Leukemia (လူကီးမီးယား) ေသြးကင္ဆာႏွင့္ပတ္သက္သည့္ စုစည္းတင္ျပမွဳ

Leukemia (လူကီးမီးယား) ေသြးကင္ဆာ

Monday, 13 June 2011 18:25

ဆရာ ကြ်န္ေတာ့္ အန္တီမွာ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္ေနတယ္တဲ့။ လူရြယ္တေယာက္ကေန ဖုန္းဆက္ျပီး လွမ္းေမးပါတယ္။ (လူကီးမီးယား) ေသြးကင္ဆာ Leukemias ရက္တိုနဲ႔ နာတာရွည္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ေရာဂါျဖစ္တဲ့ ေသြးျဖဴဥအမ်ိဳးအစားနဲ႔လဲ ခြဲျခားတယ္။ Infections ေရာဂါပိုးဝင္တာ၊ Anemia ေသြးအားနည္းတာနဲ႔ Bleeding ေသြးယိုတာေတြ ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ ရိုးတြင္းျခင္ဆီမွာ Stemcells ေခၚတာေတြကေန ေသြးဥအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လာ ရတယ္။ ေသြးဥဆိုတာ အနီ နဲ႔ အျဖဴ။ အနီက အသက္ရွဴလိုက္တဲ့ ေလထဲက ေအာက္စီဂ်င္နဲ႔ ေပါင္းျပီး ေသြးကိုသန္႔ေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ ေသြးျဖဴဥေတြကေတာ့ ေရာဂါကို တိုက္ဖ်က္တာ လုပ္ေပးတယ္။ ေသြးမံႈ ဆိုတာေလးေတြက ေသြးကိုခဲေစျပီး၊ ေသြးမယိုရေအာင္ လုပ္ေပးတယ္။ ေသြးဥ မွန္သမွ်ဟာ တျခားသက္ရွိ (ဆဲလ္) ေတြလိုပါဘဲ၊ အသစ္ျဖစ္လာ၊ ရင့္လာ-အိုလာျပီး ေနာက္ဆံုး ပ်က္စီး-ေသဆံုး ကုန္ၾကတယ္။ ေခမာ-မိဘုရားၾကီးကို တရားျပသလိုပါဘဲ။ Myeloid stem cell (ဆဲလ္) အမ်ိဳးအစားေတြကေန Red blood cell ေသြးနီဥနဲ႔ Platelets ေသြးမံႈေတြ ျဖစ္ေစတယ္။ White blood cells ေသြးျဖဴဥေတြလဲ ပါတယ္။ Lymphoid stem cell (လင္ဖြိဳက္-စတမ္-ဆဲလ္) အမ်ိဳးအစားေတြကေန ေသြးျဖဴဥေတြ ျဖစ္ေစတယ္။ B cells or T cells စသျဖင့္။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးကေန ေသြးျဖဴဥေတြ ျဖစ္လာၾကေပမဲ့ မတူၾကဘူး။ (လူကီးမီးယား) ေရာဂါရသူေတြမွာ ျဖစ္လာတဲ့ ပံုမွန္ဟုတ္တဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြကို Leukemia Cells လို႔ ေခၚတယ္။ ပံုမွန္ မဟုတ္ေပမဲ့ အခ်ိန္က်တာေတာင္ မေသၾကဘူး။ တခ်ိဳ႕က ဘုန္းလဲၾကီး အသက္လဲ ရွည္ၾကတယ္။ လူေကာင္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အမ်ိဳးအစားေတြ ခြဲထားတယ္။ Acute leukemia ရက္တို။ ျဖစ္တာ မၾကာေသးရင္ ျဖစ္စမွာ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ဆဲလ္ေတြက အလုပ္ နဲနဲပါးပါးေတာ့ လုပ္ေသးတယ္။ လူေကာင္းလိုဘဲ။ လကၡဏာမေပၚေသးဘူး။ Chronic leukemia နာတာရွည္။ ၾကာမွ မလုပ္ေတာ့တာ။ Lymph nodes တက္ေစ့ေတြေရာင္။ Infections (အင္ဖက္ရွင္) ေတြ ဝင္လာမယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္လဲ မသိပါ။ ဓါတ္ကင္တာ၊ အႏုျမဴေရာင္ျခည္သင့္တာ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ Benzene (ဘင္ဇင္း) ေဆး၊ ကင္ဆာေဆး၊ ေမြးရာပါ (ေဒါင္း-ဆင္ဒရုမ္း)၊ မ်ိဳးရိုးထဲမွာလဲ ရွိတာေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးအစားကို ဆဲလ္ေတြအေပၚမူတည္ျပီး ၄ မ်ိဳးခြဲတယ္။ တျခား ရွားတဲ့အမ်ိဳးလဲ ရွိေသးတယ္။ 1.    Chronic lymphocytic leukemia (CLL) အသက္ၾကီးသူ (၅၅ ႏွစ္ေက်ာ္) ေတြျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြမျဖစ္ဘူး။ 2.    Chronic myeloid leukemia (CML) အရြယ္ေရာက္သူေတြမွာျဖစ္တယ္။ 3.    Acute lymphocytic (lymphoblastic) leukemia (ALL) ကေလးေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ 4.    Acute myeloid leukemia (AML) ကေလး-လူၾကီးျဖစ္တယ္။ Acute leukemia ရွိသူဟာ ေနမေကာင္းသလို ျဖစ္လာမယ္။ ဦးေႏွာက္ ထိခိုက္ရင္ ေခါင္းကိုက္၊ အန္၊ ၾကြက္သားေတြ အားယုတ္၊ စိတ္မရွင္း၊ တက္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အစာလမ္းေၾကာင္း၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အဆုပ္၊ ႏွလံုး၊ ေယာက္်ားအေစ့ ေတြကို ထိခိုက္တတ္တယ္။ တက္ေစ့ေတြ ေရာင္ေနမယ္။ ဖ်ားျပီး ညေခြ်းထြက္တယ္။ ေရာဂါပိုး ဝင္လြယ္တယ္။ ေမာပန္း အားယုတ္ေနမယ္။ သြားဖံုး၊ အေရျပားက ေသြးယိုမယ္။ အသဲ၊ ေဘလံုးၾကီးႏိုင္တယ္။ လူကပိန္လာမယ္။ အရိုး-အဆစ္ေတြ နာမယ္။ ေသြးစစ္ရင္ Leukemia ျဖစ္ေနသူမွာ WBC ေသြးျဖဴဥေတြ သိပ္မ်ားေနမယ္။ ေသြးမံႈနည္းမယ္။ Hb သံဓါတ္ နည္းမယ္။ ရိုးတြင္းျခင္ဆီကို Bone marrow aspiration ဒါမွမဟုတ္ Bone marrow biopsy လုပ္ရင္ ကင္ဆာ-ဆဲလ္ေတြ ေတြ႔မယ္။ Cytogenetics တို႔ Spinal tap တို႔လဲ လုပ္တယ္။ Chest x-ray ရင္ပတ္ ဓါတ္မွန္ရိုက္ရင္ တက္ေစ့ေတြ ၾကီးေနတာ ေတြ႔မယ္။ Acute leukemia ျဖစ္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ေဆးကုရမယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေပ်ာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးစစ္လို႔သာ နာတာရွည္ျဖစ္ျပီး ေရာဂါလကၡဏာ မရွိသူေတြကို ခ်က္ခ်င္း ေဆးမလိုေသးပါ။ ေပ်ာက္ဘို႔ ခက္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကို Stem cell transplants ဆိုတာ လုပ္တယ္။ Oematologists, Medical oncologists, Radiation oncologists  အထူးကု အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ကုရတယ္။ Chronic lymphocytic leukemia ျဖစ္ေနသူေတြကုိ ေဆးေတြရဲ႕ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြေၾကာင့္ ေရာဂါလကၡဏာ မေပၚေသးရင္ Chemotherapy မေပးေသးဘဲ ေနႏိုင္ေသးတယ္။ လူနာသေဘာ၊ ဆရာဝန္သေဘာ။ ေသာက္ေဆး။ အေၾကာေဆး၊ တျခားနည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေဆးေပးတယ္။ Chronic Myeloid Leukemia ျဖစ္ေနသူေတြကို Targeted therapy နည္းသံုးႏိုင္တယ္။ Imatinib (Gleevec) tablets စားေဆးေပးမယ္။ Side effects ေတြကေတာ့ ေရာင္မယ္၊ ဗိုက္ကယ္မယ္၊ လူဝလာမယ္၊ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ ၾကြက္သားေတြ နာမယ္၊ အနီျပင္ ထြက္တာေတြလဲ ရွိတတ္တယ္။ •    Biological Therapy ကုနည္းလဲ ရွိေသးတယ္။ •    Radiation Therapy ဓါတ္ကင္နည္းလဲ သံုးတယ္။ •    Stem Cell Transplant ရိုးတြင္းျခင္ဆီ လဲေပးတယ္။ •    Supportive Care ေရာဂါပိုးမဝင္ေအာင္၊ ေရာဂါလကၡဏာေတြ သက္သာေအာင္၊ ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြ သက္သာေအာင္၊ အစာအာဟာရ ျပည့္ဝေအာင္၊ စိတ္ဓါတ္ မက်ေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ အလားအလာေတြ •    Chronic Myeloid Leukemia ေရာဂါရဲ႕ Prognosis အလားအလာ။ အျဖစ္ေႏွးပါတယ္။ အရြယ္ေရာက္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ Chemotherapy နဲ႔ Bone marrow transplant ကုသနည္းေတြကို လုပ္ေပးေတာ့ ေစာေစာ သိသူ-ကုသူ ၉၈ လ အသက္ရွည္မယ္။ ေနာက္က်ရင္ ၆၅ လ၊ ဒိထက္ ေနာက္က်ရင္ ၄၂ လ။ ၁၁၇ လ အထိ ရွင္သူ စံခ်ိန္တင္ထားတယ္။ •    Acute Myeloid Leukemia ေရာဂါရဲ႕ Prognosis အလားအလာ။ ပိုဆိုးတယ္။ ျမန္တယ္။ လူၾကီးအရြယ္မွာ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ၾကရတယ္။ Chemotherapy နည္းနဲ႔ ကုသတယ္။ ၂ဝ-၄ဝ% ေတြက ၆ဝ လ ရွင္တယ္။ အသက္ ပိုၾကီးရင္ အသက္ပိုတိုမယ္။ •    Chronic Lymphocytic Leukemia ေရာဂါရဲ႕ Prognosis အလားအလာ။ ကေလးေတြမွာ မျဖစ္ပါ။ အသက္ၾကီး ၆ဝ အထက္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ ျဖစ္တာ ေႏွးပါတယ္။ B-cells ေတြျဖစ္သူ ေစာေစာ ကုရင္ ေနာက္ထပ္ ၁ဝ-၂ဝ ႏွစ္အထိရွင္မယ္။ T cell ျဖစ္ရင္ ပိုဆိုးတယ္။ •    Acute Lymphocytic Leukemia ေရာဂါရဲ႕ Prognosis အလားအလာ။ ကေလးေတြအျဖစ္မ်ားဆံုး။ ကေလး-ကင္ဆာေတြရဲ႕ ၄ ပံု ၁ ပံုရွိတယ္။ အသက္ ၄၅ ေကာ်္သူေတြလဲျဖစ္တယ္။ Chemotherapy နည္းနဲ႔ကုတယ္။ အရင္က အမ်ားဆံုး ၄ လသာ ရွင္တယ္။ အခု ေခတ္မီနည္းေတြေၾကာင့္ ၈ဝ% ေပ်ာက္ႏိုင္ေနျပီ။ ၄ဝ%က လံုးဝ ေပ်ာက္ႏိုင္တယ္။ ၃-၇ ႏွစ္ၾကား ကေလးေတြ ေပ်ာက္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားတယ္။ Dr. တင့္ေဆြ ၇-၂-၂ဝ၁၁

ကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ျကပါစို႕

ကင္ဆာေရာဂါလို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ နိဂံုးအေတာ္မ်ားမ်ားရွိေနတဲ့ လူတိုင္းလိုလို သတ္မွတ္ထားတဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၁.၅ သန္းရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။

ထို႔ျပင္ ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုုးသူေတြဟာတစ္ရက္ကို အေယာက္ ၁၅၀၀ ခန္႕ ရွိပါေနတယ္။

တနည္းအားၿဖင့္ ဆိုရင္ေတာ့ေသဆံုးသူ ေလးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ဟာ ကင္ဆာ ေရာဂါေႀကာင့္လို႕ဆိုရပါလိမ္႔မယ္္။

ဒါဆို အဲဒီလို ဆိုးရြားတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါဆိုးႀကီးကို တိတိက်က်မသိရွိဘဲနဲ႔မွန္းျပီး ေၾကာက္ေနရမွာလား ဆိုတာ ေမးစရာ ရွိလာပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါအမ်ားစုမွာ သက္ဆိုင္ရာ ေနရာကိုလိုက္ျပီး ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ လကၡဏာတခ်ဳိ႕ရွိပါတယ္။
ဒီအခ်က္ေလးေတြကို သတိထားျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္မွာကင္ဆာေရာဂါရွိေနမလား ဆိုတာကို သတိထားႏိုင္ျပီး အခ်ိန္မေႏွာင္းခင္မွာကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေဆးပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ျပသေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ လိုအပ္တဲ့ကုသမႈေတြကို ခံယူဖို႕လိုအပ္ၿပီလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ကင္ဆာေရာဂါမွာ ေတြ႕ရတတ္တဲ့ အခ်ဳိ႕ေသာ အခ်က္ေတြဟာ တျခားေရာဂါေတြမွာလည္းေတြ႕ႏိုင္တာမို႔ ဒီလကၡဏာရွိတဲ့သူတိုင္းကို ကင္ဆာေရာဂ ါျဖစ္ေနပါျပီလို႔ေျပာလို႔မရပါဘူး။
သို႕ေသာ္ ဒီအခ်က္ေတြကို ေတြ႕တဲ့သူေတြဟာ ကင္ဆာျဖစ္ဖို႔အလားအလားရွိတဲ့ အုပ္စုမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ပိုမိုသတိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ဆိုရရင္ေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူ၊ ေဟာ္မုန္းေဆးမ်ားေသာက္သံုးသူ၊
ဓာတ္ေရာင္ၿခည္မ်ားႏွင့္ အလုပ္လုပ္ရသူ၊စက္ရံုအလုပ္ရံုမ်ားမွာ အလုပ္လုပ္သူ၊ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားကိုအစဥ္မျပတ္ကိုင္တြယ္ သံုးစြဲေနရသူ၊ ကင္ဆာမ်ိဳးရိုးဗီဇရွိသူႏွင့္အသက္အရြယ္ႀကီးရင္႔သူစသည္ျဖင့္ေပါ့။

သတိထားမိသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေလးေတြကေတာ့…

၁။ ခၽြဲသလိပ္မ်ားေၾကာင့္ အသက္ရႈာၾကပ္ၿခင္း သို႕မဟုတ္ အသက္ရႈရပ္ျခင္း။
ဒီလကၡဏာကို သာမန္ အဆုတ္ေရာဂါမ်ားမွာလည္း ေတ႔ြႏိုင္ပါတယ္။ထို႔အျပင္
အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါရဲ႕ လကၡဏာမ်ားထဲက တစ္ခုအေနနဲ႔လည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
ကာလၾကာရွည္စြာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း နဲ႕ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း၊ ေသြးကင္ဆာ၊
အဆုတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ေခ်ာင္းကို ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြား
ဆိုးတာမ်ိဳးေတြ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။

၂။ မၾကာခဏ ဖ်ားနာျခင္းႏွင္႔ ေရာဂါပိုး၀င္လြယ္ျခင္း။
ဖ်ားနာျခင္းဟာ ေယဘုယ် လကၡဏာ တစ္ခုျဖစ္သလို ဒါဟာ ေသြးကင္ဆာရဲ႕ လကၡဏာ
တစ္ခုျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆုိေတာ့ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္ပြားသူေတြမွာ
ရိုးတြင္းျခင္ဆီကေန ထုတ္လုပ္တဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြကို ပံုစံပ်က္ေစပါတယ္။
ခုခံအားစနစ္မွာ ပံုစံမမွန္တဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြေၾကာင့္ ခုခံအားစနစ္ကို
ထိခုိက္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးကင္ဆာရွိသူေတြမွာ မၾကာခဏ ဖ်ားနာတတ္တာ
ျဖစ္ပါတယ္။

၃။ အစားအေသာက္မ်ား မ်ိဳခ်ရာတြင္ အခက္အခဲျဖစ္ျခင္း။
အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာတခ်ိဳ႕နဲ႕ လည္ပင္း
ကင္ဆာေတြမွာ အစားေသာက္ မ်ိဳခ်ရတာ ခက္ခဲတတ္ပါတယ္။

၄။ သနံ အႀကိတ္ေလးမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း (သို႕မဟုတ္) လည္ပင္းေပါင္ၿခံတို႔မွအဖုအႀကိတ္မ်ား။
သနံႀကိတ္ေလးမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္းဟာ သနံအဖြဲ႔အစည္းရဲ့ အလုပ္လုပ္ေဆာင္မႈ
မမွန္ကန္ျခင္းကို ေဖာျ္ပပါတယ္။ ဒါဟာ ကင္ဆာတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးရဲ့ ေရွ႕ေျပး
လကၡဏာ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။

၅။ အတြင္းေၾကအနာ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးျဖစ္ျခင္း (သို႕မဟုတ္) ေသြးတိတ္ရန္ၾကာျမင့္ျခင္း။
ေသြးကင္ဆာျဖစ္တဲ့သူေတြမွာ ဒီလိုလကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း
ဆိုေတာ့ ေသြးျဖဴဥနဲ႕ ေသြးဥမႊားေတြမွာ ျပႆနာရွိျခင္းေၾကာင့္လို႔ပဲ
အၾကမ္းဖ်င္းေျပာႏိုင္ပါတယ္။

၆။ အလိုလို အားနည္းေနျခင္းႏွင္႔ ေမာပန္းလြယ္ျခင္း။
ဒါကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲ
ေမာပမ္းလြယ္ေနမယ္၊ အားနည္းေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႕ တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။

၇။ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း။
“ငါ ဆာလဲ မစားဘူး။ စားလဲ မစားႏိုင္ဘူး” ဆိုတဲ့ စကားသံမ်ားကို တခါတေလ
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၾကားရတတ္ပါတယ္။ ဒီလကၡဏာကို သားအိမ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ
ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။

၈။ တင္ပါးႏွင့္ ၀မ္းဗိုက္တစ္၀ိုက္တြင္ နာက်င္ျခင္း။
ေလပြျခင္းႏွင့္ တြဲၿပီး ၀မ္းဗိုက္ႏွင့္ တင္ပါးတ၀ိုက္တြင္
နာက်င္ကိုက္ခဲပါက သားအိမ္ကင္ဆာကို ထည့္ၿပီး စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္
၀မ္းဗိုက္တ၀ိုက္ နာက်င္ျခင္းဟာ ဆိုရင္ျဖင့္ ေသြးကင္ဆာေၾကာင့္
ထိခိုက္ခံရတဲ့ သရက္ရြက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

