အဂၤလိပ္အသံထြက္ပိုေကာင္းေစမည့္နည္းလမ္းမ်ား

Myanmar Volunteer

ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္မွာ ငါးပိသံနဲ႔ဂုဏ္ယူစြာအဂၤလိပ္စကားေျပာၾကပါစို႔ လို႔ေရးသားခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေပးသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕နံပါတ္တစ္ဦးစားေပးဟာ ေက်ာင္းသားေတြအဂၤလိပ္စကားေျပာထြက္ဖို႔၊ ေၾကာက္ေနတဲ့စိတ္ကို ရဲေဆးတင္ေပးဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ စတင္ေလ့လာကာစအခ်ိန္မွာ pronunciation & accent အသံထြက္နဲ႔ေလယူေလသိမ္းကို သိပ္အေလးထားလြန္းရင္ေျပာင္းျပန္ရလဒ္ backfire ေတြနဲ႔အခ်ိန္ကုန္လူပန္းျဖစ္မွာစိုးတဲ့ အတြက္ပါ။


ဒါေပမယ့္လည္း အသံထြက္ေကာင္းမြန္ျခင္း၊ ေလယူေလသိမ္းတစ္ခုရွိျခင္းဆိုတာမလိုလားအပ္တဲ့အရာ တစ္ခုမဟုတ္ပါဘူး။ သူသူငွာငွာ အဂၤလိပ္စကားေျပာၾကတဲ့အခါ တတ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ ဌာေနဘာသာစကားေျပာသူေတြရဲ႕ေလသံနဲ႔တူခ်င္ၾကတာပါပဲ။ ဥပမာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ international figure ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အဂၤလိပ္လိုေျပာတာကို အားက်ၾကတယ္မဟုတ္လား။ သူဒီလိုေျပာႏိုင္တာကို ဂုဏ္ယူၾကတယ္မဟုတ္လား။ သူ႔ေလသံဟာ တကယ့္အဂၤလိပ္၊ အေမရိကန္ ေလယူေလသိမ္းမဟုတ္ေပမယ့္ အသံထြက္ကေတာ့ ကမၻာ့အဆင့္အဂၤလိပ္အသံထြက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ နားေထာင္လို႔ေကာင္းပါတယ္။ အေျခခံအဆင့္၊ အလယ္အလတ္အဆင့္ကေနေက်ာ္လြန္တက္လွမ္း ခ်င္တဲ့ေလ့လာသူေတြ၊ ကိုယ့္ရဲ႕မိခင္ဘာသာစကားေၾကာင့္ အဂၤလိပ္စကားေျပာဆိုတဲ့အခါ strong accent ရွိသူေတြအတြက္ အရမ္းမ၀ဲေအာင္ accent reduction နဲ႔ အသံထြက္ပီသေအာင္ improve pronunciation လုပ္ႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ရွာေဖြ တင္ဆက္ေပးလိုက္ပါတယ္။

