“ျငင္းခုန္မွဳအလွ”

Athenian Ahnyarthar

-လႊတ္ေတာ္ ဒီဘိတ္မ်ား က်င္းပသည္ဟု သတင္းအခ်ိဳ ့တြင္ ဖတ္ရသျဖင့္ တယ္ဟုတ္ပါလားဟု အားက်မိ၏။ အျခားတဖက္တြင္လည္း ျမန္မာ့ပညာေရးတြင္ ဤအေလ့အက်င့္မ်ိဳးေပ်ာက္ကြယ္ေနသည္မွာ ၀မ္းနည္းစရာထက္ပို၍ အႏၱရာယ္ရွိေနေသာ အေျခအေနအျဖစ္ရွဳျမင္မိ၏။ အမွန္ေတာ့ debate ဟူသည္ “စကားရည္လုပြဲ” ဟူေသာ ျမန္မာစကားအဓိပါၸယ္ထက္ပို၏။ ကမၻာ့အဆင့္ျမင့္ပညာေရးစံနစ္တြင္ ဒီဘိတ္သည္ ပင္မ သင္ၾကားေရးနည္းျဖစ္၏။ ငါ့စကားႏြားရ ေျပာဆိုျခင္းႏွင့္ ျငင္းခုန္မွဳကြာျခားသည္ကိုမူ အရြယ္ေရာက္သူတိုင္းသိျပီးပင္။


-ဤကဲ့သို ့အေျခအတင္ျငင္းခုန္မွဳသည္ က်ိဳးေၾကာင္းၾကေ၀ဖန္ႏိုင္စြမ္း၊ စိစစ္ခြဲျဖာသုံးသပ္ႏိုင္စြမ္းစသည့္ အရည္အေသြးမ်ားကို ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္ေသာ နည္လမ္းေကာင္းျဖစ္၏။ အမွန္ေတာ့ ဤနည္းသည္ ေရွးေခတ္ ဂရိပညာရွိ ဆိုကေရတီး၏ နည္းနိႆယသာျဖစ္၍ အေနာက္တိုင္းပညာေရးတြင္သာမက မိလိႏၵပညွာကဲ့သို ့ေသာ က်မ္းစာမ်ားတြင္လည္းေတြ ့ႏိုင္ေသး၏။ ဤ ဆိုကေရးတီး၏ နည္းတြင္ သတိျပဳရန္မွာ ေ၀ါဟာရပညတ္တို ့၏ အေရးပါမွဳျဖစ္၏။ တနည္း  တိတိက်က် သတ္မွတ္ျပ႗ာန္းႏိုင္ျခင္းမရွိမွဳပဲ စကားလုံးတိမ္ေတာင္ျဖစ္ေနလွ်င္ သက္ဆိုင္ရာ သီအိုရီတစ္ခု၊ သေဘာတရားသင္ၾကားခ်က္တစ္ခုသည္ အားနည္းေပ်ာ့ညံ့သည္ဟု ဆိုလိုေပသည္။

- မၾကာေသးမွီက ပ်င္းပ်င္းရွိသည္ႏွင့္ ျငင္းခုန္မွဳတစ္ခုကို လုပ္လိုက္သည္။ ျမန္မာျပည္သည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္မေအာင္ျမင္ႏိုင္ အုပ္စိုးမွဳ Governance ျဖင့္သာေအာင္ျမင္မည္ဟု ျငင္းခ်က္ ထုတ္လိုက္သည္။ ကိုယ့္ျငင္းခ်က္ကို ခိုင္လုံေအာင္ အာရွေအာင္ျမင္မွဳမ်ားျဖစ္သည့္ (Asian Miracles)ႏွင့္ ဆင္းရဲလွသည့္ ဒီမိုကေရစီမ်ားျဖစ္သည့္ အိႏၵိယႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တို ့ကို ထုတ္ႏွဳတ္ျပသည္။ ဤအားလုံးေသာ ေအာင္ျမင္မွဳမေအာင္ျမင္မွဳမ်ား၏ အဓိက အခ်က္မွာ Governance ျဖစ္သျဖင့္ အာရွတိုင္းျပည္ျမန္မာျပည္သည္လည္း ဒီမိုကေရစီနဲ ့မျဖစ္ႏိုင္ Governance သာလွ်င္ အေျဖဟု ရပ္တည္လိုက္သည္။

