ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ေန႔စြဲမ်ား
၁၉၁၅။ ။ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၃ ရက္၊ ၁၂၇၆ တေပါင္းလဆန္း ၁ ရက္ စေနေန႔တြင္
မေကြးတုိင္း နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၌ဖြားျမင္သည္။ ေဗဒင္ဆရာက ဇာတာတြင္ ထိန္လင္းဟု
အမည္ေရးေသာ္လည္း အကိုျဖစ္သူ ေအာင္သန္းႏွင့္လုိက္ဖက္ေအာင္ ေအာင္ဆန္းဟုေခၚတြင္ခဲ့သည္။
၁၉၂၂။ ။ အသက္ ၇ ႏွစ္တြင္ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕ ဆရာေတာ္ ဦးေသာဘိတထံတြင္ ေက်ာင္းေနခဲ့သည္။
၁၉၂၈။ ။ ေရနံေခ်ာင္းအမ်ိဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းိသုိ႔ ေျပာင္းေနခ့ဲသည္။
၁၉၃၀။ ။ သတၲမတန္းေအာင္ကာ ဦးေရႊရိုးစေကာလားရွစ္ရသည္။ တစ္လ ၁၀ျဖင့္ သံုးႏွစ္စာ စေကာလားရွစ္ရခဲ့သည္။
၁၉၃၂။ ။ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ိဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းမွ အထက္တန္းေအာင္ကာ ရန္ကုန္တကၲသိုလ္ေရာက္သည္။
၁၉၃၄။ ။ ဥပစာတန္းေအာင္သည္ (စာေမးပြဲခံုအမွတ္ ၂၃၁)။ တကသ အမွဳေဆာင္ေရြးေကာက္ပြဲရွံဳးနိမ့္ခဲ့သည္။
၁၉၃၅-၃၆။ ။ တကသအမွဳေဆာင္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ရာ အေရြးခံရသည္။ အုိးမေ၀မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာအျဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။ ထုိသုိ႔ ေဆာင္ရြက္စဥ္ အုိးေ၀မဂၢဇင္း၌ “ေခြးသရမ္းႀကီးလြတ္ေနသည္” (Hell Hound At Large) ေဆာင္းပါးေရးသူကို ထုတ္ေဖာ္မေျပာသျဖင့္ တကၠသိုလ္မွ ထုတ္ပယ္ခံရသည္။
၁၉၃၆။ ။ တကသ ဒုဥကၠဌေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဂ်ဴဘာလီေဟာခန္းမ၌ က်င္းပေသာ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။
၁၉၃၇။ ။ အဂၤလိပ္စာေပ၊ ဥေရာပရာဇ၀င္၊ ႏုိင္ငံေရးေဗဒ ဘာသာရပ္မ်ားျဖင့္ ၀ိဇၨာတန္း ေအာင္ျမင္သည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ပဲခူးေဆာင္ သဟာရႏွင့္ စာဖတ္အသင္း ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ပဲခူးေဆာင္ အခန္းအမွတ္ (၁၁၃)တြင္ ေနခဲ့သည္။
၁၉၃၇-၃၈။ ။ တကသဒဥကၠဌအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ၿပီး ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ ဥကၠဌအျဖစ္လည္း ေဆာင္ရြက္သည္။
၁၉၃၈။ ။ ဥပေဒသင္ၾကားေနရာမွ၄င္း၊ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢဥကၠဌ ေနရာမွ၄င္း ႏွဳတ္ထြက္သည္။ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ေသာ နယူဘားမား သတင္းစာ အယ္ဒီတာအဖြဲ႕တြင္ ေခတၲ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္သည္။ ပထမဦးဆံုး တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ တကၠသိုလ္ေကာင္စီ၀င္အျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရသည္။ ေအာက္တုိဘာလတြင္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း ဦးေဆာင္ေသာ တုိ႔ဗမာအစည္းအရံုးသို႔ ၀င္ေရာက္သည္။
၁၉၃၈-၃၉။ ။ တကသဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။
၁၉၃၉။ ။ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ရန္ကုန္အေရးတႀကီး လံုျခံဳေရးအက္ဥပေဒျဖင့္ (၁၅)ရက္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၂၅)ရက္ေန႔ သန္းေခါင္ေက်ာ္ ၂ နာရီခြဲတြင္ က်င္းပေသာ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ အသင္းအလုပ္ အမွဳေဆာင္ အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၆ ရက္ ညေန ၅နာရီတြင္ ဗမာျပည္ နန္းရင္း၀န္၊ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖ အဖြဲ႕၀င္လူႀကီးမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား (ေက်ာင္းသားသပိတ္ အေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍) ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးသည့္ အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္သည္။ ဧၿပီ ၆ ရက္မွ ၉ ရက္ အထိ က်င္းပေသာ ေမာ္လၿမိဳင္ညီလာခံတြင္ အတြင္းေရးမွဳးအျဖစ္ တာ၀န္ခံ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၾသဂုတ္လ ၁၃ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ေရေက်ာ္ရပ္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး တည္ေနရာ၌ သခင္ေဆာင္ဆန္း၊ သခင္လွေဖ၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုဗဟိန္း၊ မစၥတာဒတၱားတို႔သည္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး အတြင္းတြင္ ကြန္ျမဴနစ္အဖြဲ႕ေလးတရပ္ စတင္ဖြဲ႕စည္းသည္။ ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္း ၄၉လမ္း အိမ္နံပါတ္ ၁၈၈တြင္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာတည္ေထာင္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး သခင္ေအာင္ဆန္းက အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဳးအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာ ၁ ရက္တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္အိမ္၌ က်င္းပေသာ အစည္းအေ၀း၌ ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း၏ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျခင္း ခံရသည္။ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၈ ရက္ေ န႔တြင္ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး ဗဟုိအဖြဲ႕ကို စတင္တည္ေထာင္ကာ သခင္ေအာင္ဆန္းအား ျပည္ပေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တင္ေျမွာက္ၾကသည္။ ၁၉၃၉ ဒီဇင္ဘာလမွ ၁၉၄၀ ဇန္န၀ါရီလ အတြင္း ဗမာတစ္ျပည္လံုးသို႔ တရားလွည့္လည္ ေဟာေျပာခဲ့သည္။
