ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ စိန္ေ​ခၚမႈမ်ား

Min Thant Syn created a doc.

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတ​ြ၊ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပ​ာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႕လိုတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ လြန္ခဲ့ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ကာလတ​စ္ေလ်ာက္လံုး ျမန္မာ့ႏုိ္င္ငံေရးမွာ အဓိကဇာတ္ေကာင္ေတြျဖစ္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္၊ အင္န္အယ္လ္ဒီေခါင္းေဆာင္တ...ဲ့ အတိုက္အခံ အုပ္စုေတြနဲ႕ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြကလည္း ဒီလိုအေျပာင္းအလဲေတြလုပ္ဖို႕ ဆႏၵရိွတယ္ဆိုတာ ေျပာေနခဲ့တယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီလိုအေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ေအာင္ဆိ​ုၿပီး ႏို္င္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းက ၀င္ေရာက္ကူညီဖို႕ ၾကိဳးစားတာေတြကေတာ့ မေအာင္ျမင္တဲ့အျပင္ တပ္မေတာ္က ျပည္ပရန္သူဆိုၿပီး လက္ညိွးထုိးျပစရာ၊ သူတို႕မေအာင္ျမင္တာေတြအတြက္ အျပစ္ဖို႕စရာ အေၾကာင္းရေအာင္ လုပ္ေပးသလိုသာျဖစ္ေနခဲ့တယ္။
ျပည္တြင္းနဲ႕ျပည္ပက အတိုက္အခံေတြ၊ INGO ေတြရဲ့ ေထာက္ခံမႈနဲ႕ အေနာက္အုပ္စုကက်င့္သံုး ေနတဲ့မူ၀ါဒကလည္း စစ္အစိုးရကို တတ္ႏုိင္သမွ် ျမန္ျမန္ဖယ္ရွားႏိုင္ဖို႕ဆိုတဲ့​ ေရတုိရည္မွန္းခ်က္ေပၚမွာပဲ အေျခခံလုပ္ေနတာပါ။ ဒီရည္မွန္းခ်က္က ၁၉၈၀ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားေနွာင္းပိ​ ုင္းနဲ႕ ၁၉၉၀ အစပိုင္းကာလမွာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္နိုင္ေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ စစ္အစိုးရဘက္က အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္လာေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီခ်ဥ္းကပ္ပံုကိုလည္း ျပန္စဥ္းစားသင့္ေနပါၿပီ။ ခုခ်ိန္ထိေတာ့ မက္လံုးေပးတာေရာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္တာေရာ စစ္အစိုးရကို အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္ေအာင္မတတ္ႏုိ​င္ေသး ပါဘူး။

