‎"လစ္ဘရယ္၀ါဒ (Liberalism) ႏွင့္ လစ္ဘရယ္သမုိင္းေၾကာင္း (အပုိင္း-၅)"

လင္း သက္

ေမာ္ဒန္လစ္ဘရယ္တို႔ကမူ လြတ္လပ္မႈဆုိသည္မွာ ပုဂၢလိကဘ၀ကုိ
ဖြံ႕ျဖဳိးတုိးတက္ေစရန္ မိမိကုိယ္တုိင္စီမံခန္႔ခဲြႏုိင္ေသာ စြမ္းအားျဖစ္ေၾကာင္း 

နားလည္ထားၾကသည္။ ဂၽြန္စတူးေအာ့မီးလ္ (John Stuart Mill,1806-
1873)က "အၾကြင္းမဲ့လြတ္လပ္မႈကုိ လုိခ်င္သူသည္ မိမိလြတ္လပ္မႈကို
အသိအမွတ္ျပဳသကဲ့သုိ႔၊ တစ္ပါးသူ၏လြတ္လပ္မႈကိုလည္း အသိအမွတ္
ျပဳရမည္"ဟု ဆုိသည္။ မီးလ္၏ ထင္ရွားေသာ က်မ္းမ်ားအနက္ On
Liberty (1859) ဆုိေသာ က်မ္းတြင္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ လြတ္
လပ္မႈ (Positive Liberty) အေၾကာင္း ေဖၚျပထားသည္။ ၄င္းက်မ္းအရ 

လြတ္လပ္မႈအခြင့္အေရးဆုိသည္မွာ မိမိလြတ္လပ္မႈသည္ အျခားလူတစ္ဦး
တစ္ေယာက္ကုိျဖစ္ေစ၊ အဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္ကုိျဖစ္ေစ၊ ၄င္းတုိ႔၏ အက်ဳိး
စီးပြားကို မထိခုိက္ေစပဲ မိမိ၏လြတ္လပ္မႈကုိ အသုံးျပဳျခင္းဟု ဆုိသည္။

လစ္ဘရယ္တုိ႔က လြတ္လပ္မႈကုိ တန္ဖုိးထားသကဲ့သုိ႔ တရားမွ်တမႈကုိ
လည္း အေလးထားသည္။ ၄င္း တရားမွ်တမႈဆုိသည္မွာ တန္းတူညီမွ်
ျခင္းကို ဆုိလုိပါသည္။ (စကားခ်ပ္။ ။ဤတန္းတူညီမွ်မႈဆုိေသာ စကား
လုံးကိုတစ္ခါတစ္ရံ ထည္႔သုံးထားသည္ကုိ အနည္းငယ္ရွင္းလင္းလုိပါ
သည္။ ဤေနရာတြင္ သုံးစဲြထားသည္႔ တန္းတူညီမွ်မႈဆုိသည္္မွာ (Equal)
ကုိ ဆုိလုိျခင္းမဟုတ္ပါ။ Fair ကုိသာ ဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါသည္။ လူတုိင္း
တန္းတူညီမွ်မႈရွိရမည္ဆုိသည္႔အခ်က္ကုိ လစ္ဘရယ္အားလုံးက ျငင္း
ပယ္ၾကသည္။ လူမႈေရးတန္းတူညီမွ်မႈဆုိသည္မွာေတာင့္တအပ္ေသာ
အရာမဟုတ္ေၾကာင္း လက္ခံထားၾကသည္။ လူတန္းစားတန္းတူညီမွ်
ေရးဆုိသည္မွာကြန္ျမစ္နစ္၀ါဒီတုိ႔၏စာရြက္ေပၚမွ ေၾကြးေက်ာ္သံမွ်သာ
ျဖစ္ပါသည္။ ။ စာေရးသူ) လစ္ဘရယ္တုိ႔ ယုံၾကည္ထားေသာ တန္း
တူညီမွ်ေသာ တရားမွ်တမႈဆုိင္ရာ သီအုိရီ (၃)ခုရွိသည္။ ၄င္းတုိ႔မွာ-

၁။ ကုိယ္က်င့္တရားတန္ဘုိး

လူတုိင္းတန္းတူညီမွ်စြာ ေမြးဖြားလာခဲ့သည္႔အတြက္ ပုဂၢလိကလူသား
တုိင္းသည္ ကုိယ္က်င့္တရားတန္ဖုိးကုိယ္စီရွိသည္။ ကုိယ္က်င့္တရားသည္

 ေကာင္းမြန္ေသာလူမႈဆက္ဆံေရးဘ၀ကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္သည္။
ထုိမွတဆင့္ တရားမွ်တေသာႏုိင္ငံဆီသုိ႔ ရည္ရြယ္ပါသည္။