၁၉၄၀။ ။ မတ္လ ၂၂ရက္ေန႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ရမ္းဂါးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ အိႏၵိယအမိ်ဳးသား ကြန္ဂရက္ညီလာခံသို႔ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ခင္ေအာင္၊ သခင္တင္ေမာင္၊ သခင္ဆင္ဂူပတား၊ ကိုထြန္းရွိန္ (ဗိုလ္ရန္ႏုိင္)၊ ကိုဗဟိန္း တို႔ႏွင့္အတူ တက္ေရာက္ခဲ့ကာ ေမလ ၅ရက္၌ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္သည္။ ဇြန္လ ၂၉ ရက္တြက္ ဟသၤတခရုိင္ ရာဇ၀တ္၀န္ မစၥတာေဇးဗီးယားက ဇြန္လ ၁ရက္ေန႔ ဇလြန္ၿမိဳ႕၌ ခ်င္းေတာင္ အေၾကာင္း ေဟာျပမွဳျဖင့္ သခင္ေအာင္ဆန္းကိုဖမ္းရန္ ၅ က်ပ္တန္ ၀ရမ္းကို ထုတ္ခဲ့သည္။ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ သခင္လွၿမိဳင္ႏွင့္အတူ ဟုိင္လီအမည္ရွိ သေဘၤာျဖင့္ ဗမာျပည္မွ တရုတ္ျပည္သို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ထြက္ခြါခဲ့ၾကသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၄ရက္ေန႔တြင္ တရုတ္ျပည္ အမိြဳင္သို႔ ေရာက္ရွိကာ ထိုမွတဆင့္ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ျပည္ တိုက်ိဳၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
၁၉၄၁။ ။ မတ္လ ၃ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္သို႔ျပန္လာၿပီး မတ္လ ၉ ရက္ေန႔၌ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ထဲမွ ပထမအသုတ္လူငယ္တစ္စုကို တပါးတည္းေခၚယူၿပီး ဂ်ပန္ျပည္သို႔ လ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ျပည္လည္ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ျပည္တိုက်ိဳၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၀ရမ္းေျပးေနစဥ္ တကၠသိုလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕မွ ႏွဳတ္ထြက္သည္။ ဒီဇင္ဘာ ၂၇၊ ၁၉၄၁ စေနေန႔ည ၁ နာရီအခ်ိန္တြင္ ယိုးဒယား ျပည္ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္ႀကီး ဦးလြန္းေဖ၏ေနအိမ္တြင္ ဘီအိုင္ေအ ေခၚ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကို စတင္ဖြဲ႕စည္းၿပီး လက္ေမာင္းေသြး ေဖာက္ေသာက္ၾကသည္။
၁၉၄၂။ ။ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္တြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရက သခင္ေအာင္ဆန္းကို ဘားမားလစ္ (Burma List) ေခၚ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ရန္သူေတာ္ စာရင္းတြင္ အမွတ္စဥ္ ၂ အျဖစ္ ေၾကညာခဲ့သည္။ ဇူလိုင္လတြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးရာထူးျဖင့္ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ စစ္ေသနာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၾသဂုတ္လ ၁ရက္တြင္ ဘီအိုင္ေအ ဗမာလြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္မွ ဘီဒီေအ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲရာတြင္ ဗုိလ္မွဴးႀကီးရာထူးျဖင့္ ဘီဒီေအ တပ္မေတာ္၏ ေသနာပတိ ျဖစ္လာသည္။ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္တြင္ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ လက္ထပ္ပြဲတြင္ ေဆးရံု ယခုစစ္ရံုးခ်ဳပ္ေပၚ၌ပင္ က်င္းပသည္။ ႏုိ၀င္ဘာလ ၈ရက္တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ က်င္းပေသာ ေခတ္သစ္ဆရာ ျဖစ္သင္တန္းတြင္ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ စစ္ပညာအေၾကာင္း ေဟာေျပာသည္။
၁၉၄၃။ ။ မတ္လတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာထူးသို႔ တိုးျမွင့္ျခင္းခံရသည္။ မတ္လ ၁၇ရက္တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္ႏွင့္ အတူဂ်ပန္ျပည္ တိုက်ိဳၿမိဳ႕သို႔ ဖိတ္ၾကားျခင္းခံရၿပီး ၁၉၄၃ မတ္ ၂၂ ရက္တြင္ ဂ်ပန္အင္ပါယာ၏ ဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးတံဆိပ္ (order of the risingsun) ျဖင့္ ခ်ီးျမွင့္ခံရသည္။ ၾသဂုတ္လ ၁ရက္တြင္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ စစ္ဦးစီး ေသနာပတိ ရာထူးအျပင္ စစ္၀န္ႀကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ဂ်ပန္အစုိးရ၏ (First Class Order of The Sacred Treadsure) ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံရသည္။ ေအာက္တိုဘာ ၂ ရက္တြင္ ဦး၀ိစာရေၾကးရုပ္ႏွင့္ ေက်ာက္တုိင္ဖြင့္ပဲြတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။
၁၉၄၄။ ။ ၾသဂုတ္လ ၄ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ဖက္ဆစ္တုိက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီး (ဖဆပလ) ကို ပဲခူးၿမိဳ႕ဗမာ့တပ္မေတာ္ တုိင္း ၄ စခန္း၌ လ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဖြဲ႕စည္းရာ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္ုးသည္ ဖဆပလ ဗဟုိဦးစည္း အဖဲြ႕တြင္၄င္း၊ ဖဆပလ ဗဟုိစစ္ေကာင္စီတြင္၄င္း၊ စစ္ေရး ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၃ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ပတ္လမ္းႏွင့္ ဦးထြန္းျမင့္ လမ္းေထာင့္ရွိ စစ္၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေနအိမ္၌ ဗမာ့တပ္မေတာ္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ျပည့္သူ႔အေရးေတာ္ပံု ပါတီတို႔ ပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းေသာ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ျပည္လည္ဖြဲ႔စည္းသည္. စက္တင္ဘာ ၃ ရက္တြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေစာၾကာဒုိး၊ ဗိုလ္ႀကီး ေစာစံဘိုးသင္၊ ဗိုလ္မွဴးရဲထြက္၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ၾကည့္ ႏွင့္အတူ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္လာၾကသည္။ စက္တင္ဘာ ၇ရက္တြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေစာၾကာဒုိး၊ ဗိုလ္ႀကီးေစာစံဘိုးသင္၊ ဒုဗိုလ္ သိန္းေဆြ၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေဇယ်၊ ဗိုလ္မွဴးရဲထြက္တို႔ႏွင့္အတူ ပုသိမ္ခရုိင္ ကန္ႀကီးေထာင့္ရြာသို႔ ခရီးထြက္ၾကသည္။