တပ္မေတာ္အေပၚ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြလုပ္ဖို႕ လုိအပ္သလို အေရးလည္းၾကီးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လုပ္နည္းနဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကိုေတာ့ တိတိက်က် သတ္မွတ္ဖို႕လိုပါတယ္။ အေနာက္ႏုိုင္ငံေတြ အေနနဲ႕ တပ္မေတာ္က လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ဖို႕ပ်က္ကြက​္တာေတြ၊ ကုလသမဂၢရဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာဖို႕ပ်က္ကြက္တာ ေတြလုပ္လာရင္ လံုး၀လက္မခံဘူး ဆိုတာနဲ႕ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ရိွလိမ့္မယ္ဆိုတာကို ထင္ထင္ရွားရွားျပဖုိ႕ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြလုပ္တာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီးရင္လည္း ဒါဟာအဆံုးသတ္လုပ္ငန္းစဥ္လုိ႕ သေဘာ မထားသင့္ပါဘူး။ ဒဏ္ခတ္အေရးယူတာေတြကို ထိေရာက္ေအာင္လုပ္ဖို႕လိုသလို တစ္ဖက္ကလည္း ဒီဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကို တရားေသမကိုင္စြဲထားဖို႕လိုတယ္။ Margaret P. Doxey ရဲ့ ေအာက္ပါ ေျပာၾကားခ်က္ကို သတိျပဳသင့္တယ္ -
လူသိရွင္ၾကားဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈလုပ္​တာေတြရဲ့ အႏၲရာယ္တစ္ခုကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရက လုိက္နာဖို႕ထက္ အာခံလာေအာင္တြန္းပို႕သလိုျဖစ္တတ​ ္တာပါဘဲ။ အထီးက်န္မူ၀ါဒကို က်င့္သံုးေနတဲ့ အစိုးရတစ္ခုဟာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးအရ ပိတ္ဆို႕ခံရမွာေတြအတြက္ စိတ္မပူတဲ့အျပင္ ဒီလို အေရးယူမႈေတြဟာ သူတို႕ႏုိင္ငံအေပၚ ျပင္ပကမၻာက ရန္လိုေနမႈေတြကို သက္ေသျပတာလို႕ ယံုၾကည္ ေနတာျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႕မ်က္ႏွာအပ်က္ခံၿပီး ဒီအေရးယူမႈေတြကို လိုက္ေလ်ာဖို႕ မလိုဘူးလို႕လဲ ယူဆေလ့ရိွတယ္။ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြရဲ့ ေနာက္ျပႆနာတစ္ခုကေတာ့ ေျပာင္းလဲျပင္လြယ္ႏို္င္မႈ မရိွဘဲ တရားေသ ဆန္လြန္းတာ ေၾကာင့္ သေဘာထားကြဲျပားမႈေတြကို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႕ အေျဖရွာနုိင္ဖို႕ ပို ခက္ခဲေစတာျဖစ္တယ္။ 

အခုျမန္မာႏုိ္င္ငံမွာျဖစ္ေနတာလည​္း ဒီသေဘာပါဘဲ။ တပ္မေတာ္နဲ႕ အတိုက္အခံမ်ားၾကား၊ ထို႕အတူ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ား၊ NGO မ်ားနဲ႕ တပ္မေတာ္ၾကား ကြဲျပားျခားနားမႈသိတ္ၾကီးပါတယ္။​ အားလံုးက ႏုိ္င္ငံတကာဆက္ဆံမႈေတြကို ႏုိ္င္ငံေရးအရအသံုးခ်ၿပီး အသာစီးရေအာင္ လုပ္ေနၾကတယ္။ ၾသစေတးလ်ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္တည္ေထာင္​ႏုိင္ဖို႕ အကူအညီေပးတဲ့ အခ်ိန္မွာ နအဖဘက္ကလဲ ဒီအခ်က္ကို ႏိုင္ငံေရးအရအျမတ္ထုတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားသလို အင္န္အယ္လ္ဒီကလည္း ဒီလိုအကူအညီေပးတာမ်ိဳးကေန အက်ိဳးရိွတဲ့ရလဒ္ေပၚထြက္လာႏုိင္​တယ္ဆိုတာ မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး နအဖကို တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳရာ ေရာက္ေစတဲ့ ဆက္ဆံမႈမ်ိဳးမလုပ္ဖို႕ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကန္႕ကြက္ ခဲ့တယ္။ 

 

ဒီလိုပဲ နအဖနဲ႕ ေလးႏွစ္ေလာက္အၾကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြး​ၿပီး ပထမဆံုးအၾကိမ္အျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕ကအက်ဥ္းေထာင္ေတြက​ ိုစသြားခြင့္ရေတာ့ အင္န္အယ္လ္ဒီက အစပိုင္းမွာ ဒီလုပ္ရပ္ကို စစ္အစိုးရနဲ႕ ပူးေပါင္းမႈအျဖစ္ ေ၀ဖန္ ရံႈ႕ခ်ခဲ့ဖူးတယ္။ အလားတူပါဘဲ ကုလသမဂၢနဲ႕ ႏုိ္င္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားက အစိုးရအေနနဲ႕ ႏုိင္ငံေရး၊ ေငြေရးေၾကးေရးအရ အျမတ္မထုတ္ႏုိင္ေအာင္ နည္းလမ္းရွာၿပီး ျမန္မာျပည္သူေတြကို အကူအညီ ေပးႏုိင္ဖို႕လုပ္စဥ္မွာလည္း ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးၾကံဳခဲ့ရေသးတယ္။