၉။ စအိုမွ ေသြးက်ျခင္းႏွင့္ ၀မ္းသြားရာမွာေသြးပါျခင္း။
လိပ္ေခါင္းနဲ႔ စအိုကဲြနာေတြမွာ ၀မ္းသြားလွ်င္ ေသြးပါတတ္သလို အူမႀကီး နဲ႕
စအိုကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႕တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ၀န္ေတြက အိမ္သာမွာ
ေသြးေတြ႔ၿပီဆိုတာနဲ႔ ေဆးခန္းျပသင့္ေၾကာင္းနဲ႕ လိုအပ္ပါက ၀မ္းစစ္ေဆးျခင္း၊
အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းကို မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ၾကည့္ရႈျခင္းမ်ားကုိ
လိုအပ္သလို လုပ္သင္႔ေႀကာင္း အၾကံျပဳထားပါတယ္။

၁၀။ အေၾကာင္းအရင္း ခိုင္ခိုင္မာမာမေတြ႕ရွိဘဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ရုတ္တရက္္က်ျခင္း။
အူမႀကီး၊ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေႀကာင္း ကင္ဆာတခ်ိဳ႕မွာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္
က်တတ္ပါတယ္။ အသည္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားတတ္တဲ့ ကင္ဆာမ်ိဳးေတြမွာလည္း
စားခ်င္စိတ္ကို ေလ်ာ႔နည္းေစတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

၁၁။ အစာအိမ္မွာ မသက္မသာခံစားရျခင္း။
အစာအိမ္နာျခင္း နဲ႕ ဗိုက္ေအာင့္တတ္ျခင္းေတြကိုလည္း အူမႀကီးကင္ဆာမွာ
ေတြ႕ရတတ္ပါေသးတယ္။

၁၂။ သားျမတ္ နီရဲ ေရာင္ရမ္း နာက်င္ျခင္း။
သားျမတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ ဒီလိုလကၡဏာေတြကို ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ အဲဒီလို
အေျခအေနကို ႀကံဳလာခဲ့ၿပီဆိုရင္ေတာ့ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာ၀န္ကို သြားေရာက္
ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။

၁၃။ သားျမတ္ေခါင္း ပံုစံေျပာင္းလဲျခင္း။
သားျမတ္ကင္ဆာကေတာ့ ဆရာ၀န္ဆီ မေရာက္ခင္ကတည္းက အမ်ိဳးသမီးေတြ
သတိထားမိႏိုင္တဲ့ အမ်ိဳးအစားပါလို႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။ သားျမတ္ေခါင္း
ပံုစံနဲနဲ ေျပာင္းတာနဲ႔ ေရာဂါ ရွာေဖြေရးလုပ္သင့္ၿပီဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုေတာ့
မေမ့အပ္ပါဘူး။

၁၄။ ဓမၼတာမမွန္ေတာ့ျခင္း။
တခါတေလမွာ အခ်ိန္အခါမဟုတ္ ရာသီေသြးလာတာ ကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္
အလြန္အမင္း နာက်င္ျခင္းကိုလည္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာဆိုရင္ျဖင့္
သားအိမ္န႔ဲဆိုင္တဲ့ ကင္ဆာေတြရဲ႕ လကၡဏာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္
ေရာဂါရွာေဖြကုသႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေဆးပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။

၁၅။ မ်က္ႏွာ ေရာင္ရမ္း ေဖါသြပ္ျခင္း။
တခါတရံ မ်က္ႏွာမွာ ေရာင္ရမ္းေဖာသြပ္ျခင္းနဲ႕ နီျမန္းျခင္းေတြကို
အဆုတ္ကင္ဆာရဲ႕ ေရွ႔ေျပး အေနနဲ႔ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။

၁၆။ အေရျပားတြင္ အဖုအႀကိတ္ႏွင့္ အနီကြက္မ်ား ေပၚလာျခင္း။
အေရျပားမွာ တစ္ခုခု အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္မျဖစ္ကို အၿမဲတေစ
ေစာင့္ၾကည့္ေနဖို႕လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဒါမွသာလ်ွင္ အေရျပားနဲ႔ဆိုင္တဲ့
ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၇။ လက္သည္းေျခသည္းခြံမ်ားတြင္ ေျပာင္းလဲျခင္း။
လက္သည္း ေျခသည္းမ်ား ညိုမည္းလာျခင္းႏွင္႔ အမည္းစက္ေလးမ်ား ေပၚလာျခင္းကို
အေရျပားကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လက္ေခ်ာင္းထိပ္ေလးေတြမွာ
တင္းပုတ္ပံုစံကဲ့သို႔ ႀကီးလာျခင္းကေတာ့ အဆုတ္ကင္ဆာရဲ့ လကၡဏာတစ္ခုပါ။
ဒါ႔အျပင္ လက္သည္းေျခသည္း အေရာင္မ်ားေဖ်ာ႔ျခင္း၊ ျဖဴျခင္းမ်ားကိုေတာ့
အသည္းကင္ဆာမွာ ေတြ႔ရတတ္ ျပန္ပါတယ္။

၁၈။ ခါးနာျခင္း။
အသည္းကင္ဆာခံစားရသူ အမ်ားစုကေတာ့ ခါးနာတယ္ လို႔ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္
သားျမတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာလည္း ခါးနာတာကို ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့
ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက နံရိုးေတြနဲ႔ ေက်ာရိုးေတြကိုပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားႏိုင္လို႕ပါပဲ။

    * အမွန္တကယ္ကေတာ႔ လူတိုင္းလူတိုင္း မိမိတို႔ကိုယ္မွာ ဘာေတြေျပာင္းလဲေနတယ္ဆိုတာကို

အစဥ္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည္႔ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

    * အားလံုး သိတဲ့အတိုင္းပါပဲ ေရာဂါတစ္ခုဟာ ေစာေစာ သိတယ္ဆိုရင္ ကုသေရးမွာ

               ေအာင္ျမင္ဖို႕ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားပါတယ္။

    * ေနာက္ထပ္သိထားသင့္တဲ့အခ်က္ကေတာ့ က်န္းမားေရးနဲ႕ ညီညြတ္စြာ ေနထုိင္တတ္ျခင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါကို

              ကာကြယ္ရာမွာ ထိေရာက္တဲ့ နည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

    * အိပ္ေရး၀၀အိပ္ျခင္း၊သင့္တင္႔ မ်ွတစြာစားသံုးျခင္း၊ ေလ႔က်င္႔ခန္း၊ မွန္မွန္လုပ္ျခင္းနဲ႕

    * စိတ္ဖိစီးမႈကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလ်ွာ့ခ်ျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ၾကည့္ပါ။

                        အမွန္တကယ္ အက်ိဳးရွိေၾကာင္း သိလာပါလိမ္႔မယ္။
တကယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါဟာ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။
ဘာေၾကာင္႔လည္းဆိုေတာ့ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ားစုဟာ အ၀လြန္မႈ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း၊ အစာအဟာရ
ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနလို႔ပါပဲ။ေနာက္ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိမထားမိတဲ့
အခ်က္ကေတာ့ ဗိုက္တာမင္ဒီ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းပါပဲ။ အခု သိလာရတဲ့
အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ဗိုက္တာမင္ဒီကိုသာ ေကာင္းေကာင္း ျဖည့္တင္းထားမယ္ဆိုရင္
ကင္ဆာရဲ႕ ၅၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခုပါပဲ။

ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ႔ ေလ်ာ႔နည္းေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ ...

၁။ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို မေလ်ာ့က်ေအာင္ထိန္းထားျခင္း။
အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အတိုင္းပါပဲ။ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို ေလ်ာ့က်မေနေအာင္
ထိန္းထားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဘယ္နည္းေတြနဲ႔ ဗိုက္တာမင္ဒီကို
ရယူမလဲ။ အေကာင္းဆံုးနဲ႔ သဘာ၀အက်ဆံုးကေတာ့ ေနေရာင္ျခည္ကေန ရယူျခင္းပါပဲ။
ေနေရာင္ျခည္ကို ထိေတြ႔ျခင္းနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဗိုက္တာမင္ဒီကို
ရယူႏုိင္ပါတယ္။ မလံုေလာက္ခဲ့ရင္ေတာ့ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပါတဲ့ ေဆး၀ါးမ်ားကေန
တဆင့္ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို ျဖည့္တင္းႏိုင္ပါတယ္။

၂။ အ၀လြန္မႈမွ ကာကြယ္ျခင္း။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ကာဗိုဟိုက္ၿဒိတ္ ပမာဏကို တက္ေစမယ္႔ ဆန္၊ ေျပာင္း၊ အာလူး
စတာေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလွ်ာ႔စားဖို႔ပါပဲ။ ဒီအစားေသာက္ေတြဟာ
အ၀လြန္ျခင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကင္ဆာဟာ အ၀လြန္မႈနဲ႔
ဆက္စပ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီအစားအေသာက္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းအားျဖင့္
ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားႏိုင္မႈကို ေလ်ာ႔က်ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၃။ ေလ႔က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ျခင္း။
ေလ႔က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါကို
အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ႔
ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အ၀လြန္မႈကေန ကာကြယ္ေပးတဲ့ အျပင္ ဆဲလ္ထဲက
ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ကိုပါ ေကာင္းမြန္ေစတဲ့အတြက္ ထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္နည္း
တစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

၄။ မ်ွတစြာစားသံုးၿပီး အိပ္ေရး၀ေအာင္ အိပ္စက္ျခင္း။
ကင္ဆာေရာဂါကို အဓိက ကုသတဲ့ ေဆးရံုတစ္ခုကေန လုပ္ထားတဲ့ သုေသသန တစ္ခုအရ
က်န္မာေရးနဲ႔ ညီညြတ္စြာ စားသံုးၿပီး အိပ္စက္ခ်ိန္ မွန္ကန္ျခင္းဟာ
ကင္ဆာေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းတစ္ခုပဲျဖစ္တယ္လို႔ သူတို႔က
အခိုင္အမာ ဆိုပါတယ္။

၅။ အဆိပ္ေတာက္မ်ား ဓါတုေဗဒပစၥည္းမ်ားမွ တတ္ႏိုင္သမ်ွေရွာင္ရွားျခင္း။
ျဖစ္ႏိုင္သမ်ွေတာ့ အဆိပ္ေတာက္ျဖစ္ေစေသာ အရာမ်ားမွ ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။
ဥပမာဆိုရရင္ေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား၊ ေလထုညစ္ညမ္းျခင္း၊
အိမ္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ ဓာတုေဗဒေဆးမ်ားပါပဲ။

ု၆။လက္ကိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ုျခင္း။
လက္ကိုင္ဖုန္းေတြဟာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖာထြက္မႈကို ၿဖစ္ေစတဲ့
အေၾကာင္းတစ္ခ်က္ပါပဲ။ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ျဖာထြက္မႈဟာ ကင္ဆာေရာဂါကို
ျဖစ္ပြားေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လက္ကိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈကို
ေလွ်ာ႔ခ်သင့္ပါတယ္။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြကို လုိက္နာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါ
ျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ကို ေတာ္ေတာ္ေလး တားဆီး ေပးႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္္။

ကင္ဆာျဖစ္လာရင္ ဘာလုပ္ၾကမလဲ.....