၁၉၄၅။ ။ မတ္လ ၁၇ ရက္တြင္ ရန္သူကို တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ တပ္မေတာ္ကို ဦးေဆာင္ၿပီး စစ္ေျမျပင္ ထြက္ခဲ့သည္။ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဖက္စစ္ဂ်ပန္မ်ားကို စတင ္ေတာ္လွန္သည္။ ေမလ ၆ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္စလင္းႏွင့္ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုသည္။ ဇြန္ ၂၀ ရက္တြင္ အဂၤလိပ္စစ္သေဘၤာ ကမ္ဘာလင္ (H.M.S Cumberland) ေပၚ၌ အျခား ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြသည္။ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ ေနသူရိန္ အစည္းအေ၀းတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၉ ရက္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ က်င္းပသည့္ အေရွ႕အေနာက္အသင္း (East And West Association) တြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေဟာေျပာခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာလ ၄ ရက္တြင္ အေရွ႕ေတာင ္အာရွဆိုင္ရာ ေသနာပတိ ေလာ့ေမာင္ဘက္တန္ႏွင့္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ ဆက္လက္ တည္တံ့ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးရန္ သခင္သန္းထြန္း၊ ဗိုလ္လကၤ်ာ၊ ဗုိလ္ေန၀င္း၊ ဦးဘေဖတို႔ႏွင့္အတူ သီဟုိကၽြန္း ဂႏၶီၿမိဳ႕သို႔ သြားသည္။
၁၉၄၆။ ။ ဇန္န၀ါရီ ၂၀ရက္တြင္ ေရႊတိဂံုအလယ္ ပစၥယံ၌ က်င္းပေသာ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ဖဆပလ ညီလာခံတြင္ ဖဆပလ ဥကၠဌအျဖစ္ တင္ေျမာက္ခံရသည္။ မတ္လ ၄ ရက္တြင္ သခင္ျမ၊ ဟသၤာတဦးျမ၊ ဦးေအာင္စံေဖတုိ႔ႏွင့္အတူ ရန္ကုန္မွ ရခုိင္သို႔ ခရီးထြက္သည္။ မတ္လ ၆ ရက္တြင္ ေတာင္ကုတ္ေ ရာက္သည္။ မတ္လ ၇ ရက္တြင္ ေတာင္ကုတ္၌ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၁၀ ရက္တြင္ စစ္ေတြကိုေရာက္ၿပီး၊ မတ္လ ၁၁ရက္ေန႔၌ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၂၆ ရက္တြင္ စထရင္း ေဟာ္တယ္၌ အိႏၵိယေခါင္းေဆာင္ ပ႑စ္ေနရူးႏွင့္ ၃နာရီၾကာ ေဆြးေႏြးသည္။ ေမလ ၂၈ ရက္ ညေန၄ နာရီ အခ်ိန္၌ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႕ အားလံုးကို ေလာင္း၀စ္ လမ္းဌာနခ်ဳပ္ အဖြဲ႔တည္ရာ ဌာန၌ ၾသ၀ါဒမိန္႔ခြန္း ေပးသည္။ စက္တင္ဘာ ၂၆ ရက္တြင္ ဘုရင္ခံ၏ အမွဴေဆာင္ ေကာင္စီ၌ ဒုသဘာပတိ အျဖစ္ ရာထူးလက္ခံၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔ အသစ္ကိုဖြဲ႕သည္။ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂ ရက္ ျမစ္ႀကီးနားရွိ တုိင္းရင္းသား ကခ်င္စစ္တပ္ကို စစ္ေဆးသည္။ ႏုိ၀င္ဘာလ ၁၄ ရက္မွ ႏုိ၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔အထိ အထက္ဗမာျပည္သို႔ ခရီးထြက္သည္။ ဒီဇင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ကယားျပည္နယ္ လြယ္ေကာ္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပသည့္ ကရင္အမ်ိဳးအသား ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သို႔ တက္ေရာက္သည္။ ဒီဇင္ဘာလ ၂၄ ရက္ နံနက္တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ေညာင္ေရႊေဟာ၌ ေစာ္ဘြားမ်ားႏွင့္ ပထမဆံုးအႀကိမ ္ေဆြးေႏြးသည္။
၁၉၄၇။ ။ ဇန္န၀ါရီ ၂ရက္တြင္ သခင္ျမ၊ ဦးတင္ထြတ္တို႔ႏွင့္ အတူ ဘိလပ္သို႔ သြားသည္။ ဇန္န၀ါရီ ၅ ရက္ေန႔ ညေန ၅ နာရီ ၁၀ မိနစ္အခ်ိန္တြင္ ေဒလီေရဒီယုိမွ ဗမာျပည္သို႔ ဟူေသာ မွာၾကားခ်က္ မိန္႔ခြန္းကို အသံလႊင့္သည္။ အာရွညီညြတ္ေရးသုိ႔ ဟူေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္အသံသြင္း မိန္႔ခြန္းကိုလည္း ထုိေန႔ည ၈ နာရီခြဲအခ်ိန္တြင္ ေဒလီေရဒီယုိမွ အသံလႊင့္သည္။ ဇန္န၀ါရီလ ၁၃ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်၀န္ႀကီးခ်ုဳပ္ အက္တလီ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ၿဗိတိသွ်ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕တို႔ ေဆြးေႏြးပြဲကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕အမွတ္ ၁၀ ေဒါင္းနင္းလမ္းရွိ ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဂဟာ၌ က်င္းပသည္။ ဇန္န၀ါရီ ၂၈ ရက္တြင္ ေအာင္ဆန္း အက္တလီစာခ်ဳပ္အား လက္မွတ္ထိုးသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ ျပန္ေရာက္သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈ ရက္ေန႔ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္လံုၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ ေရးထိုးသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမတြင္ က်င္းပေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္၏ ဧည့္ခံပြဲ၌ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ မတ္လ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္ အဂၤလိပ္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္း ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ မတ္လ ၁၅ ရက္မွ မတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔အထိ ေလေၾကာင္းခရီးျဖင့္ ၿမိတ္၊ ထား၀ယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ ခရီးထြက္သည္။ မတ္လ ၁၇ရက္ေန႔ ညေန၄နာရီအခ်ိန္တြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ဘုရင္မပန္းျခံတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ေက်ာက္ဆည္ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တရားေဟာသည္။မတ္လ ၂၁ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္ ၂၃ ရက္ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၂၄ ရက္ မေကြးၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၂၅ ရက္ တြင္ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၂၇ ရက္ အာလံ (ေအာင္လံ) တြင္ တရားေဟာသည္။ ထိုေန႔တြင္ပင္ ရန္ကုန္ ျပန္ေရာက္သည္။ ဧၿပီလ ၁ ရက္တြင္ ေလယာဥ္ျဖင့္ စစ္ေတြသို႔ ခရီးထြက္သည္။ ထိုညေနတြင္ ေရတပ္မေတာ္မွ စစ္သေဘၤာျဖင့္ ေျမပံုၿမိဳ႕သို႔ ခရီးဆက္သည္။ ဧၿပီလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ စစ္ေတြမွ ရန္ကုန္သို႔ ေလယာဥ္ျဖင့္ ျပန္လာသည္။ ဧၿပီလ ၄ ရက္တြင္ အုတ္တြင္း ေတာင္ငူ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တရားေဟာသည္။ ဧၿပီလ ၅ ရက္တြင္ ေပ်ာ္ဘြယ္၊ တပ္ကုန္း၊ ရမည္းသင္းၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တရားေဟာသည္။ ဧၿပီလ ၉ ရက္ေန႔ ညေန ၆ နာရီတြင္ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ အတူ မဲရံုမ်ားသုိ႔ လိုက္လံစစ္ေဆးသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ေသာ ဖဆပလ အဖြဲ႔သည္ မဲအျပတ္အသတ္ျဖင့္ အႏုိင္ရရွိသည္။ ဧၿပီလ ၁၂ ရက္ေန႔ ေနလယ္ ၂ နာရီတြင္ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံကိုယ္စားလွယ္ ပါေမာကၡ ရန္ပင္ေလာ့ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည္။ ဧၿပီလ ၁၇ရက္ ေန႔လည္ ၁ နာရီတြင္ ကန္ေတာ္ႀကီးေစာင္း အိုရီယန္႔ကလပ္၌ ယိုးဒယား အစိုးရႏွင့္ ဗီယက္နမ္အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ား ဧည့္ခံပြဲ တက္ေရာက္ၿပီး မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္သစ္ကူး မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ ဧၿပီလ ၂၈ရက္ေန႔ မႏၱေလးသို႔ လာသည္။ေမလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနအိမ္၌ ဖဆပလ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ဆိုရွယ္လစ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ပရသဖ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး နယ္မ်ားတြင္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား မသင့္တင့္သည့္ ကိစၥမ်ားေျဖရွင္းေပးသည္။ ေမလ ၆ ရက္ေန႔ည ၈နာရီတြင္ ျပည္လမ္း ပဲခူးကလပ္၌ မ်က္ႏွာျဖဴ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ ေဆြးေႏြးသည္။ ေမလ ၈ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီအခ်ိန္တြင္ ပသ်ဴးအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေဒါက္တာ ဘဟာႏုဒင္ႏွင့္ မစၥတာ ဂ်ာဇန္ဇူေလမန္တို႔ကို လက္ဖက္ရည္ပြဲႏွင့္ ဧည့္ခံသည္။ ေမလ ၁၀ရက္ေန႔ ညေန ၃နာရီအခ်ိန္တြင္ သတင္းစာဆရာမ်ားကို အေရးေပၚ အစည္းအေ၀းေခၚယူၿပီး ဦးဘေဖကို ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕မွ ထုတ္ပယ္သည့္ကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ရွင္းလင္း တင္ျပသည္။ ေမလ ၁၂ရက္ေန႔ည ၈နာရီတြင္ အေမရိကန္ သံအမတ္ မစၥတာ ပက္ကာ၏ ေနအိမ္တြင္ က်င္းပသည့္ ညစာစားပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္သည္။ ေမလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ယိုးဒယားဘုရင္ရဲ့ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ျဖစ္ေသာ မင္းသမီး ခ်န္ေဘာႏွင့္ သမီးေတာ အာစီ မင္းသမီးတို႔ကို တာ၀ါလိန္းေနအိမ္၌ ညစာျဖင့္ ဧည့္ခံေကၽြးေမြးသည္။ ေမလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ဖဆပလ ပဏာမ ညီလာခံ က်င္းပသည္။ ေမလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိသွ်ေရတပ္မွ စစ္သေဘၤာ H.M.S FALE (ယခုစစ္ေရယာဥ္ ေမယု) အား ေရတပ္လက္ေထာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မစ္ခ်ယ္က လြဲေျပာင္းေပးသည္ကို အဆိုပါ သေဘၤာေပၚ၌ပင္ လက္ခံသည္။ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ သတင္းစာ ကြန္႔ဖရန္႔ျပဳလုပ္သည္။ ဇြန္လ ၁၆ရက္ေန႔တြင္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း၌ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ လမ္းညႊန္ျပဌာန္းခ်က္ကို တင္သြင္းသည္။ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္ရွိ အိႏၵိယ ငဋိညာဥ္ခံ ၀န္ထမ္းမ်ား (I.C.S) ႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးသည္။ ဇူလိုင္လ ၁၃ရက္ တနဂၤေႏြေန႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွေနၿပီး လူထုသို႔ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ ထိုမိန္႔ခြန္းသည္ ေနာက္ဆံုး ေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္းျဖစ္သည္။ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ စေနေန႔ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္အခ်ိန္တြင္ မသမာသူလူတစ္စု၏ လုပ္ႀကံမွဳေၾကာင့္ က်ဆံုးခဲ့သည္။