အဂၤလိပ္စကားကိုမိခင္ဘာသာစကားအျဖစ္ေျပာသူေတြကိုနားေထာင္ပါ။

အ႐ိုးရွင္းဆံုးနဲ႔ထင္သာျမင္သာအရွိဆံုးနည္းလမ္းပါ။ ကေလးငယ္ေတြစကားစသင္ပံုကိုတစ္ခ်က္ ေလာက္ေတြးၾကည့္လိုက္ရင္ ကေလးငယ္ဟာသူ႔ပတ္၀န္းက်င္ကလူေတြေျပာတဲ့စကား၊ အသံထြက္နဲ႔ေလယူေလသိမ္းကို သူၾကားတဲ့အတိုင္းျပန္တုပေျပာဆိုတာပဲမဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင့္ ရန္ကုန္မွာေမြးတဲ့ကေလးနဲ႔ အညာမွာေမြးတဲ့ကေလး ဗမာစကားေျပာတာျခင္း ေလယူေလသိမ္းမတူတာပဲေပါ့။ ဒီေတာ့ ကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့ေလယူေလသိမ္းမ်ိဳးကြဲတစ္ခုကိုေရြးခ်ယ္ၿပီး စြဲစြဲၿမဲၿမဲနားေထာင္ပါ။ တကယ္ေတာ့သင္အမ်ားႀကီးေရြးခ်ယ္စရာမလိုပါဘူး။ အဂၤလိပ္တို႔ရဲ႕ BBC အသံထြက္ရယ္ အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ VOA, CNN အသံထြက္ရယ္တစ္ခုခုေပါ့။မ်ားမ်ားနားေထာင္၊ ကိုယ္ကလည္းလိုက္ဆိုၾကည့္ပါမ်ားရင္အထာက်လာပါလိမ့္မယ္။ အင္တာနက္မွာ ႐ုပ္သံသတင္းေတြ၊ ေဆြးေႏြးခန္းေတြ၊ youtube video ေတြ၊ Podcast ေတြနဲ႔နားေထာင္လို႔မကုန္ေအာင္မွီျငမ္းစရာေတြေပါလွပါတယ္။
IPA နဲ႔အဂၤလိပ္ဘာသာ၏ စကားသံတို႔ကိုေလ့လာပါ။

IPA ဆိုတာ International Phonetic Alphabets ကိုေခၚတာပါ။ ျပင္သစ္ဘာသာေဗဒပညာရွင္ Paul Passy ဦးေဆာင္တဲ့ၿဗိတိသွ်နဲ႔ျပင္သစ္ပညာရွင္တစ္စုက ၁၈၈၆ မွာစတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ International Phonetic Association ကေနတီထြင္ခဲ့တဲ့အသံထြက္သေကၤတစနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ IPA ဟာမည္သည့္ဘာသာစကားကိုမဆို အသံထြက္ေလ့လာရာမွာအသံုး၀င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘာသာစကားေလ့လာသူတိုင္းေလ့လာတတ္ေျမာက္ထားသင့္တဲ့အရာတစ္ခုပါ။ အသံထြက္တစ္ခုကို မၾကားဖူးေပမယ့္လည္း IPA သေကၤတနဲ႔အနီးစပ္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ထြက္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက stress, pitch, volume, intonation စတဲ့ features ေတြကိုပါေလ့လာထားသင့္ပါတယ္။

စကားသံတို႔မွာ ဗ်ည္း (consonants) နဲ႔ သရ (vowels)ဟူ၍ရွိရာမွာ သရသံတို႔ကပို၍အထြက္ ခက္တတ္ပါတယ္။ဗမာစကားမွာမရွိတဲ့ဗ်ည္းနဲ႔သရသံေတြအဂၤလိပ္စကားမွာရွိတဲ့အတြက္အဲဒါေတြ ကိုအထူးဂ႐ုျပဳေလ့က်င့္ရပါမယ္။ ဥပမာ - /f/ သံမရွိတဲ့အတြက္ father ဟာ “ဖားသား”, /v/ သံ မရွိတဲ့အတြက္ video ကေန ဗြီဒီအုိ၊ /ʒ/သံမရွိတဲ့အတြက္ television က တယ္လီဗစ္ရွင္း ဆိုၿပီးျဖစ္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္အဂၤလိပ္စကားမွာ vowels 12 လံုး၊ သရတြဲ diphthong 8 လံုးရွိရာမွာ သရတြဲေတြကဗမာစကားေျပာသူေတြအတြက္ခက္ခဲပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဗမာစကားမွာမရွိတဲ့ consonant cluster လို႔ေခၚတဲ့ဗ်ည္းတြဲေတြပါပဲ။ st အတြဲ၊ cls အတြဲေတြကိုေသခ်ာေလ့လာပါ။ ေခတ္ေဟာင္းက ျမန္မာ႐ုပ္ရွင္ “ဖတ္စကလပ္” ဆိုတာ first class ကို ဗ်ည္းတြဲေတြမသံုးတတ္တဲ့ဗမာစကားေျပာသူရဲ႕အသံထြက္ကိုေခါင္းစဥ္ယူထား တယ္ဆိုတာ ၿပံဳးခ်င္စဖြယ္ေတြ႕ရမွာပါ။