ကင္ဆာ ျဖစ္လာၿပီဆုိိရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါကို ကၽြမ္းက်င္တဲ႕
ဆရာ၀န္မ်ားနဲ႔ျပသၿပီး ဓာတုေဗဒ ေဆးသြင္း ကုသျခင္း (chemotherapy)၊
ဓာတ္ေရာင္ျခည္ေပး ကုသျခင္း (radiation therapy) နဲ႔ ခြဲစိပ္ကုသျခင္း
(surgical operation) မ်ားကို လုိအပ္သလို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။

ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ ထိေရာက္တယ္ဆိုတဲ့ စကားအတိုင္း တတ္ႏိုင္သမွ်
ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ၾကပါစို႔။
ခ်စ္ခင္ေလးစားေသာ
ေရႊအိမ္စည္


ဥယ်ာဥ္မွူးမွျဖစ္ပါသည္။

Subject: ကင္ဆာႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိထားသင့္ေသာ အခ်က္မ်ား   Thu 13 May 2010, 16:16
ကင္ဆာႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိထားသင့္ေသာ အခ်က္မ်ားကင္ဆာေရာဂါလို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ နိဂံုးအေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနတဲ့ လူတိုင္းလိုလို သတ္မွတ္ထားတဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၁.၅ သန္း ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ထို႔ျပင္ ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုုးသူေတြဟာ တစ္ရက္ကို အေယာက္ ၁၅၀၀ ခန္႕ ရွိပါေနတယ္။ တနည္းအားၿဖင့္ ဆိုရင္ေတာ့ ေသဆံုးသူ ေလးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ဟာ ကင္ဆာ ေရာဂါေႀကာင့္လို႕ ဆိုရပါလိမ္႔မယ္္။ ဒါဆို အဲဒီလို ဆိုးရြားတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါဆိုးႀကီးကို တိတိက်က်မသိရွိဘဲနဲ႔ မွန္းျပီး ေၾကာက္ေနရမွာလား ဆိုတာ ေမးစရာ ရွိလာပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ားစုမွာ သက္ဆိုင္ရာ ေနရာကိုလိုက္ျပီး ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ လကၡဏာ တခ်ဳိ႕ရွိပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေလးေတြကို သတိထားျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္မွာ ကင္ဆာေရာဂါရွိေနမလား ဆိုတာကို သတိထားႏိုင္ျပီး အခ်ိန္မေႏွာင္းခင္မွာ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေဆးပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ျပသေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ လိုအပ္တဲ့ ကုသမႈေတြကို ခံယူဖို႕လိုအပ္ၿပီလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါမွာ ေတြ႕ရတတ္တဲ့ အခ်ဳိ႕ေသာ အခ်က္ေတြဟာ တျခားေရာဂါေတြမွာလည္း ေတြ႕ႏိုင္တာမို႔ ဒီလကၡဏာရွိတဲ့သူတိုင္းကို ကင္ဆာေရာဂ ါျဖစ္ေနပါျပီလို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ သို႕ေသာ္ ဒီအခ်က္ေတြကို ေတြ႕တဲ့သူေတြဟာ ကင္ဆာျဖစ္ဖို႔ အလားအလားရွိတဲ့ အုပ္စုမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ပိုမိုသတိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ဆိုရရင္ေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူ၊ ေဟာ္မုန္းေဆးမ်ား ေသာက္သံုးသူ၊ ဓာတ္ေရာင္ၿခည္မ်ားႏွင့္ အလုပ္လုပ္ရသူ၊ စက္ရံုအလုပ္ရံုမ်ားမွာ အလုပ္လုပ္သူ၊ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားကို အစဥ္မျပတ္ကိုင္တြယ္ သံုးစြဲေနရသူ၊ ကင္ဆာမ်ိဳးရိုးဗီဇရွိသူႏွင့္ အသက္အရြယ္ႀကီးရင္႔သူ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ သတိထားမိသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေလးေတြကေတာ့… ၁။ ခၽြဲသလိပ္မ်ားေၾကာင့္ အသက္ရႈာၾကပ္ၿခင္း သို႕မဟုတ္ အသက္ရႈရပ္ျခင္း။ ဒီလကၡဏာကို သာမန္ အဆုတ္ေရာဂါမ်ားမွာလည္း ေတ႔ြႏိုင္ပါတယ္။ထို႔အျပင္ အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါရဲ႕ လကၡဏာမ်ားထဲက တစ္ခုအေနနဲ႔လည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ကာလၾကာရွည္စြာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း နဲ႕ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း၊ ေသြးကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ ဆိုရင္ေတာ့ ေခ်ာင္းကို ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြား ဆိုးတာမ်ိဳးေတြ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ၂။ မၾကာခဏ ဖ်ားနာျခင္းႏွင္႔ ေရာဂါပိုး၀င္လြယ္ျခင္း။ ဖ်ားနာျခင္းဟာ ေယဘုယ် လကၡဏာ တစ္ခုျဖစ္သလို ဒါဟာ ေသြးကင္ဆာရဲ႕ လကၡဏာ တစ္ခုျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆုိေတာ့ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္ပြားသူေတြမွာ ရိုးတြင္းျခင္ဆီကေန ထုတ္လုပ္တဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြကို ပံုစံပ်က္ေစပါတယ္။ ခုခံအားစနစ္မွာ ပံုစံမမွန္တဲ့ ေသြးျဖဴဥေတြေၾကာင့္ ခုခံအားစနစ္ကို ထိခုိက္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးကင္ဆာရွိသူေတြမွာ မၾကာခဏ ဖ်ားနာတတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၃။ အစားအေသာက္မ်ား မ်ိဳခ်ရာတြင္ အခက္အခဲျဖစ္ျခင္း။ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာတခ်ိဳ႕နဲ႕ လည္ပင္း ကင္ဆာေတြမွာ အစားေသာက္ မ်ိဳခ်ရတာ ခက္ခဲတတ္ပါတယ္။ ၄။ သနံ အႀကိတ္ေလးမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း (သို႕မဟုတ္) လည္ပင္းေပါင္ၿခံ တို႔မွအဖုအႀကိတ္မ်ား။ သနံႀကိတ္ေလးမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္းဟာ သနံအဖြဲ႔အစည္းရဲ့ အလုပ္လုပ္ေဆာင္မႈ မမွန္ကန္ျခင္းကို ေဖာျ္ပပါတယ္။ ဒါဟာ ကင္ဆာတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးရဲ့ ေရွ႕ေျပး လကၡဏာ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ၅။ အတြင္းေၾကအနာ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးျဖစ္ျခင္း (သို႕မဟုတ္) ေသြးတိတ္ရန္ၾကာျမင့္ျခင္း။ ေသြးကင္ဆာျဖစ္တဲ့သူေတြမွာ ဒီလိုလကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ ေသြးျဖဴဥနဲ႕ ေသြးဥမႊားေတြမွာ ျပႆနာရွိျခင္းေၾကာင့္လို႔ပဲ အၾကမ္းဖ်င္းေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ၆။ အလိုလို အားနည္းေနျခင္းႏွင္႔ ေမာပန္းလြယ္ျခင္း။ ဒါကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲ ေမာပမ္းလြယ္ေနမယ္၊ အားနည္းေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႕ တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။ ၇။ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း။ “ငါ ဆာလဲ မစားဘူး။ စားလဲ မစားႏိုင္ဘူး” ဆိုတဲ့ စကားသံမ်ားကို တခါတေလ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၾကားရတတ္ပါတယ္။ ဒီလကၡဏာကို သားအိမ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ၈။ တင္ပါးႏွင့္ ၀မ္းဗိုက္တစ္၀ိုက္တြင္ နာက်င္ျခင္း။ ေလပြျခင္းႏွင့္ တြဲၿပီး ၀မ္းဗိုက္ႏွင့္ တင္ပါးတ၀ိုက္တြင္ နာက်င္ကိုက္ခဲပါက သားအိမ္ကင္ဆာကို ထည့္ၿပီး စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၀မ္းဗိုက္တ၀ိုက္ နာက်င္ျခင္းဟာ ဆိုရင္ျဖင့္ ေသြးကင္ဆာေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံရတဲ့ သရက္ရြက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၉။ စအိုမွ ေသြးက်ျခင္းႏွင့္ ၀မ္းသြားရာမွာေသြးပါျခင္း။ လိပ္ေခါင္းနဲ႔ စအိုကဲြနာေတြမွာ ၀မ္းသြားလွ်င္ ေသြးပါတတ္သလို အူမႀကီး နဲ႕ စအိုကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႕တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ၀န္ေတြက အိမ္သာမွာ ေသြးေတြ႔ၿပီဆိုတာနဲ႔ ေဆးခန္းျပသင့္ေၾကာင္းနဲ႕ လိုအပ္ပါက ၀မ္းစစ္ေဆးျခင္း၊ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းကို မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ၾကည့္ရႈျခင္းမ်ားကုိ လိုအပ္သလို လုပ္သင္႔ေႀကာင္း အၾကံျပဳထားပါတယ္။ ၁၀။ အေၾကာင္းအရင္း ခိုင္ခိုင္မာမာမေတြ႕ရွိဘဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ရုတ္တရက္္က်ျခင္း။ အူမႀကီး၊ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေႀကာင္း ကင္ဆာတခ်ိဳ႕မွာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်တတ္ပါတယ္။ အသည္းကို ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားတတ္တဲ့ ကင္ဆာမ်ိဳးေတြမွာလည္း စားခ်င္စိတ္ကို ေလ်ာ႔နည္းေစတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ၁၁။ အစာအိမ္မွာ မသက္မသာခံစားရျခင္း။ အစာအိမ္နာျခင္း နဲ႕ ဗိုက္ေအာင့္တတ္ျခင္းေတြကိုလည္း အူမႀကီးကင္ဆာမွာ ေတြ႕ရတတ္ပါေသးတယ္။ ၁၂။ သားျမတ္ နီရဲ ေရာင္ရမ္း နာက်င္ျခင္း။ သားျမတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာ ဒီလိုလကၡဏာေတြကို ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ အဲဒီလို အေျခအေနကို ႀကံဳလာခဲ့ၿပီဆိုရင္ေတာ့ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာ၀န္ကို သြားေရာက္ ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ၁၃။ သားျမတ္ေခါင္း ပံုစံေျပာင္းလဲျခင္း။ သားျမတ္ကင္ဆာကေတာ့ ဆရာ၀န္ဆီ မေရာက္ခင္ကတည္းက အမ်ိဳးသမီးေတြ သတိထားမိႏိုင္တဲ့ အမ်ိဳးအစားပါလို႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။ သားျမတ္ေခါင္း ပံုစံနဲနဲ ေျပာင္းတာနဲ႔ ေရာဂါ ရွာေဖြေရးလုပ္သင့္ၿပီဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုေတာ့ မေမ့အပ္ပါဘူး။ ၁၄။ ဓမၼတာမမွန္ေတာ့ျခင္း။ တခါတေလမွာ အခ်ိန္အခါမဟုတ္ ရာသီေသြးလာတာ ကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အလြန္အမင္း နာက်င္ျခင္းကိုလည္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာဆိုရင္ျဖင့္ သားအိမ္န႔ဲဆိုင္တဲ့ ကင္ဆာေတြရဲ႕ လကၡဏာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါရွာေဖြကုသႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေဆးပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ၁၅။ မ်က္ႏွာ ေရာင္ရမ္း ေဖါသြပ္ျခင္း။ တခါတရံ မ်က္ႏွာမွာ ေရာင္ရမ္းေဖာသြပ္ျခင္းနဲ႕ နီျမန္းျခင္းေတြကို အဆုတ္ကင္ဆာရဲ႕ ေရွ႔ေျပး အေနနဲ႔ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ၁၆။ အေရျပားတြင္ အဖုအႀကိတ္ႏွင့္ အနီကြက္မ်ား ေပၚလာျခင္း။ အေရျပားမွာ တစ္ခုခု အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္မျဖစ္ကို အၿမဲတေစ ေစာင့္ၾကည့္ေနဖို႕လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဒါမွသာလ်ွင္ အေရျပားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၇။ လက္သည္းေျခသည္းခြံမ်ားတြင္ ေျပာင္းလဲျခင္း။ လက္သည္း ေျခသည္းမ်ား ညိုမည္းလာျခင္းႏွင္႔ အမည္းစက္ေလးမ်ား ေပၚလာျခင္းကို အေရျပားကင္ဆာေတြမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လက္ေခ်ာင္းထိပ္ေလးေတြမွာ တင္းပုတ္ပံုစံကဲ့သို႔ ႀကီးလာျခင္းကေတာ့ အဆုတ္ကင္ဆာရဲ့ လကၡဏာတစ္ခုပါ။ ဒါ႔အျပင္ လက္သည္းေျခသည္း အေရာင္မ်ားေဖ်ာ႔ျခင္း၊ ျဖဴျခင္းမ်ားကိုေတာ့ အသည္းကင္ဆာမွာ ေတြ႔ရတတ္ ျပန္ပါတယ္။ ၁၈။ ခါးနာျခင္း။ အသည္းကင္ဆာခံစားရသူ အမ်ားစုကေတာ့ ခါးနာတယ္ လို႔ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သားျမတ္ကင္ဆာသမားေတြမွာလည္း ခါးနာတာကို ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက နံရိုးေတြနဲ႔ ေက်ာရိုးေတြကိုပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားႏိုင္လို႕ပါပဲ။ အမွန္တကယ္ကေတာ႔ လူတိုင္းလူတိုင္း မိမိတို႔ကိုယ္မွာ ဘာေတြ ေျပာင္းလဲေနတယ္ဆိုတာကို အစဥ္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည္႔ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အားလံုး သိတဲ့အတိုင္းပါပဲ ေရာဂါတစ္ခုဟာ ေစာေစာ သိတယ္ဆိုရင္ ကုသေရးမွာ ေအာင္ျမင္ဖို႕ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားပါတယ္။ ေနာက္ထပ္သိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ က်န္းမားေရးနဲ႕ ညီညြတ္စြာ ေနထုိင္တတ္ျခင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါကို ကာကြယ္ရာမွာ ထိေရာက္တဲ့ နည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အိပ္ေရး၀၀အိပ္ျခင္း၊ သင့္တင္႔ မ်ွတစြာစားသံုးျခင္း၊ ေလ႔က်င္႔ခန္း၊ မွန္မွန္လုပ္ျခင္းနဲ႕ စိတ္ဖိစီးမႈကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလ်ွာ့ခ်ျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ၾကည့္ပါ။ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးရွိေၾကာင္း သိလာပါလိမ္႔မယ္။ တကယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါဟာ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင္႔လည္းဆိုေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ားစုဟာ အ၀လြန္မႈ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း၊ အစာအဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနလို႔ပါပဲ။ ေနာက္ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိမထားမိတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ဗိုက္တာမင္ဒီ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းပါပဲ။ အခု သိလာရတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ဗိုက္တာမင္ဒီကိုသာ ေကာင္းေကာင္း ျဖည့္တင္းထားမယ္ဆိုရင္ ကင္ဆာရဲ႕ ၅၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခုပါပဲ။ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ႔ ေလ်ာ႔နည္းေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ ... ၁။ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို မေလ်ာ့က်ေအာင္ထိန္းထားျခင္း။ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အတိုင္းပါပဲ။ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို ေလ်ာ့က်မေနေအာင္ ထိန္းထားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဘယ္နည္းေတြနဲ႔ ဗိုက္တာမင္ဒီကို ရယူမလဲ။ အေကာင္းဆံုးနဲ႔ သဘာ၀အက်ဆံုးကေတာ့ ေနေရာင္ျခည္ကေန ရယူျခင္းပါပဲ။ ေနေရာင္ျခည္ကို ထိေတြ႔ျခင္းနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဗိုက္တာမင္ဒီကို ရယူႏုိင္ပါတယ္။ မလံုေလာက္ခဲ့ရင္ေတာ့ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပါတဲ့ ေဆး၀ါးမ်ားကေန တဆင့္ ဗိုက္တာမင္ဒီ ပမာဏကို ျဖည့္တင္းႏိုင္ပါတယ္။ ၂။ အ၀လြန္မႈမွ ကာကြယ္ျခင္း။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ကာဗိုဟိုက္ၿဒိတ္ ပမာဏကို တက္ေစမယ္႔ ဆန္၊ ေျပာင္း၊ အာလူး စတာေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလွ်ာ႔စားဖို႔ပါပဲ။ ဒီအစားေသာက္ေတြဟာ အ၀လြန္ျခင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကင္ဆာဟာ အ၀လြန္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီအစားအေသာက္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းအားျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားႏိုင္မႈကို ေလ်ာ႔က်ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၃။ ေလ႔က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ျခင္း။ ေလ႔က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ႔ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အ၀လြန္မႈကေန ကာကြယ္ေပးတဲ့ အျပင္ ဆဲလ္ထဲက ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ကိုပါ ေကာင္းမြန္ေစတဲ့အတြက္ ထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္နည္း တစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ၄။ မ်ွတစြာစားသံုးၿပီး အိပ္ေရး၀ေအာင္ အိပ္စက္ျခင္း။ ကင္ဆာေရာဂါကို အဓိက ကုသတဲ့ ေဆးရံုတစ္ခုကေန လုပ္ထားတဲ့ သုေသသန တစ္ခုအရ က်န္မာေရးနဲ႔ ညီညြတ္စြာ စားသံုးၿပီး အိပ္စက္ခ်ိန္ မွန္ကန္ျခင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းတစ္ခုပဲျဖစ္တယ္လို႔ သူတို႔က အခိုင္အမာ ဆိုပါတယ္။ ၅။ အဆိပ္ေတာက္မ်ား ဓါတုေဗဒပစၥည္းမ်ားမွ တတ္ႏိုင္သမ်ွေရွာင္ရွားျခင္း။ ျဖစ္ႏိုင္သမ်ွေတာ့ အဆိပ္ေတာက္ျဖစ္ေစေသာ အရာမ်ားမွ ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။ ဥပမာဆိုရရင္ေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား၊ ေလထုညစ္ညမ္းျခင္း၊ အိမ္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ ဓာတုေဗဒေဆးမ်ားပါပဲ။ ု၆။လက္ကိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ုျခင္း။ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြဟာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖာထြက္မႈကို ၿဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတစ္ခ်က္ပါပဲ။ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ျဖာထြက္မႈဟာ ကင္ဆာေရာဂါကို ျဖစ္ပြားေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လက္ကိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈကို ေလွ်ာ႔ခ်သင့္ပါတယ္။ အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြကို လုိက္နာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ကို ေတာ္ေတာ္ေလး တားဆီး ေပးႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္္။ ကင္ဆာျဖစ္လာရင္ ဘာလုပ္ၾကမလဲ..... ကင္ဆာ ျဖစ္လာၿပီဆုိိရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါကို ကၽြမ္းက်င္တဲ႕ ဆရာ၀န္မ်ားနဲ႔ျပသၿပီး ဓာတုေဗဒ ေဆးသြင္း ကုသျခင္း (chemotherapy)၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ေပး ကုသျခင္း (radiation therapy) နဲ႔ ခြဲစိပ္ကုသျခင္း (surgical operation) မ်ားကို လုိအပ္သလို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ ထိေရာက္တယ္ဆိုတဲ့ စကားအတိုင္း တတ္ႏိုင္သမွ် ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ၾကပါစို႔။ ကင္ဆာေဘးဆိုးကို ကာကြယ္ႏိုင္မယ့္ အသီးအႏွံ ( ၁၀ ) မ်ိဳး ( ၁ ) ပန္းေဂၚဖီစိမ္းႏွင့္ ေဂၚဖီထုပ္ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ Brussel (ကြမ္းသီးေဂၚဖီထုပ္)၊ ပဲပင္ေပါက္၊ပန္းေဂၚဖီ၊ ကိုက္လန္၊ မုန္ညင္းမက္ေစ့ စားျမန္ရည္ႏွင့္ မုန္လာဥ စသည္တို႕ျဖစ္ပါသည္၊ အဲဒီဟင္းသီဟင္းရြက္ေတြထဲက ကင္ဆာကို တိုက္ခိုက္ေပးႏိုင္မဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ပစၥည္းေတြ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေနခဲ့ပါတယ္၊ အဆိုပါ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြထဲက ရရွိမယ့္ အင္ဇိုင္းေတြကပဲ ကင္ဆာျဖစ္ေစမယ့္ ကာစီႏိုဂ်င္ေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ( ၂ ) မုန္လာဥ-၀ါ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူေတြ ျဖစ္လာတတ္မယ့္ ကင္ဆာေရာဂါကို မုန္လာဥ၀ါ တေန႔တလံုး မွန္မွန္စားေပးႏိုင္ရံုနဲ႔ ေရာဂါေလ်ာ့ပါးလာႏိုင္ပါမယ္၊ မုန္လာဥ၀ါဟာ စိတ္ပင္ပန္းမႈ၊ ပန္းနာေရာဂါျဖစ္မႈ၊ ဖ်ဥ္းေရာဂါစြဲမႈနဲ႔ အသားအေရ ဓာတ္ေဖာက္မႈတို႔ကိုပါ ကာကြယ္ေပးပါတယ္၊ ေရာဂါျမင့္မားရင္လည္း ခ်ံဳ႔ေပးတတ္ပါတယ္၊ မုန္လာဥ၀ါထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ Betacarotene ဓာတ္သဘာ၀ဟာ ေသြးထဲက ကိုလက္စထေရာေတြကိုေတာင္ ဖိခ်ေပးျပီး အူမကင္ဆာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေျဖရွင္းေပးတတ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ သတိျပဳဖို႔မွာ ဘယ္လိုပဲ မုန္လဥ၀ါႏွင့္ ကာကြယ္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေပမယ့္လည္း ေဆးလိပ္ စီးကရက္ ေတြကို ဆက္လက္ျပီး သဲႀကီးမဲႀကီး ဖြာရႈိက္ေနရင္ေတာ့ ဓာတ္သဘာ၀ရဲ့ ထက္ျမက္တဲ့အာနိသင္ကို ေကာင္းစြာခံယူရရွိႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ( ၃ ) ငရုတ္ႏွင့္ ငရုတ္ေကာင္း ပူစပ္ပူရွိန္းရွိလွတဲ့ ငရုတ္၊ ငရုတ္ေကာင္းေစ့တို႔ထဲမွာ Capsaicinလို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ပစၥည္းေတြ ပါရွိပါတယ္၊ ဒီပစၥည္းေတြဟာ ေဆးလိပ္အေသာက္မ်ားမႈ၊ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္မယ့္ ေဘးရန္ကို ကာကြယ္ေပးတတ္ပါမယ္၊ ထို႔ျပင္လည္း ပင္ပန္းမႈဗဟိုမွာ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈျဖစ္တတ္မယ့္ သဘာ၀အေႀကာင္းေတြကိုပါ ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့ ပါတယ္၊ Capsaicinဓာတ္ဟာ ကိုက္ခဲမႈကို ကာကြယ္ေပးမယ့္ သဘာ၀လည္း ရွိေနပါတယ္၊ ငရုတ္ေကာင္းဟာ သလိပ္ေပ်ာက္ေစတယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္က်ပ္ သက္သာေစတယ္၊ ျပီးေတာ့ ေသြးထဲက ခဲက်ပ္မႈေတြကိုလည္း အရည္ေပ်ာ္ေစတတ္တယ္။ ( ၄ ) ေရွာက္၊ သံပရာ၊ အသီးအႏံ သဘာ၀အင္ဇိုင္းေတြပါ၀င္ျပီး ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ မ်ိဳးပ်႔ံေအာင္ ေဆာင္ႀကဥ္းေနတဲ့ ကာစီႏိုဂ်င္ေတြကို ဖယ္ရွား ႏိုင္တဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ေတြဟာ ေရွာက္တို႔၊ သံပရာတို႔ထဲမွာ ေပ်ာ္၀င္စြာ တည္ရွိေနခဲ့ပါတယ္၊ Limoneneလို႔ ေခၚတဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ေတြဟာ ကင္ဆာကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္မယ့္ အင္ဇင္းေတြကို ျမႇင့္တင္ေပးပါတယ္၊ ေရွာက္ႏွင့္ သံပရာတို႔ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ Glucarase ဓာတ္ေတြကလဲ ကင္ဆာဖြဲ႔စည္းေစမယ့္ အေႀကာင္းေတြကို အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ေခ်ဖ်က္ေပးေလ့ ရွိခဲ့တယ္၊ Limonene ဓာတ္ေတြ ေပ်ာ္၀င္ေနတဲ့အထဲမွာ တရုတ္နံနံ၊ ဖာလာ၊ ကရေ၀းႏွင့္ စမုန္နက္တို႔လည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ( ၅ ) ႀကက္သြန္ျဖဴ ႏွင့္ ႀကက္သြန္နီAllium ကြန္ေပါင္းေတြ ဖြဲ႔စည္းတည္ရွိေနတဲ့အတြက္ေႀကာင့္လည္း ႀကက္သြန္ျဖဴ၊ ႀကက္သြန္နီတို႔ဟာ စူးရွတဲ့ အနံ႔အရသာပစၥည္းအျဖစ္နဲ႔ တည္ရွိခဲ့တာဟာ တမူထူးျခားေနခဲ့ပါတယ္၊ ႀကက္သြန္ျဖဴနီတို႔ဟာ အင္ဇိုင္းေတြကို ျမင့္တင္ေပးခဲ့တာနဲ႔ အမွ်ပဲ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ကာစီႏိုဂ်င္ေတြကို ေခ်ဖ်က္ေပးပါတယ္၊ ႀကက္သြန္ျဖဴ ႀကက္သြန္နီ တို႔အျပင္ ႀကက္သြန္ျမိတ္နဲ႔ ဟင္းခတ္ႀကက္သြန္ျမိတ္တို႔ကလည္း ထက္ျမက္တဲ့ ေဆးဖက္၀င္ပစၥည္းေတြအျဖစ္ တည္ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ( ၆ ) စပ်စ္သီး စပ်စ္သီးထဲမွာ ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္တဲ့ အင္ဇိုင္းေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးမယ့္ Ellagic အက္ဆစ္ေတြနဲ႔ ျပည့္သိပ္ေနခဲ့ ပါတယ္၊ ပန္းသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီသီးႏွင့္ ရတ္စဘယ္ရီသီးတို႔ထဲမွာလည္း အသံုး၀င္လွမယ့္ အက္ဆစ္ေတြ ေပ်ာ္၀င္ေနပါတယ္၊ Phenol လို ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္မႈ သဘာ၀ေဆာင္ယူရာ လူေတြအတြက္ အလြန္အဖိုးတန္ လွမယ့္ဓာတ္ေတြ စပ်စ္သီးထဲမွာ ျပည့္၀ေနတာေႀကာင့္လည္း လူကိုဒုကၡေပးမယ့္ ေသြးခဲမႈေတြကို အရည္ေဖ်ာ္ခ် ေစႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ အဆိုးကိုလက္စထေရာ (LDL)ေတြကို ျဖစ္ပါတယ္။ ( ၇ ) ဖရဲသီ၊ သခြားသီး ကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္မယ့္ အသီးအႏွံေတြကို ေလ့လာခဲ့ရာမွာ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္စိမ္းတို႔လို ထက္ျမက္တဲ့ ဖရဲသီးတို႔ သခြားသီးတို႔ကိုပါ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္၊ ဖရဲသီး၊ သခြားသီးတို႔ထဲမွာ ျပည့္၀တဲ့ဓာတ္ကေတာ့ Carotenoids ႏွင့္ Cantaloupes တို႔ ျဖစ္ႀကပါတယ္၊ ကင္ဆာကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္တဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ ကြန္ေပါင္းေတြ ျဖစ္ႀကပါတယ္၊ တရုတ္ျပည္မွာေတာ့ ကတိုးသခြားဟာ အသည္းေရာင္ ေရာဂါ၊ ကင္ဆာႏွင့္ မိန္းမသားေတြ ဓမၼတာထိန္းညႇိဖို႔ရာ ကိစၥေတြမွာ အသံုးခ်ရမယ့္ ေဆးဖက္၀င္ပစၥည္းတခု ျဖစ္ေနပါတယ္၊ ႀကက္သြန္နီ ႀကက္သြန္ျေဴနဲ႔ ဂ်င္းတို႔လိုပဲ Adenosine ေခၚ ေသြးခဲမႈကို အရည္ေပ်ာ္ေစတဲ့ သဘာ၀ေကာင္းေတြ ပါ၀င္ေနတာေႀကာင့္ ႏွလံုးနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါေတြ ကုစားရာမွာပါ ဆက္စပ္သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။ ( ၈ ) ပဲပိစပ္ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ မ်ိဳးပြားေအာင္ ပံ့ပိုးေနတဲ့ ေသြးေတြကို ျဖတ္ေတာက္ေပးရာမွာ ပဲပိစပ္ဟာ အသံုး၀င္တဲ့ပစၥည္း တခုလို ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္၊ ပဲပိစပ္ပဲတို႔ထဲမွာ Genistien ဓာတ္သဘာ၀ေတြ ျပည့္၀စြာ ပါ၀င္ေနတာေႀကာင့္လည္း ကင္ဆာေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ရာမွာ ထူးထူးျခားျခား အသံုး၀င္ေနပါတယ္၊ ပဲပိစပ္ဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြ မေတာ္တဆ ႀကံဳဆံုလာႏိုင္တတ္မယ့္ ရင္သားကင္ဆာႏွင့္ သားအိမ္ကင္ဆာတို႔ကို စြန္႔စားမႈႀကီးမျဖစ္ေစေအာင္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးတတ္ပါမယ္၊ Genistien ဓာတ္ဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အက်ိဳးျပဳတဲ့ ကိုယ္ခႏၶာထဲက ထုတ္လုပ္ရာ အီစထရိုဂ်င္ ဓာတ္သဘာ၀ေတြနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္တူပါတယ္၊ ပဲပိစပ္ကို အဲဒီေဟာ္မုန္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲရယူႏိုင္ ပါမယ္၊ တိုဟူး၊ ပဲက်ပ္ပ်ဥ္၊ ပဲႏို႔ စသည္တို႔ထဲမွာ Genistien ဓာတ္ အျပည့္အ၀ ပါရွိပါတယ္၊ ေျမပဲ၊ လူဆန္ပဲပင္ႏွင့္ ေဒါက္ခြရြက္တို႔ထဲမွာလည္း