by Wai Maw on Saturday, August 20, 2011 at 9:55pm
ဗုိလ္ခ်ဳပ္က်ဆံုးျပီး လြတ္လပ္စျမန္မာနုိင္ငံ၏ နုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး ၊က်န္းမာေရး နယ္ပယ္မ်ား တြင္ ေစတနာႏွင့္ တာ၀န္အရစြမ္းစြမ္းတမံ ထမ္းရြက္ခဲ့သည္။ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖဲြ႔ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ျမန္မာကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ကုိ ဦးေဆာင္လ်က္ နယူးေဒလီ၊ ကုိလံဘုိ ေဒသဆုိင္ရာႏွင့္ ဂ်ီနီဗာ ကမၻာ့က်န္းမာေရး ညီလာခံမ်ားသုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ကုိလံဘုိညီလာခံတြင္ သဘာပတိအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရသည္။ တုိင္းျပည္၏အေရးၾကီးေသာ ကာလ ဖဆပလအဖဲြ႔ၾကီးႏွစ္ျခမ္းကဲြျပီး သန္႔ရွင္းတည္ျမဲ အားျပိဳင္ပဲြတြင္ သန္႔ရွင္း(ျပည္ေထာင္စုပါတီ) ဘက္ကစည္းရံုးေရးပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ ဆန္႔က်င္ဘက္ပုဂၢိဳလ္အခ်ဳိ႕၏ ပုဂၢိဳလ္ေရးစြပ္စဲြမႈၾကံဳခဲ့ရသည္။ ကုိယ္က်င့္သိကၡာရုိးသားတည္ၾကည္မႈအရာတြင္ ထင္ရွားရံုမွ်မက ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေလာက၏ ပထမဆံုးႏွင့္ တစ္ဦးတည္းေသာ အမ်ဳိးသမီးသံအမတ္ၾကီးအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳခံရပါသည္။
၁၉၁၂ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၁၆ ရက္တြင္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေျမာင္းျမျမိဳ႕၌ ဖြားသည္။ အဖ ဦးဖုိးညွင္း၊ အမိ ေဒၚဖြားစု ျဖစ္သည္။ ဖခင္မွာ ျပည္သူ႔လုပ္ငန္းဌာန ၀န္ထမ္းျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္း ၁၀ ေယာက္တြင္ အဌမေျမာက္၊ အမည္ရင္း မခင္ၾကည္ျဖစ္သည္။ အစ္မျဖစ္သူ မခင္ၾကီးမွာ ဂ်ပန္ေခတ္လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးေရး၀န္ၾကီး၊ ဖဆပလ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးေဟာင္း ၊ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဥကၠဌ သခင္သန္းထြန္း၏ ဇနီးျဖစ္သည္။
ေျမာင္းျမျမိဳ႕တြင္ ၇ တန္းအထိ ပညာသင္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၾကည့္ျမင္တုိင္ ေအဘီအမ္ မိန္းကေလး ေက်ာင္းမွ ၉ တန္းေအာင္သည္။ ထို႔ေနာက္ေမာ္လျမိဳင္ ေအဘီအမ္ေက်ာင္း (ေမာ္တင္လိန္း ဆရာျဖစ္သင္ ေက်ာင္း) မွ မူလတန္းဆရာျဖစ္လက္မွတ္ရသည္။
ေျမာင္းျမအမ်ဳိးသားအထက္တန္းေက်ာင္း၌ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ဆရာမအျဖစ္ ႏွစ္အတန္ၾကာ ေဆာင္ ရြက္သည္။ ထုိ႔ေနာင္၀ါသနာအရ ရန္ကုန္ဒပ္ဖရင္ (ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးေဆးရံုၾကီး) ၌ သားဖြားဆရာမသင္တန္း ၊ ရန္ုကန္ေဆးရံုၾကီး၌ သူနာျပဳဆရာမသင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ စစ္မျဖစ္မီရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီး၌ သူနာျပဳ အျဖစ္ အမႈထမ္းသည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဗံုးခ်ခံရျပီး ဒဏ္ရာရလူနာမ်ား ကာလကတၱားပုိ႔ေဆာင္ေရးတြင္ သူနာျပဳအျဖစ္ေစတနာ့၀န္ထမ္း ေဆာင္ရြက္သည္။ အိႏၵိယမွ ျမန္မာနုိင္ငံသုိ႔ ေနာက္ဆံုးထြက္သည့္ သေဘၤာႏွင့္ ျပန္လာသည္။