စကားလံုးအသစ္တစ္လံုးေလ့လာမိတိုင္းအသံထြက္အမွန္ကိုပါတြဲမွတ္ပါ။
ဒါဟာအင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။ စေလ့လာကတည္းကအသံထြက္အမွားႀကီးကိုမွတ္ထားမိရင္ အခ်ိန္ၾကာအေတာ္ၾကာတဲ့အထိအမွားကိုပဲအမွန္ထင္ေနတတ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဒီလိုအမွတ္မွားေတြအမ်ားႀကီးေပါ့။ မေန႔တစ္ေန႔ကအထိ conscience ကို ကြန္ဆိုင္းယင့္ လို႔ထင္ေနတုန္းပဲ။ IPA နဲ႔မၾကည့္ဘဲအပ်င္းႀကီးၿပီးကိုယ့္ဘာသာ စာလံုးေပါင္းကိုလိုက္အသံထြက္မိတာေလ။ သိပၸံဆိုတဲ့ science က ဆိုင္းယင့္လို႔ထြက္ခဲ့တာကိုး။ တကယ္ေတာ့ ကြန္းရွန္႔စ္ /ˈkɒnʃ(ə)ns/ လို႔ထြက္ရမွာ။ ဆရာေမာင္ဆုရွင္ရဲ႕ လူမႈေ၀ါဟာရမ်ားစာအုပ္ဖတ္မိမွအမွန္ကို သိရတာ။ ဆရာက သူလည္းဒီလိုျဖစ္ဖူးတယ္လို႔ေရးထားတာ။ ကၽြန္ေတာ့္အျဖစ္နဲ႔ထပ္တူေပါ့။

ဒါေၾကာင့္စကားလံုးအသစ္တစ္လံုးမွတ္သားရင္အဘိဓါန္ကအသံထြက္ကိုၾကည့္ဖို႔မပ်င္းပါနဲ႔။ နားနဲ႔ဆတ္ဆတ္နားေထာင္ၾကည့္ဖို႔မပ်င္းပါနဲ႔လို႔တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။

ကိုယ္ေျပာတဲ့စကားကိုအသံသြင္းထားၿပီးျပန္နားေထာင္ၾကည့္ပါ။
ကိုယ္ေျပာတဲ့စကားကို ကိုယ့္နားကေန႔တုိင္းၾကားေနရေပမယ့္ အသံသြင္းထားၿပီးေတာ့ ျပန္နားေထာင္ၾကည့္တဲ့အခါ အင္မတန္ထူးဆန္းစြာအသံက တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတာႀကံဳဖူးပါတယ္။ recording ကိုျပန္ေလ့လာမွ ကိုယ္ဘယ္ေနရာေတြမွာလိုအပ္ေနတယ္၊ ဘယ္အသံကိုေတာ့ျဖင့္ေလ့က်င့္ဖို႔လိုတယ္၊ အျဖတ္အေတာက္ကို ဘယ္လိုထားသင့္တယ္ဆိုတာ နားလည္လာပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ mp3 podcast တစ္ခုကိုနားေထာင္ၿပီး အဲဒီအထဲက စာတစ္ပိုဒ္ကို ကိုယ္တိုင္ေျပာၿပီးအသံသြင္းထားပါ။ ကိုယ့္အသံနဲ႔ မူရင္း podcast ထဲကအသံ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ၿပီး လိုအပ္တာေတြကိုမ်ားမ်ားေလ့က်င့္ပါ။ ကိုယ့္ထက္ကၽြမ္းက်င္သူေတြကိုေပးနားေထာင္ၾကည့္ပါ။ ေ၀ဖန္ဖို႔ဖိတ္ေခၚပါ။

အဂၤလိပ္စကား၏ဂီတသံကိုေလ့လာပါ။
အဂၤလိပ္စကားကို stress timed language ဟုေခၚၾကသည္။ ဘာသာစကားအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ syllable လို႔ေခၚတဲ့ ၀ဏၰသံမ်ားေလ ေျပာခ်ိန္ၾကာေလျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားမွာေတာ့ syllable ေတြဟာတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုၾကာခ်ိန္မတူၾကပါဘူး။ ေအာက္ပါနမူနာေလးေလ့လာၾကည့္ပါ။

Dogs chase cats.