အဲဒီဓာတ္သဘာ၀ေတြ တည္ရွိပါတယ္။ ( ၉ ) လက္ဖက္ လက္ဖက္ရြက္၊ အထူးသျဖင့္ ဂရင္းတီး လက္ဖက္ထဲမွာ လူကိုအက်ိဳးျပဳရာ ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ျပီး က်န္းမာမႈတိုးျမႇင့္ ေစမယ့္ Polyphenols ဓာတ္ေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္၊ အကယ္၍ ပံုမွန္ဆဲလ္ေတြကေန ကင္ဆာဆဲလ္အျဖစ္ ကူးေျပာင္းျပီး ဆက္လက္ပြားတိုးလာေတာ့မယ့္ အခါေတြမွာ Catechin ေခၚ ပိုလီဖီေနာလ္ ဓာတ္သဘာ၀ ေတြကပဲ မျပန္႔ပြားေအာင္ တားဆီးကာကြယ္ေပးတတ္ပါတယ္၊ ကင္ဆာအျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းေပးေတာ့မယ့္ ကာစီႏိုဂ်င္ ေတြကိုလည္း တိုက္ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္၊ ဂရင္းတီးကို ေသာက္စရာအေအးအျဖစ္ ဖန္တီးေသာက္ခဲ့ရင္ အာနိသင္ ပိုထက္ျမက္ႏိုင္ပါမယ္။ ( ၁၀ ) ခရမ္းခ်ဥ္သီး လူကို ေရာဂါတိုးပြားေအာင္ ဖန္တီးေနမယ့္္ ပိုယ္ထဲက ဖရီးရယ္ဒီကယ္ အညစ္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးႏိုင္မယ့္ ဗီတာမင္စီဓာတ္ဟာ ခရမ္းခ်ဥ္သီးထဲမွာ အမ်ားဆံုး ေပ်ာ္၀င္ေနတတ္ပါမယ္၊ ဗီတာမင္စီဟာ အသီးအရြက္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပါ၀င္ေနေပမယ့္ ခရမ္းခ်ဥ္သီးမွာ ထူးျခားတာတခုက Lycopene အျဖစ္ ပါ၀င္တာျဖစ္တယ္၊ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ႏိုက္ထရစ္အက္ဆစ္ေတြကို ဖယ္ရွားေစမယ့္ Pcoumaslic အက္ဆစ္ႏွင့္ Chlorogenic အက္ဆစ္တို႔လည္း ခရမ္းခ်ဥ္သီး နီနီထဲမွာ ျပည့္၀စြာတည္ရွိေနပါတယ္၊ အလားတူ အဲဒီသဘာ၀ေတြကို ဖရဲသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီနဲ႔ မုန္လာဥ၀ါ တို႔ထဲမွာလည္း ေတြ႔ႏိုင္ေႀကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ကင္ဆာ ႏွင့္ ဒူးရင္းၾသဇာ ကၽြန္မတုိ႔ရံုးႏွစ္ပတ္လည္အစည္းေ၀းအတြက္ ႏိုင္ငံအသီးသီးကတက္ေရာက္လာတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ထဲမွာ တစ္ေယာက္ကၽြန္မေတြ႔ေတာ့ ေတာ္ေတာ္အံ့အားသင့္သြားတယ္။ ဒီႏွစ္စမွာဘဲ ေဆးစစ္တဲ့အခါ ကင္ဆာလို႔အေျဖထြက္ပီးကၽြန္မတို႔တစ္ေတြစိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။ အခုျပန္ေတြ႔ေတာ့ လန္းဆန္းက်မ္းမာတက္ၾကြေနေတာ့ စကားစျမည္ေျပာရင္းနဲ႔ ေဆးနည္းေလးတစ္ခုရလာတာကို ေ၀မွ်ျခင္လို႔ပါ။ အခုတစ္ေလာ ကင္ဆာ ဆုိတာနဲ႔ လူေတြကလန္႔ေနၾကပါပီ။ ခီမိုသြင္းရတာနဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြစိတ္ပင္ပန္းၾကတာနဲ႔ ရုတ္တရက္ ေသဆံုးသြားတာ နဲ႔ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔ရံုးက အန္တီဆိုရင္ သူ႔ကင္ဆာျဖစ္တာသူမ်ားကိုမသိေစခ်င္ဘူး၊ သူမ်ားေတြသူ႕ကိုေသလူလို႔ ၾကည့္ေနတဲ့အၾကည့္ေတြမခံႏိုင္ဘူးဆိုပီးရင္ဖြင့္ရွာပါတယ္။ ကၽြန္မ ရဲ႕ အခ်စ္ဆံုး ၾကီးၾကီး လဲ ကင္ဆာနဲ႔ဆံုးသြားသလို အမလိုခင္မင္ပီးခ်စ္ရတဲ့ ေရွ႔ေနမမ တစ္ေယာက္လဲ ကင္ဆာနဲ႔ ဘ၀ဆံုးသြားရရွာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္မတို႔မိသားစုနဲ႔ ႏွစ္အိမ္တစ္အိမ္လိုျဖစ္ေနတဲ့ မိုးေကာင္းက အန္တီနဲ႔အန္ကယ္လဲ ကင္ဆာနဲ႔ဘဲဆံုးပါးသြားၾကတယ္။ အရင္ကေတာ့ ပန္းခါး ဆိုတာအရမ္းကုိ နာမည္ၾကီးတယ္။ ပန္းပင္အေျခာက္ေလးေတြကိုေရေႏြးၾကမ္းလိုလုပ္ေသာက္ရတာပါ၊ အရမ္းကိုခါးေတာ့ ကၽြန္မေတာင္စမ္းေသာက္ၾကည့္ပီးတြန္႔သြားတာနဲ႔ မေသာက္ျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ခီမိုသြင္းထားတဲ့လူနာေတြဆို ခံတြင္းထဲဘာထည့္ထည့္အရသာမရွိေတာ့ဘူး။ အရမ္းလဲသနားဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ေနသူမ်ားအတြက္သတင္းေကာင္းပါ။ အရသာလဲမဆိုးတဲ့ဘဘာ၀အသီးပင္ရဲ႕အရြက္ကုိျပဳတ္ေသာက္ရံုတင္နဲ႔ ကင္ဆာေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္းသက္ သာေစတာ ကၽြန္မမ်က္စိေရွ႔မွာတင္ ၄ ေယာက္ေလာက္ေတြ႕ခဲ့လို႔ ရဲရဲၾကီးမွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္။ ေဆးပညာအေၾကာင္းအစံုလင္နားမလည္ေပမယ့္ ခီမိုသြင္းတာ ကင္ဆာ cell အေကာင္းေရာအဆိုးပါသတ္ပစ္ တာျဖစ္ပီး ဒီဒူးရင္းၾသဇာအရြက္ျပဳတ္ရည္ရဲ႕ အာနိသင္ကေတာ့ ကင္ဆာ ဆဲလ္ ခ်ည္းသတ္သတ္ကိုသာ သတ္ပစ္တယ္လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။ ကၽြန္မညီမေလးေက်ာင္းက ပေရာ္ဖက္ဆာကေတာ့ လူတိုင္းေတာ့ ေပ်ာက္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး၊ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ကင္ဆာျဖစ္ပံုအမ်ိဳးစားျခင္းမတူသလို ခႏၱာကိုယ္က တုံ႕ျပန္ပံုျခင္းလဲမတူႏိုင္ပါဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မအၾကံေပးျခင္တာကေတာ့ အနည္းနဲ႔အမ်ား ေပ်ာက္သြားသည္ျဖစ္ေစ သက္သာသြားသည္ျဖစ္ေစ အႏၱရယ္မရွိတာမို႔ စမ္းေသာက္ၾကည့္ၾကဖို႔တိုက္တြန္းပါရေစ။ ကိုယ္နဲ႔သိတဲ့ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္း ေဆြမ်ိဳးသားျခင္းမ်ားမွာလဲ ကင္ဆာေရာဂါရွိတဲ့သူမ်ားရွိရင္ ထပ္ဆင့္ ေ၀ဌေပးၾကပါ ေနာ္။ ကင္ဆာဆဲလ္ ေတြ စစ္တဲ့အခါတိုးတက္မႈရွိမရွိကို သိလာပါလိမ့္မယ္ေနာ္။ နံနက္မိုးလင္းသည္ႏွင့္ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ညႇစ္ထားေသာ လိေမၼာ္ရည္တစ္ခြက္ ေသာက္လိုက္ပါ။ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကိုထက္၀က္မွ် ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္သည္ဟုဆိုသည္။ ခ်ဥ္ ခ်ိဳအသီးအႏွံအမ်ားအျပား ရိွသည့္အနက္ လိေမၼာ္သီးမ်ားသည္ ကင္ဆာျဖစ္ေစမႈကိုတိုက္ ခိုက္ႏိုင္ေသာ ပဋိဓါတ္တိုးပစၥည္းပါရိွမႈအမ်ားစုဟု ၾသစေၾတးလ်သုေတသီမ်ားကဆိုထား သည္။ လိေမၼာ္ရည္သည္ခႏၶာကိုယ္ရိွခုခံအားအဖြဲ႕အစည္းစြမ္းအင္ကိုအထူးတိုးတက္ေစၿပီး ႀကက္သြန္ျဖဴကေတာ့ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္လို႕ဆိုထားပါတယ္၊ ဖတ္ၾကည့္ပါ။ ေတာင္ပိုင္း ကာရိုလုိင္းနားၿပည္နယ္ ေဆးတကၠသို္လ္မွ အစီရင္ခံစာအသစ္တစ္ခုအရ ႀကက္သြန္ၿဖဴဟာကင္ဆာကိုတိုက္ထုတ္နုိင္ တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ သိပံၼပညာရွင္မ်ားဟာလူဦးေႏွာက္ကင္ဆာကလပ္စည္းမ်ားကိုႀကက္သြန္ၿဖဴပါတဲ႕ၿဒပ္ေပါင္းမ်ားႏွင္႕ကုသခဲ႕တဲ႕အခါ ၄င္းႀကက္သြန္ၿဖဴပါတဲ႕ၿဒပ္ေပါင္းေတြဟာ ေရာဂါၿဖစ္ ေနတဲ႕ကလာပ္စည္းမ်ားကိုထိထိေရာက္ေရာက္သက္ ပစ္ခဲ႕တာကိုေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိခဲ႕ပါတယ္။အမွန္ေတာ႕ႀကက္သြန္ၿဖဴေသြးေအးလူသတ္သမားလုိ႕ေတာင္ေခၚႏုိင္ပါတယ္တဲ႕။ဘာၿဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ႕၄င္းႀကက္သြန္ၿဖဴပါတဲဲ႕ၿဒပ္ေပါင္းေတြကို ေလာင္စာေတြကဲ႕သို႕သေဘာထားၿပီးကင္ဆာကလာပ္စည္းေတြကဖ်က္ရန္ႀကိဳစားခဲ႕ေပမယ္႕၄င္းတို႕က ပ်က္စီးေနတဲ႕ ကင္ဆာကလာပ္စည္းေတြကိုသတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္လုိ႕သုေတသီ ဆြာပင္ေရး (Ph.D) ကေၿပာၿပခဲ႕ပါတယ္။ လွီးၿပီးသားႀကက္သြန္ၿဖဴတစ္ဥ ကိုစားၿခင္းဟာသင္႕ကို ဦးေႏွာက္ကင္ဆာၿဖစ္ၿခင္္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ႀကက္သြန္ၿဖဴမွာရွိတဲ႕ဓာတုၿဒပ္ေပါင္းေတြကအၿခားကင္ဆာမ်ား ကို လည္းတိုက္ထုတ္ႏုိင္ပါလိမ္႕မယ္လို႕လည္း ေရး ကေၿပာၿပခဲ႕ပါတယ္။ ေသြးကင္ဆာေဝဒနာ႐ွင္မ်ားအတြက္ အသက္ကယ္ေဆး လက္ဖက္စိမ္း ေဖ်ာ္ရည္ သည္ ေသြး ကင္ဆာ ေ၀ဒနာရွင္မ်ား အတြက္ အသက္ကယ္ ေဆး တခု ျဖစ္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ား က ေထာက္ခံ ခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္သည္။ ေသြးကင္ဆာ ေ၀ဒနာကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခံစား ေနရသည့္ လူနာမ်ား အား လက္ဖက္စိမ္း ေဖ်ာ္ရည္ ပံုမွန္ တိုက္ေကၽြး ၾကည့္ရာ ျပန္ရည္ေၾကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ေရာင္ရမ္းမႈကို (၅၀) ရာခိုင္ႏႈန္း ထိ ေလ်ာ့က် ေစေၾကာင္း သုေတသီမ်ား က ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။ အေလ့က် ေပါက္ေလ႔ ရွိေသာ လက္ဖက္စိမ္း သည္ ေသြးကင္ဆာ ေရာဂါရွင္ မ်ား၏ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ခြင့္ ကို ပိုမို တိုးျမွင့္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း မင္နီဆိုးတား ျပည္နယ္၊ ရိုခ်က္စတာ ရွိ ေမယို ေဆးခန္းမွ ေဒါက္တာ တိတ္ရွာနာဖတ္ က ေထာက္ခံ ခဲ့သည္။ ၎ ႏွင့္ အတူ အျခား ဆရာ၀န္မ်ားသည္ လက္ဖက္ႏွင့္ ေသြးကင္ဆာ ေရာဂါ ဆက္စပ္မႈကို အေသးစိတ္ ေလ့လာခဲ့ၾက ၿပီးေနာက္ ယခု ေတြ႔ရွိမႈ ကို အတည္ျပဳ ေဖာ္ျပ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ လက္ဖက္စိမ္း တြင္ ပါ၀င္ေသာ Polyphenon E ဓါတ္သည္ ေသြးကင္ဆာ အတြက္ အလြန္ထိေရာက္ေသာ ဓာတု ဓာတ္ေပါင္းတမ်ိဳးဟု ေဒါက္တာ ရွာနာဖတ္က ရွင္းျပ သြားခဲ့သည္။

