အပင္တုိ႔၏ ကာကြယ္ေရးဗ်ဴဟာမ်ား ( MIRACLE CREATION IN PLANTS စာအုပ္မွ)

January 6, 2014 at 4:28am

အပင္ေတြမွာလဲပဲ သူတုိ႔ရဲ႕ ရန္သူေတြရဲ႕ေဘးရန္ကေန ကုိယ့္ကုိကုိယ္ နည္းလမ္းမ်ားစြာနဲ႔ ကာကြယ္ၾကပါတယ္။ အပင္မ်ဳိးစိတ္ေတြေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ကာကြယ္ေရးနည္းစနစ္ေတြဟာလဲ ကြာျခားပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အခ်ဳိ႕အပင္ေတြဟာ သူတုိ႔ကုိရန္မူတဲ့ကပ္ပါးေကာင္ေတြ အင္းဆက္ေတြကုိ ျပန္လည္တုိက္ထုတ္ရန္ အရည္မ်ားကုိ စစ္ထုတ္ၾကပါတယ္။
ဒီလုိမ်ဳိးသူတုိ႔ရဲ႕လက္နက္ေတြကုိ အသံုးျပဳရာမွာ သူတုိ႔ဟာ မ်ားစြာေသာ ဗ်ဴဟာမ်ားကုိ ျပသၾကပါတယ္။ဥပမာ  Toadstool မႈိမ်ားနဲ႔ သခြါးသီး ေတြမွာရွိတဲ့ အဆိပ္ဖုေလးေတြဟာ တုိက္ခုိက္ခံရၿပီဆုိတာနဲ႔တစ္ၿပိဳက္နက္ ခ်က္ခ်င္း ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ဖုိ႔ေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး လက္နက္အျပည့္အစံုတပ္ဆင္ထားတဲ့အျခားဥပမာကုိ ပလိန္းပင္ေတြ(Plane Tree)မွာလဲ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ အရြက္ေတြကေန ထုတ္လႊတ္တဲ့ ထူးရွယ္အရည္တစ္မ်ဳိးရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ဒီအပင္ေတြဟာ ပင္စည္ရဲ႕ေအာက္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ ေျမျပင္ကုိ စနစ္တက် အဆိပ္သင့္ေစတဲ့အတြက္  ျမက္ပင္ေသးေသးေလးကေတာင္ အဲဒီနားမွာ လာေရာက္ေႏွာက္လွ်က္ေပါက္ေရာက္လုိ႔မရပါဘူး။ဒီအပင္ဟာ သူ႔ကုိယ္တြင္းမွာ ဒီလုိမ်ဳိးအဆိပ္ရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြရွိေနေပမဲ့ သူကုိယ္တုိင္ကေတာ့ဘာမွအႏၶရာယ္မရွိပါဘူး။
          ရန္သူေတြနဲ႔ေတြ႕ၾကံဳတဲ့အခါမွာ ထြက္ေျပးဖုိ႔ ေျခေထာက္ေတြမရွိတဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ ျပန္လည္တုိက္ခုိက္ဖုိ႔လက္ေတြမရွိတဲ့ အပင္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ရန္သူေတြကုိ သူတုိ႔ရဲ႕ စစ္ထုတ္ရည္ေတြကေနတစ္ဆင့္ကာကြယ္ၾကပါတယ္။ဒါ႔အျပင္အပင္ေတြဟာ ကုိယ္တုိက္ခုိက္ခံေနရၿပီဆုိတာ ကုိ အခ်င္းခ်င္း အေၾကာင္းၾကားမူကုိေတာင္ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ အခ်ဳိ႕အပင္ေတြဟာ သူတုိ႔ကုိ အင္းဆက္တစ္ေကာင္က ကုိက္ေနၿပီဆုိရင္အရည္တစ္မ်ဳိးကုိ စစ္ထုတ္လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီအရည္ဟာ အင္းဆက္ရဲ႕ အစာေျခစနစ္ကုိ ဒုကၡေပးႏုိင္ျခင္း(သုိ႔မဟုတ္) အင္းဆက္ကုိ ဗုိက္ဝသြားၿပီဆုိတဲ့ မွားယြင္းတဲ့ ခံစားခ်က္ကုိ ေပးစြမ္းႏုိင္စြမ္းရွိပါတယ္။တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ ဒီလုိအကုိက္ခံရတဲ့  အရြက္ေနရာကေနJasmonic  လုိ႔ေခၚတဲ့ အက္စစ္တစ္မ်ဳိးကုိလဲ ထုတ္လုပ္လုိက္ပါတယ္။ဒါဟာ အျခားအရြက္ေတြကုိ “ငါေတာ့ အႏၶရာယ္ၾကံဳေနရၿပီ ၊ မင္းတုိ႔အသင့္ျပင္ၿပီး ကာကြယ္ထားၾက”ဆုိတဲ့ သတင္းကုိေပးၾကားေပးတဲ့ အက္စစ္ျဖစ္ပါတယ္။