၁၉၂၂။ ။ အသက္ ၇ ႏွစ္တြင္ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕ ဆရာေတာ္ ဦးေသာဘိတထံတြင္ ေက်ာင္းေနခဲ့သည္။
၁၉၂၈။ ။ ေရနံေခ်ာင္းအမ်ိဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းိသုိ႔ ေျပာင္းေနခ့ဲသည္။
၁၉၃၀။ ။ သတၲမတန္းေအာင္ကာ ဦးေရႊရိုးစေကာလားရွစ္ရသည္။ တစ္လ ၁၀ျဖင့္ သံုးႏွစ္စာ စေကာလားရွစ္ရခဲ့သည္။
၁၉၃၂။ ။ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ိဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းမွ အထက္တန္းေအာင္ကာ ရန္ကုန္တကၲသိုလ္ေရာက္သည္။
၁၉၃၄။ ။ ဥပစာတန္းေအာင္သည္ (စာေမးပြဲခံုအမွတ္ ၂၃၁)။ တကသ အမွဳေဆာင္ေရြးေကာက္ပြဲရွံဳးနိမ့္ခဲ့သည္။
၁၉၃၅-၃၆။ ။ တကသအမွဳေဆာင္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ရာ အေရြးခံရသည္။ အုိးမေ၀မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာအျဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။ ထုိသုိ႔ ေဆာင္ရြက္စဥ္ အုိးေ၀မဂၢဇင္း၌ “ေခြးသရမ္းႀကီးလြတ္ေနသည္” (Hell Hound At Large) ေဆာင္းပါးေရးသူကို ထုတ္ေဖာ္မေျပာသျဖင့္ တကၠသိုလ္မွ ထုတ္ပယ္ခံရသည္။
၁၉၃၆။ ။ တကသ ဒုဥကၠဌေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဂ်ဴဘာလီေဟာခန္းမ၌ က်င္းပေသာ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။
၁၉၃၇။ ။ အဂၤလိပ္စာေပ၊ ဥေရာပရာဇ၀င္၊ ႏုိင္ငံေရးေဗဒ ဘာသာရပ္မ်ားျဖင့္ ၀ိဇၨာတန္း ေအာင္ျမင္သည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ပဲခူးေဆာင္ သဟာရႏွင့္ စာဖတ္အသင္း ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ပဲခူးေဆာင္ အခန္းအမွတ္ (၁၁၃)တြင္ ေနခဲ့သည္။
၁၉၃၇-၃၈။ ။ တကသဒဥကၠဌအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ၿပီး ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ ဥကၠဌအျဖစ္လည္း ေဆာင္ရြက္သည္။
၁၉၃၈။ ။ ဥပေဒသင္ၾကားေနရာမွ၄င္း၊ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢဥကၠဌ ေနရာမွ၄င္း ႏွဳတ္ထြက္သည္။ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ေသာ နယူဘားမား သတင္းစာ အယ္ဒီတာအဖြဲ႕တြင္ ေခတၲ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္သည္။ ပထမဦးဆံုး တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ တကၠသိုလ္ေကာင္စီ၀င္အျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရသည္။ ေအာက္တုိဘာလတြင္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း ဦးေဆာင္ေသာ တုိ႔ဗမာအစည္းအရံုးသို႔ ၀င္ေရာက္သည္။
၁၉၃၈-၃၉။ ။ တကသဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။
၁၉၃၉။ ။ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ရန္ကုန္အေရးတႀကီး လံုျခံဳေရးအက္ဥပေဒျဖင့္ (၁၅)ရက္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၂၅)ရက္ေန႔ သန္းေခါင္ေက်ာ္ ၂ နာရီခြဲတြင္ က်င္းပေသာ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ အသင္းအလုပ္ အမွဳေဆာင္ အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၆ ရက္ ညေန ၅နာရီတြင္ ဗမာျပည္ နန္းရင္း၀န္၊ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖ အဖြဲ႕၀င္လူႀကီးမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား (ေက်ာင္းသားသပိတ္ အေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍) ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးသည့္ အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္သည္။ ဧၿပီ ၆ ရက္မွ ၉ ရက္ အထိ က်င္းပေသာ ေမာ္လၿမိဳင္ညီလာခံတြင္ အတြင္းေရးမွဳးအျဖစ္ တာ၀န္ခံ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၾသဂုတ္လ ၁၃ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ေရေက်ာ္ရပ္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး တည္ေနရာ၌ သခင္ေဆာင္ဆန္း၊ သခင္လွေဖ၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုဗဟိန္း၊ မစၥတာဒတၱားတို႔သည္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး အတြင္းတြင္ ကြန္ျမဴနစ္အဖြဲ႕ေလးတရပ္ စတင္ဖြဲ႕စည္းသည္။ ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္း ၄၉လမ္း အိမ္နံပါတ္ ၁၈၈တြင္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာတည္ေထာင္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး သခင္ေအာင္ဆန္းက အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဳးအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာ ၁ ရက္တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္အိမ္၌ က်င္းပေသာ အစည္းအေ၀း၌ ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း၏ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျခင္း ခံရသည္။ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၈ ရက္ေ န႔တြင္ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး ဗဟုိအဖြဲ႕ကို စတင္တည္ေထာင္ကာ သခင္ေအာင္ဆန္းအား ျပည္ပေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တင္ေျမွာက္ၾကသည္။ ၁၉၃၉ ဒီဇင္ဘာလမွ ၁၉၄၀ ဇန္န၀ါရီလ အတြင္း ဗမာတစ္ျပည္လံုးသို႔ တရားလွည့္လည္ ေဟာေျပာခဲ့သည္။