- သို ့ရာတြင္ အံ့အားသင့္စြာပင္၎ ျငင္းခုန္ပြဲတြင္ ရပ္တည္ခ်က္ ျဖစ္သည့္ Governance ကို ကိုင္လွဳပ္ႏိုင္ေသာ ျငင္းခ်က္မ်ားထြက္မလာ။ ဒီမိုကေရစီကို ကာကြယ္ေသာ ျငင္းခ်က္မ်ား ထြက္လာေသာ္လည္း Governance ကိုယ္တိုင္သည္ပင္လွ်င္ ဒီမိုကေရစီအေလ့အက်င့္ တစိတ္တပိုင္းပါရသည္ကိုေထာက္ျပႏိုင္သူေပၚမလာခဲ့။ “Development vs. Democracy” ဟူေသာျငင္းခုန္မွဳႏွင့္ ေရာေထြးညႊန္းဆိုသူူကိုလည္းေတြ ့ရ၏။ ကမၻာ့ဘဏ္လို အဖြဲ ့အစည္းၾကီး၏ World Governance Indicator (WGI) တည္ေဆာက္မွဳသည္ပင္လွ်င္ Democratic Score ဒိမိုကေရစီရမွတ္ တစ္စုံတစ္ရာပါရသည္ကို လည္းမေထာက္ျပႏိုင္ခဲ့ၾက။ တနည္းအားျဖင့္ Governance ဟူေသာ သေဘာတရားပညတ္ concept တစ္ခုကို သိပင္သိၾကေသာ္လည္း ထဲထဲ၀င္၀င္ ဆစ္ပိုင္း၍ မသိၾကျခင္းျဖစ္၏။

- တနည္းအားျဖင့္ ပညာပိုင္းဆိုင္ရာ ေ၀ါဟာရတစ္ခု၊ စကားတစ္ခုကို ဆစ္ပိုင္းေ၀ဖန္မွဳ အားနည္းသည္ကို ေတြ ့ရျခင္းလည္းျဖစ္၏။ အခ်ိဳ ့က Social Capital လူမွဳအရင္းအႏွီး စကားလုံးကိုေျပာ၏။ ဤစကားလုံးမွေပးေသာ အဓိပါၸယ္ႏွင့္ သေဘာတရားကိုလည္း ျငင္းခုန္မွဳ၏ ပင္မအေၾကာင္းျဖစ္ေသာ Democracy vs. Governance နဲ ့ဆက္စပ္၍ ရွင္းမျပႏိုင္ ခဲ့ၾက။ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ရာတြင္ state-builidng တြင္ လူမွဳအရင္းအႏွီး၏ အေရးပါပုံကို သာေျပာႏိုင္ၾကေသာ္လည္း ဤေ၀ါဟာရ၏ အတြင္းက်က်အဓိပါၸယ္ကို ဒီမိုကေရစီႏွင့္ေသာ္၎၊ အုပ္စိုးမွဳ governance ႏွင့္ေသာ္၎ ဆက္စပ္၍ မတင္ျပႏိုင္ခဲ့။ ဤသေဘာတရားအားလုံးသည္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္ေနၾကသည္သာျဖစ္၏။

- အမွန္တကယ္ေတာ့ “စာတစ္လုံးဘုရားတစ္ဆူ” ဟူ၍ ျမန္မာစကားတြင္ရွိသည့္အတိုင္း အႏွီပညာရပ္ဆိုင္ရာေ၀ါဟာရတစ္လုံးသည္ ၎ပညာရပ္တစ္ခုလုံးကို အသိုသိပ္ဆုံး တင္ျပႏိုင္သည့္ေဖၚျပခ်က္ပင္ျဖစ္၏။ တနည္း ဤစကားတစ္လုံးကို ေလ့လာရင္းျဖင့္ပင္ အျခားေသာ ဆက္ႏြယ္ရာ ဘာသာရပ္မ်ားကိုလည္း တႏြယ္ငင္တစင္ပါ ေလ့လာမိျပီး သားျဖစ္သြားေတာ့၏ ဟူလို။