          ေျပာင္းဖူးနဲ႔  ပဲႀကီးပင္တုိ႔ရဲ႕ လက္စားေျခ ကာကြယ္ေရးစနစ္ကေတာ့တစ္မ်ဳိးပါ။ သူတုိ႔ဟာ ဒီစနစ္မွာ ကပ္ပါးနက်ယ္ေကာင္ ေလးေတြကုိ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ရံေတာ္တပ္သားေတြအျဖစ္အသံုးခ်ၾကပါတယ္။ ဥပမာ ခူေကာင္တစ္ေကာင္က သူတုိ႔ရဲ႕အရြက္ေတြကုိ ကုိက္ခဲေနၿပီဆုိရင္ သူတုိ႔ဟာထူးရွယ္အရည္တစ္ခုကုိစစ္ထုတ္လုိက္ပါတယ္။ ဒီအရည္ဟာ နက်ယ္ေကာင္ေတြကုိ ျမဴဆြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နက်ယ္ေကာင္ေလးေတြကဒီအရြက္ေပၚကုိေရာက္လာၿပီး ခူေကာင္ေတြကုိယ္ေပၚမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ သားေလာင္းေလးေတြကုိခ်န္ထားခဲ့လုိက္ပါတယ္။ဒီသားေလာင္းေလးေတြဟာ ခူေကာင္ေတြကုိေသေစပါတယ္။         

          အခ်ဳိ႕အပင္ေတြရဲ႕တည္ေဆာက္ပံုမွာ အဆိပ္ျပင္းတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြဟာ ပါဝင္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျဒပ္ေပါင္းေတြဟာတစ္ခါတစ္ရံမွာ သတၱဝါေတြကုိ ဆြဲေဆာင္ျဖားေယာင္းႏုိင္၊ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ေၾကာက္လန္႔ေစႏုိင္၊တစ္ခါတစ္ရံမွာ ဓာတ္မတည့္မူျဖစ္ပြါးေစႏုိင္ ၿပီးတစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့  ေသဆံုးေစႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဥပမာအားျဖင့္လိပ္ျပာေလးေတြဟာ ခရမ္းေရာင္ဟတ္တာပင္ (Heather plant) ေတြဆီကုိ မခ်ဥ္းကပ္ၾကပါဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ဒီအပင္ေတြရဲ႕ ပန္းပြင့္ေတြမွာ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ကာကြယ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ Sinigrin လုိ႔ေခၚတဲ့ အဆိပ္ရွိတဲ့ပစၥည္းတစ္မ်ဳိးပါဝင္ေနလုိ႔ပါပဲ။ဒါေၾကာင့္ လိပ္ျပာေတြဟာ အဆိပ္ကုိသယ္ယူရန္မျဖစ္ဘူးဆုိတာ ကုိသိနားလည္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ေရွာင္ရွားၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လိပ္ျပာေလးေတြဟာ ဘယ္လုိမ်ား ခြဲျခားနားလည္ေနပါသလဲဆုိတာဟာေျဖဆုိဖုိ႔ ေစာင့္ဆုိင္းေနတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုလဲျဖစ္ပါတယ္။ လိပ္ျပာေလးေတြအေနတဲ့ ဒီလုိအသိတရားကုိအေတြ႕အၾကံဳအားျဖင့္ ရယူဖုိ႔ဆုိတာမျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီလုိအပင္ကေနၿပီး လိပ္ျပာဟာ စမ္းသပ္အရသာခံၾကည့္ရဦးမယ္၊ၿပီးမွ စားသင့္မစားသင့္ဆံုးျဖတ္မယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ ကုိယ့္ေသတြင္းကုိယ္တူးလုိက္တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ဒီအသိပညာဟာ အျခားနည္းလမ္းတစ္ခုနဲ႔ လိပ္ျပာေလးေတြဆီ ေရာက္ရွိလာတာ ျဖစ္ရပါမယ္။

          သၾကား ေမပလ္ (Sugar Maple)  ပင္ေတြရဲ႕ သူတုိ႔ကုိ အႏၶရာယ္ျပဳတဲ့ သတၱဝါေတြရဲ႕ ရန္ကေနကာကြယ္တဲ့အစီအမံဟာ လူသားေတြထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ပုိးသတ္ေဆးေတြထက္ ပုိမုိအက်ဳိးသက္ေရာက္မူ ေကာင္းမြန္ေနပါတယ္။ဒီအပင္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕အရြက္ေတြဆီကုိ Tanninလုိ႔ေခၚတဲ့ အရာတစ္ခုကုိ ပုိ႔ေပးပါတယ္။ အဲဒီအရာဟာ အင္းဆက္ေတြကုိ နာမက်န္းျဖစ္ေစပါတယ္။ဒီလုိ နာမက်န္းျဖစ္မူဒဏ္ ရုတ္တရက္ ခံစားလုိက္ရတဲ့ အင္းဆက္တစ္ေကာင္ဟာ ခ်က္ခ်င္း လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔အတြက္Tannin ပမာဏနည္းပါးတဲ့ အေပၚပုိင္းအရြက္ေတြဆီကုိ တက္ဖုိ႔ႀကိဳးစားပါတယ္။ဒါေပမဲ့လည္းကံဆုိးစြာပဲ အဲဒီအေပၚဘက္ျခမ္းက အရြက္ေတြဟာ ငွက္ေတြအဓိကလာေရာက္နားခုိတဲ့ေနရာျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္၊ အေပၚတက္လာတဲ့ အင္းဆက္ေတြဟာ တစ္ၿပိဳက္နက္ ငွက္ရဲ႕အစားကုိခံလုိက္ရပါေတာ့တယ္။သၾကား ေမပလ္ ပင္ေလးေတြရဲ႕ နည္းဗ်ဴဟာက အံ့မခမ္းပါပဲ။ ပုိးသတ္ေဆးအမ်ားႀကီး ထုတ္လႊတ္စရာမလုိပဲနဲ႔ အင္းဆက္ေတြကုိ ေခ်မႈန္းလုိက္တာပါ။  (Scienceand  Technology Journal, March 1993, p.226)
        အေမရိက အလယ္ပုိင္းနဲ႔ ေတာင္ပုိင္းေဒသကPassionflower ပန္းေလးေတြဟာ လိပ္ျပာေတြအႀကိဳက္ဆံုးပန္းေတြပါ။ လိပ္ျပာမဟာ သူမရဲ႕ ဥေတြကုိ အဲဒီအပင္ေတြေပၚမွာ ဥခ်ေလ့ရွိပါတယ္။ ဥေလးေတြ အေကာင္ေပါက္လာတာနဲ႔တစ္ၿပိဳက္နက္ အဟာရပါမွီဝဲႏုိင္ေအာင္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုကုိလိပ္ျပာမဟာ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သူမဟာ ဥမဥခ်ခင္မွာ ဒီအပင္ရဲ႕အရြက္ေတြမွာ တစ္ျခားသူမ်ားရဲ႕ဥေတြအရင္ဥထားၿပီးၿပီလားဆုိတာကုိ ဂရုတစုိက္ၾကည့္႐ႉပါတယ္။ တကယ္လုိ႔မ်ား တစ္ျခားဥေတြရွိေနၿပီးသားဆုိရင္သူ႔ရဲ႕သားေလာင္းေလးေတြ အစာဝဝလင္လင္မစားရမွာစုိးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တစ္ျခားအပင္ကုိထပ္မံရွာေဖြၿပီးမွဥဥခ်ပါတယ္။                        ( David Attenborough, The Private Life ofPlants, Princeton University Press, Princeton, New Jersy, p. 67)
          လိပ္ျပာေတြရဲ႕ဒီလုိအေလ့အထကုိ အသံုးခ်ၿပီး Passionflowerပင္ေတြဟာ  သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ ကာကြယ္တဲ့ေနရာမွာအသံုးဝင္ပါတယ္။ ဘယ္လုိလဲဆုိရင္ ဒီအပင္အခ်ဳိ႕ရဲ႕ အဖူးေလးေတြဟာ လိပ္ျပာဥေလးေတြပံုစံအေရာင္အေသြးေတြပံုစံဖြင့္ၿဖိဳးလာၾကပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ေရာက္ရွိလာတဲ့ လိပ္ျပာေလးေတြဟာ အျခားဥေတြရွိေနၿပီထင္ၿပီးအျခားကုိ သြားေရာက္ရွာေဖြၾကပါတယ္။
          အသိတရား၊မွတ္ဉာဏ္၊ ခြဲျခားႏုိင္စြမ္း စတာေတြမရွိတဲ့ အပင္တစ္ပင္အတြက္ လိပ္ျပာေတြရဲ႕ ဥပံုစံကုိသိေနဖုိ႔ဆုိတာလံုးဝမျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ လိပ္ျပာရဲ႕ အေလ့အထကုိ သိေနဖုိ႔ဆုိတာ လဲ လံုးဝမျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ဒါေပမဲ့ တကယ္အရွိတရားမွာေတာ့ ဒီအပင္ေတြဟာ သိေနသလုိကုိ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ကာကြယ္ႏုိင္ၾကပါတယ္။
          ဒါေၾကာင့္လဲ Germany’sMax Planck Institute for Chemical Ecology မွ Jonathan Gershenzon က “တကယ္လုိ႔မ်ားလူေတြဟာ အပင္ေတြရဲ႕ဒီလုိအသိဉာဏ္ရွိစြာရန္သူကုိကာကြယ္တဲ့နည္းလမ္းကုိ မွန္ကန္စြာတုပႏုိင္မယ္ဆုိရင္ အနာဂတ္မွာ အဆိပ္အေတာက္ကင္းတဲ့စုိက္ပ်ဳိးေရးဆုိင္ရာ သီးႏံွဖ်က္ပုိး  ထိန္းခ်ဳပ္မႈစနစ္ေပၚေပါက္လာလိမ့္မယ္”လုိ႔ဆုိပါတယ္။(John Whitfield, “Making Crops CryForHelp,” Nature, April 12, 2001, p. 736-737)