၁၉၄၀။ ။ မတ္လ ၂၂ရက္ေန႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ရမ္းဂါးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ အိႏၵိယအမိ်ဳးသား ကြန္ဂရက္ညီလာခံသို႔ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ခင္ေအာင္၊ သခင္တင္ေမာင္၊ သခင္ဆင္ဂူပတား၊ ကိုထြန္းရွိန္ (ဗိုလ္ရန္ႏုိင္)၊ ကိုဗဟိန္း တို႔ႏွင့္အတူ တက္ေရာက္ခဲ့ကာ ေမလ ၅ရက္၌ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္သည္။ ဇြန္လ ၂၉ ရက္တြက္ ဟသၤတခရုိင္ ရာဇ၀တ္၀န္ မစၥတာေဇးဗီးယားက ဇြန္လ ၁ရက္ေန႔ ဇလြန္ၿမိဳ႕၌ ခ်င္းေတာင္ အေၾကာင္း ေဟာျပမွဳျဖင့္ သခင္ေအာင္ဆန္းကိုဖမ္းရန္ ၅ က်ပ္တန္ ၀ရမ္းကို ထုတ္ခဲ့သည္။ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ သခင္လွၿမိဳင္ႏွင့္အတူ ဟုိင္လီအမည္ရွိ သေဘၤာျဖင့္ ဗမာျပည္မွ တရုတ္ျပည္သို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ထြက္ခြါခဲ့ၾကသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၄ရက္ေန႔တြင္ တရုတ္ျပည္ အမိြဳင္သို႔ ေရာက္ရွိကာ ထိုမွတဆင့္ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ျပည္ တိုက်ိဳၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
၁၉၄၁။ ။ မတ္လ ၃ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္သို႔ျပန္လာၿပီး မတ္လ ၉ ရက္ေန႔၌ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ထဲမွ ပထမအသုတ္လူငယ္တစ္စုကို တပါးတည္းေခၚယူၿပီး ဂ်ပန္ျပည္သို႔ လ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ျပည္လည္ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ျပည္တိုက်ိဳၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၀ရမ္းေျပးေနစဥ္ တကၠသိုလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕မွ ႏွဳတ္ထြက္သည္။ ဒီဇင္ဘာ ၂၇၊ ၁၉၄၁ စေနေန႔ည ၁ နာရီအခ်ိန္တြင္ ယိုးဒယား ျပည္ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္ႀကီး ဦးလြန္းေဖ၏ေနအိမ္တြင္ ဘီအိုင္ေအ ေခၚ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကို စတင္ဖြဲ႕စည္းၿပီး လက္ေမာင္းေသြး ေဖာက္ေသာက္ၾကသည္။
၁၉၄၂။ ။ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္တြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရက သခင္ေအာင္ဆန္းကို ဘားမားလစ္ (Burma List) ေခၚ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ရန္သူေတာ္ စာရင္းတြင္ အမွတ္စဥ္ ၂ အျဖစ္ ေၾကညာခဲ့သည္။ ဇူလိုင္လတြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးရာထူးျဖင့္ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ စစ္ေသနာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၾသဂုတ္လ ၁ရက္တြင္ ဘီအိုင္ေအ ဗမာလြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္မွ ဘီဒီေအ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲရာတြင္ ဗုိလ္မွဴးႀကီးရာထူးျဖင့္ ဘီဒီေအ တပ္မေတာ္၏ ေသနာပတိ ျဖစ္လာသည္။ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္တြင္ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ လက္ထပ္ပြဲတြင္ ေဆးရံု ယခုစစ္ရံုးခ်ဳပ္ေပၚ၌ပင္ က်င္းပသည္။ ႏုိ၀င္ဘာလ ၈ရက္တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ က်င္းပေသာ ေခတ္သစ္ဆရာ ျဖစ္သင္တန္းတြင္ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ စစ္ပညာအေၾကာင္း ေဟာေျပာသည္။
၁၉၄၃။ ။ မတ္လတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာထူးသို႔ တိုးျမွင့္ျခင္းခံရသည္။ မတ္လ ၁၇ရက္တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္ႏွင့္ အတူဂ်ပန္ျပည္ တိုက်ိဳၿမိဳ႕သို႔ ဖိတ္ၾကားျခင္းခံရၿပီး ၁၉၄၃ မတ္ ၂၂ ရက္တြင္ ဂ်ပန္အင္ပါယာ၏ ဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးတံဆိပ္ (order of the risingsun) ျဖင့္ ခ်ီးျမွင့္ခံရသည္။ ၾသဂုတ္လ ၁ရက္တြင္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ စစ္ဦးစီး ေသနာပတိ ရာထူးအျပင္ စစ္၀န္ႀကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ဂ်ပန္အစုိးရ၏ (First Class Order of The Sacred Treadsure) ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံရသည္။ ေအာက္တိုဘာ ၂ ရက္တြင္ ဦး၀ိစာရေၾကးရုပ္ႏွင့္ ေက်ာက္တုိင္ဖြင့္ပဲြတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။
၁၉၄၄။ ။ ၾသဂုတ္လ ၄ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ဖက္ဆစ္တုိက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီး (ဖဆပလ) ကို ပဲခူးၿမိဳ႕ဗမာ့တပ္မေတာ္ တုိင္း ၄ စခန္း၌ လ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဖြဲ႕စည္းရာ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္ုးသည္ ဖဆပလ ဗဟုိဦးစည္း အဖဲြ႕တြင္၄င္း၊ ဖဆပလ ဗဟုိစစ္ေကာင္စီတြင္၄င္း၊ စစ္ေရး ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၃ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ပတ္လမ္းႏွင့္ ဦးထြန္းျမင့္ လမ္းေထာင့္ရွိ စစ္၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေနအိမ္၌ ဗမာ့တပ္မေတာ္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ျပည့္သူ႔အေရးေတာ္ပံု ပါတီတို႔ ပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းေသာ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ျပည္လည္ဖြဲ႔စည္းသည္. စက္တင္ဘာ ၃ ရက္တြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေစာၾကာဒုိး၊ ဗိုလ္ႀကီး ေစာစံဘိုးသင္၊ ဗိုလ္မွဴးရဲထြက္၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ၾကည့္ ႏွင့္အတူ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္လာၾကသည္။ စက္တင္ဘာ ၇ရက္တြင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေစာၾကာဒုိး၊ ဗိုလ္ႀကီးေစာစံဘိုးသင္၊ ဒုဗိုလ္ သိန္းေဆြ၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေဇယ်၊ ဗိုလ္မွဴးရဲထြက္တို႔ႏွင့္အတူ ပုသိမ္ခရုိင္ ကန္ႀကီးေထာင့္ရြာသို႔ ခရီးထြက္ၾကသည္။