ေရရွည္ရည္မွန္းခ်က္ထားၿပီး ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ခ်ဥ္းကပ္မႈကေတာ​့ စနစ္တက်ေရြးခ်ယ္စီမံထားတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေတြေပးဖို႕ပါပဲ။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးနဲ႕​ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္အတြက္ အကူအညီေပးရံုသာမက သမိုင္းတစ္ေလ်ာက္ရိွေနခဲ့တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ ဒီမိုကေရစီေပၚေပါက္ေရးကို အတားအဆီးျဖစ္ေနတဲ့ အခက္အခဲေတြကိုု ေက်ာ္လႊားႏုိ္င္ဖို႕အတြက္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႕ ထိေတြ႕ဆက္ဆံၿပီးအကူအညီေပးရမယ္။ အဲဒီအခက္အခဲေတြက ရႈတ္ေထြးလွေပမယ့္ ေအာက္ပါအတုိင္းအႏွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပ​နုိင္တယ္။
တစ္။ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ားရဲ့အခ​ြင့္အေရးကိုအာမခံႏုိင္မယ့္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္ဖို႕ခက္ခဲေနမႈ။
ႏွစ္။ အကြဲကြဲအျပားျပားျဖစ္ေနတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အမ်ိဳးသားအဆင့္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား (National Level Institutions) အင္အားခ်ည္နဲ႕ေနမႈ။
သံုး။ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ကြဲျပားျခားနာ​းတဲ့အျမင္ေတြကို သည္းခံခြင့္လႊတ္နားေထာင္တဲ့ အစဥ္ အလာမရိွခဲ့မႈ။

ဒီလုိအခက္အခဲေတြကို ေက်ာ္လႊားႏုိ္င္ဖို႕အတြက္ တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ လုပ္ယူရပါမယ္။ ပညာေရး က႑ကို အကူအညီေပးတဲ့ အေသးစား စီမံခ်က္ေလးမ်ားကို အေရအတြက္တုိးျမွင့္လုပ္ေဆာင္ရမယ​္။ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္း ( Civil Society) နဲ႕ ဗဟု၀ါဒကို အင္အားေကာင္းလာေစမယ့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို တစ္ေျဖးေျဖးခ်င္းတိုးျမွင့္လုပ္​ေဆာင္ရမယ္။ ေလ့က်င့္ေရးနဲ႕ အေထာက္အကူေပးေရး အစီအစဥ္ေတြဟာ အင္န္အယ္လ္ဒီနဲ႕ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားကိုသ​ ာမက တပ္မေတာ္ကိုလည္း အကူအညီေပးရမယ္။ ေရရွည္မွာ ေလ့က်င့္ထားတဲ့ ပညာရွင္မ်ိဳးဆက္မ်ားက ပိုလစ္ဘရယ္က်ၿပီး ကြဲျပားျခားနားမႈမ်ားကို လက္ခံႏုိင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီျမန္မာႏုိင္ငံကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္မယ္လုိ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထား ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ဂ်ပန္ႏုိ္င္ငံနဲ႕ အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ားက NGO မ်ားဟာ ပညာေရးနဲ႕ က်န္းမာေရးက႑ ေတြမွာသာမက ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကြဲျပားျခားနားခ်က္မ်ာ​းကို လက္ခံႏုိင္တဲ့ အျပန္အလွန္ ေလးစားတဲ့ အေျခအေနေပၚလာေအာင္ စတင္ေဆာင္ရြက္ ေပးသင့္တယ္။

ပိေတာက္ေျမ