ေသြးကင္ဆာ ေရာဂါ ကုသရန္ ေဆး၀ါး အသစ္ တစ္မ်ဳိးကို အေမရိကန္ အစားအစာနဲ႔ ေဆး၀ါးႀကီးၾကပ္ ကြပ္ကဲေရး ဌာနမွ ေထာက္ခံခ်က္ေပး Updated : 21 Nov, 2011

အေမရိကန္ အစားအစာနဲ႔ ေဆး၀ါးႀကီးၾကပ္ ကြပ္ကဲေရး ဌာန FDA ဟာ ေသြးကင္ဆာ ေရာဂါသည္ေတြကို ကုသဖုိ႔ Erwinaze ေဆး၀ါးကို  ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔က အတည္ျပဳ ေ ပးခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ေသြးကင္ဆာ ေရာဂါဟာ ႐ိုးတြင္း ခ်ဥ္ဆီ ထဲမွာ ေသြးျဖဴဥေတြ မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေစ တဲ့ ကင္ဆာ ေရာဂါမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။

ေသြးျဖဴဥ ေတြဟာ ခႏၶာကုိယ္ အတြင္း ေရာဂါ ကူးစက္မႈကို တုိက္ဖ်က္ရာမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစတဲ့ ဆဲလ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Erwinaze ထိုးေဆးကို တစ္ပတ္မွာ ၃ ႀကိမ္ ႂကြက္သားထဲ ထုိးသြင္းရမွာ ျဖစ္ၿပီး အဲ့ဒီေဆးဟာ ေသြးထဲရွိ ဆဲလ္ႀကီးထြားမႈ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပ႐ိုတိန္း တည္ေဆာက္မႈေတြကို ျပိဳကဲြေစမွာ ျဖစ္ျပီး ေသြးကင္ဆာ ေရာဂါသည္ေတြကို ဒီထိုးေဆးနဲ႔ ကုသတဲ့ အခါမွာ ေသြးကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြ ေသဆံုး သြားၿပီး ပံုမွန္ ဆဲလ္ေတြကိုေတာ့ ထိခိုက္မႈ မျဖစ္ေပၚေစပဲ ပံုမွန္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဆုိပါ Erwinaze ေဆးမွာ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိျပီး အဲ့ဒီ ေဘးထြက္ ဆုိးက်ဳိးေတြကေတာ့ ျပင္းထန္တဲ့ ဓါတ္မတည့္မႈ ျဖစ္ေပၚျခင္း ပန္ကရိယ ေရာင္ရမ္းျခင္း ၊ ေသြးခဲျခင္း ၊ ေသြးယိုစီးျခင္း ၊ မူးေ၀ျခင္း ၊ ေအာ့အန္ျခင္းနဲ႔ ေသြးတြင္း သၾကားဓါတ္ ျမင့္မားျခင္း အစရွိတဲ့ ဆုိး က်ဳိးေတြကို ခံစား ရႏိုင္ေၾကာင္း  သိရပါတယ္။
http://www.forevergroup.com.mm/news/view/health: မွ