကိစၥေတြမွာ အမ်ားျပည္သူ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မႈကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါဟာ တျခားစနစ္ႏွစ္ရပ္ထက္ အမ်ားႀကီး ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး က်ယ္ျပန္႔တဲ့အျမင္ေတြရွိပါတယ္။ လစ္ဘရယ္သုေတသီေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာ ၾကားေနျဖစ္တယ္။ လူတန္းစားတရပ္ရပ္နဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားေတြကေန လြတ္ကင္းမႈရွိတယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ သူတို႔အလိုအရ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းဝင္ေတြရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့သေဘာတူညီမႈနဲ႔ ေပၚေပါက္လာတာျဖစ္ၿပီး ဂိုဏ္းဂဏ၊ အုပ္စုအေရးကိစၥေတြထက္၊ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို ပိုမိုတိုးျမႇင့္ရရွိဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အေနနဲ႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္း ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို သမာသမတ္က်က် ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ပညာရွင္ေတြက ႏိုင္ငံေရးၾသဇာအာဏာကို အုပ္စိုးသူလူတစ္စု ခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္က သူတို႔ရဲ႕အက်ိဳးစီးပြားကို ထိန္းသိမ္းေပးတာ တိုးတက္ေစတာ စတာကို ေဆာင္ရြက္ေပးတယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ မာ့က္စ္ဝါဒီေတြကေတာ့ ဒီအုပ္စိုးသူ လူတစ္စုကို စီးပြားေရးအရ အင္အားႀကီးမားသူေတြ(ဘူဇြာေတြ) လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုလည္း လူတန္းစားေသြးစုပ္မႈနဲ႔ အက်ိဳးအျမတ္စုပံုရရွိမႈ ခိုင္မာအားေကာင္းေစဖို႔ အရင္းရွင္နဲ႔ အလုပ္သမား ပဋိပကၡေတြအတြင္း ၾကားဝင္ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ ယႏၲရားတစ္ရပ္အျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။
ဒီႏိုင္ငံေတာ္(State) ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရကို အစိုးရ Government ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရနဲ႔ မနီးယိုးစြဲသံုးေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အစိုးရဆိုတဲ့ ေဝါဟာရကေတာ့ ဥပေဒေတြကို ျပဳလုပ္ျပဌာန္းျခင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္က်င့္သံုးျခင္း၊ လိုက္နာေစျခင္းစတာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းမႈေတြကို ညႊန္းဆိုတာပါ။ ပိုင္းျခားကန္႔သတ္တဲ့အျမင္နဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အစိုးရဆိုတာ ႏိုင္ငံေတာ္တစ္ရပ္အတြင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို စြဲကိုင္ထားၾကတဲ့သူေတြ၊ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈေတြအတြက္ ထိန္းေက်ာင္းလမ္းညႊန္ေပးတဲ့သူေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတာပါ။ လစ္ဘရယ္ႏိုင္ငံေတြအတြင္းမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရၿပီး တက္လာတဲ့ အစိုးရေတြဟာ ကန္႔သတ္သတ္မွတ္ထားၿပီး ယာယီျဖစ္တဲ့ သတ္တမ္းတစ္ရပ္သာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကေတာ့ အၿမဲတမ္းတည္ရွိေနပါတယ္။
Ref: Politics by Peter Joyee, Introduction to politics by Benoyendra Nath Banerijea
ႏိုင္ငံေရးအေျချပ
ျပဳစုသူ - ဦးေမာင္ေမာင္ေလး၊ တည္းျဖတ္ - ဦးဒိုး
[The River Club]
http://www.facebook.com/pages/The-River-Club/147259038667129?sk=app_192229990808929
No comments:
Post a Comment