၁၉၄၅။ ။ မတ္လ ၁၇ ရက္တြင္ ရန္သူကို တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ တပ္မေတာ္ကို ဦးေဆာင္ၿပီး စစ္ေျမျပင္ ထြက္ခဲ့သည္။ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဖက္စစ္ဂ်ပန္မ်ားကို စတင ္ေတာ္လွန္သည္။ ေမလ ၆ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္စလင္းႏွင့္ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုသည္။ ဇြန္ ၂၀ ရက္တြင္ အဂၤလိပ္စစ္သေဘၤာ ကမ္ဘာလင္ (H.M.S Cumberland) ေပၚ၌ အျခား ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြသည္။ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ ေနသူရိန္ အစည္းအေ၀းတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၉ ရက္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ က်င္းပသည့္ အေရွ႕အေနာက္အသင္း (East And West Association) တြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေဟာေျပာခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာလ ၄ ရက္တြင္ အေရွ႕ေတာင ္အာရွဆိုင္ရာ ေသနာပတိ ေလာ့ေမာင္ဘက္တန္ႏွင့္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ ဆက္လက္ တည္တံ့ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးရန္ သခင္သန္းထြန္း၊ ဗိုလ္လကၤ်ာ၊ ဗုိလ္ေန၀င္း၊ ဦးဘေဖတို႔ႏွင့္အတူ သီဟုိကၽြန္း ဂႏၶီၿမိဳ႕သို႔ သြားသည္။
၁၉၄၆။ ။ ဇန္န၀ါရီ ၂၀ရက္တြင္ ေရႊတိဂံုအလယ္ ပစၥယံ၌ က်င္းပေသာ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ဖဆပလ ညီလာခံတြင္ ဖဆပလ ဥကၠဌအျဖစ္ တင္ေျမာက္ခံရသည္။ မတ္လ ၄ ရက္တြင္ သခင္ျမ၊ ဟသၤာတဦးျမ၊ ဦးေအာင္စံေဖတုိ႔ႏွင့္အတူ ရန္ကုန္မွ ရခုိင္သို႔ ခရီးထြက္သည္။ မတ္လ ၆ ရက္တြင္ ေတာင္ကုတ္ေ ရာက္သည္။ မတ္လ ၇ ရက္တြင္ ေတာင္ကုတ္၌ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၁၀ ရက္တြင္ စစ္ေတြကိုေရာက္ၿပီး၊ မတ္လ ၁၁ရက္ေန႔၌ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၂၆ ရက္တြင္ စထရင္း ေဟာ္တယ္၌ အိႏၵိယေခါင္းေဆာင္ ပ႑စ္ေနရူးႏွင့္ ၃နာရီၾကာ ေဆြးေႏြးသည္။ ေမလ ၂၈ ရက္ ညေန၄ နာရီ အခ်ိန္၌ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႕ အားလံုးကို ေလာင္း၀စ္ လမ္းဌာနခ်ဳပ္ အဖြဲ႔တည္ရာ ဌာန၌ ၾသ၀ါဒမိန္႔ခြန္း ေပးသည္။ စက္တင္ဘာ ၂၆ ရက္တြင္ ဘုရင္ခံ၏ အမွဴေဆာင္ ေကာင္စီ၌ ဒုသဘာပတိ အျဖစ္ ရာထူးလက္ခံၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔ အသစ္ကိုဖြဲ႕သည္။ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂ ရက္ ျမစ္ႀကီးနားရွိ တုိင္းရင္းသား ကခ်င္စစ္တပ္ကို စစ္ေဆးသည္။ ႏုိ၀င္ဘာလ ၁၄ ရက္မွ ႏုိ၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔အထိ အထက္ဗမာျပည္သို႔ ခရီးထြက္သည္။ ဒီဇင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ကယားျပည္နယ္ လြယ္ေကာ္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပသည့္ ကရင္အမ်ိဳးအသား ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သို႔ တက္ေရာက္သည္။ ဒီဇင္ဘာလ ၂၄ ရက္ နံနက္တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ေညာင္ေရႊေဟာ၌ ေစာ္ဘြားမ်ားႏွင့္ ပထမဆံုးအႀကိမ ္ေဆြးေႏြးသည္။
၁၉၄၇။ ။ ဇန္န၀ါရီ ၂ရက္တြင္ သခင္ျမ၊ ဦးတင္ထြတ္တို႔ႏွင့္ အတူ ဘိလပ္သို႔ သြားသည္။ ဇန္န၀ါရီ ၅ ရက္ေန႔ ညေန ၅ နာရီ ၁၀ မိနစ္အခ်ိန္တြင္ ေဒလီေရဒီယုိမွ ဗမာျပည္သို႔ ဟူေသာ မွာၾကားခ်က္ မိန္႔ခြန္းကို အသံလႊင့္သည္။ အာရွညီညြတ္ေရးသုိ႔ ဟူေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္အသံသြင္း မိန္႔ခြန္းကိုလည္း ထုိေန႔ည ၈ နာရီခြဲအခ်ိန္တြင္ ေဒလီေရဒီယုိမွ အသံလႊင့္သည္။ ဇန္န၀ါရီလ ၁၃ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်၀န္ႀကီးခ်ုဳပ္ အက္တလီ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ၿဗိတိသွ်ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕တို႔ ေဆြးေႏြးပြဲကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕အမွတ္ ၁၀ ေဒါင္းနင္းလမ္းရွိ ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဂဟာ၌ က်င္းပသည္။ ဇန္န၀ါရီ ၂၈ ရက္တြင္ ေအာင္ဆန္း အက္တလီစာခ်ဳပ္အား လက္မွတ္ထိုးသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ ျပန္ေရာက္သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈ ရက္ေန႔ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္လံုၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ ေရးထိုးသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမတြင္ က်င္းပေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္၏ ဧည့္ခံပြဲ၌ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ မတ္လ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္ အဂၤလိပ္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္း ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ မတ္လ ၁၅ ရက္မွ မတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔အထိ ေလေၾကာင္းခရီးျဖင့္ ၿမိတ္၊ ထား၀ယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ ခရီးထြက္သည္။ မတ္လ ၁၇ရက္ေန႔ ညေန၄နာရီအခ်ိန္တြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ဘုရင္မပန္းျခံတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ေက်ာက္ဆည္ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တရားေဟာသည္။မတ္လ ၂၁ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္ ၂၃ ရက္ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၂၄ ရက္ မေကြးၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၂၅ ရက္ တြင္ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕တြင္ တရားေဟာသည္။ မတ္လ ၂၇ ရက္ အာလံ (ေအာင္လံ) တြင္ တရားေဟာသည္။ ထိုေန႔တြင္ပင္ ရန္ကုန္ ျပန္ေရာက္သည္။ ဧၿပီလ ၁ ရက္တြင္ ေလယာဥ္ျဖင့္ စစ္ေတြသို႔ ခရီးထြက္သည္။ ထိုညေနတြင္ ေရတပ္မေတာ္မွ စစ္သေဘၤာျဖင့္ ေျမပံုၿမိဳ႕သို႔ ခရီးဆက္သည္။ ဧၿပီလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ စစ္ေတြမွ ရန္ကုန္သို႔ ေလယာဥ္ျဖင့္ ျပန္လာသည္။ ဧၿပီလ ၄ ရက္တြင္ အုတ္တြင္း ေတာင္ငူ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တရားေဟာသည္။ ဧၿပီလ ၅ ရက္တြင္ ေပ်ာ္ဘြယ္၊ တပ္ကုန္း၊ ရမည္းသင္းၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တရားေဟာသည္။ ဧၿပီလ ၉ ရက္ေန႔ ညေန ၆ နာရီတြင္ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ အတူ မဲရံုမ်ားသုိ႔ လိုက္လံစစ္ေဆးသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ေသာ ဖဆပလ အဖြဲ႔သည္ မဲအျပတ္အသတ္ျဖင့္ အႏုိင္ရရွိသည္။ ဧၿပီလ ၁၂ ရက္ေန႔ ေနလယ္ ၂ နာရီတြင္ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံကိုယ္စားလွယ္ ပါေမာကၡ ရန္ပင္ေလာ့ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည္။ ဧၿပီလ ၁၇ရက္ ေန႔လည္ ၁ နာရီတြင္ ကန္ေတာ္ႀကီးေစာင္း အိုရီယန္႔ကလပ္၌ ယိုးဒယား အစိုးရႏွင့္ ဗီယက္နမ္အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ား ဧည့္ခံပြဲ တက္ေရာက္ၿပီး မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္သစ္ကူး မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ ဧၿပီလ ၂၈ရက္ေန႔ မႏၱေလးသို႔ လာသည္။ေမလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနအိမ္၌ ဖဆပလ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ဆိုရွယ္လစ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ပရသဖ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး နယ္မ်ားတြင္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား မသင့္တင့္သည့္ ကိစၥမ်ားေျဖရွင္းေပးသည္။ ေမလ ၆ ရက္ေန႔ည ၈နာရီတြင္ ျပည္လမ္း ပဲခူးကလပ္၌ မ်က္ႏွာျဖဴ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ ေဆြးေႏြးသည္။ ေမလ ၈ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီအခ်ိန္တြင္ ပသ်ဴးအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေဒါက္တာ ဘဟာႏုဒင္ႏွင့္ မစၥတာ ဂ်ာဇန္ဇူေလမန္တို႔ကို လက္ဖက္ရည္ပြဲႏွင့္ ဧည့္ခံသည္။ ေမလ ၁၀ရက္ေန႔ ညေန ၃နာရီအခ်ိန္တြင္ သတင္းစာဆရာမ်ားကို အေရးေပၚ အစည္းအေ၀းေခၚယူၿပီး ဦးဘေဖကို ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕မွ ထုတ္ပယ္သည့္ကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ရွင္းလင္း တင္ျပသည္။ ေမလ ၁၂ရက္ေန႔ည ၈နာရီတြင္ အေမရိကန္ သံအမတ္ မစၥတာ ပက္ကာ၏ ေနအိမ္တြင္ က်င္းပသည့္ ညစာစားပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္သည္။ ေမလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ယိုးဒယားဘုရင္ရဲ့ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ျဖစ္ေသာ မင္းသမီး ခ်န္ေဘာႏွင့္ သမီးေတာ အာစီ မင္းသမီးတို႔ကို တာ၀ါလိန္းေနအိမ္၌ ညစာျဖင့္ ဧည့္ခံေကၽြးေမြးသည္။ ေမလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ဖဆပလ ပဏာမ ညီလာခံ က်င္းပသည္။ ေမလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိသွ်ေရတပ္မွ စစ္သေဘၤာ H.M.S FALE (ယခုစစ္ေရယာဥ္ ေမယု) အား ေရတပ္လက္ေထာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မစ္ခ်ယ္က လြဲေျပာင္းေပးသည္ကို အဆိုပါ သေဘၤာေပၚ၌ပင္ လက္ခံသည္။ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ သတင္းစာ ကြန္႔ဖရန္႔ျပဳလုပ္သည္။ ဇြန္လ ၁၆ရက္ေန႔တြင္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း၌ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ လမ္းညႊန္ျပဌာန္းခ်က္ကို တင္သြင္းသည္။ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္ရွိ အိႏၵိယ ငဋိညာဥ္ခံ ၀န္ထမ္းမ်ား (I.C.S) ႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးသည္။ ဇူလိုင္လ ၁၃ရက္ တနဂၤေႏြေန႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွေနၿပီး လူထုသို႔ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ ထိုမိန္႔ခြန္းသည္ ေနာက္ဆံုး ေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္းျဖစ္သည္။ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ စေနေန႔ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္အခ်ိန္တြင္ မသမာသူလူတစ္စု၏ လုပ္ႀကံမွဳေၾကာင့္ က်ဆံုးခဲ့သည္။
0 comments:
Post a Comment