- ျငင္းခုန္မွဳ debate တစ္ခုတြင္ အေကာင္းဆုံးျငင္းႏိုင္သူမွာ သက္ဆိုင္ရာ ျပိဳင္ဘက္၏ ရပ္တည္ရာကို ကိုင္လွဳပ္ႏိုင္ေသာ ျငင္းခ်က္မ်ားျဖစ္၏။ တနည္း သက္ဆိုင္ရာ သီအိုရီတစ္ခု၊ သေဘာတရားတစ္ခု၏ ပင္မသင္ၾကားခ်က္မ်ား tenent ကို တိုက္ခုိက္ႏိုင္စြမ္းရွိျခင္းျဖစ္၏။ သီအိုရီဟူသမွ်သည္ ယူဆခ်က္မ်ား assumptions ျဖင့္ဖြဲ ့စည္းထားရစျမဲျဖစ္၍ အႏွီ ယူဆခ်က္မ်ားသည္ ေ၀ါဟာရမ်ားျဖင့္ ေဖၚျပရ၏။ ထိုအခါတြင္ ပညာရပ္ဆိုင္ေရာေ၀ါဟာရမ်ား သည္ သီအိုရီကို ကိုင္လွဳပ္ႏိုင္သည့္ အားနည္းခ်က္မ်ားျဖစ္လာေတာ့သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အိုင္းစတိုင္း၏ ကမၻာေက်ာ္သီအိုရီမ်ားသည္ နယူတန္၏ ျဒပ္ဆြဲအား gravity ကို စတင္ ထိုးႏွက္ေ၀ဖန္၍ေပၚထြက္လာေသာ အသီးအပြင့္မ်ားျဖစ္၏။ နယူတန္အဖို ့ျဒပ္ဆြဲအားဟူသည္ တိတိပပသခ်ာၤနည္းျဖင့္ မေဖၚေဆာင္ႏိုင္ေသာ ဘာမွန္းမသိသည့္ အားတစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း အိုင္းစတိုင္းအတြက္မူ စံနစ္တက် တြက္ထုတ္ျပႏိုင္ေသာ အခ်ိန္-အာကာသ (time-space) ပုံပ်က္ယြင္းမွဳအျဖစ္ေဖၚထုတ္ျပႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ လူသားတို႔၏ အသိတရားအဆင့္ ျမင့္တင္ေျပာင္း သြားခဲ့သည္ကို မေမ့အပ္။

- အမွန္ေတာ့ သီအိုရီ အသစ္ဟူသမွ်၊ အကဲဒမစ္ ထြင္းေဖါက္မွဳဟူသမွ်သည္ တနည္းမဟုတ္ တနည္း ျငင္းခုန္မွဳ debate တို ့သာျဖစ္၏။ ဤျငင္းခုန္မွဳတို ့မွ အသိသစ္ထြက္လာ၏။ အသိေဟာင္းမ်ား၏ အားနဲခ်က္မ်ားကို ျမင္လာႏိုင္၏။ သို ့တည္းမဟုတ္ ဆက္လက္ရွာေဖြရမည့္ နယ္ပယ္မ်ားကို ေတြ ့လာႏိုင္၏။ သို ့ျဖင့္ လူ ့ေလာကသည္ နယ္ပယ္အစုံတြင္ ဖြံ ့ျဖိဳးျပီး  ေရွ ့ေရာက္လာျခင္းျဖစ္၏။

- ျမန္မာတို ့၏ ဗုဒၶဘာသာတြင္ရွိေသာ ၀ိပႆနာသည္လည္း စင္စစ္မေတာ့ debate လုပ္ျခင္း သာျဖစ္၏။ ရုပ္တရားနာမ္တရားတို ့၏ သေဘာသဘာ၀ကို လကၡဏာေရးသုံးပါးတင္၍ မိမိအတၱႏွင့္မိမိ သမၸဇဥ္န ကပ္၍ ျငင္းခုန္းျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုေသာ္ လြန္အံ့မထင္…