"Natural Resource and Conflict"
- ဒီေန ့ဖတ္ရတာက သဘာ၀အရင္းအျမစ္နဲ ့ျပည္တြင္းစစ္ပ႗ပကၡေတြ အေၾကာင္း။ ဘယ္လိုဆက္စပ္တယ္..။ ဘယ္ေလာက္ဆက္စပ္တယ္ မဆက္စပ္ဘူး...စသျဖင့္ ။
- လူသိမ်ားတဲ့ resource curse, Dutch Disease, လို ့ေခၚတဲ့ သယံဇာတက်ိန္ဇာ ဆိုတာရဲ ့ မွန္ျခင္းမွားျခင္း။ သယံဇာတ ေပါၾကြယ္၀မွဳ နဲ ့သယံဇာတမွီခိုမွဳ (resource abundance vs. resource dependence) စတာေတြကို case studies ေတြနဲ ့ေလ့လာတာေပါ့ေလ...
- သယံဇာတၾကြယ္၀တဲ့အခါ အစိုးရက သူအခြန္ေကာက္လို ့ရတဲ့ေငြအေပၚ (revenue) မီွခိုမွဳနဲသြားျပီး သူေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ ျပည္သူျပည္သားေတြအေပၚမွာ တာ၀န္ခံမွဳနဲသြားေတာ့တယ္...။
သယံဇာတေၾကာင့္ရတဲ့ ၀င္ေငြက ေပါေခ်ာင္ေကာင္းျဖစ္ေတာ့ ျခစားမွဳၾကီးထြားလာတဲ့အျပင္ ဒီလိုရေပါက္ရလမ္းကို အျပိဳင္အဆိုင္အလုအယက္ ၾကိဳးစားၾကေတာ့တာကိုး။ ဒါကို ေဘာဂေဗဒ စကားလုံး rent-seeking လို ့သုံးတာေပါ့..
- ဒီေန ့ျမန္မာျပည္ရဲ ့ျမိဳ ့ေမတၱာ ခရိုနီ ခရိုနီျပာေတြဆိုတာ ဒီ rent-seeking ေတြရဲ ့ထုတ္လုပ္ခ်က္ေပါ့.။
- အဲ...ဒီလိုသယံဇာတေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတြနဲ ့ပတ္သက္လို ့ ဆီရာလီယြန္လို ့ေခၚတဲ ့အာဖရိက ႏိုင္ငံနဲ ့အာစီယံႏိုင္ငံျမန္မာမွာ တူတဲ ့အခ်က္ရွိတယ္တဲ့။
- အဲဒါက ေတာ္ေတာ္ၾကာအပစ္ရပ္လိုက္၊ ျပီးရင္ ျပန္တိုက္လိုက္ လုပ္ၾကတာပဲတဲ့။
- ဒီလို ျဖစ္ရတာက ဒီ ႏိုင္ငံ ၂ ခုစလုံးမွာ အျခားေသာ သဘာ၀သယံဇာတေၾကာင့္ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ၾကတဲႏိုင္ငံေတြနဲ ့မတူတဲ့ သဘာ၀အရင္းျမစ္ ထုတ္ယူမွဳနည္းလမ္းေၾကာင့္တဲ့..။
- ျမန္မာေရာ ဆီရာလီယြန္ေရာက သဘာ၀ရင္းျမစ္ေတြကို joint extraction လို ့ေခၚတဲ အစိုးရနဲ ့သူပုန္ ေ၀စားမွ်စား ပူးတြဲထုတ္ယူၾကတာကိုး။
- ဒါေၾကာင့္ သူတို ့အခ်င္းခ်င္း အေ၀တဲ့ေနရင္ စစ္မီးေတာက္ေတြျငိမ္းခ်မ္းေနျပီး ေလာဘေဇာတက္လာလို ့အေ၀မတဲ့အခါ ျပန္တိုက္လုပ္ၾကျပန္တာပဲတဲ့..။
- ဒီ ႏိုင္ငံ ၂ ခုကြာတာကေတာ့...ဆီရာလီယြန္ဟာ ၆၀ နဲ ့၈၀ ၀န္းက်င္ၾကားမွာျငိမ္းခ်မ္းျပီး အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ စစ္မီးေတြေတာက္တာတဲ့။ ျမန္မာကေတာ့ ၆၀ နဲ ့၈၀ ေနာင္းပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြညံျပီး ၉၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျငိမ္းခ်မ္းလာတာတဲ့။
- ေနာက္တစ္ခုကြာျခားတာက ဒီအာဖရိက ႏိုင္ငံေလးရဲ ့ရင္းျမစ္က စိန္ (diamond) တဲ့။ အေရွ ့ေတာင္အာရွႏိုင္ငံရဲ ့ သဘာ၀ရင္းျမစ္က ေတာ့ ဘိန္း (opium) ပါတဲ့။
- ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညႊန္ ့၊ ခြန္ဆာ၊ ေလာစစ္ဟန္၊ KNU, KIA, SSA စတာေတြနဲ ့ ခု ေလာေလာဆယ္ ၾကားေနရတဲ ့ ကားပါမစ္ျပႆနာ... အစရွိတာေတြကို မ်က္စိထဲတန္းျမင္လာတာပဲ..။
0 comments:
Post a Comment