The dogs chase cats.

The dogs chase the cats.

The dogs will chase the cats.

The dogs will be chasing the cats.

ဒီ၀ါက်ေတြကို ၾကာခ်ိန္အတူတူျဖစ္ေအာင္ရြတ္ဆိုလို႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီ၀ါက်ေတြမွာ စကားလံုးေတြ ပမာဏမတူေပမယ့္ stress လုပ္ရတဲ့စကားလံုးကေတာ့ dogs, chase, cats ဆိုတဲ့စကားလံုးသံုးလံုးပဲရွိတာအတူတူပဲျဖစ္တယ္။ စာရြက္ေပၚမွာစာလံုးေတြမ်ားလာေပမယ့္ ရြတ္ဆိုခ်ိန္ကိုတူေအာင္ ‘the’, ‘will’, စတာေတြကိုအတုိအရွည္ဆြဲၿပီးရြတ္ဆိုႏိုင္တယ္။ အသံနဲ႔နားေထာင္ခ်င္ရင္ youtube က Xansworld channel က syllable time vs stress timed languages ကိုရွာၿပီးနားေထာင္ၾကည့္ပါ။ ဗမာစကားကေတာ့ monosyllabic စကားသံတစ္လံုးခ်င္းကို ရြတ္ဆိုၿပီးေျပာတဲ့ ဘာသာစကားျဖစ္တဲ့အတြက္ တက္သံက်သံမရွိဘဲေျပာလို႔ရတဲ့ ဘာသာစကား ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဂၤလိပ္စကားရဲ႕ဂီတသံလို႔ေခၚရမယ့္ stress, intonation စတာေတြကိုေလ့လာမထားရင္ ဒီေန႔ရုပ္ျမင္သံၾကားကအဂၤလိပ္ပိုင္းသတင္းေၾကၿငာသူေတြရဲ႕ အဂၤလိပ္စာဖတ္သံလို အရမ္းပ်င္းစရာေကာင္းတဲ့ monotone ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ အဂၤလိပ္စကားရဲ႕ stress timed ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္တယ္ဆိုတာကိုသိခ်င္ရင္ She’ll be coming ‘round the mountain ဆိုတဲ့သီခ်င္းေလးရွာနားေထာင္ၾကည့္ပါ။ သေဘာေပါက္သြားပါလိမ့္မယ္။

အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ သက္ေတာင့္သက္သာနဲ႔ျဖစ္ေအာင္ေလ့က်င့္ပါ။ တမင္လုပ္ယူတဲ့ေလသံမ်ိဳးထက္ အလိုလိုသဘာ၀က်တဲ့ေလသံျဖစ္ေအာင္ မ်ားမ်ားနားေထာင္၊ မ်ားမ်ားရြတ္ဆိုပါ။ လူတိုင္းမွာကိုယ္ပိုင္ ေလယူေလသိမ္းရွိတတ္ပါတယ္။ ကုိယ္ေမြးဖြားက်င္လည္ခဲ့ရာအရပ္ကေလသံကိုေဖ်ာက္ဖို႔ထက္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႔၊ အဂၤလိပ္အသံထြက္တိုးတက္ဖို႔ကိုသာရည္မွန္းပါ။ ကိုယ့္အားနည္းခ်က္ကိုရွာေဖြပါ။ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ားကိုေထာက္ျပခုိင္းပါ။ လိုအပ္တဲ့အပိုင္းကိုအႀကိမ္မ်ားမ်ား ေလ့က်င့္လိုက္ရင္ ကမၻာ့အဆင့္မီအသံထြက္နဲ႔ေလယူေလသိမ္းကိုပိုင္ဆိုင္ဖို႔ မေ၀းေတာ့ဘူးလို႔ အားေပးလိုက္ပါရေစ။

Credit to Ko Zar Ni ( My Way)