၁၉၄၂ တြင္ ရန္ုကုန္ျမိဳ႕ေဂၚရာကုန္းေျခ ဒုိင္အုိစီဇင္ မိန္းကေလးေက်ာင္း၌ ေဒါက္တာဘသန္း ဦးေဆာင္၍ ေဆးရံုဖြင့္လွစ္သည္။ ထုိဘီဒီေအ ေဆးရံုတြင္ တစ္၏၏ အစ္မျဖစ္သူ မခင္ၾကီးႏွင့္အတူ သူနာျပဳ အျဖစ္ အေစာဆံုးေဆာင္ရြက္သည္။ မခင္ၾကီးမွာ စစ္မျဖစ္မီ သူနာျပဳ ၂ ႏွစ္သင္တန္းဆင္းျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီးကုိ ဂ်ပန္တပ္မ်ား တပ္စဲြထားရာ ဘီဒီေအ ေဆးရံုသည္ ေဒါက္တာဘေမာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေခတ္တြင္ ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီးျဖစ္လာသည္။ ေဒါက္တာဘသန္း၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ ေဒါက္တာလွေရႊ (ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္ ဗုိလ္စၾက္ာ၏ညီ၊ ၁၉၃၈ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ အာဏာရွင္ လွေရႊ)၊ ေဒါက္တာ ၾကည္ေပါ၊ ေဒါက္တာ ဦးေအး၊ ေဒါက္တာျမင့္ေဆြ၊ ေဒါက္တာ ေဒၚရင္ေမ၊ သူနာျပဳဆရာမ ကယ္လီ၊ မတင္ေထြး၊ (ေဒါက္တာျမင့္ေဆြ၏ဇနီး) တုိ႔ႏွင့္အတူ၊ သူနာျပဳခ်ဳပ္အျဖစ္အမႈထမ္းေနစဥ္ ဘီဒီေအ စစ္ေသနာပတိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေဆးရံုလာတက္ရာမွ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ လက္ထပ္ျပီးသူနာျပဳအလုပ္မွ ႏႈတ္ထြက္ကာ အိမ္ရွင္မတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ ၀န္ၾကီးမ်ား က်ဆံုခဲ့ရာ ေဒၚခင္ၾကည္သည္ သားၾကီးေအာင္ဆန္းဦး၊ သားငယ္ေအာင္ဆန္းလင္း(၁၉၅၃ ကြယ္လြန္) ႏွင့္ သမီး ေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔အတြက္ ဦးေဆာင္တာ၀န္ယူခဲ့ရသည္။ ဖဆပလအဖဲြ႔ခ်ဳပ္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ ပါလီမန္အမတ္ေနရာတြင္ ၀င္ေရာက္ေရြးခ်ယ္ခံသည္။ ၁၉၄၇ ၾသဂုတ္ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ၾကည္သည္ အဓိဌာန္ျပဳခ်က္ႏွင့္ လူထုပန္ၾကားလႊာကုိ ထုတ္ျပန္၍ လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈတြင္ သမုိင္းေပး တာ၀န္ကုိထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
ေဒၚခင္ၾကည္၏ပန္ၾကားလႊာတြင္
“ကၽြန္မရဲ႕ ခင္ပြန္းသည္ျဖစ္တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ တုိင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းရင္း လမ္းခုလတ္တြင္ က်ဆံုးခဲ့ရပါျပီ။ အခု သူကြယ္လြန္သြားေတာ့ သူ႔ကုိျပဳစုရမယ့္အစား သူခ်ခဲ့တဲ့ လမ္းစဥ္တြင္ ပါ၀င္နုိင္တဲ့ဘက္တြင္ ပါ၀င္ျပီး သူခ်န္ခဲ့တဲ့ သူ႔ေသြးသူ႔သား မိမိရဲ႕ရင္ေသြးကေလးမ်ားကုိ အေဖ့သားမ်ားပီပီ အေဖ့ေျခရာနင္းနုိင္ေအာင္ ပ်ဳိးေထာင္ ေပးေတာ့မယ္လုိ႔ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ လူထုကုိ ကၽြန္မေျပာလုိတာကေတာ့ မိမိတုိ႔ အားကုိးယံုၾကည္ေလးစားေသာ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးကုိ ရက္စက္စြာ လုပ္ၾကံမႈေၾကာင့္ ေဒါသထြက္ စိတ္ဆုိး၍ စိတ္လုိက္မာန္ပါ လုပ္ကုိင္မႈကုိေရွာင္ၾကဥ္၍ သူခ်ခဲ့ေသာ လမ္းစဥ္အတုိင္း တစ္ေသြမတိမ္း လုိက္နာ က်င့္ေဆာင္ၾကပါ။ သူပ်ဳိးေထာင္ခဲ့ေသာ ဖဆပလ အဖဲြ႔ၾကီးကုိ ဆထက္ထမ္းပုိး အားေပးေထာက္ခံၾကပါ။ သူရည္ မွန္းခဲ့ေသာ လြတ္လပ္ေရးကုိ မရမေနၾကိဳးပမ္းၾကပါ” ဟု တုိင္းျပည္ကုိ တုိက္တြန္းထားသည္။