၂။ အေျခခံက်ေသာ တရားမွ်တမႈ

အေျခခံက်ေသာ ပုိင္ခြင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔ကို လူသားတုိင္းခြင့္ရွိသည္။ ပုိင္ခြင့္
အမ်ဳိးမ်ဳိးဆုိသည္မွာ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းအတြင္း ခံစားခြင့္ထုိက္ေသာရာထူး၊ ဂုဏ္ထူး

အေဆာင္အေယာင္မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ကုိင္ရန္အတြက္ ကုန္
ထုတ္စြမ္းအားစုမ်ား (Means of production)မ်ားကုိ လူသားတုိင္း တန္း
တူညီမွ်စြာရရွိႏုိိင္ခြင့္ကုိ ဆုိလုိပါသည္။ လစ္ဘရယ္တုိ႔က လူ႔အဖဲြ႕အစည္း
အတြင္း လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္ကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ခဲြျခားဆက္
ဆံကာ လူတစ္စုတည္းကသာ အက်ဳိးထူးခံျဖစ္ေနျခင္းကို ျပင္းထန္စြာဆန္႔
က်င္ၾကသည္။

လစ္ဘရယ္အားလုံး အေလးအနက္ထားသည္႔ အဓိကက်ေသာ တရားမွ်
တမႈႏွစ္ခုမွာ လူမႈေရးတရားမွ်တမႈ(Social Justice)ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးတရားမွ်
တမႈ (Political Justice)တုိ႔ပင္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေရးညီမွ်မႈဆုိသည္မွာ လူ
တိုင္းမဲေပးႏုိင္ျခင္းျဖင့္ မိမိတုိ႔၏ႏုိင္ငံေရးလြတ္လပ္မႈကုိ ရယူခြင့္ပင္ျဖစ္သည္။

၃။ အခြင့္အေရး တန္းတူရပိုင္ခြင့္

အထက္ေဖၚျပပါ တရားမွ်မႈနံပါတ္ (၁)ႏွင့္ (၂)တြင္ ဆုိထားခဲ့ေသာ လူမႈ
ေရးမွ်တမႈႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးမွ်တမႈတုိ႔ကုိရယူသုံးစဲြရာတြင္ လူတုိင္းတန္းတူ
အခြင့္အေရးရွိသည္ဟု ဆုိသည္။ သုိ႔ေသာ္ လူတစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ေမြးဖြား
လာသည္႔ ေမြးရာပါဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးႏွင့္ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာကြာဟမႈ၊
၄င္းတုိ႔ အားထုတ္ၾကိဳးစားမႈ၊ စြမ္းေဆင္ရည္မ်ားအေပၚမူတည္ကာ ရရွိ
လာသည္႔ ရလဒ္မ်ားမွာ တူညီမႈရွိႏုိင္မည္မဟုတ္ေခ်။

အပုိင္း (၆)အား ဆက္လက္ေဖၚျပပါဦးမည္-

(လင္းသက္)

ရည္ညႊန္းကုိးကား-

၁။ ကမၻာ့သမုိင္း (ပထမပုိင္း)

၂။ ကမၻာ့သမုိင္း၏ မွတ္တုိင္မ်ား (ဒုတိယပုိင္း)

၃။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး အေတြးအေခၚမ်ားသမုိင္း (ဒုတိယတဲြ)

၄။ ကမၻာ့သမုိင္းအေျချပ

၅။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ား၏ အေျခခံဥပေဒ

၆။ ႏုိင္ငံေရးသေဘာတရားမ်ား (၆) - ခင္မမမ်ဳိး

၇။ Political Ideologies: an introduction – Andrew Heywood

၈။ ဒီမုိကေရစီဘာသာရပ္ (အခန္း-၄၊ အခန္း-၈)

၉။ ဒီမုိကေရစီေလာ့လာေရးစာစဥ္ (အခန္း-၄၊ အပုိင္း-၂) – ABSDF

၁၀။ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီမိတ္ဆက္ (Ecovision)- ေက်ာ္သူဟန္၊ ဧမင္းယဥ္

၁၁။ ဆုိရွယ္လစ္ဘရယ္၀ါဒသင္တန္းပုိ႔ခ်ခ်က္ - NDF

၁၂။ The End of History- 1983 – Francis Fukuyama

၁၃။ Liberalism From Wikipedia, the free encyclopedia

၁၄။ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/339173/liberalism

၁၅။Classical liberalism From Wikipedia, the free

encyclopedia

၁၆။ Fundamentals of Political Economy by P.Nikitin