၁၉၄၇-၅၃ တြင္ မိခင္ႏွင့္ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖဲြ႔ ညႊန္ၾကားေရး၀န္၊ ၁၉၅၃-၅၈ တြင္ လူမႈ၀န္ထမ္း စီမံကိန္း ေကာ္မရွင္ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည္။ ထုိသုိ႔တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနုိင္ငံ လူမႈ၀န္ထမ္း ေကာင္စီ ဥကၠဌ။ မိခင္နွင့္ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္းဥကၠဌ၊ ကေလးသူငယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရးေကာင္စီ ဥကၠဌ၊ က်န္းမာေရးနွင့္ ျပည္ေရးျပည္ရာအဖြဲ႔ဥကၠဌ၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ အမ်ိဳး သမီး အသင္းမ်ားေကာင္စီ ဥကၠဌ၊ ဒီမိုကေရစီသေဘာတရား တိုးတက္ျပန္႕ပြားေရး အသင္းဥကၠဌ၊ ျမန္မာနိုင္ငံ အမ်ိဳးသမိးကင္းေထာက္အသင္း၏ ကင္းေထာက္ခ်ဳပ္၊ ျမန္မာနိုင္ငံသူနာတင္ကား တပ္ဖြဲ႔၀င္ အမ်ိဳးသမီးအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမွဴး၊ ရာမာခရစ္ရွ္နာ သာသနာျပဳ ေဆးရံုနွင့္ စာၾကည့္တိုက္ ဒုတိယဥကၠဌ အျဖစ္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ ခံရ သည္။
က်န္းမာေရး လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ား ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ၁၉၄၉ တြင္ နယူးေဒလီ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔၏ ေဒသဆိုင္ရာ ညီလာခံ၊ ၁၉၅၀ တြင္ ကိုယ္လံဘို ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔၏ ေဒသဆိုင္ရာညီလာခံမ်ားကို ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ကိုလံဘိုညီလာခံတြင္ ညီလာခံသဘာပတိအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ တာ၀န္ေပးအပ္ခံရသည္။ ၁၉၅၀၊ ၁၉၅၁၊ ၁၉၅၂ နွစ္မ်ားတြင္ ဂ်ီနီဗာ ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ ညီလာခံ မ်ားကို ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္တက္ေရာက္၍ အေနာက္ဥေရာပ၊ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ထိုင္း ဗီယက္နမ္ နိုင္ငံမ်ားသို႔ ေလ့လာေရးခရီးမ်ား သြားေရာက္ခဲ့သည္။
၁၉၅၁ ခုနွစ္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္အစိုးရက “မဟာသီရိသုဓမၼ” ဘြဲ႔။ ၁၉၅၅ တြင္ ယူဂိုဆလားဗီးယား နိုင္ငံက “ ယူဂုိဆလပ္ၾကယ္တာရာဘြဲ႕ (ဒုတိယအဆင့္)။ ထိုင္းနိုင္ငံက “နိုဘယ္ ေအာ္ဒါ” ဘြဲ႕တံဆိပ္မ်ား ခ်ီးျမွင့္ ခံရသည္။
၁၉၅၈ ခုနွစ္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ၾကီးနွစ္ျခမ္းကြဲျပီးေနာက္ သန္႔ရွင္း (ျပည္ေထာင္စုပါတီ) ၏ စည္းရံုးေရးလုပ္ ငန္းမ်ား ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲကို၀င္ေရာက္ အေရြးမခံခဲ့ေခ်။ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဦးနုဦးေဆာင္ေသာ သန္႔ရွင္း (ျပည္ေထာင္စုပါတီ) က အနိုင္ရခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီးတြင္ အတုိက္အခံ ဘက္ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ ပုဂၢိဳလ္ေရး စြပ္စြဲခ်က္မ်ားေပၚထြက္လာသည္။ ဦနုဦးေဆာင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အဖြဲ႔သည္ ၁၉၆၀ ေမ ၁၉ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ၾကည္အား အိႏၵိယနိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီး အျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ဇြန္လတြင္ နီေပါနိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီးအျဖစ္ ပူးတြဲတာ၀န္ေပးအပ္ခံခဲ့ရသည္။ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေလာကတြင္ ပထမဆံုးနွင့္ ယေန႔အခ်ိန္ထိ တစ္ဦးတည္းေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး သံအမတ္ ၾကီးအျဖစ္ ေမာ္ကြန္းတင္ ခံရသည္။
ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရလက္ထက္ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ သံအမတ္ၾကီး ရာထူးမွ အျငိမ္းစားယူခဲ့သည္။
အျငိမ္းစားယူျပီး ၁၉၆၇ ခုနွစ္မွ စတင္၍ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္း၊ အမွတ္ ၅၄-၅၆ ေနအိမ္၌ ရိုးရိုးကုပ္ကုပ္ ေနထိုင္သည္။ မိခင္နွင့္ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ ညႊန္ၾကားေရး၀န္လုပ္သက္၊ သံအမတ္ ပင္စင္မ်ားကို မယူဘဲ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား၏ ဇနီး ေထာက္ပ႔ံေငြတစ္ေထာင္က်ပ္ကိုသာ ခံစားသည္။ ျခံ၀င္းအတြင္း ပန္းမန္စိုက္ပ်ိဳးျပဳျပင္လ်က္ ဘ၀ကိုေအးခ်မ္းျငိမ္သက္စြာ ကုန္ဆံုးေနစဥ္ ၁၉၈၇ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၀ရက္ေန႕တြင္ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္ ေဒါက္တာမိုက္ကယ္အဲရစ္လ္ (Dr. Michael Aris) တို႔မွ ေမြးဖြားေသာ ေျမးနွစ္ေယာက္ ေမာင္ျမင့္ဆန္းေအာင္ (Alexander)၊ ေမာင္ထိန္လင္း (Kim) ကို ဗုဒၶသာသနာအစဥ္အလာအရ ရွင္ျပဳမဂၤလာ ေနအိမ္၌ အက်ဥ္းခ်ံဳးျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ကမၻာ့သာသနာျပဳ အဂၢမဟာ မ႑ိတ အရွင္ေသဠိလက အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ တရားေဟာၾကားျပီး သာမေဏနွစ္ပါးကို တာ၀ါလိန္းလမ္း ေရႊၾကက္ယက္ ေက်ာင္း၌ သီးတင္းသံုးေစခဲ့သည္။ ထိုနွစ္ ဧျပီလတြင္ နိုင္ငံေတာ္၏ေထာက္ပံ႕မႈျဖင့္ အဂၤလန္ နိုင္ငံတြင္ ခြဲစိတ္ကုသသည္။
၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႕ နံနက္ ၇ နွစ္နာရီ ၁၇မိနစ္တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တကၠသိုလ္ရိပ္သာ လမ္း ေနအိမ္တြင္ သမီးျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လက္ေပၚ၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္။
၁၉၈၉ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဇနီး မဟာသီရိ သုဓမၼေဒၚခင္ၾကည္၏ စ်ာပနကို ေရႊတိဂံုဘာရားလမ္းရွိ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဖခင္ ဆရာၾကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႈိုင္း ဂူဗိမာန္နွင့္ သီေပါမင္း၏ မိဖုရားေခါင္းၾကီး စုဖုရားလတ္ ဂူဗိမာန္အၾကား ေျမကြက္လပ္၌ ဂူဗိမာန္ တည္ေဆာက္ သျဂၤိဳလ္ခဲ့ပါသည္။
ေမာင္ေဇယ်ာ
ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၂ အမွတ္ ၅၆
၁၈-ၾသဂုတ္-၂၀၁၁
No comments:
Post a Comment